장음표시 사용
161쪽
nu, sed homini externu, quo Deus peccata remitteret; quod indicat & reiicit August. lib.de Gratia,& lib. ar-hsitrio , c. I . a. Quia volebat Pelagius gratiam hanc dari ex merito ab solius liberi arbitrii viribus profecto : August .autem admittebat quidem dari ex merito , sed ex anteriori gratia procet dente. 3. Quia contendebant Patres dari aliquam gratiam quae non tribueretur ex operibus,alioqui non saluari veram rationem gratiae, negabantque Pelagium eam admittere, tametsi gratiam remissionis peccatorum reciperet, quia haec datur ex merito. Et hoc est quod ait August. epist. ios .no esse fatis quod Pelagius admitteret gratiam remissionis peccatorum,quia cum haec detur ex aliquo merito,per eam tueri non poterat gratiam sine meritis. . Patres contra Pelagianos & Semipelagianos contendebant totam complexionem gratiae sanctificantis, hoc qst per se ordinatae ad hominis sanctificationem,non dari ex meritis: atqui gratia re missionis peccatorum ad sanctificantem gratiam maxim CPertinet, cum aliae ad eam reserantur vel ut dispositiones,vel ut potentiar, vel ut operationes;ergo etiam
de hac inter Patres,& Pelagianos ac Semipelagianos
Quo ad gratiam acta alem nemo dubitat quin eam . Patres per gratiam sanctificationis,seu gratum facientem significauerint, siquidem Concilium Mileuit.cap. 3.definit ad gratiam Dei, qua iustificamur per Iesum Christum, pertinere omnia auxilia , quae vel ad fidei veritatem cognoscendam, vel ad Deum diligendum nobis donantur;& cap. 1. dc finit gratiam iustificarionis esse necessariam vi praecepta implere possimus, quod maxime propter actuales gratias docuit. Plura suar.Proleg. 3 .cap. 3 .n. 6.
162쪽
Habitualti Gratia subdiuisio. SVbdiuidi potest in eam quae assicit substantia animae,& eam quae potentias; prior coprehendit habitum gratiae formaliter factificatis,per qua formaliter homo fit iustus, ac filius Dei adoptiuus; & charactetes sacrametates,si sorte in ipsa animae substatia coasgirantur: posterior coprehedit virtutes Thiologicas, virtutes morales per se infusas,dona Spiritus sancti &characteres sacramentales si animae potentiis impri-rrum civ. novo.-em hjc tanquam verius,quod docet S. Thom. 3e solide probat Suar. lib. 6. dari aliquem habitum gratiae in animae substant i a immediatEresidentem , per quem formaliter sanctificemur , sive 'praeterea dentur a ite formae potentiis animae inli aereres per quas idem f nivalis effectus conseratur , ut tu men glori ,&visio beatifica habitus& actus Theolo gicae charitatis sue non. Et quidem habitus essentiam animae immediate assiciens & formaliter sanctificans, ac distinctus ab habitibus per quos laq0am principia proxima supernaturales actus eliciuntur, nomen grariae sancti ficatis imo gratiae habitualis apud Theologos scholasticos , praesertim eos qui per eam solam nos formaliter sanctificari opinantur, per antonomasiam obtinet; quia persectior est , ac pei sectiori ratione, puta per modum causae formalis, sanctificat.
i Quod si habitualis gratia secundum totam sitam
amplitudinem accipiatur,prout gratiam creatam , Scin creatam gratiam viae. & patriae, gratum facientem,
& gritis datam comprehendit, sibi quoque vendicat lumen gloriae, habitus & species quibus scientia per
se infusa beatorum continetur, dotes gloriosi corpo- ris gratias gratis datas quae conceduntur per modum habitus, &c. κ
163쪽
ACiualis gratia sub diuiditur in actum supernatuis
ratem, & auxilium actuale quo ad illius exercitium promouemur. Actus enim supernaturales sunt dona Dei ad aeternam gloriam per se conserentia, e go sunt gratiae,& gratum facietes,cum per eos acquiratur iustitia , vel augeatur, & actuales cum non permaneat nili dum fiunt. Praeteris cum hi actus eo ipso quo supernatural essunt naturalem hominis virtutem excedant, indigent aliquo auxilio supernaturali, nec
habituali tantum ut infra prob. sed etiam actuali,put motionibus internis quibus ad eos exercendos homo inflectatur, & quodam modo determinetur: quod actuale auxilium cum per se conferat ad aeternam gloriam ,est gratia;& cum ad propriam sanctificationem per se conducat,est gratia gratum faciens. Neque dicas actualia auxilia,seu motiones intellectus & voluntatis quae diuinitus concedutur,ad actus supernaturales exercendos , elle actus , proindeque gratiam actualem perperam diuidi in actum supernatur alcm , & auxilium ad illam : sunt enim actus sed indeLberati, quos Deus operatur in nobis sine nobis libere cooperantibus, per quos Deus nos vocat ad actus deliberatos ; & in iis exercendis adiuuat, ut mox explicabitur. Itaque par actum supernaturalem in hac diuisione intelligitur actus liber & noster, hoc est cuius domini simus. O diras supernaturalis tribuitur in supernaturalem intrinsece siue in substantia , cuius ipsa entitas supernaturalis ordinis est,& superna ruralem extrinsece siue in modo, qui naturalis quidem ordinis est quoad
suam substantiam seu realitatem, sed quoad modum supernaturalis est, quia si cum auxilio. supernaturali.
