장음표시 사용
51쪽
Dgat g TAPMus re Ata , ct rationem disputandi sumsere , quae dub mirifice amplificarunt . II. Venio ad 'Theologiam Naturalem , quae po
tissimum est consideranda . Innumeri autem nostra sct parentum memoria Athei exstitere, qui vel aperte , vel callide Deum esse negarente siJ maximum omnium flagitium admittentes , naturaeque ipsi , quae Deum conditorem suum ex omni parte ostendit , aperte audacterque repugnantes. saJ IJos tamen alii, ut meriti erant, labefactarunt , perfregeruntque: qui adeo multi sunt, ut eos enumerare . id esset integrum librum scribere velle o quare nobi liores tantum indicabimus .
a J Albeismi historiam scripserunt ex Reeentio ribus inon nulli , quos inter exceIIunt Fenkinus πο- anasius Historia Philosophica de Atheismo . 8. I. se. Buddeus Theses de Atheismo cum adnotationibus Adriani Buuri. Trajecti ad Rhenum i 3 . 8. b. Eriderie. Reimmannas Historia Athuismi . Hil
2J Sint re vera Athei , an non , magna quasti. os . Nullos exstitisse otheos , aliqui tiri docti putarunt: maxime vero Antiquor philogophos nullo modo otheos diei posse , eontendit νοan. Christophorus πουias in libro de Atheismi falso suspectis , alii post eum. E eontrario veteres plures Atheo 1 fuisse , defendit post alios Poannes Henricus Poppius de Atheismo Philosophorum Gentilium celebriorum , Ioannes Franeiseus Buddeus de Spi-nogismo Ante Spinoetam , itemque in Thesibus de Atheismo cap. i. aIios facit Atheos Theoreticos
52쪽
LIBER PRIMUs. 17 Ex Protestantibus ante alios In id incubuerunt ,.Samuel Parheriis., Radulphus Cud.orthus , Joan. Rayus , Bentleyus , Der hamius , Samuel Clarinckius, Nieu enthytius Iam uelotius , I. F. Bud- deus, Christianus Wolitus , Hadrianus Buuri. Ex Catholicis P. D. Huetius, Magalo tuas, FenelonuS, Trevisanius , Franc. Lamius . Cum autem duo superiori taculo athei Theo- retici inpietate sua prae ceteris nobilitati sint, ct in omnium sermone versentur , Benedictus de Spi-x Oza Batavus , & γοannes ritandus Hibernus , qui libris editis suum athei sinum declararint; eorum oppugnatores adducere erit operae pretium. Dianoaam confutarunt nimis multi: inlustriores sunt ex Protestantium coetu Joannes Bredenburgius, Guil. Blyenburgius, Jacque lotius , Henricus Morus, Sam. Clarchius , Nieu.enthytius . si J Ex nostris vero, Huetius, Ie Uatar, Franciscus Lamius, aliique. mundum labefactarunt ex illis , Iac. Fayus , j. F. Bud deus , ct Clarchius . Ex nostris Morinus apud de Tilla det, sive Huetius . aliique. Praesertim vero de ratione demonstrandi exsistentiam Dei summa animi contentione disseruerunt C non primi ordinis , alios secundi : quo ipso adversarii omnes in concordiam sine labore reducuntur . Saltim scripta, quae hoc, ef superiori saevio ab adfectis vel . Inoetae, vel Tolandi , veI aliorum edita sunt , de exmentia Atheorum secundi ordinis , dubitare non sinunt. si J Vide G. Frider. yente hen Historia spino-gismi Leenhosani . Lipsiae i7o6. pag. sS. 74, q*Ieripta enarrat.
53쪽
praesertim , quae a contingentia rerum desumuntur , praeter cetera extulerunt: reliqua, veluti ad propulsandos Atheos minus emcacia , praetermiserunt. At Iaeque totius . Derhamius , Nieu.enthytius , J. Rayus , aliique in argumentis Physicis expIanandis industriam omnem posuerunt, eaque maxime praedicarunt.
