장음표시 사용
131쪽
Parte . quo magis aleola observatur id , Hellamu lxὶ Hausb ius lνὶ aliique complures id pro comperto habuere . Quam ob
xem videtis, radios ab obiecto visibili emanatos vel refractos υ hementius trahi a subiectis humores magis oleo sos continentibu , quam ab aliis ; per consequens maiorem impressionem recipiunt
qui sunt ei idem humoribus imbuti, ut qui gaudent bilioso tenta. Peramento , & hi ante caeteros sunt vehementius percussi , L a quihusdam subjectis agitati. II. Adest alia ratio praetra dictam, qua vehementius nonnulli ante alios impressiones sentiunt & Laec eruitur a densisto disversa fibrillarum . quibus subjeeta consantur . Fibrae nostra oscillant, vel mutantur in ratione inversa densitatum L . qui Propter facillime comprehenditur, quod quo densoles sunt fibrae, eo minor impresso in eis ab objectis visbilibus emanata producis tui , di Contra . Hinc cli , quod subjecta magis sensibi Ita sunt
quo magis laxas habent libras. εκ contra. SupereIt, ut evolvaismus rationem, 'AR unum idemque subjectum huic odium, illisque amorem excitet. En quod hae de re opinati sumus. III. Fibrae nostrae . etsi proxime inter se in eadem ratione disepositae eundem perinde situm teneant, attamen stum hunc rati ne subjecti modificari, atque superlimi, perbelle videmus . Ex hoc originem trahere , tam ingentem , innegabilemque variet rem, qua ratione sormae, cogitationum, affectuumque unum ab altero individuo differt, non cerebrose putamus Et M ita se res habeat, brevi perpendamus tot dissimilia subjecta, quae continuo ante oculos nobis obversari, aspicimus. O quam ingens, incr-dibilisque varietas i midquid pro composito habetur , a pecu Iiari componentium dispositione exurgere . Rique efformari, non- nemini constat. Totum inte ratum ab integralibus partibus pendere , totum modificari, ratione modificati partium , di novum ae diversum iuxta modificationem ipsam , oriri semper , conti nusque videmus . Tot itaque sormarum , specierumque divers--s , qua haec Universi machina condecoratur , pendet prosecta a diversitate stus, quem fibriliae, formam , & confitenti m ro.
Praesemmtes, primo inrum lcmporis articulo, sumlere , & imperturbabili lege a natura largita ,ireparant amissum , conser vantque retentum . Hoc Praestructo, facillime argumentum Llvitur. . . Raa
u U. Om. m. II. Par. III. Prop. X.
132쪽
Radii lucἰs ratione modi lieationis superficierum refranguntur subiectum, in quod incurrunt, premunt, & ei modu di verso in lationem afferunt. Si superficies , e qua evolvuntur radii , nul*lam vel pene n Lllam proporticinem teneant ad subiecta, in qui bus Rgunt , vel agora debent , tum pressiones , ut ita dicam . mutationesque ab i psis productae , ceu hoc illove subiecto pro ducendae , inordinatae, inaequales essent ; tum quodam undulato rio , inconsonoque motu exorto , gignitur qaaedam pertuitiata
mutatio , & quid ingrati ab eo pellentiscitur . Non ita si finperliciebus subiectorum, in quae impingunt, sint in quadam in
tione respondentes . quandam analogiam ac proportionem servam tes: tum eis in orditate , ae inaequaliter restangantur, radii meo quia inaequales ac inordinatas superficies impellunt, prom obstacula inordinaris radiis respondentia, ordinatas premones aia mutationes excitant . Ponamus modo eiusmodi esse subjectum nititutum , ut illi aequalis Oidinataque mutatio excitetur , inaequaliter incensonaeque movendae sint fibrae , tum visus obissctorum irregularem superficiem habentium voluptatem gignit , taedi rara , aversionem contra . En ergo ratio . qua nonnulli irre eularibus figuris delectantur, regulatibus ordinatisque alii I runt D ulli voluptate persunduntur, vultum hi partitum , ac deformem videntes ἔ speciem sormam symmetricam, ac regularem respiciem tes alii: pro his, ad symmetrice movendos, requiritar actio symme tricR ac regularis , non ita pro illis . Diverso modo radius a vultu bipartito, quam a .plano & regulari refrangitur . Vis R trahens lucis major est, juxta naturae in vel tigatorcs, in angula tis partibus, quam in reliquis. Isaacus Newtonus,& poli eum Grimuidus obtervavit radium lucis prope corporum opacorum , diaphanorumque Rugulas trantientem a viis rectilineis rellecti .& a vi illa propemodum attracti circa eiusmodi corpora imcurvantur, & eo magis inflectuntur, quo magis ad ipsamet co
