장음표시 사용
431쪽
dixit Galenus . id nos de febribus statuere possumus, non curari subres putridas
in communi,sed speciatim,intermittentem,continuam, tertianam, quotidianam&c. Huc accedit copiosa nec quid grauius dicam) Aduersarii ratio, qui omnia
ubique inculcat,ac rc petit: ut, quanquam duos postremos libros addere voluit, vix tamen quicquam noui in his tractandum seruauerit quod no antea millies ad satietatem dictitauerit. Sed quando institutum habemus nihil praetermittere, quod ad tutelam veritatis,nostrarumque Disputationum, S ad studiosorum eruditioncm sacere possit, hic quoque labor exhauriendus est in quo quam breuissime poterimus, dabimus operam , ut doctrinam antea traditam, vel noua aliqua accessione illutiremus,vel cxercitatione in particularibus facta, quae Galeni methodos elle s olet clariorem reddamus.
Cur venae flectio praetermissa in tertiana exquisita ex Aduersirio.
Voniam Galenus febris tertianae exquisitae curationem instituens, nihil de venae sectione meminit, Aduersa ius in praesenti capite huiusce rei causam aeuri, atque eam quidem unam desumptam a n rura humoris peccantis: altera a loco, in quo illo putrescit, ac mouctur.Humor peccans est flaua bilis,omnium humorum calidissima, S: succissima ac maxime distans a natura sansuinis, quocirca nullo modo Venae i ctionem, sed purgationem inquit Aduersarius postulat pro natura cuiusque ca- cochomiae in qua ratione illud primum obseruari cupio, cum Galenus in morbis ex cacochimia venae sectionem praescribit, Aduersarium statim,de suo, plenitudinem addere. Qu. xso autem cur nos quoque hic dicere non possimus ex Aduersario. simul cum bile copiosa plenitudinem coniunctam cile,atque ea ratione venae sectionem conuenire 3 Quod si dicat cile a Galeni mente alien*m, id quidem non inuiti nos fatebimur,modo ille eandem perpetuo legem seruer, nec velit aliis plenitudinem esse addendam, in quibus eam Galenus ne quidem somniauit.Dcinde si humoris natura facit,ut a venae fcctione abstineamus, qui a natura sanguinis sit alienus quid de tertiana notha dicendum erit In qua humores a nais tura sanguinis magis videntur abhorrere : cum in ea redundet non lotum flauabilis quae per siccitatem, sed etiam pituita,quae per frigiditatem a natura sanguinis recedit: adeo ut si ipsos humores spectes, liceat a stirmare, maiorem in tertiana notha,quam exquisita cacochymia esse. Ucruntamen in hac, Aduersario consentiente,vena secunda est. Ex quo argumentum duci potest validissimii, consiliuna
secandae aut non iccandae venae ex natura humoris minime cile capiendii .Eadem
ratio 1 febre ardete sumi potest .m qua bilis S copiosior,& semctior est,qu. Im in
tertiana, in qua tamen sanguine mitti oportere,fatis docuimus cum Galeno. Quare non cst,ut Aduersarius in hoc argumento vehementcr glorietur. Alterum consideremus a loco quod ipsemet prodit inquiens. Namque per sensitivas corporis partes excurrit b Iliosus. s. humor per quas ctia expurgari deberi illum rationi consonu cst. Qui nihilominus triplicem curatione instituit. Vnam s per corporis habitum bile insensibiliter vacuata ex balneo aquae dulcis in qua deficit cum euacuatio conueniat,non lotum insensibilis, ut ille loquitur, sed etiam sens bilis per sudorem. Alteras vel per urinarios meatus ex decoctione api, de anethi
432쪽
tertiam, vel per inseriorem aluum ex ablinthi j comate,&c. Comam fortaste , dicere voluit, nisi comatosus fuit. At vero euacuatio per urinam, nonne iis do Abetur, quae in venis continentur ξ Quaeso enim qui fieri potest, ut materia extra venas contenta per urinas c ducatur, nisi a venis exilibus ad maiores,vsque ad vcnam cauam traducatur , atque ab hac ad emulgentes, ad renes , ad vesicam seraturὶ Quod itidem proportione quadam & de arteriis dixissic licet. Rursiis purgatio per aluum quo pacto bilcm educet cxtra vasa putrescentem, ac in t tum corporis habitum cum impetu delatam, ut rigorem esticiat, nisi illa ab Labitu ad venas, a vcnis ad ventriculum, S intestina recurrat Nec vero est, ut Aducrsarius ad portioncm aliquam bilis cofugiat, quae in ventriculo, prims squc venis contineatur,quae antecedens sit materia ut loquuntur 9 de tamquam causi proximam ipsius febris matcriam foueat. Mamque hoc quantumuis concedatur,
illius ratio alio spectabat, qui putabat bilem purgatione cile vacuandam , propterea quod febris ex ea scret per sensti uas corporis partes delata. Quare per Aduersarium haec ipsa bilis extra venas putrescens ex coma absinthi j per aluum educitur. Ille igitur dissiciliorem euacuandi rationcm amplectitur, quae duplici
eget itinere, ab habitu corporis ad venas,& a venis ad meatus utinae, vel ad ventrem: & faciliorem ab habitu in venas, a quibus facile venae fcctione euacuatiost, improbat, atque vituperat. Virdiu autem reuera conueniat missio singuinis , in proximo capitc disputabimus : quando hic solum rationes Aduersari j considerare voluimus.
