장음표시 사용
371쪽
vera, δί perspicua sententia Galeni addo ex rei natura, ac ratione facile est intelligere Galenuin minime id voluist e,& docuisse,quod Aduellarius contendit: qui alias scribit apcrte: sanguinem mittendum csse,interim quidem eodem die, qua-do sic facere expedit,interim postii die, nisi ubi usque ad animi deliquium vacua-
Te concmur. In quo certe casu,non partita, dc repetita sanguinis missione, sedeon fertim ac semel uniuersum sanguinem mittere necesse est. Caeterum praetcreausas ab Aduersario allatas, Galenus aliam quoque videtur posuisse, quae forte inter citeras omnos principem locum meretur:de qua ille scribit Iluc in modum, Conari vero in omnibus malis praestat, ut post mediocrem sensu inis missionem factam, iterato sanguis auferatur, interim quidem eodem die si ita expedire videatur,interim postridie , dcc. Quam quidem causam puto, neq; ad infirmitatem virium,neque ad reuulsionem est e rcferendam. Cum enim ea sit omnibus morbis communis , non est verisimile homines semper habere vires imbec litores quam ut congruam sanguinis missionem serre possint 1, aut perpetuo reuulsionis indigere. Itaque cens co Galenum huiusmodi iteratam sanguinis missionem generaliter probare: quod ita homines magis commode, atque exquisite vacuentur, quam si semel remedium adhibeatur
sanguisse detractionem utilem numquam feri mnibus existentibus imbecillis.
Ic Iectori cogor repetere,quod paulo supra dixi: me non satis intelligere, quomodo hic titulus,qui in uniuersum sanguinis missionem, tanquam inutilem improbat cum virium inisecillitate, ii
conueniat,quae Aduertarius tota hac Disputatione conatus est pro bare : non omnem virium imbecillitatem eiusmodi remedium prohibere Vtcumque autem sit,hoc postremo capite ille resutat eorum opinionem;
qui in qualibet virium infirmitate, non verent ut parcisssimam sanguinis detra-nis' 'defo ctionem moliri,quam euentativam vocant. De qua re, etsi equidem puto illum '' bene sentire,ut nos quoque alias diffuse diximus,nihilominus, si Aduersatius suis principiis,de rationibus stare velit,nescio quanti haec resutatio facienda st. Etenim , quemadmodum ex eo quod pueri x3 iij. annos nati per Galenum cotylam sanguinis serunt; ille colligebat puero septenni quatuor uncias sanguinis polle detrahi: pariter isti Bottalici ex eo, quod vires minus imbecillae largiorem sanguinis copiam serre possitnt,videntur posse colligere, vires magis imbecillas,minorem, lemumque Imbecillimas,minimam sanguinis detractionem ferre,& qui-dcin v taliter ferre posse.De qua Soretica ratione supra diximus. Sed finem facio, de ad Sextam Disputationem aggredior. -
372쪽
An Auctor Euarti Libri de Rat. MVin morbis acutis rectesivos ad gainis misionem requisitos proposuerat.
