장음표시 사용
81쪽
mendant Des amorem erga reprobos, quod ro in positivo, hoc est in ipsa entitate di cum praeviderit illos neccaturos , non per hoc destiterit a benefaciendo . Chrysost mus hom. de anathemate haec habet :
Mortuus est pro inimicis , quos ratis anseeonstitus nam Mundi sciebas , eoAue praeseiens formavit , vincente praestiensiam Dontrare .
Ad probationem antecedentis distinguo maior 2 nemo prudens vellet se tau amore amari ,. secundum praedicata , quae habet Dei voluntas. benevola per se, & ex imoentione volentis, negatur; secundum pra
dicata, quae habet per accidens , & imp iubiliter, & ex abusa liberi arbitrii, conceditur . Voluntas itaine Divina collativa. auxilii inefficacis est simp ter benevola, quamvis non sit appetibius secundum ea ,
quae fert per accidens. ex nostra malitia , non vero secundum ea, quae fert per se ex divina voluntate vi
Quomodo. autem ellebilius fuerit Judae non fuisse, quam peccasse F varii varia. Sed dato , quod melius fit non esse , quam esese miserum; & eligibilius , spectatis omnibus, carere auxilio inefficaci, & libertate, quam esse liberum, .& Peccare , non Pr
inde fit, quod spectrio tantum Dei dono , ac lix, quae Iuer se sequuntur ex divina v luntate, ehibilius sit carere auxilio iness, caci, quam illud habere etenim id, rati ne cujus non est eligibile auxilium inesse caX, provenit per accidens ex dono Dei& praeter intentionem dantis a unde voluntas Dei non desinit esse benevola erga r
Utrum malitia formalis peceati consistat να postivo ,. an in negativo E- I. T T Actenus ostendimus eontra Th I mistas , non posse Deum praed
finire materiale peccati, etiam dato,. quod malitia λrmalis consequatur ad entitatem positivam actus , vel tanquam formalitas , vel tanquam realitas sui raddita , ut su- Peradditur tertia entitas panibus unitis, in sententia Scotistica. Nunc inquirimus , ID triam revcra hujusmodi sormalis malitia consistat in praedicato negativo, hoc est in
titatem positivam actua Linsequitur , an V sitiva actus, ad quam ea privatio consequatur a non secus ac ad essentiam hominis comstitutam per praedicatum positivum rationalitatis consequitur nePtio v. gr. hinnibillis ratis. Si enim formalis malitia consistit in hoc positivo , a laniori, & apertissime s quitur, quod non possit Deus peccatum praedefinire , quin sit auctor peccati. Prima iraque sententiae docet cum Men. Scol. Ohamia Valenia Molinia Suar. Gran. 3e aliis apud Amic. disp. I .. de Gratia , ma-.litiam sermalem peccati consistere in eo praedicato negativo .. Secunda docet, consistere in praedicato positivo .. Ita injet.Ovieae
tim in positivo, partim in negativos in illo scilicet radic ter, in hoc vero ser-- licer, & completive. Sana Tanneri tom.
