장음표시 사용
71쪽
eta De facultate discernendi, Lib. II.
quasdam et rcumsaiatias, objectis ipsis annexas . Ait ram istam comparandi potentiam , quam in homin bus obtervare licet, quae Pertinet ad ideas genet ales, atquebita ratione ad sensibiles circumstantias cuilibet externo obiecto .dnexas . En exemplum , quod consequentiam hanc confirmat . v Ide te in ultimo I. capitis praecedentis , quod Locicius Me qua dam ave inquit . Haec cantiunculam quamdam apprehendit, dea se ipsa gradatim suae vocis modulationem illi cantiunculae
conformat , culus modificatio non remanet quam in sua m moria . Ego habilem musicum agnovi , qui cum auscultavisset porro prima vice cantiunculam, in polictim eam ruminabat. &exacte renovabat hanc novam consonantiam sonus. cuius nullum exemplar remanebat quRmo in stomotia . dii vos interrogavissetis eum, ecquam disterentiam inveniebat quo ad hoc, inter eum ac Iusciniam , nulla ratione habita ad modulationem cantiunculae
illius, quae prius fuit ei praesentata. ille canit ejusmodi non secus Rc canere auscultavit, vobis absque dubio respondisset quod nullam videbat disserentiam , vel si lealiter esic nesciret eata in dic re , & si habui siet spuitum ut tactus cssit a penetratione de MONTAGNE novitate Νιus Revom i aure de Pareιti esti, raretues scuti s , O G pias hes egets , des sim uir , plus ria
Eis s. Tom. III. in . At sicuti acutissimi philosorhi huc usque non pervenere, vidi ba ur, quod illi optime esseOssent, si adhae.
sissent illuc. Haec lapicns ignavia magis eos condecoraret, quRV omnis metaphysicae t ophismata , quae nunquam inser iunt pro Praecisa en C daticine alicuius i aturae arcani . Arrepta occason. recorator . quod cum Lockio verba faciens de Mers in naus , et hoc obieci . Quid excogitabat de quibuidam minimis avibus .em gr. Carduelis , qui crescit in nido , quem pater matςrque es fecere, evolat denique per campos pro paliuru invenienda , absque tris , vel patris cura . & sequenti anno scit invenire atque e re materialia eam nia, quἰbus eget , ut construat nidum, qui arte est faetus . atque constructus pari . majori ve' 'o qi o fuit ille . ubi adolevit λ E quo venere illis materialium tam inter s. di se repantium. N artiis , qua nidus construeretur ' Acerrimum mihi responsum dedit Ie .' aipMoeer. mon om PMV evoquer ks ainoas des bises. Respou.
72쪽
cap. XI. argve aliis operassoribus mentis . 73 atque ad ratiociniorum abstractionem tantum utilis
est, brutis haud inesse puto ta9 . V l. 3
PRoxima operatio, quae in mente circa ideas suas
observatur , est compositio , per quam varias e simplicibus istis , quas a sensatione , 8t reflexione rocipit, inter se conjuniit, atque ex iis ideas complexa eiscit . Sub compositione etiam Amplia -
De inιelieisu humano ostendit clare eius soliditati m At ego Po tui item ei urbane dicere , quod e suo responso s quitur, qu n.' partient pas λ P h, e de Irare , ae dέιerminer las eo es , O ινι imites des oculus des iste, . Haec conclusio . quae satim videtur nimis Mncratis, di per se aliquantisper adulans, tangit eos , qui dogmatice hac de re sunt ratiocinati, non ob istante enim omni cinnamine , Dod cilacere philosophi, & adhue efficiunt, ut suas en dent decisiones , ratiocinia non inserviunt eorum huc usque , quam Novas quaestiones