Ri,cipio diximus hasce duas aduersaria ς Disput mones csse tange maximi momenti, mullsique nominibus maxima Dotatione dignas: ac proptet ea me statui ne lumma cum cura , & d. ligentia iri illis versari: qui a studiosa peto 3 quaeso, ut se mihi vicissim attentos orabeant, totaq; huiusmodi controuersiam diligenter attendam:quain equiridem spcro caetcris iacque iniucundiorc, neque inutiliorem futuram.Caeterum antequam incipio mihi liceat id repetere quod antea quoque memini mcdixisse, libros Aduersari j dc Rat. Cur.per Sag. Mi Is ter fuisse editos.Prim5 Venetiis an . I s o. Secundo Taurini an . Is 8 . Tertio Venetiis hoc praesenti anno Is 9 . In quibus ille constanter, & perpetuo, in prima quidem editione, aduersus Dominicum Butium ἱ in caeteris autem adue ius recentiores quosdam medicos, v na, atque eadem Verborum ierie acriter dita
putat, qui ausi sunt alsirmare, hanc ferirentiam auctoris libri Quarti de Rat. Vich. Hippocrate non este dignam. Qui scribit ad hunc modum. 3 Recentiores quidam medici contendunt eam sententiam Hippocrate dignam non esse; quia non utitur propria dicendi graui tale ; & quia improprie admodum loquituti senim omnis acutus morbus est magnus, ut passim Cal. testatur, cur ainstor eius libri inquit, in acutis morbis sanguinem mittes, si vehemens morbus videatur 3 Sed leuissima est horum hominum opinio. Primum, quia Gai .in eius loci commentario sentcntiam admittit tamquam Hippocrate dignam, admiraturque cur ca inter Aphor isticas sententias non reposuerit:deinde falsum est quod om uis acutus morbus sit magnus,aut vehemens, quoniam variae sunt apud omni santiquos acuti morbi significationes: nam aliquando idem quod breuis alsectus denotat; aliquando vero idem cum magnis morbo cst.Quamobrem optime quidem ab ipso Pol ibo, aut ab altero cum maximi hominis discipulo factum est, cum admonci mittendum eme sanguinem in acutis morbis, si vehemetes fuerint; qua ii quod dicat, in solis magnis id genus auxilii nccellario adhibendum cile. Nos igitur,qui admittimus hanc laquain digna maximo Hippocrate sentcntiam, qui A dicemus aut quomodo interprctabimur, ut nostris principiis minime videatur opposita. I Aduci sarius hacte ius.In prς senta aute Disputationc no lotum eo rum sentetiam probat, qui hanc ipsem sententia censent Hippocrate indignam, sed citam elidemet rationibus,& argumentis, adueIsus nos,imino vero aduersus eandem
373쪽
eandem sententiam acerrime agit, quibus & Bucius, & reliqui nonatores illam calumniari, & resudixre non surit veriti. Quod sane mihi videtur omnem sitne rate admirationem.Cum cnim haec si inui stare, & cohaerere nullo modo pol Iint. ac necessario fatendum sit, Aduersarium, vel supcriore , vel praesenti tempore male sentire ; quod ille ante annos prope modum 3 o. S rursum abhinc annos xiiij. viam tenuerit opinioncm, in qua deinceps hoc postremo tempore noluerit permanere . id vero humanum est. Nam sicuti humana vita suas habet aetates, 7uae multis modis inter se ditiarunt, variasque actiones in una,quam altera perectiores edunt; ita studi x literaru in suas videntur habere progrcssiones; ut nota raro a nobis ipsis dii sentire,adeoq; illa,quae prioribus annis effudimus, vix agno- έ re, sape etiam κυλιπωδιν, δc prorsus abiicere cogamur. Notum illud Euripidis,aeu.Vrinia peii Π m ωί γω. Quod Cicero quoque aliquando usurpauit, inquiens, posteriores cogitationes esse s apientiores.Qu'd autem quis hodie,unoque,& eodem temporis momento, modo palliatus, modo togatus, alat, ac neget, & planε.Contraria proserat, id vero cst hominis , qui suarum chimaerarum , magis, quam Veritatis sit studiosus: cuius doctrina,quam suspecta sit, inconstans,& cui vix ullasdcs possit adhiberi, nemo est, qui non videat. Quod quidem cum in omnibus graue,& reprchensione dignum videatur in iis certe qui sua, quamuis falsissima dogmata mordicus tenere, alios corrigere profitentur,grauissimum, reprehensione dignissimum ac vix tolerandum est. Sed postquam ita illi placitum est, sin mus quemque sibi scribere. suam cusque sponsam,suum cuique amor cin placerc,& ad institutam Disputationem redeamus.
V M Aduersarius hoc primo capite ea tantummodo proponat, de quibus ille propositum habet verba facere ; cisi id suo more parum apposite facit ; qui ni fallor unica ratione, utrum sententia sit
Hippocratis, necne, hanc totam Disputationem potuisset agitare, α abibluere, non est, ut nos ii eo diutius moremur.
sinientia libri Euarti 1 fui. Ux sit Hippocrate digna.
