장음표시 사용
141쪽
Io2 PRINCIPIORUM PH oso PRIAE CIV. Quin etiam seri potest ut aliquod sidus tot & tam densis macu-C siq- lis involvatur, ut visum nostrum prorsus effugiat: Sicque olim Plei des numeratae sunt septem, quae tam sex tantum conspiciunturalem- improv/D . que fieri potest, ut aliquod sidus nobis antea non visum, brevissimo προ tempore atque ex improviso, magna luce assulgeat. Nempe si t tum ejus corpus ingenti & crassa macula suerit hactenus contectum,' jamque accidat ut materia primi elementi, solito copiosius ad illud affluens, supra exteriorem illius maculae superficiem se diffundat, brevissimo tempore totam conteget; atqne tunc istud sidus non minorem lucem ex se emittet, quam si nulla plane macula involver . tur; Potestque postea, vel diu aequis sulgidum remanere, Vel paulatim rursus obscurari. Sicque contigit in sine anni Is 72, quandam stellam prius non visam, in signo Cassiopeiae apparuisse, quae maximam initio habuit lucem, & sensim postea obscurata, initio anni 1 7 disparuit. Ac etiam aliae nonnullae in coelo jam lucent, quae oti m non apparebant: quarum rerum causa hic fusius est ex- plicanda. CV. Sit, exempli causa, sdus Icircumquaque tectum macula de ἰλm s quae non potest esse tam densa, quin poros sive meatus habeat per-2. I, f., Π ultos, per quos omnis materia primi elementi, etiam illa quae uri bbeia constat particulis striatis supra descriptis, transire possit. Cum enim in principio suae generationis fuerit mollissima & rarissima, tales pori facile in ipsa formati sunt; cumque postea densabatur, particulae istae striatae, aliaeque primi elementi, continuo per illos transeundo, non permiserunt ut plane clauderentur; sed tantum eo usque angustati sunt, ut nullae materiae particulae, striatis primi elementi crassiores, viam per ipsos habere possint: ac etiam ut ii meatus, qui pa ticulas striatas ab uno polo venientes admittunt, non aptae sint ad easdem fi regrederentur, nec etiam ad illas quae veniunt ab alio p lo, & contrario modo sunt intortae, rapiendas.., Nempe particulae striatae primi clementi, venientes non ab uno posti, i ibi aliquo puncto duntaxat, sed a tota coeli regione quae est versus p r-mω- tum A, & tendentes non versus unicum punctum I, sed versus Dis ACU totum medium coeli HI R, formant sibi meatus in macula dela, stra.itis νιν secundum lineas rectas axi fd parallelas, vel nonnihil utrimque versus d convergentes; horumque meatuum aditus, in tota ejus
superficiei medietate efg sparsi sunt, A exitus in alia medietate edg; ita scilicet ut particulae striatae venientes a parte A, fa
142쪽
cilὶ quidem ipsos ingredi possint per partem ela, & egredi per
adversam edg, non autem unquam regredi per hanc eo, nec egredi per efg: Quia cum tota ista macula, non constet nisi ex ramentis primi elementi minutissimis, quae sibi mutuo adhaerentia, quosdam quasi ramulos componunt, particulae striatae venientes 1 partes, istorum ramulorum cxtremitates, sibi in meatibus istis occurrentes, inflectere debuerunt verius d; ideoque si per eosdem 'meatus vis esset regrediendum, ad veriusf, istae ramulorum extremitates nonnihil assurgentes ipsarum transitum impedirent. Eodemque modo particulae striatae venientes a parte B. meatus alios sibi excavarunt, quorum ingressus in tota superficie e dg sparsi sunt,d egressus in adversa ela. . Notandumque est istos etiam meatus, cochlearum instar esse ex- i,
143쪽
Io PRINC et pro RMM PHILoso PHIAE 'ρν que illos qui unis patent , non patere aliis a polo opposito venient bus& contrario modo intortiri
non transsean: per eos em meatus, ruam 'viae veniunt ab alio.
