장음표시 사용
331쪽
sed ad beneficia creationis & conseruationis reuocari debere ; illam autem omnem quae posteriori modo practica est, gratiam esse, siue moueat efficaciter ad bonum actum, vel ut loquitur Augustin. ita sua leat, ut persuadeat, sue non,quia per se confert ad aeternam gloriam, sicut & bonus actus ad quem inclinat , licet remotius : quia mediante ipso ad id confert.Ita communiter philosophantur:qui actus virtutum moralium acquisitarum seu naturalis ordinis ex se conferre ad aeternam gloriam, proindeque nullum huiusmodi actum ab homine, sine gratiae diuinae auxilio exerceri posse opinantur. Conclusio. Cogitatio seu cognitio boni vel mali,in iis circunstantiis in quibus actu movet voluntatem ad actum bonum,etiam efficacitet, hoc est ita ut bonus actus reipsa sequatur , sine auxilio gratiae haberi P est. ita communis Riarentia. Prob. Cogitatio ex qua sequii r bonestus affectus mouet voluntatem ad operandum, & quidem efficaciter, ideoque congrua & escax dicitur, atqui cogitatio haec sine auxilio diuinae gratiae haberi potest. Minor prob. quia naturae vires sussiciunt ad aliquos
naturalium virtutum actus exercendos,ut infra prob.
Ergo & sussiciunt ad habendas cogitationes ex quibus re ipsa seqvgntur.
Ob. potuit Deus causas naturales ita ordinare de complicare, ut cogitatio haec aut omnino non haberetur, aut saltem non haberetur in iis circunstantiis
positis Re negati uis , in quibus reipsa voluntatem mouet ad honestum affectum, siue essicaciter, id in Ita ut hic affectus sequeretur , siue inefficaciter ; sed
esset pure speculatiua , nec ullatenus voluntatem ad
bonum inflecteret; quod si secisset,nihil homini quod
esset eius naturae debitum detraxisset, nec per usum
potentiae absolutae, sed per usum potentiae ordinatae
332쪽
id praestitisset; ergo quod res omnes ita digesserit &Coordinauerit, ut cogitatio voluntatem ad bonum
inclinans Oblata sit, ad specialem ac indebitam prouidentiam,proindeque ad gratiam reserendum est. Resp. I. Negando anteced. quia possibilis nou estvlla uniuersi constitutio , seu causarum secundarum series & syntaxis,ex qua, si suis propriis nutibus permittatur, nec per subtractionem generalis concursus, aut alium usum absolutae potentiae , naturalis eius progressio & efficientia impediatur, nunquam in homine adulto,saltem diu vivente,oriatur cogitatio voluntatem eius ad bonum inclinans.
Estautem connaturaliter debitum homini quatenus homo est, ivt Deus per suae potentiae absolutae usum , non interturbet eausarum secundarum naturalem cursum,ex quo praeuidet cogitationem bonam in eius animum profecturam esse, & consequenter si Deus illum abrumperet, aliquid homini debitum connaturale subtraheret. Resp. 2. data prima parte anteced. ad secun Jam. dico illam causarum complexionem & administrationem, quamuis non ita sit homini debita& con noxa,
ut citra violentiam negari non possit,non esse tamen indebitam, nec naturam eius excedere I quemadmodum nec eaxansarum conuentio,ex qua sequitur corporis integritas,rationis usus &c.' Solet hic quaeri, utrum homo post naturae lapsum possit aliquod bonum opus etiam cum diuinae gratiae auxilio exercere, cui quaestioni eausam dederunt Lu- tberus & Caluinus, aliique sectarij contra Catholicam fidem id negantes ; sed quia difficultatem hanc Proponit & tractat Becanus q. . sub his verbis , a emnia opera hominis in i csi sint paecata mortalia Nam
333쪽
De racessitate gratia formalitersanctificantis charitatis actuatis , oe, fidei ad bene operandum.