Cur Galenus venae sectionem praetermiserit in tertianu
V n Calenus in curatione febris certianae venae sectionis ment,onem praetermiserit: nos triplicem causam afferebamus. Primam, quod illa communia quadam praecepta alias tradiderit, qua hoc ipsi mi& alia multa singularia coinplechuntur; secundam:qubd cen-scat febrem intcrmittentem morbum magnum non cite. Tertiam, quod liber ad Glauconem, quemadmodum initio profitetur, quasi per figuram, de quoddam compendium scriptus fuerat,vi accurate omnia tractari non potuerint. Aduersarius porro,ut nos oppugnet, mihi videtur sapientissimi illius Ducis
exemplum secutus, qui bacillos plurimos simul iunctos docuit non facile, vel a robustissimo quoque frangi possio; qui singuli a quovis facillime disrumpantur.
Cum erum tres illae rationes simul iunctς,mea qui de sententia, satisfacere cuique possint,a c debeant,cur Galenus venae icctionis saud meminerit in febre tertiana, ille singulas aggreditur; ac fortatic non leui negotio illas ita distractas arguit, S: supplat: quas taliae nos dicimus ita simul cospirare, ut smul sumptoomne aduer saris impetum effugiant, omne illius argumentu contenant, atque cludant. Quodvr demostri mus, illud in primis doceamus,quo pacto e sentctia nostra illae coire debeant, sic ferc. Galent ii, stirii tu aliquado fuit arte uniueis a suis integre problematibus ac praeceptis costame a principio ad sine exactc pertractare; quemdmodum in libris Methodi therapeuticae fucit. Alias vero sumina quaedam cius catapita per copcdium tradere voluit. sicuti in Arte Medica, in libris ad Glauconem
433쪽
Galenus autem hanc diuersam scribendi rationem pro varia illitis mente seruare voluit: ut pote qui naodo totam artem perfectam tradere, omnesque docere instituit; modo ad aures alicuius, ingeniumque voluit se accomodare. Quod libro
in primis ad Glauconem fecit: in quo scribens ad philosophum ac medicum sottalse non vulgarem, id satiς haebuit, ut praecepta quaedam breuia, & summis quibusdam capitibus contracta traderet. Quod quidem duplex scribendi genus i. UME.. ipsi quoque Aristoteli fuit se familiare inter caeteros testatur Eustratius; qui illius . opera ita distribuit, ut alia ad discipulos scripta sint qui ad eum audiendum sinuit coni leniebant; ouae ipse in publicis 1cholis coram differebat,& exponebat: alia vero priuatim ad aliquos extrinsecos illi argumento accommodata, quod unusquisque requisierat. Illa sinquit)-Τικὰ . hoc est auditoria, vel auscul-ratoria appellantur; quippe quae ad eos,qui eum publice audiebant, fuerint conscripta. Haec autem εἱωτιμεα, vocantur, quasi dixeris extranea, quia unumqu6dque ex ipsis ad priuatum aliquem extra publicum auditorium conscriptu fuerit. Itaque pro vario Galeni conlilio, scribendi prima nostra ratio fuerat instituta: quae sola non est talis, in qua animus acquiescat. Quoniam rursum quaerendum relinquitur, quod Aduersarius facit, cur hoc praetermiserit, in aliis non item. Idcirco alia est adiungeda ratio, Galenum scilicet in eo libro comunia quaedam praecepta, alibi fuse, e accurate,tradita supponere, de tanqua Glauconi optime nota, tilentio inuoluere voluisse. Inter haec autem illud prςcipuum fuerat, in qualibet febre, si vehetnens illa fuerit,initio sanguinem elle mittendum, dummodo vires, aetasque permittant. Quare id quamuis in omni febre non aperte proferat, nihilominus est a nobis intelligendum, atque supplendum. Verum haec quoque ratio deficere videtur; quoniam adhuc dubium est , eur Galenus in tertiana exquisita huiusmodi remedij mentionem praetermiserit, in aliis illud expressierit. Igitur tertia tandem ratio addenda est, quoniam ille hanc febrein existimauit