V AN v A M non id ago, neque in eo nune labolo, utrum lib. de ratio. Vust. In Morb. Acut. st Hippocratis necne, quod ad nostru institutum non pertiner, tamen neque egre3 iam quandam rationem , & orationem dissimulare, qua Aduersarius nititur probare, Quartum hunc librum , tanquam spurium tribus prioribus additum titisse. Ea vero est huiusmodi. Etenim iudicare nemo potest in hoc quart eam non adesse theorematum integritatem, verborum sententiarumque grauitat cara, perspicuitatemque orationis , dcc. quae senex illae venerandus in legitimis operibus adhibere sol cr. ξ Etenim neminem posse iudicare eam no adcsse theorematii integritate,&c. non alium habet apud me sensum , quam negari non posse, quin adsit in co It o ea theore uu integritas,&c.Ex quo colligitur Hippocrate
374쪽
libri authorem esse existimandum: cuius oppositum Aduersarius voluit demonstrare: qui,cum hac in re, ut in plerisque omnibus sibi manifeste di de muliebritet contradicat, non est mirum, si neque in verborum strue, atque syntaxi quid sibi velit, saepenumero non intelligat. Verum ad rem. Cum testimonio Aduersalii in eo libro quaedam contineantur , qui Hippocraticam doctrinam referunt, statim ad principalem quaestionem me confero ; virum sententia controuersa sit Hippocrate digna, nec ne, de qua Aduersarius sic scribit. Cum eorum quae hoc libro scripta sunt,quatuor , ut quispia dixerit, species reperiantur:quaru una,&dictione,& sententia sese praebet dignam Hippocrate: altera, quae sola dictione tertia, quae sola sententia; postrema eorum, quae neque dictione, neque sententia illo digna sunt, inuestigandum mihi est, in quo numero debeat reponisernio propollius: quem san ut Galenus dignum statuit Hippocrate, lic non do. cet,quo ex illis modis censeatur dignus: quod si fecisset ille, nobis id explicandi non incumbuisset negocium .i Elegans, egregia, recondita scribendi, ac docendi methodus. Ac sane male actum est cum Galeno , cui non contigerit suo tem pore Aduersarium nasci,qui ab ipso hac praeclara institutione eruditus potuerit Hippocratem felicius interpretari, ac nos docere; quonam modo plurimae sententiae illo dignae censendae sint. Qua ratione ipsi Aduersatio huiusmodi loci interpretandi negocium non incubui siet , nisi forte ille & eo me arguat, quod cum eo non scripserim, incumbuisse r.Quoniam vero Galenus, neque sua sponte, neque alterius institutione potuit hac praeclara imbui disciplina, fatis habuit, pingui Minerua ut aiunt affirmare, sermonem esse Hippocrate dignum , seque
mirari, quod inter Aphorismos eum non scripsserit, cum in paucis verbis vis magna comperiatur, quod aphorismis solet usu Venire. Quod si Galenus orationem tot vitiis faedatam quot Aduersarius illi obiicit, potuisset deprehendere, tantum abest mea sententia, ut illam ta illustri praeconio sui lici ornaturus, ut forte etiam non foret veritus, illa detegere amplificare,eorumque authorem arguere; quemadmodum passim facere solitus est; cum ipsum quoque Hippocratem aliquando
sermonis minus proprij,exquisii,ordinati,perspicui,veri,& aliorum id genus crimine insimulare non dubitauerit. Qui semel ita scriptum reliquit. Ego non eo s. Metών. consilio, ut nemo Hippocratis libros legat, ad hoc opus scribendum accessi: Veiarum quoniam is mihi primus idoneus usus esse via videtur,nec tamen eam totam
compleuisse,cum quadam minime limitata, quaedam imPerseista, obscuraque ab eo prodita liceat inuenire ; idcirco ipse tum omnia ea dilucide explicare, tum quae parum discreta sunt,distinguere,ium quae deficiunt,supplere studui. Quod si ii Gal. ipsi Hippocrati,quem veluti Deum quendam Veneratur, aliquando non par- cit quid illum putandum est fuisse facturum,aduersus alienum authorem, in quo explicando illud inprimis conatur, & studet, ut quae bene, vel male scripta sunt. vera dosmata a falsis, flumentum a lolio distinguat, & secernat Caeterum, quoniam Aduersarius in iuniorum medicorum , studiosortamque gratiam omnino vult hoc sbi negocium incubuisse,age nos quoque illum audiamus.
375쪽
An sententia dictionesiit indigna Hippocrate, ac de morbi vehementia, ct magnitudine.