De Daemonoluἰa item acerr me disputatum esta duobus ante saeculis . Nam tametsi de Daemoniis , seu Laribus, ct Geniis Veteres non modo Ethnici,
sed etiam Christiani, itemqne Scholastici copiose
locuti sint; tamen mu Ito copiosius extrema haenetate id factum est. Quaestio autem erat praesertim de apparitionibus Daemonum malorum , de eorum
operationibus , de spectris , de sagis , de veneficis . Negarunt has operationes Daemonum satis multi eruditi r quo in numero sunt Antonius Uan Dale de Oraeulis Ethni eorum , itemque de Divinati onibus Iudaeorum Idololatrie is r Fontenellius' Academiae Scientiarum Parisiens s a se eretis In Historia ora- eulorum : Chr. Thomasius ἰου Di Mat. de erimine Matiis , ct in aliis scriptis : & praeter ceteros , qui adduci possent, Balthasar Becherus in mundo Iuο fascinato , quem anno Cla II CLxxxx L edidit is Sed Van Dalio, & Fontenellis respondit Franciscus Baltus Iesu ita, dans Ia Reponse a Phipolredes ora eles de in. de Fonteneue . Thomasio vero Carol. Fri de r. Romani libro inseripto et Sebedio a Pole Micum expendens quaestionem, an dentur sperira, magi, suae . Beckero demum, qui ob inauditas opiniones quasdam innumeros in se ad-
54쪽
LIBER PRIMUS. versarios incitarat, ita multi responderunt , ut sa-elle enumerari non possint: excellunt Melch. Leyd cherus, Van der Wayen, Simon de Uries , Ioannes Aa istius , & Paullus Steenwinckel , Petrus Pol- retus , P- Van Mastrictit, Uan der Uooght, aliique laudati a Grappio in Neologia recens controversa
Addendi his sunt illi, qui in operationibus
spirituum percensendis,defendendisque egregie laborarunt; cujusmodi sunt Henricus.Morus , Josephus Glati vilius in Sad eat motriamphato , Lamber tu SDaneus, Teophilus Spizelius , Martinus AntoniuS Deirio , Erasmus Franciscus, ceterique, qui tamen non omnes eodem pretio censentur, eademque utuntur quae in hoc negotio potissimum desiderari non debet. III. Etiam PDehologIa luculentam decertationum materiam praebuit. Nam quidam Stratonis Lampsaceni Peripatetici sententiam ab oblivione vindicantes , defenderunt, animam humanam esse materialem seu materiam, quae materia vi quadam suavitati, S plastica , non vero ratione aliqua , & sensu , singulas materiae partes conformet alio & alio
si J Si veteres Materialisae cν multi , varii fuere , O varia cogitarunt , ita reeentiores iuvarias sententias ivere . Veterum aliter de animi humani natura pbuos babatur Empedocles , aliter Zeno Cittieus , aliter Aristoxenus , aliter Xenocrates , aliter Dieaarebas , ceteri, tametsi omnes Materia is Diuitiam by GOoste
55쪽
uo D s RE MITA DRYsICAS Spl noetam , inpios homines , defendere conatus est alter inpius , Gulielmus Comardus medicus Londinensis in Cogitationibus Pserioribus de Anima , R in Vindicatione rationis, religionir contra
impsuras Philosophiae. Sed inpudentissimum, & sto
Iidissimum hominem perfregerunt IoanneS Broughtonus , edito Tractatu de Natura e nimae Ratio natis itemque Menardus , Lesleyus , Asthetonus, aliique . Eumdem errorem ad milit hoc saeculo Ho- chei senius, quem Bucherus refutavit. Ut ea taceam, quae de facultatibus animae Cartesiani , Lei-bnia iani, aliique disseruerunt. Neque vero minori contentione & animi , Ad corporis Libertatem animi nostri defenderunt philosophi Recentiores contra Hobbesum , qui fatalem quamdam hecessitatem inducere conabatur, toti reque libertatem . Quod ille osticere praesertim adoristus est quodam libro , quem contra Joannem Bram inhallum episcopum Deriensem edidit . Eum tamen Iuculentissime confutarunt ex Anglis Cumberlandius
D squis Philos de Legibus Nat: ex Germania Lei-hnietius Consid. ad opus Hobbesii de Lib. necess. ω ea-su fori: ex Halis praeter ceteros Montglia Dissert.
eontro i Fatal. Part. 2. Maiorem adhuc S acuminis , S sophismatum copiam ad eumdem errorem desendendum adduxit alter Anglus , Collinsus libro ita
rerialissae essent. Vide Cieeron. Tuscul. Dispia L. I.
C. 9. seqq. Ita edi ex reeentioribus Hobbesius , To-Iandus , Spinoeta , eeterique , etsi eamdem inpietarem defendant, varie se explieant, ct ex diversis principiis sua ducunt.