ρά, 2 Ita igitur materia primi elementi,utrimque ex polis per istos me
tus, ad sidus I potest pervenire; ac quia ejus particulae striatae cari ris sunt crassores, ideoque majorem habent vim, ad pergendum tallti, in alui cundum lineas rectas, non solent in eo manere, sed ingressae pers,s M. protinus egrediuntur per e, atque ibi occurrentes globulis secum di elementi, vel materiae primi a B venienti, non possuntulterius pergere secundum lineas rectas, sed in omnes partes rectexae, per aetherem circumfusum xx, versus hemisphaerium ela revertu tur; & quotquot ingredi possunt meatus maculae, vel macula
rum . quae ibi sdus istud tegunt, per illos rursus progrediuntur ab I ad 4 ; sicque assdud per medium sidus transeundo, & per aeth rem circumsusum redeundo, quendam ibi quasi vorticem compo-
144쪽
Ρ s ΤΕRTIM IO timi. Quae Hrd ab illis meatibus capi nonpossunt, veI occursu particularum hujus aetheris dissolvuntur, vel per partes vicinas Eclipticae in , in coelum abire coguntur. Quippe notandum est particulas striatas, quae singulis momentis ad superficiem sideris I appellunt, non esse tam multas .ut repleant omnes meatus, ad mcnsuram suam excavatos in maculis e1g; quia etiam in coelo non replent
omnia intervalla, quae sunt inter globulos secundi clementi; sed magna copia subtilioris materiae, illis admixta esse debet, propter varios istorum globulorum motus; quae materia subtilior cum ipsis ingrederetur istos meatus, nisi particulae striatae, ab alio sideris ii misphaerio reflexae, majorem haberent vim ad illos occupandos.
Quae vero hic de particulis striatis, per haemisphaerium eis ingredientibus sunt dicta, de iis etiam quae ingrediuntur per hemispnae-rium e dg sunt intelligenda, quod nempe sibi alios meatus, a pri ribus plane diversos excavarint, per quos semper plurimae fluunt a due suff, in sidere I ac maculis ipsum circumdantibus; & deinde in
omnes partes reflexae per aetherem x x revertuntur ad d, cum interim tot dissolvuntur, vel exeunt versus eclipticam, quot novae a polo B
Residuum autem materiae primi elementi, quod in spatio Ι con- CIX. tinetur, circa axem fd tyrando, semper inde recedere conatur;
ideoelue quosdam exiguos meatus sibi ab Initio formaVit, semper- ius thia, δε
que postea conservat in macula d eis, qui priores decussatim inter---- secant, & per quos aliquid istius materiae solet essivere, quia sem- s per aliquid per priores, simul cum particulis striatis ingreditur. Cum enim omnes maculae partes sibi invicem adhaereant, non potest circumferentia d eis, nunc major fieri, nunc minor: ideoque semper aeqUalis quantitas materiae primi elementi, debet in sidere I
Et ided etiam illa vis, in qua lumen consistere supra diximus,vel Cnnulla prorsus in ipso, vel non nisi admodum debilis esse potest. M-Nam quatenus ejus materia circa axem Id rotatur , vis omnis qua recedere conatur ab isto axe, in macula frangitur, & ad globulos iamitans secundi elementi non pertingit; nec etiam illa, qua ejus particulaestriatae, ab uno polo venientes, recta versus alium tendunt, qui quam potest praestare; non modo quia istae particulae valde exiguae sunt, respectu ξlobulorum coelestium in quos impingunt, ac etiam liquanto tardius, quam reliqua materia primi elementi moven-O tur ἔ
145쪽
CXI. D parato Messae ex improvis narrauis
ros PRINCIPIORUM PHILoso PHI IEtur; sed praecipue quia illae quae ab uno polo veniunt, non magis istos globulos in unam partem propellunt, quam aliae ex alio polo venientes, in adversam. Materia autem coelestis in toto vortice, hoc sidus I circumjacente , comprehensa, suas interim vires potest retinere, quamvis sorte illae non lassiciant, ad sensum luminis in oculis nostris excitandum t serique potest ut interim iste vortex, praevaleat aliis vorticibus sibi vicinis, & sortitis illos premat quam ab ipsis prematur. Unde sequeretur sidus I augeri debere, nisi macula defg iIlud ci cum scribens, id impediret. Nam si jam circumferentia vorticis Ist AYBM, putandum est eius globulos, circumferentiae isti proximos, eandem habere vim ad progrediendum ultra ipsam, ve sus alios vortices circumpositos, ac globulos horum vorticum ad progrediendum versus I, non majorem nec minorem:haec enim unica ratio est, cur ejus circumferentia ibi potius quam alibi termin
146쪽
PAns TERTI Iori . Si autem caeteris immutatis, contingat ut minuatur illa vis, qua, exempli causa, materia Vorticis O, tendit versus Ι hocque variis ex causis potest contingere, ut s ejus materia in alios vortices transeat, vel multae maculae circa sidus in O existens generentur, &c. necesse est ex legibus naturae, ut globuli vorticis I qui sunt in circumferentia Y, ultra ipsam pergant vel
sus P; & quia reliqui omnes qui sunt inter I & Y, eo versus etiam tendunt, inde augerctur spatium in quo est sidus I, nisi macula dela ipsum terminaret; sed quia haec macula non permittit illud augeri, globuli coelestes ei proximi, paulo majora solito intervalla circa se relinquent, &plus materiae primi elementi in iis intervallis continebitur, quae quandiu in ipsis erit dispcr-sa, non magnas vires habere potest. Si autem contingat particulas primi elementi, per poros maculae exeuntes, & in globulos illos impingentes, vel aliam quamvis causam , aliquos ex istis globulis 1 maculae superficie sejungere, materia primi elementi spatium intermedium statim replens, satis virium habebit, ad alios globulos istis vicinos, ab eadem maculae superficie sejungendos;&quo plures ab illa ita sejunget, eo plus virium acquiret: ideoque .
