장음표시 사용
221쪽
git. non statiin illud inflammat &dissolvit, sed tempore quodam illi opus est, ut ab ista grani superficie ad interiores ejus partes pes veniat ; ibi luc sulphure prius incenso, paullatim etiam nitri particulas exagitet, ut tandem ipsae viribus assumtis, & majus spatium ad gyros suos describendos exigentes, carbonis vincula discerpant,
totumque granum confringant. Et quamvis hoc tempus sit adin dum breuc si ad horas aut dies reseratur; notandum tamen, esse satis longum, si comparetur cum summa illa celeritate, qua Er num ita dissiliens, flammam suam per totum acrem vicinum spargir. Nam cum ex . cae in bellico eOrmcnto pauca quaedam pulveris grana, et lychnii, alteriusve semitis igne contam, prima omnium accenduntur, flamma ex iis crumpens , in minimo temporis in mento per omnia granorum circumjacentium intcrvalla dispergitur; ac deinde, quamvis non tam subito ad interiores ipsorum par- tes possit penetrare, quia tamen eodem tempore multa attingit, efficit ut multa simul incendantur & dilatcntur, sicque magna vi tormentum explodant. Ita carbonis resistentia valde auget celerit tena, qua nitri particulae in flammam erumpunt granorum di- .stinctio neccssaria, ut satis magnos circa se habeant meatus,per quos flamma pulvcris primum accenti, ad multas pulveris residui partes
Post illum ignem, qui omnium minime durabilis est, consider mus, an dari possit aliquis alius, qui e contra sine ullo alimento diutissime perseveret. V t narratur de lucernis quibusdam, quae aliquam do in hy pogaeis, ubi mortuorum corpora servabantur, post multos
annos inventae sunt accensae. Nempe in loco sub torraneo & arctissme clauso, ubi nullis vel minimis ventis aer unquam commovebatur , potuit fortasse contingere, ut multae ramosae fuliginis particulae circa flammam luccrnae colligerentur, quae sibi mutuo incumbentes manerent immotae, atque ita exiguum quasi fornicem compone tes , sufficerent ad impediendum, ne aer circumjacens istam flammam obrueret, ac sustocaret , nec non etiam ad ejusdem flammae
vim sic frangendam, & obtundendam, ut nullas amplius olei veletlychnii particulas, sit quae adhuc residuae erant, posiet inflammare. Quo fiebat, ut materia primi clementi, sola ibi remanens,&tanquatit in exigua quadam stella celerrime semper gyram, --
dique a se repellcrct globulos secundi, quibus solis, inter particulas compositae fuligis , transitus adhuc patebat , sicque lumen
222쪽
'PARS Q v ART M I 8 Iper totum conditorium diffunderet; exiguum quidcin & subobscurum, sed quod externi aeris motu, cum locus aperirctur, facile vires posset relaniere, ac fuligine discussa lucernam ardentem exhibere. - a
Nunc veniamus ad eos ignis essectus, qui nondum ex modis qui- C X VII. bus oritur di conservatur, potuerunt agnosci; Quippe jam ex dictis patet, quomodo luceat , quomodo calefaciat , quomodo eoh- pora omnia quibus alitur, in multas particulas dissolvat; nec ponetiam, quomodo ex istis corporibus , primo loco maxime tenues& lubricae, deinde aliae non quidem forte prioribus crassiores, sed magis ramosae atque implexae particulae egrediantur ; eae scilicet quae caminorum parietibus adhaerentes, fuliginem componunt;-.laeque omnium crassissimae in cineres romaneant. Sed superest ut breviter ostendamus, quo pacto ejusdem ignis vi quaedam ex corporibus quibus non alitur, liquescunt & bulliunt, alia siccantur & durescunt, alia exhalantur, alia in calcem, alia in vitrum com
Corpora omnia dura constata ex particulis, quae non multo difficilius unae quam aliae a vicinis suis separantur,'& aliqua ignis vi possunt disjungi, dum istam vim patiuntur, liquescunt. Nihil enim aliud est, liquidum esse, quam constare particulis a se mutuo disjunctis, di quae in aliquo sint motu. Cumque tantus est istarum particula-