Pora accedunt . Videti, ergo quod maiori vi possunt radii in uno quam ob alio objecti puncto proficisci , & irregesares mintus accipere e vultu irregulari; quapropter summetrice irregula. subjectum moMet mutatque . Luculenter videtis, quia regularia
subiecta non gaudeant, quam regularibus objectis, deformi a d formibus atque inordinatis . Quid mirum ergo , quod bineriles ejusmodi obiecta pro pulchris teneant Quid mirum , quod pio Pulchris voluptatem non sentiat , qui cum magna impropol
tione partium fuit constitutus p Quid mirum denique quod i iis
'in Si perparum pieturam considerabimus, videb mus puti h vel deformem esse , ratione descriptorum accidentium .
133쪽
iudietum cirea visibilia obiecta erutum, quod dieitur gustus, tam Warie modificetur λ Hactenus de pulchritudine physica generatim considerata. Re de voluptate vel taedio ab cibiectis visibili-hus producta; nunc de pulchritudine in specie, & da voluptate vel taedio ab animalibus obiectis excitato, vel quod idem sonat de amore , ac odio , quod pro aliis , vel contra alios persenti
Hoe reducitur ad gratum , vel molcstum sensita perceptum ;est igitur inquirendum . qua ratione Ofecta incongruam , in gularemque mutationem excitantia possunt gratam sun lationem producere . di contra ἔ vel quod idem est , qua ratione nonnulli obiecta ab aliis invisa sequuntur, eis delectantur. & pulchri raabhorreant, negligantque e Pariter qua ratione hic vehementius amore agitatur pro objecto . in quod alius odio excruciatis Perpendamus. Machina nostra est eiusmodi constituta , ut in unum oninia concurrant . & vitam cons iti ant . Desectius unius entis ad vitam , defectus est persectionis laιiὶ . Hinc est, quod omnia quadam proportione respondent inter se , & quas manum sibi adinvicem praestant . Si tollitur proportici haec . oritur statim vitardesectus, de actionibus , quibus corpora vigent , deficientibus , cinima quodam modo contristatur, & tadium, vel dolorem semetit iis . Ergo si retina a cadiis obiectum repraesentantibus aequa Iiter oedinateque premetur, propter dictam tonnexionem, in cer hro analoga ac symmetrica pressio χritur, & hinc fluidus nerveus undique pressus, atque aequaliter compulsus celeriter quantitateque maiori affluit in cordis panes, di nervos cardiacos replendo vemrriculis cordis vim maiorem excitat , motumque maiorem sanguini suppeditat 'in , S partes , Per quas diffunditur , agen-
maiores, minoresve, colores proportionaliter vel improportionalitet coniuncti , Sandaracha in quantitate maiori minorique persu sa , lineae confluentes & quodam symmetrico vel asi metro modo comvergentes est id, quod picturae pulchrum , vel dosorme constituit .saain V. Malau. flat. tom. i. Def 3. Ao. IV. bbl Ib. ιμι. a. Ieor. X. -υ. a. 'ὶ En ratio , qua insammantur genae smili obiecto perspe cto. Fluidus eo magis per rectam directionem tranSfertur, qu celeriori motu ducitur ; quapropter sanguis per Aortam asce dentem in maiori quantitate ac impetu ductus, arterias carotidem replendo , rubicundo colore visum perfundit . . in ob Iem Ovidius. . . . . Gis enim bene telat amorem
134쪽
tes factas roborat maiori gradu i & animat . inertia igitur
sic nostris partibus ablata , ac ei ideiri activis redditis . DBiecta visibilia perfectionem , ac vitam adaugent, hisque omnibus causis, nobis gaudium ac voluptatem conciliant. Non eiusmodi evenire potest si retina tuordinate prumetur . Succus ner eu
inaequaliter pressus , fibras distrahit, motum sanguinis impedit , de parit a vertationem i' ) . Hoc enodato an eccum gradus pedirendamus .
