장음표시 사용
261쪽
De Systemat Assistentiae De a63
CLX XvΙ. Hoc systema n I reddit rationem philosophicam icommercii. Philosophi quippe est naturalium effectuum, ac phaeno-zzyhi-menorum caussas, & rationes naturales ad- eam coni ferre, quod Certe non praestat, qui illico admorcii. immediatam Dei actionem recurrit, ipsumque velut ex machina advocat. Schol. Hac enim licentia, ait sapienter Boehmius, concessa, dissicillimi quique in philosophia nodi non solvuntur quidem I Secantur tamen facillime, 6s ridicule simuI, cur Derb. gr. fores primo, dein demum poma ferat arbor, quaerenti respondetur, quia Deus primo foribus, deinde pomis arbo res ornat. Id ipsum quoque Tullius agnovit:
magna istuItitia est earum rerum Deos facere effectores, CaussaS rerum non quinxere. Et rursus: quidquid enim oritur, qualecumque est, causgam habeat a natura, necesse est. Alias Stoicos reprehendit di--s.centes: nihil fieri sine Deo, nec iaIlam DimeSSe naturae, μι sui dissimilia possit edingere. CLXXXVII. Hoc systema aptum non rat unde explicando commercis Gniniae Cum corpore. , Systema, quod non statuit mutuam realem e1ndo et dependentiam corporis, & animae g. I 8 I. ), ptum n quodque praeterea hypothesi partim falsa, par- Mi. tim minus probabili nititur, nec rationem philosophicam commercii reddit, prosetio aptum non est explicando commercio animae Cum
corporti sed haec omnia. in istud systema cadunt . praec.)r igitur istud systema explicando commercio animae, & Corporis aptum
De Systemate Harmoniae Praestabilitae. CLXXXVIII. Leibnitius novum protulit Systema, quod & ad explicandum commercium,cc ad commendandam Auctoris supremi sapien- praest. t
262쪽
tiam, dc potentiam aptissimum opinabatur. Est ipsi anima aut raton quoddam spirituale, sive ens, quod ex vi interna, ac in serie non interrupta suas perceptiones, dc appetitiones citra oninem ad corpus relationem essicit, ita ut quilibet status praesens futuro gravidus sit,
id est, ut in statu mentis antecedente semper' ratio suffciens consequentis contineatur, quis. 1, fiat, ut in primo animae creatae Statu omnes
reliqui, quos per totam aeternitatem habitura est, Suo modo includantur. Est deinde ipsi Corpus automaton quoddam materiale, in quo similiter omnes motiones, illae quoque, quas volontarias dicimus, a vi interna, Concurrente ipsius machinae structura, in serie conti- nua citra ullam relationem ad animam perf-
Ciuntur, ut rursus quivis status antecedens. rationem sussicientem subsequentis contineat.
I. c Denique harmoniam inter motus corporis, &perceptiones animae, ac inter volitiones animae, & motus corporis inde provenire docet: quod Aractor sapientissimis cuivis animae illud ex omnibus possibilibu corporibus elegent, ': quod apsius clam perceptionibus, Πρam vesitio- Congruos motus vi insita eFecturum per in illam suam scientiam praevidit: atque sic harmoniam hanc a Deo praestabilitam esse
Schol. Sententiam Leibniti I accurate, & sincere exposui; qui dae ea dubitat, adeat ipsius auctfris scripta, quorum praecipua Sunt:
tores habuit: illorum facile princeps Dyol-
fius est, cujus praecipuae propositiones hae sunt. In VStemate harm. Praeat. anima vi
263쪽
De Systemate Harmoniae 6 c. 265 Stat Hopxia producit omnes sua3 perceptio- nych. nes, ris appetitiones continua serie. Perceptiones, et sppetitiones in anima eodem, QUO nunc, modo consequerentur, etiamsi corius non existeret.DSystemate harm. praest. ς υι mechanismi corporis eae ideis materiali- ὰ κ .eBMS Sensibiles nareuntur motus Oolitionibus ' et sipetιtronibus animae respondentes citra uuam determinationem extrinsecam, et immediatam. Et eodem, quo nunc, modo ad huc consequerentur, etiamsi anima non exi-atex et, nιsι quod nobis eorumdem minime Conscιι ESsemus. Wolfium secuti sunt mul-hnFerus , Thum migius , Canzius , Meierus, aliique non clari adeo nomini s. Impugnarunt, vero hoc systema Fucherius Canonicus
sis, Daraesius, Fortunatus a. Brixia se , qui rinitannumeras contradictiones a V olfio in eius βρ μ' plurimasque absurdast
solide demonstravit. Μediam de sol- quasi νιτ anierunt alii, quo pertinent min- xlerus, Uohemius, Baumeisterus, Gottschedius; bri etsi putoni harmoniam praestabi- '
se, multo tamen se propansiones ad influxum physicum amplectendum exhiboni. Au- di Boehmium. Caussis occasionalibus prO- u huh'ἡ vel bHrmoniae, prout p. a. s. 3. adjicιendi calculum liberam audιtoribus relinquo facultatem IPSemet inten priori inter haec ustemata.