rum motus, ut quaedam ex ipsis in aerem vel ignem vertantur, sicque, solito plus spatii ad motum suum exigentes, alias expellant, corpora ista liquida effervescunt de bulliunt. Corpora autem quibus insunt multae particulae tenues , flexiles , lubricae, aliis crassioribus aut ramosis intertextae, sed non valde fi miter annexae, igni admota illas exhalant, hocque ipso siccantur. durescant. Nihil enim aliud est liccum esse, quam carere fluidis illis particulis, quae cum simul sunt congregatae, aquam aliumve liquorem compo nunt: Atque hae fluidae particulae, durorum corporum meatibus inclusae, illos dilatant, aliasque ipsorum particulas motu suo concutiunt ; quod eorum duritiem tollit, vel saltem imminuit: sed iis ex halatis, aliae quae remancnt arctius jungi, & firmius necti solent, sicquc corpora durescunt. Et quidem particulae quae sic cxhalantur, in varia genera distin- CX X guuntur. Nam primo , ut eas omittam quae sunt adeo mobilcs
di tenues, ut solae nullum corpus praeter acrem conflare nossint , Aiau, sci-
223쪽
post ipsas omnium tenuissime , quaeque facillime exhalantur , sunt illae quae Chymicorum vasis una que accurate clausis exceptae, ac simul collectae, componunt aquas ardentes, sive spiritus, quales ex vino, tritico, aliisque multis cmrporibus elici solent. Sequuntur deinde aquae dulces, sive insipidae, quales sunt eae quae ex plantis, aliisve corporibus destillantur. Tertio loco sunt aquae erodentes &acidae, sive succi acres, qui ex salibus non sine magna ignis vi ed
C X XI. Quaedam etiam particulae crassiores; quales sunt eae argenti vivi; Desu - - & salium, quae vasorum summitati adhaerentes, in corpora dura O concrescunt; satis magna vi opsis habent, ut in sublime attollantur. . olea omnium dimcillime ex duris &siceis corporibus exhalan-' tur; idque non tam ignis vi, quam arte quadam perlici debet. Cum enim eorum particulae tenues sint, & ramosae, magna vis eas frangoret atque discerperet, priusquam ex istorum corporum meatibus educi possent. Sed iis affinditur aqua copiosa, cujus particulae lin ves&lubricae, meatus istos pervadentes, paullatim illas integras cliciunt, ac secum abripiunt. C x xii. Atque in his omnibus ignis gradus est observandus ; eo enim va-n odmu- riato, semper aliquo modo enectus variatur. Ita multa corpora,
lento primum igni, ac deinde gradatim sortiori, admota, siccantur, isti & varias particulas exhalant: 'uales non emitterent, sed potius tota liquescerent, si ab initio validis ignibus torquerentur. CXXIII. Modus etiam ignem applicandi variat eius essectum. Sic quae- De calce. . si tota simul incalescant, liquesunt; sed si valida flamma ipsorum superficiem lambat, illam in calcem convertit. Quippe corpora omnia dura, quae sola ignis actione in pulverem minutissimum reducuntur, fractis scilicetvcl expulsis tenuioribus quibusdam e rum particulis, quae reliquas simul jungebant, vulgo apud Chymicos dicuntur in calcem verti. Nec alia inter cineres & calcem dies rcntia est, quam quod cineres sint reliquiae eorum corporum , qu rum magna pars igne consumpta est, calx vero sit eorum, quae fere tota post absolutam ustionem manent. CXXIV. Ultimus ignis effectus, est calcis & cinerum in vitrum conversio. 2,-ώ. ' enim in corporibu , quae uruntur, tenuiores omnes par- i. ticulae avulsae ac rejectae sunt, caeterae quae pro calce vel cineribus manent, tam solidae sunt dicrastae, ut ignis visursum attolli non
possint; figurasque habent ut plurimum irregulares & angulosas;
224쪽
P A at s Q v ARTA. I 83 unde si, ut unae aliis incumbentes, sibi mutuo non adhaereant, nec etiam, nisi sorte in minutissimis quibusdam punctis, se contingant. Cum autem postea validus & diuturnus ignis pergit in illas vim suam exercere, hoc est, cum tenuiores particulae tertii elementi, una cum globulis secundi a materia primi abreptae, celerrime circa ipsas in omnes partes moveri pergunt, paullatim earum anguli atteruntur,& superficies laevigantur, & sorte etiam nonnullae ex ipsis inflectuntur, sicque unae super alias repentes, & fluentes, non punctis duna
taxat, sed exiguis quibusdam superficiebus se contingunt, & hoc
pacto simili connexae vitrum componunt.