U. Alibi sed chordarum rigiditatem, inflexionem, elongat;
nemque examinavimus una cum gradibus , ac proportionibus pintentiae motrici respondentibus , de plura ad argumentum mitis nentia explanavimus . Inter cetera omitti nequit Coroli Arium erutum R primo nostro experimento . Quod est is Si chorda a ,, qu vis potentia, vel pondere inflexa α - , estormasset lagi n tam ae a. , ut eam ei sormaret α δ requireretur vis vcl pomis dus -: .9 dc per inversum posito eodem pondere , seu vi, cinis teris paribus , sagittae erunt in reciproca ratione subdi plica.. ta tensonum , vel quod idem erit , ri aetatum artiscιmium. is Sie & aliud a Lemmate IV deductum , t crtroque numero sin sua tum . , Cum pendeat dolor a gradibus peliculi,& cum han gradus aequentur gladibus tensionis, haec tensio in progressioneis decrescente considerata . quando in acrum cI ip conuiuia, Peuis riculum evanes et , a potest haberi . ut smylex mutatio is . Huic monitum extat, numero li. sgnatum En in intcgrum. is is l. eadem vis operai s in tibia mirius rei sa , ac magis longa ,
. nec non diametri maioris gradi m ei dabit incompat ahiliter, , minorem gradu periculi , quam si in alia toto caelo diversa se operaretur . II. quod aequaliter operans in libra densa , quaeis ratione duritiei fluidorum impulsui rcs llat, & celeritatem liis is qlidis diminuendo ei tollat uatum natural cm, voluptuosam is sensatio m potest excitare . Qcapropter una eadumque vis , is idem principium . iisdem culcritatibua agens , non aequalesis excitato mutationes, scd I. mula do fbram tam η itatu natu. . rati, quam a periculo rupturae reccdentem . taedium affert . isti. si persectionem , fibram mutando . corroti nostro cDnci. ,, liet , recedens ea a statu mortuso , volt malim cxcitat,
is lII. Si in periculo ponitur, dololem pab e En fundarum M , di principia, sum r quibus superstivi 8 .it th oria nostrorum
Facillime comprehenditur , qDod cortraria rat cine obse et a retinam inaequali Ar pr mendo, d . ei r respicienti visum PRllidum reddere, & eum retii ger tu. A iud i'on addam: medit nutibus patet.
