장음표시 사용
571쪽
sp rationem, quam in nobis sine nobis esscit, vocat& inclinat nos ad consentiendu;nostrum veto,quatenus his motionibus praeuenti&excitati Consentimus, iisde cu noltra voluntate in consensum influentibus; primu munus est gratiar ope: atis,alter u gratiae coope- Iacis.so Idem . cooperando perficit, quod operando incipit, quoniam Use ut velimus operatur incipiens, qui vol=ribus cooperatur perficient.Ιbidem. ut ergo vel mus cnobis operatur,cum aure volamus , sic tol mus ut faciamus , nobiscum operatur. Itidem lib. I. de praed sanct. cap. I9. & lib. de dono perseuerantiae cap. I 6. Gregor. lib. Io. Moral. cap. II. Supema pietas prius
agit in nobis aliqui ne nobis . vi subsequente quoque nostro libe ro arbitrio , bonum quod iam appetimus Natnobisecum. Haec autem concit. & PP. doctrina petita est ex citatis scripturae locis. Dicitur autem gratia operans operari ut velimus; id est , inclinare nos ad volendum & consentiendum sine nobis , quia humano modo,seu cum indifferentia & libertate ad eam non concurrimus, ut declara tum est disp. I.q. 2 art. s. p.4.Hic vero notandum,aliud
esse Deum op erari ut velimus, aliud operati nostrum velle, primum facit sine nobis, alterum autem nobiscum. Deum operari ut velimus , est ipsum aliud inno bis essicere quo moueamir & inflectamur ad con sentie ndum in bonum, puta gratiam piae cogitationis& ins pirati nis,quim independenter a nostro liberocon laia su m i sericorditer in nobis efficit sine nobis,id est fine no stro libero concursu;Deum autem operati velle nostrum , est ipsum per eandem gratiam iuuarenos actu consentientes, & cooperari voluntati suum
cunsensum libeth praestanti,quod facit nobis huinano
oerantem non differre inter se se i in entitatiue,
572쪽
sed ossicio tantum eandemqne gratiae entitatem dici
operantem, quatenus in nobis sine nobis operatur vive limus, hortando nos ad liberum consensum in bo- m cooperantem vero, quatenus cum nostra volu tate libere consentiente concomitanter operatur , &liberum eius consensum cocssicit. 2.gratiam operantem & cooperantem , ab excitante & adiuu nte non
distingui realiter sed solum ratione, seu quoad diuersas formales rationes sub quibus cocipiuntur; sumendo gratiam adiuuantem,quo modo praeced.quaest . rni diximus a conciliis & patribus gratiam in excitatem dc adiuuantem partientibus. Ex vident. seis 6. cap. s. Initium salutis est a gratia excitante,ex August.
textu cit. est a gratia operante , ergo eadem est gratia excitans & operans: praeterea ex Trident. gra- tia excitans est etia cooperans, siquidem can. .dennit eum qui conuertitur excitanti gratiae cooperari,ergo cum gratia operans eadem sit cum excitante, eadem quoque est cum cooperante.Neque vero legenti textus concilia & PP. hac & praeced. quaest. citatos, dubium esse poterit,quin ex illis gratia excitans & adiuuans,operans & cooperaias,realiter in dentificentur.
Exponitur eadem diu lo abstrahendo a mente Concit. PP. I. FI Dosit. Diuisum est gratia tum habitualis . tum Ita actitatis . Gratia habitualis dicitur operans, qua tenus esse stupernaturale homini tribuit,vel ut loquitur S. Thom. prout animam sanat, iustificat, de Deo gratam facit ; cooperans prout est actu principium operis meritori j ; gratia vero actualis dicitur operam,
quatenus in nobis operatur internum voluntatis actum , cooperan= quatenus concurrit ad actima exter-mam voluntati. Ita S. Thom. I. a. q. t I I. art. 2.in corp.
