장음표시 사용
441쪽
curandarum huiusmodi febrium,quae fiant a causis externis antea narratis, restigeratione, adustione, ira, de caeteris. Consequens modo est, ut in hoc eodem corpore consideremus ciusmodi febrem ortam ex obstructione : ex qua quidem interdum fit, ut fumos illius , dc fuliginosi excremcnti libera trans iratio prohibeatur, quod in huius nodi naturis generari dixturus. Ncc mirum alicui videatur, quod diximus febrem diariam ex obstructione fieri, cum illa aliud genus febris,
aut continentis sine putredinc, aut putridae potius videatur excitare. Namque
prout obstructio varia est, maiorque, aut minor, ita potest aliud, & aliud febris genus eis cere. Quod enim spectat ad rem praesentem, triplex obstructio potest conliderari: una quidem leuis, Sc parui momenti: alia vero mediocris , dc alicuius momentur cliqua autem maxima,quae fit ex humoribus copiosis, crassis,& Flutinosis. Inter quas equidcm fateor hanc postremam , si brem diariam non efficere, sed in propositis naturis genus aliquod febris putridae: dixi aute in propositis naturis,quonia in aliis, puta calidis,& humidis storem continente, synochum dicta potest cxcitare. Idcirco de hac tertia obstructionis specie, febribuiq; ab ea genitis,ito est in praesentia dicedum:cu hec tractatio ad praesentem locum non pcrtineat , sed ad sequentes libros in quibus de synochis, de putridis dicturi sumus. Redeamus igitur ad relatos duos modos obstructionis, ex quibus in corporibus
propositis supponimus febrem diariam fieri, ii vero sunt, prior quidem, in quo
obstructio parua est,& leuis, & febris ex ea genita, nisi error incidcrit, sed commode tractetur. spatio 2 daorarum evanescit. Posterior autem, in quo obstructio est aliquanto maior , ctiam febris medio modo se habet mam primis diebus cum putridarum signa non appareant, spes est illam intra diariarum terminos consistere: quod si paroxismus diutius prorogetur, metus est ne obstructio illa valentior,& iam masis confirmata, putredinem , & putridam febrem efficiat. In his
igitur duobus febris diariae gen cribus, quid agendum est 3 nimirum si febris ex
leui obstructione .vel quia ab aegroto,vel medico non bene tractata fucrit,uci ob quamlibet aliam caulam diutius prorogetur,& metus sit, ne putrida fiat: item in altera, quae ex maiore pcndet obstructione, cum ex ipsa obstructionis natura, de posthabitis remediis cuc ni re possit, ut idem multo facilius pericissium incidat 1, invitisque inquam danda est opera, ut fuliginosa excrementa transpiratione cvacuentur. Vt autem commoda haec transpiratio fiat, non satis est leuibus remediis agure , cum grauioris morbi periculum immineat: sed maiore aliquo remedio.
utendum est ; qualis ipsa est in primis sectio vena . A qua illud minime dcbet
nos detcrrere quod proposita corpora cacochyma sint, neque admodum sanguine redundantia. Quoniam per venae sectionem, magnam ipsius cacochymiae partem euacuamus: qua facta chiacuatione usus corum, quae obstructiones deterge-
rc pollunt; reliquiisque prauorum , dc obstruentium humorum euacuare, longe tutior cvadit; propterea quia, si venae sectionem praeterinittas, periculum est, ne quae detergendi vim habent, initio adhibita ipsas potius obstructiones augeant, ac dis sciliores reddant. Secanda igitur est vena , cum propter haec, tum etia quia
humores imminuti minorem cxcrementorum fumosorum , de fuliginum copiam excitabunt. Ex quo ccxtu' est perspirationem caloris magis liberam rcddi, Ipsumque praeter naturam calorem minui. Porro in cognitione ipsius obstructionis duplex occurrit consideratio: altera , ut sumpliciter, an sebris ex ipsa obstructione fiat, cognoscamus: altera, ut eo perspecto, obstructionem adesse, quoniam
442쪽