De gratiaformalitersanctisi rete. CO M C L v s i o. Homo existens in statu peccati mortalis,adeoque gratia formaliter sanctificante destitatus, poteti aliqua ops ra bona id elt in omnibus
circunstaru iis ad bonitatem moralem humani actus aiecestariis instructa exercere. Ita communis sententia.
Prob. 1.quia scriptura passim hortatur peccatores ad poenitentiam qua diuinam misericordiam sibi concilient quem effectum sortiri nequit poenitentia,nisi ex obiecto & circunstantiues honesta sit.Neque solum sermo est de actu perfectae contritionis, quem probabile est per se formaliter sanctificare, sed de imperfecta
etiam poenitentia,quae regulat iter & ordinarie persectam praecedit. Christus Luc. II.omnes inuitat ad q-randum, docens modum orandi omnibus commune;& ad dandam eleemosynam, date eleemosynam. omnia munda Funt vobis,ergo supponit etiam peccatores, saltem piae uentos de adiutos actuali gratia,posse orationem & eleemosynam moraliter bonam exhibere, non enim dubium eit quin eos hortetur ad eleemosynam & Orationem moraliter honestam. Et Dan. 4. Nabuchodonosori dicitur peccata tua eleemoDnis rediam , contat autem operibus malis aut indifferentibus Peccata redimi non posse. Prob. a. luia Tiident. seg. 6.can. .docet hominem
peccat ,rem posse cu auxilio diuinae gratiae ad iustificatione se praeparare, utique bonis operibus;eandeo doctrinam tradit Arausc. 2. capit. q. & seq. August. Epi Il. Ios. ubi docet non remitti peccatum adulto, quin eius remissionem aliquo modo promeruerit.
334쪽
Prob. 3.ex his August.lib.de spiritu & litera cap. ias ut non impediunt vita elema iustum , quaedam peccata veniesca sine quibus vita haec non ducitur, se ad lutem isteream nihil prosint impio aliqua bona opera, sine quibus difficillime Disa cuiusdetpessunt hominis inuenitur; ct Chrysost. hom. 6 . ad pop. nonsolen malus omni malus essem euenit ut aliquid habeat boni; neque bonus esse omnino bonus δεώ nonnullasolet habere peccata.
i Prob. 4.quia virtutum opesa,vt iustitiae,religionis, misericordiae,temperantiae, &c. iure naturali & diuino praecipiuntur hominibus etiam iniustis, de mortalis peccati labe inquinatis,non praeciperentur autem hi si ea possent exequi sine admixtione peccati, & ita ut essent omni ex parte honesta. : . Prob. s . homo in puris naturalibus posset etia essicaciter & potestate conseque te aliqua opera no tantu ex obiecto,sed ex omnibus circunstantiis bona, per solius naturae vires exercere, ut infra prob. Ergo multo magis id potest in natura per peccatum lapsia cum diuinae gratiae auxilio cu post peccatum letiam actuale ac per sonale, naturales omnes facultites integrae maneant. Neque dicas vitiosos habitus, quibus caret pura na- rura, hominem peccatore , bono reuocare. I. quia ha bitus uno vel altero actu contracti nondu firmiter radicati praua inclinatio facile vincitur. 2. quia prauus habilius per unu specie peccatum relictus no trahit ad alia specie peccata, 3.quia per originale peccatu quod ad gratia excludendam sumcit, nullus prauus habitus contrahitur. Aliqui etiam probant ex Trid. se T. 6. can. 7.ubi damnat asserentes opera omnia iustificationem
praecedentia esse pescata; sed aliud est non esse peccata,& aliud esse opera bona,ctim ex probabili sententia
dentur opera neutra & indifferentia. : - . ma. Conclusio. Gratia formaliter sanctificans absolute necestarii non est ad ullum bonum actum exercen
335쪽