164쪽
Vterque multos specie actus complectitur. rabidi a .in eum qui iustitiam habitualem, seu habitum gratiae Mimaliter sanctificantis antegreditur , & eum
qui subsequitur ; prior est dispositio ad iustitiam,posterior est fructus eius.
Describitur Auxilium actuala. BEcte describitur motus internus potentiae ei gnoscentis aut appetentis, quem Deus operatuuin nobis sine nobis,& quo nos supernaturaliter excitat ad bonum libere prosequendum:aur ad malum libere fugiendum. Ita communiter Theologi. Dicitis 1 .motus, quia non datur per modum habitus, ac permanenter , sed per modum actus, & transeunter;non
autem pretcise quia est actus,quia nihil obstat quominus, praeter operatione potentiae cognoscentis & appetentis , importet etiam qualitatem aliquam transeuntem quae sit principium eius. Dicitur et .motus δε,-temus , quia hic loquimur de gratia interna, & sub
exteriorem sensum non cadente. Sicitur 3. motus potentia cognoscentis, quia munus gratiae auxiliantis est
voluntatem ad bonum prosequendum,& fugiendum malum supernaturaliter impellere, quod munus obure non potest sine praeuia cogitatione, seu repraesen latione boni vel mali, ut notat S. August. lib. de Praedestinat. Sanct. cap. 2.& quaest.2. ad Simplicianum; cum Omnis morus appetitus sit essentialiter motus in bonum vel malum apprehensum per potentiam cognoscentem eius directricem, in bonum si est morus prosecutionis, in malum s auersonis:ideoque S. August. eam passim vocatsanctam cogitationem; Cyrill. lib. . in Ioan. cap. s. August. lib. 83. quaest. in quaest. 68. & lib.de Spiritu & littera, cap. 34. Berna
165쪽
Ar,usicanum a. can. 7. & Trident. sessi. 6.cap. s. ΠΑ- 'inationem ; quae appellationes ei conueniunt ratione operationum potentiς cognoscentis quas comprehendit. Dixi potentiae cognoscentis,non autem intellectus praecise quia voluntas supernaturaliter excita tur & inclinatur ad bene operandum, non modo per cogitationes intellectus, sed & per cogitationes interioris sensus , saltem rςmo te. Dicitur 6. motus potentici appetentit, quia voluntas ad bone operandum in
ducitur & inclinatur non modo per sanctas cogitationes , sed Lec actus terroris , tristitiae, delect*tionis, similes in ea repente subortos , ut tradit Concilium Arausicanum a. Can. 7. Augustin. tractat. 26. in 1oannem sub medium, lib. i. . ad Simplicianum, quaest. r. sub finem, & lib. α. de Peccatorum ineri- iis , cap. 7.4c I9. Prosper lib. ide vocatione Gentium, cap. 26. Sc lib. contra Collatorςm , cap. ..& alij et Ideoque gratiam auxiliantem vocant inspirationem ct tactum cordis, quae appellationes ratione motionum potentiae. appetentis, aut solum,aut praecipuo ip-s congruunt. Dixi potentiae appetentis , & non Voluntatis praecise4 quia. voluntas supernaturaliter ad bonum inflectitur, &a malo reuocatur etiam motionibus appetitus sentientis , saltem mediate. citur Deus has motiones intellectus 2 ooluntatis in nobis operari sine nobis , sup .li here operantibus, quia in eos humano modo non influimus. hoc est per influxum liberum , & a nostro libero arbitrio dependentem:cum illos Dei prouidentia& misericordia in nobis excitet independentera nostro libero consensu. E a quod Deus illos in nobis operςtur sine nobis, diserte
tradunt Scriptura , Concilia ,& Patres. I.Timoth. .ci u nos lib/rauit s vocavis vocatione Da sancta os secundum opera iustitia. Concilium Arausica num , Can. a. . Multa in homine bona dicuntur feri
166쪽