2.. dis. 2. quae. s. in positivo morali resultante in ipso actu ex vi voluntatis creatae operantis contra dictamen rationis . n-ta Martinonii, & aliorum putantium, pe earum commissionis consistere in positivo , peccatum vero omissionis in negativo, etiamsi repugnet pura omissio libera. II. Dico equidem Iia cum secunda sententia , malitiam formalem peccati commissionis consistere in positivo , stu in entitate positiva actus difformis legi aeternae, ad quam consequitur privatio rectitudinia debitae actui humano . Ita videtur sentire etiam D. Th. prima secundae quaest. 29. an x. ad primum : & ita communissime Reiacentiores , praesertim Hispani, teste Lorea apud Platet locia citia lProb. In eo consistit malitia larmalis peccati, per quod actus constituitur malus m inliter, seu inhonestus , ac peccaminosus; sed per entitatem positivam est malus m raliter; ergo malatia formatis consistit in m. fitivo Minor constat ex dictis in de acti bus humanis; actus enim est moraliter maia his praecise per distanantiam cum natura rationali, & cum lege aetema , seu cum voluntate Divina ς atqui per postivam suamentitatem blasphemia v. g. Opponitur volumtati Divinae , dc dionat naturae rationaliue ergo per entitatem positivam suam actus est
moraliter malus, & peccaminosius . Minor haec patet et opponi enim voluntati Divinae formaliter, est esse contra Divinam volumtatem a Sed blasphemia secundum esse positivum est conci a Voluntatem Divinam ,
quippe secundum tae suum prohibetur ;
82쪽
VII. Utrum mesitra pereati in negatimo , cte. τ'
go blasphemia per entitatem positivam o D. Th. quaest. a. de nato, artic. ad ter. ponitur somuliter voluntati Divinae. tium docuit , bonum , & insum morale Confir. r. quia non potestassignari, in qua- opponi conGarie , ut opponitur calor . nam privatione consutat malis' formalis frigus 3 non conuadictorie , ut lucidum , peccatis ergo consiliit in positivo . Proba- di tenebrosum e raso sicut calor v. gr. est tur antecedens: neque enim consistit primo malus aquae per seipsum, non per privati in privatione rectitudinis debitin ipsi actui, nem frigoris , quam inducit i ita baIsmov. gr. blasphemiae, secundum rationem O mia es h mala moraliter voluntati per e cificam, ut patet, quia tali actui repusnat titatem suam , non per privationem reει- rectitudo, unde non poteth esse ei actitas tudinis , quam trahit. Neque secundo, ut vult Scotus , in priva- III. Dico a. malitia formalis peccati eo tione rectitudinis debitae actui humano se- missionis consistit ad quate in rivo, non cundum rationem geneticam, quia non ex vero Partim in positivo , Partim in nega. hoc, quod ratio generica si capax alicujus tivo. perfectionis, ideo talis ratio generica d, Conclusio eonstat ex dictis . In eo fibracitur habere capacitatem , & Privationem maliter , & adaequale consistit malitia millius, quando contrahitur a disserentia ορ- gr. blasphemiae , per quod blasphemia in posita s v. gr. Equus non dicitur habere pri- maliter, & adaequale est mala moraliter . vationem , di capacitatem rationalitatis , & inhonestar est autem inhonesta adaequa- per hoc, quod ratio generica animalitatis, te per suam entitatem positivam , per quae est in equo , sit capax rationalitatis a quam difformatur voluntati Divinae , &crgo neque blasphemia dicitur habere pri- diu at naturae ratio is ergo . Prob. man. vationem Tectitudinis per hoc, quod ratio liniveatim quod alteri di sirmatur, sev est genetica actus humam, quae est in bIas m dissimile , di i matur adaequale per suummia , se capax rectitudinis is Neque tertio esse ,positivum, quod trahit carentiam comin privatione rectitudinis debitae volunt, formaratis: Sic calor disirmatur exigentiaeti, ut doeent Gabr. Molin. Sal. tum quia aquae per suuin esse positivum a se is is potest aliquando homo peccare, quin tunc dissonat corpori humano a sic album est obligetur ad ullum actum honum , si non dissimile nigro; sic animal hominis diser