duplicem illam statuimus, leuiorem scilicet, de paulo maiorem, id quoque intelligamus, vira ex hisce duabus,& quanta illa sit: ut pro modo ipsius obstructionis etiam remediorum vim, ac potestatem moderari possmus. Nam de maiore illa obstructione non est, ut aliquis a nobis in praesentia dicendum esse arbitretur: quoniam fi magna obructio laeta sit ea febris sicuti diximus ex diariarum genere non seri: quare huiusmodi consideratio in proximum librum disteratur, cum in hoc de diariis tantum agere statuerimus. Haec est ni fallor continuata, & germana Galeni sentcntia; quam nos nihil immutantes, nihil a verbis, dogmatibusque Galeni recedentes recitauimus; iis tantum praetcrmissis,quae ad remediorum, victusque rationem particulatim spectant; quae ad rem praesentem non pertinent, & apud Galenum ab unoquoque suo arbitratu legi pollunt. Aduersarius porro in multis a nobis, immo a Galeno differt, atque dillentit. Nos autem primum de iis dicemus, quae ad caput .dc pertinent:quandoquidem vel inuiti saepe cogimur illius ordine seruare. Primum igitur Aduersarius putat de prima illa leui obstructione sermonem non esse, neque in ea missionein sanguinis conuenire:quamuis ne hac quoque in re sibi satis consentire videatur. Dcinde arbitratur sermonem esic de tertia obstructione, quς maxima est , ut quae omnes obstructionis causas coniunctas habeat, humorii plenitudinem, crassitiem,lentorem, in qua Galenus docuerit sanguinem mittendum esse. In quo& tertio errat, quδd hanc censeat ex plenitudine euenire. Quarto errorem in codice lingit,ut loco leuis obstructionis ,&paruae, magnam legamus, Graec, sam ραν. In quibus omnibus quantopere decipiatur, conabimur in i eque utibus capitibus monstrare. Qui nunc in eo tantum laborabimus, ut fundamenta,
quibus in prauam istam expositionem est adductus, diruamus. Quod prima o structio leuissima non postulet venae sectionem, ideoque Galenus, hanc in iis veris bis,quibus venam secadam docet, non comprehenderit, falsissimum est: quamuis enim eiusmodi febris recte tractata sponte euauescat, tamen debuit etiam ratio tradi, qua curanda sit, cum propter aliquem crrorem possit augeri, At aliud febris genus euadere. Id autem patct fieri pollie; quia si rechb tractata inquit diariae terni inos non excedere, sigi uim est, nisi ritu tractetur, eam facile eos terminos esic excessuram. Et Galeni verba subscribunt, qui de parua obstructione loquitur, ut dicemus. Obstructionem maximam hac in parte tractari,ac methodo curari, falsum quoque est.Clim enim Galenus statuerit,& Aduersarius sticatur, febrem ab ea genitam non eise diariam, non erat hic locus,quo eius curationem institueret: id quod manifeste idem annotat Galcnus, tum initio capitis, tum apertissime,&planissime in fine quando inquit. At si magna obstructio facta sit,ea febris ex dia- is viarum genere non erviquare ita proximum differatur librum,cum in hoc de dia- riis tantum agere statuerimus. Quod vero haec obstructio fiat ex plenitudinc, id is quoque non line errore dictum est; cum Galenus ut dicebam loquatur de corporibus ei crocholis, in quibus bilis abundat:quamuis in naturis colidis,& humidis ex plenitudine fieri possit; de quibus tam e Galenus ait se in praesentia non loqui.
argumentum autem Aduersari j quo id probet,friuolum est,quoniam h c obstructio fit ex humoribus non solum crassis,& lentis, sed etiam multis viquidem ipsa quoque cacochymia est redundantia humorum , qui , natura sanguine iunt alieni: quare si crassi,& lenti cum sint etiam multi,tantum abest, vi cacochymia non
si , ut potius maior, & exactior cacochymia censenda fuerit. Quod quidem, si
443쪽
opus esset, plurimis Galeni locis sine labore demonstrarem. Id vero res ipsa docet. Nam si minor bilis, aut pituitae copia, quae alios humores superat, cacochymia dicitur,non plenitudo,quanto magis cacochymia erit dicenda, in qua maxima sit huiuscemodi humoris copia,& redundantia Quamobrem cum Galenus ait obstructionem fieri ab humoribus multis , lentis, & crassis, cacochymia potius , quam plenitudo intelligenda est, cum versemur in corpore cacochymo, ut non ssem l annotauimus. De eleganti illa codicis correctione,qua loco,iare ρας, putat legendum esse, si αμαν,quid aliud dicendum est, quam eam tantum abeste amente Galeni, a sermonis proprietate, ut potius c contrario statuendum sit, si forte, -κραν, scriptum inuenissemus, , corrigendum, ac legendum fuisse. Nam Galenum de parua obstructione loci, de magna loqui non