장음표시 사용
131쪽
Ii 6 Da hue incredibili morum dissolutione et perversitate innuatera sunt veterum auctorum testimonia. Unum audiamus Ciceronem qui Lib. IlI. . lusculanarum quaestionum sic habet, is i Matriis imbuimur erroribus , ut vanitati veritas. et .minioni constranatin natura *Sa, cediat, . . Cum Mero, accedit eodem quasi maximus quidam magister ρνυειν , et omnis μ' ue ad vilia consemiens multitudo, . tum plane inficimur opinionum pravitatu a natumque ψm idesciscimus N G, . . , . i Verum ipsi temporum nostrorui' naturalistM . rei evidentia convicti facile nobis concedunt, rieligione io, quam recta ratio, do hi non ex communi populorum usu aut opinione. repetiendam. Id dphilosophos provocant, sed infelici. successu. ,
. PROBATUR I, PARS. , iii ,1 Αag. I. Ex induci. Mederi nescivit philosopbiqgentilium, si omnes antiqui philosophi, utiam qui
inter eos clarissimi habesantur, tum imiis, quae ad Deum, ejusque cultum pertinebant, tum circa. legis naturalis praecepta in multis misere eaeculist
132쪽
Pholl. Miκ. Nulla suit ex philosophoruni scholis, quae non in absurdissimas opiniones prolapsa sit. Supremo numini, si tamen aliquod agnoverunt, multa alia adjungere non dubitabant. Epicurus Deos otiosos finxit; Thales primum rerum omnium principium aquam statuit, alii ignem, aut aerem. Stoi- eis nulla erat,Deorum providentia, plurimi omnia fato regi dicebant, et serrea necessitate. Pyrrho de omnibus dubitabat. De ipsis summi. apud Graecos philosophis Socrate, Platone et Aristotele non conis venitur , an putaverint summum Deum esse hunc visibilem mundum , aut hujus mundi animam. Scimus, quid Romani in rerum divinariam cognitione pro sederint, cum ex Grecia ad eos pervenit garrula, et disputatrix Philosophia. Qui illam
coluerunt, id tandem assecuti sunt, ut, cum falsas religiones abiieerent, mox nullam haberent omnino, quin, eram : mon 'poterant invenire; et 'ste, , ut ait Lactansius , LG. II. cap. dioin. instit. λ incide runt in errorem multo majorem , ' quam ulli, qui
. . . Praeterea doetrinam de animae' immortalitate, 'proemiis. et suppliciis' alterius ivitae , eui. omnis
morum disciplina innititur, vetus Philosophia vel omnino sustulit, vel insulsis fabulis commaeui Ull, vel ut verisimilem tantum, alque timide ac si ctuanter proposuit. Quod autem ipsam im Oeum. in--stitutionem attinet; de Epicureis aliisque dissolutioris doctrinae . philosopbis , plura attingere, .necesse non esti' Stoici, qui virtute sum. Diis sese Conten-
.dere jactitabant impia . arrogantia. in . scriptis suis
133쪽
turpiter obscoeni erant; animos quoque. tam immiti et iracundo, ut Zeno pro regula habuerit, .sapientis
esse erga neminem e se misericordem, et . illatam
cessitate omnia subjiciebant, omnem . virtutem, virtutisque regulam sustulerunti Plato ipse , . qui in morali philosophia ibiam aetatem . consumpserat , uxorum communionem ,: vagos consubitus, pariuum
abactiones, in lautium expositionem ebrietatem infestis. Bacchi approbati Cicero. mendacii , perjurii, vindictae patronum egit; Epiuintus aut hirtae , et
incestus. Quae satis ostendunt, ita quantis erroribus versali sint, etiam ii, qui inter Philosophos . omnium judicio sapientissimi: erant et acutissimi; ut nunquam. i magis revelata i sit , humanae rationi imbecillitas. si o). . , i I lim
