장음표시 사용
411쪽
ceri pm vacuandis humoribus; qui a sanguinis natura omnino separati sunt, lis Atqui huiusmodi humores alnuado concitant putridas febres. Igitur in putridis febribus aliquando a sanguinis missione abstinendum. ξ Primum respondere facile possumus, nos libenter conclusionem concedere: in putridis aliquando sanis guinis missione esse abstinendum, si desit aliqua conditio aliquis scopus,ex iis qui necessario requiruntur, praesertim aetas,& vires. Deinde argumentu peccat,& informa,& in materia. In forma quide uia prς missis .co cessis coclusio no sequitur: dc paralogismus potius, quam syll gismus. Concedo maiorem, venae sectionem non excrceri pro vacuanὸ is humoribus diuersis , natura sanguinis r quibus proprie purgatio, interdum 8c alia evacuatio debetur: Et concessa minore, sebres putridas ab huiusmodi humoribus nonnumquam fieri, nil aliud sequitur, quam in hoc casu pro vacuandis hisce humoribus non secari venam: at simpliciter venam secandam non esse, non sequitur.Quod si Aduersarius voluit hanc communem conclusionem deduccre opus fuerat maiorem eamdem commvncm sententiam obtinere: ubicumque absunt humores alieni a natura sanguinis credo enim, cum leparatos dixit, alienos dicere voluisse) nullo modo secanda est vena. Verum si ita eam pronunciasset, facile videre poterat, cam nos suisse negaturos: quia venae scistio ratione alterius, ratione morbi magni, ratione prouidentiae de toto corpore ratione tandem quod ille ait reuulsionis potest conuenire. Atque haec nostra fuit sententia in secunda responsone. Caete lim quoniam Aduersarius primam nostram responsionem Vrgere, atque irridere videtur,paucis de hac quoque dicamus. Ea vero fuerat: Eum locum pertinere ad conseruationem sartitatis, multosque temere praecepta salubria, & curandorum corporum scopos sepius permiscere & confundere: siquidem hae duae primae , ac maximae artis meditae partes, authore Galeno, sibi officia vindicantis non soluin inter se diuersa,verum ctiam cotraria.llic instat. I Quae corpora praeis seruant , futura magnitudine morbi, cuius imminentis cuidentia signa apparentis ea certe non dicuntur conseruare sanitatem, sed praeseruare,dc praecauere. Atquiis venae sectio, & purgatio adhibita a Galeno in curatione lassitudinis ulcerosaeis praeseruant a futuro morbo. Non igitur conseruant sanitatem. Et antea dixeis ras. - Quae pcrtinent praecepta ad exactam conseruationcm sanitatis, ea quidem non docciit vacuanda esse corpora,&c., Aduersarius dum contradicendi pruriis ru,ac libidine vexatur. in plurimos errores, dc contradictiones adducitur. Nam-4. de Tu. V. I. que videtur ipsum Galenum carpere voluisse,qui inter praecepta salubria,quae adi tiri tuendam sanitatem pertinent,illa quoque tradiderit, quae ad pra; seruationcin spectant: quasi vero unus ex iis si, quos Glenus refert,qui fuerunt in ea opinione, partem, quae morbosa tractat symptomata, non esse propriam tuendae sanitatis; sed vel therapeuticae, vel mediae cuiusdain: quos quidem Galenus iure optimo contemnendos esse centuit; cum propositum in iis libris sit cam omnem tradere prouidentiam,quae corporibus debitur,qu cumque intra sanitatis terminos cosistunt.Tota aute haec facultas in tu eda sanitate versatur:quoniasan itate capimus,' non illa arctata, & angusta signiscatione , quae omnis vati j cxpers sit ; sed in qua
D. .,or alis est,ut nec doloribus cruciemur , nec in vitae actionibus impediamur. Nam Ajt. e. io. si quis non concesserit . sanitatem habere latitudinem pro maioris, minorisque I is n. ratione,ut is alterum duorum fateatur, ut Galenus ait necessariu est: vel omnes
F Perpetuo aegrotare,quod est dogma perpetuae passionis; vel una esse
412쪽
omnium temperaturam, virorum, mulierum,&c. Idcirco eiusdem est facultatis, sanitatem conteruare,& morbosos affectus praecauerc.Quoniam ut dicebat Ga- 3. ADtho.