Oeccet a praesertim si Deus nolit tunc com pat ab animali equi per esse proprium p currere ad actum bonum: tum etiam quia sitivum , ad quod consequitur negatio . sc omnia peccata essent et qualia , quia Hinc Aug. lib. xx. contra Faustum definit mnia aeque trahunt pri cionem rectitud, Peccatum, Dictum, fam- , comvimm eoamnis debitae voluntati et tum demum , quia εra Hem Mi s ergo per hujusinodi actus hiijusmodi piivatio non esset formaliter . Dositivos, secundum quod sunt contra voci immediate libera, sed solum denomin, luntatem Divinam, habetur adaequale fortive, & mediante eo actu positivo malo a malis malitia peccati qui elicitur; atque adeo peccatum non ein Confirm. a contrario sic. Bonitas formia set formaliter , sed denominative malum lis actus honesti adaequale consistit in sola ac demeritorium a ergo a primo ad ulti- entitate Postiva actus consormis voluntatinuim nialitia peccata non consistit in pri- Divinae , ad quam consequitur negatio imvativo, sed positivo, quod secundum se,& honestatis in ipso actu, & privatio a sim formaliter ωonat voluntati Divinae. honesti in voluntate 3 ergo idem dicendum Confirm x. paritatibus luculentii imis . de malitia actus inhonesti. Et ratio a m Falsitas , seu error in actibus intellectus xi est, quia praecise per entitatem positivam non coinitustur per privationem ullam com actus mis habetur oppositio & di ianitas formitatis debitae aut actui secundum ra- cum Divina voluntate tionem genericam , aut intellectui; ergo Dico 3. contra Tannerum e Malitia fodi neque malitia in actibus voluntatis cons, malis peccati conu sonis non consistit instit in privatione rectitudinis debitae aut , aliquo positivo morali superaddito ipsi emeita humano secundum rationem gener, litari physicae actus peccaminosi, sed in m. cam, aut voluntati. Praeterea qualitas phy- la entitate positiva physica talis actus, quae sicet mala, ut est calor aquae , dolor , tit- praecise Per hoc, quod supponat advene, stitia homini &c. non est formaliter mala tiam ad Tegulam morum seu ad voluntatem Per privationem qualitatis consonae , sed Divinam , dicitur habere esse morale. Per Propriam positivam entitatem ι ergo L Prob. Entitas moralis superaddita enii
83쪽
8o Pars III. Dis. II. De Gratia sub Praedesinitionibus
go non darili. Antecedens probatur, quia do, ac participatio perfectionis Divinae sed ea praecisa habetur in esse physico actus de- peccatum non est huiusmodi a immo potius nominatio moralis tam in actu honesto . per peccatum tollitur Dei similitudo ab a quam in inhonesto, praecise per hoc, quod nima ; ergo peccatum formaliter non est Hipponat advertentiam ad regulam morum . ens positivum. Quod si dicas, peccatum esse Confirm. Deus odit peccatorem praecise Dei similitudinem secundum inepti cum . per hoc, quod ponat v. g. blasphemiam assi non morale: Contra es , quia vel essem vertendo, quod ea prohibeatvi , etiamsi huic rate in peccato distinguitur ab esse ph, actui nihil morale superaddatur; ergo -- co, vel non: Si primum, habetur intentum alitia sol malis peccati , quae est apsa odibit, s secundum, recurrit , quod deberet esse Deatas peccatoris , habctur praecise per posit, sinulaturio, & participatio, seciuidum quod
vam entitatem actus prohibiti , supponen- est malum morale. tis advertentiam ad regulam morum , seu Confirm x. Deus nullatenus dici potest ad legem prohibentem; ita ut esse morale causa peccati: ex Tridentino enim scis. 6. realiter identificetur cum esse physico actus, can. 6. Meus non operasur proprie, σ per snon vero superaddat . s atqui Deus est causa citiusvis e Hinc etiam constat, neque malitiam for- titatis positivae; ergo peccatum non eo malem consistere in relatione discoliventem stit in positivo , sed vel in negativo , veltiae, &difoimitatis cum voluntate Divina, in