brevissimo tempore, ac tanquam in momento, supra totam illam superficiem se diffundet; ibique non aliter gyrans,quam ea quae intra maculam continetur, non minori vi pellet globulos coeli circum-postos, quam eosdem pelleret ipsum sidus I, si nulla macula eum involvens ejus actionem impediret: Atque ita magna luce ex improviso fulgebit.
Iam vero, si serth contingat, istam maculam esse tam tenuem & cxit.
raram, ut-materia primi elementi, supra ejus exteriorem superfi- Descriptis
ciem sic effusa, distatuatur, non facila postea sidus I rursus dispare-
bit: ad hoc enim opus esset, ut nova macula ipsum totum rursus in- parentis. volveret. Sed si crassior sit quam ut ita queat dissolvi, densabitur exterior ejus superficies, ob impulsum materiae ipsam circumfluentis: atque interim si mutentur causae,ob quas prius minuta fuerat illa vis, qua materia vorticis o tendit versus I, jamque e contra augeatur, repelletur rursus materia vorticis I, a P versus V, &hoc
ipso materia primi elementi, supra maculam deis diffusa minuetur, &simul novae maculae in ejus superficie generabuntur, quae paulatim ipsius lumen obtundent; & denique, si causa perseveret, planὶ tollent, atque omnem locum istius materiae primi clementi
147쪽
1o8 PRINCIPIORUΜ PHILoso PHIAE occupabunt. Cum enim globuli vorticis I, qui sunt in exteriori ejus circumferentia APBM, magis solito prementur, magis etiam prement illos, qui sunt in interiori circumferentia x x, quique ita pressi ,&ramosis particulis aetheris illius, quem circa sidera generari diximus, intertexti, non facilem transitum praebebunt partiaculis striatis, aliisve non minutissimis materiae primi elementi, supra maculam dela dissuta et unde fiet, ut ipsae ibi perfacile in maculas
CXIII, Obiterque hic est notandum, particulas striatas in omnibus istis
macularum corticibus continuos sibi meatus excavare, ac per omnes muθω mea- simul, tanquam per unam solam maculam, transire. Formantur
Rr. ρψ maculae ex ipsa materia primi elementi, & ideo initio suntis. υ- '' mollissimae, istisque striatis particulis facilem viam praebent. Quod idem de aethere circumsu dici non potest: quamvis enim crassi Us ejus particulae, nonnulla etiam istorum meatuum vestigia reti
148쪽
PAns TERTIA. I 'neant, quoniam ex macularum dissolutione genitae sunt; quia tamen motui globulorum secundi elementi obsequuntur, non semper eundem situm servant, nec ideo particulas striatas recta pergentes,
nisi admodum dissiculter, admittunt. sed facise fieri potest, ut eadem stella fixa per vices appareat & CXIV. dispareat, singulisque vicibus quibus apparebit novo cortice macu- : μ' se
Iarum involvatur. Talis enim alternatio est naturae valde familiaris, 1. ii)ri in corporibus quae moventur; ita scilicet ut cum ab aliqua causa,ver- apparere ac
suscertum terminum impulsa sunt, non in eo subsistant, sed ulteriu, Vst pergant; donec rursus ab alia causa versus ipsum repellantur.Ita dum pondus sunt appensum, vi gravitatis ab uno latere ad perpendiculum suum descendit, impetum acquirit, a quo ultra istud perpendiculum in oppositum latus sertur, donec rursus gravitas isto impetu su- . perato, illud versus perpendiculum moveat, & inde novus in eo impetus oriatur. Ita vase semel moto, liquor in eo contentus muli