quibus ardentius: erat veritatis, studium, : et Summa ingenii perspicacia . . nihilominus las,ii sinit., se in religionis veritatibus, balbutire, nec certi. aliquid invenire posse. Plato ita Socratem .loquentem in ducit, in dialogo cui titulus ιi secumsis Alcibiades. . . Necesse, est e eclare , , Misaeo ciatur, quemadmo-Hum ad Deum et homines habere se Meati Cuir aricindet Alcibiades: quando erit , O 'Socrates, et quibus enim hum: hominem, quisquis eris, agnoscam . . . Ipse Plato in 'epinoismide , ait . . docere Pietatem neminem 'Posse , ' Deus tanquam dux , - et magister Praeiverit o. Et Cicero quaein tuscul. lib. 3. . . . Ei philosophis' nonne utimus , et gravissimus quisque' eovisetur ,
134쪽
multa se ignorare, multa sibi etiam atque etiam esse inscenda p . . . Iamblieus de vita Pythagorae cap. 28. . . . Quae Deo gnata sunt, . scire discue esι; nisi quis Met eum , qui Deum audi ι, i vel Deum imum audierat ... IIJ. . Asta. III. Ex eo deducitur, quod ratio humana nunquam cognoscere potuisset peceati, et mali moralis originem, nee peccati remedium. Non ignorabat quidem esse in homine inolitam quamdam,
et connatam pravitatem, noverat vitiis divinum numen offendi; verum insitae illius communisque pravitatis. originem aut remedium nullus unquam philosophorum invenire potuit, neque modum, quo peccata expiari, et placari infensum sceleribus numen possit, aperire. Ergo etc.
. Gmmrini ignorantiae mederi non Potuit gentilium Hilosophia.
I. defectu consensionis. Ad edocendos atque in ossicio continendos homines nihil valere potest philosophia in omnibus ipsa secum dissentiens; atqui talis erat gentilium philosophia; nemo enim ignorat, diversas semper fuisse philosophorum scho- las, omnes inter se opinionibus divisas, et in pri- mis etiam religionis et morum principiis tot fere suisse sensus, quot capita. Fatetur Cicero stib. I.
135쪽
rie natura mord, perobseuram esse quaestionem de natura Deorum. Philosophos quosdam aut Deos esse, dubitasse; aut nullos omnino 'admisisse. Eos autem,' qui Deos esse dixerunt, ita tanta suisse varietate et dissensione, ut eorum molestum sit di- numerare sententias. Quod etiam Laetantius obsedivat, cum ait c Lib. VII. disinari instit) . . . Hre est docere Pene unirersam Meritatem per Philosoρhos et sectas esse diuisam, nuliamque sectam fuisse, quae non oiderit assiquid ex Mero; sed eum contradicendllaturiis insaniunt , , dum sua etiam falsa defendunt,
aliorum etiam Mera subUerlueti, non trantum elusa
est illis Merstas, guram se quaerere simulabant , ted ipsi etiam suo potissimum ritio perdiderunt. II. Ex defeetu Persuasionis. Philosophi clarissimi plerumque anxii et dubii existerunt circa ipsa sundamenta religionis et legis naturalis; itaque non tantum unus dissensit ab alio; sed quilibet quod docuit, plerumque dubitanter proposuit, parum sibi ipsi consentiens. Sic Cicero lib. t.' de nati
Deor. ait . . . Perdiscitem. et Perobscuram quaestio nem esse de natura Deorum . . . Alio loco Tusciat. quaest. lib. Id cum diversas philosophorum sententias de miluta animae humanae . attulisset, nit . . . harum sententiarum quae vera sit, Deus aliquis ν