potuisse , satis monstrauimus. Quod pori 5 , uακραi , proprie longum significet, ne ipsc quidem Aduersatius negat, negarique non potcst . cum passim in hac significatione occurrat , & a nomine , ακκυ , seu, ἀιος, deductum sit, quod longitudinem notat. Quod verb aliquando significet , μένα, id est magnum, non plane ausim negare: sed tamen illud annotandum cst , falsissimum et se , quod Aduersarius inquit, si-o gnificare, λεγου, i apud omnes scriptores Graecos γ cum pauci stima, Se apud pau- , , cissimos scriptores omnino liccat huiusmodi significationis exempla inuenire. S quidem poetas potius, quam prosis authores , qui praetcrea eam quoque magnitudinem fgnificare videntur, quae dimensione in quandam, δc longitudinciri habet: veluti cum dicunt, γομι μακρους, luctus diuturn OS,& μ χρα Sic ,magnis, ac praelongis passibus incedere. Vcrum quicquid si, Galenus certe proprietatis dicLonum obseruantissimus, uακραν ἐμφραῖ , non appellast t. longam obstrii stionem quam certe alibi numquam ita nuncupauit Sed soluamus argumenta, quae c. hominem in hunc errorem adduxerunt. Primum, qui a s latium est febrem parux obstructione similem esse diariae, cum diaria vctu sit, non similis. Secundo non video sinquit in ut possit constare hoc verbum, ut dictum est: nulli bicnim praedixit hanc febrem non es le diariam.Tertio cum dicat similem elle dia ris saltem inter initia videtur parum sibi ipsi constare , &c. Postremum argumentum sumitur ex ea voce, Maiore auxilio. Paruus enim morbus non postu-- lat maius aliquod auxilium. Deinde petierim vi quid fiat comparatio,&c. Quo
is inquit nodos este inextricabiles, ac miratur etiam , atque etiam. Neminem hactenus, qui Methodum Galeni illustrare conati sunt, animaduertit se. , Quomo- , do igitur cos aduertit, qui rudes istos soloecismos non potuit animaduertere Nobis autem longe magis licet mirari, cum Aduersarius non viderit facilem ho- tum nodorum explicationem sine ulla contextus mutatione.
Nam quod primum obiicit, febrem, quae vere diaria est, non dici diariae senilem, facile soluitur,non solum ut ipse soluit,quia est similis diariae, de qua prius
locutus est,quae fit ex causis procatarcticis, nullimque in corpore causam continet , sed etiam 'laoniam de illa diaria loquitur, quae in putridam transitura est,imnab vero propter aliquem crrorem iam transiuit. Clim haec tamquam unica febris supputetur,merito quaerendi occasioncm prabet, an diaria perpetuo si, an potius putrida.Galenus ut ab hoc nodo se liberet, inquit illa in principio similem esse diariae:quare a se iure optimo inter drariarum tractationein rccens cri. Praeterquam quod illud quoq; postremo licet addidi ite, figura elle loquendi qsa smilia multa dicimus, quae plane eadem, & ipsumetiunt. Ad quem modum Virgilius dixit,
444쪽
dixit equu laborate laborati sit nilem: dc Mercuriit omnia Mercurio simile, Si metallum simille. i. idem; de Plin.dixit similem moerenti. i.moerentem; ut aliis locis parcam Et si neque;apud Graecos sua desunt exempla. Plutarchus enim appellat, o Gι ιν παχνn, qui patitur: dc Synesius, ouιω i em, qui habet. Quod secundo ad , parenthesim attinet ut dictum sensus, quem Adueritarius fingit,omnino falsus 3 absurdus cm,diistum esset.hanc non esse diariam,quem ne somniauit quidem Galenus; cum sensus apertistimus hic iit. Si morata sit transpiratio ut dictum est. Tertio diccbat Aduersarius Galenum sibi non constare,cum secunda non fiat accesso, si quis recte deterserit: ergo semper est diaria non solum inter initia. At quid si non recte quis detorserit si alius error occurrerit λ nonne alius paroxisinus fieri notest non ne de hac quoque dicendum est 3Postremo paruus morbus maiore indiget auxilio, non propria ratione, sed si maior immineat. Et maius dicitur auxilium, non solum quia comparativa Lupissime pro positivissumi sol ciat, sed etiam quia reuera fit comparatio veuae sectionis cum remediis, quae in aliis febribus diariis antea posta tu erant. Verum haec usque adeo leuia sunt, ut me pudeat in iis immorari:pudeat etiam, si quis putet illa apud me aliquod momentum habuit te.