unus in sanis corporibus duplex est scopus ; vel corpus fanum in pristina sua
temperie tuer vel etiam hanc meliorem reddere.Errauit igitur Aduersarius, cum putauit praecepta de missione sanguinis, aut purgatione in lassitudine tradita, non pertinere ad sanitatem: aut si id licere sibi voluit, ut haec duo tum e sanitatis munera disiungeret, errauit saltem, qui nos ea cum Galeno iungentes reprehendere no est veritus.Nam fictati praeseruatio,quae praesente morbo fit,a the ' 'rapeuticam attis partem pertinet Galeno aut bore,ita eadem prophylactica, dum ib. in corpore etiamnum sano versetur, d parterii ariis de T vcnda Valetudine refe- reda est Id manifeste docuit Galenus, tum alibi,tum in Thrasybulo: ubi quatit artis,quae ianuate coseruat,partes costitust,inter quas & ealia,quae a morbis praeseruat,c numerauit .Qua quide rem Pacius in Comcntariis ad libros Methodi, aeta Libη c . curate,& erudite declarauit. Scd Aduersarius mihi videtur non dissimilis eorum M 'tu motu, quoru meminit Galenus,qui de hisce nominibus litigabat .Qui monendus amice est, ut animaduertat se de nominum usu contendere: tum si ipse velit nomina ad proprium usum trahere, saltem nobis permittat iisdem ex Galeni, elacommuni fere omnium consuetudine uti:quo modo totam illam prς seruationis, προφυλα M p1rtem, quae corporibus debetur nondum morbo oppressiis , dicimus ad tuendam valetudinem pertinere .Ex quo illi HS ruit argumentum,quod Ca pro- 1. Athac positione apud nos , & Galenum perspicue falsa nitebatur: Quae praeseruant a cm. αι, morbis futuris, non conseruare sanitatem. Falsum quin etiam ell,quod ait 1, praecepta, quae ad exactam sanitatis conseruationem pertirient, non docere,vacuanda esse corpora. Nanque primi ac praecipui sanitatis tuendae , & quidcm exacte tuendae scopi duo a Galeno numerantur, immo vero ex natura humani corporis demonstrantur; quorum alter est, eius, quod exhaustum, exinanitumque est, reficiendi: alter autem excrementa expellendi.
Si omnes eius errores persequi velim , id certe non nisi prolixe admodum, ac . G Im . fastidiose saccre liceret. Quocirca caeteris praetermissis, non est illa sententia si V ε' lentio praetereunda ; pro curatione, & praeseruatione cadem remedia conuenire: ex quo videtur velle deducere sicuti in praeseruatione scopi mittendi sanguinem accipiuntur a plenitudine , pariter in curandi ratione de eisdem statuendum esse. Quod in primis aduersus nos facit, qui diximus harum duarum artis De Sang. medicae partium pra ccpta d mersa esse, ac plerumque contraria, neque ullo modo inter se coiandenda Quamuis doctrina Hippocratis ut Galenus ait anteuertat, qua nos docet, quaecunque morbis iam praesentibus perageremus, melius esse, ut ipsa morbis incipientibus, aut imminentibus anteuertendo faciamus, id tamen
proportione quada, mea sentcntia, intelligendu est, anq; si id simplicitet intelliatur plerumque fallum est, cum multa pro praeseruatione remedia conueniant, quae in curationc locum non habent: & e contrario,dum curamus,multis interdum re mcdiis utamur, quae in praeseruatione minime usurpanda sunt. Praeceptum erat Hippo.cum morbi inchoant, mouendum esse, si mouendum videatur: mouendu aut cm,Galeno interprete, aut venae seritone,aut purgatione : praeterea
in morbis acutis cadem die medicadum quia tardare sit malum. Quis tamen pro praeseruatione c5festim ad valentissima remedia properet Quis in muliere grauida pro pr seruatione purgaribus medicameris utatur, nec leuiorib' potius agere
413쪽
sit contentus cum tamen in morbis acutis eam purgare interdum, & possimus, S debeamus. E contrario etiam multa remedia sunt,quae pro tuenda valetudine usurpamus, Dictiones,balnea exercitationes tuae morbo iam praesente impori
na forent, de omnino fugienda. Atque haec de hisce duobus capitibua dicta sine satis.Namisi quid forte videamur praetecmisisse, non nisi aliquid ex iis est, quae OPPo' aniore loco deinceps non semel tractaturi sumus.