derit; quae Merisimillima, magna quaestio est... Ideo maximus hic antiquitatis philosophuη circa anima immorialitatem semper inter opposita risontentias fluctuuvit incertus. Socrates ipse qui , i ut, Cicero
ait, primus philosophiam devocavit i ei coelo, et coegit de vita et moribus rebusqtie bonis et malis
136쪽
squaerere, in ultimo. Ad. amicos sermone dubitanter L muti sutura locutus esti Ergo etc. Ia . ' . Adejectu conformuratis actionum cum d virinae Philosophi . enim, , etiam qui optimi puta--bantur, sua vivendi iratione omnem vim adimebant praeceptis auis. Vitia hominum carpebant vitiis ipsi mancipati, ita , ut etiam nominare pudeat, quae ipsis a profanis auctoribus Diogene, Laertio, Sallustio, Tacito, Luciano exprobrantur. Omnium Ioeo sit Cicero , quaesti . tuscul. lib. Quotus emm quisque philosoρhorum invenitur, qui ita sit moratus, ita animo ac uita constitutus, in ratio postulast qui
disciplinam suam, non ostentationem scientiae, sed
dos, gloriae non E ,, multori libidimam servos: M: cum eorum vita mirabiliter, pugnet L Oratio. . Quod
quidem mihi uidetur rumissimum. 233 i in irv. Eae defeetia auctoritatι3. Etiamsi praeclarissi--ma protulissent philosophi, nunquam iis aures: prae- huisset vulgus, quia omni auctoritate destituti erant; neque enim illa publica , potestate. erant, in trucii , quae potest legum. ad instar Praeceptu i sua promulgare. i Neque apud , plebem in honohel habebantur: ut singularess viri, ita ut eorum, reverentia singulari virtute et doctrina comparata vim frangeret sensuum
et cupiditatum . et praejudicatarum opinionum: Id , ipsum satetur Cicero tuscul. quaest. bibo α. Eri ρΛL.Msνhia m cis . contenta judicibus. , mutilaudinem consutio issa fugienti, hique: φsit et su*ecisi et inv ima tu siquis universam velis pitUeraret, i secundo
137쪽
id ρopulo facere Possu . . . Praeclare in hane rem Luctantius ait sLib. III. cv. 27. disin. institJ. . . Ad verum frequenser accedunt philosophi J nihil Ponderis 'habent ista maecema, quia sunt i humano, et auctoritate majori, id era, diuina iuu carense n mo Quiar credit, quia tam , se hominem putat esse
qui audis, quam ero ille, qui ρnaeci is etc. sis
Mederi non Moluit philosophia.
spexerint philosophi, nunquam tamen illis satis animi fuit ad depellendas superstitiones longo usu stabilitas; nullusque suit, qui non potius praejudisciis popularibus sit obseeutus. Socrates probabat illud Delphici oraeuli responsum: Deos ex instauto cisitatis colendos esseo Et taeero qui lib. a dedivinatione ait, mirari se cum Catone, quod non rideret aruspex aruspicem cum videret; iubet i men ut in religione. instituta pontificum et aruspicum serventur. An idonei humani generis magistri esse poterant homines, qui, ut ait Apost. ad Rom. I. veritatem in injustitia detinehant; et cum cognovissent Deum, non sicut Deum glorificaverunt
nebantur philosophi, ut potius. docerent, expediri salii in religione eivitates. Cicero, summus ille
138쪽
I 23 Platonis imitator, exulimavit philosopbiam vulgareni non esse , paucis conisulam esse. judicibus, ahlibrrere a multitudine ibid. ωρ. Varro , Romanorum, doctissimus ,. de religionibus do-quens evidenter ait, is multa esSe vera, quae vulgo scire non sit utile Μ. Vid. Aug. lib. de uiri Dei lib.
