장음표시 사용
101쪽
culos dispositos laedit et flatus producit . Naturam lactis
commutant nutrimenta, quibus vescitur animal ); laeenim, quod ex animalibus, quae scammonia, helleboro, me curiali, clematitide et . vescuntur, Suggilatur Ventrem, a que stomachum subvertit, nauseamque producit ).
DE NOXIIS E POTU. S. 95. Quantum potus in oeconomiam animalem inia fluxum exserat, inde patebit, si de aquae et reliquis poti
nibus agamus. Aqua, quae inservit ad sitim compesce dam, optima est, quando nullam qualitatem neque gustu, neque odoratu offert 'γ. Ast nota raro loci, e quibus Scaturit aqua, multifarie eam mutant ), sicuti etiam regio coeli et venti ' ; mutationes autem istae epi-demias atque alias molestias producunt tyὶ. Pessima est aqua, si stagnat, atque putrida est, cum humores dissol-Vantur, acrimoniamque induant epidemia ue producant '). Temperatura aquae Symbolam suam contribuit ad mo horum generationem. Aquae tepidae usus frequentissimus apud Graecos fuit, uti ARISTOTELES 'ὶ aliique veterum monent; immodicus vero eius usus corporis emollitionem,
102쪽
nervorum Incontinentiam, animi hebescentiam et haemo ilia gias producit. Αqua vero frigida dolores, spasmos, tetanos, febres cum horrore, dolores dentium ), cardiogmum '
Mutatio aquae, quae etsi sit bona, molestias quasdam, uti raucedinem, tussim etc. producit ). S. 96. Inter potus, quos homo invenit, supremum locum tenet vinum, cuius multae species antiqui habuere, uti rinnedium, Lesbium, Eressium, Leucadium, Thassium, Methymneum, Chium etc. 'χ. Vinum, quanquam hominibus exhaustis et decrepitis magno emolumento sit sq), tamen maiore quantitate inhaustum nocet non solum macilentis, sed etiam ipsis quoque sanissimis canditatis Bacelli ' . Ex immodico vini usu debilitas, apoplexia, caruS, coma, Paralysis, tetanus, tremores artuum, rigor, delirium,
sphonia ' , podagra, silia Bacchi et Veneris, uti aptissime
LUCIANus lusit: Λυσιριελους Βακχου καὶ 'Αφροδίας Γερο ται θυγάτηρ λυσιμελής ποδάγρ α. et alia multa mala oriri solent. Immodicus vini usus semen dissolvit, unde foecundationes parum accidunt, defluxum capillorum capitis et canitiem '), maniam 'γ ac mo Uipp. de liquid. usu p. 425.
103쪽
tem ipsam producit, phantasiam exaltat, corpus gesti culationibus vividioribus incitat, verborumque latitentium
consessionem provocat, sicuti divus poeta canit: ος τ' ἀφεηκε πολυφρονα περ ' μακ ἀείσοιι Καὶ θ' απαλον γελοιαι, καὶ τ' ορχη- ιι ανηκε, Καί τι επος προεηκεν ο περ τ' ἄρ λητον ἀριεινον S. 97. Qualitates vinorum variam possident vim ad morbos generandos. Vina vetusta nervos reliquaque sensuum organa laedunt; nova vero inflationes pariunt, aegre que coquuntur, insomnia gravia producunt urinasque cient ). Vinorum dulcium abusus crassum sanguinem et statum generat, obdurat viscera '); vina nigra facile in stomacho accescunt ' in, dissicilius coquuntur, tremulentiam faciunt, carnium generationi favent ' , melancholicumque humorem generant '). S. 98. Praeter vinum usus luxuriosus alias quoque potiones introduxit, inter quas eminet cere visi a ζύθις , quae ex hordeo parabatur. Cerevisiam in Aegypto ortam esse auctorum multi Veterum testant ' . Magna quantitate
assumpta Cerevisia urinarum Secretionem magnam PrOVOeat, nervos et renes laedit, et praecipue cerebri membranis rex Aquitaniae maniacus evasit vide SPRENcEL Olog. des Himocr.