dum. Ita communis sententia. Prob. I.de actibus naturalis ordinis,quia nec ad eo in exercitium requiritur ut principi u acti uu physice aut moraliter influes,nec ut coditio sine qua Deus actualis gratiae auxilium ad eos exercendos non largi
retur. Non requiri ut principium physicum,prob.quis gratia formaliter sanctificans nec per se, nec per habitus supernaturales quibus tanquam potentiis utitur, in bonos actus naturalis ordinis physice influit, sed ad hos sussiciunt naturales potentiae cum habitibus acqui sitis. Non requiri ut principium morale, pro quia cum moralis bonitas naturalis actus naturς ordine tota cotineatur,nihil inuoluit supernaturale. Ad ea qui de bonitate,quq principiti est codigni meriti ter nς gloriae aut alterius doni supernaturalis, necessaria ait adoptionis gratia,csi ea sola in pura creatura huius meriti principium sit,no ad bonitatem quae actui naturali ut sic id est prout intra naturae ordine cos stiti proportionata est. Neqste dieas ad bonitate moralemachus etia naturalis necessariu esse ut reseratur actualiter vel habitualiter in Deu,quod fit per gratiam de
charitatem; I. quiaι relatio extrinseca naturalis actus in
Deu,siue per habitu siue per actu charitatis,ad morale eius bonitate necessaria no est, sed susticit eius ordinatio ad honestu aliquem fine, seu quod ide est, euelici ex aliquo honesto motivo. a. quia si requiritur, sussicit relatio in Desi ut fine naturale,ad qua facienda homo non indiget gratia formaliter sanctificante. Non requiri ut conditionem &c. prob. quia nullo solido principio suaderi potest, statuisse Deum negare
homini auxilium gratiar ad aliquos naturalium viri Atum actus,quandiu caret adoptionis gratia. Prob. 1. de actibus ordinis lupernaturalis;& I .con stat adoptionis gratiam non esse necessariam ad actus
fidei & spe cum iustis & peccatoribus comanes sint.
336쪽
2.non requiritui etiam ad actum Theologicae chari tatis, cum per eum peccator, ad laborante auxiliari gratia,tanquam per ultimam & immediatam disposi-rioneni praeparare se possit ad iustificationem; nec e riam ad actus virtutum moralium per se infusar si,quaecu sint gratiae sanctificantis indiuiduae comites, nun- qua ponuntur nisi ea posta,nec unquam tolluntur nisi ea sublata,quia immerito & sine fundamento dice- recus Deus negare auxilium homini peccatori ad eorum actus exeicendos donec gratiam recuperauit. ε3. Conclusgratia formaliter factificans necessaria est ad quosda sta' per se infusos conaturaliter effici edos. Prob. quia supernaturales actus non elici utut conatu'raliter,nisi ab habitibus eius de Oidinis per sua naturalem virtute eoru effecti uis, puta fides ab habitu fidei, spes ab habitu spei dic. habitus aute charitatis & vir tuzu moraliu per se infusaru, quia gratiae adoptionis inquam eius indiuidui comites inseparabiliter adhaerent,nunqua sine illa infunduntur aut cu ea infusi sine illa conseruatur. Dixi ad quosda actus &c.quia si- dei & spei habitus, siue primo infundantur sine gratia formaliter sanctificante,siue non,in quo variant sententiae saltem sine illa conseruantur.
, ., ' De Charitate actuali. .
Μ Ichael Baius & Greg. Arimin. negauerut caete raru virtutum actus bonos esse,nis per actum silaritatis imperentur , hoc tamen discrimen , quod Baius eos imperari voluerit per amorem Dei super.
naturalem ac per se infusum,Greg.vero indetermin te per amorem Dei naturalem aut supernaturalem. Conclusio.Vt caeterarum virtutuiti actus moraliter boni sint,non est necesse ut per amorem Dei supcrn
turati.m vel naturalen imperentur. .
Petob.quia ex doctrina Philosophi lib. 2.Et hic.ca.
