장음표시 사용
61쪽
ροὶ Sit in theologiae eandidato praeter laboris Patientiam, scientiae desiderium, ingenium docile , veri rectiqueumans et tenax. Non exiguum in adolescentibus in- lgenuas indolis indicium est, si Prosessores suos non minus quam studia ament, eosque Parentes esSe non quidem 'corporum, sed mentium credant. Nam ut
optime observat' Quintilianus , multum haec pietas confert studio: ita enim et libenter audient, et dictis credent, et esse similes concupiscent. Nihil carie est iuvenili hae aemulatione ad prosectum utilius, si imagistri non sint a spiritu Christi alieni, et ex eorum in umero , qui, ut Cicero ait, quodvis malle viden- ltur, quam se non ineptos. Qui sui ipsius amantes , iquo ingenio minus valent, hoc se magis attollere et ldilatare conantur, et quos alere deberent solido re- lligionis cibo, hos inani sumo pascunt, ut eos , Si lnon scientiae , tamen suae arrogantiae , et ambitiosae temeritatis haeredes relinquant. Exinde oriuntur juvenes illi, qui vana sui opinione innati sibi ipsis ar- lroganter blandiuntur , se solos eruditos ac sapientes lPutant, caeteros despiciunt et contemnunt. . . Non lest ista sapientia desursum descendens , sed terrena, animalis, diabolica . . . Quin autem desuarsum est Sapientia, primum quidem pudica est, deinde Pacisca .
modesta, suadibilis, bonis consentiens. Iacobi III. I S.I . . Pulchrh in hanc rem loquitur S. Bernardus. s. rm. 56. in cantica.) Modus sciendι est, ut scias quo fine qumque nosse πorteat. Quo Ordine, Mi id prira quod maturius ad saluaem. Quo studio; ut id ardentius , quod oehementius ad amorem. Quo fine: ratnon ad inariem gloriam et curiositatem, aut aliquies simile, sed tantum ad indificationem tuam rei Proximi. Sunt namque qui seire inlunt eo sine tantum rat lsciant, eι turpis curiositas esι; et sunt qui scire --
62쪽
Mnt, vi scianicur lysi, et tumis uanitas est; suntilem pii 'seire polunt, ut scientiam suam pendans, et tumis quaestus est. Sed sunt quoque, qui scire νο- Iunt, ut indifleent, et charitas est; et item, .qui Scire poliant, ut aediscentur et prudentia est. Horum mnium soli ultimi duo non inueniuntur in abusione scientiar, quippe qui ad hoc uolunt intelligere ut be ne jaciant ....' ' ) Ηoc itaque sicut in omni doctrinarum genere siequam maximh in theologiae studio praecipuum est; ut
animum accendat sincerus amor religionis. Hare siquidem rectum studiorum finem ostendit et eo, magis vetat sancta profana mente sectari; cum etiam ad profana doceat sancte accedere. Frustra scilicet ad scientiam ingenio, labore, industria Ditimur, nisi animum asseramus a vitiis et pravis assectibus vacuum , Pl num autem Deo et virtutum amore. . . . Errat, Rits. August. L. de agon. chr. c. I 52 quisquis putat peritatem se Posse agnoscere cum a uc nequiiter pi-νat . . . in malemtam animam non introibit sapientia ... sSvient. I . . Ita enim arctissime connexa
sunt studia virtutis et scientiae , ut si fortassis sine virtute haberi possit umbra aliqua doctrinae. . ipsa doctrina , qualis ea in theologo esse debet, sana et sancta haberi profecto ueu liquam Possit. Demum, ne id praetermittamus , quod omnium primum est et praecipuum; meminerint tyrones in vanum se laborare . nisi totius operis Deum adhibeant ducem , . . discant ubi siι prudentia , ubi sit oirrus, tibi sit intellectus ut simul seiant tibi sit longiturnitas olim et pictus , ubi sit lamen oeularum et pax Baruch. III. Nullos imprimis huius coelestis doctri usa fruatus Proserre poterit etiam sertile solum, ac multo Iabore subactum et excultum: nisi coelesti rore per-
63쪽
sundatur. Labori itaque adiungenda est oratio : his quasi pennis subnixi ad eceIeslium veritatum cogititionem assurgemus . . . Siquis vestrum indiget sapientia, postulet a Deo, qui dat omnibus assiuenter, et non improperat, et dabitur ei eob. I. 5.' .
