장음표시 사용
111쪽
IO dicebamus, non vice versa hunc ex illis, exponi atque
intelligi debere, Di quae nubem in sancto sanctorum nσndisertis verbis praeferunt, neque adeo effugia Aduersarii εmstri eiusque Disium praecludunt. An sussciae
hoc absolutum decretum: nil in eontrarium asperri potes, cet. lectores viderint. Me locum Leu. XULI. ex aliis explicare, arguit Cl. RAMI vs. Immo per argumenta gr. mmatica, ex ipso contexto petita, et hii torica maxime, vulgarem sensum euerti. Contra C. R. in eo vere peccat, ut ad unum hunc locum, male intellectum, alia omnia explicet, im
An g. VI. . Quod dixi, unam tantum nubem in sacris literis commemorari, eamque solam visam Israelitis, hine magnae sane dissicultates vulgari opinioni obii- Ciuntur. quas ut remoueat Cl. RAVI Vs, in omnes partes se versans, ad tam inepta descendit, ut videas, commodam elabendi viam plane non dari. Duplicem primum nubem fingit, quatriim altera in tecto tabernaculi, altera in adyto resederit. Postulo
disertum facti testimonium. Nuspiam illud extat, nisi in ingenio interpretis. Quid velat, inquit, hamin adyto diuersam fuisse ab altera γ Egregium ver
112쪽
Iosargumentum pro rei veritvel Quid enim vetat, quo minus sexcenta alia fieri potuerint 8 Nonne hoe est eoniecturam alia sulcire Etsi hic multa vetant. Nam si alia nubes erat in tabernaculo, alia in adyto; haec, ubi proficiscendum esset, sese abscondere atque evanescere debebat, ubi rursus tabe aculum poneretur, redire; cuius rei non magis extat testimoniuin. Quid ad illa D. R A v I v s 3-hoe, inquit, responsuri sumus tommode, cum affiluriora pleniora-qlle de modo atque omni ratione eorum, quae tum acta sunt, nacti fuerimus commensaria. Secare hoc est nodum, non Lindere. Ecquid tamen in eo absurdi, si fatuamus, hoe in lasi Deum sua potentia essetisse, ut nubes dissoluta in auras euanesceret, pos ubi tabernaculum re feritur, suo loco restituenda ρ Tot res ut precario concedamus, impetrandum a nobis est, si ad mitti tam infirmam coniecturam placet.
Perstat, quod mireris Cl. R. in sententia, esse ante fatiem Dei, et faciem non nisi nubem esse posse, non resutatis tamen, quae ex consuetudine loquendi Hebr. a me allata sunt in contrarium. Illa vero refelli plane non possunt, quod vel anediocriter hebraice doctus intelligat: nec ipse ausus est aut
113쪽
Io6 tentauit refellere. Ceteris vindicandis non immorabimur, quae ad caussae caput nil faciunt, ne lectores defatigemus. An VIII. IX. Frustra et haec disputata sunt apud Cl. RA-VIVM, qui, quicquid contra dicatur, opinioni semel admissae pertinaciter inhaeret. Sedere et equitare, vel vehi, inquit, cum de Deo dicuntur, sunt locutiones impropriae; sid quae sensu cassae et elumbes furent, nis dicamus. super arca adfuisse rιm externam et Disibilem, suo loco circumscriptam nubem, quae ad artam relationem habuerit, qualis inter sedentem et sedile, inter equitantem et equum. - Ecquis ' ονον super arca animo concipiat, ns eadem opera diuinae pra/sntiae aliquod symbolum, nubem, superne inter Cheruborum alas ei incubantem, adfuisse exi met γ Baque sedere vel habitare in loco Deus dicitur, cum ad tempus assumit aspectabile suae praesentiae Agnum, quale in re praesente es nubes, arcae imminens tanquam solio. Haec omnia' non aliunde sumuntur, quam ex ingenio , et tam sunt infirma, ut resutatione plane non indigeant. Quod de templo secundo ab ELechiele delineato opposui et hie et g. XII. ita tentat declinare Cl. RAVIus, ut dicat, nondum constare inter
114쪽
interpretes, viruin sit templum secundum, an aliud coeleste et mysticum intelligendum y Dissensum illum non curo; quam pauca enim sunt, in quibus non dii sentiunt interpretes Mysticum templum huc aduocare, est plane absurdum atqus ineptum.
