장음표시 사용
131쪽
96 Da Ra MATA PHYSI CRgandis erremus , regulae quaedam prae oculis habenάdae sunt, ad quas investigationem nostram exigamus e quae St Ostendunt, sensus interdum falsos ense: si J si debito modo adhibeantur, muli plura vera oculis ostendere posse , quam suspicamur. De quibus legibus quoniam in Logica disputavimus, La J tironem ad eum locum remittimus . k Concludendum est igitur, tria illa clare & distincte sensibus externis percipi: primo exsistentiam corporum: tum proprietates, qua ad corpus nostrum eurandum necessaria sunt: postreino , quGad foetetatem humanam servandam, em instituendam sunt necessaria. Hoc satis in superioribus confectu in est . Unum addo, haec tria pro primis veritatibur haberi posse, propterea quia ex nullis veritatibus prioribus deducuntur: multa ex iis duci possunt, qui character est primarum veritatum . C A si J Haud recte boc loco air G. Nulserius L Trait εdes Prem ieres Verite 2 Part. l. c. 16. J sensus fideliter repraesentare , quod ipsis videtur . Non enim ipsis, sed menti nostra tale quid videtur. Dieere deberet, sensus fideliter obiicere menti adsectionem , quam recipiunt : secundum quam si temere iudicamus, interdum decipimur. saJ Logicae Libro IIII. pari. r. cap. . de errorIbas ex sensibus promenientibus di putavimus . Capito vero 7. docuimus, quo modo periculum facere debeamur , ne investigantes erremus . Horum summa est :I. ut res accurate & debito modo expendatur. 2. ut semper tale quid idem sensus repraesentet. I. ut alii sensus non contradicant. q. ut id ceteri homines oculati verum esse confirment.
132쪽
Casu T VII. Ostenditur primas veritates aliquar etiam aliorum auctoritate eognitas haberi.
NON de auctoritate Divina hoc loco est disputatio , quae tanta homini , qui justam Dei habeat notionem , esse debet, ut si certo constet , Deum aliquid dixisse , id pro certo & indeficienti haberi debeat. Sed de Humana auctoritate ac testimonio disputandum , considerandumque quantum illud primis veritatibus adserat momenti. Et certe quidem tametsi singuli homines fallere
Possunt , tamen cum omnes , aut fere omnes aliquid summo consensu testantur, tam certam rem faciunt , ut nemo sanae mentis eiusmodi testimonio repugnare queat . Nec longe repetenda est ratio . Nam inim tam varii sint hominum mores , tam Uaria ingenia , tanta in Judicando varietas , ut non
dico decem , sed vix duos in una ct populosissima civitate semper & eodem modo iudicantes invenire possimus; relinquitur seri non posse ut omnes in fallendo conveniant. Quare si aliquid constanter
docent, non alia de caussa faciunt , nisi moti rei evidentia ac veritate. Proinde quod omnes constanter aiunt, verum id esse necesse est. Itaque constans hominum testimonium est signum , seu indicium , seu criterium veritatis : ex eoque plurimae primae veritates desumi possunt, modo adsint circunstantiae aliquae, quae rem extra omnem dubitandi rationem ponant , id est certam , d. perspicuam faciant. Haec vero ad tria genera re
133쪽
duci possunt. de talibus rebus sit sermo , de quibus singuli homines iudicare possunt: ut sint res ,
quae exsistunt , ut vulgo dicitur , res facti: si dv. g. esse C stantinopolim , Goam , & eius generis alia , de quibus tam docti, quam indocti eodem modo dijudicare apti sunt. 2. Ut tanto in numero sint testes , ut maior requiri non possi ut aliquid pro eomperto O explorato habeatur . Nam , ut paullo
LiJ Tesimonium hominum vel respicit res eas , quae exsistunt , O per sensus adquiruntur , quas vulgo vocant res facti; vel res , qua non sensibus , sed ratione percipiuntur: cujusmodi est exsistentia , edi operationes intelligentiarum , qua eorporis expertes sunt , ut Angeli boni , malit itemque res corporea , quas vel propter distantiam , ut ea , quais astris , vel propter exilitatem suam sensibus adringere , ae discernere non possumus . 1 e rebus sa-hoe loeo est disputatio , quae sola hominum testimonio probari possunt. Hae vero in tripliei sunt differentia. Vel enim