Aput aureum est,in quo summa Hippocraticae,atque Galenicae docti inae de missione sanguinis in febribus breuiter , utinan aequὸ ver c, ac perspicuε, continetur. Hoc igitur sedulo animaduertendum, disciuiendum,memoriae mandandum est,quandoquidem in eo,inn- quam epilogo facile unusquisque poterit intueri,ac plane intellige i e quid de uniuersa septedecim libro tum doctrina ab Aduersario tradita sentiendum sit. In primis autem proponit tres febrium putridarum differentias: ut aliae sint continentes,aliae ex putredine vitio partis ; dc hoc bifariam,vel cum instammatione, vel sine inflammatione. Mirum cur etiam continentes non distinxerit in factas cum putredine,& sine putredine, ubi hoc etiam in uniuersum inquirendum videbatur , an non solum in putridis, sed etiam in synochis sine putredine venae sectio conueniat. Mirum etiam cur periodicas a postremis seiunxerint,quas accidentales vocat, ex inflammatione partis oriudo,cum hae quoque periodicae sint, ac per circuitus invadant. Vtitur praeterea ea febrium distinctione, quae G leno non admodum probatur: ut aliae sint morbi per se,aliae vero symptomaticae; quam ille antiquioribus medicis ad*ribit: & quamuis ipse quoque aliquando eadem usus fuisse vidcatur, tamen neque ex propria opinione id asseuerassep 3. tandum est,neque febres symptomaricas, aut symptomata nuncupauit; sed quasi symptomata quadam alios morbos sequi dixit. Alibi autem,ubi propriam opini nem ex professo docuit manifeste hanc ipsam distinctionem improbauit,tum inconuulsionis tum in hoc ipso febrium exemplo; quae si alium sensibilem affectu sequantur, symptomata, sin minus .morbi,ac pathemata dicantur: cum econrrario statuendum censeat, illas perpetuo morbos esse dicendas,cum proxime actiones Ledant inquam symptoti ara 1, quae in tria illa notissma genera distinsuuntur, quorum nullam febribus conuenire potest. Quam rem hoc proximo superiore tempore in publicis lactionibus diligenter,& diffusὸ nostris auditoribus explic, uimus, Verum qui a Galeno deficere nequaquam vitio sibi vertendum putauit, illi vel ire laudis quoque pat tem, ii placet,hoc ipsum cedat. Caetera persequamur. Aduersarius in synochis febribus ait venae sectionem administrari ob multitudinem, Galeni tel imonio ; qui hoc remedium non ob aliam cautam fieri adeo luculenter declarauerit, ut omnino nihil arbitretur hie
esse controuersum. Cum tamen Galenus manifeste aliam causam afferat ; ut nimirum usus eorum,quae aperiunt,& obstructiones tollunt,tutior sitide qua re antea diximus quod est satis, ut non sit opus hic eadein repetere. Quod ad pcriodicas febres attinet,multa sunt notatione, & obseruatione digna, quae docti inam huiusce hominis ambiguam,inconstante, confusam magna ex parte falsam coarguunt,
414쪽
LIBER VIII. DISPUTATIO VIII. igi
gΗunt, ac refellunt.Inquit, in his sebribus i quatenus fiunt ab humoribus excrementitiis,a sanguinis natura maxime distantibus,suapte natura languinis detractione non indigent. Ex quo videtur concedere, in corporibus cacochymis hu- iusmodi febres euenire, in quibus redundant humores a natura sanὴ ulni S alieni. At in his docuit Galenus sanguinem esse mittendum, ut satis superque docuimus. Nec vero fuga Aduers. locu habere potest, si addit. At vero propter a' i ad ,, quidpiam, quod cum huiusmodi subribus coniungi potest, mittere sangit inem rioportet, nempe si plethora quispiam affectus incidat in eiusmodi febres: id au- istem admodum frequenter contingere concedunt omnes, &c. I Ego autem arbi- , ,etror tantum abesse , ut id ficquenter contingat, ut ne fieri quidem omnino pos- ,, .st;& Aduersarius,qui hoc dixit, in manifestam contradictionem inciderit. Et tam si febres periodicae fiunt ab humoribus distantibus a natura sanguinis hoc non nisi in corporibus cacochymis scri potestiat haec dicere esse plethorica, ropugnantia est. Quia cacochymia, de redundantia humorum distantium a sanguine minorem sanguinis quantitatem proportione quadam csse sgnificat: plet hora autem est,quando vel solus sanguis , vel una cum aliis congruente seruata proportioue redundat.Vcrum haec, redundare,& non redundare, esse maioris, &minoris quantitatis contradictoria sunt, quae stimul eodem tempore in eodem accidere nequeunt. Quare in his febribus, si sanguis mittitur, quod Aduersarius concedit, id non fit ratione plenitudinis , neque hic praecipuus est scopus sectionis venae. Sed addit, exonerandum cile corpus a multitudine, ne illius praesentia morbum augeat. Mirum est,& maxime mirum,cum velit secari vcnam, ne morbus augeatur , cur si morbus in praesentia adauctus sit, & niagnus, dc maximus,