. A b. s. non necessiario inter morbos ma8nos,ac vehementes este reponendam .Quod r rioni consonum est. Cum cnim febres, quouis modo intermiserint. iudice Hippocrate , periculo vacent hoc in primis tertianae febri videtur conuenire,quae ex 8. horarum spatio, duodecim tantum ad stiminum horas hominem occupat,triginta sex Se amplius horas febris immi inem relinquit. Diximus autem magnitudinem , ac vehementiam morbi ex uno periculo eise definiendam. Ex quo satis est dubitationi factum. cur Galenus in hac febre venae sectionem praetermiserit; quod in aliis non fecit,quae longiores sunt, plerumque continuae, maioribusque de grauioribus cum symptomatibus coniunx. Id vntim curiosior quispiam quaererc possier,cur hoc ipsum Galenus non animaduertit: cui satisfaciat quod antea diximus ; Galenu aricin in pauca contrahentem non debuisse ita accurate,& sigillatim omnia persequi,ac docere no solu quid sit, sed etiam quid no sit faciendum. Id quod in aliis quoque febribus eundem fecillia constat. Nam in tertiana
notha cum dixerit venam secandam esse, si oporteat tamen nulla nobis praecepta tradit,quibus dignoicamus,quado mittere,aut non mittere langumem oporteat.
Ditis c. id. Quod in aliis quoque licet obseruare. Nisi de illud addamus tandem , Galenum
forte ne hoc quidem commune praeceptum Omnino praeteriisse, cum doceat conferendas esse vires cum morbi magnitudine, ut ad ea, quae maius remedium exposcunt , respiciamus: quod quidem praeceptum ut a Galerio ad vulus rationcm cumprimis accommodatur , ita ad reliqua omnia valentiora praesidia, praesertim
434쪽
ad venae sectionem potcst accommodari. Atque haec profecto mihi v identur omnem difficultatem tollere, omnόsque dubitationes ab Aduersario adductas sol uere. Verum ut ille molestus esse desinat, ad singula quaedam respondeo. Venae sectio non nisi in magnis morbis adhibetur: per nos autem in omnibus febribus putridis adhibetur,ergo omnes febres putridae magni morbi sui Ergo Ac tertianax equisita. Qui igitur diximus eam non esse magnam ΘPrimum dictu hoc nostrum ita intelligenaum volumus, febrem tertianam magnum morbum non esse neccssari omam quod in tertiana notha Galenus docuit,& in aliis quoque morbis obseruandum esse praecepit, id pariter in ipsa tertiana exquisita est anili aduecten dum;ut scilicet prouideamus,ne morbus augeatur, & consideremus ad quantam magnitudinem debeat peruenire : nempe , virum sponte, ac natura duce possit amoueti,an verendum sit, nisi ad maius aliquod praesidium confugiamus, ne in continuam, &perniciosam febrem euadat. Praterea cum tertiana exquisita ex propria natura non habeat, ut magna sit, ac Vehemens, satis suit crura communi bus regulis subiecisse: quod in aliis facere non debuit,sicuti diximus. Ouod si Galenus aliquando ait, V. uberrimum esse in omnibus putridis mittere languinem, quo nomine ipsae quoque tertianae comprehenduntur,sc habendum est, ubi aderit ratio,qua liceat sanguinem mittere, in his quoque saluberrimum fore. Id quod mirum ) ipiemet Aduersarius confitetur, qui contendit labrem tertianam exquisitam in eo sensu acutam este. 3 Quod si actit acutus morbus non est , facile
potest in valde acutum transmutari, nemPe in consener m. continuam , ardentemque. I Ucrum quo pacto morbus Posnt non esie magnus, licet cor occupet, licet mutatio sit natiui caloris in igneum, quod ille nobis nunc obiicit, satis do cuimus, dii de ephemera loqueremutaquo exemplo facile unusquisque potest intelligere non omnes cordis laesiones, non omne caloris incrementum, At ad igneam qualitatem mutationem magnum morbum constituere. Sed huic capiti
fine in imponamus , ubi cui dentem Aduersarii contradictionem hic quoque innuerimus. Capite proximo summa vi nixus est docere, quod tertiaua exquisita venae lectionem ex Galeni opinione admistere non potes Ll Hic tamen concedit in eadem conuenite sectionem venae, non quidem semper Ι aut certe rarissime. ξ Quod vitium est illi familiarissimum. Sed Aduersarius postremo vi deat, ut quod nobis crimen obiicit, eodem ipse damnandus sit. Etenim quia di ximus Galenum hoc praecentum praetermisisse, quia non accurate omnia perlecutus est, instat, Galenum Uiligentissimum ruisse , ut hac in re aliquid amplius non videatur posse desiderari. λ At vero si venae sectio plerumque non conuenit in tertiana exquisita, conuenit autem rarissime, cur hoc ipsum Galenus praetermisit quem profiteris adeo accuratum,& diligentem fuisse, ut nihil desiderari hae in re possis Credo equidem Galenum huic homini huiuimodi animaduersionem faciendam reliquisse, ut qui omnem diligentiam superaret,eaque doceret, quae ne
De mi me sanguinis in tertiana noua, ct quartana.
