Specimina moralia p.f. Aegidii Gabrielis Leodiensis in alma vniuersitate Louaniensi sac. teo. licentiati ..

71쪽

scentia se exerat usque ad coitum cum bruto,&vocatur bestialitas. Est autem pollutio grauius peccatum ex natura sua, quam caetera peccata secundum naturam ; quia per pollutionem destruitur principium generationis,nempe semen humanum, &Per consequens, qnantum est ex vi istius actus

natura humana e medio tollitur, quia praeueni- rur-concipiatur: undecum natura sit fundamentum caeterorum, peccata ipsam destruentia debent esse grauiora iis,quae tantum tollunt particularem aliquem ordinem naturae debitum ,

vel superadditum. Sodomia autem includit pollutionem , & insuper dehonorationem proprii sexus: bestialitas vero ulterius pergit,quia includit dehonorationem speciei propriae, & quantum in se qst, transformat hominem in bestiam. Quandoque etiam concupiscentia struat quidem viam generationis, sed non struat modum in coeundo decentem, & haec est malitia contra

naturam minima.

72쪽

De modis quibus concupiscentia excedit in coniugatis.

Dicunt ei dis ipuli eius: Si ita est eausa hominis eum uxore , non expedit nubere. Qui dixit illis rnon omnes capiunt verbum illud , sed quibus datum est. Matth.

CErtum est quod eonium sponse effunden

tes semen extra vas naturale, peccent precato pollutionis tanto grauiori, quanto coniugium magis requirit commixtionem seminum

in vase muliebri ad generationem prolis:grauius entin peccatum est cori impere principium generationis in statu destinato ad generationem, quam extra illum statum;&sic grauius peccant coniuges sese polluentes, quam caelibes.Sunt autem varii modi istius nequitiae, nempὰ dum coniuges lasciud se tangendo extra coitum si exH-tant ad pollutionem. Secundo , si vir in cohu te retrahat,& mulier auertat se ne semen recipiat, & prolem concipiat: rtio si mulier susceptum s men viri reiiciandeinde si retineat quidem, sed absoluid intendat micludere prolem: erit autem peccatum veniale,si non interulant quidem coniuges prolem excludere, magis tamen intendant voluptatem. Praeterea est vales eraue pereatum,

73쪽

68 SPECIMINAIa tempora in concubitu observent, ne quidem tempus menstruorum, aut extremae grauedinis mulieris,quo nocere proli defacili pollunt, eam impersectam generando, vel occidendo,& abor sum procurando. Denique adulter est in proprio coniugio ille coniugum qui sic utitiir con-niuge sua quasi aliena , non retinens Quin asse-eiuni intra limites conitigii.Omitto alias turpitudines contra naturam , aut naturalem modunias quae tam bene contingere possunt in coniugio, quam extra, dum affectus coniugum est inordinatus.

S. XXXV.

De modestia in exierioribus corporis.

motibus.. Uae homini illi,per quem scandalum venit. Matth. I 8. .

CVm homo in societate humana vivere debeat, non ut totum, sed ut pars, & ea, quae diximus de Prudentia, Fortitudine, & Temperantia,eo vergant ut pars congruat suo tisti; hinc modestia moderamen suum,& Prudentiae,& Foetitudini, & Temperantiae adiungit in extetri'ribus motibus corporis: ut unusquisque non plus in illis indulgeat proprio sensui, propriae infir- titilropriae concupiscentiae, quam requirit humana societas, ut exiitetur eiusdem & Dei OD

74쪽

fensa: Ad quod requiritur, ut homo ita in verbis S gestibus circumspectus sit,ita in tolerando sortis,ita in agendo.temperans, ut nullus inde scandalizetur , & Deus glorificetur. Haec autem Mo destis virtus dependet ex virtutibus supra nominatis 3 quia qualiter mens interius disposita est, taliter in corpore se exhibet.

S. XXXVI.

De modeta in exteriori aeparata.

Qui mollibus vestiuntur , in domibus Resum sunt.