nolit magnitudinis iam existentis gratia secandam est e. QMod in sequenti parteat lcnte obseruandum cst. Inquit enim. Accidit quoque sine pleuitudinis affe- is diu venam in eisdem eiic incidendam;cum saeuum aliquodpiam adest symptoma, o. c. t At quid, si s buum aliquodpiam nunc adsit symptoma, non futuram inflam- rimationem indicans,sed praesentem maximum morbum declaransὶ propicr futurum morbum venam iccabimusὶ propter praesentem urgente a venae sectione abstinebimus Et sanguifugos istos morabimur Zqui plenitudinis signa inuestigent, Menodoticam doctrina suscitent,& aegrotum potius mori permittant, quam semel admissam sententiam deponati aut forte de vena secanJa coi gentiant, ne comuni omnium opinioni aduersentur, ne aegri salutem prodere videantur, manifeste conuincaticiar, aliud literis mandare,aliud re ipsa facere deprelieno i Eadu ,, est ratio subdit) in febribus,quae inflammationis soboles sunt ; in quibus omnibus, si vehementes extiterint i quaedam enim paruae sunt,& mitissi mae ) protinus . ,
ob futurum,aut praesens,aut incipiens periculum sanguinem mittere conuenit. γIn febribus sine infammatione mittitur sanguis ob multitudine, quς plerumque ad strin febribus ex inflammatione mittitur sanguis ob periculum p seras , imminens, incipiens.Verum s in febribus citra inflammationem periculii adsit, vel affuturum sit trit ne secanda vena non arbitror, nisi adst plenitudo. Quid igitur λHic scopus periculi nuc urgetis in inflammatione venae lectionem indicandi Vim habet, in iis alteris subribus non habetὶ Quid ita 3 quae varietasi quae ratio: Dicet fortasse in febribus sine inflammatione, si periculum adst, quando scilicet adest symptoma indicans futura inflammationem,secan/am esse venam; ergo lecatusi Vena ratione periculi.Cur igitur in punio etiam me bro,quando adest pleni udo,
415쪽
non est dicendum propter periculum venam secari Non ne aequale, aut certe maius periculum est in febribus cum plenitudine,quam in febribus sine plenitudine'Sed in his secat venam ob periculum , in illis ob plenitudinem. Quilibet ni fallor videre potest, quam absurda haec siit,& tantum a veritate , S omni probabilitate aliena, quantum a Galeni decretis abhorrent. Illud quoque addo, in inflammatione ob periculum futurum, praesens, incipiens sanguinem mitti: atqui inflammatio, si quis alius affectiis, potissimum sit ex plenitudine:cert Eque probabilius est in febribus cum inflammatione quam in periodicis citra inflammationem plenitudinem adesse.Sed in his Aduersarius non a febre, non a periculo, sed a plenitudine indicationem assumit; cur igitur non inulto magis in inflammationibus debuit eundem scopum statuere3Profect5 si omnia persequi velim ablur-da,quae opinionem istam sequuntur,vix finem dicendi faciam. Illud tantummodo licet postremd obseruare, Aduersarium , licet detrectantem, nolentem, inuitum tamen haud obscurὸ venire in confessionem scopi praecipui, magnitudinis, ac vehementiae morbi cum & hic,& saepe liceat illum audire proponentem periculum praesens, aut imminens , plenitudinem enatu dignam, quae leuioribus remediis lanari non possit, vehementem sanguinis imp tum, magnitudinem morbi a vehementi motu sanguinis procreatam. Quos omnes scopos tergiversandi studio confictos, si quis velit ad unum summum conam unissinum scopum redigere quaeso quid aliud comminisci, excogitare, animo concipere potest quam morbi vehementiam,quam unam cum Hippocrate, & Galeno nos ponimus,atque tuemur
Authoritas Galeni xi, Meth cap. 6. Vin haec Galeni sententia singularis sit, ac praecipua,quae maximum
aduersariis negotium facessit, inamb vcro omnes eorum cogitationes,& communia funditus dc molitur,non est mirum, si ij vehementer laborant, ac sudant, ut si fieri posset, ab ea scise tueantur, atque illius vim lubterfugiant; si nos quoque firmam,& stabilem illius veritatem seruare niti muri quod tum alibi a nobis factum est,tum ne hoc quidem capite est praetermittendum, in quo Aduersarius ex professo hanc rem agit.Cum vero nos alibi diffuse Galeni mentem,ac nacthodum in ea parte declarauerimus, non est,ut hic cadem repctamus. Itaque simplex huiusmodi loci sententia explicanda est Sc considerandum,quam bene Aduersarius illu exponat, atq; argumetum effugiat quod hinc a nobis sumitur aduersus illius opinionem, illud certe inprimis non est praetermittendum Θ hanc sentcntiam non hic primum proferri, sed per modii repetitae consecutionis ex supersoribus astem. Saluberrimum igitur,ut praediximus.&c. Quae quidem res magni in herest. Etenim si Galenus hanc sentc-tiam ex hoc deduxit,quod in corpore febre affuisto aliqua sit picnitudo, ia Aduersarii opinio nescio qua probabilitate haberet. At si quae ille hactenus dixit de vena lecanda in his febribus, hypothesi plenitudinis minime nitcbantur , sed quonia ex multis indicationibus,quae in huiusmodi subribus occurrunt, nulli satis saccre possumus, nisi prius per sectione venς totius corporis vacuationε moliamur, tunc sit,ut sententia nullo pacto sit ad sola lenitudine cotrahenda. Ratio enim
