장음표시 사용
101쪽
Verbum deinde de nube si ius non ino. do commode pota, sed debere adeo, exponi, o vers 12. I 3. eiusdem cap. cst clarissimum, ubin Σpn GV plenius dicitur, omninoque ingrediendi adytum ratio plenius et accuratius praecipitur. Neque aut a legibus serendis, aut a rebus narrandis, aut vaticiniis pronuntiandis alienum est, ut breuius dicta paullo post clarius exprimantur. Quid ergo contorti ac violenti in nostra. interpretatione remanet 8 Nec in eo maior est disticultas, quod excitandus sit sumus ex sussitu Apra propitiatorio, vel iuria illud, ut Genes. XVIII. 2. Diri sabant iuxta eum, et se saepius; nam et hoc praecipitur diserte v. 13. ut scilicet res sacrae oeulis Pontificis subducerentur. D. RAvlvs scribendum ad hanc sententiam suisse ait : nubem, eane
sis ad propitiatorium. Quid vero simplicius, quam
omissium cognoscere voc. 'Me N quo tamen suppleto ne opus quidem est, cum verba, iuxta propitiatorium non minus commode iungantur voe.
nostro sensu: adibunt ine, ad propitiatorium,
Opponit tandem Cl. R A v I v s: Ecquis vel supine ad rem attendens existimet, si is sit verborum sensus,
102쪽
quem Vre doctus iis Ungit, Deum non Harius, non apertius, locutum fore , sed verbis usum, quae minimo minus scrupeo distabant aenigmate 7 dicendumne tum
fuerat Epri I VI in nubes tus conspicuo: velut
D. s. Hoc vero est in ordinem cogere scriptores
sacros, et Spiritum S. ipsum, quomodo loqui debeant. Nonne sussicit, praeceptum V. N qtyod obscurum cuidam videri possit, in eodem .capite paullo post v. I r. i 3. verbis clarioribus repetitumeta atque explicatum Z Quid amplius 3 Enimuero
haec repetitio clarior eiusdem praecepti nobis quidem vel sola argumentum praestat firmissimum, versum a. alio sensu, quam nos disimus, accipi nullo modo potia. Addemus autem duo argumenta haud te. uiora, quae interpretationem nostram aequo cuilibet iudici commendent. I. Si vulgari sensu capiatur locus ille: non intret omni tempore adytum Ponti- sex, neque areae appropinquet, quia in nati ibi rex. spiciendum me praebebo, tum haec ratio nulla est', nee commodum sensum habet. Quomodo enim
haec cohaerent: quia in nube videbor, propterea non cum lubet arcae appropiuvet 8 Immo quia . tantum in ntae cernebatur, poterat quouis tem-POre
103쪽
pore ad videndum ac edere, scut olim populust quotidie in nube viderat. Ne lue etiam ratio illa addita lassicit ad religionem intraturo iniiciendam. Num enim sola nubes s nilum illum locum poteratessicere, et ab aditu arcere sacerdotem 3 Deus vetet, iam antea Mosi edixerat, Exod. XXV, 22. se habitaturum inter Clierubinos et oracula editurum exilio loco. Ergo ob solum hoe promissum Pontifex Poterat ac debebat praesentem ibi Deum opperiri, atque ita sanctum istum locum habere, ne quouis tempore accedere temere auderet. Alioquin dicendum esset, Mosen et Aaronem, . omnesque fideles v. T. nuspiam praesentem Deum statuisse sino ex. terno symbolo, atque ob hanc leuitatem eoruni vel pertinaciam nubis φαδεομενον suisse necetiarium: quod sane in eos iniquum est et iniurium, ut sus radiximus. Nonne et ipsa arca cum aspinctabile praesentis Dei symbolum erat, lassiciebat
que ad religionem intraturo iniiciendam 3 E quibusessicitur, solum nubis symbolum non tantam adyto sanctitatem conciliare, nee caussam unicam esse diuini moniti: ne introeat omni tempore, cet. II. Accedit aliud, quod rem planissime conficiat, et extra dubium ponat. Ex omnium scilicee
104쪽
eonsessione ab altero templo absilit nubes illa commentitia, et tamen intemeratum mansit imperium Dei Leu. XVI, 2. ex eoque semper e Iit Pontifex insolemni obsecrationis die, 'in quod contra, cessivite primaria caussa, facile potuisset negligi. Non exigua vero dissicultas, quae vulgari interpretationi obiicituri ut intelligent omnes, qui animo ab opinionibus libero rem expenderint. Quod si autem locum sic explices: non quotiis tempore, nec temere Pontifex adytum ingrediatur et aream adeat, sed curiose praeparatus, magnaque cum religione, ita quidem, ut antea rebus sacris thuris fumo taliginem indu- eat: tum vero omnis dissicultas cum nube euan ei estque hoc praeceptum commune, ad cultum Le. uiti eum secundi etiam templi perdurans.