pit ducere & rationea ron valἰdas ad satiracleo dum hominem intelligentem . qui cupiens se eri dire pro nihilo hinbee incertas , arbitrariatque stippositiones , quae pro fundamcnt tenentur. Imbecillitas humani l piri ius ciuimodi eit, ut se minua dirigat ad ingentem numerum rerum, quas ignorat, qP3m Ro ibi , quas sciri 'eredit, & realiter non internoscit . COSTE . iasi U Mediι. nostr. de anim brut 3 Haec est lacultas animae . ut paulo ante diximus , hoe est ligare inter se ideas , ac componete . Exempla ali 1 go; Vi deo plura ii dividi a , celi go in unum , & dico , s lator alia sunt , focietatem ; si irrationalia manaram , pecem; & dea gre gis . socii ratis cem posita est ci m idea plurium ii dividi.orum sive rationali Om , sive irrationalii m . Ultei ius vidco t. mnia convenire in quibusciam characturi bu' hos chara lares cempo no , & unam ideam complexam si Ex kr video, quod ani malia vivunt , associatur hic idea alis mali, cum v;ta , statim Rc mihi repraesento charaetere ro viventis, mihi repraesinio idcam imalis . Haec compositio tota ab attentione pendet , & mul toties ab educatione q ia spiritus qua Mari compolit ideas. 8 mani cum idea boni Cl. is componebant ideam herois , MI qui ponunt amorem patriae poli amorem sui. En verba coniadae quae referre permagne prodi σ3 puto si Fiat, quod educatio Ro
73쪽
rio eontineri potest , in qua etiamsi composito haud
aeque conspicua est, ac in magis complexis nihilo namnus variarum ita arum complexio est , sed ejus dein generis. Ita plures unitates simul conjungendo , numeri duodenarii ideam conficimus , & ex plurium verticarum ideis iteratis, stadii idea oritur.
Bruta haud res inter se multum tam nunt.
IN hoe etiam bruta ab hominibus longe superari pu
to . Quamvis enim in se recipiant, & simul re tineant varias Mearum simplicium complexiones, si ut sertasse figura . odor , vox domini sui iaciunt complexam istam ideam Domini, quae est in cane ;vel potius tot distinctae sunt notae, per quas eum dii noscit: haud credo tamen, eos ex sese ista unquam .componere , atque i ias complexas efficere . Atque fieri potest, ut, ubi putamus, eas complexas fora hahere , unica tantummodo simplex itia si , quae eos in plurium rerum cognitione dirigit, quas fortasse mi Nus, quam nos opinamur. per visum distinguunt. Λ1ide enim ιν ius accepi. BGliare esse canibus ubera sua catulla vulpinis praebere , cum iis ludere, atque eadem infliulgentia , qua catulos suos, eos tractare , tamdiu canem suxerint, donec Iac ejus eorum cor-
,, iuriae superstiti ligare: idea animi praesentiae , atque virtutis . cum idea sibi vitam tollere , vel eam exponere pro desisis derio vitam auferre adstri, a quo iniuria suit passus; duo hien praejudicia erunt , pritatim quod constituit Romanorum honor, rem, secundum quos per totam Europam vagat. Hae associa si tiones aetate plus minusque ligantur, augenturque: vis, quamn temperamentum acquirit, passiones quae contrahuntur. & st is tus , qui eli/itur, confirmant nodos, secant ve se . Cartes magnam contraxit inclinationem erga eos, qui torvos oculos h hebant , non alia ratione , quam propter mulierem, quam Oeuros hoc modo habentem imprimis adamavit. Composuit idea spe
ciet , cum idea lusciostram . En affectuum potentia in ligamata ideis.