DVERSARIus probaturus, litigiosam sententiam dictione Hippocrate esse indignam , non sine artificio, ac methodo, sic orditur- Circa dictionem Hippocraticam solent a Galeno , atque aliis con siderari tria: Vocum proprietas:deinde perspicuitas: tertio breuitas, ' grauitas lue. Omnis sermo hisce conditionibus insignitus erit Hippocrate verὶ dignus,&c.l Ego vero,ctsi fateor Galenu non solum ex iis tribus locis,sed etiam ex phrasi,seu locutione,ordine,diligentia, aliisque id genus notationibus, de Operibus , sententiisque Hippocratis iudicium facere conlue uille, tamen puto haec omnia esse leuiora, ac minoris momenti; aliumque praeterea quendam locum ab Aduersario praetermissum adhuc superesse, qui hoc serendo iudicio longe est maximi momenti, atque inter omnes principatum facile sibi vendicae. Ille verbad praestantiam , veritatem,consensionemque sententiarum, dogmatum ,rerum que inprimis videtur pertinere. Namque si sententiae, si dogmata, si res ipse, quae tradunturi stantes fuerint, si veritatem contineant, si principiis, si toti Hippocraticae distiplinae consent:ant, utique pro comperto habendum est, nullo cortiΟ-xe, solidiore, illustriore argum Into de sententiis, atque opcribus Hippocratis iud in vim fieri posse. Quod quidem institutum Galenum perpetuo tenere facile fa-tcbitur , quicumque illius lectione delectatur ; speciatim vero ad illius interpretationes in libros , qui falis Hippocrati alaripti sunt , volucrit animum adhibere , in quibus illud unum praecipue studet se de conarur ; Vzbona a malis , vera a falsis, Hi ypocratica a non Hippocraticis internoscat, &is secernat. Sed terribilem Aduellari j argumentationem persequamur. Author, statim impropriis incipit uti vocibus,cum dicat, in acutis morbis sanguinem de-
, , trahes, si vehemens morbus videatur.Nam quaesierim an proprie acuti morbi nos, mine utatur, an improprie. Si dixerit proprie usum fuisse , seu stra additur in ora- , , tione, si vehemens morbus videatur. Si vero improprie locutus est,oratio impro- ,, priis vocibus constituta Hippocrate digna nequit censeri. ξ Egregia, plane Aristotelica demonstratio.Sed postquam nos quoq; cogimur ineptire , Vt ne Aduer sirius se nimis argutum putet,respondeo,authorem proprie morbi acuti nomin usum fui sic. Ergo frustra additur in oratione, si vehemens morbus videatur. Ne satus consequentia,quam aequum fuerat illum probare. Ego verδ illius absurditatem demon stro: quia non omnis morbus acutus est vehemens. Quamobretricii author Hippocratica disseiplina institutus probe sciret de una morbi vehemu - ria mittendi sanguinis indicationem oriri, ut huiusmodi praeceptum tanta momenti, distincte, dc certe explicaret , summa cum ratione neque ea verba praetermisit, si vehemens morbus videatur. Quod porro non omnis morbus acutus se vehemens, etsi multis modis probari potest, aliis forte unicum Galeni testimonium seret satis, qui ut alias quoque diximus, scribit se aliquando aegrotum visita iste pleuritide Iaborantem, morbo sine ulla dubitatione acuto: in quo deficiente allius vchementia noluit singuinem mittere. Verum, quoniam saepe Aduersa
rium audamus nihil curare quid Galenus sentiat, de doceat, mihi liceat ipsiusmet Aduersa Diqiligod by Corale
376쪽
Aduersati j testimonium addidisse, cui ni fallor mon poterit fidem non adhibe- r . . d. re ; qui se scribit. Deinde salsum est , quod omnis acutus morbus sit magnus, Sang.