Eliam hodierna philosoρhia in iis, quaei ad religio
nem, et legem naturalem pertinent, ad informandos homines. Prorsus est insiniciens. i , PROBATua. Facilliu um t esset ex , recentioribus
philosophis eudem tum circa Deum eiusque culium,
tum circa gravissima morum praecepta, opinionum ac errorum monstra recensere, ex quibus upparet, eos non minus rationi, quam sanctissimae, in qua
educati fuerant, religioni bellum indixisse. Porro eadem inter eos regnat opinionum diversitas, idein persuasionis desectus, cum in diversis operibus, aut in eodem saepe opere ' diversa et pugnantia a Dsirment; idem desectus auctoritatis. Itaque, si humcusque probatum est, gentilium philosophiam nunquam veritatem invenire, nec hominum ignorantiae mederi poluisse: nunc etiam certum sit ex recenti experientia, quod veritates omnes ad religionem naturalem et morum institutionem pertinentes, quas
139쪽
revelatio in tam .periu luce posuit, hoe Iumitia rejecto denuo obscurentur, et ex oculis evanescant Vix onim revelati en aspernari coeperunt philosophi nostri I, cum subito. visi sint quasi vestigiua abrepti , i et distracti riti eontrarias setilentias ; ut continuis' dubitationibus jactati quid velint,iquo tendant, ne ipsi quidem sciverint. Vere . . . emnuerunt in cogitationibus suis, et Obscuratum est ins*iens cor eorum: incentes enim se esse svientes, stula facii
runt. Ad Rom. i. ' i' . ' iAdde, quod religio naturalis philosophiea homi
snim captui non sit accommodata; quod ratio h mana seniperi in animis anxietatem aliquam et dubitationem relinquat; quod animum non possit contra cupiditatum illecebras, contra dura omnia etnspera virtutis obfirmare; quod ignoret medium certum placandi numen iioffensum sicut et malloriginem ac remedium. : Ergo etc. - ' - i .'
. Ex eo quod homines revelatione aestitus vearam et genuinam ossiciorum naturalium cognitionem non habuerint . inferrei non licet, quod ad eam pervenire non potuissent, si voluissent rationis ductum sequi. Nain ex eo quod multi revelatione abutantur, mini ine Sequitur , eam ad vitam recte' Sancteque itisti luendam non 'sussiceres Erso etc. ι ι i Brap. λη m. NT. Bhs Deli'.st: genus humanum, dum re elaticinis lumine careret in omni pravitate et in Dissili os by Coral
140쪽
sumini opinionum perversi tale vixisse ; ex liac igitur hypothesi arguinenla trituria est. Quid in alia quacumque hypothesi fieri potuisset , nou quaerimus. Porro quis Non videt in illa depravatione ac suinnia dissicultate veritatis inveniendae, et virtutis exercendae, Summam Eliam
fuisse apud homines opis superi inluralis iudi gentiam ΤAD PROB. ANT. RESP. Nulla est allata comparotio. Si posita revelatione multi sunt qui malis cupiditatibus serviunt; exinde concludi Don potest revelationem ad vitam optime tu formaudam non sussicere; cum hominibus eiusmodi nec religionis cognitio , nec sanctioris vitae Pro cepta desint, nec omnia quae possunt a vitiis. abstinere. et ad omne honiam inflammare. Vel igitur illi revelationem repellunt, vel salsam pro genu tria amplectuntur, vel in summa cum principiis suis contradictione vivunt. OBI. II. Si revelatio necessaria est, non intelligitur quomodo Deus potuerit per lol aetates homines propria ignorantiae et pravitati relinquere. Ita enim salutem eou- sequi, et relemium interitum evitare non potuerunt; quia carebant. medio ad ea , quae vera, quae pia et honesta sunt, cognoscenda et amplectenda necessaria. Eigo etc. RESP. Ad hoc argumentum , omnium quae in hae quaestionea asserri possunt , procul dubio gravissimum vario modo responderi potest. I. Cum revelationis necessitatem adstruimus, nociabsolutam necessitatem intelligimus, sed i hypotheticam , et ut dicitur moralem. Supponimus enim I. gemis humauum ad eam mentis animique perversitatem prolapsum de qua dubitare non permittit omnium saeculorum ex perientia. u. Deum voluisse huic malo mederi ,.mediumque homini asser re sussiciens et essea x , tum ad depellendam ignorantiam , tum ad sanaudam volunt alis pravitatem. a. Supporiit hoc argumentum genus humanum Primitus re elationis auxilio caruisse, quod salsum est.