74쪽
F. XI. a ve aliis operationibus mentis. 7spus penitus per mea verit . Atque animalia ista , quae multiplices steriis si inui pi creant numeri illorum enittis ignara esse videmur ; etsi enim aegre illud erant, si quis in ill rum conspectu aut auditu scetum quendam iis abluit erit , si unus tamen , aut illorum
duo absentibus ipsis, aut stae strepitu m), sublat, se
rint νsmὶ Nescio an idem dici posset de timide, quae magnum nis
torum numerum habet: quoniam si accidit, quod lint , se . absen te , ablati , continuo huc illuc currit , donec detegit stat . Venator equitat laxis habenis , postquam sumsit cos , desbi proximam credens tigridem, unum relinquit , nam stamitum Rudit; morsu eum illa sumens in suum ducit lustrum, dum ma tori rapiditate regrediens alterum sumit, quem ambulando iterum 1elinquit venator , & iterum atque iterum id ossicit. , donec a Ptiar in navem, quae prompta eit in ripa, conscendit, S plenis velis se amovet; tum tigris furore plena videtur ex eo quia non Potuit ei tollere filiosi quos fert secum ipse raptor . Plinius hoc nobis obtestatus est ; en propria verba : Totus tigridis tortus quis Ner numerosus ab ιυiai ante rapitur Atio quam moxim P rnici , atque in recenιes 'subinde tranVei ιυr . tibi να. Num
P Vc Ps, odore vestigans ; raptor . appropinquanie fremitu , obici νη m e catulis . Tellit illa morsu , ct pondere eriam Oostr sic a remeat, iterumque eos equitur , ac Iubinde ; donee in m em r.
Cresst irrita Ieritas I iat in Γιioro U. IIist. Natur. lib. VIII. . t 80. Ad recte iudicandum do tigride eitca id quod in hac o
Casione ossicit, mihi videtur, eam percepisse , Dumerum natorum
diminuisse . Quoad calculandi facultatem inficiati nequit non nullR bruta ad quemdam gradum eam possidere. Susa boves cod
restantur, hi enim ad centum usque numerant. Hoc de faelo re feram duas Mon ιagna reflexiones ab auctore cordaro relatas. ναυβmmes, ille ait . en Padodo ence avam que mus fac hians cornPter, que a cent . O venons de dee-νrir des nations qui α' ενι asincune conuolsanee des nombres . B ves isti centum circi liri praecia ossiciebant . causa so mandi si icos , per quos B quR fluens iri bat Regis pomaria , nec potuerunt unum passiam ultra statutos secere'. Quo modo utuntur , ut ad centum usque hi nem. aent λ Fgo n hii de hoc s. n.& si animi rion sutor . nostri per
75쪽
xint, haud jacturae istius, & diminuti numeri sensum aliquem habere videntur a I . f. VIII.
sent unquam hoe medium invenire , vel saltem certo scire , se illud invenisse. Adest quoque Carduelis, de quo praecedenti n
ea sum locutus, qui eostquam construxerit nidum, parit, incumbit, di natos nutrit admirabili aequalitate i intendi volo, quiιate , at homo , superbum animal, nam raro aequus, mihi hoc verbum non condonabit) . nutrit eos , eto dico , omnes singulatim punicuique in circulo , nullo neglecto , suum suppeditat cibum. Numerans fortasse in hoc munere iustitiam exercet Si numerat. quo modo numerat λ Ego nihil amplius scio . Quid cogitamus aemum de maris turture , quae positis in ripa ovis , arenulis tegit, ubi solis calor, quadraginta diebus elapsis, eosdem reclud Te facit. Hoc veniente die, redit turtur quo reposuit ova caula
ducendi in mare natos. Numerat illa quadraginta dies ' ELIENid confirmat , at unus ex suis illustrantibus sustinet , quod ruintur hoc non essicit , quam per instinctum i Instines. natura .
SCHEMETUS e. 6. magnum verbum quod nihil exprimit .
vel exprimere debet directionem certam , constantem, firmam . Quod ad me , qui nolo cum his illustrantibus puenare, sum dicere contentus, quod tuitur percipit exacte temporis spatium a nobis quadraginta dies appellatum . elapsum esse quando it ad laveniendos natos . Ad Loc spatium apte calculandum Oportet,
hos ad Almanacchum recurrere. Turtur nec Almanacchum nec
aliud illi simile, quod sit mihi notum habet. Quo modo inter- Noscit , tempus hoe esse confectum Non est nobis divinare .