Quippe notandum est, cum duo corpora, quorum superficies CXX v. aliquam latitudinem habent, sibi mutuo secundum lineam rectam occurrunt, ipsa non posse tam prope ad invicem accedere, quin spatium aliquod interccdat, quod a globulis secundi elementi occupe- fingantur. petur; cum autem unum supra aliud oblique ducitur, vel repit, ea inulto arctius jungi posse. Nam ex . ca. si corpora B & C sibi invicem occurrant secundum lineam AD, globuli coelestes eorum superficiebus intercepti, contactum immediatum impediuntA Si autem corpus G hinc inde moveatist supra corpus H, secundum lineam rectam EF, nihil impediet quominus immediate ipsum tangat; salieni si utriusque superficies sint laeves & planae; si autem sint rudes& inaequales, paullatim hoc ipso motu laevigantur & explanantur. Itaque putandum est, calcis & cinerum particulas ab invicem disjunctas, hic exhiberi per corpora B & C; particulas autem vitri, simul junctas, per corpora G & H. Atque ex hac sola diversitate, quam perspicuum est in illas , per vehementem.& diutu nam ignis actionem, debere induci, omnes vires proprietates ac- CXX vi. quirunt. Cur sit h- Vitrum enim, cum adhuc candet,. liquidum est, quia ejus particulae facile movcntur illa ignis vi qua jam ante sucrunt laevigatae 3 mn υε atque inflexae. Cum vero incipit refrigerari, quasibet fiduras potest Dr fui is Q indue Diuitiam by Corali
225쪽
184 PRINCIPI onvM PHIL osci PHIAE induere. Hocque omnibus corporibus igne liquefactis est comm ne; dum enim adhuc liquida sunt, ipsorum particulae non aegre se accommodant ad quaslibet figuras ,& cum postea frigore concrescunt, easdem retinent , quas ultimo induerunt. Potest cliam in filaeapillorum instar tenuia extendi, quia ejus particulae jam concrescere incipientes, ficilius unae supra alias fluunt , quam ab invicem disjungantur. Cum deinde vitrum plane restiguit , est valde durum, sed simul etiam valde fragile, atque eo fragilius quo citius restiguit. Nempe duritiei caussa est, quod constet tantum particulis satis crassis &inflexilibus, quae non ramulorum intextu , sed immediato contacita sibi invicem adhaerent. Alia enim pleraque corpora ideo mollia sunt; quod eorum particulae sint flexiles , vel certe desinant in ramulos quosdam flexiles, qui sibi mutuo annexi eas jungunt. Nulla autem duorum corporum firmior adhaesio esse potest, quam ea quae oritur ex ipsorum immediato contactu; cum scilicet ita se inviacem tangunt, ut neutrum sit in motu ad se ab alio sejunsendum; quod accidit vitri particulis, statim atque ab igne remotae sunt; quia earum crassities, & contiguitas, & figurae inaequalitas, impediunt , ne possint ab acre circumjacente in eo motu, quo ab invicem disjumgebantur , conservari.
At nihilominus vitrum cst valde fragilc , quia superficies se. cundum quas ejus palliculae se invicem tangunt, sunt admodum exiguae ac paucae. Multaque alia corpora molliora difficilius franguntur , quia eorum partes ita sunt intertextae , ut separari non possint, quin ipsarum multi ramuli rumpantur & evellantur. Est etiam fragilius cum ccleritcr, quam cum lente refriguite Rus enim meatus sunt satis laxi dum candet, quia tunc multa materia primi elementi, simul cum globulis secundi, ac etiam sorte cum nonnullis ex tenuioribus tertii particulis, per illos transit. Cum autem rcfrigeratur sponte, redduntur angustiores; quia soli globuli secundi elementi, per ipsos transeuntes, minus spatii requirunt; atquc si refrigeratio nimis celeriter fiat, vitrum prius est durum. quam ejus meatus ita potuerint arctari; quo fit, ut globuli isti semper postea impetum faciant, ad ejus particulas ab invicem disjungcndas; cumque hae particillae solo contactu suo junctae sint, non
potest una tantillum ab alia separari, quin statim aliae plures, ei vicinae secundum cam superficiem in qua ista separatio fieri coepit,
226쪽
