Institutiones theologicae auctore fr. Leop. Br. Liebermann ss. theolog. doct. et prof. dioecesis Argentinensis vicario generali. Tomus 1. 5.

91쪽

, sto) Pag. 5 - Aecidit hic, quod in omnihus

aliis rebus, quae ab humana industria pendent, ut in recta rei tractandae ratione nunquam diu persistant inquieta hominum ingenia. Sic gustus litterarum, qui me diis aevo rudis omnino et incultus suerat, sensim expo- Idus. et ad eum perfectionis gradum Perductus est, quem

92쪽

in auetoribus , qui saeculum Ludovici XIV. illustrarunt,

miramur et verum qui hos seculi sunt, cum velleni et

ipsi alia, et aliter dicere, in genus inciderunt quaesitum lacatum, ambitiosnm, et salsi ingenii luminibus micans.

Ita quoque systematica methodus, cum ' eonfusae rerum tractationi successit, necessario placuit bonis ingeniis. Sed, cum nova dicendi cupiditas neminem magis, quam eruditos excrueiet, timendum est; ne lonbius, quam εο-bria philosophia paleretur, evagemur. Multi nunc de supremo systematis theologiet Pritiscipio, seu de prima aliqua idea disserunt, ex qua ominnis rerum nexus et ordo deduci .debeat. Verum persuadere mihi hucusque non potui, hac magnifica arte aut novi aliquid dici . aut novum lumen theologico studio assundi. Placet pluri hus idea de regno Dei; sed noti omnes eadem ratione progrediuntur. Quidam ordinem servant, qui ex naturali rerum connexione oritur, et multum egisse se putant, si vocabula haec, regnum eoelorum , regnum Dei morale , operi praefigant, et in

contextu operis cum occasio Se dat, repetant. Hoe certe

non est principium primarium ponere. Si quidem principium primarium omnis disciplinae illud est, ex , quo

totum systema ita educitur, ut illo sublato, corruat: verum cum illa vocabula omnino expungi possent, quin ideo, non dicam totam operis compositionem . sed ne unum quidem caput , ne uuam quidem phrasin immutare necesse esset; profecto non ex illa idea systema erui tur: sed ex rerum natura. Et tractatione ad strictas meis thodi leges ordinata. .

Hoe utique cognoverunt alii doetissimi viri, qui ne

viderentur vano nomine gloriari, ita Principium suum praemittunt, ut ex eo totus d trinae eomplexus videatur quasi ex sua radiee exsurgere. Verum quasi illi novas studio theologico utilitates allulerint, non video; nam cum rerum naturalem nexum aequi deberent, malunt ordinem

93쪽

xx) έo. - schola inca isti professoris , qui ipse

se intra orthodoxiae limites contio et, nou raro egreditur soboles ambitiosa , et Procax , asi novarum opinionum avida. Scilicet media inter praecipitia excurrit veritatis via, quae quidem uon in linea mathematica sita est, sed visa regiae ad instar certam habet inter oppositos errores Ialitudinem. , A, fide non aberrat, qui sines non transilit. Verum quis noni temerarium diceret eum, qui praecipitia nihil curans ad extremam oram graderqtur ξ Ego si quem ita viderem, eum quidem a veritatis Semita Dori. discessisse scirem, attamen sequi non vellem. Quis porro prudentem crederet, virum, qui iuniores pueros peceiusmodi viam . ducens, cum eos videret inconsiderate ad extremam lineam currere, non quantocius revocaret P

94쪽

venderbi . .