qua non facit homo. Et can . s. suotlas bona operais in uri Deus in nobιs , atque nobisecum operatur , hoc est Deus operatur in nobis sine nobis sanctam cogitationem,ac repentinum motum voluntatis, prius rem po re, vel saltem natura'quam velimus seu consentiamus, in eum finem ut velimus & consentiamus:deinde ve-1 δ nobis operantibus, hoc est volentibus, & eius vocationi consentientibus cooperatur. Augustin. lib. de Gratia & lib. Arbitrio , cap. 17. Vt velimus stane nobis operatur, choc est gratia sua praeueniente nos excitat ad volendum in eum finem ut velimus. cum autem volumus , ct sic volumus ut faciamus, nobisecum operatur tamen sine illo operante ut velimus , ct coope-ν ante cum volumus, ad bona pietatis opera nihil diri mus, de lib. I. ad Simplicianum q. 2. Etenim quia non praecedit voluntas bona vocationem , sed vocatio bonam voluntatem, propterea vocanti Deo recte tribuitur quod bene volumus , no bis vero tribui non potes quod νου- η r.Nec syi repugnat cum ibidem ait, ut velimus stfisum esse volunt re nostrum , sῖum vocando , nostrum sequendo , quia hoc loco particula, ut ,non significat causam finalem , sed ponitur pro quod, & sensus hic est di, quod Deo vocanti per consensum liberum respondeantus , non soli Deo, sed nobis quoque tribuendum est , quia scilicet noster consensus liber eo ipso quo liber est, nobis tribuendus est. Itidem Gregorius , lib. I 6. Moral. cap. IV. Hieron. Dial. 3. contra Pelas. Proposer lib. a. de Vocat. Gentium, cap 26. Ansel. r. Cor. Is . Accedit experientia , qua constat in potestate nostra non esse ut hi motus oriantur, sed solum ut orti & animaduersi continuentur, vel in-
a. Quod dicatur Deus praedictos motus in nobis sine nobis operari, quia Sut in deliberati. nec a nobis in fluxu libero & deliberato cocurietibus proficiscatur; nosia in
167쪽
elia; quia intellectus & volutas hominis mere passita ad illos se habeat, ut docuit Vega in Tridet. lib.6. cap. 8. Ibob. quia cum sint actus vitales intellectus & volu tatis, ex natura sua postulant ab intellectu & voluntate proficisci laquam a principio activo & passivo, nec
aliter citra mirac ulum , cuius adstruendi nulla causa
subest, essici queunt. Imo dubium est an citra concursum effectivum intellectus & voluntatis etia absoluta Dei potetia producibiles sint, & an per eos ita productos intellectus & voluntas formaliter intelligentes& volentes constitui possint. Praeterea vel sunt intrinsece naturales, vel se per naturales si primum intellectui & voluntati vis naturali s inest ad eos producendos, si secundum,inest obedietialis. Neque obstat quod sint indiliberati, siquidem motus intellectus & volutatis primo primi, qui gratiae non sunt,ab iis effective procedunt, licet in deliberati sint. Merito, aut e dicuntur hi motus in nobis fieri sine nobis,& soli Deo tribuuntur, quia non est in potestate hominis ut exortatur, sed pendet ex speciali Dei prouidentia & misericordia ; S quia cum homo ut homo est agens liberum sit, o p. rationes quae ab ipso fiunt tanquam ab agente necessario,ab eo quatenus homo est non procedui ; ideoq; Populus I 5. 7. de motibus in deliberatis appetitus ait, non ego operor illud, sed quod habitat in me peccatia est concupiscentia, quae peccatu vocatur per metonymia, quia est effectus peccati originalis , causa peccati ach ualis. No igitur Patres.&Concilia,cum hos motus soli Deo tribuunt,& in nobis sine nobis sieri afferunt, omne concursum activum hominis excludunt, quemadmodum Vega exposuit, sed liberum & electivum. Denique additur Deum permotus intellectus xvoluntatis,quibus inter toris gratiae auxilium continetur, superna viraliter caeitare ad bonu m libere prose-
168쪽
quendum, vel ad malum libere fugiendum; excit e, quia sunt sermales impulsiones, consilia & exhortationes quibus aut ad bonu ini pellimur,aut , malo deterremur. Supemasuraliter quia sunt indebiti e libereῶ quia Patres & Concilia tradunt tanquam dogma fidei , per eos nullam inferri vim,aut necessitatem voluntati nostrae,sed a libero eius arbitrio nutuque Pendere.'t illis resistat vel acquiescat..