UAs Adueri. affert de missione sanguinis in tertiana notha,& qu Artana
in citribus tantam vim facit, sunt adeo leuia, ut vix commemorari mereantur,cum quisquis medicinam vel primoribus quide labiis attigerit, Diuiligod by Cooste
435쪽
possit eius argumenta facillime, de planissime soluerc. In tertiana notha inquit
Galenus mittendum esse initio sanguinem, si sanguinem mittere oporteat. Quodlioe sibi vulctsi praecipui mittendi sanguinis scopi consentiant, si virus nimirum
serant,aetasque permittat. Quanimis enim morbus sua vehementia vcnam secandam indicet tamen aliis s copis non consentientibus secare non oportet. Verum
Aduersarius hanc responsionem nititur impugnare , quia Galenus consilium , an mittendus sit sanguis, non capit in his vcrbis , si oporteat, vel si indiscant, sed in i equentibus, adhibita eorum, quae scis distinctione. Sed Aduersarius longe fallitur; quia haec distinctio non pertinet ad consilium de mittendo, aut non mittendo languine, sed de quantitate sanguinis educendi .Quod quidem Galenus usque adeo manifeste affirmat, ut mirum sit Aduersarium id non animaduertisse. Inquit enim; scd ab initio statim , adhibita eat um rerum, quas scis. distinctione,
talarum mittendum, quantum praesens exigit flatus. Quae vero sint indicationes, quibus de sanguinis mitendi quantitate decernitur, non est, ut hic nitamur declararinid certe patet,cum haec verba ad sanguinis mensuram necessario reserantur,altera priora, si venae lectionis indigeaiar, ad scopos principes csse referenda,a quibus deliberatio pendet,virum vena secanda sit, necne. Quae autem afferunt uxὰ Sic phano Atheniens, ipsa quoque ad quantitatem mittcndi sanguinis pertinet, cuius indicium cst, quia inter caetera Vernum tempus cnum crat, quod c citc ad
persuadendam missionem sanguinis non facit, scd ad quantitatem eius liberalius
Ad quartanam quod attinet,quae de tertiana diximus, commode huc transscr-ri pollunt. Cum enim illa simplex , & exquisita soleat omni periculo vacare , Mhomines a consuctis operationibus non ad medum reuocare , mirum non est , si
non solum sine venae lectioile, sed etiam sine aliis remediis , immo vero sine ulla medici ope soleat plerumque dimitti. In ea tamen Galeni cum praeceptiuu Obseruandum est quod inquit omnibus morbis esse commune : ut inspiciamus, an maiore aliquo remedio sit opus ; quod ex co indicatur , quatenus periculum est, Vt ne morbus augeatur, Sc e limplici duplex, aut triplex quartana fiat vel cx quartana in aliud febris genus conuertatur. Quod quidem fateor, cum cx aliis, tum maximὰ ex copia sanguinis crassioris polsu dignosci; sed tamen ita , ut non ipse sanguis, sed periculum cresccntis, aut imminentis morbi doceat sanguinem mittendum esse. Sed cur sanguis, si crassus fuerit, venae sectione ducitur, si tenuis avenae sectione est desistenditin Hoc prima fronte aduersus nos facetru videtur, cum deliberatio de mittendo sanguine ab eius qualitate sumi videatur. Verum is aduersiis Aduersarium in gis facit, qui iure dubitat, cur hic euacuasi non de-
A bct, si multitudinc facit ne tium 3l Quod argumentum illic st inexplicabile, qui consilium mittemii sanguinis perpetuo capit i plenitudine. Itaque s illud soluere debuit, coactus est in nostram opinionem venire , cur sci hcet mittendus, auznon mittendus sit sanguis consilium non a inultitudine .sed a viribus capicndum cssequias sanguinis tenuis,& bilios abundantia, si cuacuaretur, virtus redderetur inabecillior, quemadmodum etiam idem Stephanus Atheniensis dicit, dum is ea interpretatur verba. , In qua solutione, tanquam a nobis sape numero allatat, libenter acquiescimus.Quomodo tamen illa iis cohaereat, quae de plenitudine abs, Aduersario diista sunt, certe quidem non videmus. Ill nil etiam postrum d conii , i deratione dignum videtur,quod contra Aduersarium facit, cuin quartana fiat ab
436쪽
tumore melancholico; caeteri autem humores a sanguine, una in primis purgatione,vel ipsius Aduersari j testimonio debeant expurgari, cur Galenus no solii in initio liuiusmodi humorem non docet esse purgandum , sed etiam grauiter , dcclate ilibet,ut nullum forte medicamentum,aut euacuationem adhibeamus.
