장음표시 사용
311쪽
pit magis, 3c minus,utique remedium quoque ab iis excogitatum,magis δc minus debet recipere.Itaque non est vera contrarietas inter eam morbi naturam , quae aliquando magna est aliquando parua, de illud remedium, cuius natura est,ut sit. perpetuo magnum. Sed sertasse liaec omnia tant merae nugae, nec quicquam aiurem faciunt ut illis longius referendis, aut refellendis debeamus inutiliter tempus perdere,& Galenicae docti inae puritatem contaminare. Summa est verbo, vunos tandem modum aliqnem,S ii nemorationi nostnae faciamusanter morbi magnitudinem seu vehementiam,sectionemque venae,& purgationem eam contra-ricratem,seu verius oppositionem extare, quae ad medicoram consilia,& opera. ad conseruandam,& recuperandam salutem hominis est cum primis accornmodata.Qualia propemodum infinita apud medicos sunt exempla, qui rorum contrarietatem tam angustis terminis,quam philosophi faciunt, minime solent circumscribem,Sc definire, ut peculiari loco diffuse diximus. Itaque ad tertium librum progrediamur.
Authoris ex Ptio, atque propositum.
I Aduersario placuisset breuiter,graviter,ct perspicue,t cliti homine philosophu decet hane mihi litem Intedere ille certe in hac una disputatione potuisset acqtuc scere. ac sine tot ambagibus uniuersum hoς negocium coficere siquide cotrouersia inter nos duitaxat in illo est:virum ad capiundu consiliu de mittendo an no mittendo sanguine, tres tantummodo principes scopi, magnitudo morbi, zoti bur virium, constantia aetatis sussiciant: quod nos assitui unus ulla ncgat. Verum illi placitum est, aliud consilium amplecti: quod quis dem
312쪽
uidem necessitate quadam adducti, aliter facere non potuimus . quin nos quo-,que sequuti,& amplexati simus,ut alias diximus.Quoniam vero nihil magis mihirtopositum,& cordi est,quam summa breuitate, quantum fieri potest, perpetuo vilicum Aduersarius primo capite, non aliud,suo more , quam prooemium complectatur : secundo nostras rationes pro tribus scopis utcumque reserat: Tettio demonstret, quomodo Methodici, Empirici, Rationales Plerique ignorauerint seopum indicantem vacuationem:quod nos superius, satis, luperque iam explica uimus; mihi libet iis tribus capitibus praetermissis, statim ad quartum caput aggredi; in quo ille profitetur Galeni verba se esse explicaturum.
leniti loci interpretatio, 6. Me . Med. cap. 6. T s r de interpretatione huius quoque Galerici loci multa a nomsuperius dicta sunt, nihilominus putaui me rem studiosis, neque
inutilem , neque ingratam facturum, si neque huiusmodi aduersarias interpretat iones praetermitterem Ex quibus spero me demon. , straturum hunc hominem Galeni drsciplinam perpetuo colaminare, atquc euertere. Ac primum omnium sille inquit consideranda sunt verba haec. Non in uno alterove, sed prorsus omni morbo sit spectandus,non omiserit. MStatim no contemnendam vidcntur habore dissicultatem. Nam si scopus ab Hip pocrate inuentus, in omni morbo spectandus est, hic autem est magnitudinis morbi,consequens est, magnitudinem uniuscuiusque morbi statuendam esse in dicatricem,aut sectionis venae, aut purgationis. Sanc arguta, Sc subtilis dubitatio quam miror alios praetcrmisisse. y Egregi c. Aduersarius argutam, de subtilem obiectam rationem vocat, cinaque miratur alios praetermisisse, quae ipsa per sese
notissima est,& a nobis frequenter explicata, dc repetita. Sed videamus quid ad hanc argutam,&subtilem rationem ille argute ,& subtiliter resipondeat. Dieo is inquitὶ intellki debere haec vetba, secundum propositam Galeni mentem,mini- is me verbabsolutε in omnibus morbis. ξ Qui deinceps longiore oratione, ut solet ad nugas theatri redit,ac statim concludit, verba Galeni ess e intelligenda in om vi morbo materiali. Quod vacuatio repletionis, dc pleOnextae humorum remedium est,ut senex venerandus docebat in a. Aphor. adcrens morbos factos ab ip sa multitudine sanari vacuatioue, Sec. Τ Galenus scribit Hippocratem inuenisse seopum conferentem ad indicationem sςctionis venae, aut purgationis; qui non in uno,aut alicro, sed prorsus omni morbo spectandus sit. Aduersarius docet hue ''scopu spectandu elle, minime absolute in Omnibus morbis, sed rcstricte in omni morbo materiali. An haec inter se conueniant, an potius contradictoria sint, ipse uiderit. Quod si Aduersarius morbum materialem intelligit,in quo humores, vel copia vel vitio,vel fluxione, vcl aliter negocium faciunt, ut equidem puto illum intelligere , quaeso, quid aliud hoc est, quam veterem Empiricorum opinionem , 8c inscitiam suscitarer Nam scuti illi propter aliam nullam causam.