aut vehemens, &c. , Sed alios Aduersarios arietes ad euertendam hanc dictionem aggrediamur. Deinde , inquit, iudicatio de mittendo sanguine non modo ' locum habet in morbis vehementibus, sed etiam aliquando in diuturnis , ut in 'quartana,elephantias, aliisque diuturnis accidit, in quibus aliquando mitti san- guinem conspicuum est. , Quasi ve id vehementes morbi, ac diuturni inter se opponantur; & si diuturnus est morbus , vehemens esse non possit; cum tamen nemo si, qui non libenter fateatur, plurimos diuturnos morbos vehementes, ac vehementissimos esse. Ex quo factum est , & iure quidem, ut Galenus voluerit hanc sententiam amplificare , ut illa non solesu morbos acutos, sed etiam diuturnos complectatur; sicuti in nostra Disputatione diximus. Sed Aduersarius P ubiq; sui similis est, ubiq; certas,de illustres affert demonstrationes. Quod porro 'ille inquit de quartana,elephanti asi aliisque morbis diuturnis, in quibus aliquado sanguinem mitti conspicuum est, mea qui de sententia conspicuum est illius disciplinae, ac principiis non consentire. Qui id perpetuo docet , repetit , in culincat , percrepat, indicationes ex rei natura esse accipiendas ; humorum plenitudini sanguinis missionem ; humorum vitio purgationem competere Quamobrem posterius licebit illum audire contendentem in quartana,elephantia si, Daliis id genus morbis, qui ex uno humore melancholico originem habcnt, mi L oncm languinis haud conuenire , nisi simul redundet copia sanguinis. Daqua re peculiari Disputatione sumus sermonem habituri. Subdit. Adde quod
Calenus interpretatur in comm. xix. per acutum, dc vehemen rem morbum
magnum. γ Istud quoque falsum , & a Galeni mente alienum est. Primum enim morbus acutus , dc vehemens, quem Aduersarius Vnum , atque eundem esse putat, longe sunt diuersi: cum multi sint morbi acuti, qui non sunt vehementes; & multi sint vehementes, qui non sunt acuti,ut paulo supra diximus. Deinde nec Galerius morbum vel acutum ; vel vehementem interprctatur magnum; sed contra morbum magnum interpreta ur vehementem. λαπαί
os δια γα-οῦ διαφερει-μην ἰχυtον ὴ νο ρομα φα: M. Quae ad verbum Latin sonant. Sanguinem enim in primis detrahes, si morbus tibi magnus esse videatur. Mami seste a mente concepta quantitate hoc remedio utitur propter vehementes affectus; neque tamen re Sert vehementem, an magnum dicas. Ex quo
quidem loco id quoque constat apertissime,apud Hippocratem,& Galenum, duplicem esse morbi magnitudinem ; alteram in quantitate ; alteram in qualitate. quam proprie m, vehementiam appellant. De qua re alias diffuse diximus. Itaque Galenus hane ipsam duplicem morbi magnitudinem memoria repetens, ut omnem tolleret amphibologiam, neq; istud voluit praetermittere: vehementiam morbi in qualitate, minime vero magnitudinem in quantitate scopum mittendi sanguinis ab Hippocrate institutum fuisse.
s Amplius sinquit Advers. si proprie loquendum est, vehemens morbus
omnis reipsa magnus est:at non reciprocatur, ut omnis magnus existat, validus- que sit. Cum . n. tribus modis morbus dicatur magnus, certissimum est quodcumque genus non comprehenderc vehementiam : quam rem inductione
in singulis probarem, si dubitationem habere iudicarem. I Ouantum equidem
377쪽
coniectura consequi possum, Aduersarius nondum potuit intelIigere,quid sit vehementia, ἰχ-,quid sit magnitudo, morbi; & quid inter unam,& alteram intersit; siquidem postquam id cogimur rursum repetere,quod iam antea non semel diximus, neque omnis morbus vehemens , ex. Gr. putillum vulnus nerui magnus est: neque omnis morbus magnus, ex. Gr. insignis cuticulae discissio, est vehemens. Quam profectb utriusque differentiam qui non intelligit, equidem hunc puto summam .ac vcritatem totius cotrouersiae,in qua versamur, de Scopis Mittendi Sanguinem nullo umquam modo intelligere posse. Sic quae sequuntur verba plane falsa absurdaque sunt,& Galerii doctrinae ex diametro Aduersiantur. Qui exponens triplicem morbi magnitudinem, ex qua indicatio mittendi sanguinis originum habet, non magnitudinem in quantitate,&εγελι, sed magnitudinem in qualitate,vehementiam, ι χυν, intelligit:ut certo certius sit apud Galenum singulos tres eius nodi modos ad vehementiam Pertinere: adeo ut certὸ nequeam satis mirari, quomodo Aduersarius peto fiteatur te totuisse probare,quodcunque genus