renda deponendae notiones magnam re i-tiant praesumptionem, tamdiu prae at oro. uuid ego des hoc systemate sentiamazorchenau Metaph. Lib. III. ra
264쪽
Systemavraest. tollit rea, Iem de
horolog ' γ i itur stiani in hoc by te sese dependerent.. igi V
n datur uli' cumnibu Into cedentibus rationem
habent, ut cum mens repente ex sum ζ' 'NIII cdoloris , ex statu FQmn , ex Statu perceptiunum ad statum Viri ' elararum transit: n obscurarum δ4 ,tatus λ in hoc SySte' ἶxxWyy bibsint rationem sussic exitem mate nulIam M VUM fi orsus connexios
265쪽
De Systemale Harmoniae se . 267storiarum , inIra horam percurrere potest duo milita Derborum idearum inter se nullo 'modo connexarum, plantarum di3similium, animantium, Πrtium, factorum, hominum illustrium. Quis in omnibus his dixerjt Pan . tionem Posterioris ideae , aut perceptionis contineri in anteriore , non potius in impressionibus in sensibus, aut cerebro factis 8 eae. gr. lego haec Derba : Aaron, Aristides, Aristippus , Avermes, Busiris, Bucephalus, BingerSOehi, Minngerus, Codrus, Caesar , CAESenates, Centaurus , Da
dem obserDantur menti. perceptiones, eStautem quisquam adeo ineptus, qui dicat 'rationem sufficientem notionis Aristidis esse in perceptione summi sacerdotis Aaronis, Aristippi notionis in Aet erroe, Averrois sn Aristippo, Binhersoehi in Bucepha-,. Io λ lego haec Alpha , Aaron , Acanthus, Anchora, ArmenS, ElephaS, Cedrus, Per sepolis, Pyrrhus,Alexander Macello, Homerus, Ficus, Ellipsis, Draco, Lepus, Quadratum , Quercus, Luna, Diagonalis syc. Tunc in his ralterius perceptionis in altera rationem susscientem explicateris p atque
nisi haec componant Leibnitiani, sciant ne- minem esse ades incogitantem, qui haec sibi CeIit pers dere. Sunt, inquiunt, rationes sussciente3, quaS non pervidemus. Sciliceis ita ludere cum pueris potuit rena iugPythagoras, ut iis una esset ratior ipses dixit, at philosophis, ut nODa doctrina PerSua- d eatur,rationes saltem probabiles reddendae
sunt; quas illi intelligant, D probent. In
obscuris, ajunt alii, perceptionibus, quae perpetuo adsunt, tametsi nos earum minime conscii simus, eas rationes suffcientes latere. At cur in obscuris ratio sufficiens clararum, aut distinctarumὸ anne major pro- . portio, aut Connexio ideae clarae cum obscura cur in ideis his obscuris semper con- .
