Christiani Guil. Thaslemanni... Tractatus De nube super arca foederis commento iudaico iterum editus cum vindiciis accessit commentatio de auctoritate Philonis et Iosephi in historiam rituum sacrorum

81쪽

su eptam, vel ad saetendam aliter sentienti inuidiam, sussiciat. Qirantum peruersia haec cum aduersariis disputandi ratio in omni controuersiarum genere semper dominata suerit, et nunc quoque regnet, pluribus iam persequi non attinet. Etsi his temporibus, quorum ambitio, imitasque di-Cam, an liberalitas, noua et insolita tentantibus plus etiam, quam satis tutum sit, iuris atque auctoritatis, immo licentiae concessit, deserbuisse haec

inuidia debebat, et deserbuisse mihi videbatur, Paula tamen suberrent priscae vestia fraudis.

Ceterum non possum non mirari multorum impudentiam , qui confidenter satis ad consensim docti Lsmorum cuiusuis' aetatis prouocant; quod, cum in rem praesentem ventum fuerit, longe secus se habere reperias. Qiuod est magno conatu sucum s

cere lectoribus. Mn ut verissi inum si, quod pο- . nitur salsumque subinde arguitur, doctissimos ho-' mines in aliqua re consentire, non tamen illud pro certo veri signo habendum, nisi aliunde constiterit; manifestum est. Quam multa enim olim a doctissimis hominibus acerrime defensa sunt, quae recen tiorum temporum instructior doctrina aeriorque subtilitas eodem consensu in erroribus ponit i nequς

82쪽

is 'l

squisquam, s hac conditione standum sit, contra

inueteratos errores hiscere ausit, nullus inuestigam do vero' in quὸlibet diseiplina aditus pateret, omnia coeco assensa essent tenenda, quaecunque antiquitas extra controuersiam esse statuisset. Qitis ad tam inepta prolabatur 3 prolabuntur antem eo, quamuis non diserte, tacite tamen, qui semper consensum doctorum in defendendis opinionibus suis

crepant.

Vt omnino igitur illegitimum illud est, nec quod caussam meam vere premat, argumentum iita si vel maxime vim aliquam per se possit habere, frustra tamen a Cl. R Avio mihi opponitur: cum et irae Ibi in eo parum constet, et consensus ille do-ilissimorum, ad quem prouocat, non verus si, sed plane eonfictus. Mirari primo subiit inconstantiam Viri boni, quod in me reprebendisset vitii loco, id ipsum committentis in addita ad meum libellum Dissertatione de Libamine facto in sacra mense, pervulgatae eruditorum opinioni, atque hos inter a. r. Relandi ,ententiae opposta. Num igitur ipse dubitauit distedere a sententia vulgari, et quidem eorum, quos dicit sacri idlamatis rituumque et eaerimoniarum Mosaicarum peritissimos An, quod sibi licere credidit, iure quidem, id nos sumere nobis,

83쪽

non serendum putauit Z In quo quidem iisdem

rationibus usum esse vidi, quibus ogo usus sum: vulgarem opinionem niti maxime sublesta fide Rabbinorum redentiorum, sed neque ex contexto facio per legitimam interpretationem confirinari posse, nec habere suffragatores PHILONEM et IOSEPHUM, testes eius rei grauissimos. Quod si idonea Cl. RAv Io videbantur haec argumenta, ubi ipse iis vim etur in sua causa; me adhibentem quo iure

reprehendit 3 ipse in re probabili dissensum doctissimorum nec curabat nec timebat, quid eundem in me inuidiae iaciendae causIa criminabatur 3 Miram vero inconstantiam, ut lenissime dicami nonne hoe est, contra semetipsum pugnare ZSed et in eo mihi vere iniuriam facit, quod caussatur, me sententiam defendere Iudaeis ad inum

omnibus, ipso visi adeo Chrisianorum doctissimis sem.

per improbatam, et contraire uniuersae cum Iudaeorum

tum Christianorum eohorti: quod oppido saltari esse, Hamant allata a me testimonia Iudaicorum et Christianoruin interpretum, etsi ea in alienum sensum contorquet D. R A v I v s, de quo suo loco dicemus: plaeet enim in his Vindiciis ordinem ac tenorem disertationis sequi. Sed nec aliae deerant auctoritates, quas addere potuissem, s in illis magnum

meae Disi ipso by Corale

84쪽

meae caussae adiumentum posuissem, qui argumen iis potius, quam auctoritatibus pugnandum puta, bam. Nunc, cum mihi ab hae parte lis mota sit,