AD S. X Delibauimus in hae quasdam dissicultates ea rei natura petitas, de quibus vinceps tertio libelli capite diximus. Ergo et dubitationum illarum tutionem praestare gestit hoc loco D. RAv Ius, ita quidem, ut quemadmodum ad 3. UΙ. non tam se uat nodos, sed scindat, quae est facillima sese expediendi ratio. Ad I. dissicultatem: quid factumst nubi, ubi in alium locum transserenda esset arca, num et hoc tempore eam comitata sit et conspecta
a quocunque, de quo silent libri sacri, neque ostper se probabile: ita respondet: Non esse, quod de
eo quaeramus ς immo de eo quaeri potest ac debet; non enim vana est quaestio, quae magnam dissicultatem attinet; neque enim Deum quam em dedisse, habitaturum se in nube illa super artam extra sanctum Lanctorum aut alibi resporsa daturum: sed inter populum suum in Deo satro id voluisse: non esse aulam a
115쪽
vero absonum, resilailse nubem in sede sua ordinaria aedis Silanticae, septenos intra menses cum arta reu niendam. In eo vero sibi inanifeste repugnat; infra enim p. Iap. diserte ex Ps. LXXVIII, 6 I. probare Contendit, nubem etiam in castra Philistaeorum delatam , et per hanc ipsam, quae proprie gloria et robur Dei dieatur, in isto loco et alibi, non unum diuinae potentiae specimen inter hostes esse editum. Quam male sibi constat Cl. R A v I v si Commenta scilicet et somnia ni nunquam recte constant. Iniqua vero conditio. pergit ille, tum loqui confringimur tacente scripturas Conditionem vero multo inbquiorem, cum, tacente scriptura, qui equam nobis pro verisimo obtrudituri Ad II. cum exularet arca, tamen sacra dici facta esse '' ergo in isto Σ', Ω nubem respici non posse; D. R AVIus rem non tangit, sed subterfugii caussa alio deuertit: nil impedire, quominus sacra, quamvis 'bsente arca, tamen legitimo modo facta esse dicantur. Nec vero hic quaeritur, fuerint legitima saera, nec ne 3 sed quo sensu facta esse dicantur si in his verbis est argumentum pro nube in arca Τ Rursus respondet aliena: Philistaeos non facile recepturos fuisse arcam, si nubem indiuulsum comitem, certissimum et terri
bile praesentis Dei indicium, conspexissent. Quam dissi-
116쪽
disseultatem nullo modo soluit ex I Sam. IV, 6. ubi Philistaei ex iubilis Israelitarum ad aduentum arcae in castra sua dicuntur intellexisse, Deum eorum aduentasse. Quid hoc ad nostram quam stionem
Simillimus profecto huic nostro e Ps. XCIX, 6. . est 4 Sam. XXI, I 4. sed et in hoc calumnia.
tur Cl. R. ut nihil non reprehensum dimittat, quamvis sit elatissimum atque verissimum. Quomodo vero Z Afferendum esse, dieit, locum, ubi aiuxum pl. num. vi h. l. in referatur non ad omnia praecedentia subiecta, sed unum ex iis excipiat. In illo vero Samuelis esse in v N Mxum sing. num. quod sane ad soluin patrem Saulis sit trahendum. - De numero non quaeritur, sed de forma loquendi, quae in utroque loco est eadem. In hoc sexum plur. esse debebat, quia ad duo pertinet, ad Mosen et Aaronem.
Quemadmodum supra ad β. I. de dedicatione tabernaculi, ita neque et hic, ubi de dedicatione templi Salomonet agitur, aliter se expedire potest
117쪽
Cl. R A v I vs, quam ut ad ultimum sententiae praesdium recurrat, Leu. XVI, 2. quem locum respexisse Salomonem his verbis: dixit Deus, se habitaturum in caligine, plane ipsi non dubium est, quie quid contra dicatur. AD XIII.
Largitur quidem CL RAMIus, Erechielis et reliqua a RELANDO et LuNDIO illustrandi magis et cons andi. quod in quaestione ponebatur, quam probandi gratia allata elle: ipse vero serio
contendit, omnino maximam habere vim probandi ; idque facit tanto molimine, iet et hic sarcasmos et conuieta sat multa, argumentorum loco, sun-' dat. Suo vero se telo ipse petit, cum dicit, in visionibus symbolicis prophetarum quaedam tantummodo, non omnia, habere ρόιτίποιχα in rerum natura, exemplo usus visionis Zachariae IU, 2. 3. cum lychnuchus aureus eum septem lucernis, simulque duae oleae ipsi ostenderentur. Lychnuchum in templo αι τι σι χοι habere ait, oleas non item.