416쪽
LIBER VIII. D I S p UT A T Io. VIII. 1 3
communissima fuerat, nec solii in synochos a qua uis causa, & in quolibet corpore otias, sed etiam alias omnes febres putridas amplectebatur , ut patet ex Galeno, in fine antecedentis cap. I. initio I .Qui idcirco iure in uniuersum colligit ; saluberrimum elle in omnibus patri dis sanguinem mittere. Quam quidem sententiam usque adeo expresse , essicienter, & manifeste exprimit, ut certe nullus sit subterfugio locus. Saluberrimum est non solum in febribus synochi ς , sed etiam in aliis putridis omnibus, nulla excepta, sanguinem mittere , si per vires, atque aetatem liceat. Quod si quis ex Galeno rationcm quaerat, ille ad hunc re . pondet,quoniam corum, quae in medio sunt corpore, prouidentia, ubi detractus 1anguis non est , maximum est malum: ubi detractus est , non maximum : quam eanis cm rationem innuit in fine cap. i 3. cum ait,ex pluribus indicationibus inc-dicum debere in primis intclligere,cui primum, ac magis, cui secundo,& minus, . cui tertio,& deinceps si incumbendum. Ex quo colligit, ac statuit, statim secanda esse venam : ut antea quoque di xcrat, usum eorum,quae tollunt obstructiones,tutum non csic, nisi prius totum corpus vacuatum tuerit.Id quod ita firmum, rarum, perpetuum est , ut m qualibet sebre, in quolibet corpore lochim habeat, ut simpliciter quoque , & in uniuersum fuit a Galeno pronuntiatum. Verum ratio ra tionis ut quis diceret affertur a Galeno in praesenti loco.Si quis enim de eo quaerat, cur prouidentia corum, quae sunt in medio corpore, tuta non in , respondet, leuata namque ea,quae corpus nostrum regit natura dec. Quasi dixerit. Si obstructionibus liberandis incumbas, antequam venam seccs, febrem augebis, obstructiones magis in farcies, naturae quae alioqui est morborum medicatrixὰ impedimento eris, quo minus coqucndo, S cXpcllcndo sanitatem comparare possit. At si prius venam secueris, eadcin natura onere leuata, vota tua secudabit,& coquet, & expcllci adiuta scilicet medicamentis, quae hoc tempore opportuna, salut ria cuadunt.Haec quoquc gcneralia sunt. Quo fit, ut A cluersarius hanc doctrinam contrahens ad una corpora plethorica, ad unas obstructiones ex copia humorum factas,eandem reddat mancam, diminutam,& Galenica methodo plane indigna.
Quamobrem facile cst videre, quam vana sint Aducri ari j profugi a ; de quibus
hoc speciatim dicendum, & annotandum videtur, cum ille hanc totius corporis vacuationem contendat posse fieri, non solum lectionc venae,sed etiam purgati ne, Galenum tamen riusquam purgationis, sumper venae iectionis memini sth. De qua re cum scribat quaedam se dixisse secundo suo Tomo, Epist. Medi Epistola ad Lobcitum , quae prima est, non potui non ad cana legendam me conferre, ut omnes illius rationes exploratas haberem. Verum in ea non rationem aliquam nouam inueni, sed errores plurimos, & crastissimos d cprehendi: inter quos duo non sunt praetermittendi, qui ad rem praesentem summopere faciant; si absque animaduersione dimitterentur, non leuem sorte scrupulum animis iuuenum iniicere possent. Inquit Galenum communiter locutum esse de vacuatione corporis totius, tum Rratione scopi indicantis, quem dixit esse , redundantiam Latine, quae communis est,& plet horae,& cacochymiae ; tum ratione remedii, quod dixit esse vacuationem. Atqui quod ad euacuationem attinet, Galenus, suam mentein iatis aperuit, qui semel, atque iterum docuit,& replicauit,venam secandam esse, clim de purgatione nihil dixerit. De redundantia porro quod ait, risum plandmouet, cum tale sit,ut clare Ostendat,illum Galcni librum, verius libri corticem
417쪽
vidisse quidem, verba, S: sentcntias nequaquam legisse. Ille enim sorte animo
concipiens πλεονεξ ἰαν , commune vocabulum esse, Sc tamquam genus,quod omnem,& qualemcumque abundantiam, atque excessum complectatur, audiensque
interpretem dicentem , ostensum enim in prioribus libris est, si iis auxiliis, quae
obstructiones eximant, uti, non vacuata prius abundantia velimus, fore,&c.Crc-