postivo morali superaddito. quae relatio sit finima media superaddita i6 Resp. I. cum Vasq. I. x. disp. I 29. argu- actui difformi: etenim haec etiam relatio sise mentum solvendum ab Adversariis, qui vo- peraddita est onmno superflua. lunt, Deum causare, & velle materiale pe IV. Dico ultimo. Malitia formalis etiam cati, non vero privationem consequentem .peccati omisi .ctiis confritit in Postivo. aut esse morale , in quo consistit malitia Prob. peccatum cInissionis dari non pot- ωrmalis a nam univertim qui vult Α , adest fine actu positivo s repugnat enim pura quod essentialiter consequitur B, vult i momisso libera, ut supponamus ex dictis in B, aliter vellet chimaeram, si vellet B nocide actibus humanis, disp. 6. qu. s. Quare in consequi: Sic qui vult fundamentum priv tantum v. gr. potest quis peccare omittem tionis vult ipsam privationem, v. g. qui viae do auditionem Sacri praecepti, in quantum claudere fenestras , vult, Ec causat teneo vel per actum sugae non vult audire S, bras: quare ergo Deus volens materiale pe cirum , vel per actum piosecutivum aut cati , quod est fundamentum privationis vult omissionem sacri directe , aut indirm constituentis λrmale peccati, non dicitatrcte, volendo scilicet ahquid incompostibile velle cum formale Resporideant adve cum illo; v. gr. si velit ire venatum ι ese sarii. go peccatum omissionis tunc habetur, quam Resp. z. directe , Deum velle mecatum do nabetur aliquis ex his actibus positiV1S; Voluucate per diva, seu non imdeditiva .
atqui malitia sormalis horum actuum com non vem voluntate intentivas velle autem fuit in entitate positiva ipsorum , trahen- voluntate permissiva est velle concurrere ad te carentiam actus praeceptis ergo peccatum entitatem positivam peccati ex dete in Onustionis sormaliter mi iit in Postivo . tione creaturae . Quare distinguere oportet
Ninor subsumpta constat ex dictis ι etenim in peccato duas formalitates , ac esse MDCntatas positiva horum actuum formaliter sicum, dc esse morale et esse δε cum im oppoliatur voluntati Divinae illos prohibem portat totum esse actus, secundum quod inti, dum praecipitur auditio Sacri s ergo: in extra causas; esse vero morale imponat de ea entitate positiva habetur fotu ter in- pendentiam actus ab advenentia ad regulam honestas, & mditia moralis. morum eo modo , quo in actu vitali es V. Objic. r. peccatum cum sit malum confiderare esse ph cum , in quo conventorale , non potest esse volitum a Deo a nit cum actu non vitali, di esse vitale eo sed quatenus cit entitas positiva , cum sit stitutum per dependent a principio ii quid physce bonum, potest a Deo amaris trinseco Dependentia ista in actu morali ergo peccatum secuncium quod est malum ab advertentia ad regulam morum probabi- moiale, non est ipsa entitas positiva actii , tius identificatur cum ipso actu morali, si atque adeo formaster consistit vel in pri- ut probabilius cum actu vitali identificaturvatione , vel in entitate morali superavi dependentia a principio intrinsecos prope 4 ta. rea Deus concunens ad esse physicum actus
Ontim. Ens positivum est Dei similitu. moralis , concinit etiam uenuce ad esse
84쪽
morale identificatiun cum physicos quiat men ad actum inhonestum concurrit dete minatus , non determinans, idcirco dicitur Deus formaliter concurrere ad esse phus, cum, non ad esse motale peccati. Quod si Deus ad peccatum concurreset praedete minando ad illud , in tali casu non solum concurreret ad esse physicum, sed etiam adesse morale formauter , ut explicabimus
Dices : Paruer Deus ad actum Iiberum
honestum concurrit determinatus a volum tale creata , non determinans a & tamen Deus fio aliter , nedum identice concur-xit tam ad esse physicum , quam ad esse morale aetiis honestis ergo quamvis ad pe
Catum concurrat dete inatus, adhuc comcuri it sormaliter ad esse morale peccati, si hoc identificatur cum entitate physica.