PARS Q V ARTA. I 83 etiam separentur, atque ita vitrum plane frangatur. Quam ob caus. sam, qui vitrea vasa conficiunt, ea gradatim ex fornacibus remo- .vent , ut lcnte refrigerentur. Atque si vitrum frigidum igni apponatur , ita ut in una parte multo magis quam in aliis vicinis calefiat, hoc ipso in illa parte frangetur; quia non possunt ejus meatus calore dilatari , meatibus vicinarum partium immutatis, quin illa ab istis dis- ὸ jungatur. Sed si vitrum lento primum igni, ac deinde gradatim vehementiori admoveatur, & secundum omnes partes aequaliter incalescat, non frangetur, quia omnes ejus meatus aequaliter & eodem tempore laxabuntur. Praeterea vitrum est pellucidum , quia dum generatur liquidum C X X X. est, & materia ignis, undique circa ejus particulas fluens, innumeros ibi meatus sibi excavat, per quos postea globuli secundi et menti libere trinseuntes, actionem luminis in omnes partes secundum lineas rectas transferre pollunt. Neque enim ad hoc necesse est, ut sint accurate recti, sed tantum, ut nullibi sint interrupti: Adeo ut si , ex. ca. fingamus , vitrum constare particulis accurate sphaericis & aequalibus, sed tam crassis, ut globuli secundi elementi transire possint per spatium illud triangularc , quod intor tres se mutuo tangentes manere debet; vitrum illud erit plane pellucidum, quamvis sit multo selidius omni eo, quod nunc habetur. Cum autem materiae ex qua fit vitrum, metalla vel alia corpora C XXXI. Permiscentur, quorum particulae magis igni resistunt, & non tam facile laevigantur, quam aliae quae ipsum componunt, hoc ipso fit minus pellucidum, &'varios induit colores , prout istae duriores particulae meatus ejus magis, aut minus, & variis modis, intercludunt.
Denique vitrum est rigidum: ita scilicet, ut nonnihil quidem a vi CXXXII. cxterna necti possit absque fractura, sed postea cum impetu resiliat, arcus instar, & redeat ad priorem figuram: ut evidenter apparet, cum in fila valde tenuia ductum est. Atque proprietas hoc pactore. generaliter . siliendi, generaliter habet locum in omnibus corporibus duris,
quorum particulae immediato contactu, non ramulorum intextu sunt conjunctae. Cum enim innumeros habeant meatus, per quos reiis ni ad
aliqua semper materia movetur, quia nulli bi vacuum est, di quorum I 'figurae aptae sunt ad liborum illi materiae transitum praebendum, quia ejus ope antea formati fuerunt, talia corpora nullo modo flecti pollunt, quin istorum meatuum figura nonnihil varietur. Quo fit,
227쪽
186 PRINCIPIOR vM POLOSOPHI Eut particulae materiae , pcr illos transire alluetae, vias ibi solito minus commodas invenientes , impetum faciant in eorum parietes, ad priorem figuram ipsis reddendam. Nempe si exempli causa in arcu laxo meatus, per quos transire solent globuli secundi clementi, sint circularcs, putandum est, eosdem in arcu intenso, sive inflexo, esse
ellipticos, & globulos per ipsos transire laborantes, impingere in eorum parietes secundum minores diametros istarum ellipsium, sicque vim habere illis figuram circularem restituendi. Et quamvis ista vis in singulis globulis secundi et cmenti exigua sit, quia tamen assidue quam pluri ini per ejusdem arcus quai Nplurimos poros Incare
cunantur, illorum omnium vires simul junctae, atque in hoc conspirantes, ut arcum reducant, satis magnae esse possunt. Αrcus autem diu intentus, praesertim si sit ex ligno, aliave materia non admodum dura, vim rosiliendi paullatiin amittit: quia ejus meatuum figurae, longo attritu particularum materiae per ipsos transeuntis, sensim ad carum inensuram magis & magis aptantur. Hactenus naturas acris, aquae, terrae, & ignis quae hujus globi quem incolimus, elementa vulgo censentur, simulque praecipuas eorum vires & qualitates explicare conatus. sum; sequitur nunc, ut ante dictis, etiam agam de magnete. Cum cnim ejus vis per totum hunc Terrae globum sit dissilia , non dubium est, quin ad generalem ejus consi-h. derationein pertineat. Iam itaque revocemus nobis in memoriam rumur. . particulas illas striatas primi elementi, quae supra in tertiae partis articulo 87, &sequentibus, satis accurate descriptae sunt. Atque id
omne, quod ibi ab articulo ios ad io' re sidere I dictum est.
