장음표시 사용
141쪽
Nuu quam enim absque revelatione fuerunt Ilom ies, haec aulem primitiva revelatio perpetuo usu et .lraditione non interrupta conservata fuit in familiis Patriarcarum. . Neque dubitandum est; apud alias etiam gentes. corruptionem rerumque divinarum ignorantiam paulatim tantum crevisse, quo magis scilicet a communi sonterecesserint , et memoria laclorum lapsu temporis interierit . . . Errant, inquit Lactantius, qui deorum cuicum
ab exordio fuisse contendunt. Ex hac traditione genuinam de Deo, et virtute doctrinam hauserunt. Iob, alii.
5. Aliud est dicere , homines non Poluisse absque revelatione persectam religionis et legis cognitionem' ac quirere; aliud eos fuisse ad aeternum Interitum damnatos. Falsum est enim Deum ab hominibus male sanis Om-ὸnia illa exigere , quae a sanis exiguntur. A iusto judice poena non infligitur , nisi propter culpam. Unde ab hae , quaestione puto esse abstinendum : quia ζ nescimus, quousque laudabiles hominis conatus , quos 'Deus adiuvare Paratus est, pertingere' possint. Aut in quantum homo revelatione destitutus naturalia ossicia citra' culpam po sit ignorare. ' Ο
4. Cum sic disputant Dei sim, non attendunt , hoc
argumentum contra ipsos toruo posse. Nam ad naturalia ossicia rite cognoscenda ipsis satentibus requiritur ratio philosophicis disciplinis erudita. Quare ergo ' Deus , homines per tot aetates absque philosophiae magisterio reliquitῖ primus enim Socrates noscitur animum in O . mandis moribus applicuisse. Unde illa inter diversas gentes, diversosque homines ratione facultatum naturalium idiversitas ξ Quare cum aliqui veritatem, eui inveniendo Pares nunquam suissent, cum lacte aceipiunt; alii aὰ omne examen pariter inepti in gravissimis erroribus haerent p
ora. III. Mahumedani' et Sinenses, quamvis reVela
142쪽
327. ionem diu Inam non habeant, corpus tamen d trinae bais bent salis persectum. Ergo ele. Brap. An I. Quod Mahumedis doetrinam attinet eam alio loco examinabimus. Sumeiat hie observasser. I Quaecumque horia et rationi consentanea in Mahumedis r ligione reperiuntur', ex Iudaeorum et .Christianorum libris esse deprompta. a. Religionem Mahum edis non ut corpus aliquod idoelrinae philosophicae, sed tanquam reveIationem divinitus faciam promulgatam fuisse, et a populo .acceptam. Quo prohatur illud, quod antea asseruimus, nempe rationem et philosophiam Nunquam potuisse homines in' societatem religiosam colligare. Quantum autem Dei praecepta in animis hominum valeant, hoc ipsum evidentissima proba l. quod salsae etiam religiones tantam sibi auctoritalem conciliaverint emeniim Dei nomine. i ' , AD II. Cum Sinensium mores, instituta , religionem ete. tot laudibus commendant increduli, non tantum suum in religionem christianam odium, sed et magnam historias illarum gentium ignorantiam probant. Contrarium nos doeent viri . qui in illis regionibus versati sunt, aut saltem animo minus praeoeeupalo hac de re
Scripserunt. si ΦΟ33. IV. Saltem hodierna philosophia tam bene de
Deo sentit, lam purum persectumque tradit moralis doctrinae complexum ut revelatio jam inutilis sit. Ergo eic-BESP. Contrarium probat Prop. IV. Si in recenti rum scriptis puriora reperiuntur doctrinae moralis principia, id evangelio debetur, non humanae rationi , quae in philosophis nostris perspicacior non est , quam in Socrate. Platone, Aristotele fuit. Veritas cum scitur, inventu probatuque saeilis videtur a sed ignota di Teile magnoque negotio invenitur. Imo qui philosophiae hodiernae historiam altentius considerat, eamque Videt iii foedissimos errores et Eummam impietatem incitato motu
143쪽
delapsam; lateri cogitur revelationem non minus ad re- . tinendam conservandamque' eritatem necessariam esse ,
quam ad inveniendam. Vid. quae' in . probationa di-
COROLLAaio I. Ergo genus humanum in prae senti statu, spectata mentis humanae imbecillitate, et voluntatis ad malum propensione, 'persectam re- 'ligionis et degis naturalis cognitionem acquirere nunquam Potuisset. Coa L. II. Ergo ex hypothesi, quod Deus vo- .luerit humanae infirmitati succurrere, et tamen statum hominis naturalem non immutare; necessa
ritim fuit medium aliquod supernaturale hominieSternum, quale est revelatio.