337쪽
& lib. s.c. I 2.communiter recepta, ut quis sit iustus de temperatus, sussicit ut sciens agat id quod iustum &temperatum est, de id faciat ex electione,id est libet , & propter ipsa, id eis gratia iustitiae δc temperantiae.
Prob. a.quia caeterarum virtutum actus,etiam in hominibus pietati dediti, raro essent opera bona, cum. etiam in iis raro exerceantur ex vi praecedentis diuini amoris . Adde argumenta pro I. & 2.conclusarticulo I. Baius autem errat turpissime, cum ait posse homi-Dem mortali peccato inquinatum bene operari, neque tamen ullum actum bonum esse praeter actum supernaturalis charitatis , & qui ab eo impe ratur, sic enim Theologicae charitatis actu,& mortale peccatum in eodem homine compatitur, repugnate scriptura & concilio Tridentino stas. 6 .cap.7. Ob. i. ex August. lib de gratia & libero arbitrio, cap. I s .praecepta charitatis lata ac taliasunt, ut quicquid
se putauerit homo benefacere, Ffiat sine charitate nullo modo Di bene. Itidem lib. I. retract. capit. I s. & epist. ος. Item lib. de moribus scribit omnia bona hominisiasummum bonum referenda esse ; & lib. I 9. civit. cap. I s. virtutes dum propter st expetuntur superba vitiae se ; quibus aperte significat caeterarum virtutum actus vitiosos esse, nisi , charitate Theologica imperentur , quae charitas si pe gratia formaliter sanctificante nunquam habetur.
x Ad i. respondet Vasq.per charitatem intelligi quemlibet affectum verae virtutis & honestatis, ita ut sensus sit,nullum actum bene fieri nisi fiat ex amore honestatis ; quem amorem nomine charitatis ideo appellat Augustin. quia cum specialiter respiciat vel Deum, vel nos ipsos, vel proximum, amorem ali quem includit vel Dei, vel nostri, vel proximi. Hoc sensu, charitatis & dilectionis nomen frequens acci
pit, ut lib. a in duas Epist. Pelagian. cap. 9. Eu est
338쪽
, boni cupiditas nisi charisin 3 S lib.de spiritu & litera.
cap. 32. haec est Mes qua per dilectionem operatur, nomper timorem formidando poenam Fed amando iustitiao, ubi dilectionem & amorem iustitiae promiscue accipit ,& immediate post dilectionem hanc charitatein Dominat: u lib. . contra Iulianum cap. 3.actum coniugii factum non voluptate libidinis, sed volumata propagations amorem Dei vocat. Sed & Concilium Mileuitanuin can. I . definiens. esse donum 'Deliciis quid agere debeamus s diligere ut faciamus, hancque postea dilectionem nominas charitatem pro eodem usurpat charitatem,& operum bonorum quate-hus bona sunt dilectionem. Sed Suar. euidenter Ostendit ex serie contextus, illo loco sermonem esse de charitate Theologica. Dico igitur cum Suare,Augustinum loqui de bonitate morali no quacunq; sed in qua sudatur codigi iii meritu aeternae gloriae,quet bonitas gratia & charitate in operate praesupponit:eode sese dixit Paulus I.Cor. 3 in linguis hominum loquar, Scc. bc Theologi cum August.Epist. 1 1. charitatem esse formam caeterarum virtutum,eaque absente nullam esse veram virtutem.