non comprehendere vehementiam misi sorte ille magnitudinem in quan-ritate intellisit ; quam libenter fatemur in unica specie morbi magni secundum propriam essentiam, minime in caeteris contineri. Immo vero ex hoc ipso loco alias consecimus scopuin missionis sensit in is nullo modo magnitudinem singularem cuiusque morbi statuendum elle .Etenim si per Galenum morbus tripli-plici ratione magnus sanguinis missionem indicat;vnus autem ex iri tantummo do, secundum propriam essentiam, singularem magnitudinem potest obrinere; an quid apertius potest demonsΙrari,quam Hippocratem,& Galenum aliam magnitudinem,tribus clusi nodi morbis communem, veheme citiam, mittendi sanguinis indicationem statuisse ξ Praeter quam quod Galenus enumerans tres passim decantatos magnitudinis morbi modos, non distinguit morbum magnum,μεμν,sed
l lyraeterea,quia Galenus ait,morbum magnum,tum praesentem,rum futurum γ' in ea oratione audiendum, salsiun est,ac ab omni alienum ratione solum convcra ni re morbis magnis vehementibus suturis venae sectionem. Quia imminentis M morbi, & futuri simi quam plures venae sectionem postulantes , qui non habent vehementiam, si proprie loqui velimus, ut quartana, etcphas , interdum reiectatio sangdinis,hydrops,&alij eiusdem generis . l . Immutabili continuatione Aduersarius agit contra Hippocratem, contra Galenum, omnemque eorum doctrinam studet euertere. Cum enim hactenus dictionem Hippocratis impugnauerit lustrema hac parte quandam Galerii sententiam aggredietur, in qua ille docet , decretum Hippocratis de tribus principibus scopis mittendi sanguinis ad omnes vehementes morbos non solum praesentes, sed etiam futuros referendum,& accommodandum esse. Qui imminentes aliquot,& futuros profert morbos,qui etsi non habent vehementiam, nihilominu νvenae sectionem postulant. Ego vea unico verbo respondeo,ac repeto, Aduersarium prorsus ignorare, quid Hippocrates, & Galenus morbi vehementiam intelligantaquam certum est non alia ratione, quam ex periculo, vi, ac violentia homina , eiusque aetionibu illata ab illis aestimari ,& definiri. Quod quidem nisi ille ignoraret, nunquam puto dixisset,quartanam, elephantiasim, sputum sanguinis,MMOBem vehementiam non habere. Mihi autem postremo id liceat addidisse, si
378쪽
quando eueniat, ut huiusmodi morbi non sint vehementes , & periculos , illos tunc missionem sanguinis minime csse indicaturos.
Rationes pro sintentia Hippocratis.
OC quarto capite ex nostra Disputatione ad Aduersario nonnullae colliguntur rationes: etsi id suo more, nec bona sidc, ncc plene facit; l quibus singularem quadam excellentem praesta otiam litigiosae sententiae, satis ni fallii mir demonstrauimus,& confirmauimus: ad quas ille deinceps conatur respodere. Qui descripta serie nostrae orationis haec habet. i Haec illi acute, & ingeniose respondent, in quibus adsunt multa, quae mihi minime satisfaciunt. Ego autem gaudeo, vehementerque laetor nostia Aduer- tisatio minime satisfacere:quandoquidem si ab illo probarctur, timerem ne plane , , falsa, absurda, inepta forent. Qvj memini me aliquando lcgisse, sapientissimum quemdam virum, apud populum orantem, vident cmque illum magno applausu, ac fauore quamdam illius rationem excepisse, mirabiliter fuisse commotum, ac proximos auditores anxie intcrrogasse , quidnam sibi turpiter, insulse, stulte dictum sibi excidisset.Verum singulas illius responsiones perpendamus. i Atque certe in primis illud est , quod si concedimus quaecumque dicunt, is
adhuc non ostendunt illi, usum non fuisse auctorem nominibus impropriis:cte- is nim si venae semo conuenit acuto morbo, quatenus est uchemens, frustra in Ora- ritione additur.In morbis acutis, &c. t is
Nobis propositum fuerat demonstrare sententiam suisse insignem, notabi- Ie praeclaram, uno verbo Hippocrate dignam. Quid verδ nos oportuit ostendere, authore vocibus minus propriis usum non fuisse Verum quid aior Non ne istud quoque satis confecimus3Verba in nostra Disputatione haec sunt. Contendunt nonnulli sententiam superius positam, & expositam esse reiiciendam, tamquam supposititiam , magnoque Hippocrate indisnam, propterea quod oratio su inepta grauitati diuini hominis multum dispar ,& dissimilis. Nam cutia
Galeni testimonio, apud eum ne syllabam quidem otiosam quis facito possit