Plures, easque haud spemendas, adilatam; non eo tamen consilio, quasi nunc magis iis convam, sed ut abstergam arrogantiae notam mihi adspersam, ut contraiiari auso cum Iudaeorum tum Christiano. rum interpretum cohorti. Iudaeos recentiores non ad unum omnes a me dissentire, sed eorum doctis smox a meis partibus stare, insta dicendi locus erit; iam Christianorum interpretum spici legium adiiciemus. Atque inter primarios quidem ecclesiae anti. quioris doctores, qui de illa re iudicare possent, neminem potuimus reperire, vulgari opinioni sus- fiagantem. Omnes omittunt nubis stiper arcamentionem, quemadmodum i HIL et IOSEPHUS,

in locis maxime opportunis, in quibus eam, si quidem de ea ipsis constitistet, non possent sine vitio

reticere. cLEMENS ALEXANDR. Strom. p. Τιθ.

ad. Paris Sylb. ubi de omnibus, quae fuerint in adyto, nominatim de arca et Cherubinis exponit, earumque rerum, ut solet ἀλληγορηματων captator, mysteria indagat, nihil commemorat de nube; non praetermissurus utique tam bell- allegoriae

85쪽

tractandae materiam, si eius ullam notitiam habui set. Ne quis autem obiiciat, non huc aduocandos ei se Patres, qui literas hebraicas Rel leuiter degustarint, vel plane ignorarim: age, perlustremus in-ptimis illos, qui omnium consensu hebraice docti 1iterunt. Praereptorem sequitur o RIGENEs Ho- mil. IX. ad Levit. e vers. Rossci: laudato enim Vers. I. et 2. cap. XUI. addit: ex quo osenditur , quod si in omni hora introeat in stincta non praeparatus, non indutus pontificalibus, neque hossis, quae solutae sunt, praeparatis, neque propitietur prius Deo, moria tur cet. paullo post idem repetit: non omni hora introeat in sancta ad astare, sed cum fecerit prius ea, quaesieri mandantur, ne forte moriatur: quae est veri sitiva interpretatio, quam et nos sequii nur. De duplici deinde aedis parte, se disputat: Seeunda aedes interior est, filo a priori discreta velamine, inter quod velamen area testamenti, et propitiatorium,

Iuper quod Cherubim duo saluta sunt te t. nubem super area silet utpote ipsi ignotam. Quomodo autem siluisset, si Leuit. XVI, a. vulgari sensu accepit set in nube videbor super propitiattio Cum in eo iam sit, ut adyti, arcae et Cherubinorum signifieationem mysticam explicet: num credibile est, cum primarium, quod dicunt, praesentiae diuinae symboluin

86쪽

bolum consulto neglexisse, quod largam ipsi, quemadmodum a recentioribus factum est, αλληγορημα- των materiam suppeditasset Maiorem vim in hac re habet silentium rear RONYM1, qui, quod Omnes norunt, a magistro Iudaeo literas hebraicas edo. Eius, nimis saepe aliis in rebus pendens ab eius ottribulium auctoritate, hae leuitate ineptissima interdum amplectitur. Atque adeo, cum et ipse R IERONYMus piae aliis sedulus sat in venandis allegoriis, indulgeatque ingenio tam prolixe, ut e rebus minutissimis multa cum argutatione sensum mysticum extorquere tentet: ab illo sane inprimis

exspectindum erat, ut in huius quoque symboli explicatione ingeniosum se praestaret, quod tamen nullo in loco, ne maxime quidem opportuno, secit. Ad Pisan. XCVII, a. Vnv- Ξ za I Vmire argutatur, quae sit illa nubes, et violentissime hue trahit Ps. XXXII, 6. Es. XIX, I. Matth. XUII,

Iet. Nonne proeliuius erat, nubem super area

hue aduocare, si quid de illa constaret 8 quod sa-

elimi recentiorem in loco simili I Reg. VIII, IC. ut 6. XII. a nobis dictum est. Ad Ps. LXXX, r. XCIX, t. ubi Deus insidere dicitur Cherubinis veram quidem Dei praesentiam isto in loco H I E R Ω- NYMνε praedicat, sed non symbolicam per nubem.