. . didit abundantiam este Graece nec rides lector cum tamen legatur, ,, -υλπις, ut quilibet suo arbitratu videre potest; ανευ του προt--σιω τὸ πλήθο , nisi se prius euacuaverimus plenitudinem Verum Aduersarius illud in pr sentia secum ipse animo repetere debebat,no este litem nostram, viro remedio, sectione venae, an purgatione utendum sit:quam quidem rem si nunc agerem, facile ostenderem aut nullum, aut rarissimum et se purgationi locum : sed simpliciter, an sine omni plenitudinis conlideratione possimus, ac debeamus initio quarumcumque febrium putridarum venam incidere: quod ille negauit, non quia potius purgationem eligendam voluerit, sed quia venae sectio, nec febri conuenit, nec putre dini : quia nulla est indicatio, quae venam secandam este doceat, nis plenitudo; cui revulsionem quoque addidit aliqvando. Quare non est; ut hic nos a proposito studeat auertere, & quaestionem frustra reuocare ad collationem , quae inter
haec duo magia a praesidia solet usu venire. Namque id mihi cito latis in praesentia illum manifestε fateri; principio omnium febriu putridarum uno ex his duobus magnis remediis utendum cile. Quo statuto, cum Galenus manifeste venarscctionem nominauerit, nullam purgationis mentionem fecerit, cum illa, si aetas, ac vires consentiant,cumpitinis coueniens si, & opportuna,haec vero longe maximas dissicultates contincat,satis potest unusquisque intelligere, ac decernere, quid proposito nobis problemate sentiendum sit,& quomodo ipsc quoque
Aduersarius necopinato in castes incidit, quos sibi ipse parauit. Consulto hic praetermitto illam quaestion enitin principio febrium liceat uri purgatione; de qua uniuersu peculiarem disputationem confecimus,atque edidi musia ac fortalle iterum disputandum erit,si modo in nos, Sc in nostrum caput parantur, quae Aduersarius de purgandi ratione a se dicenda este pollicetur. Atque hic praesenti capiti finem imponam,ubi me prius a calumnia quadam vii dicauero.quam ille mihi adhibere conatur, cum ait.
Sed si viri doctissimi Galenus neque potuit, neque debuit ita scribere: non potuit,quia supponitis salsum, hecticam icbrem in corpore pletorico ad uenue,'' utpote quae in sicco, in gracili, sanguineve destitiuo contingar. Ephc nacta' rum, &c. Redarguere hominem postem , quia licet aliquando falsum suppone- re, quod tamen non sit impossibile. V t si quis supponeret iecur in sinistra abdominis parte este locatum, ex quo deduceret .etiam renum situm proportione fore talem, ut sinistcr altioi csset, quam dexter: hoc enim optime,& cum rati cane sἡ-
queretur. Verum quoniam dum Aduersarius fallum dixit credo illum imposit bile dicere voluisse, ostendamus ne ita quidem illuna quicquam conficere: tum quia illud neque falsum est,aut impossibile; tum etiam quia falsum, aut impossibile quamuis sit , nihilominus ad refutandam illius opinionem valet. Fcbrem
porro hecticam in corpore pletorico polle aduenire, ostendo, ea tamen lege, ut corpus plethoricum non intelligamus, i a quo i anguis , aut solus, aut cum caeteris humoribus proportione rcdundat, ut placet Galeno, sed communiter, mquo quilibet humor abundat, etiam a languine diuerIus , ut nomen commune. ut om
418쪽
sit omni plenitudini; quae est peculiaris erronea Aduersari j positio ; & quo sensu ille non negabit se hoc in loco plethoricum dixi iste: sed hectica subris cum plurimis febrium putridarum differentiis complicari potest; quas ex reduviantia bilis,aut pituitae, aut humoris melancholici fieri notum est. Ergo hectica febris cum plenitudine iungi potest. Quhd si Aduersarius respondeat, id saltem verum esse. hecticam per se, & suapte natura hoc habere , ut corpus si omnis plenitudinis immune, quanquam id si negem, haud plane scio , quomodo ille sit probaturus, certe ad me nihil pertinet,qui non potui in hectica plenitudinem per se iunctam, sed utcumque tandem, & quomodocumque iungi potcst. Verum demus quicquid libet. Esto, sitim possibile hecticam aduenire ui corpore plenitudine affecto: tamen nihilo minus valet ratio ad detegendam absurdam Aduersari jexpositionem: in se bribus putridis sanguinem elle mittendum, si adsit plenitudo: quoniam si ita licet G xlenum interpretari, pariter in quolibet morbo statuendum crit,in ephemera, in hectica, ii plenitudo adsit, secandam etac venam: quod Galenus non fecit, non quia hectica, vcI cphemera sine plenitudine esse nequeat, sed quia proprias cuiusque affectus indicationes, rc media mons auit, etsi aD sectum esseetiti iunxit, illoique ex prelsit, de proprias uniuscuiusque indicationcs explicauit. Perinde igitur fuit, ac si dixistem, absurdam este expolitionem: aeque enim dici posset, si eclipsis, aut centaurus, aut scindapsus fieret cum plenitudine secandam esse venam. Quid vero, quod ille, cum probandum sumpsister. Hae suppos, crc falsum , meam suppositioncm in qtubusdam ephemeris concessit
esse venam Quare in ias argumentum valebit. ,ed nescio quomodo platcr voluntatem, atque institutum nostrum ad haec leuia sumus deuoluti; quare praetermittantur.