56쪽
LI3gR PRIMUs. II PHommer quem ex ipsis Anglis refutavit Clarekius Ptemarq. fur uas Liv. int. Reeberebes c e. ct in epi- solis quibusdam e itemque laudatus Montglia P.I. fiet. 4. Hae tamen omnes decertationes vehementius instauratae sunt postquam Leibniatus primo , itum olfius ediderunt systema Harmoniae Praestabilitae , ut explicarent complexionem animi Sc corporis, seu rationem qua alterum ab altero adficitur, Semovetur. Nam quidam opponebant, ex praedicto systemate plane infirmari libertatem nostram . Alii e contrario systema Lethnigio. Wolfianum defendendum suscepere , aientes , ex eo nequaquam ossici humanae voluntatis libertati r quod fecit singulari li-hro Christian. Nolfius , itemque Georgius Berna
dus Bylsinterus f i J aliique Nolfiani. Masori adhuc studio ac diligentia e alationem , ct commercium, ut ita dicam , eo oris ct an mi investigarunt Philosophi nostra memoria , ac pa rentum. Nam praeter Scholasticos, qui systemath fuxus multo ante excogitarant, La J duo nova systemata cogitata Ee inventa fuere. r. Adsisentiae, vel etiam caussarum oecosionalium: s3J quorum pri
57쪽
ga DE RE META PHYSICAmum Cartesius, alterum Cartesiani primores , ut La Forge , Cordemaeus , Malebranchius , Sylvanus Registus , ceterique proposuerunt . IJ 2. Harmonia praestabilitae , quod systema Leibnigius primus
cogitavit, ceteri vero, ut Wolfius , Han schius, Reinbeckius , Schreiberus , Bylfingerus , Billebius , Schlos. semate caussarum occasionalium , quod utrumque tamquam certum ponat, nec animum aliquid facere
in corpore, nee contra corpus in animo , aut ullum
alcerius is alterum insuxum plasteum esse . D hoc differt, quod in primo hominis animus etiamsi noupossit motum producere in eorpore , tamen motus a
Deo producti mutandi potestatemiabeat, Iineamque pro lubitu alio edi alio flectere possit. In altero animus
nihil omnino facit in corpore , vel e contrario: sed Deus secundum leges a se latas , occasione Politionum animi, hunc vel illum motum in eorpore facit et occasimve vero motuum , qui in corpore ab ipso Deo excitantur, escit animi sensus, pereeptionesque. In hanc opinionem iverunt Cartesiani aliqui , ut occurrerent argumentis , qua Cartesii Idistema labe factare videbantur As i J Petrus Aliaeensis eardinalis, qui anno Ioas. Obiit , L. 4. Sententiar. in Repertorio suo generali, saltim veluti probabiIem ponit sententiis caussarum occasionalium. Ruod idem putat Gabriel Biel e So. eietate Clericorum Vita Communis , . in Academia Tubingens Theologus , qui eupit e vita anno I 49s-
d eorum ea fa dictum esto, qui propter ejusmodi
opinionem Malebranehium, ceterosque occasionali fas in inoidiam εο eant. Videstis Christophor. Sebei-ιleram Metaph. L. II. cap. 2. tit. I9.
58쪽
LIBAR PRIMUS. 2Ischlosserus , aliique fusius , accuratiusque exposuerunt. Quae duo systemata eo consilio condita fuere a philosophis Recentioribus , ut ea , quae in hac scorporis, &animi 3 vicissitudine dandi, accipiendique observantur , phaenomena si non vere , saltim ingeniose, Ac non incommode' expIanarentur . Effecerint, an non . nostrum non est hoc loco
iudicare. Isud extra controversiam positum videtur, nihil ultra inveniri posse, quod non ab istis Philosophis pro eiusmodi opinionibus aut defendendis , aut profligandis fuerie excogitatum . si I. Caussarum Oeeasionalium systema eonfutarunt illi, qui contra Cartesianos praesert sm contra Ma- Iebranchium, qui hoc systema perpoIivit & inlustravit, scripta ediderunt : quos inter reseruntur Fr. Lamius, Sylvanus Regi sus, Stair, Leibnigius , aliique et quibus tamen adseelae Malebranchii aliquid respondendum putarunt. Γ2J Har-L a Leibulatus quadam episeola ad 'assium datas Acta Erudit. Lipsim i a s. pag. ras. J ait , se harmoniam praestabilitam velutifabulam philoseph eam joeandi caussa exeuitasse is Verum tam serio , ramque vehemenrer postea pro ea pagnavit , ut suspi-' rionem ingerat lectori eum ex animi sententia id ju- die osse, O saltim , ex eonsuetudine eam legendiffractandi , nubem pro Iunone aeeepisse. 23 Drum , qui , pro caussis occasionalibus se.