ti. III. Neque opus erat longa resutatione, cum ex instituto diuino, eultusque Levitici ratione, hie inprimis dies eXpi tionis ad Christi ἀ-ιτυπου
tempora esset celebranisdus : confirmante Apostolo Ebr. VII, 27. atque etiam Io 1 E E R O Ant.
105쪽
Non satis aduertit Cl. RAvIus verum consilium meum, quod in asserendis his interpretationibus Rabbinorum sum secutus, quamquam diligenter indicatieram; ad multa igitur delabitur, de quibus
parum laborandum mihi sit. Scilicet non tam volui Rabbinos in partes meas trahere, eorumque au' noritate uti ad resutandum de nube commentum sciebam enim, illos ipsos Iudaeos, qui Leu. XVI, 2. de nube lassitus interpretarentur, tenere tam ricommunem de Schechina opinionem, si AHARAAN E L E M exceperis: sed hoc consito iis usus sum, ut demonitraretra, explieationem istius loci a me defensam nec elle nouam et inauditam, Iacc linguae genio contrariam, atqUe adeo contortam. Atque
haec quidem Iudaeorum testimonia mihi fauere du- . bitari nequit: et illud non minus, iluod C. R. addidit e Tata. Hierosit. Ionna foLD. coh a. ubi Narracis haec dica scribitur a Rabbanitis, quod Leu. XVI, 2. de nube si tus intelligant. ABEN EsRAE quidem
et A BARBANELIs auctoritatelai cripere mihi studet D. RAvIus: frustra. Quae ex ABEN EsΗΛ laudaui, male a me et v I T R I N G A intellecta mussatus,
contendit, illi non sermonem esse h. l. de Leu. XVI, versu a. sed de versu I3. In quo mire sallitur. Posita
106쪽
Polita enim est haec AEEN EsRAE commentatio ad v. a. ibique ad verba P. Quomodo ergo ad v. I 3. trahatur Z D. R. autem in noua huius commentarii versione, quam dedit, illud quod praepositum est, plane omisit, ut lectores nesciant, quo trahendum sit. Quod consulto ab eo Oinissum sit, an per incuriam neglectum, definire non ausim. Ceterum mihi iniuriam facit, cum dicit, me vITRIM GAE de ABEM EsRA iudicium reticuisse, quod ita laudat: Et certe Abeu Ura omnino Ili sentit, quod in secundo hoe ver Deus loquatur de nube, in qua super propitiatorio communiter ereditur halitasse. Haec verba in v I TRINGAgΟΥ reperire nen potui; sed ita ille: Asen
ra utique nubem, de qua meatio es v. a. intellaude fumo nulli creando ex istaense se is a Pontifra: Ecet alias non neget, super orca fuisse aliquo inibo
lum gloriae divinae P. Via M. Frianeq. n. VII. Vter ergo nostrum verum V1 TRINGAE de , Η ΕΜ ΕsRA
iudicium indicauerit, Herue subiicuerit, lectores iudieent. Quae opponit Q. R. de A R A R B A N E L gdiserte vulgarem inter suos interpretationem Leu. XV I, 2. refutante, non minus seustra dicta reperias. Cum scilicet ΑΗΛRBA MEL alio loco ad et Rem VII Tia. sententiam popularium de Schestina eoinm G a moret,
107쪽
moret, per formulam solemnem: aiunt sapientes n/stri, eandemque sine refutatione dimittat ; Cl. R. hoc eius silentium ita accipiendum censet, ut illam sententiana iam suam faciat, et retractet ea, quae alibi eontra eam pronuntiasset. Quod nullo modo inde colligi potest. Quid opus erat noua resutatione, cum de eius mente i:un aliunde constaret 8 Ita vero est in more positum Rabbinis ut inata sapientum saepe repetant, ubi occasio sese obtulerit: sed non omnia sua faciunt, quae laudant, cum saepe eiusmodi effata afferant, quae sibi sunt contraria. Tandem Cl. R. malum censorem agit versio. num mearum, quas dedi Rabbinicorum locorum;
in quibus pudenda quaedam peccata inuenisse Iibi visus es ; quae vero nulla sunt. Quodcunque ibi licet reprehendendi libido quaerit, id faeile solet reperire. In I ARCHIO et AB AREA NELE 'LI
verti vult RAv Ius ad verbiun prope puelli iter: eo quod manis statio Schethinae meae ibi es: ego verti ut homines latine scientes loquutitur: quandoquidem Schechino, seu praesentia mea, ibi declaratur; et in altero loco: quoniam ibi conse citur Stht-china mea. Inde colligit, me substantivum habuisse pro participio Paul masse. gen. et constru