Breuis studii theologici historia.
EPOCHA. I. Ab exordio generis humani usque ad Christum. 'I'h.ologiae revelatae historia cum ispo genere
humano orditur; quae Deo ipso institutore didicerunt primi parentes, et quae postmodum Deus ad patriarchas locutus est, haec in eorum qui Deum timebant, familiis sedulo conservabantur. Docendi munus vel cura juniores instruendi in iis, quae ad Deum ejusque cultum pertinebant, illis tum incubuit, qui ad illud videbantur ab ipsa natura destinati. Neque postmodum, eum in reipublicae so mam coaluissent judaei, et lege scripta a Deo sibi tradita uterentur, immutatus est hic mos antiquus, ut qui ad familiam pertinerent, ad pietatem legisque observantiam in domo paterna sormarentur. Aliud populi mores non serebant, quia omnes agro
64쪽
mm gregumque cura dς tinebantur, nec tempus otii istiseererat, i quod φιum Schobe no inera exprimit. Quamvis autem κατηχγ1σις legis privata in hae etiam temporis periodo ad Patres familias perlinere, publica lamen debebatur sacerdotibus. et prophetis.
Scriptura saepius de filiis, seu discipulis prophetarum loquitur L. Regum. c. X., XL XIX. - III. R g. XVIII, XX. 35. - IV. Reg. II. IV. 38. est. etc. J, Sa in uel primus creditur ejusmodi scholas
prophetarum instituisse, .ut pene collapsam a vitam religione in restitueret. his iasque ad tempora captivitatis plures exierunt viri potentes opere et sermone, qui ad justitium erudierunti multosti P ter hoc extra Orclinarium dicendi munus, Milud erat Ordinarium sacerdotibus in . lege demo sedatum s Dev toron. XVII. XXXIII., 8 9. . io . .. Uude ιllud Malachiae: labia sacerdotis ictistodient scieuliani et legem
Post captivitatem babylonicam i Inagogae per omnes fere civitates erectae . sunt; in quibus per omne. sabbath uin libri legis et prophetarum ci lege bantur, additu interpretatione et exhox t tione. Si judacis sides est, in sola urbe Ierosolymitana , 48o. synagogae uirinerabantur. Praeter synagogas, in quibus populus erudiebamr ι scholae, institutae e runt, non erosolymis lautum, sedi et ism in exteris locis, in quibus magistri cum discipulis conventu'bant. Cum Apostolus Ephesii commoraretur, et Pertres menses in synagoga disputans, et .sunderis de regno . Dei multos experiretur sibi contradicentes, et ui edicentes viam. Domini coram multitudine, . d. Li . Toae. I. s
65쪽
IO scedens ab eis segregavit discipulos, quotidie 'disputans in schola 'ranni culusdam Actor. XIX.
Schola etiam simpliciter donetus vocabatur.' Sic eum dicitur contentionem suisse inter domum Scha-mai. et domum Hillet, intelligendum est: inter ipsorum scholas . Subinde domus subtilitatis et acuminis, quia quaestiones legis ibi subtilius tractabantur;
propterea jud aer eum locum' 'discutiendis rebus aptiorem praestantioremque habebunt ipso tem plo Paulo post reditum ex Babylonia novae inter
judaeos sectae exortae sunt, non vivendi tantum ratione, sed et doctrina multum inter se discrepantes; quaslibet autem ' scholas suas habuit, in quibus discipulos erudiebant . inter eos doctiores habebantur. Plura hic de Pharisaeorum, Sudducaeorum, Essehorum origine institutis et doctrina dici possent, si longiores esse liceret. Non inepte quidam Pharisaeos cum Stoicis, Sadducaeos cum Epicureis, Essenos cum Pytagorae: discipulis compararunt. Iblud in genere notandum est, judaeos imprimis post eaptivitatem in duas partes scissos fuisse,' quarum una meditationi scripturam se dabat altera tota in eo erat, ut scripturae aliquid assueret. Haec traditicines non scriptas tanquam .nacessarias, et ipsa
scriptura persecti bres eegulas observabat; unde Pharisaei et Esseni orti sunt. Haec , distinctio inter Rabbinistria, ves Thalmussistas, ei Textiaca a ut adhuc hodie. obtinet. - Patet ergo ante Christum . multos Anter judaeos