Dici etiam potest Augustinum loqui de bonitate
morali praecise,& assirmare uniuersaliter sine cha itate nihil bene fieri,quia ut plurimum id eontingit., let enim peccator ex motivo malo vel indifferenti operari, abysso abyssum inuocante. Ad a .aut solum ait August.opera bona per charitate actualem vel habitualem in Deum referri oportere, ut sint codigne meritoria aeternae gloriae:aut si ad eorum moralem bonitate,illo tu in Deum relatione exigit, non loquitur determinate de relatione per habitu vel actu Theologicae charitatis,sed de uacuq; relatione in honestum finem , qua virtualis in Deumulatio includitur, c in ovinia actus honestus eo ipso
339쪽
quo honestus est , ad Deum reseratur ut participatio rectitudinis eius moraliri,ut obsequium ei gratum &honorificum;vnde si est intrinsece honestus,intrinse-cὲ ac per se ad Deu refer tur,si verδ solum extrinsece, seu per denominatione externa ab alio actia per que ad honestum finem ordinatur, extrinsece soldm ad Deum tendit & refertur, ea speciali tendentia & ordinatione quae in bonitate morali fundatur. Ad 3,dis utat in Stoicos qui hominis ultimum sinem ac sumimum bonum in virtute collocant,aitque affectum , quo vitius tanquam ultimus finis appetitur , non este actum virtutis , sed superbiae. Ob. 2. nulla creatura propter se amari debet: Atqui honestae actiones, ut parentes colere,alteri quod suum est reddere, &c. 1unt creaturae, Ergo non
propter se, sed propter Deum diligendae sunt, cuius
dilectionis charitas principium est. ι . . Dist. Anteced. vi homnis ultimus finis , Concedo: ut particulare bonum in ultimum hominis finem ex natura sua ordinatum , nego.
QVaeritur an saltem fides mortua, seu per gratiam & charitatem non vivificata necessaria sit ad quodcunque opus moraliter bonum. Aliqui sentiunt infideles nullum omnino bonum opus edere posse,imd omnia illorum ope a esse peccata , ut Catharinus,Roffensis;& Greg. Ariminensis, Sed alij per infideles intelligunt veri Dei nescios de Hololatras; alij Theologica & supernaturali fide destitutos, quales sunt non modo Ethnici, sed Iudaei, harietici,Mahumetam &alii veri Dei cultores. Conclusio , infideles, etiam Ethnici & Idolola-rrae, possunt aliqua bon opera virtutum acquisitavrum , seu naturalis Ordinis exercere. Ita communiter .
340쪽
Theologicum S.Thoma 2.2.q. Io.art.A. Prob.i .ex scriptura Dan. peccata tua eleemos laredimo , hoc enim dicitur Nabuchodonosori licet i Ethniso & idololatrae; & Rom. 4. gentes quae legem non habent , ea qua legis sunt naturaliter faciunt; haec enim dicuntur de Gentilibus,etiam falsorum deorum cultoribus. Prob. 2.ex patribus; August.lib. de spiritu de liteta, cap. 27.de Gentilium operibus ait, si discutiani quo Me fant, vix inueniuntur qua iustitia debitam laudem desensionemve mereamur ; ubi particula, vix, iudicat saltem aliqua eorum opera, iusta seu moraliter bona esse. Item lib. de gratia Christi, cap. I A. in Assuero rege; & epist. 1 3 o. in Polemone, licet idololatris, bonum opus agnoscit. Chrysost. homil .de fide M lege naturae ,similes mihi videntur qui operibus bonissorent , ct Deum pietatis ignorant, reliquiis mortuo rem tuliare quidem indatis, sen*m a tem pulchrorum non habentibus ; qua enim utilitas anima mortua , Des quidem mortua Me ct ratione, bonis autem operibus vestitis. Itidem Basil.hom l .in hexam. Prob. 3.quia supra ostensum est ex Philosopho,adactum morali ter bonum lassicere , ut operans scienter & libere in honesta materia versetur, honestatis gratia; atqui haec omnia in infideli etiam veri numinis ignaro possunt concurrere , licet enim ex naturalis luminis abusu Dei veritatem& unitatem non artigerit,p'test nihilominus ex principiis moralibus per se notis euidenter concludere aliqua esse ipsi decora, ut obtemperare superioribus , honorem denire parentibus , eleemolynam pauperi largiri, depositum xeddere,&c harumq; actionu honestate obiectiva ita pertuoueri ad eas praestandas,ut ex intuitu honestatu huius libere conseruiat in earu exercit tu, & rei pia il-