Resp. concesso antecedente, nego cons quentiam . Distaritas est, quia Deus ad actum liberum nonestum non solum concusexit , ut causa physica universalis, determin tus a voluntate creata , sed etiam concurrit ut causa moralis, hoc est suadens, aut praecipiens illum . Contra vero ad pe Catum concurrit solum ut causa physica
prohibendo illud . Hinc sequitur , quod
Deus magis , quam creatura dicatur causa actus honesti . quia effectus magis tribuitur causae morali, quam physicae: v. gr. homicidium magis tribuitur mandanti , quam exequenti ; Unde ille prius tenetur ad restitutionem . Et eo magis tribuitur Deo
actus bonus, quam nobis , quia Deus non solum est causa moralis consulenS , aut mandans, isd etiam dat nobis vires ad illum exequendum , & seligit auxilia efficacia praedefiniendo actum; ubi mandans homicidium haec non praestat. Se intur secundo , quod Deus non debeat dici ca actus inhonesti, quia nec est causa moralis, Cum non suadeat, aut praecipiat illum , sed prohibeat i nec est causa physica con- Currens ad illum cum inclinatione , sed cum renitentia, & ideo simpliciter nec dicitur velle, nec causare peccatum. In sta-ma ad argumentum dist. maj. malum minxale non volitum a Deo voluntate pedimissiva, seu signi, nego , voluntate intemtiva , mi beneplaciti, cone. maj. & dist.
n. Deus vult omnem entitatem positivam voluntate sive permissiua , sive intemtiva, conc. semper intentiva, Nego min.&consequentiam.
. Ad primam confirm respondeo primo peranstantiam et potentia peccandi non assiis. . . IArs Iu
latur Deo impeccabili ; ergo hiuusmodi potentia non consistit in positivo . Secum do directe distinguo antecedens; ens positivum est Dei similitudo , secundum quod est ens physicum, concedo ; secundum auod est ens morale , seu secundum quoa est determinatio voluntatis creatae ad id . quod diabnat voluntati Divinae, nego ant cedens , & consequentiam . Ad id , quod additur dico, non distingui ex parte obI cti ens physicum a morali r nihilominus hujusmodi entitas , quae est simul physica , dc moralis, assimilatur Deo secundum quod est ens physicum , seu extra causas , non vero secundum quod est ens morale , seu determinatio ad malum i sicut in homine animal, & rationale ex parte objecti idemtificantur, sed homo secundum quod est animal assimilatur bruto , non secundum quod est rationale formaliter. M secundam conc. maj. & dist. min. Deus est causa plavsica cujusvis entitatis pinsitivae , quae non sit mala moraliter . conc.
quae sit mala moraliter , subdist. si faciae sensum , quod physice concurrat, conc. si faciat sensum , quod concurrat physice , &cum inclinatione , in quo sensu usurpatur
nomen causae , nego min. 8c conseq. Quare per hoc, quod Deus non sit causa m
rase peccati , nec si causa physica determinans ad illud cum inclinatione concumrens , simpliciter non dicitur causa peccati: universim enim causa dicitur illa , quae dat esse esectus cum inclinatione , ac d
te natione innata ad illum, ut constat inductione in onmibus causis a ergo Cum Deus non concurrat physice ad entitatem positis vam peccati cum inclinatione, sed cum ro.
nitentia , non potest dici causa peccati ne physica quidem . . Breviter: esse morale peccati identificatiueum esse physico , non secus ac in visione beata v. gr. iden catur vitalitas , dc s pereaturalitas: scuti autem in visione vita.
stas dicitur haberi formaliter ab intelle
& supernaturalitas a lumine gloriae , ira in peccato esse , Ru bonum i scum di. citur formaliter haberi a Deo , cujus est panicipatio a Me vero morale, seu dete minatio ad malum , sup in advertcntia ad regulam morum . dicitur formaliter
habeti a voluntate creara . In bac tamenlaritate datur aliqua disparitas, quia istiuuectus est vera causa inadaequata .visionis beatae , eo quod influat in illam cum imclinatione innata , aut saltem sine reniser tiae Deus vero: nullatenus dicitur caus F Pec-
85쪽
8a pars III. II. De Gratia sub Praede Bionibus.