Bruta specierum omnium a Deo recepere facultates , quibus aegent illa pro sua conservatione , & ea ad hoc ponunt usum . Non interest nostrum limites, ac earum facultatum causas per Cirire . Nostra refert, internoscere, perficere facultates, quas Deus
in jori profusione , 'quam ceteris Terrae habitantibus est nobis Iargitus , & illis optime uti. Si magna ingenia , nostrique philosophi, qui possent lumen nobis hoc de opere largiri, occupent
se ad ratiocinia , ad exarandos libros super brutorum anima, e Propria sphaera egressi , reflexionibus se donarent , quae inanis verbis insensibiliter ducerent eos ad chimericas , vel saltem nimis incertata conclusiones. Hae meta latorum, si datur cooiecta re ex factis, quod d)heat evenire. Con 'E.
76쪽
Cv. XI. argve aliis operarionibus meri. ' v
q. vIII. Nominis impositio. CVm per iteratas sensationes ideae in puerulorum
memoriis defiguntur , fgnorum usum paulatim discunt. Et quando ea sunt peritia, ut sermonis omgana ad formandos sonos articulatos adhibere possint, vocibus tiri incipiunt, ad ideas suas aliis significandas: signa haec nonnunquam ab aliis mutuantur, nonnunquam ipsiniet eiungunt ; prout videre est in novis istis ae inusitatis nominibus, quae in primo sermonia usu rebus a puerulis imponuntur iaQ.
32 Starim ae insantes animadvertunt, quod res extra se P stae in organis sensoriis agunt, mutationem productam sentiunt, incipiunt ope attentionis unam ab alia mutatione discemere,impulsusque animi ad differentiam istam concipiendam, enuncian dam .e habere; quam ob rem oritur ex attentione colligatio ide rum cuin quibusdam motionibus organorum nostrorum , . & eNeo quia reliq iis ore anis agilior est lingua, experiuntur suis motionibus ligare ideas vel sensationes e rebus externis excitatas de eas nominibus peculiaribus signant . Hine est , quod si ab aliis edo ti sumus , vocabula modo faciliori sumuntur . econtra dissiciliori . Haec est ratio, qua barbati, vel insulani, qui ut plinximum arctiori vocabulorum numero gaudent, minorem idearum numerum servant, hoe est propter desectum signorum, cum quibus differentiam possint ligare. memoriaeque stare. Quod hac super re est adnotandum, ut alibi ait Lockius V. Guida de Ir inreu verta non sunt ad arcendas res efformata , verum ad detcgen das . Videtis ergo quam permagne errant qui articulant Voces sensu castas 3 concessum mihi veniat inter has voces reser qualitases sociaras, formaι iubi annales , Decior mumio α Diuitigod by Coosli
77쪽
f. IX. Ab ractis. CVm vocabulorum usus in eo consistat, quod ide
rum internarum notae sunt externae , cumque ideae illae a rebus particularibus desumantur, si omnis idea particularis , quam recipimus , peculiari nomine signaretur, necessario nominum infinitus esset numerus; huic malo ut occurrat, essicit animus, ut id ex particulares ab objectis particularibus receptae, generales fiant ; quod iacit . eas considerando quat nus entia sunt in intellectu , separata ab aliis omnibus exilientiis & circumstantiis realia exilientiae, uti tempoi is, loci, aut aliarum quarundam concomitantium idearum . Haec vocatur Ab restio , per quam taeeae ab entibus particularibus sumptae , omnes, quae sunt ejus dena generis , universaliter repraesentant, denomina earum generalia possunt ad omne ens applicari , quod abstractis ejusmodi ideis consorine est . Praecisas & nudas ilias species in animo intellectus ,
haud considet ans , quo modo, unde , aut quo comi tatu eo pervenerint, adhibet nominibus communiter iis annexis tanquam exemplaria, ad reales existenta.is in classes inirinendas, prout cuin archetypis
hisce conveniunt G, s deinde juxta denomina
Has . ita eodem colore hodie in creta aut nive ansem adverso , quem animus heri a lacte recepit , eam peciem nude considerat , peι que eam omnia reprae seniat . quae sunt ejusdem generia ; impositoque ei albediris nomine, per sonum ilhum qualitatem eam, ubicumque esse concipitur, aut repetatur, semper des irat; atque hoc modo universalia, sive ideae sint , siue termini , Mnῖ Δί - .f. X.