De venae sectame in febribus continuss.
V i A nihil in praesciati capite continetur,quod non antea diligenter a nobis examinatum fuerit, placet illud praeterire his tantum modo paucis annotatis. Primum iniuria ab Aduersario nabis imis poni, qudd ob solam euentationem sanguis mittatur,cum alios praeterea illius usus, S quidem praecipuos ne tyrunculi quidem ignoret. Deinde hic repeti argumentum illud leuissimum , quod libro anteceden re confutauimus i u proptet solam restigerationem , &c. De qua re non est, Ut rur- , sum dicamus.Tum vero cum duas aflcri mittendi sanguinis indicationeS,vacu tionem 3c reuullionem, errare illum , vcl suis ipsius fundamentis oppugnatum: unius remedi j viracam este indicationem. Quare duae inini simodi indicationes ad num communem scoepin vulit, nolit, redigendae si inlaquem comminisci, ac fingere alium non porcst,quὶm morbi magnitudinem. Qtrod quidem ex hoc loco Patet, cum inquit. 3 Quarum una Est multitudinis c uacuatio, alia vero ut morbi magnitudinem tollamus. ξ Verum ipsa quoquc eii acuatio multitudinis nuta qua docet languiuem mittendum, nisi talis fuerit, quae morbum magnum efficiat. Morbus igitur magnus communis ille est unicus scopus, qui venae sectionem indicat. Sed de his alias. Tandem ex hoc loco apertim me colligitur ex Ad uulsario duplicem esse morbi magnitudinem. 3 De morbi masnitudine linquit diximus de Galeni sententia; nempe alio mogo sumi, quan clo ipsam contra distinguit 1 lenitudine;alio quando solam affert magnitudincm in quibus non solum desidero doctrinae claritatem locutionisque oravi αν sed etiam opinionum coiistantiam; cum illemet ex professo aduersus nos disputauerit, ut probaret unicam cste. morbi magnitudinem sola maioris, aut mitioris varietate differentem.
De venae flectione in diaria ex si buc ne.
O C primum caput est uniuersae futura: Disputationis funda nactum. Quare si illud sua sponte ruit ut ostendemus, facile patebit quam erronea,& inanis tor a etiam Disputatio futura sit. A lucriarius primum ipsam Galeni opinionem proponit, immo vero ipsa Galeni verba re αὐat et quorum sententia ad sumniam in huiusnodi. Ab humorum multiatudine Disitir
437쪽
tudine vacuationem indicari a lentore detersionem, a crassitie attenuationem: quae usque adco certa sunt ac manifesta,ut vel tacente Galeno sint omnibus nota,& ranquam axiomata quadam plane consessa habenda sint. Ex his tamen quam ' Aducriarius dubitationem quaerat paucis videamus. Igitur haec si vera sunt, cum a plenitudine non fit obstructio. a venae sectione abstinenduin. γ Consequentia mirabilis: in qua libenter illum monitum, ac rogatum Vclim,quo medio, qua vi, quo rationis gencre ita sibi licitum esse putet argumentari ruum ego quoque itidem deducere possim. Igitur haec si vera sunt, quanquam a plenitudine
non fit obstructio, non est a venae sectione abstinendum. Ac fortasse nostra consequentia longc magis ad Galeni mentem , ad rationem,ad veritaten, ret. Etenim si obstruentes humores non possunt aperientibus euacuari,calidioribus aliquanto medicamentis incidi,& attenuari, nisi prius totu corpii, fuerit inanitum, quod aut raro admodum, aut nunquam purgatione praestari potest , omnis ratio colligit,ut pi imu venae sectione totu corpus eciacuetur.Quici igitur admiratione
magis dignum offerri potest . quam quod istaec nulla ,& inanis consequentia ab