peccati , quia influit tenuens , ac prohibens illud; ac propterea solum dicitur pedimittere peccatum, non vero calisare, Pra
finire, ac velle ne materiale quidem peccati . VI. Onjic. x. malum est privatio boni debiti ; ergo malum morale est privatio rectitudinis moralis debitae voluntati . Amtecedens passim ab omnibus docetur, praesertim ab Aiig. qui II. de Civit. caP. s. haec habet: Mali nntia natura es, sed amis
Confirmat. I. passim SS. Patres docent, peccatum esse non ens , ac nihilum a esse absentiam rectitudinis , & defectum . D.
Athan. ait: mala non entia dicenda sunt; b ma autem emia , ut pote Deum auctorim
sui habent. Ambros. quid es maliιia, nisi b ni indirentia ρCOnhIm. 2. Peccatum non habet causamessicientem ι ergo non est quid positivum , sed ne ativum . Antecedens est Augustini
dicentis lib. II. de Civitate cap. 7. Nemo
enim est eficiens , sed deficiens. Respond. qu in sicut bonum est duplex , ut notat D. Thom. yrima parte , quaest. 2.art. I. ad primum , & Vasq. prima secum dae disput. 9s. cap. s. alterum Absolutum,
di simpliciter dictum , quod est ipsa rei integritas , seu ipsa entitas rei habens quicquid exigit , ut si integraliter pers via alterum respectivum, quod scilicet dicit convenientiam cum subjecto, etiamsi non exigatur ab illo , ut visio beata , vin luptas &c. dicitur bona homini : ita duplex datur malum ; alterum absolutum, &est carentia boni debiti, ut si aqua careat Bigore, homo brachiis r alterum respectivum, quod scilicet de se dicit positivam disi,
nantiam cum subjecto, ut calor in aqua, error in intellerui, sextus digitus in manu, & ye catum in voluntate . Hoc posito , uuando
dicitur malum esse privatio boni debiti , sermo est de nialo absoluto; peccatum a tem cum sit malum respectivum , non est quid privativum , scd postivum , trahens privationem boni debiti ; unde dicitur essemivatio positiva seu privatio radicatis, non Formatis boni debiti : eo modo , quo in homine v. gr. negatio perfectionis Angelicae non est quid privativum, sed est ipsum e positivum hominis trahens illam negationem .
Ad primam confirmationem, Respon. I. cum Vasquea loco laudato , SS. Patres t qui adversus Manichaeos admittentes duas naturas substantiales , alteram bonam,
causam bonorum, malam alteram, dc cainsam malorum : proinde saepe inculcant , malum non esse ens, seu non dari ens su stantiale malum . Et in hoc sensu D. Athan. dixit: υ haereticum dogma triauere se semiam malo . Caeterum SS. Patres etiam docent sepe, peccatum esse Dictum , famm, eoncupitrem conιra legem s atque adeo esse quid positivum . Rem. x. Patres intelligi posse, quod peccatum sit non ens causaliter, quatenus causat Privationem rectit
dinis debitae in anima, & privationem gratiae. Denique possunt etiam intelligi de peccato habituali, quod secundum id quod dicit in recto, non in ens physice existas, sed est
ipsum peccatum preteritum moraliter perseverans; quousque enim non Ponatur conis
donatio , vel condigna satisfactio, peccatum praeteritum in morali aestimatione se habet perinde ac si physice existeret. Ad secundam : in peccato duplex datur predicatum , seu formalitas , bonitas physica , & malitia moralis : secundum quia est insice bonum, tribuitur Deo fonti bonitatis a secundum quod est malum mora liter, tribuitur voluntati moraliter desectibili: Sicut in visione beata vitalitas tributitur intellectui , & supernaturalitas lumini. Praeterea peccatum dicitur non habere camiam efficientem, sed deficientem, non quia si nihil , sed quia malitia formalis , seu determinatio ad malum dependenter ab advertentia ad regulam morum non potest haberi nisi a voluntate , quae deficit moraliter , dum peccat, non a Deo moraliter
VII. Objic. 3. ex Mauro a peccatum est moraliter malum propter oppositionem cum lege Dei , & dissonantiam cum natura rationali ι sed hanc oppositionem non habet secundum rationem positivam , sed ratione privationis rectitudinis debitae , quam i ducit: ergo in hac privatione consilit malitia peccati. Probatur minor. Si peccatum secundum rationem positivam opponeretur voluntati divinae , eo ipso illi opponeretur secundum entitatem suam , atque adeo secundum suam bonitatem, quia ens, & b num convertuntur; sed repugnat, quod actus secundum ouod est bonus , opponatur
cum voluntate vivana: ergo &C.
