Elementorum de rerum naturalium gravitate, pondere, impulsu, motu, loco. Et motuum, et actionum caussis, rationibus, ac modis. Libri 12. Auctore Andrea van Berlicom

81쪽

74 ELEMENTORUM riae per ordinem successive pulsantur, ac totidem sanguinis rQbsidunt,dinem. XXIV.

Unde emicationes & remissiones cujusque portionis vel guttulae sanguinis fiunt una post aliam, distinctis temporibus. XXV. Propter continuationem impulsuum & remis. sonum, videntur exploranti impulsus arteriarum Per omnes partes corporis, cum inter se, tum cum impulsibus cordis fieri simul, atque uno & eodem

tempore.

XXVI. Omnes impulsus cordis, & arteriarum, quacunque corporis parte, in sanis, quamdiu temper mentum constat, nec caussa adventitia, vel affectus cordis turbet, idem tempus vel mensura metitur,& succedentes in corde, clini succedentibus in arteriis exacte congruunt. XXVII.

Systole sive remissio cordis Sc arteriarum post

ruat mones, quibus cor & partes arteriae per totam omnium arteriarum longitu-

82쪽

NATu RALru M. Lib' IV. simpulsum , est proprius motus attractionis °lutitionis arteriarum , & cordis. XXVIII.

Diastole sive pulsus, est impulsus spirituum in

sanguino emicantium. XXIX. Motus palpitationis cordis, & arteriarum, uon est a facultate vitali locomotoria cordis, vel arteriarum , non magis quam motus respirationis sit ex faeultate vitali locomotoria pulmonum , dia-phragmatis, vel pectoris, ob caussam supra memorratam, & propterea est ex caussis praemonstratis, quia non dantur aliae, est nimirum ab ag vatibus.&patientibus, a primo motore in dictum modum artificiosum dispositis Sc applicatis, ad praeparationem alimentosi, per ebullitionem & resolutioncm fanguinis in corde, & arteriis, cui pulsus ipsorum

consequens est. XXX.

Sanguinis universi , e corde successivis identidem deglutitionibus per spatia arteriarum subsultando pergentis in habitum corporis, Sc ex habitu corporis pariter attractionibus & deglutitionibus revertentis in cor, fit exacta circulatio.

83쪽

In pulmonibus, ut nulla es arteriarum propago, ita ibidem nullus cst pulsus, nec arterioso, sed dilutiore sanguine aluntur.

XXXII. In cerebrum, quia in gnes arteriarum contextus educuntur, ipsum impulsu arteriarum, non proprio motu cieri videtur. XXXIII.

Pulius qui sentitur in tumoribus,& partibu's suppuratis, non est alius a pullii arteriarum cujusque partis, sed qur tanto ibidem valcntior est, quanto ex fervoribus tanguinis&spirituum, ad locum a

sectum confluentium, L acrimonia matcriae corruptae , activitas arteriae in sanguinem acrior redditur. XXXIV.

In pulmonibus per venas peculiares, peculiaris& distincta ab altera , fit sanguinis circulatio. edextro cordis sinu, ductus, per ramos in pulmones dispersos, sanguinem in habitum pulmonum infert, atque ex habitu perductus alterius ramos cujus truncus in sinistrum cordis sinum insertus est, eodem sanguis remeat, distinctis per spatia eo- -

84쪽

ΝΑ Tu R. Aou M. Lib. I rundem ductuum sttractionibus sive deglutitionibus.

XXXV. Sanguinis in pulmones emanatio e dextro cordis sinu , sine ullo proprii ductus pulsu, ostendit caussam pulsus cordis, non in dextro, sed in sinistro cordis sinu resitare. XXXVI. Pondus unionis, & situs, nec non dissidii sive fugae, non tantum est corporum quorundam singularium, vel partium, sed etiam corporum universorum hoc universum integrantium, ut sphaerarum omnium coelestium inter se, & intra sphaeram lu- . nae, Coeli, a Cris, aquae, terrae, utpote quae in praesentem ordinem compositionis situs convenerunt, consensu, L pondere suo naturali, & propterea vinculo indissolubili cohaerent, cujus distractionem per naturam admittere non possint. unde vacuum, ut unitatis solutionem, usque adeoPer. horrescunt & refugiunt, si salvo rerum universaruncunque partibus, dari non possit.

Calida frigidum refugiunt , ut sibi inimicissi-K 3 mum,

85쪽

8 ELEMENTO Ru Mmum, & ad contactum frigidi, partes calidi in tantum se a frigido retrahunt introrsum, ut ὶandem, rupto compositionis nexu, compositum corrum

patur.

XXXVIII.