266쪽
titietur ratio sussiciens ejus ideae, cujus objectum actu sensibus obversatur λ haec, dc sexcenta alia ipsis cum ratione occini possunt; at nemo non videt, qui aliquid videt, dici absque ratione sufficiente, quaecumque ab aliis dicuntur, aut ab eorum acutissimo dici queunt. Quare adduci omnino non po sum, ut aut a Leibnitio, auit a Wolfio, aut a quovis alio condato philosopho serio animo haec, & similia assirmata fuisse credam. ,3ψερ, . CXCI. SyStem harm. praest. aduersaturtii, iis libertati Dolitionum, Onolitionum mentis hu-
rati quo- manae . In hoc Systemate anima ita agit ta d actus serie continua, ut status antecedens contineat
' et 'o 3 rationem sufficientem subsequentis . t 83. : sed hic agendi modus repugnat libertati ivolendo, di nolendo f. ai 6. cor. a. . Illud nἱ- mirum si sit, tum posito primo animae statu jam omnes reliqui, quos per totam vitam habitura est, tamquam in sua radice ponuntur; dc sicut ex primo iunicus tantum, & determinatus quidam evolvitur, ita idem de qu0' vis alio obtinet: Ergo quaevis volitio , quam anima quocumve tempore habuerit, jam ui
praecedentibus ita determinata suit, ut neques Ipsa omitti, neque contraria nolitio poni possit. Quis autem nescit, ad liberam volitionem requiri contingentiam formarem, sive internam, ut nempe salvo Statu antecedente ab
se, vel adesse possit . ais. coroll. λSchol. Nec juvat dicere a. e eam seriem Vositionum ab ipsa anima electam esse; nam primum sine praecedente perceptione non fit electio β. xi 8. ; ante primum autem hujus continuae seriei statum nulla fuit pserinceptio : ergo ea series eligi non potuit. Dein- , de demus, primum totius seriei statum liabere ab anima electum fuisse; non tamen propterea omnes reliqui status, & volitiones evolvendae ipsi liberae esse, & in praemium, aut pinaim imputari poteruoli nδIn
267쪽
ad hoc requireretur praevisio Omnium stλ- tutina consecutorum, qua autem ratione pq-
tuit anima omnes si istus, id est, omnes volitiones, & nolitiones cum primo statu , quem elegisse dicitur, connexas praevidisse Nec a.): perceptiones soluin, non item volitiones, in continua serie ab anima essici;
nam imprimis & haec est aperta Leiunitii, molirique doctrina . t 88.&Sch. , ut sub
appetitionibus semper etiam volitiones intelligant s. io8. sch. a. , & status animas non perceptiones modo, sed & volitiones eomplectitur : si igitur quivis status animae sit gravidus futuro, ut Leibnitius loquitur, omnis utique volitio subseMens in praecedent ostatu includitur. Deinde tametsi perceptiones tantum in serie continua evolvi' daremus; cum tamen per ipsos quaevis pereeptio boni sis ratio sussiciens volitionis
q. II 8. sch. I. , non minus necessari O r
spondentes ips s volitiones continuo seque
CXCII. systema harm. prirat. adversatur di e ter quoque Itbertati actuum eaeternorum in corpore. Primum ubi nulla. est volitio libera, ibi nullus actus externus, utpote imperaeus, lit resse porest s. G5. schol. : sed in hoc syste- mate nulla forsit volitio libera q. praec. : igitur neque ullus actus externus. Sed his interea omissu, in hoc systemate omnes motus corporis ex, vi, & structura ipsius mechanica - ita in continua serie proveniunt, ut motus antecedens contineatta rationem sussicientem, sequentis: igitur omnes motus. in corpore humano, quos alias voluntarios dicimus, ita - sunt necessarii, ut motus Cordis, sanguinis ,
arteriarum, vel motus indicis in quovis horologio ; ac proinde sicut hi imperio, ac volun rati animae non subsunta ita nec illis subjiciun--Fur. Inosecto nullus itu eorpore motus liber
esse potest, ni5i .ir voluntarius P voluntariua
268쪽
a o Psych. P. IL Sect. N. C. V. autem non est, nisi a voluntatis imperio pendeat I. I 09. Iio. M I. sch.) , atqui in hoc Systemate. motus Corporis non ab imperio voluntatis , sed a vi & mechanismo corporis,ac a motibus antecedentibus pendet, non aliter ac motus indicis in horologio. Et denique nonne est nos gaudere libertate & sensus intimus , dc sensus naturae communis docet, ut in hoc corpore, quod nunc habemus, bene vel male agamusὸ nonne ideo instituimus juvenes, punimus, praemia mus , ut in hoc corpore honestos actus exerceant λ At vero in hoc systemate haberemus ad Summum potestatem omittendi hos motus, aut ponendi alios pro alio corpore ; quatenus nimirum Deus praevisa alia volitione in anima aliud ipsi ab aeterno corpus destinasset Schol. Wolfius se hic mirum in modum torquet , amarequΘ injuriam. sibi in serri que- .ritur ; putat in hoc systemate, ut in quovis alio , liber taetem. salvam persistere : parum ad eam tuendam reser re , . quodvis Systema
eligatur; at nihil proficit. lappetitiones in
anima , ait, non fuerunt prie stabilitae. Ouid. inde λ non erunt igitur volitiones. bilitionis divi e necessariae, erund tamen Di illius modi, quo anima in hoα systemate agit, ac volitiones ita continua serie: producit. In systemate harmoniae praestabilitae, inquit ille rursus, anima eodem modo per- Oenit ad apphtiliones, seu Dolitiones, quoad easdem peroenit in systemsite in aetas physici. in nullo systemate, . nisi in sisto, anima ita ad suas volitiones. pervenit, 'ut cujusvis ratio suffciens in statu antecedonte contineatur. Itaque S quod subjungit, falsum est. Quocinnque tandem modo libertas in systemate influxus physici concipitur, eodem etiam in Systemate harmoniae Prae' istabilitae concipi potest. Nimirum non at- l
tendendum est, qui dicat, sed quid ex sy-
269쪽
De Systemate Harmoniae Oc. I rstemate, quod tanto cum strepitu , & cum tanta in Uversarios acerbitate, . ut nec calumniis abstineat, defendit, per se se profluat . Libertatem deinde motuum In corpo- re per praescientiam divinam vindicaro niti- β.tur. Pone emm, ait, Deum Prae ciuisse ab aeterno, qualem motum corpori jam Sit im- Peratum anima. Cum prinscientia Dei fallere minime possit. necisse est, ut hunc, non alium motum corpori imperet, quemι Deus praescivit. Motus igitur corporis, etsi in se . necessarii , liberi tamen erunt, quatenus a praescientia omnes volitiones. animae futuras, .ac ipsos imperaturas, praevidente pendent.