hominum tesimonium omnino consentit eum iis ,
qua fere semper experti sumus; tali easu judi
cium etiam firmum elicit , quamvis non eo gradu , quo supra diximus. Vel testimonium est de re , qua
fieri potest , mei non fieri et odi si ab hominibus side
dignis proficiscitur , eonsensum itidem Armum generat . Vel denique de rebus es sermo , qaα Pel experientia adversantur , et ei in eo auctores alii aliis contradicunt: e . hoc casu secundum variam naturam argumentorum , aliud Ο aliud judicium facere debemus . Videsiis Loelium de Intellectu Humano
134쪽
LIBI TERTIus. 99 ante dIximus , non est neeesse ut omnes homines singulatim audiamus: tum quod non omnes easdem res investigarunt: tum quod ad id, quod quaerimus, tale quid inopportunum videtur. Sufficit si plerosque, qui id cognitum habent, in eamdem sententiam disputantes cognoscamus et qui si consentiunt, quis sanus tali testimonio repugnare audebit vr nulla ratio se offerat eur iudicemus , illos vel odio, .el amore , vel spe , vel alia de ea
D mentiri voluisse . Quae tria si concurrunt, nullus nisi stultus eorum dein testimonio repugnabit. si JSunt aliqui Philosophi, qui longo sermone disputant, an adsensio, quae e X communi hominum consensu in ejusmodi rebus proficiscitur, vocari debeat probabilitas summa , an certitudo , id est firma opinior S miror Cl. Busserium , qui nullam occasio nem praetermittit reprehendendi Lockium , etiam in rebus levissimis , cui tamen quantum debeat, omnessqui utriusque scripta legerunt, exploratum habent ἔlitem ei de hoc negotio intentare, contendereque a
tam certum esse ea sitisse Carthaginem, quum certum erat, se ebortam , in qua scribebat, videre . Nam primum negare nequit Cl. Bufferius, hanc
propositionem , fieri potes ut plurimi homines fal
lant, ct foliantur, etiain si naturae vires specte-N a mus 13 Logica L. IIII. pari. a. eap. a.' O s. ubi de probabilitate historica ,-hermeneutica , exposui mus , qua necessaria sunt, ut in eredendo , qua alii
narrant, non fallamur : qua omnia tum rebus , qua scripto, tum iis , qua voce eonstant , accommodori
135쪽
Ioo DA RE METAPHYs Ie Anius . nullam prae se ferre contradictionem, ideoque rem esse possibilem. Contra vero naturae legibus fieri non potest, ut homo mentis compos fallatur putans, se chartam manu tenere, quam non habet. Proptereaque recte Lockius duas illas sententias duobus nominibus significavit. Deinde , etiamsi eidem demus , utramque eadem certitudine reapse gaudere , tamen cum di Uersis modo nos cogant, multoque altius & vividius
in animo defigatur , me in praesentia scribere in haeeharta, quam defigitur dum lego, exstitisse Carthaginem p commode duobus nominibus duplex illa opinio distinguitur .
Et, ut verum fatear, nisi nomina accurate definiverimus, tota haec contro Versia de vocabulo esse videbitur, quod nec ipse Cl. Busserius dissiletur. Verum, si rei naturam , uti par est, consideramus, reperiemus ab ipsa rei varietate eiusmodi controversiam exsistere. Quare commode, atque ad rem valde accommodate rem totam explicatum iri
puto , si tres ordines, certitudinis consti tueri mus . Altera est certitudo Metaphystea, quam habent axiomata Metaphysica , & Mathematica, quae ita sunt vera, ut nullo modo falsa esse possint. Altera PD- flea , quam habent res cognitae per sensus , quae ita verae sunt, ut nullis naturalium rerum viribus salsae esse possint i tametsi si summam Dei potentiam consideramus, alio modo esse possunt: ut se offert in Fu- charistia , quae panis videtur , panis tamen non est. Tertia Moralis , quae ita vera est, ut etiamsi vix aut ne vix quidem salsa esse possit, tamen, si rei naturam examinamus, nulla contradictio se offerat, nullum miraculum a Deo factum esse putemus, si falsa exstru
136쪽