quam humorum copiam ad Vacuationem accedebant; ita Aduersarius , nisi morbus sit materialis, hoc est, nisi humores quomodocumque noxii fuerint, contendit nunquam ad lectionem verissi , aut purgationem veniendum esse. Im-mδ vero forte Aduersarius deteriorem opinionem Empiricorum opinione ali
cui videbitur tenere. Nam sicuti Empirici, cum lapsus ab alto quis fuisset, aue alias Disiligod by Coos e
313쪽
alias pIaga aliqua contusias vehementer corporis partes habuisset, Galeni tem-monio ad sanguinis missionem confugicbant,quanquam idem homo paulo ante sanus fuisset,prorsusque rcdundatiae sanguinis expers: ita Aduersarius, si illi ei uia modi quispiam aeger sese offerat, ut puto , nunquam udeat ad scetionem venae, aut purgationem aggrcdi, nisi ille humorum plenitudine, vitio, fluxione,vel praeis sente vel imminente simul laboret. Sed caetera prosequor. Nam ubi in redun- , dantis sanguinis ut illi loquuntur)syndrome, vacuationem a se obseruatam dicunt manifeste fatentur ob nullius alterius,eorum, quae in aeῖro visuntur, respe-inim ad vacuationem accedere. &c. t Cum Empirici sua ipsorum obseruatione nixi docerent, in sola syndrome pletliorica deliberationςm vacuationis consiste-
re Galenus huiusmodi opinionem non minus ciscienter, quam perspicue redarguit.Qui demonstrat,ac vere demonstrat, cum duae situ praecipuae species vacuationis, lectio venae , Sc purgatio; hanc quidem minime a redundantis sanguinis concursu,sed magis ab humorum vitio indicati: illam voto etiam sine redundan- tis sanguinis concursu interdum adhiberi. Quando si valens morbus sit cum viis riviri robore,nemo est,qui sanguinem non mittat,qui utique in artis operibus st,, cxercitatus. i Haec verba sinquit Aduersarius 2 sunt quae tantas insesserunt diffi-- cultates quae tamen iuxta eam explanationem,quam nos ipsi hucusque posuimus, , , atque nunc etiam dabimus,& quain verissit nam vile profitemur maximeque Ga- , leno consonam,omni prorsus carebunt dissicultate. Ag3redior ad rem. γ jί δ' L. is Alta tu mente recondito, dicam. Aduersariis primum Galenicam rationem aduersus Empiricos inrerpietatur, ac plane fatetur, praesenti b duobus scopis, morbi magnitudine ac robore virium, siae plenitudine , licitum esse
ad sanguinis missionem deuenire; quod ipsi quoque Empirici faciunt. Dei a voro admirabile antidotum adhibet. Cum scilicet sille inquit magna vigeat suspicio de futura inflammatione, aut etiam de magno aliquopiam virtutis casu. ,' Sed obsecro te quid haec ad remὶ Quis negat sectionem venae,& purgatione gratia vacuationis,reii uisionis eriuationis adhiberi Quid aliud nos pugnamus ex doctrina Hippocratis,&Galcni,quam magnitudinem morbi sectionem venae, Scpurgationem ad uniuersi corporis procurationem indicaret Lis est, utruni ad capiundum consilium de mittendo, an non mittendo sanguine tres sufficiant principes scopi;adeo ut quotiescumque illi simul conueniunt perpetub liceat sanguinem mittere ' Empirici id negabant, qui docebant sine plethorica syndrome ad
senus aliquod in lignis vacuationis non cile veniendum. Galenus hanc eorum Opinionem hac ratione urget, Neminem esse in artis operibus exercitatum , vel
ex ipsorum Empiricorum familia,si valens fuerit morbus cum virium robore,qui sanguinem non mittat. Aduersarius respondet, istud fieri propter imminens periculum inflammationis,aut dissolutionis virium. Esto. Quaelio huiusmodi periculum ex antecedente humorum copia,vel vitio censes imminereὶSi id affirmes. apertissime contradicis Galeno, quanquam idem homo paulo ante sanus fuerat, prorsusque redundantiae sanguinis expers. Si id neges,an non hinc necessario sequitur,tres tantummodo scopos satis esse,ac sine uua plenitudine,& cacochymiapropter unam magnitudinem morbi Sc secta Onem venae , & purgationem quandoque posse adhibet.Si Empirici ad rationem Galeni respondissent, Fatemur o.