I; ld. at abstractae sunt notiones universales, nec exi tunt nisi in itai viduis ; nos sensataoaea tabemas , si e non sunt praeter
78쪽
Cap. XI. argue aliis operarionilva mentis.
Bruta haud ab rahunt. SI in dubium vocetur, utrum bruta hoc modo ideas
suas certo aliquo gradu componant & amplieni r
hoc diligentissime tenendum puto , haud illis inesse abGrahenaei potentiam , de homines in hoc pIane a brutis differre : & illis facultatum excellentia longe
mutationes organis sensoriis nostris ab obiectis externis excita. tas , & ab anima sibi repraesentaras . Hae sensationes ideas es formant particularcs , di quoniam mens percipit relationem &dissetentiam, si uit 1ihi, ut modo diximus i 32ὶ notas, in quibus conveniunt objecta , vel disconveniunt , quaeropter attendendoud charaeteres, negligit eos, qui non conveniunt inter is , sinmitque quos conveniunt , di unam efformat ideam, quae dicitur abstracta. vel universalis. Talis est idea generis, speciei , quae non absolute.& in se existit, sed tantum in individuis particulariobus . Primae nostrae ideae fuere omnes peculiares . Peculiares functiones erant , quas pro modificationibus nostrum vel pro qualitatibus obiectorum , quibus eas referebamus, perspectas habuimus . M omnos hae ideae , ait Abbas Conialiae, quo melius ne
is mo hae super re scripsit U. Iage. D l' origine deIP Um. cumis di pensare in realitatem reprAeniant ἔ non sunt enim ,
., ut vera dicam, quam hoc, illud ue ens hoc illove modo modific is tum. Nos nullam rem in nobismetipsis comprehendimus , quam is non respiceremus tanquam Propriam, ad ens nostrum pertine ,, tem, Vel tanquam efformantem iptummet nostium eris, hoe illo. ve existendi modo determinatum . At cum mens nostra siesi archiotibus limitibus circuinlcripta, ut complures modificati ,, nes Icflectat, unico aetia, quas in uno obieeto detegit, succebis sive contemplatur; hinc R proprio ente separat, & realitatem M eis omnino ausere. De nihilo reflvii nequit, se s esset idem is quam non reflectere . Quo i*itur modo hujusinodi modifica-n tronos lumptae , tamquam seiunctae abitraetaeque ab ente in ,, quod pertinent, & cum quo non participant, nisi quatenus suntis ibidem circumlcriptae determinataeque, objectum nostrarum cogi-
tionum possum etarmare Hoc fit ex eo quia eas continuo
79쪽
praestare, quod generales ideas habeant. Perspicuumeni in est, bruta nullis indiciis ottendere, se notas venerales ad ichas universales exprimendas , usurpare ;unde concludere licet, haud illis iuesse facultatem ni abG
is inpicimus tamquam entia . Mens nostra , quoties in proprio, oblucto considerar, cum assueta sit ad eas concipiendas cum realitate , a qua sejunctae di distineta minime tum cxtant , hane realitatem ,. pcr quRm potis est, adhuc quando a proprio obi eio eas distingvir , cum iliacm conservat . Sibimet sane .svertatur . Ex uno latere has modificationes respicit nulla, habita ratione proprio enti , & tum nihil sunt ; ex altero . ., cum nihil comprehendi nequeat. tBmquam aliquam rem concu ,' pit . & sic realitalem, qua ab initio eas comprehendit , ets., amplius non conveniat , in attribuendis iis continuo perduis rat . Uno verbo eiusmodi abstractiones quando praeter idensis parriculares non erant, cum idea enti, sunt colligatae, & hoc