144쪽
' 'De ratio te indaganda' reuelationis.'
I. Cum revelatio, etiam spectata ut supernaturalis diis spensatio possibilis sit; sequitur eam respui non Po se ideo tantum quia revelatio dicitur, aut veritates . continet rationi impervias sex f. I. . Quia porro nihil videtur homini utilius, quam a Deo ipso per revelatio nem instrui; sequitur homini nihil esse hac revelatione vehementius exoptandum ex g. b. . Ex quo jam oritur Praesumptio aliqua, eam sactam esse, et vehemens deinsiderium eam , si laeta sit , cognoscendi, et toto animo amplectendi. Jam vero si rom propius inspicimus : in quanta scilicet rerum divinarum ignorantia , ac praeceptoriim etiam naturalium oblivione omnes homines versa ii sint, cum lumen revelat onis non habuerunt; quodque nullum naturale medium huic malo mederi unquam potuerit, aut hodiedum possit; plane convincImur non tantum utilem esse homini revelationem, sed totum genus humanum in summa esse opis' hujusmodi supernaturalis indigentia; ex quo non tantum praesumptio ori tur, sed persuasio qua am praevia saetae revelationis. 3LIEM Tou. I. Io
145쪽
II. Verum quaecumque etiam argumentis, quae hucusque exposuimus , vis altribuatur , tamen ad illam , quam instituimus christianae religionis demonstrationem , non suffciunt. Nam omnia argumenta, quae a priori sumuntur non sunt ejus naturae, ut revelationis necessitatem omnimodam probent, ita ut ex iis stricte ad ejusdem existentiam concludi possit. Parum profecisset, qui de revelatiouis alicujus necessitate esset convictus; sed au ali-eubi existat, quaeque illa sit, invenire non posset. Iuboc igitur praecipue laborem nostrum, et omne studium collocare debemus, ut, an a Deo hominibus iacia sit revelatio, et quaenam illa scit, scire possimus. Ut autem nihil omittamus eorum, quae ad hanc rem omnium hae nostra aetate gravissimam pertinent, I. de revelationis indagatione aliquid in genere dicemus. u.' Quae verae revelationis criteria sint, specialim examinabimus.
m ueris reoelationis indagatione. . in genere.
Poplex fidistarum erreor est, quem hic consuta.
mus. Sunt, qui religiones omnes, quae se revelatas dicunt ut indisserentes habent; dummodo religionaturalis servetur, , cui soli ab omibus. obsequendam esse contendunt. Alii. volunt, in revelationis in-
146쪽
dagatione , primum verilales, quae credendae proponendas; ad rationis tribunal .vocandas esse, et exami- nuntur, neque ulteriust procedendum, nisi perspecta sit horum intrinseca eum ratione conformitas; quod certissimum esset non inveniendae, sed destruendae
' Quando ireligio aliqua ut disesnimat reυelata Proyonisμr, homini non licet esse indisserentem.
Paos. I. Ex dictis patet, revelationem non tantum possibilem esse, sed etiam summe exoptandam; imo aliquo modo necessariam; quia homines hae luce destituti nunquam poluissent se ab innumeris erroribus, quibus implicati erant, expedire et quidem in rebus maximi momenti. 3 Cum ergo hominis: te omnia intersit in rehus ad ejus selieitatem quam maximδ pertinentibus ,non salii; profecto indisserens manere non potest, cum revelatio aliqua ut divina ipsi proponitur. Paon. 1lo Sis De s eeligidnom taliquam revHavit necessario' - hominibus exigit =obamuriam ;, ergo qui se indisserentem haberet, conlicerin i se in periculum divinae voluntati non obtemperandi, Bdeoque salutem suam: in: summum Ssetianen adduceret; quo nihil' est ni vera laapieatio, magis . aliatium. λ qi Pasia. Lidita erae inon 'pote ni eiu odii im
147쪽
132 differentia, nisi omnes religioneri quaeis e revelatas dieunt quales sunt v. g. iddaica humetanaehristionη, essent in qualiteri bonae; atqui pbsurdum esset hoc asserere; ii si quidem tum tin's dogniatibus, tum , 4n' praeeeptu sibi invicem 'opponuntur. i. - , Confirmatur. Indisserentismus i noui tantum, injuriam Deo, hominique perniciem insert gravissimam , sed etiam pestis est societati a. βupponatur enim religionem speci ars .utyni edium. in officio continendi , et principes et populos ; numquid emeax esse poterit medium hoc, nisi minionis, cultoribus persuasum ait, eam veste divinam esse, Deque posse se pro libitu ab ejus obsequio se eximere Τ sed haec cum religionum indisserentia consistere non PQ buut. I7ὶ. , . t i γ l . I
m in Ohrae Re lationis indagandae natio ero lexa -i: .men auctoritatis; non Philoso hica remn .et versi ollatum , quae revelatae incuntur, id uisitio. , it 8
Pa . iMasphilosophicae , disquisitionis nec religioni: oonumit, nee religionis indagatoribus; cum e. contrai examen nμctoritatis luirique parti iconveniat.