ruisse theologos seu viros , qui erudita legis ; et '
66쪽
c stligionis revelatae cognitione pollebant. In libris novae legis vocantur scribae γραμματεῖ c et legis periti νομυδιδασκαλοι. Hi verbo scripto adhaerebant; cum alii, imprimis e Pharisaeorum secta, qui sapientes vocabantur , in suis lectionibus traditiones urgebant, Alia adhuc erat doctorum species , quor disquisitores vocabant, quos iudaei, quoniam allegorias et subtiliores expositiones sectabam
tiar, ut expositores acutissimos, et 'prosundissimae perspicacitatis venerabantur. Hos omnes enumerat
Apostolus I. Gr. r. Io.= . . ubi suiens , ubis ressa, ubi conquisitor hujus sinetilip i
A Christo usque ad saeculum XI. Christus cum praedicationis munus impleret, non tantum publicἡ populum docuit, sed et Apostolos ἀihi elegit et discipulos, quos in mysteriis regni Dei erudivit et quibus ipse dixit: Dan. XIII. II.)Vos Mocatis me magister et domine, et benὸ dicitis. aram etenim . . . neque voluit ut ejus discipuli, et qui post eos docendi munus in ecclesia susciperent, magistri, aut rabbi vocarentur; ut scirent, unum esse magistrum nostrum Jesum Christum. Et vere
quidem , quia non decet religionis doctorem aliud cire, quam Jesum crucifixum , aut aliam, quum Iesu Christi proponere doctrinam, aut sibi, et none .hristo sormare discipulas. Huno seilicet finem
Christus sibi proposuit, eum magisterium publicum
67쪽
in ecclesia instituit . . . dedis quosdam .... Pastores et doctore r. . . in αὐηicat uem cor oris . Christi I. r. l. 2o. a. Porro docendi ossicium in ecclesia perdurare nunquam Potuisset, nisi praeter instru- 'clionem publicam et omnibus communem, viri idonei ad opus ministerii instituti suis ent. Igitur et Apostoli suos habuerunt discipulos, quos ipsi et exemplis suis, et do*trinis erudierunt hortantes eos, ut quae audierunt ab ipsis per multos testes.liaee commendarent fidelibus hominibus, qui idonei essent et alios docere fies. IV. 3. Apostolorum exemplum secuti sunt, qui post illos ecclesiam regebant episcopi; hi si quidem non plebis tantum
Curam gerebant; sed et juniore clericos in domo sua nutriebant , et singulari cura instruebant tan-
luam filios. Sic Athanasius S. Alexandri, S. Ioan . lClirisostomus S. Meletii, S. Cyrillus Alex. patrui sui lTheophili discipuli scierunt. Notum est, quot ex S. lAugu t. et S. Fulgen ii schola prodierint i episcopi ldoctrina non minus, quam annctitate, conspiciat.
Attamen iam primis ecclesiae saeculis in magnis quibusdam urbibus scholae pro erudiendi A catechumenis erectae leguntur, quibus non raro viri praeerant tum divinis, tum humanis scientiis 'egre giδ exculti. His, cum saepius in viros ex gentilibus inciderent, ingenio et doctrina expolitos, necesse fuit, ut eruditam religionis doctrinam exponerent, et . humanarum etiam scientiarum sui, sidio uterentur. Quod genus.eruditionis, quam illud saerit antiquis patribus familiare, ex eorum libris Εα-tis dignoscitur. Celeberrima primis saeculis erat l
68쪽
schola Alexandrina, non docentium tantum, sed et dis ei pratorum fama. S. Hieronym. ejus institutionem a S. Marco repetet; qtiam vis historia e lesiastica ante S. Patilenum nullum , qui illi praefuerit, commemoret. Panteno successit S. Clemens Alexami., cujus praeclara fri persunt opera. Clementis di cipulus et succeesso morigenes suit, inter Omnes veteris ecclesiae doctores ingenio et doctri Da saeile' princeps; cujus schola sanctorum, Sc martyrum seminarium dicebatur. Dissileri tamen non possumus, paucos eo tem