Aliud exemplum affert ex Apocal. XXIII, 13. ubi Iohannes vidit Hierosolyma cum ternis portis ad singulos mundi cardines. Has portas seus a quaeri apud auctores, qui urbem Ilieros descripserint,
118쪽
ipse satetur: solam urbem per se spectari, sub cuius
emblemate noua oeconomia adumbrata sit. . Omnia libenter accipio, sed ita, ut contra D. RAvIvM conuertere audeam. Eodem modo stilicet etiam in
oblata Ezechieli specie area quidem et Cherubini habent suum αντι χον, nubes non item, nisi hoc, ut designet praesens in arca Numen, quod quidem in viso prophet. non alio modo nisi aspectabili symbolo exprimi poterat. Consimile est illud, quod primo loco posui, c. X, IS. 2O. Visum ad aquas Chebar, ubi item super Cherubinis gloria Dei constacta prophetae; ad quae Cl. R. veram lianc glossam ponit: Quemadmolitam P . XVIII. u. inter phaenomena super Sinaim eo pecta habentur Cherubi, quibus Deus insederat volitaueratque super alas venti: ita vero in vimne illa ad aquas ciebar oculis mentis prophetae obuersatae sunt species Cheruborum: non eorum, qui areae iusserent in adyto, sed ut Agura et emblema essent diuinae maiesatis et omnipraesentiae, laetum implentis terramque, Alo Hebraeis scriptoribus solemni. Haec omnia recte sese habent,
meamque sententiam non minus confirmant, quam si voluisset απολογιαν meae caussae scribere D. RAVI vs. Sic et inuito interdum extorquetur
119쪽
AD f. XIV. Pernegat Cl. R. aliter diei posse, nisi a nube inter eos residente. Cur 3 quoniam e Leu. XVI, a. euictuin sit, illam vere adfuisse. Sic ubique in orbem curritur. Aliam addit rationem: Cherubos mole exiguos non nisi exiliter praedicari posse κατασκιαζειν τοsed κατασκιασμιῖν proprie suis te a nube. Mirum figmentuml Quis ipsi reuelauit, suti se Cherubos mole exiguos 3 Magna et praestanti sorma haud dubie suerunt essieli: ae si mediocris tantum eorum serma suisset, quidni expansis alis et sapiebus ad ἰλα ριον demissis, uti describuntur in saeris lite. ris, diei tamen possint illud obumbrare. Non
minori iure, quam riuum aut flumen inumbrare dicitur arbor, quae vix primum marginem tegat. Ridiculus sit, qui hoc pertinaester neget. Scrupulus alius a me ipsi iniectus: Apostolum, qui omnia commemoret Ebr. IX, I s. quae fuerint in adyto, nubem tamen Omittere, nec uno verbo attingere, aut eius suspicionciri leuem mouere.
Quid ille 3 IGI noluit Apostolus actam agere, Pos- quam δοξαν, ut vidimus, cherubis adiunxerat, quam
γωοισμα nubis euicimus - infausto vero Marte
euillum i ε ximus dicere debebat ves nubem
120쪽
que opera non acturum se mox inde palam prostetur. Nubem voluit deliteleere, primarium ex mente R Avii et sequaeium adyti decus, praesentiaeque diuinae sumbolum eximium t Hoenon est, causIaira
suam agere, sed pessumdare. AD XU. Interpretationem ut si propria Israelitis gloria prae rasi vis gentibus, quae nec noua nee mea et , sed optimorum interprutum, ita cludere voluit Cl. R Avius, ut diceret: me intelκαυχηματα Israelitari: referre καυχγμΣ. Satis argute, modo sit veret Inter καυχηματα Israelitarum refertur honos iis a Deo habitus, ut essent Dei peculium, prae omnibus gentibus Deo adamati, cet. Ita omnes rein intelligent, qui eam non consulto cauillandique studio voluerint ignorare. Pertinaciter vero et h. J. defendit cile nubem,
duplicem quidem, quam singit, ut supra vidimus; quarum altera populum praeiret in solitudine, altera in saerario resideret. Repugnare, Jixi, consuetudinem loquendi, cum nunquam ni de de arra vel ponatur. Ad haec ille: Romulos,