Galene in magno vulnere , in magna contusone necessario sanguinem mittendum esse, tametsi nullum syndromes pletoricae vestigium appareat. Sed te
314쪽
LIBER III. DISPUTATIO III. . Si
monitu volumus nos qui de hoc remedium administrare propter imminFs periculum inflammationis,aut dissolutionis virium: atque hinc studuissent colligere, syndromen pictoricam ad vacuationem perpetu belle necessariam; quid, amabo te, puras Galenum fuisse ad haec responsurum i Ego vero censeo illum lepide, atque effuse risurum fuiste.Itaque nos quoque lepide,atque effuse rideamus. Gale. nus. Ex quo patet non hoc este, quod mittendum sanguinem indicet, sed magni- istudinem morbi,ac virium robur, exceptis tamen a sermone pueris. Cum Aduer- ris ario statutum iit magnitudinem morbi ex plenitudine, aut fluxione sanguinis is orientem venae sectioncm indicare:cumque ille viderit,ac fateatur,Galenum nimis aperte omnem plenitudinis colide rationem refutare, ad se ipsum conuersus
inquitA Est hoc loco animaduertendu,quod ego hic permo ibi magnitudinem ex Galeno non intelligo quamcumque magnitudinem siue a plenitudine , siue afluxione causatam; quia ha e secunda ratio excludit plenitudinis affectum probante Galeno sine plenitudine mitti debere sanguinem,&c. γ Hic igitur accipio
morbi magnitudinem pressius, omnem scilicet a fluxione, aut imminentem,aut incipientem, non cuiuscunque humoris,sed duntaxat sanguinis ,&c. Itaque per Galenu, interprete.& consentiente Aduersario,indicatio mittendi sanguinis, minime ex syndrome plethorich, sed ex una magnitudine morbi ex fluxione languinis, vel praesente, vel imminere accipienda est Carte tam quam huiusmodi cogitatio sit non solum a Galeni mente, sed etiam a ratione aliena, ac plane absurda equide puto esse noxius,quam ut debeat longius demonstrari. Quaeso enim quis ex omni memoria tam insigne c5mentum excogitauit, ut scopum ab Hippocrate primum inusitum,ὶ Caleno tot diuinis laudibus ornatum, nanibus morbis communem , tam vitae hominis necessarium angustis aded terminis circunscriberet,&definiret λ Atque, ut ne ab exemplo Galenico discedamus; uno verbo, singamus
Socratem annum agentem xxx. integre sanum omnisque redundantiae sanguinis
prorsus cxpertem, hodie grauissamum vulnus accepisse. Inter omnest ut puto conuenit, Socrati quamprimu sanguinem naittendit esse:per Galenum,quod tres conueniant principis scopi :per Aduersari ii, quis d adsit morbi magnitudo ex fluaxione sanguinis qui & nunc,& posterius flucre potest. Itaque magnitudo morbi gratia unius revulsionis venae sectionem indicat. Quod si istud verum est,quomodo Galenus scriptum reliquit, vehementiam morbi sectionis venae, S procurationis univcrsi corporis indicatione afferre Praeterea si saguis in Socrate ad patatem vulnerata hodie non fluit, que primis diebus n- fluere certii est;quomodo itidem Galenus scriptum reliquit; revulsione fluentis sanguinis remedium est Hic nulla est sanguinis fluxio; ia ullus ergo reuulsionis sit usus, necessc est. At vero periculum imminet, sanguis fluat in posterum,atque inflammationem esticiat. Esto .Equident possem respondere,& summa cum ratione respondere; in homne sano omnis redundantis sanguinis immunis, instituta congrua victus ratione , adhibitis leuioribus revulsionibus , nullum forte huiusmodi periculum i m. minere. Sed respondeb semel fluxionem sanguinis,vel praesentem,vel imminentem,scopum este proprium, & singulare in mos autem quaerere in praesentia scopum omnibus morbis communem, atque, Ut loquuntur, adaequatum : quo praesente liceat,quo ablente non liceat venam incidere. Ille autem non alius, quam
morbi magnitudo statui potest. Etenim fluxio sanguinis, revulsionem videm, .sad nusquam, & numquam venae sectionem iudicabit, nisi morbi magnitudinem. Diuitiaco by Corale
315쪽