At quis, ubi, quando huic. imperio locus
erit, 'cum anima sine restatione ad corpus
omnia agat, cum sic actura fuisset, etsi/ Cum nullo corpore fuisset conjuncta λ Quo- . modo item motus corporis liberi , quando
nulla talis est volitio 3 Sed dabo aliquid:
habeat anima, stante harmonia praestabilita, facultatem libere volendi, vel non ' volendi hos, vel illos motus sui corporis: pbilebitne continuo etiam potestate hos, vel illos motus ponendI,' vel non ponendi in hoc corpore, quocum copulata est, & in quo vi mechanismi. tantum hi motus necessario e di , debent Nullo certo pacto anima gauderet libertate ponendi, aut impediendi motus incoreore; au'cum actu conjuncta est, etsi somtassis emcem potuisset, ut non cum hoc, sed cum alio aliquo corpore Qunirerur, in . quo alii qu4dem motus , sed aeq- pei stru- Iuram necessarii perficerentur Quod ad praescientiam Dei attinet, patet ex aliis dictis cosm. 8. 57. in , ideo ab illa liburtin-
. . te' non laedi, quia determinationem hominis, velut suum objectum consequitur, atques ab illa impediri potest: inde enim fit,
ut non Obstantes praescientia actus primus
proximus persecte indiffereus ad volen-
270쪽
a a Psych. P. II. Seci. II. cap. IV. dum, vel non volendum, vel nolendum :ad ponendum, vel non ponendum hunc, vel illum motum permaneat. 9uod si praescientia Dei hanc indifferentiam, vel ponendo aliquod principium essentialiter connexum
cum actu secundo. vel quacumque alia ratione tolleret, tolleret ea hoc ipso simul libertatem, cum actio sub eodem actu primo proxima sub quo erat praevisa ut libere sutura, ab homine amplius omitti non posset. Jam vero istud ipsum in hac hypothesi erenit; cum enim motus hi in hoc corpores vi mechanismi necessarii forent, anima ut
conjuncta cum hoc corpore non haberet amplius actum primum proximum indifferentem
ad ponendos, vel omittendos hos actus: quare, etsi Deus ante electionem corporis animam quemdam motum libere volituram,. numquam tamen eamdein in hoc corpore liberct illum motum posituram praevidisset sicut nec motum hunc a corpore libere ponendum praevidit. Pone Cajum nunc a mo praevideri cras libere deambulationem omissurum; p ne deinde post hanc eraevisionem a Deo gravem morbum Cajo immitti, quo lecto assigatur; putasne Ca jum libero omissurum deambulationem λ protecto non Cajus enim non haberet actum primum proximum indifferentem ad ambulandum, vel non ambulandum, neque Deus, decreto Mna morbo, ipsum libere deambulationem omissurum praevideret. En casum nostro simillimum; ut morbus impediret. Cajum a libera deambulationis omissione, ita motus per structuram Corporis meςhanicam determinati, ac necessarii impedirent animam a libera eorumdem positione, tametsi antea libere volitura fuisset praevisa. Rursus itaque frustra molfius clamat, nosque Socinianis favere calumniatur: ProestabiIuio enim harmoniae mδ. animae, ac corporis a praescientia divina tota