de Terra hic intclligentes, putemus, este multos meatus in media
ejus regione, axi parallelos, per quos particulae striatae ab uno polo venientes, libere ad alium pcrgant, eosque ad illarum inensuram ita esse cxcavatos, ut ii qui recipiunt particulas striatas, a polo Australi
venientes, nullo modo possint recipere alias, quae veniunt a polo Boreali; nec contra, qui recipiunt Boreales, Australes admittant: quia scilicet in modum cochlearum intortae sunt, unae in unam partem, aliae in oppositam. Ac praeterea etiam easdem particulas per unam tantum partem istoruin meatuum ingredi potic, non autum regredi per adversam; propter tenui isimas quasdam ramulorum extremitates , in spiris istoruin meatuum inflex as versus eam partem ,
secundum quam progredi solent,& ita in adversam partem assurgentes, ut ipsarum regressum impediant. Vnde fit ut, postquam
228쪽
PARS RV ARTA. I 87 istae particulae striatae per totam mediam Terram secundum lineas rectas , vel rectis aequipollentes, ejus axi parallelas, ab uno hemisphaerio ad aliud transverunt , ipsae per aetherem circumfusum revertantur ad illud idem hemisphaerium, per quod prius Terram ingressae sunt, atque ita, rursus illam permeantes, quendani ibi quasi
Et quoniam ex illo aethere, per quem particulas striatas ab uno CXXXIV. iolo ad alium reverti dixeramus, quatuor diversa corpora genita eLe posse ostendimus s nempe Terrae crustam interiorem sive metallicam, aquam, terram exteriorein, & aerem: Notavimusque articulo i Is tertiae partis, nulla, nisi in crassioribus istius aetheris paseticulis meatuum ad mensuram particularum striatarum efforma-sriatis iu-torum, vestigia manere potuisse: Advertendum est hoc in loco, ππιε istas omnes crassiores particulas ad interiorem Terrae crustam initio confluxisse; nullasque in aqua nec in aere esse posse ; tum quia nullae ibi particulae satis crassie; tum etiam quia, cum ista corpora fluida sint ipsorum particulae assidue situm mutant, & proinde si qui olim in iis fuissent tales meatus, cum certum & dete minatum situm requirant, jamdudum ista mutatione corrupti
Ac praeterea cum supra dictum sit, Terrae crustam interiorem constare partim ramosis particulis sibi mutuo annexis, partim aliis quae per ramosarum intervalla hinc inde moventur, isti etiam meatus in his mobilioribus esse non possunt , propter rationem mox allatam , sed in ramosis duntaxat. Et quantum ad terram exteriorem, nulli quidem etiam in ea tales meatus initio fuerunt , quoniam inter aquam & aerem formata est: sed cum postea varia metalla ex terra interiore ad hanc exteriorem ascenderint, quamvis ea omnia, quae ex mobilioribus & solidioribus illius particulis conflata sunt, eius. modi meatus habere non debeant, certe illud quod ex ramosis &crassis, sed non adeo solidis particulis constat, non potest iis esse destitutum. Et valde rationi consentaneum est, ut credamus, serrum tale esse.
Nullum enim aliud metallum tam difficulter malleo flectitur, vel igne liquescit,nec ullum etiam adeo durum sine alterius corporis mistura reddi potest : quae tria indicio sunt, ejus ramenta magis ramosa sive angulosa esse, quam caeterorum, & ideo sibi invicem firmius
annecti. Nec obstat quod nonnullae ejus glebae satis facile primis iccΛ a 2 igni
Nuris eraullis crepo ri,in terrae exterioris praetera Mamiη ferro. CXXXVI.