dinem afferat in praesentia, aut posterius possit afferre,ut saepe diximus. Verum sortE ipse quoque Aa uersarius absurditatem, & inanitatem huius resiposionis animaduertit. Qui postremo alteram excogitauit,inquiens. Post ut etiaalio modo explanari haec vcrba de magnitudine morbi materialis in genere, tam a plenitudine, quam a sanguinis fluxione : quas duas differentias pstrum postea explicabit: quia in sanis mittitur sanguis ob plenitudinem, futuram magnitudine minitante. In aegrotis obiraesentem magnitudinem. PQuam quidem explanationcm quae quidem verba serio,ac lisenter fateor me non intelligcre quid sibi velint, nec forte ipsemet Aduersarius intelligit. In quas profecto angustias, & dis cultates sepissime adducuntur,quicumque malas causas agunt, & tuentur. M Tertia ratio aduersus Menodotum Empiricum hista verbis continetur. Nam ,, & alia ratione, si quis etiamnum sanus, neque adhuc quicquitin laesus in saguinis, , redundantis concursu su positus, uon statim huic sanguinem mitti necesse est im-M mo aliis satisfacit inedia Z c. Galenus aduersus lyndromen plethoricam Empiri-coru duplici inexpugnabili ratione agit, Alrera,quod sine illa medici. vel ipsi Ein- D pirici,non vereantur sanguinem mittere de qua iam latis diximus. Quoniam ve-ι, rd quis facile potuisset in hac prima ratione acquiescere; sed tamen credere adhuc praesente lyndrome plethorica sanguinem perpetuo, ac necessario mittenduelle . Galenus alteram voluit rationem afferre inquiens, hanc quoque sententiam falsam elle atque illius oppositam, veritatem continere. Nempe aliquam plenitudinem sine lectione venae curari.
Quod itidem testimonio atque aut boritat c Empiricorum co firmat: qui huiusmodi hominibus plenitudine laborantibus non necessariu venam incidere consueuerunt: Etsi autem aduersarius primo aspectu latis ad Galeni mentem , ad veritatem loqui videtur tamen si paulo diligentius animum adhibeas, facile M intelliges, hanc quoque posteriorem rationem ab illo contaminari, ac peris uerti. Illius verba Laec sunt. - Atqui non semper assectis plenitudine mittitur, , sanguis: quippe quia, si fuerit exigua, nec aliquod periculum minetur, leuioribus is sanabitur pr.esidiis. At si magna fuerit,certe indicabit sanguinis extractione, an - , , tequam magnum aliquod malum in corpore committar, ξ In quibus dux mihi , , videntur conclusioncs contineri. Prima. Si plenitudo sue sit exigua , nec aliquod , , periculum minetur, Vcnae sectionem esse praeterinittendam. Altera autem hule
opposita certe esse debuit. Si plenitudo magna fuerit, de aliquod periculum minetur sectionem venae esse adhibendam. At vero quo uiam ille vidit, se ita loquetem assirmare, plenitudinem hac una ratione venae sectionem indicare, si illa morbi magnitudinem afferat, vel allatura sit, quamquam hoc alias Perspicue consessus est,immdcxpressa est Galeni doctrina, quae omnem eius diici inani penitus euertit cautius tamen inquit. At si magna fuerit, certe &c. .uasi vero ex magna plenitudine etiam si nullum ex ea periculum immineat, liceat indicationem venae sectionis colligere. Quod quidem alias diximus, & nunc cogimur repetere a Galeni doctrina tam esse alienum . quam quod alienis sinum. Quae sociatm, ut caetera omnia praetermittantur . quae sine labore de hac re dici pollent, si magna plenitudo gcneraliter venae sectionem indicaret, an non istaec Galeni argumentatio aduersus Empiricos inepta, ac prorsus nulla fuisset ' Namque illi facile potuissent ad illum respondere, ut respondet Aduersarius. Nos quidem fatemur, o Galene, si plenitudo fuerit exigua , nullumque periculum minetur,
316쪽
sectionem venae haud fore necessarium: quae quidem responsio Empiricorum doctrinae est apprinu consentanea, qui non quamlibet plenitudinem, I atuebanus copum mittendi sanguinis, sed cam tantummodo , in qua estct syndrome multorum signorum, quae certe magnam plenitudinem videntur indicare. At vero longe alia mens Galeno fuerat. Cum enim ille principale propos tum habuisset,