rerunt, nemo , mes sententia , tolerabiliorem eripit eatisnem adduxis . quam G. Starmtar PhysTOm. I. c. 4. ε--τmψ.In Hypoth. I. pag.
m. 16s. seqq. quae non di ulter ad bonum sensum revoeari potest: saltim Osendit , multum hoe loco de nomine disputari.
59쪽
DE ar MrTApΠYSICA Harmoniam praestabilitam , tamquam Oprm: nem paradoxam , multo plures Philosophi insectati sunt, ut Foucherius , P. Bayle , Tournem inius, Franciscus Lamius, Clarchius , Sthalius , aliique a quibus ipsemet Leibniatus .seorsum respondit r sed multo diligentius , largiusque Bylfingerus , LQqui omnia , quae contra objici possent, accurate exposuit , S, ut sibi videtur, refutavit. sad Multum itidem de origine animet 3 3 disputatum. est a Recentioribus philosophis , qui controversiam paene sopitam subtiliter disquirendo iterum in scenam revocarunt. Et sane suit oli in haec apud Antiquos philosophos nobilis controversia , quae acu
si J De Harmonia animi, & corporis humani ex mente Leibnigii . Lipsiee i 23. 8. zJ Vide Ludotietum iis Histor. Philotae ihni et Ianae , itemque in Histor. Philos Wolfianae , qui libros omnes percenset. 3J Opiniones de origine auἰma apud Seterer Ethnicor , Iudaeos , immo apud Christianos varia fuere et , , Super animae satu , inquit Hiero- ,, nymus , memini vestra quaestiunculae , immo ma- ,, xima Eeelesiastica quaestionis et atrum lapsa de caeis A lo sit, ni pytbagoras pbilosophus, omnesque Pla- ,, tonici , Origines putant; an a propria Dei ,, substantia , ut Stoici , Maniebaeus , Hispanais Priscilliani haeresis suspieantur : an in thesauro se habeantur Dei olim eonditae , ut quidam Ecclesia- sici sulta persuasione confidunt; an quotidie a se, Deo fiant mittantur in corpora, jecundu N,, illud , quod in Tet angelio seriptum es et Pater
60쪽
L 1 a sat par Mus. iorum quorumque ingenia fatigavit Quidam e materia educi animum putabant. Alii a parente cum semine in corpusculum prolis traduci judica
runt et quod extrema aetate ante alios Sennerti schola tueri adorta est. Alii a Deo creari , ct in corpora , cum Primum generantur, infundi animos de- D fen meus usque modo operatur , ct ego operor ; a ,, certe ex traduce , ut Terrauianas , Apouinaris, ,, maxima Occidentalium autumant ; ut ,, quomodo corpus ex corpore , sic anima nascaturis ex anima , c, simili eum brutis animantibus con-
ditione subsistat. Epist. ad Marcellinum , ct A na-
psychiam , Oper.Tom.IIII. pari. a. p. 642. edit. Martian. Varias etiam sententias persequitur Augustinus de Libero arbitr. L. III. c.a i. yadaeos autem vel omnes , vel fere omnes existimasse animas ante corpora exstitisse , ait Menasseb Beu Urael Creat. L. I. Probi. t s. p. 6 I. Id eertum es, PP. usque ad VIIII. a Christo saeuium , eo amplius , dubiam visam esse sentea Iiam de animorum origine, ut legi potes apud Cl. Norisiam eardinatim in Vindiciis Augustiis
nianis c.y. I. I. Natalem Alexand. in Hist. Eceles. Saeculi V.. cap. 4. q. 9. Habemus a concilio Lateraneus IIII. anno cIaccxv. eap. de Fide Cathol. decretum hoc: ,, Debs sua omnipotenti Φirtute simul ab initio,, temporis utramque de nihilo condidit creaturam , ,, spiritualem ct corporalem , Angelieam videlicet ,, er Mundanam et ae deinde humanam quasi eom- ,, munem ex spiritu er eo ore constitutam . ,, Ita-