inuenire, quandoquidem morbi acuti sunt itidem vehementes, quorsu iri addita sunt ea verba; Si vehemens morbus fuerit Quam quidem obiectam rationem, quae ipsam et est obiecta ratio Aduersarij, statim solide refutauimus, ostendimusque esse leuissimam. Deinde inquit nescio videre , quomodo asseucrent Galenum hanc recepissς tamquam germauissimam,quia neque admittere pol st, ut germanam,spu-rioexistente eo libro: si auctor eius libri extitisset Hippocrates,utique germana
illius diei posset sententia. ξAduersarius tandcm nos in manifesto, & magno facinore deprehendit: qui ausi simus sententiam Hippocratis gcrmanissimam appellare,quae nec germana dici potest. Quod equidem fateri non erubesco. Sed mihi libet omnem culpam
in Galenum transferre: qui illam pronuntians Hippocrate dignam, tamque illustri praeconio ornans, causam mihi dedit , ut illam parum caute germanisIimam appellarem. At vero haec forte alicui leuioran inaniora videbuntur, quam
vi a tanto viro de re tanti momenti debuerint expectari. i Admitatur Galenus;
379쪽
cur eam inter Aphorismos non reposuerit, cum in paucis vcvbis magna vis reperiatur: quia significatio, δ sententia sermonis huius digna est Hippocrate;
Prodigium hoc mihi videtur; cum lis nostra sit , an haec sententia veritatem obtineat an in artis operibus excrcendis sit admittenda; an consentientibus tribus in ea positis scopis liceat perpetuo sanguinem mittere, Adueisarium,qui nititur probare eam a veritate elle abhorrentcm, ita de dictione id monstrare ut fateatur sententiam et se veram , Hippocrate dignam, de inter Aphorismos reponendam. Quare nos qui non de verborum proprietate, atque elocutionis vi contendimus, scd dc ipsa dogmatum veritate, facile possumus omni praetermissa de verbis, & dictionibus controuersa, rem ipsam ex Aduersari j consessione recipere , ciusque repugnantiam illi peculiarem, dc frequentissimam hac quoque
in re manifestam annotare.,, s Hanc rem facile confirmo 8c Caleni commentario ; nam dum explanatis hunc locum, ne vcrbum quidem sicit horum verborum In morbis acutis l. A sed solum dicit per vehementes magnos morbos intellexi uc. Audienda sunt eius is vcrba. Sanguinem etenim primum detrahes, si magnus tibi videatur morbus: tali, , cnim rcmedio utitur propter vehementes affectus, quod a qualitate desumitur. Neque refert, si aut vehementem, aut magnum morbum dixeris .Haec ille.Si licea , rei percunctari Gal. cur Verba priora sine aliqua explanatione praetcrmisericis qui di quaeso respondebit aliud, quam quod ea vox impropria est, atque ibi suis perflua. se Illud mihi quidem videtur omnem superare admirauoncm, Aduersarium nonis Vereri ea negare, quae omni luce clariora sunt. Ac sane quid hac de re dicam nescio. Si quidem alterutrum necesse est,aut illum non videt ile,quod & puero p tuit esse perspicuum; quod de homine plane lynceo, qui ea profitetur s e videre, quae caetcri, vel oculatissimi homines nequeunt videre nullo modo licet alsr- mare: aut cum volentem,& scientem lectori imponere volu ille; quod de homi-nc intcgerrimo, Theologo sngulari ne concipi quidem animo potest. Itaque meo more fatebor, me illius sensum non satis intelligere Quod autem Galenus si nequc ca verba i In morbis acutis sine interpretatione reliquerit, id equidem is nulla ratione melius mihi videor pollic demonstrare, quam si illius propria verba A proferam,quae iunt huiusinodi, Quod porro in fronte dictionis scriptum est. In acutis morbis sanguinem dctrahes, ut considerct ut dignum est. Sed quomodo,, longorum morborum non meminit Θ Quoniam sane de acutis nunc docti: at- is que ob id solos cos memorauit; nempo,& ex longis multi sunt, qui sanguinis egunt detractione,cum & hi dictis tribus subiaceant scopis. Quamobrem ii liceret Galeno ad Aduersariam interrogationem respondere, ille utique tale, mea sententia,responsum dedisset,sc ab huiusmodi negligentiae crimine elle alienis Iimu qui cam quoquc parte fuerit diligenter intcrprctatus,nec quicquam praetermiserit, quod utcumque ad rem praesentem videatur pertinc re. Forte autem Aduersarius dictionem in fronte sentcnticu Hippocrati cae politam putauit etiam a Galeno in t conte commentarii tui Te cxponendam: quare cum cxpolitioncm initio non inuenili et, nec totum commentarium legere .sustinui lici, ne extare
quidem illam ex illimauit, & inconsulto dixit.