Venam secandam etiam lenitudinis signa non adsint ex
Gal. 8. Meth. q. Ilii libuit haec tria capita unica trae actione complecti, cum in iis de
illorum verborum expositione agatur, quae habentur apud Galenum 8.Mcth. eodem cap. . scilicci, secanda vena est,etiamsi plenitudinis signa non adsint. Nam aduersarius in c. 6. suam affert expositionem In 7.nostram confutationem: In 8. suam resposionem. Hoc igitur posito, Sc constituto in praesentia Galenum loqui de fcbre diaria, quae a magna fit obstructione, nimirum ab humoribus multis,crassis, Jc lentis , quia Galenus inquit sccandam ei se vena,quamuis plenitudinis indicia no adsint,maximus hic plenitudinis patronus,ut vidit, ut periit, ut eu malus abstulit error, facile agnoscens quis enim non agnoscat 'totam eius de plenitudine positionem labefactari, atquc eucrii: neque ausus Galeno in loco ab omnibus recepto aduersari, nihil omisit, quo effugere hinc posset,& ab irreparabili telo sese tueri. Hic duas affert responsiones, duo verius diuerticula: deinde ad codicis correctioneni confugiet: alias quoque duas expositiones confinget,nil i naulum, nil intentatum rc linquet. Primum effugium hoc est: ut statuamus haec non esse reserenda ad febrem, sed ad uniuersale decretum huius aut horis &c. ξ Quid audio ' Galenus de febre diaria loquitur continuata oratione, dc rationem reddit quia praestat vitiosi succi maiore arte emissa dc c.Et dicemus haec ad uniuersale dccretum esse reseredaὶ Sed esto: aec ad uniuersale dccrctum reserantur. Quod nam, obsecro te illlud eritὶ venam secandam e sic, quamuis nulla sit plenitudo : ergo in hac etiam febre nihil ominus erit quamuis nulla adiit plenitudo. Altera expositio neque minus vera cxplanatio cli,ut scilicet dicamus , haec verba de febre cphemera intclligenda, quae licet ab humoribus crassis, & vucidis obstruentibus solum fuerit concitata, ta-
445쪽
men accidat in corpore plethorico &c.l Et ad Galenum , qui ait etiamsi plenitudinis signa non adsint,respondet. Intelligi debet de plenitudine obstructionem faciente , non de factura. , Per belle, egregiὸ, magnifice. Quis non videat expolitionis absurditatem ZGalenus per se loquitur de corpore plethorico in quo adest plenitudo morbum factura, non tamen plenitudo adest faciens obstructionem,& ait, si no adsint signa plenitudinis, scilice quae facit obstructionemὶ Quae somnis immo verb quae delirantium somnia 3 Nonne tu ipse studuisti hanc se-brem fieri a concur tu omnium causarum obstruentium, ab humoribus multis, crassis; lentis: ac multos ipsam plenitudinem es intcrpretatus Nunc ais obstructionem non fieri a plenitudine 3 Sed doleo meas vices, qui amentione rerum
tam leuium quae omnem superant absurditatem, nequeam me continere. Certh nostras rationes ab Aduersario cap. . commemoratas,& cap. 8. refuta
tas, ut consideremus, necellarium est: de quibus nos unico capite, Sc labore dicendum esse putauimus. Prima igitur noli raratio haec est. Si quis Galenum attente legat, facile intelligere eum loqui de corporibus picrocholis: quo iacto fundamento tractationem totam , ac seriem orationis maxime pcrspicuam reddi:qui scilicet facile est videre,a Galeno iure addi,quauis ino adsint signa plenitudinis,quae certe in corpore cacochymo non adsunt. In qua soluenda ratione Aduersarius,ut alias diximus, me similem facit bonis taminis dicat aperte, meretricibus,quae aliis vitio vertunt,quod earum peculiare cst: ita naque ait me quo
que aliis vitio vertere credo qudd non attente Galenum legant) quod mei proprium esse norunt omnes.Equidem spero hasce nostras Dil putationes facile declaraturas , uter nostrum attentius in Galeni lectione vcrsetur. Sed praesciis hic Iocus unus est praecipuus, in quo mihi videor, sola attentione, S accurata Ga-lcnicae mentis animaduersone tantum profecisse, ut facile Aduersari j, caeter rumque omnium eius sectae hominum positionem refellere possim. Ex quo equidem longe aptius possum eundem iis scortillis comparare, quae si illud vitium sibi obiectu melle intelligant, quo manifeste detinentur, illud vice versa accusantibus petulantissime exprobrare non erubescunt. Ego ne minus attete Galenum legi,qui longa orationis serie, multorti verboru facta collatione, continuato sermonis filo animaduerso, mente Galent pcrpetuo considerata obseruaui semper ab illo tota hac parte vcrba fieri de corpore calido.