demonstrare, scopum generalis vacuationis,omnibus morbis communem, non
alium quam magnitudinc ira morbi ab Hippocrate costitutum fuisse, voluit ante omnia icopum Empiricorum in syndrome plethorica obseruatum confutare: qui fortas te eo tempore, sicuti in praeientia quoque euenit, in ore plurimorum versabatur, magisque rationi consentaneus, & scopo Hippocratico Aduersarius videbatur. Itaque Galenus generaliter Aduersus huiusmodi scopum disputat:qui minime id cons derat 1, virum picnitudo magna sit, an exigua: sed utrum morbi magnitudinem asserat nec ne anaque si plenitudo,quantumuis licet perparua, B: pusilla morbi magnitudincm afferat in praesentia, vel posterius sit allatura, iam suggerit indicationem mittendi sanguinis: contra vero si plenitudo fuerit quantumuis licet concipere animo,ingens,vasta, pleno modio, infinita, nisi morbi magnitudinem asserat, vel si allatura , utique nullam sectionis venae indicationem praebcbit. Haec praeclara , perspicua, ac frequenter repetita est doctrina Hippocrat. & Galent. I loc exempla ab Aduersario posita luculenter confirmant: in utraque plenitudine, & vasorum, & virium , quoniam ambae putredines , tumores, apoplexio, ruptiones venarum, & alia id genus magna pericula
solent asterre, venam cclcriter incidere oportet. In bono Athletarum habitu, ac se mina plenitudine, propterea quia periculum imminet, He vasa rumpantur, aut
calor nativus stranguletur; hir, de causis inquit Hippocrates ) bonum habitum, ac plenitudinem stat mi solucre oportet. Sic alia multa huius disciplinae illustria exempla non desinat, si quam facile, tam necessarium foret illa in medium proferre. Sed haec satis.
Duplex inaecutio missionis sanguinis, se purgationis. Verba
leni, ac noctrae rationes examinantur. DV ERsARIVS capite quinto probandum assumit. Ex duo .
bus missonem languinis, & purgationem indicari, nixus poti iΓ-nr um verbis Caleni. Sed sicuti missio sanguinis,vel propter ipsius abundantiam vel magnitudinem morbi, ita purgatio, &c. Quem locum sequenti capite septimo simul cum illo mihi propositum
est accurate, & diligenter explicare. Eadem porro hic quoque repetuntur, quae iam millies repetita sunt. Vtramque plenitudinem, cum ea magna fucrit,sanguinis detractionem indicare , tamquam praesidium vacuatiuum. Magnitudinem morbi imminentis,aut incipientis a dessuxione sanguinis idem remedium significare, tamquam auxilium reuulsuum; & alia id gcnus , de quibus iam satis, superque diximus. Atque utinam posterius quoque rursum non cogamur bliquid
Capite sexto ex nostra disputatione rationes quaedam afferuntur, quae probant acchionem venae minime a plenitudinc,sed a morbi magnitudine indicari
317쪽
Quare statim ad septimum caput me consero; in quo ille profitetur,se omnia
, , nostra esse impugnaturum, atque euerturum. Ille igitur hxc habet. Porro in hac explanatione multa quidem egregie, de eleganter dicunt. Quaedam vero nec , , ad propositum contextus Galeni, nec admodum vere dicta videntur mihi. Quae a, egregie eleganterque diximus.&quibus ille consentit,illum unu est, Multitudinem ipsam sanguinis missione non indicare, siue pro vacuatione, sue pro reuulsione,nisi morbus cum illa extiterit magnus, aut immineat, aut incipiat. De qua coniensione, dc consessione studiosos compello, Se rogo, ut ne illius obliviscantur,ied iracmoriter reputent, quomodo in quibus ille nobis in pr.esentia contentit, in iisdem alias,tum a nobis,tum a se ipso logissime dissentiat. Quod tu perius quoque indicauimus. Quae aut e minus egregie , ac vere dicta videntur sibi, lon-gE plurima sunt. Ac primum quidem illud estnaos morbi magnitudinem in dic
trice sectionis venae generaliter accipere: quam ille .copia aut si urione sanguinis circunscribere cons licuit. Aduersus,quam nostram,vel potius Galeni soni etiam.