Hippoca. Aph. V. 5. Morbor. Vol. IV. 16. 'ὶ ΗοM. Odyss. XIV. v. 464. PLUTARCIi. de oracul. desectu P. 702. Tom. VII. - Diosco R. Mater. medio. L. V. c. 7. p. 692. ed. Sprcnges. Hippocn. de vici. rat. in ac. pap. 71. ORIBAS. Synops. IV. 2, 21, 23. Oate1s. Synops. L. IV. 18. μγ Dioscoa. Mat. medic. L. V. e. 8. P. 692. sy) G1Lκου. de loc. assecl. L. III. c. 10. P. 184. Diono R. Sic. Biblioth. L. I. c. 24.
104쪽
noxia est, gignit natus et elephantiasin facit ); qualitaseerevisiae est aeris et calida, vel frigida, aquea et acida ty). Parabant veteres Porus diversos ex frumenta is, uti avena βραμιος , milio κεγχνωὶ oryza et Panico ελυμονὶ, ex arborum et fruticum fructibus et aliis materiis, quae omnes graves molestias producunt. cons. I. U. MEI DOMI I de cerevistis potibusque et ebriaminibus extra vinum aliis Commentarius. Hel insta
S. 99. Medicamenta, quae morbosum statum Vitae mutant atque Valetudinem restituunt, non raro in potentias nocentes abeunt, Cum perverse adplicantur ). Perverse modicamenta adhibentur, eum larga manu praescribuntur, uti emetica, purgantia etc., quae adynamiam producunt atque magnopere sanitatem laedunt '); cum nulla ratio habetur temporis, quo medicamina adhibenda sunt, sic aestatis tempore theriam propinata nocet, eum corpus ab atmospitaera, calida iam existente, calidius sat, quare HiPPocn ATES medicamentorum indicationes ante ortum caniculae et sub eum dissiciles esse declaravit, quod quidem tempus febribus faveat in; cum medici seducti medicamenta
Praescribunt noxia, qua ex causa auctor iuris iurandi sor mulam legis contra imposiores medicos egregie expressit y ;
105쪽
ignorantia medicorum, qui, more aleatorum tesseras proiicientium, medicamenta aegrotantibus praescribunt, quae si se tantur maximam aegrotis noxam inserunt et morbum exasperant, noxia est humanitati ag aegrotus videt et imperito ac glorioso medico adclamat: Tο φάρμιακον σου μείζω την νοσον ποιεῖ ' . Ab imperitia medicorum in medendo maiora fiunt vulnera, quae melius non tetigisse suit, ut cum OvIDIO loquar, atque saevus eorum dolor amplificatuP. Frequentissime occurrunt morbi medelae omnis impatientes, quos imperitia medicorum curare Studens, magis exasperat et lethales facit. Hanc ob rem sui te EURIPIDEs dixit: κρεισσον νοσεῖν η θεραπευειν, quia quidem summus artis nostrae Dictator iam antea hocce aeutissimo ac gravissimo essato expreSSit: ἀγαθον ενίοτε φαρὶμακον, το μηδὲν
φάρμακον 'in. Nihil enim est in medicina tam deleterium, tam perniciosum, quam ignorantia et temeritas, de qua egregie monuit LIVIUS dicens: ,, Temeritas praeter quam quod stulta sit, etiam in selix, et festinatio inprovida est et coeca Nocent medicamenta, si prophylactice adhibentur; medicamenta si ab hominibus caeteroquin sanis propinantur, magnas ac graves noxias producunt ); purgatio sanis corporibus negotiosum est, ANTYLLO observante q). Medicorum tandem discordia in tradendi sanandique regulis noxia aegrotis evadit, a qua accidit, ut magna aegrotantium caterva intempestive vitam cum morte commutet, recteque MENANDER canit:
106쪽
Πολλίni ζατροῦν εἴτοδὸς ει ἀπωλεσε. discriptioque: turba se medicorum periisse a PLINIO Iaudata eundem sensum sapientissime exprimit ). cons. D. IV. ΤR ILLE RI Diff. de veritate paradoxi Hippocratici nullam medicinam esse optimam, in eius opuscul. med. in. I. pag. 133 - 172.