Memorata corpora universi,mutuis ejaculationum delinimentis, sive amitarum, Sc convenientium naturarum transmissionibus, se invicem demulcent, S conciliant, & ad mutuos consensus alliciunt, quibus ita inter se assiciuntur, ut in concordi unione, L constanti situ, ordine, propensis ponderum propriorum inclinationibus, perseverare consentiant. Sc propterea in illis dari non potest corpus, quod omni ejaculandi,& cetera demulcendi facultate careat, quandoquidem nulla res naturalis cuin illo consentire , aut in foedus unionis coire, aut coalescere posset, sed ad conta

mini illius, ut frigidissimi, omnia &singula dicto

rum corporum, ab illo se averterent, & retraherent, non fuga ista modica, qua partes aqueae, Vel corporis animati calidae , contactu frigidi circumstantis , se introrsum retrahunt, sed summa, atque in eum modum exhorrescerent, ut ipsa, partesVeillorum omnino se resolverent,& penitus confunderent, atque ita perrupto arctissimae cohaesionis

86쪽

vinculo, vacuum admittere cogerentur, atque universum concidere Sc interire contingeret.. XV XIX. Cum ergo natura rerum, pariter, ut Vacuum,

ita etiam horret frigidum, falso existimetur, in natura dari corpus, vel corpora quaedam summe frigida. & quia in aquarum,& terrae, corporibus, ferventissima omnium percipitur Haculandi activitas, frustra ambigitur, utrum terra, an aqua, sit corpus frigidissimum. constat e terra, omnia calida prodire,aquas, a circumstante commotas,pr pria activitate, & in vermes abire, & iterum ex corrupto ad limpidissimum reduci.

87쪽

ELEMENTORUM

Theoremata I.

Otui quisque animi cietur, quando natura

cogitatrix in cerebro residens, tractando particulas quasque minimas, ab objectis singulorum sensuum illatas, incidit in particulas istas, quae assectui cuique movendo idoneae Lint.

ea namque est connexio totius, Sc communio organorum inter se, naturae cogitatricis in cerebro,& affectuum sensitivorum in corde, per fibras e cerebro in cor,& e corde in cerebrum intercedentes, Ut cogitatrice commota ab iis quae sensus summittunt, ad cogitandum ea quae ad affectum aliquem pertinent, natura appetitus sensitivi confestim ad cundem assectum excitetur.

88쪽

NATu RALIu M. Lib. V. 8 xle mutuis aliarum operationibus obsequuntur, Scinvicem subordinantur.

. iii

Mentis facultates, ut operationibua distinctae sunt intellectus,& voluntas.

Intellectus & voluntatis operationes, mutuo obsequio a se invicem dependent.

Intellectus, quem voluntas ante moverat, ut de re proposita deliberet, movet voluntatem ultimo iudicio suo practico, ad hanc vel illam specie electionem vel volitionem.

At intellectus jam ante, praevia notitia & judicio, deliberandum esse, voluntatem perpulerat, ut intellectui ejus rei judicium permiserit.

pellit agitatione sui propria, pro ut a particulis peculiaribus cujusque objecti ad cogitandum excitatur.

89쪽

Cogitatricem, sensu eriemus, eXternum, Objecta impellunt.

Et vicissim natura intelligens, cogitatricem, ad cogitandum, & sensum externum, ad observandum sollicitat. .

Quod naturam intelligentem, cognoscentem,& appetentem impellat, naturam illam attingat,& vicissim ab eadem attingatur necesse est, mutuo inter illa contactu intercedente. sive tum primum id quod cognitionem vel appetitum movet, in naturam intelligentem vel cognoscentem, Vel appetentem incurrat, sive natura illa postea agitatione

sui in illud impingat, vel impressio similis priori in ea excitetur , sicut fit quando in memoriam absentis revocatur. XI.

Quod ad naturam intelligentem, cognoscentem, & appetentem, primitus pertingit, atque eam ad actum movet, est vel id quod ab objetiis immissum est, quale est id quo visus, olfactus, gustus movetur, vel est aeris motus, vel est impresso

90쪽

NATu RALIuΜ. Lib. V. 83sve impulsus rei, vel tangentis, Vel pungentis, vel impellentis, vel prementis.

Reminiscentia, vel actualis memoria circa Omnia ista excitatur, per id quidem quod in visum, olfactum, gustum intravit, quoties natura intelligens, & cognoscens, sese versans motu & agitatione sui per res cognoscendas, in illud incurrit, quod antea sensum visus, olfactus, gustus, moverat, de eo vero quod auditum excitavit, quando natura intelligens & cognoscens, motum in se ciet similem illi per quem ante auditum illum habuit, de eo vero quod sensum tactus secit, quando similem in se, vel impressionem, vel impulsum, vel appulsum format & essingit.

XIII. . Natura appetens mota a natura cognoscente,

vel intelligente, movet cognoscentem, vel intelligentem, ad cognitionem & assensum, Sc vehementi agitatione & impulsu earum particularum quae ad delectabilium cogitationem pertinent, sepissime intelligentem, & cognoscentem, ad sibi assentiendum & obsequendum cogit, adeoque obturbat rectum rerum agendarum judicium. L a Omnis