SImiliter in exteriori & vestium di domorum,& conuitiiorum, & curruum , &c. apparatu, talis apparet homo , qualis in mente est: ita ut imago mentis sit omne illud, quod homo exterius gerit. Quia tamen homo exterior interiorem distrahit, & non sinit inuigilare passionibus animo aut corpori intimis, ut semper eas moderetur, sicut oportet, ne humana societas ostendatur; Ndeo dixi in principio huius Tractatus de Temperantiae virtute, quod maxima soret dissicultas ita se gerendi in secietate humana, ut pr imus hon offendatur,sed sdificetur per nostram modestiam.Vt autem aedificetur, opus erit alta mente

repositum habere, & continuo recordari, ut nihil E 3 vm

75쪽

o SPECIMINA . umquam exterius agatur, quod dictis de Charitate,Iustitia, Prudentia, Fortitudine de Temperantia aduersetur: hanc enim vigilantiam ultra debitum piaelatarum virtutum requirit modestia.

S. XXXVII.

De obligatione generali omnium hominum ad praedicta obseruanda.

Si quia diligit me , sermonem meum seruabit . . . . Qiu non diligit me,sermones meos non

seruari Ioannis. 16.

QVandoquidem in praMictis nihil dictum

sit,quod naturae rationali non sit essentiat maniήstum est,quod omnes homines rati me utentes ad illa teneantur. Quid enim essentialiua naturae rationali,quam amare bonum e dum quod dignitas boni postulat; ita ut dignius bonum plus ametur,quam minus dignum,& talis sie do amoris,qualis est ordo naturaruml ut alibi loquiturAugustinus: Q d essentialius nature rationali,quam recognoscere suam dependentiam, di consequenter plus amare eosa quibus magis dependet, quam eos, a quibus minus, vel nullo modo dependet; amore scilicet respectus & recognitionis i quid essentialius naturae rationali iam miserae, quam amare iubueniendi amore) -- cis eo qui magis indigent, & eos minus, qui mimis 3 praeferendo semper in paritate illos qui-

76쪽

hus magis tenemur , vel quia ad illos iuvandos destinati sumus,vel quia titulo dependentiae, aut . beneficii ab illis accepti obligamur ossicium,vel beneficium reddere ' quid magis essentiale nat

rae rationali,quam reddere citique quod suum est, cui honorem, honorem , cui tributum, tributum, cui asinum,asinum,quam nulli nocere in ullo prς- dictorum, quam reuituere pro nocumento illato i quid essentialius naturae rationali, quam subiicere proprium sensum Legi aeternae, quam sibi vim inferre ad seruandam Charitatem & Iustitiam.refraenare proprias passa ones, & intra limites rationis,ac amoris ordinati eas continere 'Hucusque Moralis naturalis Tutior , cui adiungendum foret de obligatione cuiuslibet homiuis in particulari, scilicet Papae, Episcopi, Pastoris,Religiosi,Regis, Nobilis, Iudicis, Magia stratus, Mercatoris, Coniugati, Viduae, Caelibis, Filii familias,& Serui: sed quia non satisfacit homo suae obligationi, sequendo solam rationem; sed insuper requiritur, ut maximὰ satisfaciat se-uuendo fidem; ideo hunc tractatum postpon . ' mus tractatui de Morali Tutiore supernaturali , quae sequitur in hunc modum.

77쪽

. f. I

MorHis supernaturalis per Chrisum

. Multa habeo vobis dicere: sed non potestis

portare modo . Ioann. I 6.

Via Christus reparando naturam rationalem simul largitus est ei&grariam , qua pertingere posset ad ea , quae continentur in natura infinita et eumque in Morali naturali tractauerimus pri cipia naturae reparatae, reliquum est , ut in hac morali supernaturali tractemus principia elusidem naturae per gratiam' Christi supra suas Ι- deas, & vires eleuatae.