S. 100. Medicamentum a veneno disserre sagacissimus PERGAMEN Us dicit eo, quod venenum tota substantia Sua corpori animali inimicum est, ut ab co tardo aut nulla tenus adsimiletur ). Divisa sunt venena in acuta et lenta, praesentanea et turminata. debibutoria et tinctilia etc. Venena agunt duplici modo, vel refrigerando mixtionem, vel fabricam destruendo ' . Efficaciae eorum autem differentes sunt; venena refrigerantia qualitate determinantur, quae si parca sit, aut eliminari, aut a corpore paullati in confici et subigi possunt; corrosiva et putrefacientia nullatenus qualitati subdita sunt, si ab eo non eliminantur ). PELOPS actionem venenorum a qualitate aut spirituali su stantia derivabat ' . Venena corporis compaginem resolvunt, paralysin, deliquium animi, carum, apoplexiam, ac mortem ipsam producunt. cons. IOH. BUR Us Diss. inaug. de pharmacologia Veterum Graecorum in genere. Halae 1829. 8.1. E. F. SCIIU LEE Toxicologia Veterum plantas venenatas
107쪽
DE MOΤU. S. 10 l. Motus corporis quanquam ad sanitatem confert, sicuti HIPPOCRATES, PLATO et GALENUS monent, tamen si nulla mediocritas in eo servatur, noxius evadit a que sanitatem humanam prosternit aegerrime. Exercitium musculorum neglectum maximum est incommodum ad tuendam sanitatem , cum eator internus extinguatur, pinguedo corporis oriatur ' , humores luxurient ' , articuli humectentur ' in, luxuria libidoque oriatur, quod habitum malum adducit 'ὶ, tantaque corporis debilitas insurgit, ut a parvo iam motu statim corpus debilitetur q). Immodicum vero exercitium defatigationem producit ' , ruptionem Vasorum sanguinisque eruptionem causat '), morbos capitis arcessit ' atque innumera alia mala caterVatim adducit. Exercitationum aliae sunt internae seu activae, et aliae externae seu passivae 'in. S. 102. Ad motum corporis exercitationes pertinent, quibus quotidie homines student panem quotidianum eruere. Exercitationes istae colora ad morbos proclivia iaciunt. Qui enim elevando, stando, corporis prona incurvatione, Sedendo, clamando etc. opera sua peragunt, hernias, haemorrhoides, varices, in sarcius Viscerum, imbecillitatem ven-
Id. de honis pravisque aliment. succis. c. 3. P. 763. λὶ Id. de temperam. L. II. c. 4. P. 604. Id. do caus. symptom. L. I. c. s. p. 109. Comm. in Progn. I.
108쪽
triculi ac oculorum, Paralysin, anginam inflammatoriam aliasque miserias patiuntur ). S. 103. Exercitationes tandem, quae pro delubrio aemulationis et conservandae sanitatis desiderio fiunt, magnum morborum exercitum comitem habent. Certamina enim, quae Veteres introduxere, quibus corpora iuvenum firma ad omnia pericula reddebantur, multa bona ac mala procreavere. Si enim ita exercitationibus istis nulla mediocritas praevaleat, corpus mirum in modum adaugetur, atque inde aphonia, sensus motusque privatio, nec non apoplexia oritur, Vel vasa rumpuntur, haemoptoe exsurgit,sacultatesque psychicae ad insimum uSque gradum deprimum tur, quam ob rem adagium Sequens: γα ἰρ λεπτον ὐπιι ει νοον; corpulentis et stolidis hominibus istis decantabatur ' . Singularium partium corporis exercitium multorum morborum causa fuit '); pugillatione πυγααχία) vulnera ad corporis partes nobiles inserebantur, et deformitates in facie accidebant, quas multi poetarum epigrammatibus irriserunt '), sculptoresque imitati sunt in sculptorum ectypis ), vel ad pectus ictus inserebantur, qui haemoploen provocabant sq); palaestra autem fracturae, commotiones en cephali, exarthremata, rupturae Vasorum ae inflammatio pectoris, convelationes partium etc. oriebantur ' . Exercitium pe-
'γ G1LER. de parvae pilae exercit. c. s. p. 909. 'in Id. Ioc. cit. P. 905. in Anthol. Graec. L. II. epigr. 1, 2, 3, 10, 14. GALE . Hortat.
ad artes c. 12. p. 32. Tom. I.