exstiterit. Quod, ut clarius cognoscatur . eodem, quo ille usus est, exemplo rem inlustrabimus . E. g. si singuli homines falsi esse possunt , cur non omnes, qui aliquid suisse testantur saltim cur non illi , qui testantur fuisse Carthaginem Si numerum Veterum inimus , qui de Carthagine memoriae produnt , non multos esse reperiemus . Eorum , qui ea urbe stante scripserunt, habemus Aristotelem , ct Polybium , plurimum Thucydidem , ct Plautum et siJ ut alios omittamus, qui a posterioribus citati reperiuntur, veluti Fabium, & Philiniim a
st 3 Addunt aliqui inscriptionem Columnae Rostratae C. Duilii, qua ipsi ob triumphum de Meulis , ct Poenorum elaste in foro Romano posita erat, ut ait Plinius , edi staransiilia nur, O quae etiam nunc Roma exstat in Capitolio . se Verum sit ea ipsa sati,, Cia conjus vir Antiquitatis peritissimus j quam ,, Plinius , stanctilianusque viderunt, non facile ,, dixerim a certe antiqua illa, quae ipsius Duilii aetate , hoe est quingentesimo fere P. R. C. anno
is eoiloeata fuit, non esse videtur et nam littera ,, elegantiores sunt , quam ut illo rudi barum ar-
,, tium Deuto in eisa .ideri possint; edi seribendi
,, ratio , qua illa aetate Romani utebantur , non ,, adamussu in ea servata reperitur. is Ciaconitis in citum n. Rostr. inseripi. explicatio , apud Graevium Antiq. Roman. Tomo IIII. pag. i8ri. Adeo ut
verisimilius videatur , post C. Caesarem , immo post Ruinesilianum imum restitutam suisse talem basim ,
eamque esse, qua nune Roma videtur. Resse ut iudicemus, ex ea nullum pro e sentia Carthaginis
137쪽
ro a Da RIM ITA PHYs Ie A Polybio i Clitomaehum , itemque Naevium Enonium a Cicerone; Menandrum a Joseph octe. Tum Augustaeo aevo offendimus Ciceronem , Sallustium , Nepotem , Virgilium, Horatium , Livium , Diodo.
rum Siculum , Strabonem. Post Augusti aevum se offerunt Paterculus, Mela, Curtius, Plinius Se nior , Flavius Iosephus , Florus , Plutarchus , Justinus Historicus , Appianus Alexandrinus , Tertullianus , Dio Cassius , Herodianus , Ptolemaeus , Solinus, Eusebius, Themistius , Orosius , Eutropius, Procopius , alii. Fac esse xxx x. auctores , fac esse L. qui exstent. Num L. homines falli, aut mentiri non possunt Sed, his omissis , --m omnes, de quibus loquimur, eadem auctoritate censendi sunt rnum omnes eam viderunt minime vero : nam si
Polybium s tres enim reliquos in Africa fuisse non constat, immo verisimilius est numquam ibi fuisse J
argumentum duei pule . Eo magis, quod in ea non de Carthagine , sed de Paenis, ct Carthaginiensibus, idque in Sicilia , mentio fit et quod gentis nomen es, non urbis .
Idem de Fastis Triumphalibus dieendum esse via
detur. 2Eorum antiquitatem es concedamus, quν tamen certa antiquitatis non sunt , edi an ex aliis sumtisint non eonstat; tamen non efficiunt, quod volumus . Perpetuo enim loquuntur de Faenis, num
quam de Carthagine e P. . C. DUILIUS. Μ. F. Μ. N.
CLASSE POENICA EGIT. R. INTERRALAR. id est , navatim
138쪽
seiungimus, siJ ceteri, qui Augustaeo aevo scripserunt, centum S eo amplius post Carthaginem destructam annis scripserunt. Potuerunt illi quidem
novam Carthaginem , coloniam illam Romanorum, quam Caius Caesar LaJ vel potius Augustus filius circa veterem Carthaginem exstrui curavit, de-Φomnes diras urbis veteris cavens religiose , s3Jquaeque usque ad UII. Christi saeculum duravit, de qua vi κ rudera quaedam exstant, videre et sed veterem Carthaginem, urbem illam celeberrimam, aemulasn imperii, ac gloriae Romanorum , pro se cto non viderunt. Multo minus eam viderunt illi, quia I. usque ad UI. Christi seculum, de quibus supra, scripserunt. Igitur ad trium, vel quatuor hominum testimonium , qui stante Carthagine id ipsum litteris mandarunt, res tota reducitur: quom rum tres, ut ante diximus, Carthagine suerint, nec ne, incertum est prorsus et immo vero ibi non sui Ls Q lerique omnes, qui ante Augusti aevum seripsere, si unum o alterum exeipias, de Poenis, vel
Carthaginiensibus loquuntur tantum veluti de geπ- re quodam , ct regno , vel provincia , non de urbe .