.. Uinculum continuat.,, .Etsi impar haec si contradictio ; necessaria tamen est . S ,, mens enim est circumscripta nimis . in ampleetendo una G,, mul ens , suasque modificationes , perbelle conveniet , ideas abitractas sermando , eas distinguere , etsi omnem realitateinti quam habent modificationes amittant , attamen congruet ita eis cad m eoncipere , secus obieeiorum luae reflexionis nun- is quam enormare posset is . Quapropter videtis compositionem ab abstractione non differte , nisi per actum . Iuxta Lockium, compositio non pertinet quam ad ideas simpliciores . abitradito ad compositas . Mens ct inponendo sumit quod smplicissimum consderat, di cum at o esusdem naturae conjungit ; abstrahendo quod cli compositum , & sub uno aspectu concipit , omittendo reliqua. Ego autumo, melius dici posse, quod actus mentis deinterminat differentiam . Si respicit ideas tanquam simplices in objecto sibi repraesentato , etsi composito , abstrahit; s respaeie tanquam simul coinjunctas, etsi sint eaedem , compooit, ut medi
n Non es le potest, quod canis, postquam est cervum ins cuius, S incidit in alius cervi vestigia, eumque sequi recuset . internoscat pyr q amdam abitractionis speciem , quod hic ultimus cervus s: t animal eiuldum speciei , quam primum , etsi non idem cervus λ Mihi videtur , quod unusquisque deberet nimis esse circumspectus in iudicando hoc de articulo satis involuto. . ImDiuiti eo by Cooste
80쪽
cap. XI. sitque assiis sperarionibus mentis eabstrahendi aut generales ideas viciendi , quoniam
haud vocum, aut aliorum signorum generalium usum habent. h. XI. Nec organis , quae minime sint idonea ad formandos sonos articulatos, vitium illud tribuendum est, quod nullum habeant usum, aut notitiam vocum generalium; cum videamus animalia multa posse t
lea sonos edere, & voces distinete satis pronunciare, etiamsi haudquamquam cum aliqua ejus modi appliacatione . Contra homines, qui propter defectum at quem in organis vocibus carent , universales ideo suas per signa ea primunt , quibus nominum gener lium loco utunIur, qua iacultate alias animantes haud praeditas Me novimu3. QuaPropter opinemur oportet, in hoc brutorum species ab hominibus distingui, a que eam propriam esse disserentiam . in qua penitus separantur, quaeque essicit, ut toto, quod ajunt, caelo a se invicem distent. Si animantes enim istae u Ias omnino ideas habeant, & non mera sint automata, seu purae machinae, ut nonnulli asserunt tune dici non potest , eas rationis penitus expertes elis . Mihi aeque inanisellum videtur quasdam ex iis nonnunquam ratiocinari, ac quod sensum habeant; illud vero fit in particularibus tantum ideis , prout sensibus illas receperunt. Illarum solertissi inae intra hos- m. II, P . c
Internoscitur perbelle quod non solum bruta aliis alitu speciei causa ratiocinii praecellunt, sed cxtant quoque quae ratiocionantur majori penetratione, quam reliqua ejusdem spectet . Ego
canem obiervavi , qui tempore hyemali expellebat reliquos e nes. qui circa ignem se vel pete collocabant; & quando non podierat ille commodo majori quam alii se sternere , extra cubile incedens , cos provocabat , ejusmodi tono ita ut omnes ad sentirnhubat , hoc coniecto promptius cubile ingrediebatur , &apud lenem nutu suo se collocabat absque poena aliorum in
num, qui elatrabant, & post Hiquem diem, vel hebdomodam, idem efficiebant. COSI β.