135쪽
Tectuum , & eoncipi modus , quo a corporibus externis in. dividua nostra sint diverso modo agitata . Ponamus , fibrillas fiet vi optici magis in uno quam in alio densas esse . Tum eadem vis , vel eadem radiorum actio minorem impreisionem excitat in uno , quam in alio . bi ergo mutatio naturalis status pendeat R celeritate , intensitateque actionis sud),' in subjectis, quae fibrillis densio tibus gaudent , ita ut vi motriei in gradu mainti resistant, tum idem objectum, quod molestiam seu dolorem aliis stibiectis produeebat , his pcoducit mutationem inita quosdam limites, & perlectionem reconciliando , voliaptatem exincitat . Ex quo fit , quod ii, qui fibris gaudent compactiori- ,hus, vividiaribus coloribus delectantur, ut S qui 1entas habent libras . Eeontra qui debiles , ac piatas fibras tenent, Ia guidiori-tius. Fuit a nobis demonitratum , quod quo magis fibra est tensa, eo minori tempore complet suas oscillationes see , cerebrum s
rit frequentius , de impressionem maiorem efficit ist) . Ex quo sequitur, quod iis, quibus talis est sibin , actio in nervis opti- ei, seni bilior evadit si mitis si aliis , validissima , si aliis sensibilis , & non excitabit molestiam quam ratione fibrillarum dispositionis; quapropter concludi potest mutationes in dificari in
ratione composta ex directa intensitatis actionis & reciprocaeensitatis tabrillarum , ac earumdem lenitudinis . Complures agnosco, qui fibra tensa ne tenui sunt praediti, ii a rubieundioribus abhcirent , di avertationem sentiunt pro vivacioribus subjectis hecontra amorem pro languidis , inertibusque. Gelliculationes, io quelae , motus tac. an mant radios & eis majorem celeritatem coinmunicant; quapropter subjecta, quae magnam requirunt concussonem propter fibrae densitatem, ne lenitudinem , delectantur vi vaei titibus obie lis, di amorem sentiunt pro eis quae magna et micitate gaudent. Non pro inertibus ac languidis, mutatio tum et nnlla , vel quasi nulla , & nulla sensibilis voluptas . En igitur amotis dispalitas. En ratio, qua unus erga unum, alter erga alterum Objectum tendit . En odii ae amoris origo . Omni, excessus mutationis quamdam molestiam parit , ergo re
elinatio ob abjecto eam produeente . Quot sunt principia , Uximi voluptatem, alteti inolestiam assetunt not subjecta quae uiri amorem, Meeta odium eonciliant 8 Quot res , quae uni at tentionem , alteri odium pariunt λ Mutatio oritur ratione subiecti inodificationis, etsi ac ιio eadem st. Si ergo ejusmodi est subje'ctum
136쪽
, ut mutatio fiat inter quosdam limites , h. ω non ministata statum natur lem.p rtium in ad ione eas ponat, lup rem prodacit : s duae ad fiat contrariae mutationes , naturale. scilicet & nonnaturales, in partibus aequipollentibus Nel euon Propria inertia gravescant , ut dicemus in tractatu nolim d. Hypochondria, taedium gignitur. Si adsnt postea mutationes praeter naturale aversationem, odium. ingratam . molestamque sen sationem . viis objecta persentiscimus . Superest , pro integra argumenti Blutione, nos contemplari rationem, quae amore Risecutus obiecti , nonnulli quasi fulmine correpti , unico intuit exardescunt, nec non modum, quo quibusdam, aequalibus, ordinatisque pressionibus in retina nervisque opticis consectis , reli
quae partes in actione sint , ct contra si inaequales inordinat que fiant. Fluida eiusmodi constituta videmus , quod minimae presson
cedant , & in obitaculum incurrendo renectant iuxta angulos incidentiae , recedantque . Ex quo eruitur , quod nervo optic aequaliter pressa , aequabiliter expuitur fiuidus contentus, qu Mob rem magna fertur celeritate in cerebrum , e quo denuo ex. Pulsus pervenit eadem , vel proportionali celeritate in villos musculares eordis, hine systolem celeriorem, ae fortiorem est,.mat, cursum sanguini adauget las . Non ita si nervus opticus non aequaliter erematur. Tum cosiderari potest pressus ad Rngulos, & hinc fiuidus nervem propter impulius & reflexiones, suas hic patitur, haud aequabiliter feriat cerebrum, & illud in inaequabili actione ponendo , inaequaliter se in villos musculares ferat, ac inaequalem , inordinatamque systolem pariat ἔ hoc ergo casu subieetum patitur , illo gaudet . Ulterius , s premat nerVus ultra quosdam limites, certo modo sua destituitur actione. non ita si id effetat in proportione quadam: illo casu deficit,h augetur motus naturalis , per consequens taedium in illo . Π hoc voluptatem parit. Demum si eontinuo, & diu haec presem durat , etsi aequalis , & intra limites . attamen exorin qua dam distractione in nervis, hi amittunt tractu temporis stram et siremtem; per eontemetis idem objectum etinimis, vi diu perinspectum, etsi eadem attione pressionem essio at in nervis, attam
distertim effectum preduola ; nervus propita elamet me inta tus , vat laxi in laetus Impellit lante fluidum contentum qum Pruder cerebrum , & eor lente movet , in minori actio ponit , di ratio graduum aerionis amissorum sequitur rationem compositam ex diuturnitate, di laecessione. En causi, si testis
137쪽
Rrguo , qua idem obiectum maiorem voluptatem meitae arx psimo intuitu , quam Post varias repeti sque intultiones si pulchrum eiset obiectum , A contra s deso e paulatim non ita
phin Non est omittenda ratio, qua diuturna unius obieebi visa delasset nervum , non ita varietas objectorum , et si fortasse majori gradu agant . Fibrae nolirae ad chordarum instar conis structae tenduntur ratione actionis: actio est ut tempus , in quo Potentia agit , per consequens cum unum obiectum ad unum modum C mper agat , semper unum retinae punctum fetit . R diuturnitate delassat , non ita obiecta diversa , quae etsi simul considet ata maiorem pariant actionem , attamen cum adtinum modum fibras non concutiant. sed semper variando non serunt quam plura puncta, quae modo diuiso exercita delatari queuiat.