eaod idem plurimi , quos supra nominavimus s e Augusti aevo, e - post Deere: qui proinde ad e ciendum id , quod necessarium videbatur , inopportuni videntur. Adeo in arctiorem ambitam redueendi .identur Hisoriei praedicti. 23 Strabo L.M II. Pliatorebas in Vita Iulii
Caesaris. νε-ώ-. Appianus in Punicis Extrem.
139쪽
io4 METAPHYsICA fuisse , verissimilius videtur . Quis igitur negare audebit , IIII. homines , praesertim , qui non cognita , sed audita reserunt, vel salii potuisse , vel fallerer sidNum L i J euam saepe, O quam varie homines in rebuThi rieis falsifuerint,etiam eum de rebus gravissimis esset sermo s quanto eum plausu ejusmodi errores, immo er mendacia ae fraudes fuerint excepta ; quamdiu duraverint ' quot homines ceteroqui non ineptos tenuerint; tam bene exploratum est iis , qui
hisoria ct EeeIesiastiea , ct Civilii exeuiti sunt, ursibii supra. I. Primum aliquot libri ad ii fuere sanctis
hominibus tum Veteris testamenti, ut Adamo, Enocho , Abrahamo , Eliae, eeteris et tam Novi testamenti , ut Evangelisis, Apostolis , immo ct cir sto Iesu; tum demum sanctissimis .iris in eeeIesu Christi, Ponti ibus Max. aliisque viris doctis , praesertim primis Deulis , tot libri adtributi sunt vel a Christianis , vel ab Haeretieis , vel ab Ethn
eis , ut iniri numerus non possit: ut Canones Ap stolorum. ut Constitutiones Apostolicae , at Episto- Ise aliquot Ignatii Martyris, ut Canones novem Antiochenae synodi, ut cetera nimis multa , qua a nos nullis Delesiae Y D. aliquando pro veris habita,
postea suppositicia eognita sunt: ut in Hist. Eeoles. possim se offers, quae distincte videri possunt apud
Natalem Alex. Hist. Feci et primor. saecul. Immo quor libri S S. Delesiae P P. falso adficti fuerint, eorum seripta spera Benidiclin. Congregat. S. mavrι iu GaIlia adita emendata declarant , qua con
140쪽
LIaga T IRTIus. IosNum igitur omnes mentiuntur mlnIme vero . nam ct ego Carthaginem fuisse defendo , quia plurimis argumentis id ipsum mihi videtur moraliserperspicuum , ct certum. Hoe ago , moralem ei uno modi
sali possunt: ut mittam Grabium iis Spici legio Patrum , Fabrietum in Codice Apocrypho Novi Testam. c, alios , qui scripta suppositieta eollegerunt. Angelis ipsis tributi ιibri ab Pudaeis ferebantur , de quibas legi potes citeIerias ad Constitui. Apostolicas L. VI. c. i6. Tanta fuit licentia
a. Deinde quot falsa etiam Libris , qui germani fetus erant certorum auctorum , fuerint admisa , idque variis etiam de ea ussit , declarant iidem auctores , qui interpolata , edi depravata seripta multa memorant.
3. Praeterea eamdem fortunam expertos esse pro- favos libros adeo viris doctis eertam es , ut non nisi honarum litterarum rudes dubitare possint. Multa
ex integro sub alieno nomine apparebant, ut plausum eaptarent: quod Socrati , cse Aristoteli , ut alios praeteream , evenisse , testis est nobilis auctor Diogenes Laertias L. II. q. 6o. mmonias in Categorias et immo pleraque . istotelis scripta suppο- sitieia esse , doeet Patricius Discussion. Peripatetic. Tomo I. l. a. p. 39. 2 d idem de Deatosuo dolet B. Aueustinus L. XXX lII. contra Faustum cap. 6. Multa etiam faede interpolata: ut quaeritur Origines apud Rufinum de Adulteratione scriptor. origen. singula erudite de more persequitur vir doctis