,, Nunc ille inquit urgeo sic ex Galcni verbis. Cum hic dicit, sanguinis missio- em indicari vel a plenitudine,vel a magnitudine morbi aut proponit duo indicantia, aut unum duntaxat: cortum ac indubitatum est, duo proponere indican-
, , tia, inter se plurimum distincta: ergo sola magnitudo non indicat. Hic indist Ei bilis est nodus. Mox, quando Galenus in hoc ipso conicxtu mentionem facitis magnitudinis contradistinctae a plenitudine , vel eandem intestigit magnitudi- , , nem, quam efficit plenitudo,aut diuersanus eandem intelligit. praeter quam quod ., non sunt duo indicantia, sed unum,inc plus esset loquendi modus,ridiculus, nu- ,, gatoriusque;quod admitti nulla ratione potest. At udiuersam intelligamus,latrii, quidem , ut duo sunt indicantia, duae crunt naturae indicantes, duo indicata. F, , Hactenus Aduersarius.Caeterum curn hic Galeni locus,qui est lib. .Meth ca. 7. reuera non leuem obscuritatem , dissicultatem, nescio quam in Galenica do- , , ctrina repugnantiam videatur continete,mihi libet, quod iam recepi me esse fa- , , cturum, paulo diligentius in illius explicatione versari, atque experiri, an possumus omnem obscuritatem, & difficultatem delere, Galenum sibi ipsi conciliare. indissolubilem hune nodum dissoluere,vcritatemque adhuc magis illustrarc, δίconfirmare. Cum Galenus Aduersus Empiricos apertissimis,& firmissimis rationibus initio capitis demonstrasset scopum principem,S: proprium mittendi sanguinis, non esse plethoricain eorum syndromen, sed vehementiam morbi ab Hippocrate primum inuentam: cumque hic idem seopus non solum sectionis venae icd etiam purgationis indicationem possit asterre, illud utique reliquu fuerat ut ille de purgatione quoque idem nobis demostraret. Itaque sic scribit. Ad eun- dem modum nec purgatio in sola vitiosi succi abundantia conuenienter lusci- pitur: sed licuti misso tanguinis,vel propter ipi ius abundantia,vel propter mor- ' bi magnitudinem, ita purgatio & propter abundantiam alterius cuius qua succi, & propter vim morbi adhibetur. Ac de inlisone sanguinis,&c. Dissicultas, S di- screpatia in Galeno perspicua est .Etenim si res de languinis missione, de de pu gatione eodem modo se habet;sicivi ex una parte statutum est, missione sanguinis non propter plenitudinem, sed propter morbi magnitudinem esse adminis randam,ita ex altera statuendum videbatur, purgationem quoque non propter abundantiam praui succi, sed propter magnitudinem morbi fore adiministran- .dam: cum tamen Galenus doceat purgationem,& propter abundantia humoris a lau
318쪽
a sanguine alieni,& propter morbi magnitudinem conuenire. Immo vero . qui paulo ante disputauit, ac vere demonstrauit, scopum principem sectionis v nae, minime redundantiam sanguinis,led morbi vehementiam cum vitium robore coniunctam statuendam cilc, nunc videtur aperte docere,ac fateri, non soli in propter morbi vehementiam,scd ctiam propter redundantiam sanguinis sectionem vcnae esse adhibendam. Sed nos singula diligenter perpendamus. Ad eundein modum nec purgatio in sola vitio ii succi abundantia conuenienter suscipitur. Si velimus Galem cae orationis, & disputationis continuationem obieruare,ac potieriora prioribus conectere ictus huiusmodi propositionis mihi apertissimus videtur.Cum enim aduersus Empiricos iam statutum fuerit plenitudinem non eide scopum lectionis venae munc aute Galenus doceat, ad eunde moda de purgationc rem se habere, omnis ratio colligit, cacochyimam pariter scopum purgationis non esse statuendum. Quam quidem interpretationem ratio adhuc magis confirmat; Ratio inquam aduersus plenitudinctu pauid ante a Galeno adduina:quam certum eth a lucr sus cacochymiam itidem valere. Quandoquide cxVna parte praesciate cacochymia nulla saepe numero purgatio adhibetur;& ex altera sine cacochymia nihilominus purgatio nonnunquam potest, ac debet adhiberi. Quare si de sectione vena . Jc purgatione res ad cude modia se habet; nec plenitudo sectionis venae nec cacochymia scopus purgationis statuendus est. Itaque