229쪽
188 PRINCIPIORUM PHILOSOPHIAE igni liquescant; tunc enim earum ramenta, nondum sibi mutuo annexa , sed una ab aliis disjuncta sunt; & ideo caloris vi facile agitantur. Praeterea quamvis serrum sit aliis metallis durius & minus fusile, est tamen etiam unum ex minime ponderosis, & sacile rubigine corrumpitur, aut aquis sortibus eroditur: quae omnia indicio runt, ejus particulas non esse aliorum metallorum particulis solidiores, ut sunt crassiores, sed multos in iis meatus contineri. CXXXVII. Nolo tamen hic affirmare, in singulis serri ramentis esse integran μγ i foramina , in modum cochlearum intorta, per quae transeant particulae striatae; ut etiam nolo negare, quin talia multa in ipsis repe-Dlii tiantur: sed hic sufficiet , si putemus, istiusmodi raminum medier m tu, singulorum ramentorum superficiebus ita esse insculptas, ut, cum istat supcrficies apte junguntur, foramina integra componant. Et facile credi potest, crassiores illas ramosas, & foraminos as interioris terrae particulas, ex quibus fit serrum, vi spirituum sive succorum acrium, illam permeantium, ita fuisse divitas, ut dimidiata ista tamina, in superscicbus ramentorum quae ab ipsis separabantur
remanerent ; atque haec ramenta postea per venas terrae exterioris,
tum ab istis spiritibus, tum etiam ab exhalationibus & vaporibus protrusa, paullatim in sodinas ascendisse. cxxxvau. Notandumque est, ipsa , sic ascendendo, non semper in easdem
partes converti poste, quia sunt angulosa, & diversas inaequalitates Mi j L in terrae vcnis Oilandunt; atque cum particulae striatae, quae a terra Anxu a interiore cum impetu venientes, per totam cxteriorem sibi vias quaerunt, istorum ramentorum meatus ita sitos inveniunt, ut, ad uiri,iis' motum suu in secundum lineas reictas continuandum , per illa eo-pWte πη- ruinorificia, per quae prius egredi consueverant, ingredi conen-
II., is ipsas ibi occurrere perexiguis istis ramulorum cxtremitatibus, quas inter meatuum spiras eminere, ac refrelluris particulis striatis allurgere, sepia dictum est; hasque ramulorum cxtremitates initio
quidem illis relistere, sed, ab ipsis saepe sepius impulsas , succella
temporis omnes in contrariam partem flecti, aut etiam nonnullas frangi; cumque polica isti meatus, ramentorum , quibus insunt, situ mutato, alia sua orificia particulis striatis obvertunt, has rursus occurrore extremitatibus ramulorum in meatibus assurgentium,
ipsasque paullatim in aliam partem in fleetere, &quo saepius atque diutius hoc itcratur, eo ramulorum istorum in utramque partem inste Onem faciliorcm evadere. Et Disi irco by oste
230쪽
Ρ A n s Q v ARTA. 189 Et quidem ea ramenta, quae, saepe hoc pacto per exterioris ter- CXXXIX. rat venas ascendendo, modo in unam, modo in aliam partem con, versa fuere, sive sola simul collecta sint, sive aliorum corporum meatibus i meacta, glebam serri componunt. Ea vero, quae vel semper eundem illum retinuerunt; vel certe, si, ut ad Adinas pervcni-
rent, illum aliquoties mutare coactae fuerint, saltem ibi postea, lapidis alteriusve corporis meatibus firmiter impacta , per multos annos immota remanserunt, faciunt magnetem. Atque ita vix
ulla est ferri gleba, quae non aliquo modo ad magnetis naturam accedat ,& nullus omnino est magnes in quo non aliquid ferri contineatur ; etsi sorte aliquando istud serrum aliquibus aliis corporibus tam arcte adhaereat, ut facilius igne corrumpi, quam ab iis educi
possit. Cum autem serri glebae igni admotae liquefiunt, ut in serrum aut CXL. chalybem vertantur, earum ramenta vi caloris agitata, & ab hete- Σαrogeneis corporibus disjuncta, hinc inde se contorquent, donec ehis)b Oapplicent se una aliis, secundum eas superficies, in quibus dimidiatos meatus, recipiendis particulis striatis idoneos, insculptos paullo ante dictum est ; ac etiam donec istorum meatuum medietates tam aptς congruant, ut integros meatus efforment. Quod ubi
accidit, uatim particulae striatae, quae non minus in igne quam in aliis corporibus reperiuntur, per illos liberius quam per alia loca fluentes, impediunt ne exiguae superficies, ex quarum apto situ &conjunctione exsurgunt, tam facile quam prius situm mutent, &ipsarum contiguitas, vel saltem vis gravitatis, quae ramenta omnia deorsum premit, impedit ne facile disjungantur. Cumque interim ramenta ipsa, propter agitationem ignis, pergant moveri, multa simul in eundem motum conspirant, & totus liquor ex iis conflatus,
in varias quasi guttulas aut grumulos distinguitur: ita scilicet, ut omnia illa ramenta quae simul moventur, unam quasi guttam conficiant, quae gutta suam supcrficiem motu suo statim laevigat de perpolit. 'Occursu enim aliarum guttarum, quidquid est rude atquc angulosum in ramentis , ex quibus constat, ab ejus supcrficie ad partes interiores detruditur , atquc ita omnes cujusque guttulae partes quam arctissime simul junguntur. C X LI. Et totus liquor, hoc pacto in guttulas sue grumulos distinctus, , si celeriter frigescat, concrescit in chalybem admodum durum, rigidum, & fragilem, sere ut vitrum. Quippe durus est, quia constat rigui M, O