380쪽
Nomen forentis aetatis an proprium.
V M Aduertarius hoc praesenti, ac proximo sequenti capite liora aliud agat, quam de scopo aetatis, ambientis aeris, habitu S corporis, necnon de vario scoporum numero ; qui eadem repctit, quae superioribus Disputationibus ex principali instituto scinci, iterum , acceptus sine fine, tradita, dc in Icata sunt, mihi libct ea summati iupercurrere ac nonnulla duntaxat annotare. Postquam igitur Aduersarius aduer-1us scopum aetatis pluribus egit, haec deinceps haser. Haec si vera sunt,quo modo nostrae aetatis medici tantum agnoscunt in ea sententia splendoris 3 Si mihi liceat promedicis nostrae aetatis responderc, equidem non aliud respons uni redderem , quam omnos Galerii in primis testimonio, atque interpretatione in camsentcntiain suisse adductos , tantumque splendoris in ea sententia agnoscere, quantum Galenus ipsc agnoscere non est v critus; cum quo forte malunt errare, quam cum Aduersario , & caeteris Galliat hostibus bene lentire. Advers. i Me is quidem non sugil,quid alii, ut ostenderent hunc auctorem non suis tu in errore, is hac de re scribant, quae admitto sigillatim omnia: neque enim ego in hoc potis- ,ν
simum laboro contendoque habere no polle bonum sensum illorum verba,&c. ξ is Si Aduersarius omnia sigillatim admittit, quaecunque alij pro hac sententia solent afferre, quid pluribus est opus 2 Nos illi vicissim donemus sententiam fuisse in tussicientem, diminutam, impropriam, superuacaneam, quicquid ille vult si
modo sententia quam Galenus,qui, ut Aduers. inquit, in iudicandis Hippocraticis tractationibus iudiciosis imus fuit assirmat c sic I Iippocrate dignam, Se miratur, cur intcr Aphorismos non fuerit reposita tot vitiis referta else pote M dummodo ille ex alicra parte lateatur, & admittat, atque in sententia permaneat: sententiam esse veram,recipiendam, I Iippocrate dignam: uno verbo, In morbis acutis sanguinem cilc mittendum, si vehemens morbus videatur, florucruqile is 'aegrotanti aeras, de virium robur allucrit. A lucr s. i Caeterum nondum finem at- ,, tigimus: alia. n. adhuc supersunt explicanda non minoris momcnti. Galeni testi- is monio eiuscemodi sententia deficiens cst, utpote quae non complectitur Omnia is ad hanc indicationem necessaria. Qui deinceps ponit vcrba Galeni, qtiae tribus Hippocraticis scopis alios duos, ambientem acrem, & habitum corporis adiun- sunt. De qua quidem obiecta ratione, Varioque scoporum numero. quandoquidem supra non semel diximus, rursumque proximo capite nonnihil dicturi sumus, in praesentia dicere supcr scde υ
Scopos vanos esse, Gr vario modo a Galeno tracturi. F. scopo ambientis aeris , habitus corporis, dc aliis id genus, quos ii Galenus aliquando tribus principibus scopis videtur addidisse; de qua vari utate, de in conitantia Aduersarius numquam desinit illum
arguere ; nos in no illa Disputat. dilluse diximus. Summa autem est, tare. io.
scopos mittendi sanguinis ei se duplices: quosdam κυριωπάτες, praecipuos, princi- sel.