iure mihi videor dixit te, hanc Galeni sententiam perspicuam reddi, In sola caco-chymia, cum qua scilicet morbi infinitudo cuniuncta non fuerit , purgationem Conuenienter sui cipiendam non esse. Verum altera est multb dessicilior propositio, Missio sanguinis vel propter ipsius abundantiam, vel propter morbi mag- nitudinem adhibetur. Quo primum loco sciat Aduersarius particulam disiuncti eam vel omnino elle delendam, quae in Graecis codicibus Aldino , & Basiliense nulla est, semetiaque non separatim, sed cura iunctim legendam et se : de propter abundantiam sanguinis, & propter vehementiam morbi . Graece, δια τε πλῆθοe,l iχυρὰ, νἱ ον. Ex quo , vel unico loco , forte licet nos permanere in sententia , hunc hominem Graece nescire.. Si quidem veriti male , vcl potius necessatium videtur, illum facere aliter non potuisse, quin diis cilcm hunc locum in fonte videret quod omnes sui puto) cruditi, ac diligentes scriptores facere solent, ac debent. Qua quidem ratione, ac legitima crusnodi verborum lectione legitimum quoque sententiae Galeni ae sentinax eruere potuissct, vanitatem suae argumentationis, in qua tantopere sibi placet deprchendere, ac se ipitini inutili hoc labore sub Icuare.Sed nos rem studiosE perpendamus. Misso sanguinis inquit Galenus & propter ipsius abundantiam ,& propter morbi magnitudinem adhibetur. Si Aduersarii interpretationem audiamus, sensus huiusmodi propoli- . tionis talis est ; Et in plenitudine , & m magnitudine morbi separatim venam is secari: adeo ut duo scopi, vel, ut ille loquitur, duo indicantia sectionem venae, alterum plenitudo, alterum magnitudo morbi a Galeno in praesentia statuta fuerint. Qua quidem interprctatione voluersa illius argumentatio,& nodus indit Iubilis tanquam firmissima basi nititur ,& firmatur. Quantum autem haec docti ina sit a Galeni mente aliena ,eruditi iudicanto.Quomodo enim,te magnopere quaeso, haec simul possunt conuenire : immo vero, quomodo non haec Δ--σων inter se discrepanir plenitudinem sectionis venae scopum esse'; quod hic Aduersarius assim auoc praesente plenitudine venam non secari, absente pleni,
319쪽
rudine verram secari: quod a Galeno tam apertE , solide paulo ante demonstratum est 3 Qualis igitur selitentiae Galeni vetus, 3c legitimus sensus fueritὶ Ille certe ;quein verba perspicue declarant, uniuersaque eius doctrina confirmat, ac vere demonstrat; In plet hora nimirum , & in morbi magnitudine sanguinem esse mittendum, hoc est quotiescuinque plenitudo cum morbi mas nitudine coniuncta est. Ad quem cundem modum Galenus quoque docuit ; in tota caco chymia purgationem conuenienter non suscipi; sed tantummodo quando cum excochy mia morbi magnitudo copulatur. Qui quidem sensus mihi videtur perspicuus,Galeni c. ae doctrinet consentiens.& nullam disticultatem continere.Quod si quis quaerat adhuc, dc miretur, quamobrem Galenus, qui iam certa lege san ciuit, sanguinem sine plenitudine mitti, dc cum plenitudine non mitti aliquando , nunc voluerit plenitudinis mentionem facere, ac docere, in illa sanguinem mittendum esse, is sciat Galenum hactenus de scopo sectionis venae ex propria lententia non egisse: quod ille statim declarat, inquiens. De sanguinis missioneis tum in alio libro egimus, tum vero in sequetibus agemus .Et rursum.Nunc illudis volo docere, tum ipsam morbi, ii ue vina, siue magnitudinem appellare velis , pro is indicatrice quadam languinis detrahendi, vel purgationis adhibendae statuen- , , dam esse: tum vero Hippocratem hanc,omnium,quos nouimus prinium indica -- tionem inuenisse. Cum igitur Galenus aduersus Empiricos disputationem po A tissimum instituisset, celebremque eo tuin plethoricam syndromen inexpugna- is bili ea ratione expugnasset, quod ea praesente medici, vel ipsi Empirici venam non incidant, & absente incidant sepenumero: quonia facile quis id potuisset Obiicere, Sc contendere,saltem cum plenitudine interdum venam secanaaira est huic quasi tacitae obiectae rationi voluit respondere , inquiens, in plenitudine quidem vena secari aliquando;mini ine vero cum ea sola fuerit, scd tunc demum ac solum, quotiescumque cum morbi magnitudine coniungitur. Ex hac porro verissima ni fallimur sententiae Galenicae interpretatione facile est intelligere, quam tota Aduersui j argumentatio sua sponte corruat: quippe quae ruinosis,ac
praecipitante, aut verius nullo prorsus fundamento nitatur Cum igitur quaerit, viritin via uin, an duo indicantia proponantur a Galeno ; respondetque certum.
dc indubitatum esse illum duo proponere inter se plurimum distincta, Galenus huiusmodi interrogationem,& responsionem irriciet: luem certum, de indubitatum est, duo quidem proponere indicantia, sed simul coniuncta : quorum alterum , plenitudo , ad alterum, morbi magnitudinem referendum est. Sed nolo de iis longius laborare. Qui censeo totum istud caput, de quaecumque eo continentur , tamquam absurdis sma, dc a Galeni mente alienissima una litura emendanda & delenda esse.