ubi per internum actum voluntatis intelligit actum elicitum
573쪽
licitiim ; per externum vero imperatum, id est actu trifacultatis dillinctae, voluntatis imperio subditae, iub
quo tamen etiam comprehendit acturia elici tun-nteriore acta elicito imperatum,ut cuiuis tum citatum
locum,tum quaest . i7.ubi de actibus imperatis agitur, , sincere legenti manifestum erit. multi nihilominus hoc loco. per internum voluntatis actum intelligunt eum,qui versatur circa Deum ut finem ultimum, puta
actus fidei i spe charitatis, &c. quibus conuersio ad
Deum ut finem ultim iura continetur; per actum externum, reliquos actus bonos ex conuersione procedent m & in salutis media rendentes; aiuntque gratiam actualem dici operantem respectu priorum, licet a nostra voluntate libere operante profici scantur,quia illos in nobis quodammodo sne nobis operatur ummostra voluntas non moueat se ad illos ex praeuia iv tentione finis, sed soliis Deu*ratiae vocantis impuls-bus ipsam ad illos moueat 3 eandem vero gratiam dici cooperantem respectu posterior uin actuum quia non solum a nobis humano modo , seu cum indita lentia& ulu liberi arbitri j, operantibus fiunt,sed ex praeuia motione libera, quia voluntas nostra se libere applicuit & determinauit ad illorum, exercitium,puta ex actibas libet is circa Deu sictu finem ultimii elicioris. Ita Caiet. Bellarm. Conradus, Greg.,al. Medina, bolus, Dri edo, Durand. Ruard. Antonius &c. a. FV. Diuisum est gratia tum ha8itualis tum actualis . Gratia operans ea est quae homini nondum iustificato conceditur, se dicta quod eam proprie non mereatur , nec proinde ad eius infusionem cooperetur.' Comprehendit omnia dona supernaturatia, quae Deus homini largitur usque ad iustifidationem inclusiue, ade6que complexionem habitu iam supernaturalium quibus iustitiae status continetur. Gratia cooperos ea
dicitur,quae homini iam iustificato conceditur,sic di-
574쪽
cta quod eam proprie mereatur , proindeque ad eius infusionem cooperetur, comprchendit argumentum habitum supernaturalium , & auxilia g aliae quibus iusti praeueniuntur & adiuuantur ad bene operandum. Ita Molina. . . '3. Exp.gratiasperans est gratia sanctae cogitationis& inspuationis , qua Deus nos ad contensum in bonum excitat & hortatur , cooperans est moto media inter gratiam excitantem & consensum, qua Deus voluntatem applicat & praedeterminat ad consentiendum. Ita qui praemotionem physicam adstruunt.
Degratiapro niente, comitante , ct subsequente.
Diuisio haec sumitur tum ex script.tum ex concit & Patribus locis infra citandis.
E xponitur diuisio hac ex mente concit. 9 PF. F. CV diuisio haec accommodari possit etiam gra- tiae protectionis exterioris, qua Deus remouet peccatorum an sas. & impedimenta bonorum opeium, & qua offert bene operandi opportunitatem,ac extetiora incitamenta quibus ad bonum inducimur, lota tamen gratia actualis interna , seu gratia sanctae cogitationis & inspirationis, est diuisum quod hac diu isione in sua membra dirimitur. Ita communiter Τheologi ex mente concit. & Patrum. Caterum gratia externae protectionis dici potest praeueniens non modo respectu liberi consensus , sed etiam respectu otionum indeliberatarum quibus ad consensum iii flectimur,cum Deus ea uti soleat ad eas in nobis ex
a. Concilia& Patres gratiam praeuenientem&subsequzntem non semp.r eodem modo acceperunt, ideό- que
575쪽
que duae sunt expositiones eorum senrentiae confor
I. Expositio, Gratia praeueniens ea est quae in singulis
bonis operibus consensum nostrum liberum praeue- . nit, pulsando cor nostrum & inclinando ad consentiendum; Comirans seu concomitans ea est , quae liberum consensum in bonum concomitatur . eumque
cum voluntate coescit , voluntate quidem physice, gratia vero moraliter in eum influente ; Subsequene, est , quae liberum consensum in bonum subsequitur hortando ad implendum opus propositum, cum eius praestandi oportunitas exhibetur, & ad illius exec tionem,si voluntas eius vocationi obtempera i , concurrendo.Ita Maeratius d isp. . lach. 3. Expositio hac,secundum quam interna gratia actualis dicitur praeueniens,comitans,dc subsequens, per ordinem ad liborum consensum in bonum. Prob. i.Ex scrip. Psalm. 87. Mane oratio meap veniet te, Psalm. II 8 , Praeveni in maturitaτe ct clama ui ; & Psalm. 1 8. Misericordia eius praeueniet me. Psalm. 12. Misiericordia eius subsequetur me ; Prioribus enim locis dicitui Dei misericordia seu gratia praeuenire nos, quia praeuertendo omnem bonum usum nostri liberi arbitri j,hortatur nos ad consensum in bonum; po sterioribus autem dicimur eam praeuenire , quia nostrum bonum propositum cum auxilio gratiae praeuenientis & concomitantis susceptum praecedit gratiam quae conceditur ab illud opere implendum. Vide etiam r. Cor. II. V. IO. Philipp. a.