De variis gratia auxiliantis appetiation bus. GRatia auxilians quam modo descripsimus, no uem patitur appellationes,quas hic breuiter peris lustrabimus,& quasi sub unum at pectum proseremus. I. Di citur prasumeni, concomstans, ct subsequens ;Praeueniens seu praessionens, quia bonum usim liberi arbitrij, hoc est actum liberum moraliter sonum, Maliquo modo supernaturaleni, ordine temporii vel saltem naturae antecedit. Concomitans seu comitans quia simul cum libero arbitrio in praefatum actum in. fluit, ex quo 1 nonnullis etiam vocatur auxilium simultaneum ;sul quens quia suppohit aliquam gratiam, vel aliquem actum liberum vi cuius detur. Σ. Dicitur excitans ct adiuuans; ςxcitans, quia hominem non atthlidentem,& quasi dormientem a somno excitat,mentem illuminando,& cor tangendo;adiuuans,quia hominem actu operantem adiuuat, con- .ciirrendo eum eo ad bonaen actum quem exercer,
non quidem physice; sed moraliter,id est motione ac
3. Dicitur operans, ct cooperam eran , quia Devi eam operatur in nobis sine nobis,id est sine libero nostro concurse,adeoque sine nobis humano modo influentibus: Cooperans, quia cum nostro libero arbitrio bene operante influit & cooperatur.
169쪽
. Dicitur sus ciens S esscax, sufficiens quia tribuit
vim susscientem ad operandum,seu consentiendum; coquia in fallibiliter inseri consensura. Hae omnes appellationes N. aliae synon imae, id est eiusdem potestatis& significationis,usurpantur a Pntribus & Coeiliis, & sufficiunt cid signi fialadas omnes
motiones gratiae actualis ad bene operandum nece iasarias. Dixi, & aliae synon imae, &c. quia non tantum
his, sed aliis quoque nominibus aequi ualentibus apud
Patres de Concilia nuncupentur: v. causa,gratia eXcitans ab iis etiam appellatur illuminatio, quia intellectum illuminat, veritatem aliquam ei manifestando; sancta eogitatio, quia est actualis cognitio quae hominem inclinat ad sancte vivendum; civis quia hominem vocat ad bene operandum; inspiratio quia venita Spiritu sancto qm ubi vult spirat,tactvi cordis, id est Voluntatis, quam Scriptura nomine cordis passim significat,quia voluntatem tangit seu assicit & inclinat ad bonum, item gratia praeueniens vocatur a Prospero epist. ad August. γ erans,quia prius tempore Vel natura hominem mouet ad liberum consensum in bonum, quIm hunc consensum re ipsa praestet. Aliqui nomen inspirationis contrahunt ad significandos motus voluntatis indeliberatos, qui actualis gratiς rationem obtinent, quia cum voluntatis sit spirare,motus voluntatis recte dicuntur inspirari, non autem motus intellectus: sed suo marte id faciunt,non ex usu Patrum & Conciliorum Aliae voces & appellationes gratiar auxiliantis a Patribus & C sciliis non usurpatae nec induci,nec recipi debent,saltem nisi synon imae sint,ac eandem omnino vim δc significationem habeant; ideoque cum gratialite nusquam in scriptura,patribus,aut conciliis prae-
determinans,aut praedeterminatio nuncupetur, & haev0cςs necessitatem viauntati per auxilium gratiae il
170쪽
latam sonent, a scholis Theologicis abigendae sunt
Quomodo autem inter se differant auxiliantes gratiae quae praefatis appellarionibus afficiuntur,dicemus infra, postquam de gratiae necessitate disputatum
Te variis . humana natura statibus.
I. Ametsi huivana natura, quocunque in statu. L versetur, diuina gratia indigeat, quia tamen magis, & pluribus titulis ac modis ea indiget in uno statu quam in alio, ut indigentia haec explicatior fiat, multiplex naturae status distinguendus est. ia. Nomine status in iure ciuili significatur conditio perso irae secundum quam aliquis est sui iuris,vel alieni,ingenuus,aut seruus &c ff. de Si tu hominum ; in iure Canonico, & Theologia morali, ratio vivendicu aliqqa obligatione vel immobilitate,ut status m trimona j religionis,episcopatus fila, habitudo leudi L positio humanae natarae ad suum ultimum finem supernaturalem seu aete am beatitudinem. 3. Hic status diuidit ut 1. in statum viae, qui est tendentia ad beatitudinem tu termini seu patriae, qui est fruitio beatitudinis Statram viae de quo solo hic agendum est,quia de statu palliae agitur tract.de Beatitudine,distinxerunt Theologi veteres ali j quidem in statum naturae integrae & lap. ae,alii ver5 in statum naturae purae,integrae & lapsar ; erio es diuiserunt statum in quo natura humana reipi et fuit, posteriores statum in quo fuit, aut esse potuit. Purae naturae status est velut inchoatio & sundamentrum caeterorum, ideoque prae aliis considerandus, . . .