138쪽
SIe arcta est relatio, quam pulchrum, & bonum , tenent ἐν
rer se, ut haud inutile putem unius Analysi alteram alteri subdere. Non secus quam pulchrum in grata voluptuosaque repraesen latione consistit , bonum lepidae voluptuotaque modification Inhaeret. odores, sapores. colores , frigus , mollities, qualitates physicae sunt , quibus hie terminus particulariter tribuitur , &quando Ionias bonus dieitur , talis appellatur ratione modificationis productae , non repraesentationis nobis praestitae . Non diverso modo, quam propter colores, pulchra quoque corpora, in quibus hi mi tantur, solent appellari, sic propter has modificationes obieeta, e qdibus excitatae sunt, bona vocantur. Hinc est quod honum appellatur sinmenrum , nec non hu casuum , lectus molli, Oe Usus appellandi bona o eel a , e quibus oriuntur m dificationes suaves, efficit, ut terminus hic transferatur ad ea, e quibus suaves modificationes non immediate sed mediate no- his veniunt. Ex hoc fit, quod arbor, quae tructum bonum gignit, hona appcllatur , ut & bonus fger , qui hanc arborem pei bello muttit, bona pluvia , & Sol, qui a xrum hunc foecundare solent. Obiecta, quae nobis suppeditant res , e quibus voluptuos, m dificationes nobis veniunt, utilia objecta nuncupantur. Utilia quinque appellantur, quae nos a molesta ingrataque modificatione d fendunt . Et haec est Iatio . qua vocabulum boni trassertur ad haec ἔ quapropter bonR appellantur armatura, Nauum, castrum, quia ab inimicorum aggressione nos tegunt & arcent; eademque ratione bonus miles, bonus Dux , bonus Ductor Oicitur , se hona Medicina, quae potis est ad nos restaurandos, di bonus Medicus, qui eam Opportune adhibet , adhibuitque . Domus , quia est
apta ad nobis comparandum commodum , utilitatem, augmentumque, vel valet ad remoVendam moleniam , damnum , M tr
et ionem , eadem causa bona nuncupatur . Hinc est , quod diebetur honum horarium , quod horas optime signat; bonus Patronus,
qui nostra tuetur jura ; bonus liber , qui utilia docet ; bona actio, quae nobis s milibusque nostrum prosit 3 di bonus color si
139쪽
dutabilis eoosderatur, ita ut amoveat taedium , eum n - Ἀνctura renovandi.
Ex hoc patet , quod nomen in origine Boni nihil aliud indi. eat , quam id quod nobis valet voluptuosam modificationem produccre, vel molestam impedire , & quod , nisi per relationem Proximnm vel remotam eidem obiecto habitam nulli tribuitur. Ad enodationem harum omnium idearum praecisus atque distinetus non brevis requireretur tractatus , at sussicit i me primcipia fundamentalia indisitasse in .