Nou si λα tutio si torto, quando at nostri giorni siparia, dess Oscurita, infrena

solamente cercaria ne i su .

yea far intendere colla lingua comune, cosὶ chea fesso solo con gran Ρ-tica si ρuo in Moinarne ilfenso. In tal mansera si, uol far eredere agit sciscelia..iae la cosa e stata esanrinata Ondamente. anti tempo si adopera asi cannoechiale per a i-cinare Hi Ometti lontani .ehe coli' oechio nudo non si noteano distin ere. Maquesto costume ha durato aBbastaneta, ed era anchequello Hei nostri seiocchi

96쪽

LIBER PRIMUS

CONTINENS

98쪽

RELIGIONIS c HRISTIANAE

Antequam totius revelataei. religionis doctrinam tradere, omniaque ejus capita singillatim exponere instituat aheologuβ; neeesse est, ut ipsam, christianae revelationis illi eritatem, divinam quo originem Probet, in quo .r'lionis naturalis, auxilio utendum est, . ad . conciliandos, praeparandosque. fidei AEnimos. Nam primum t. ne .sse , est, ut ipsuli ratione ductis gnoscamus, insim talem et . tenuitatem orati*nis, sicque revelationem divinam sum erae exoptandam intelliga - , num ea: certissima sit,i et tutis sima ad . veritatem uiuia i Tum, 'Si sinceri . sumus, facillimum nobis erit lucem . illam invenire qum hominibus eiiccnto . immis a est, et quam . repellere non possumus, , nisi .velimus in Jaesar , rationi et naturae. humanast accus'tionem ineui rQ. ,

99쪽

Cum hanc materiam in praesenti demonstratione

tractandam suscipimus , nunqunm ex oculis amitistamus summam argu monii gravitatem , hostiumque, qui huic nostro consilio obsistunt, multitudinem, et obfirmatum ad nocendum nnimum; nihil enim praetermittunt eorum , quibus exsatiare possint religionis sanctissimae incredibile odium. Primum contra eos dimicandum est , qui repudiato omni revelationis auxilio, solam sees rationem ducem et magistram sequi gloriantur; immerito sane, num rationem calumniantur, et arrogantiae tantum suae, et impii depravatique animi jussa exsequuntur. Α eedunt deinde omnes ii, qui a christianorum sacris alieni, christianae quoque religionis divinitatem negant, quia vel Psganae, aut mahumetanae super.

stitioni serviunt, vel olim quidem divinae, sed jamdiu abrogatae, et i antiquatae in aleae' religioni l

Igitur hane chriuianae religionis ' 'dei ioh1tilatio nem in duas partes dividimus. 'Prlina de revelatione in genere agel; eamque non possibilem' tantom, sed et summe exoptabilem, imo: aliquo modo .he-cesssriam p obabit, simulque genuina statuet prin-eipia, aut eriteria, ex quibus divina re elatio dignosci possit. Altera quae in prima parte exposita sunt, principia ad diversas religiones applicabit, quae se revelatas dienni, imprimis .d moti aleam et christianum: Ex utraquei parte tanquam lex dupliei praemissa sequetur: haec: eonclusio. quae totius ebristianae demonstrationis seopus est 'Religionem Christianam Mese esse disinam, imo i cum lax nio

100쪽

Mka abrogata sisy solam esse hoc charactere insignitam. Video, quanta se offerat rerum tractandarum

copia; ideo quaedam, quae ex philosophia, aut theologia naturali certa sunt et demonstrata, quaeque Dei starum, cum quibus nobis potissimum ogendum Est, assensum habent, summatim tantum et per modum introductionis praemittamus.

f. I. Deus et Prouidentia.

Primum omnis religionis etiam naturalis landamentum est; Deum esse , ejusque providentia cuncta gubernari. Ubi enim Iaaec persuasio semel ex hominum animis discessit, jam nulla pietas, nulla fides, nulla religio cogitari potest. Merito igitur vera, et quae hoc nomine digna est philosophia primam in eo operam collocat, ut

omni argumentorum genere demonstret, esse numen aliquod Supremum, aetervum, ac beatissimum, a quo constituta sunt omnia, cuius consilio, omnia administrantur. Mihi interea persuasum est, homines qui eousque dementiae pervenerunt, ut Deum rase negenti nullis posse philosophicis rationibus convinci . Tanto malo nulla ars humana mederi, potest, neque a unquam speranda . Salus nisi excaecatis mentibus lumen e coelo illabatur , , quod susas tela ebras 'dissipet, et animum sedatis pravorum asseetuum motibus ad saniora eonsilia reducat. - Ila vivae ait Rousseau , ut velis semper, Deum testem habere I et Deum esse non dubitabis n.