Suem locum Galenus citet de missione singuinis in febribus.
I dochrina instabilis .confusa, falsa,potest Galeni locos,& authoritates dilucidare, utique fatendum cs, Aduersalium sumi nam lucem huic xj. cap. Meth. Med. attulisse. Cum Galenus dixisset, saluberrimum esse, ὼe ut dictum est, venam incidere non In continentibus tantum febribus, ted etiam in aliis omnibus , quae ex humorum putredine fiunt ;& quaestione dignum ellet, quo loco antea Galenus id pronuntiatici, Aduersarius confutata, & Vegae,& nolita opinione, duas ipse responsiones asscrt, suo more haesitans,&utrimque claudicans. Vbi ammaduertcnda est illius excusatio, cur hanc dubitationem in sua tractatione de missione sanguinis praerermiserit, quia non putabat futuros,qui de hac re haesitarent,cum tamen haesitasset prius vir doctiss-mus Christophorus a Vega, & iplemct haesitabundus, & anceps eam solucre conatus sit. De Vegae expositione non est, ut dicam, cum eam satis Aduersarius, nostro squamuis luppressis nomine confutauerit. Hunc ego dignari hoc honore statui,ut prius illius opinionem, quam nostram examinemus I cum praesertim in ea glorietur,se veram medendi methodum suos auditores este docturum.V linam.
Prior expositio est Galenuin hic loqui de solis i ynochis febribus, non de aliis pueri dis : quo constituto ille putat locum citari, quo in synochis venae sectioncm imper vult;qvi non alius esse videtur, quam caput potissimum quintum libri 9.Et
419쪽
ia sententia erit huiusmodi. Saluberrimum est, ut praediximus co scilicet loco
is non in synochis modo sine putredine mittere sanguinem , sed etiam in omnibus, aliis synoehis,quae ex humorum putredine concitantur. ξ An futilior violentior, absurdior expositio possit excogitari, certe nescio.Galenus oppositionem facit inter lynochos,& non synochos: Aduersarius inter synochos non putridas, & putridas. Galenus duo membra facit, unum synochorum, alterum caeterarum omnium, quae ex putredinc fiunt: Aduersarius utrumque meniorum synochis attribuit. Quo pacto si licet a horum verba interpretari, licebit quoque Ax Homero Achillem ab Hectore interfectum, Spartam a Troianis dirutam pronuntiarc. Probat Aduersarius sermonem esse de solis synochis, quoniam 1 a principio cap. i s .vsque ad eum locum, saluberrimum igitur , dcc. semper mentionem facitis labrium cum sanguinis abundantia, quae necessario solas comitatur synochos. Dij boni, quid hoc est confidentiae, ea proferre, quae falsitatem ante oculos omnium mantiastam habent, nec timere,quin haec caeteris deprehensa, grauitati hominis, atque existimationi plurimum derogenti Primum quidem licet obseruare Galenum de usu cataplasinatum generaliter aduersus Methodicos disputare,omq; ad communia praeccpta redigere : qui inquit illos perfundere omnes Oleo, ac post tertium diem nutrire : atque iis aut horibus artem ordinandi victus unali ora diici polle;& artem quidem uniuersalem qui febricitant, si valentes viribus sint, omnibus sanguinem ab initio mittes, perfusosque olao, dcc. Et omnino qui totam cam part cm lcgere non gratiabitur, facile intelliget. Galenum sermonent de febribus synochis ad communem omnium februm, ii achationem traduxi ile. Deinde facile id quoque videre est illii in non de sola sansuinis abundantia, sed ctiam dc aliis humoribus , sique cxcrementis verba faccre. Qui haec habet. ' Calcfacere praecordia cataplasmatis , aut perfusionibus non est perpc tuo
tutum . scd in iis tantum aegris , in quibus in toto corpore nullum urrat, vet rc linquitur superfluum ; Graece est,rL.ν , quod cxcrementum quod uis , dc vitiosum humorem significat. Clarius.Nam siue redundantia virauis sit, v ci quae ν' ad vires ,vel quae ad valorum continentiam comparatur; siue etiam in una parte, pluribusve vitiosa excrementa sunt,&c. An hic dices solain sanguinis redundantiam contineri Non arbitror sed cuiusuis Lumoris. Et redundantia hic Graece est nomen omni plenitudini communc etiam ad vires, quae Galeno plet hora non dicitur, Addat praetcrca excrementa vitiosa quae in una,vel pluribus partibus contineantur : ut plane liccat colligere Galeni mentem prorsus contrariam csse ei, qpam Aduersarius illi tribuit; tui semper cum abundantia sanguinis, aliorum quoque humorum,atque excrementoriam copiam copulat. Sic paulo post. Ipse quantopere aberrent,qui plethorica, S quae parum pura sutar corpora, &c. τα o