φὶ Siv ἰt qui dispescunt bonum in absolut- , & relativum; bo. num absolutum appellant illud, quod continetur in ipsa rei emtitate, vel in tritus rei proprietatibus earumque substantia , reis Iativum postea id, quod rei bonum absolutum conservat & peris ficit , vel conservate , di perficere quit V. Genu. Et meo. pars. r. C UIII. Def. , at honum absolutum , Deo exocepto. concipi nequit, de allata eius definitio, quae cum Lockia. Da convenit iis. obscura , parumque eriecisa videtur . Melinaerso definimus bonum per ia quod nobis nostroque statui Iers et ionem conciliat , vel quod fini nostro est conveniens; contraria ratione inurin , quod nos nostrumque statum imperfectiorem reddit . Omne id quod semper S per se , tomnibus individuis . sibique petis tionem conciliat, debet dici honum absolutum, di in quo est, quam in Deo λ Quidquid dii natura existit, non est Per se nesue bonum neque malum, sed tantum bonum vel m. lum evadit iuxta modificationem subieeit . Divitiae , fruges , qua, Amici, caeteraque. quae nobis Primo intuitu bonR videntur. Possunt contra mala evndere.
Sie & ma Ia bona . Venena ipsa, loco, & tempore data quid hora; esse possunt . Hine est quod mala . etsi bona , bonR eis mala cssent, plerumque videntur. Haec similitudo boni vel naseli . qudmquam neque bonum , neque malom fit , nos decipit, ct dat nomen boni apparentis . vel veri: oritur hinc diviso h ni, ut di mali in veram S asporons l V. 66. t. i. . Ex di et is patet quod male definit I. Eius bonum, ut infra dicemus, per ad quod potest nobis piodueere, & augere voluptatem. vel dim, Duere diuturnitatem intenstatemque dolotis . Chirurgicae operae tio quid mali , eis laturem persectionemquc nostram conciliet , mollities ecor ira, qtiae vitAm minuit. solvitque, quid boni esset. Dcducitur hinc. quod quatenus perlectionem moralem nobis nou get, dicitur ιoum moriae, qDatenus persectionem physicam , Dum physicum , verim vel apparens , juxta quod apearens Me Vorum si augmentum vel conciliatio perleetionis . hoc lin
140쪽
eap. XIII. Si tires mossi spatii. 13IC A P. XIII.
De modis simplicibus; Sc primo, de iis, iqui Spatium spectant.
f. Lamia si dicra . I. Tiamsi in parte priori saepius , ei mentionem
idearum simplicium , quae revera cogitationis nostrae materiam universam complecta,ur ; quom uix tamen eas ibi tractavimus pro ratione Potius , qua mentem subeunt, quam quatenus ab aliis distinguuntur, quae magis sunt compositae , haud abs re forsitan erit, ut earum nonnullas denuo sub hac conside I a T
Quitur, quod boniam morale dicitur Id, quod legi est consorme; id, quod eit legi distorme, malum moriae appellatur; haec definitio ex fine & effectu legis eruitur . Ex fine quatenus tendit ad morum persectionem ; ex este tu , quatenus malum in poeianest passus qui legi suas non consormat actiones . unod rectum snit Cicero, honestum, & cum viritate eit, id solum opinor bonum i U. Paradox Lὶ . Re tum , honestumque appcllatur quod cum lege convenit . An dati possit ante lcg m malum vel b num morale , ex re ipsa paret . Apud Cretenses commota maior pars civium Magistratus fugabat , & ad privatam eon ditionem redigere solebat I V. Aristoι. POL Iib. II. Cap. X. . I multus causa impediendi abulus potes aris ibidem erat statutus . Amor patriae , dulce Cretensibus nomen i U. Pisit Re in I lib. I a. qui ante alia apud eosdcm vigere coniuevit lV. Mutarc. mo. M. impetu aequilibrato seditionem ferebat . & utpote in copsequcnintia legis factum , vcl c silio rationis : pro bono sieditio haec debet haberi, non ita apud ropulos, in quibus amor hic largue scit, ae est penitus extinctus . Qu.l; bet seditio est conatiis. scelus , Per consequens malum a seditiosis Pacratum. At de hoc satis. ιDiuitigoo by Cooste