Aduersario vocetur methodus stabilissima ὶ Proptera quae idem affert ex Galeno de vena secanda nihil cum praecedentibus pugnant,quin potius mirabiliter consentiunt, ut docuimus quo fit, ut nullus sit dubitationi, ac tam longae Disputatio ,, ni locus Sed videtur rationem dubitationis afferre voluisse cum ait. i Videtur,. cinc maxime controuersum. quomodo haec cum supra dictis cohaerere possint. φQue nos puramus optimc couenire,in quibus ille nihil repugnas potuit inuenire ν Σ Ablimitim enim eu, ac citra omnem rationem sanguinis missionem in eiuste- ον modi febre exercendam, si nullum adsit indicans. Noua quaedam haec est consequentia , & Optima : in qua tamen antecedens probandum cst. Sed quid probandum dixi Z Cum Galenus manifeste oppositum supponat. Nam cas us, in quo ille venam secandam iubet, non alius est,quam si momentanea sit obstructio, id est insignis, & citatu digna, Graece, οῦςlis,diis quod ne ipse quidem Aduersarius alibi potuit dissimula e : si febris intra fines diariarum consistere non possit: si protracta inclinatione febris suspecta reddatur: in qua cum vitiosus succus non tranΩpiret ne narib putrcstat. Quae erant ipsa Galeni vcrba ; quibus supponit indicans adesse:quibus docet magnum morbum imminere : quae sunt ab Aduersario praetermissa, qua ratione,quo spiritu equidem certe nescio. Verum addit sortius -s Adde quod adeste videtur quod contraria dicat , obstructio scilicet ab humoribus viscidis, crassisque procreata, quae dc tergentia, & attenuantia postulans, cxipsit sanguinis militone nullium refrigerato corpore, R vacuatis spiritibus adaugeri rion mediocriter posset. Quis enim nescit humores crudos a calore naturali concoquii Quis nescit calorem naturalem a sanguine conteruari ac fouerii, Hic quoque possem peculiarem,ac perpetuam Aducr arij inconstantiam , & mutabilitatem Obseruare , qui nunc scribit, ex missione sanguinis corpus multum rem gerari: quem alias avdunmus aduersus missionem sanguinis refrigeratoria acerrime disputare. Sed ad rem. audio Haeccine ex ore Theologi, Philosophi, ac
medici praestantissimi exciderunt 3 Quae monstra si in medicina recipiantur, iam vale venae sectioni,& optimis quibusque remediis dicendum erit. Ego vero tam iunge absum ab opinione hominis, ut prorsus opposto modo assirmare ausim. Adde , quod adessc videtur, quod coindicat, obstructio scilicet ab humoribus viscidis , crassisque procreata ; quae detergentia, dc attenuantia postulans.
438쪽
ex ipsa missione sanguinis refrigerato, de ad mediocritatem redacto corpore , despicituum ventilatione libera reddita, iuuari non mediocriter posset. Quis enim nescit, humores crudos a calore quidem naturali concoqui, sed a calore praeter naturam putrefieri, dc corrumpit Quis nescit calorem naturalem a sanguine opti- me in qualitate,& quantitate se habente cinis eruari, ac foucti Z atque eundem saepenumero per venae sectionem ad debitam mediocritatem reuocari 3 Haec veristima sunt,& optimorum quorumque medicorum dogmatis consentientia: quae siquis ignorat, non est mirum, si in rebus manifestissimis dubium te praebet, si in clarissina luce cacutit, atque caligat.
DUERs Anius in his duobus capitibus recenset, de consutat aliorum opinione : ex quibus primam ex nobis affert: quam ego solam, caeteris praetermissis,uti ver.im defenderc decreui: quod eis mihi
facilius erit,quoniam quae aduertus noς afferuntur, usqne adco tutilia sunt ac puerilia, ut, nisi instituta dii putandi ratio mihi aliter persuaderet, potuerim illa silentio iii uoluere. Breuibus tam n hanc totam rem pCrcurramus.