λ ε θωυκα , κ -κα α ὰ σωυ dira in ubi aperte plethorica ab imparis contra distinguit. Impura autem cui venici in mentem interpretari, qnae sanguine abundant
Calcnus semel tantum solam plet horam nominauit in diuitibus, quos dixit esse picthoricis aliactibus obnoxios, magis quam pauperes, ut ablurdum amplificaret.Namque absurdum est, venam l)candam praetermittere , in omnibus: absurdius in iis qui plenitudine aliqua laborant; in iis,qui plethorici sunt, absurdissimum Praeceptum autem Galeni generale esse, docent quae sequuntur. At diuites, qui &sanguinis copiam,& excrementorum plus quam pauperes,& serui haben P, cum sanguMHS mittendi praeterirusere remedium, &c. ubi non amplius plet horan
420쪽
voeat, sed communi nῖ-uncabulo utitur : ut male Linacer sanguinis coapiam dixerit, cum simpliciter plenitudinem vertere debuerit, et, se,.su. Deinde
rursum Galenus vitiet Τα vocat,superflua,& cxcrementa, non abundantiam sanguinis: vi certe mirum sir,quid Aduersario in mentem venerit, ut tam aperto mcndacio se obstrigeret. Qui alterum deinceps argumentum affert,ut ostendat Galenum de synochis verba facere.
3 Quod postea etiam synochorum mcminerit, docens in synochis ipsis, etiam Usi prouidentia sit adhibita, eorum quae in medio sit corpore fortasse lunt ut illi dicebant, adhuc periculosum e Te eataplasmatis, &c. ξ Heus strcnue. Nonne hae ccxceptio est praecepti uniuersalis Dixerat Galenus, prouidcntiam corum, quae in medio sunt corpore, si non detractus sit sanguis, maximum esse malum: si detractus si sanguis, non esse maximum: excipit synochos, in quibus detracto etiam sanguine, eiusmodi prouidcntia potest ingens este malum , propter rationcm . Gal. allatam. Hinc manifeste sequitur,illud Praeceptii generale fuit te,& alias quoque febres praeter synochos comprehendisse. Vcrum enimuero Aduces artus fortaste videns se hac pugna succumbere coactu in , alicram responsionem in subsidium vocat. i Posuemo loco admittentcs is in illorum gratiam eum sermonem maxime uniuersitem , ut dicunt, complecti Momnes putridas sebrcs, dicimus intelligendiim de subribus , quae in plethoricis, &c. ξ Quo supposito neque enim libet id rursum in dubium reuocare quae ruris,
Vbi ergo inquies) id praedixit. Rcspondet. Praedixi is inquam ) in omni- vbus propc modii locis, in quibus indicatione sumpta a causa faciente , &c. t loci sunt cap. 4 9. Io. I 2.& I .ut supra docuimus.Tandem igitur falci ut Aduersarius nostram opinionem esse veram, quae tamen illi non admodum probatur : proximum caput I . indicari. De caeteris id tarum dicam,illum oblitum esse argumenti contra Vegam adducti; quod in iis Galenus venae sectionis non meminerit: fortasse quod illud ex me antea recitatum, nunc illi in mentem non venepit: quod pariter eualdein sentcntiam destruit. De qua satis hactenus. Sententia nostra fuerat i . proximum caput indicari. In quam licet ipsemet tandem incidat,tamen non est veritus pluribus argumentari. Equidem vim i lius disputationis in duo capita redigo: alterum. Galenum loqui de solis synochis,non de aliis putridis' quare considerationem iii iis locum non habere : alterum, nos recte non alleverasse s Calenum in xj.libro dc Meth. Med. nulli bi fecis- se mcntionem sectionis venae in putridis febribus, quam in eo cap. i . fuisseqtie id remedium repetitum cap. is., Prioris capitis consideratio opportuna,& ,- utilis est ; cum spectet ad artificium , ae methodum Galeni hac in parte , quam equidem nescio an Aduersarius rite perceperit. Siquidem videtur lentire , Galenum de solis febribus synochis sermonem haberc:quod ramen perspicue cile falsum satis demonstratum est: id vero euidentius patebit, si uniuersam Galeni methodUm in praesenti libro xi .percurramus: in quo cum proposui sici diccndum de
febribus ex humorum putredine oriundis , primum de communi carii natusa,&curatione disserit primis tribus capitibus:iu quibus sumuntur indicationes, tum a communi sebris natura quae per contraria absoluunturritum ex viribus,ex quibus similium ratio desumitur. Deinde in cap. . ad differentias transi harum febri v. a putredine sumptas,ut illa vel in maximis est vasis, de cordi proximis, vel in minori