Confirm nihil potest esse malum ratione suae bonitatis, sed solum est malum per id . ouod non habet, & habere debet; ut co stat in arteiactis , quae non minus pendenta directione artis, quam actus moralis a dia
86쪽
a et Hone priidentiae e ergo ut prius.. Respond. nego minorem et Ad probati nem Astinguo majorem: opponemur cunIvoluntate divina seci dum entitatem , ac
bonitatem physicam , identice , concedo a
formaliter, nego malorem: eo modo, quo homo disconvenit cum bruto Mr animalidentice, non formaliter: & dim- pariter minore, nego consequentiam . Actus
inhonestus , mii est e tae bonus , & sic
Deo similis , est malus moralitei ; & sic dissimilis a promerea sicut explicamus in homine similitudinem , & aissimilitudinem cum bruto per meram distinctionem rati nis inter animal , dc rationale , ita in
Ad Confirm. distinguo anteced. nihil po est esse malum absolute ratione sitae boni tis, concedo; malum respective, nego a tecedens , Sc consequentiam . Sic calor eshmalus , seu disconveniens aquae , & error malus intellectui per suam emitatem , ac bonitatem ia Circa artefacta dico , aletes ctum esse malum per ipsam entitatem positivam figurae malae, seu dinbrinis regulae a tis . Illud tamen est discrimen inter figmaam ariefacti malam, dc actum malum ,
quod figura est mala tam per disirmitatem cum regula artis , non per hoc quod
disconveniat silbjecto a Unde figura bona,
di mala non opponuntur contrarie , sicut calor , & frigus ; contrδ vero peccatum
non solum eth malum per diGrmitatem Cum regula morum, sed etiam quia disco,
enit naturae rationali s unde actus bonus , dc maIus opponitur Contrarie , ut diaximus ex Angetico quaest. 1. de mala , a
ticulo VIII. Objic. escimo contra a. Conclusi nem. Actus positivi, in quibus habetur peccatum omistionis , in tantum sunt formaliter contra voluntatem divinam , atque
adeo inhonesti, in quantum inferunt omissionem actus Praecepti a unde si per impos-sbile hanc non inferrent , non essent math: ergo malitia sormalis peccati omiis pis consistit formaliter in omissione actus.
praecepti, atque adeo in negatrio . Confirm. Primo: actus est inhonestus per
hoc , quod di xmetun legi h sed omisso non pura actus praecepti in dissormis lo. gi praecise per hoc, quod non ponat, quod
a lege praecipitur et ergo peccarum omissi ius formaliter consistit in negativo iconfirm secundo . Id, quo praecise sit, Iato, tollitur malitia formalis peccati omisi
ocis, est constitutivum. tias ninitiae λ sed
praecise sublata omissione actus praecepti , ea tollitur: ergo haec omisso constatuis peccarum omissionis. Confirm demum ex Hieronym. dicenter
Μquius est Odiine justistam , quam non fretile et et go aliud est peccatum, suo Pus odit positive justitiam, consistens in mutivo; a liud, quo quis justitiam omittit , misistens
Respond. Si fiat hypothesis impossibilis .