Gal-ci loci interpretatio lib. de Sang mss. cap. IX. ,
T s I vero nihil hoc praesenti capite continetur, quod non supe- perius quoque , nec s. inel ab Aduersario traditum , dc a nobis
refutatum tuerit, nihilominus nonnulla occurrunt maxima lioratione digna, a quorum noua repetione nequeo me continere. Qui studiosos quaeso , de rogo , ut mecum huiusmodi molestiam devorent: quae tamen confido nec iniucunda , nec inutilia futu
320쪽
LIBER III. DIς PUTATIO. III. 8
ra. Siquidem pulchrum' aiunt inquit Plato )ea, quae pulchra sunt iterum, is sorti ac tertio tum dicere, tum considerare. Adversarius explicaturus locum iti- ' O fignem Galani haec habet. Magnam habere vim illa ad veritatis explicatio nem ostendam, quae a Galeno dicuntur ibi, summumque complecti artificium, quod ab aliis, qui se te oculatissimos profitentur, non fuit animaducrsum .Qua be id sit tyrones docere aggredior. Statim Galenus in capytis et iis ingressu uo potum summam affert, dum hoc homo loquitur. Recte ergo admonemur in iis, quae adiecta sunt libro de Rat. Vict.Ac ut .sanguinem mittere, si morbus sit magnus , & aeger florenti sit aetate, ac robur adsit. 1 O fortunatos tyroncs. quibus magistrum tam Lynceum contingit habcre, qui ea videat, quae oculatissimi homines nequeunt videre. Scit nos recondita haec inuenta perpendamus. Primum quidem Aduersarius eiusmodi sententiam lib. . de Rat. Vict. calum latur,ram quam spuriam, de magno Hippocrate indignam, De quo Lynceo inuento, cui duae integrae Disputationes proximo posteriore quarto libro dicatae sunt, nos quoque eo opportuniore loco sermonem habebimus: vi nos pariter non cogamur cum illo toties repetitae disputationis crimen subire. Deinde positis Galeni verbis, Perperamque Menodotus in sola syndrome pletorica seruari venae sectionem inquit Sic scribit. I Si Mena dotus Empiricus dixit let venae sectio- 1,nem interdum indicari ab ipsa plenitudine, recte dixissiet, nec habuisset Ga. Dienus occasionem aliquampiam reprehendendi , S c. t Hoc secundum Aduer- ,, sarium est Lynceum inuentum; ad quod nulla itidem acies ingeni j potuit ha- is .ctenus penetrare Ac sane ego meam caecitatem non inuitus fateor, qui neque u hanc tantam oblatam lucem aspicere possim ; cum altera ex parte censeam, ac mihi videat videre Aduersariu clarat alioqui luci maximas tenebras offundere. Etenim Galenus,neque hic, neque alio loco Menodotum arguit,quod ille volu
rit seni per in syndrome plethorica sanguinem mittendum esse: quin immo aperte farctur ipsos quoque Empiricos illius discipulos quandoque in plenitudine sanguinis missonem praetermittere. Sed Galenus Menodotum , de hic,&frequenter arguit, quod in tota syndrome plethorica voluerit venae sectionem seruari. Itaque si Medo notus dixi sici non in sola plenitudine , sed in ea , quae morbi magnitudinem facit, aut sacere potest, venae sectionem obseruari, ille utique vera dixisset, neque Galenus illius arguendi aliquam occasionem habuisset. Id quod ipse quoque Aducrsarius apertissime fatetur, inquiens. 3 Plenitudo , ut picnitudo est, non indicat vacuationcm per missionem sanguinis, sed evacuationem in genere , ut dicebamus ex Hi Ppocrate , atque ex ipsius rei natura in superioribus discursibus. At solum indicat quatenus magna ; quatenus eius causa morbus sit, aut imminet magnus. I In qua quidem verissima, de Galenica doctrina si ille tandem velit acquiescere , iam nulla internos de hac re controuersia amplius stupersit. Verum Aduersarius duabus sellis sedere libenter consueuit. Quod statim palam fiet. Prosequamur ille in- quit explanationem. Τ Contra enim prorsus sanguinis mittendi scopi pri- Vmum in se plenitudinem non comprehendunt, sed lientis ut sic dicam passo- Ρnis suspicionem: nam si eam magnam fore apparet, omnino sanguinem mitte 'natis: Si, lector, ipse velim vim plenitudinis ad indicandam venae' sectionem eri plicare , etiamsi mihi liceat multa uti oratione, equidem nec magis perspicue, nec magis effcienter confiderern me id polle prae stare, quam iis paucis verbis