Nostra sententia,non satis fidcliter ab Aduersario recitata. ut , idere cst in nostra Di i putatione, fucrat huiusmodi.Cum Galeno institutuna sit loqui d febre ephemera ex obstructione in corporibus picrocholis, obstructio aute in vel parua sit, vel magna, vcl mediocris, in magna quidem febrem intra diariarum terminos consistere non posse: in aliis vero ii propter causas a Galeno positas transpiratio prohibeatur, periculum esse , ne subris diaria in putridam degeneret. Quo calupropter immincialem morbi magnitudinem non vile cuncta adum , sed magnum rcmedium protinus aggrediendum, venae inquam siectionem: idque licet versemur in natura cach byma, ac plenitudinis experte. Contra quam sentcnoam Aduersarius multifariam argumentatur , si argumenti nomine dignetnda sunt, quae nullam aut vim, aut formam argumenti habent. Primum illud fit. J Nulluetextat huius aut horis locus, in quo significaucrit humores viscidos, & crassos in- .dicare venae lectione. γ Hoc cquidem libenter do, fateor,ac profiteor. Quid tumὶ At Gal. decretu est, humores,quauis crassos qua uis viscidos,vcnae fcctioncm nequaqua plohibere, si principes adsint eiusde rc medii scopi, quod millies docuimus. Non ea lis inter nos agitur , an tales humores venae sectionem indicent, quod nunquam nos diximus , aut animo concepimus ; sed quicquid de ipsis humoribus,& eorundem quantitate, vel qualitate tandem statuatur, an communes illi, ac principes scopi,morbus vehemens, vires aetas, satis sint, quibus de vena secanda iudicium fiat. Ad secundum argumentum idem responsiim esto. Nec aliquis etiam extat, in omni obstructione , quatenus obstruetio est , venae fcchio 'nem fore necessariam demonstrans ,&c. t Aia vcro nos ii sumus, qui putemus, 'aut obstructionem aut plenitudincm, aut aliquid tale scopum cile , qui venae se- stionem indicet 'qui illud constanter affrmamus, si obstructio talis fuerit, quae morbum vehementem minetur, statim secandae venae indicationem oriri, camque omnino incidendam esse, si alij duo scopi consentiant. Argumentum, quod ex hoc loco nos sui mus, tanquam plane illustri, ille rcfellit, quoniam locus est de obicu.
439쪽
de obscuri ssmus,& maxime controuersus. Cum autem id probandum incumbe.rct, iam subterfugit; i inmo vero docci illum , & maxime illustrem , & minime controuersum csic. Hoc enim commune axioma est in Galcni doctrina san- ' guinem mittendum interdum esse, etiamsi plenitudinis signa non adsint, nisi vi-' i cs repugnent, aut aetas. At vcro quid illustrius, quid minus controuersum dici, aut excogitari potest, quam quod axiomatis vim, ac sensum habctὶ Sed equidem puto eius in odi locum Aduersario videri obscurissilinum,& maxime controuersiun in sua ipsius doctrina, in suis ipsius principiis, & axiomatis: quibus tantum reuera abest, ut ille possit conuenire, ut onanem illius doctrinam , omnia illius principia, & axiomata destruat , ac funditus euertat. Quod pocio obiicit. Neque conuenit commune decretum tanquam proprium accipere ξ nihil est, quia conuenit saltem communia decrcta ad singularia Applicare,& communem methodum, in singularibus, S propriis exercere. Verum quid illud sibi vult Nemo est prosecto qui nesciat quantum inuincin distent duo haec pronunciata sanguis mittendus est interdum sine plenitudine,& hoc obstruetio a crassis &viuidis humoribus genita venae sectionem indicat, , si prius dictum, & axioma fatetur, iam concordes sumus; de altero nihil soliciti, qui non putamus, obstru- ctioncm non solitio a crastis, & viscidis, sed ne a multis quidem venae sectioncinindicare, nisi sorte morbum vehementem pariat,aut paritura timeatur.
Tertium argumentum id pctit, quod probandum cst. Amplius omnis ira agni- ' ludo morbi vcnae lectionem indicans fit vela sanguinis copia, vel ab eiusdem V fluore &c. t Eam scilicci morbi magnitudinciri , quae vcncae sectioncm indicat, non aliam csse, quam quae ex picnitudine, aut motu fit: quod tamen salii si inium csti ut alibi a nobis diffuse de disputatum,& dc monstratu ni fuit. Quod Aduersarius quarto loco argumetatur. 3 praeterca ex iis principiis &c. γcerte nescio quid sibi velit. Namque ubi propriam sciatentiam prodidit, ac planε confessus est, s seri non polle, venae sectionem aliquando administrandam , niti morbus aliquis adiit, vel immineat magnus , deinde nos carpit. At illi in hoc A non bene lentiunt, quod debebant cognosccre dc qua masnitudine obstructionis Galcnus loquat ur. γ At quid certius cognoscere , quia clarius dicerc potuimus,quam Galcnum deca obstructione loqui, ex qua magnus morbus immineat .