& sicco,picrocholo,cacochymo; de plenitudine nil nisi obiter dici atque ad alium locum de ea dicendum referri Aduersarius vero diligentissime, N: attentissime Galenum perlegit, qui modo febrcni ex multis,crudis, lentis humoribus obstruentibus facta in corpore vitiosi succi assirmat, illamq; necessirio in putridam degenerare: modo inquit ea si-nc picnitudine fieri non nos te, Galenum ibi de plenitudine agere . ubi dicit plenitudinis signa non adeste:contra Menodotum loqui .ubi febrem diariam ex prosello curat; ubi Mcnodoticae opinionis consideratio nullum congruentem locum habet so tempora, o mores. Sed aliarum rationum examen eiusdem attentionem clarius nos docebit. Nostra secunda ratio fuerat,qua, eo concesso Galenum loqui de quouis temperamento, interrogauimus , unde coniecturain faciunt, aut quis illis rcii clauit,
cum sibi praeiupponere hominem picthoricum, cum huiusmodi rei nullum sit
argumentum,& Galenus contrarium decernat apertissime aduertarius traiic irridet, tanquain eius,qui grauioribus fortasse rebus occupatus, Veritatem non Viderima
446쪽
deri S aduersus nos duplici axiomate huic duplici demonstratione insurgit. Primum i axioma totius artis, obstriictionem ficri a tribus causis, ab humorum visciditate, & a crassitie eorundem , atque a plenitudine. Secundum axioma. Plethoricum esse corpus, quod a plenitudine obstructionem paritur. γ Prima demonstratio i obstructio facta est cx omnium causarum obstruentium concursu, igitur necessario corpus plethoricum est. l Secundas periculum est,ne generetur synochus febris, ergo necessario corpus plenitudine assicitur. Atque hi lector sunt nodi,quos Aduersarius iubet nos explicare, si possimus .Ego vero spero me nodos ita esse soluturum , ut simul ipsum nodis indissolubilibus sim implicaturus, Consideremus antecedens prioris demonstrationis : obstructionem esse factam ex concursu omnium causarum .Quod prorsus falsum cst.Video pro. bationem,quia fit a tribus causis,lentore, crassitie,plenitudine humorum. Prinis Aduersarius contra codicis fidem contra Galeni artificium iam satis demonstratum,contra expositionem aliis receptam, supponit Galenum loqui de magna obstructione,quae a tribus illis causis fit: quam tamen Galenus ad tractationem febrium putridarum reiicit,& quam paulo post manifeste testatur modo maiorem modo minorem esse,quando ait. Haudquaquam igitur differendum sanguinem ita laborantium mittere scilicet tum ad virtutis, tum ad obstructionis modi portionem.Discernetur autem obstructionis magnitudo ex ipsa magnitudine febris ut quae ex maiore obstructione maior , ex minore minor inciderit. Maiorem Galenus appellauit obstructionem,quae mediocris est, siue αζιορ ιγοι, cffatu di- ua,nimirum si conseratur, ad paruam,de qua iam dixerat. Sed esto, concedatur oc quoque.Quaero obstructio illa,quae a tribus fit causis, multitudine, crassitie,& lentore humorum,quomodo ab omnibus causis fieri dicatur: id enim planius explicari vclii Est ne obstructio ab unico humore, an ab omnibus. Ab omnibus eme non potestὶ primum quia vel raro, vel nunquam fit, ut omnia simul humo- um genera, sanguis,utraque bilis, pituita, serum obstriactionem ossiciant: deinde Galenus hoc non docet,qui ait illam fieri ab humoribus lentis, & crassis : at bilis flaua syncera, strum humores lenti, de crassi non sunt: ergo obstructio ab uno tantum fit humorum genere, vel certe a paucioribus tergo hoc modo non fit ab omnibus causis: verum quomodo Galenus ait fieri a multitudine,lentore, crassiticiVna est causa tribus praedita conditionibus:quae idcirco triplici ratione laedit tu multitudine,tu lentore,tu crassitie. Quae quidem sunt ones causis, quia aliquis humor non potest , nisi his tribus conditionibus obstructionem facere. Sed videat Aduersarius , ut suus nodus facillime si explicaturus : quoniam non valci,