ties it & redit, antequam ad quietem reducatur; Et ita clim omnes coelorum vortices in quodam aequilibrio consistant, ubi unius materia semel ab isto aequilibrio recessit,potest multoties nunc in unam, nunc in adversam partem excurrere, antequam ab isto motu quiescat. Fieri etiam potest ut totus vortex, in quo talis aliqua stella fixa CXV. continetur,ab aliis circumjacentibus vorticibus absorbeatur, & ejus τρι μοι stella in aliquem ex istis vorticibus abrepta, mutetur in Planetam iis in iis ei. vel Cometam. Nempe duas tantum causas supra invenimus, quae Dicemra est
impediant ne uni vortices ab aliis destruantur; harumque una, quae x ,σδε
consistit in eo, quod materia unius vorticis objectu vicinorum impediatur , ne versus alium quem possit evagari, non potest in omnibus locum habere. Nam si, exempli causa, materia vorticis S a NB. vorticibus L & N ita utrimque prematur, ut hoc impediat ne ver- V 'ς sus D ulterius progrediatur, non potest eadem ratione impediri a t'. vortice D, ne se diffundat versus L & N, nec etiam ab ullis aliis, nisi qui sint ei viciniores, pro ratione suae magnitudinis; atque adeo in omnium maxime vicinis non habet locum. Altera autem causa, quod nempe materia primi elementi, in centro cujusque vorticis sidus componens, globulos secundi circa illud existentes, a se repellat versus alios vortices vicinos, locum quidem habet in omnibus iis vorticibus, quorum sidera nullis maculis involvuntur; sed non dubium est, quin densiorum macularum interventus eam toti
150쪽
PARs TERTIA. IIIIat; praesertim earum, quae plurium vorticum instar sibi mutuo incumbunt.
Atque hinc patet non esse quidem periculum, ne ullus vortex ab CXVI. aliis vicinis destruatur, quamdiu sidus quod in centro suo habet, nullis maculis est involutum; sed cum illis tegitur & obruitur, etsi pendere tantum a stu , quem iste vortex inter alios obtinet, ut vel Giam Acilius vel tardius ab ipsis absorbeatur. Nempe si talis sit ejus situs, ut vicinorum aliorum vorticum cursui valde resistat, citius ab illis stis is ,
destruetur, quam ut multi macularum vortices, circa ejus sidus denia congregat
siri possint; sed si minori sit ipsis impedimento, lente tantum minuetur ; interimque maculae, sidus in ejus medio positum obsidcntes , densiores sent, pluresque ac plures, tam supra qu.am etiam intra illud congregabuntur. Sic exempli causa, vortex N ita situs est, ut aperte cursum vorticis S magis impediat, quam ulli alii vicinii quapropter facile ab hoc vortice S abripietur, statim atque aliquot maculis illius sidus erit in volutum : ita scilicet, ut circumferentia vorticis S, quae jam terminatur linea O P Q, terminetur postea linea OR totaque materia, quae continetur intra lineas O P Q&ORQ, ei accedat, ejusque cursum sequatur; reliqua materia quae est inter lineas ORQ& OMQ, in alios vicinos vortices abeunte. Nihil enim aliud vorticem N in eo situ, in quo nunc esse stipponitur, potest conse are, quam magna vis materiae primi elementi, in ejus centro existentis, quae globulos secundi circumia quaque ita propellit, ut sus impulsui potius quam motibus vicinorum vorticum obsequantur: quae Vis interventu macularum debialitatur , & frangitur. Vortex autem C inter quatuor
S FGH, duosque alios M & N, qui supra istos quatuor intelligendi
sunt, ita est constitutus, ut quamvis densae maculae circa ejus sidus congregentur , nunquam tamen totus possit
everti, quandiu isti sex sunt viribus interie aequales. Quippe suppono vortices S, P, & tertium M ipsis incumbentem supra punctum D, circa propria centra gyrare, a D versus C ritemque tres alios G H & sextum