Ga Lx s. Meth. med. L. V. c. 8. P. 338. 7ὶ Id. Hortat. ad artes. c. 12. p. 32. De Ioc. adfeci. L. IV. c. 11. P. 288. De vcnaefeci. adv. Erasistr. c. 6. p. 227. Analom. administr. L. VII. c. 13. p. 632. Diuiti.
109쪽
dum quanquam humidis corporibus conducit atque splenis aegritudine iuvat AEUO ac PLu TARCHO sy) testantibus, tamen Iaboriosum est, carnem refrigerat, nec alimenti reddit capaciorem, convulsionibus ansam dat 'γ, spiritum anhelum atque asthmaticum reddit Vasorumque pectoris dirumptionem producit ). Saltus αλμα vehemens
exercitatio, capiti et pectori noxius est, cum Caput concutiatur vehementer saltu ac pectus in inclinationibus, atque dorsi inflexionibus comprimantur pulmones neC non VaSarumpuntur sq). Praeter certamina quatuor solemnia, alia exercitia, uti umbratilis armorum meditatio σκιομ.αχία. ωλεθριζειν, πιτυλίζειν, vociferatio, quam licet ANTELLUS ad morborum diversorum curationem, nec non ad vocis ipsius cultum valde aestimatam esse dicit ' , tamen ea animum moveri observatum est; dantur etiam et aliae ac diversae exercitationes, quas Veteres habuere, atque eas omnes magna cum sagacitate descripsit doctissimus Η. ΜΕn-
CURIALIS.II. MERCURIALIs de arte gymnastica Lib. VI. Venetiis 1601. 4. I. Η. SCHuLZE de athletis veterum eorumque diaeta et habitu. Halae 1717. 4.. S. 104. Equitationem -ασία inter motus corporis
Passivos in maxima existimatione apud antiquos habitam fuisse PLΑΤo abunde docet syὶ. Equitatio quanquam corpus atque sensus exercet, uti GALENUS 'in testatur; tamen Hipp. de diaeta Lib. I.
110쪽
thoraci est infestissima, ANTYLLo observante ), atque inquinum, scroti et perinaei varices κεδματα , ischiam, podagram, impotentiam ad coitum nec non θηλείαν νοσον ' producit. Morbus vero ultimus Scythis frequentissimus suit, uti HIPPOCRATES, HERODOTUS aliique testantur, atque Rahuc hunc morbum apud eosdem Scythas existere enarrationes, quas de Noga yis seu Mangu tris REI NEGGEs ' , Comes IOANEEA DE POTOCKIUs ), incomparabilis IULIUAKLAPnoTu publici iuris secerunt, abunde docent. cons. C. G. STARCK de νουσω λMiα apud Herodotum. Ιenae 1827. 4. S. 105. Gestatio in navi, seu navigatio, quanquam multis in morbis uti phthisi pulmonum egregium suppediatat adiumentum ' nauseam ac Vomitum producit, utpote eum vim helleboro similem et convertentem habeat, ANTELLO observante ' , atque corpus movet et perturbat 'i. DE NOXIS VESTITUS. S. 106. Homines antiquissimi parum de vestitu curabant, nudique vivebant, aut soliis vel coriis corpus hiberno tempore Velabant. Ileroicis enim temporibus Graeci nudiuiplurimum degebant, neque in pedibus opertaculum ge
'ὶ Sic Aiax Telamonius nudis pedibus proficiscebatur, uti PHILO-Diuiti oti by Corale