obstructio ab his tribus fit causis ergo ab omnibus. Quia alij quoque humores, qui no sint leti ,aut crassi, obstruere possut .Quare altera quoque cosecutio nulla est,ergo adest plenitudo velint ille ait plethora, quia Galenus ponit adesse plenitudinem , id est redii dantiam humoris lenti,& crassi: itaque minime adest ple- thora,quae si Galeno credimus est plenitudo sanguinis, vel solius, vel simul cum
aliis humoribus aequaliter auctis. Secundam demonstrationem iam latis rcfutauimus;quia febris synochi periculum non est in his corpori biis cacochymis , de quibus Galenus agit in praesentia,sed in aliis, nempe calidis, & humidis, & s, i guineis quae Galenus in alium locum reiecit, ut annotauimus. Iure igitur a me
qua situm est , quis reuelauit, Galenum loqui de corpore plethorico, cum m
447쪽
nifeste loquatur de cacochymo , ac ne verbum quidem sit, quod indicet eum deplethorico sermonem habere. Tcrtiam meam rationem inde coniecturam facio alicuius momenti esse, quoniam Aduersarius non potuit illam soluere quin in manifestam incideret contradictionem. Etenim de eius sentetia deduxi dupliceim esse plenitudinem unam scilicet totius corporis,non facientem obstructionem, alteram vero facientem γquam verbis conceptis ipse antea confessus est, inquiensiquamobrem cum Ga
D lenus dicit , etiamsi non adsint signa plenitudinis , intelligi debet de plenitudi D ne obstructionem faciente , non de factura. Quid clarius 3 E st ne igitur apud V Aduersarium plenitudo duplex altera,quae obstruchionem facit, altera, quae factu ra est 3 Ac sane , nisi me somnium prorsus fallit, quod ille mihi obiicit, dici ali-
V ter non potest. Cum enim velit secandam esse venam , si corpus sit pletoricum. supponit igitur in toto plenitudinem esse: soluens autem obiectam rationem ex Galeno, qui ait non adesse indicia plenitudinis, respondet eum loqui de plenitudine obstructionem faciente. Duplex igitur statuenda est plenitudo, quam hic manifeste negat. Sed geminatur contradictio ; quia hic negat ob stritistionem fieri a plenitudine,quam inquit fieri ab humoribus lentis,& crassis; cum tamen Galenus dicat fieri a multis, & ipse multos, non semel plenitudinem si interpretatus, dc eam quidem,tum quoad vires,tum quoad vasa. Satis sit uni- ' cum apertissimum locum indicasse. Antea dixit cap. . Iam vero inquit sit p. V Gal. )Quyd si & multi.& crassi, & slutinosi impacti sunt succi,trium causarum ' obstruistionem efficientium concursum indicat,multitudinem, seu plenitudinem '' ipsam utramque .quoad vasa, & quoad vires, cum ait, Si multi, humores deinde ' crassos, &c. I Ex multis, quae de hac tertia ratione obiicere possem, volo iis esse contentus. Nam quod Aduersarius addit de quartana , nihil ad nos facit. Quod veri, ait magnam obstructionem ab omnibus iis causis iactam posse ephemeram concitare, Aduersus Galenum est, qui initio capitis aperte inquit. Quod si
V multi crassi, &glutino fi impacti succi sint, quae hos excipit febris fieri non po-' test, ut intra fines diariarum consistat. Et in fine capit. repetit apertissime. At si obstructio magna facta sit ea febris ex diariarum genere non erit,&c. Postrema ratio fuerat, duetii ex iis verbis, Praestat enim visitiosi sucei maiore V parte emissa,&c.quq tam manifeste & plane, qua quod apertissime,& planissim δ'' indicant Galenum unius vitiosi succi, minime plenitudinis vacuationem moliri. Forte aliquis existimabit, ne dedita opera fecisse, quod nec opinanti accidit, ut
praetermitterem considerationem Graecae Vocis, τους - uiri, ut Aduersarium
incautum in retia ducerem. Respondet enim Sc putat sicilem esse explanationem. i Nam vitiosus humor dicitur qualitate,& quantitate tum etiam qualitate,' & quantitate simul. ξ At cacochymia cst ne vitium humoris quantitate tantum ' non credo illum hoc est e dinurum, quamus sugae gratia, atque ut sua commenta' ' tueatur, non vereat ut ad absurdissima quaeque confugere. Sed Galenus, o vir,
Man κωταlε, inquit,ἐκκενωσαδα τὸ πλιον της κακογυωIας, vacuata maiore parte ipsius
ea chymiae. Vbi igitur plenitudo Vbi plet hora Sed fimo, ne videat laetari, quod tantum philosophum, medicum, theologum in tam crasso errore depretvenderim: quod certe non nisi inuitus facio.
448쪽
stera Aduersar' explanatio examinatur.