pore etiam inter e lesiae pastores suisse, qui pro sanis scienti ic animum applicuerint; et si qui reperii intur in ejusmodi disciplinis versatissimi, eas plerumque sibi compararunt, antequam .i ad christianam religionem accesserint. In iis etiam i, quae ad religionem; pertinebant, nullam aliam discendi methodum reperimus , quam diligens scripturae et traditionis studium. Quamvis si ad artem illam, quae verae philosophiaei proin ta est attendimia' ;ut scilieet in berum tractatione adi prima pruicipia
ascendentes, recto; deinde ordine eonclusiones deducamus et viam recludamus effugia quaerentibus, in ea prosecto , neminem reperiemus iis, quos teo clesia ut patres suos et doctores veneratur, magis
exercitatum. Qui Α ingenii sublimitate, quis dispistationis subtilitate eum S AuguQino comparari PQ test Τ Qui hunc patrem , ut bene observat meu rius, non admiratur, nihil ejus laudibus detrahit; sed sibi ipsi nocet, dum, prodit, se veram scientisin nescire. Jam vero si ad patres graecos transeamus,
69쪽
quis in philosophando , subtilior, i solidiorque S. Basilio, S. Athanasio S Gregorio Nyss. Haste autem exactae dialecticae ad sacras scientias applicatio tam parum tune temporis displicuit, ut S. Gregorius, Nazianet. primus inter patres theologi no-inen obtinuerit, quod doctrinam de Deo et imprimis de Verbi divinitate nemo melius intellexisse,
Antequam hanc studii theologici epocham absolvamus , quaedam de studiis : monasticis dieenda sunt, quae hoc praecipue tempore maxime issoruerunt; quod non absque singulari divinae providentiae dispositione lactum est, quos in iis temporum angustiis hoc sacris scientiis i perfugium Paraverat. Iam saeculo V.' plures in occidente monachorum familiae erant, quae cum pietatis , exercitiis non exiguam conjungebant sacrarum litterarum culturam. Tales in urbe iΜassiliensi instituit. Ca si anus; tale fuit Lerinense. . coenobium, jam Rnno 4 lo. conditum, quod non parum illustravit Vincentius Lerinensis dictus, auctor egregii operis, quoia anno 43a, sub nomine commonitorii edidit. Saeciaci VII. instituta monastica cum religione christiana in Angl ia propagata sunt, et vix dici potest quanta ex iis pullulaverit sanctorum, doctorumque virorum seges. Inter omnes eminet venerabilis Beda Enno 735. mortuus, cujus insignia 'in religionem et rem litterariam merita nulla hucusque . delevit dies. Multis ille ad divitias seientias. dux et . magi ater suit, multum et exemplo, et scriptis suis stum dioeum ardorem in religiosis domibus accendit.
70쪽
' erunt, 'b e exquitum fuisse celebrem Alculnum, quem ex Anglia accersivit Carolus Μ., ut eum in
litterarum restauratione, AOCi iam , t eti adjutorem 'adhiberet. Ab eo: tempore novum videbatur. divinis scientiis , sidus exoriri, heul Dimisi cito, lextinclum. igebant tamen, per i aliquod ii tempus,' monasticae et cathedrales scholae opera- Caroli Magnii per Galliam et i Germaniam , institutae. Non 'pnrum i eodem saeculo religionis studium, promovit S liminifridus , seu i Bonifactus primum, in Anglia subicelebri viri Lerto abbatet omnibus,, quae leo tempore R de ruditionem pertinebant, disciplinis eruditus,tatque ob singularem in scientiis pro seclum ad docendi Iminus assumptus est; postea cum vehementi animas lucrandi et lo Iarderet, in Germaniam venit, tibi ad Moguntinam sedem evectus praecipuas in illud cui as convertit, ut idonei ecclesiae ministri formarentur; i quae imprimis causa ceum impulit, ut Fu Iden se monasterium conderet, ex quo Postmodum tot viri prodierunt scientia non minus, quam, sanctitate insignes. tit. I. Il f i, Praecipitum hujus εcholae I decus saeculo iJX.: suit
Rabanus Maurus; ejus discipulus, Walafridus Strabo, postmodum inugiaria divitis obbas minter , praecipuosaeva Ilims- scriptores numeratur. i Rahanus vero ob
singularem virtutis et doctrinael famam ecclesiae Moguntinae praepositusi est. Is in opere, quod de institutione clericorum scripsit, totam ιδε quae tunc erat, studiorum sormum exposuit c. XVIIL