108쪽
xisse male eum sem. gen. Quod quis non deridendum putet Z Latine aliter non poterat exprimi sit bstantivum, quod in Hebraeo est. Similiter
versionem ABEN EsRAE non aliam ob causam reprehendit, quam quod bene latine, non ad verbum, facta sit. Quod si peccatum dicendum, quemadmodum alii permulti linguas e lexidis docti in versione librorum sacrorum existimant; ego libenterita peccauerim, aliis reliquens verbalem et accura-gm suam, quam iactant, versionem, quae barbara potius et obscura dicenda, nec verae versonis D men potest habere. In Agans ΑMEL is loco illud
224 'n'b in cet. irato Aristarcho quasi ipsi aliquid eum Λristarcho esset) me efferre statuit; ethoe probabile et verum es ex eo, quod se. habetur F. I 3. et tegat nubes cet. pro quo substituit: argumento eius rei es isiud: et tegat cet. Videant ergo lectores, quantum intersit, aut quam iratus Aristarchus milii fueriti AD 3. IV. Me nec cuiusdam interpretis vel Iudaei vel Christiani auctoritate motum, hanc sententiam defendere, nec caussae meae patrocinium ab ea petere, sed solis argumentis e S. S. petitis confidere, saepe G s monui.
109쪽
monui. Quod si v i T R I N G A serio retractauit ante scripta, reliquitque has partes a me defensas, inea
parum interest, nec quicquam rei veritati, modo idoneis argumentis aliunde probata suerit, decedere potest. Magnum Vitringam humani aliquid possum esse, cum olim nubem super arca inter commenta Iudae rum referret, Cl. R Ru Ius putat p. maturiore
iudicio retractesse ea, quae feruore iuuentutis, aut sim dio nouitatis, aut utroque , abreptus scrip PriRecte per me diuinarit, nee ne Cl. R. parum 'b0ro. Si quid tamen coniechinus dandum est; multo
magis ad verum accedere videtur, quod ego posui: inuidia suorum motum fulse Vitringam, in pedem refraheret. Cocceianorum enim cohors, quae primas eo tempore tenebat in Batavis, non sine magna indignatione videre poterat sibi ereptam caram ninhem, de qua egregia hucusque commentati vel potus amittati fuissent. Iam si inter illus vel unus at uersarius mTRINGAE extitit Cl. R Avio similis, qui vulgarem opinionem tanto cum seruore, inter iumgia et contaicia, tueri anniteretur, id potuit sane in Uiro meis studioso hanc on habere, ut in re leui abdicaret prius sententiam, quam Censorum seueritatem ct iniquitatem diutius irritaret. Sunt enim in talibus etiam rebus Theologi Bataui, Vt audi
110쪽
audimus, acerbiores, et non modo molestiam, sed etiam periculum sacessere non dubitant iis, qui in talibus aliquid innovare coeperint. Nee tamen ita seriam fuisse v I TR I NG A E retractationem, vel illud
argumento sir, quod non plane deleuit in Aunda editione Observati. n. quae antea contra nubem illam Rabbinicam seripserat, sed non mutata omnino repetiit, propterea, quod vim quibusdam sit eratis et seri sudiosis non displicuissent. Quodcunque hOminibus literatis et, quod maxime eius sensum prodat, ueri sudiosis haud displicet, in eo sane non potest non multum boni ac veri inesse. AD F. V. Ex iis vero, quae hac g. dixi, expedire se aliter non tentauit D. R. quam prouocando iterum ad Leu. XVI, a. tanquam ad Iocum classicum omniumque dubitationum ac dissicultatum obicem: quod est, disputationem in orbem conuertere. Sufiis.
inquit ille, in hae quaesione hisorua nihia in tontrarium asserri posse, quod locum a cum Leu XVI, aet qui ei proxime succenturiatur, Exod. XL, M. ae
coli. I Reg. VIII, Io. II. et a Chron. V, b. I . aduersa fronte arietet aut euertat, i aque adeo Aea 'minra Thalemanno h. g. laudata, ex nostro, quem prive