AEC duo capita versantur in altera expositione huius loci Galeni-ci,qui quidem cum nullis machinis oppugnari possit, nihil mirum si Aduersatio tantas affert difficultates, ut non contentus has duas expositiones attuli fle, alias quoque duas commentus sit, de quibus suo loco dicemus. Sed varia huc illuc fuga satis cuique potest indicare, qu1m eius sententia infirmo loco haereat. Primum vero licet animaduertere Aduersarium aut suam positionem non intelligere , aut sibi non constare. Cum enim duas huiusmodi expositiones olim attulerit libr. q. de Rar. Cur.pcς Sang.Mis .c. I I. nunc repetens, priorem inquit esse per concessionem, posteris rem per instantiam: quod ego plane non video. Nam prior expositio suit cocap. II. Ex iis colligo explanationem loci huius,& difficultatis dilucidationem. ,, Nam Galerii propositum non est cui are febrem diariam ex quacumque obstru- rictione ortam, sed ex magna obstructione, atque ex omnium causarum obstruen- ,, tium complexu: idcirco vena: scctionem proposuit, tamqua remedium magnum, is
proporsione respondens omnibus causis, illarumque magnitudini. I Deinde oc- , , currens dubitationi ex verbis Galeni propositis , ctiamsi non adsint signa pleni- , ,
tudinis,haec adiungit. Dico,& asleucro maxime erroneum csse in hac materia pu- istare Galenum in febre diaria ex obstructione sanguinis missionem consuluiste se
citra af ectit multitudinis,&c .l Postea vero. Quid igitur sbi vult in iis verbis is
Galenus y vult inquam proponere , quod etiam passim alibi docuit , multitudi- is nem non esse scopum indicantem sanguinis missionem, &c. I Quae sententia , . est ista per concessionem Z & cuius eoncessionemὶ Cum profiteatur Galenum is loqui de obstruistione ex plenitudine, ik corpore plenitudine thborante. Vbi is illud quoque dissimulandum non est, nihil hic de plenitudine faciente , aut fa- ischura obstructionem eum dixisse: quam considerationem deinceps his libris di- sputationum, s uperiore scilicet proximo capit. 6.addere voluit. Equid cra credo is hunc hominem graui morbo laborare,quod pereetuo agitatus, B fluctuas in co- isdem stu ncquit consistere. Nam& in eo non tibi constat, iucd in libr. de Rar. Cur. per San. Misi. in prima expcstione scribit obstructionem fieri ab omnibus
causis,multitudine, crassitie, lentore , hic aut cm ait. Iuxta primam explanationem audiebantur de Obstruente multitudine ,hoc sensu,ticet plothoricum sit cox-pus, obstriustione tamen a solis crassis, S uiscidis humoribus in habitu corporis, dc carnibus. Quam quidem inconstantiam notare volui, ut indicarem,quo tenderet impugnatio a me tradita aduersus huius hominis interpretationem, quam olim attulerat, nihilo minus eam facilc contaturus quam nunc iffingit. Sccunda
expositionem inquit esse per instantia:cum autem instantia sit propositio propo-stioni contraria libentct scire velim, quae sit ista propositio , & cui contraria Nam quod ait concessionem esse,quia conceditur Aduertario Galenum loqui de crassis,& lentis humoribus non video,quid sibi velit: quandoquidem in hoc omnes consentimus neque ille distiteri potest, aut umquam n cgauit, Galenum de huiusmodi humoribus loqui. Quae igitur instantia est,quae neget, quod prior concesserat i squidem obstructione in a multis, & crassis, & lentis humoribus se,
senitam intelligebamus. I Hoc ne igitur negas ὶ an faterisὶCerie,Vt finiam,haec ,,
449쪽
Disputandi ratio subtilior est, quam ut a me percipi possit.
De variis lectionibus loci Galeniri 8. Methori capit. q.
ENs Aduersarij est, mihi quidem ut videtur, Galeni contextum corrigere, & nouam ei lectionem substitueret quod quidem munus ad illum minime omnium nertinere videtur, qui Galeni dogmata in uertere ,& ab co deficere Lepissimὸ non vereatur, quique lueras Grςcas tam bene calleat,quam nos aliqua lo obseruauimus,&ex eius monumentis colligere licet. Sed quoniam hoc indignum est facinus, quod si impune factu permittatur, nimis amplam viam aperiret, qua unusquisque in optimos quosque authores irruens ,eosque licenter corrigens,inuertens deprauans,rem totam literatiam disciplinasque omnes labefactet , atque corrumpat, committere non debemus,quin doceamus, quam incommode, immo vero infeliciter Aduersarius in hoc argumento versetur: ut hinc omnes intelligant receptas aut horum dictiones religiose seruandas, atque incorrupte custodiendas: de si quam fortὸ inuenerint, obscuritatis,ae dubitationis plenam, frustraque illius sanum , dc integrum tensum quaesierint,omnem potius rationem,culpamque in sui ipsorum imbecillitatem , atque ingeni j hebetudinem reserant, quod aliquando nos monuit Galenus.quam ut de codicum mutatione tam facile,& prorupte cogitent. Exemplo erit Aduersarius, qui putat se maxime probabilibus coniecturis adductum, ut huius contextus lectionem immutet,& corrigat: cum tamen nihil dignum aifcrat, cui vel minimam fidem adhibeamus. Aduersarius ex variis lectionibus primum sumit argumentum ; quarum Vna est,quae passim Graece,& Latine legitur,quam nos optimam esse censemus : altera, quae margini verba quaedam adscripta habet. Secunda haec lectio est. se τοῦ ωλήθους ἀπδη σκυς α κ, ῶ τὰ τοῦ ε λή .e g. muta:quorum quidem verborum prius membrum in omnibus habetur;posterius verbi non autem omnia verba, ut perperam censet Aduersarius margini adscriptum reperitur. Atque hanc lectionem
Aduersarius probat quia i Dictio haec, siue coniunctim legaturi sue disiuncti in
se pro alterutra parte,&c. γ momodo autem haec verba δc coniunctim, & separa- tim legi, Sc accipi possint,aliquis me oculatior videat: namque equidem non nisi uni cana isententiam capto,de quidem separatim,sive adsint signa plenitudinis, siue non adsint, secandam cste venam. Adcilia autem, & abella eadem signa simul, &coniunctim non pollunt. Dilucidam porro & facilem eme locutionem concedere pollum, licet verba ita repetita eam nimis facilem,& abiectam, Galen6que inflictam faciant: propria vero est, quia nullam impropriam vocem habet: sed ipsa locutio, de phrasis nec propria est, nec usitata, cum ne quiuis quidem e vulgo, nedum Galenus ita loquaturi si adsunt signa plenitudinis, de si absunt signa pleni- 'tudinis ; cum oratione continuata dici soleat, siue adsint signa plenitudinis sue absint. τὰ ι ἐν του σκας α do R. ari ἰπύ,. Hinc mihi data est occasio, ut tu i carer verba illa fuisse ab aliquo margini addita, vel quod tamquam Empiricus, indignatus fuerit, quod citra plenitudinem tantum Galenus venam secandam dixerit: vel quod ex legentis animo dubium euellere voluerit; quid si absint signa pleni rudinis 3 erit ne venae sectio praetermittenda 3 minime inquit: sed sic habendum est , etiam quando adsunt ligna plenitudinis venam secandam eisse.