plicii ratione L.' Quia i , velatio/ex parte Dei te -notus liberi vii rationi 1 metapbysici probari non
148쪽
' 'Pston: Mi . Non eri mia. Cum e lim 'religio multaeontineri' possit irationi impervia ; facillimum ses ot errorem pro Veritate amplecti. Quis porro nescit. rationem humanam, cum sibi relicta est, sere semper praejudiciis et iei adita tibiis simulari, et crebri discussionibus dubia non tolli, sed augeri γ quis
oegeir oliam philosophos' in, omnibus , qnae suae rationi et inquiquion , subjederunt ', semper in varias easque ahq tardissimas sententias abiisse Τ quod imprimis in religionis indagatione conspicitur, cum omne κ' illisl si si stam , Ex proprios enmporiere oves uerunt, 'ita servi mr utpugnantibosi rationibus implica tr i fueritii r git i mnquami potuerint solidum resigmoniti systema 'eotisreneres re Non est facilis. Illa enim methodus . opus est dimetitimum, quod longe vires excedit, .non illon um
149쪽
philosophiae metinterunt: est qui, rhurri e.ligionen, flola ratione investigant, iconant' 'ς rundunit parum' novas veritates inveniunt ut ij et ιν eas,
quas tenuerunt, amittant. 3 si Hir :n 'Paoa. phas II. ANT. Via auctoritatis r.' eonveuit religioni, ut patet ex praecedente probatione. u.'Conveniti religionis indagatoribus, quia et tuta es et facilis; nam motiva habet certa, , quibus :se ure quilibet etiam in rebus maximi. momenti sidere possit; si quidem credere Deo revelanti tutissimum est, scire autem an Deus revelaverit iacillimum . cum motiva credibilitatis obvia sint, et omnium captui accommodata; ut ex sequentibus patebit. Er
Ad amplectendam religionem rhoelatam examinanda aunt credibilitatis molisa. i i.
Pam. Vera est propositio, si I.' homo non potest 'revelationem amplecti sine examine,, si M'. aliud 'examen Oinstituere i non ' potest . quam illud motivorum credibilitatis; atqui utrumque verum est. Ergo eis. ' l . xi Ρ Oa. MIN. I.' Homo non potest revelationi firmum praebere assensum , nisi , de illius divinitate intime persuasus' sit; ' parsuasio autem necessari argiimenta supponit, et argumentorum cognitionem.
150쪽
a. ' Deus 4nfinite iustus , et sapiena non potest ob homine exigere, i ut revelationi i se subjiciat, quam divinam esse scire non potest; atqui ut illud sciat, examen adhibeat necesse est; vel dicendum esset Deum hominem' per internam inspirationem instruere; quod salsum esse omnium homi-
num experientia probat. 1 rgo etc. , 3.'. Experientia certum est, i diversas esse religiones , quae revelatae dicuntur; cumque non ominnes possint simul esse verae et divinae, necesse est veram n salsis discernere; atqui 'hoc sine examine fieri non potest. Ergo ete. I PROB. II. PARs.' Si examen necessario instituendum est, illud versari debet, vel circa inirinsecam veritatem rerum, quae credendae sunt, vel circa auctoritatem, qui credendum est; atqui sieri non potest ex rationibus in prop. a.' allatis. Ergo manet Secundum.
OBJIcIUsr eoNTRA PRIMAM PROPOS. Cum ite revelatio ne agitur, inquisitio homini est impossibilis at ergo potest manere indisserens. BESP. NEG. ANT. Non enim requiritur examen veritatum . ut diximus, quod non tantum, omnibus sere hominibus esset impossibile, sed etiam plenam convictionem nunquam generaret, imprimis quando hominis interesset non credere. Sed examen auctoritatis, ut constet Deum esse locutum; quod argumentis perficitur externis,somni timque hominum ingenio accommodatis a tamque ob iis Diuili do by Cooste