87쪽

ου cuius nullam hie facit mentionem. Ad Ps. XCIX. . ita commentatur: Lotutus es Dominus de mulassiis Israel; sed et deinceps ossutus est Apsolos de

velamento carnis ossumtcu, in quo diuinitus obumbrata latebat. Nubem extra adytum Tecte intelligit HI L. RONYM us, per quam saepe cum Mose et Aarone, spectanubus Israelitis, collocutus est, nec aliam

intelligi poste diximus j XI.

Ex aliis dotioribus veteris ecesesiae, hebrabsae linguae plane ignaris, et unice pendentibus vel a Graeca των ο , vel a Latina versione, mirum non est, si quos reperias locum Leu. XUI, 2. de nube aliqua super arca intelligere; quamquam solum vidimus THEODORLTu M ita Quaes. XXII. ad Leuiti ad hanc interpretationem deflexisse, ita tamen, ut ab opinione Iudaeorum, quam nos oppugnandam sumsimus, et ipse alienum sese ostenderet. Evis inquit l. I. ώς ἐν τῶ τρο

πυρὶ, καθαπερ τῆαλλ' εν νεφέλη φωτοειδῆ έωρατο. In nube pellucida praesentiam suam exhibuisse Deum, dicit, nouin sumo et igne, ut Israelitis: ergo ab opiniona Iudaeorum et Christianorum sequacium plane abesh

88쪽

eandem nubem, Israelitrarum antea in itinere du.cem, in adytum deinde statuentium. Videtur aq-tein praeter a THEODORE Tvs credere, hanc nubem pelludiffiin tantum die expiationis, vel obsecrationis solemnis, visam suisse, nec in arca perpetuam sedem fixisse, quod Iudaeorum est commentulia; alio enim loco, ubi per singula eundo arcam describit, nubis seus non meminit, facturiis utique, si pro symbolo praesentiae diuinae perpetuo illam haberet. Adposui loeum commemDratione dignum, e qua l. LX. in Modum. De area lo. quens ita pergit: ταύτ7 το ἱλαπη-

τουτ' h ο τ --οχος την δικειαν επιφανειανεπαλτο. Perpetuam ibi sedem fixiste Deum dieit; επιφανεια enim simplieiter est adu/ntus, hi bilatio, adspeelus nulla ratione habita, ut Tit. II, I l. ΤΗ Eo-DORLTu M vero his verbis externum symbolum plane excludere confirmant verba sequentia: επειδὴ

89쪽

τἡv εν ερημου τροφὴν, - ν ά χειροποιητον ἀρτωτο δ γε ἱλατηριον τῆς προφητείας cυμ ξολο iri Naturam dii sinam per imaginem nullo modo essingipo se ponit; symbola vero favoris non extra ar ameminuisse, sed batra cain latitisse, in tabulis legum, manna et' virga; totum tandem propitiatorium prossi uabori πορφα τριας omninoque praeietitiae diuinae, sed non naturae diuinae, ii mei; tu quo qui

dem rectissime Tugo DORE TvM iudicasse, vici oconcedimus, ipsi lite assentimus. Quae vero ita hoc loco dii terit, nullo modo conueniunt cum ii S, quae supra de nube pellucida super arca dixerat: e quo facito intelligas, THEODORETu M ad istam interpretationem superiorem quasi inuitum tractuni esse, cum e sola versione Graeea pendens usum τοῦ N N nesciret. Vnum praeterea ex antiquitate Christiana testem satis idoneum laudasse suffeccrit, CYRILLVMAL Ex ANDRI NvM, vitum doctissimum, Glaphyr.

sionem Graecam Leu. XVI, a. in hae dissertationosundamenti loco ponat, nullam tamen mentionem nubis cuiusdam super arca iniicit, sed de ratione

solum disputat, qua ingrediendum osset Aaroni adytum i

90쪽

' nu propitiatorium, pro symbolo praesentiae diui, typoque Chrilli habere ; non aliana nubem super arca positam, quam si . statueret, in hac sane potius typum quaereret. Sed ne prolixior sim iii afferendis auctoritatibus, quod inuitus . nec nisi abi aduersario prouocarus, Rei: e recentioribus Vnutri, saltem, sed grauissimum sententiae meae detenses rem laudabo, Lum κεκvM, quem quisque sin dubio inter doctissimog literarum sacrarum inter' prctgs, et iudices harum rerum elegantes ac subti