450쪽
Quod autem sententia Galenicis principiis,atque decretis respondeat, nihil est: non enim ubique est inserendum,quod verum, quod nostris principiis consentaneum est, sed quod ad rem facit, de qua agitur, & sententiae propositae aptum, de opportunum est. Cum igitur Galenus de febre diatia sermonem habcret in corpore cacochymo,quid erat ut adderet, si adsitiit signa plenitudinis 3 cum tale corpus signa habeat non plenitudinis, sed cacochymiae, superius tradita, corpus nigricans, gracile. hirtum, dcc. Propterea vel Empiricus, vel certe imprudens fuit quicumque addidit,& si plenitudinis adsint signa; quia sententia dogmatica non est,a plenitudine sumi indicationem mittendi sanguinem. Nec sane Empirici a
sola plenitudine obseruationem faciebat, ut mitteretur sangui S, quem stdmodum antea docuimus, contra Aduersarium. liue igitur Galeni sententiam obiicere visus tu ita, ii affirmate dictis liceat negationem addere omnia veterum scripta faci-lh deprauari, nullamque eorum sententiam stabilem conservari. Verum Aduersarius respondet se non mutare sensum; quod licet non sit omnI ex parte verum. tamen si concedatur equidem nescio qua ratione illius faueat opurioni: cum nostra potitas sententia sit .sue adsit plenitudo, siue non adsit, nihilo minus venam secandam esse dummodo alij scopi non desint. Illud postremo obiter licct annotare,quam Aduersarius se praestantem dialecticum exhibeat, in ultimis verbis ca- 'pitis Relinquens vitamque partem sine aliqua alteratione: priorem negataliam, 'posteriorem autem affirmativam: quae utraque corrigat Grammaticus j verae sui. Vcum praecise non supponant pro eisdem, ut boni norunt dialectici si haec bonudialecticum redolent noua haec est dialectica. Duae partes, una affirmativa,altera
negatiua ni fallor sunt duae illae hypotheses, si non adsint fgna plenitudinis: liadsint signa plenitudinis: quarum dicit utramquc esse veram: cum tamen illae per se nec verum, nec falsum dicant: hoc enim orationis enumerativae proprium cst.
Et rationem reddit, quia non supponunt pro eisdem: quod falsissimum est; quia omnes termini postquam placet ad logicas argutias confugere) supponunt pro eisdemmam ly signa,&ly plenitudinis supponunt pro eodem,tam in afirmativa hypothesi, quam in negativa. Nisi dicat non supponere pro eisdem, quia una est assirmativa,altera negativa. Atqui sic nulla erit oppositio, quae non supponat pio diuersis: ac reuera suppositio apud logicon scholasticos sumitur in terminis propositionum,non in copula, & in affirmatione, & negatione. Adversarius scredo voluit aliquid proferre ex logica Pauli Veneti, quam vel non benc didicit, vel dedidicit, re tamen se bonum dialecticum profitetur.
Ad truthoritates ab Aduestris positaου.
DugRsARIus in praesenti capite, argumento sumpto ab authoritate veritatem, & conuenientiam propositae lectionis niti cur comprobare. Ac mirum est, cum eam lectionem attulerit, qua utraque legitur hypothesis, si adsint signa plenitudinis, si non adsint signa ple
nitudinis, quam probare instituit cile antiquam, & a probatissimis, illustributque aut horibus concestam , eum tamen de una tantum parte id probare, quae unicum membrum continet, affirmativum, si adsint signa plenitudini
Ita plerumque nescire videtur , quid sibi probandum aut improbandum