Quod enim Aduersarius addit, de triplici obstructione, magna, parua, mediocri cx Galeno in lὸquentibus capitibus erit discutiendum. Quod ii hoc illi videtur
max. mum contra nostram opinionem argumentum , quod ne argumcntum qui-dcio est , quid erit de aliis sentienduin , quae illae minora existimauit. Tandem quia nos ad eruendum Galeni artificium ostendimus illum per longam orationis seriem loqui de corporibus, quae cacochyma sunt,& naturae billos. ', a curve Σολου, ut hinc deduceremus, illum iure addidisse venam esse incidendam, quamuis non ex rem ligna plenitudinis, quae in proposito corpore certum cst non e Stare, Aduersarius nititur cffugere , quia Galenus, quamuis de tali corpore loquatur, tamen obiter, S: ιν nonnulla interserit de corporibus plenitudine laborantibus. Nam adeo hoc proprium inquit videtur mihi eius authoris, ut nullum inueniri librum profitear, in quo quaedam parergon, & obiter dicta non sint L sed quanquam hoc verissimum est, haud tamen est satis a firmare, aliquam sententiam , ad arbitrium esse, niti id ex verbis , ac mente i plius aut, oras Omp obemus. Alioquin periculum est , ne omnia obiter esse dicta contendere
440쪽
possint quicumque pertinaciter de qualibet re disputationem initituunt. Namque arsumentum, signumve, quod Aduersarius adducit, Galenum hoc eodem in loco aliquid obiter inter seruis te, maxime illius opinionem destriti t. Quod enim obiter,& e. solet afferri,tanquam praecipuum, & cx profesto tradi non debet , sed cum pr.rfitione,& cautionc quadam. cuiusmodi illud est, quod Aduersarius affert. Declarat degenerationem in synochum,cuin inquit. Nam aliis lat. rem temperamentis,quae in sequentibus exponam, ex tali causa potest citra hu- Vmorum putredinem excitari aliqua continentis febris species. ξ At quis non videat,tanquam ad locum accommodatiorem hoc referri,cum dicat de tali temperamento , in quo laaec febris in continentem degenerare potest . se posterius elledicturum 3 Verum in controuerso loco nihil tale est; scd Galenu, continuata ors-rionis scri e , de iis naturis ex professio loquens, de quibus io monet ira initituerar, sic colligit. Ergo ut transpiret, maiore auxilio, &c. Qua ration zm quoque affert; praestat enim vitiosi succi maiori parte, &c. Quae quidem, si quis obiter dicta cile contendat. is aeque potest contendere, omni obiter fui iste dicta , quacumque in totis xiiij. his libris scripta sunt. Sed verba iam relata silentium Aduersario imponunt, aut certe imponere debuissent, cuna Galenus ait .Praestat enim vitiosi luc- ci maiori parte emisia , Dλnis γαν uinis--- πλὼν νῆι--: prae stat enim uacuata maiore parte cacochynaiae,ad detergendas Obstructiones accedetre: ergo sectione venae Galenus putat, se ipsius cacochymiae maiorem part m euacuatiate. Quid clarius 3 S c d propero ad praeclaram huiusce capitis Aduersari j explauacionem, qui ita in suam sciatentiam Galenum inuidum tral se conatur, ut totam eius sentcntiam peruerterc, verba corrumperc,propria ipsc addere non dubitaue
rit .Quod quidem si publicis proselioribus facere licuerit, iam nihil inuiolatum,
incorruptum,ad posterorum oculos,auresque scretius ted ut sua quρmque trahet voluptas, ac voluntas omnia contaminata , diruta, corrupta, in aliorum manus
venient. Quo nihil perniciositis,nihil pcstilentius rei literariae potest accidere.
Expositio Gip. 4. libri 8. Methori Me .
Dur Rs Anius in praesenti cap. & s . proximo hunc Galeni locum nititur explanare;in eo saltem non im Probandus, quod vidit, quantum illud eius positioni ac doctrinae aduersaretur. Sed in huiusmodi explanatione vique adeo perplexus est,Varius,ὶ Galeni verbis, a mente, , veritate alienus, ut qui diligenter hanc solam partem puri egerit, facile possit intelligere, quid de uniuersa illius doctrina sentiendum sit. Ego vero , ut plane, ac lucide tum Galeni sententiarn dcclarem,tum aduersariae expositionis an surditatem rcfutem, decreui prius paraphrastico more ita Galeni verba interpretari, ut corum sensum planum , verbis, dc dogmatis Galeni apprime cori sentientem reserarii deinde eum cum iis conseram, quae ab Aduersario affcruritur: ut ex comparatione facilius possimus de utrisque iudicium serre. Propositum nobis fuerat sui calent pcrsonam in Hu mus 9 curandae febris diariae methodum tradere:& quoniam indicatio sun itur tum ab ipso effectu, tum a corpore, quod affectui subiicitur, simiamus hoc febrium genus in corpore teperamenti calidioris,& siccioris consistere: atque in hoc ostcndimus methodii