Primo itaque nobis agendum erit de Christo. Secundo de Gratia Christi et via quaerendum erit quid sit Gratia: quid sit Gratia Adae: quid sit Gratia Christi : quae disserentia utrius. que. Tertio agendum erit de vasis Gratiae Chrissii, stud de septem Sacramentis Ecelesiae, quae ex Christi latere fluxerunt. Quarto agendum erit de essectibus Gratiae , scilicet de fide, spe , &charitate: eritque ostendendum , quia in ordine generationis, seu acquisitionis, fides praecedat spem, de utraque praecedat charitatem sed . ' 'quod

78쪽

MORALIs Τ vTI okIs. 7 quod iis ordine persectionis, & vitae moralis, prima sitCharitas, secunda Spes,ultima Fides. Vbi tractandum erit de praxi Spei in tolerantia ma-Iorum conformiter christo, de prosectu virtutum : de Fide per dilectionem operante, &Spe nixa , eiusque differentia a fide mortua . Quinto tractandum erit de oblisatione omnia referendi in Deum , & de necessitate orationis ad perseuerandum usque in finem in virtutibus Christianis. Sexto tractandum erit de singulis Itominum statibus , & obligatione particulari singulorum ad christiane vivendum. :

IN statu naturae lapsis homo non portat ain,

plius Imaginem , aut similitudinem Verbi Aeterni , prout in Patre est, sed prout in nostra natura humana existit, seu prout est verbum caro factum; nez simpliciter , prout ηn- natur nostra quocumque modo existit, deii prout ha

bitauit in nobis passibilis, ω mort iis; hinc

Paulus dicit: Praediramus Christum erucifixum . Item: Non iudicaui me scire atiquid interfos, nisi Iesum Christum,ct hunc erucifixum: I Cor. L. ora. noua enim verbum aetemuni Salitator es

79쪽

7η SPECIMINA

hoc est IESUS, nec Mediator noster in propria

natura, sed in natura nostra propriae naturae v-nita, idque mediante sua Passione, cui debe- .miis configurari, si volumus ei configurari in ,

gloria, in qua nunc est , & ad quam aspiramus. Sic igitur obiectum Moralis Tutioris in praxi est Verbum Dei Incarnatum , id est, Christus

passus pro nobis, nobis relinquens exemplum , ut sequamur vestigia eius, sicut Sanctus Apostolus Petrus loquitur: ideoque constitutus essSatirator, Mediator, & Caput omnium, qui in ipsem credunt; credent autem & Omnes, quos vocabit emcaciter Deus ad fidem , & maximὰ quotquot gratuita Dei misericordia intuitu mortis eius suerint a massa damnationis discreti: nam quemadmodum Pater gratis praedestinauit Filium seum , ut esset homo, ita gratis praedestinauit eumdem, ut esset Redemptor,& Liberator hominum, quidem quorumdam prae aliis emcaciter, applicando istis pretium sitae redemptionis, & non his , ut sic esset Primo.

genitus potius in istis εἰ atribus, quam in his: quod si gratis praedestinauit; ergo per gratiam, cuius plenitudinem in Christo tamquam Capite Ommum principaliter Electoruin posuit, & ab μipso in illos secundum mensuram donationis

eius voluit derivari, & desuere. Oportet ergo Christum considerare per modum fontis, & scaturiginis omnium gratiarum;

ipsam vero gratiam per modum aquae dςssuetis in

80쪽

MORA I Is TvTIOR Is Isin rivos varios per diuersos canales; hos autem canales esse Sacramenta; Electos vero esse digniora receptacula. Vnde postquam iam breuiter de Christo diximus, dicamus de ipsius gratia.

S. III.

De Gratia in communi .

In principio orat verbum, In ipso vita erat, & vita eraa lux hominum, & lux in tenebris lucet . .

N Omen gratiae generaliter significat quos.

libet donum naturae indebitum, quia dicitur gratum iaciens , si tendat ad nostram sanctificationem; dicitur gratia gratis data, si tendat ad utilitatem alionim i Duplex 'est autem donum 3ratiae iuxta duplicem rationem indebruti; si enim sit indebitum meta negatiud, quia scilicet Deus illud dare non tenetur, licet congruat eius omnipotentissimae Sapientiae, & Bonitati, ut illud det, erit Gratia Adami: si vero sit indebitum priuatiud, quia homo posillud sese illo indignum reddidit, erit Gratia Christi. -

s. IV.