semper antecedit, O comisatur, s subsequitur ; de virtute loquitur,quam Christus tanquam caput in membra,daanquam vitis in palmites,in iustificatos influit,
576쪽
quae virtus est interna gratia actualis. Prob. 3. ex Patribus; August. in Enchirid. cap. 2.32. Virumque legitur in sacris eloquiis, ter miserico dia eius praeueniet me, ct misericordia eius subfriquetur me; nolentina praeuenit Di velit, volentem
sybsequitur ne frustra delit, Puta non implendo
quod 'oposuit. Fulgεnt. Ad Monimum cap. t. Pratieme Deus donaus homini bonam voluntatem, sybsequitur bene volentem , operando tu illo boni opem facultatem. Itidem cap. 7. & lib. 2. de verita te praedest. & gratiae sub medium, Prauerit misericordia merum hominis albitrium,dum in nondum bene volen tesola operatur exordium bona voluntatis : subsequiturcium bene polentisubministrat auxilium, ut Hue operando pei ueniat ad bona voluntatis esseetum , ctc. His August.& Fulgelativerbis, gratia praeueniens S sub' sequens in eo distinguuntur, quod illa detur ut eonsentiamus , haec vero ut quod per consensum praestare statuimus reipsa praestemus. 2. Exρositio , Gratias ueniens ea est,quae iustificationem hominis praecedit, & in eum finem concedi tur,ut cum Deo reconcilietur & iustificetur ; subsequens ea est, quae homini iustitiam leu sanctitate adepto infunditur,ut in ea perseueret ac bene operetur,& sialutis negotium absoluat. Ita Maeratius loco cit. num. . Expositio haec. secundum quam gratia astualis interna dieitur ptaeueniens & subsequens per ordinem ad iustificationem.
Prob. cx Augu 1. & Fulgentio ; August. lib. de nara & gratia cap. 3I. prauenit. gratia Dei) ut sanemur, dbsequitur ut sanati vegetemur ; praeuenit ut voce r ad iustificationem in fιbsequitur ut glorificemur. Fulgent. lib 1. de verit. praedest. & gratiar sub medium; Piauenla nos misericordia Dei ι dum propit sit Dominus omvibus iniquitatibus nostris, subsequitur ποι , dum - sanat
577쪽
etat omnes languores nostros,pina infirmitates ex peccatis contractas, post iustificationem residuas.Et lib. i. ad Monimum cap. I I. Prauerit impium gratia Dei itflat iustus ; subsequitur iustum , ne i impius : p uenit eliseum vi surgat, subsequitur eleuatum ne cadat.
Exponitur eadem diuisio absrahendo a mente conci
SVut& aliae diuisiones huius expositionis, sed non
videntur ex concit. & Patribus sumptae.1 .ExpositAiuisum est gratia tu habitualis, tum actualis. Gratia praeueniens est ea omnis quae prius operatur seu effectum sortitur quὶm alia ; jybsequens ea quae posterius;quae enim prius operatur recte dicitur eam praeuenire quae posterius suum effectum obtinet, &contra,quae posterius operatur,recte dicitur eam subsequi quae prius operata est.Ita S.INom a. ij.q. ii t. iij. qui propterea notat esse quinque praecipuos effectus grasiae,quorum primus est,ut anima sanetpr seu iustincetur.2. ut bonum velit. 3.ut bonum quod vult operetur. .ut in bono perseueCer. s .ut ad gloriam perueniat .Fauet Aurast. lib. de natura de gratia ca. 3 2.quem ramen Vasq. iuxta primarn art .a .expositionem inter
a. Eapositio; diuisum est sola gratia actualis interna; praeueniens ea est quae praeuenit consensum volun tacis,concomitans &subsequens est gratia adiuuans, quae dicitur concomitans comparate ad liberum consensum voluntatis ad quem prie standum cooperatur, lubsequens verδ comparate ad gratiam praeuenien-tρm quam consequitur. Ex quo sequitur I. eadem numero gratiam esse praeuenientem,concomitantem.& subsequentem. 2.gratiam excitantem , operantemti praeuenientem. Item gratiam adiuuantem , coopexantem & concomitantem sola ratione distingui. Ita
578쪽
Suar.Bellarm.& alij ed quod pace tantorum virotum dixerim , notio haec gratiae subsequentis adeo incongrua & absona est, ut Patres vel nunquam de illa cogitauerint,vel cdgitando a pernati sint. Ob. Nec apud August.& caeteros Patres,nec apud S. I ho m. & alios veteres Theologos, reperitur tri- membris diuisio gratiae in praeuenientem , concomitantem & subsequentem ; sed solum bimembris in
praeuenientem & subsequente in excitantem & adiuuantem,in operantem & cooperantem , ergo suta sequentem identificari censuerunt cum adiuuante,
Nego Conseq.ideo enim bimembrem diuisione fecerut,quia ut esset adaequata & legitima,non Oportebat esse irimembre,clim omnis gratia interna actualis sit praeueniens vel subsequens, excitans vel adiuuans, operans vel cooperas. Quod tamen no impedir quin- trimembris gratiae huius diuisio in prquentenre,con- comitantem, & subsequentem , a Trident. sess. 6.cap. I 6.tradita,& petatur a Patribus ac veteribus Theolq-gis;& legitima sit. Ab illis quidem petitur,quia sngula eius membra suggesserunt,licet ea in unum corpus non compegerint;legitima est.quia in aliis diuisoniabus , per gratiam concomitantem & adiuuantem intelligitur omnis actualis gratia interna quae ad libe Tum consensum bonum cooperatur. siue sit primus siue non, & ita hoc membro gratia subsequens includitur ; in hac vero . per comitantem intelligitur ea, quae cooperatur ad primum liberum consensum iri sonum ; per subsequentem vero ea quae tum excitat, tum cooperatur ad eum liberum consensum, quo Voluntas potentiam exequentem applicat ad implen-ἀum opus interiori consensu decretum & propositum : ideoque trimembris haec diuisio explicatior &distinctior est quam bimembris.
579쪽
Diuisio haee sumitur ex icriptura,concit. & Patribus infra citandis.
i tussiciens apud Theologos bifariam su- Imitur, i .genetice prout est quid comune gratiae efficaci&inefficaci int genus speciebus ei subiectis, a. Specifice, prout est species gratiae sufficientis efficaci gratiae opposita, cui tanquam imperfectiori speciei generis nomen attributum fuit. Ita nomen animalis bruto appropriatur,& nomen gratiae gratis datae , illi gratiae,quae non ad recipientis,sed ad caeterorum salutem primδ& per se ordinatur,aiente Thom. 1.2.q 3. art. .prior acceptio gratiae sufficientis lilibeest,altera angustior. a. Gratia suisiciens generice sumpta est ea, quae vires homini suffieientes tribuit ad bene operandum , &salutis negotium implendu seu cum quia potest bene operari & saluari, abstahendo tam ab actuali bo na operatione & saluatione, tum ab earum negatione;quae notio tam communis est efficaci & inemeaei, quam ratio animalis homini & bruto; ideoque gratia eum qua Paulus tentationibus resistebar, & salutem operabatur, quaeque proinde esticax erat, sufficiens
nominatur 1. Cor. 11. Susticis tibi gratia mea. Et Prog . per lib. de voc. gent. cap. I6.gratiam, quae saluteri re 'ipis operatur, sufficientem vocat.
3. Gratia sufficiens specificὶ sumpta est ea, quae homini praebet quidem vires susscientes ad bene operandum, & salutem obtinendam, reipsa tamen bonam eius operationem & salutem nunquam in
fert; seu cum qua potest bene operari & saluari, non
580쪽
tamen re ipsa bene operatur & saluatur, desectu. ἐiberae cooperationis : Gratia verb efficax ea est quae & praebet homini vires sufficientes ad bene operandum ac salutem consequendam, & reipseoonam eius operationem ac lalutem inserit, seu cum qua homo ita potest bene operari Sc saluari, ut re ipsa bene Operetur & salvetur. Ita communiter Theologi. 2GO; Gratia dicitur esticax tui com parate ad bonum opus aut victoriam tentationis praecise , tum comparate ad salutem , ut autem simpliciter dicatu tessicax satis est quod bonum opus aut victoriam ten- rationis re ipsa inserat, neque nece se ut vi eius salus reipsa obtineatur.
ARTICVLVS II. uanam gratia in Fusscientem ct efficacem diuidatur, an dinso bac recipi nda sit '
1. V V diuisio haec accommodari possit tum gratiς J habituali,prout dicit habitum gratiae formaliter sanctificantis & alios habitus per se infusos, per
quos Vt potentias connaturales operatur; tum actuali non modo internae, sed etia externae;ex mente tamen
Augus .aliorumque Patrum , diuisum, seu gratiae quae hie in sua membra tribuitur,est sola gratia actualis interna, id est gratia sanctae cogitationis & inspirationis. Ita communitet Theologi Ariob. ex August. qui lib. . 83. quaest. q. 83. utramque appellat vocationem. a. Diusionem hanc reiecerunt Semipelagiani teste Hilario in epist. ad August. quae praemitti solet lib.de praedest. SS. & reiiciunt huius temporis sectarii cum Luthero & Calu. teste Bellar. lib. I. de natura & gratia,cap. I. lib. 2.cap. l. quorum fundamenta infit
3. Dispouem hanc recipiendam esse,seu quod idem est , dari duas gratiae internae actualis species,quarum una sit estica x , quia bonam operationem ac salutem infers,