quod detur in peccato omissionis non purae actus positivus , & non detur privatio actus praecepti , utraque pars contradicti nis sequitur. Gare concesso antecedente, nego consequentiam. Si actus positivus , uo quis non vult audire iacium, non in sciret omissionem actus praecepti , non haberet totum situm esse positivum, quod habet : Sicuti calor , si non esset exclusivus stigoris, non haberet totum esse caloris Unde nil mirum , quod in hac hypothesi impossibili utraque pars contradictionis sequatur Rer locum intrinsecum. Ad priniam Coinrnia distinguo minorem, praecise per hoc , quod non ponat pure , quod a lege praecipitur, nego a non Pure ,
seu per actum pontivum , concedo min Tem, dc nego consequentiam . Positio non
purae actus precepti eth positio actus prohiabiti, ad quam sequitur omissio actus pra cepti a quando autem ponitur actus mohiabitus , semper ponitur aliquid positivum dinforme legi, de ratione talis positivi actus est inhonestuS LM secundam et nego minorem . Omisso enim actus praecepti , nisi sundetur in positiva entitate actus, non est omnino P c
Ad tertiam di sensus D. meronymi est , pejus esse odisse justitiam actu aversativo,
quam actu positivo nolle exequi praecepta iustitiae absque ejus odio , ac aversione et utrumque tamen peccatum habetur per actum positivim a unde consistit malitia for malis culaae in positivo IX. Collues ex dictis, peccatum sive Commissionis , live omissionis in aliter, de a m e consistere in positivo morali, nota quidem superaddito , sed identificato cumentitate Mysica actus a in actu enim γωcaminoso plurimae sunt fornialitates r. PILmo quidem esse vitale per dependentiam Mentialem a principio antrinseco : Sem do esse voluntarium per dependentiam apri pio intrinseco cognoscente . Tertio eia
se liberum per depe entiam a mincipictintrinseco cognoscente indificiente . man. F a. ine
87쪽
84 Pars III. Disp. Π. De Gratia sub Praedesinitionibus .
esse morale per dependentiam a principio m primo , cum constituatur tum per enc 'in flerente, &advenente ad regulam mo- titatem auxilii indifferentis, tum per sese, rvm r Quinto esse peccaminosum per de- tiam mediam de consensu, & per volunt terminationem ad objectum malum, suppo- tem Dei beneficam ordinantem illud ad eo sita dependentia ab advertente. adre m sensum, constituitur per aliquid, ouod non morum . inne si blasphemia v. gr. fit in , solum insen necessirio consensum liberum imente, cum determinatio ad tale o retiam eo modo, quo praescientia peccati infert n non supponat advertentiam ad regulam mo- cessario peccatum liberum; sed etiam ea rum , nujusmodi actus non eth moralis . sat ipsum consensum , seu efficaciam in , atque adeo non est malus moraliter , sed ctu secundo et cum enim voluntas illa Dei tantum physice bonus , unde potest a Deo benefica causet auxilium , & per auxilium praedefiniri: non secus ac si blasphemia γ' causetur ex libera determinatione volunta- natur in lapide , in quo casu non esset vi- tis consensus, ipsa Dei voluntas , seu praeis talis, sicut blasphemia in amente, cum non definitio constitutiva emcaciae in aetii primost moralis, specie difffert a blasphemia mo- dicitur causa consensus; causa enim cauta estraliter mala. causa causali. Contra vero auxilium ineficax in actu primo importans praeter entitatem urit auxilii negationem scientiae mediae de comia aeri I V L a. sensu, & beneficae volunistis divinae, infert
- , . a . quidem necessario necessitate conseque
An auxitium ine ax detur, σan tiae dissensum liberum , & inessicaciam in possi in ine ax t secundo a at non est causa induetiva dissensus , seu omissionis consensus , quia L Cupponendum primo ex dicendis negatio voluntatis beneficae divinae ordinan disp. sequenti, auxilium dici essicax tis auxilium ad consensum , neque causit in actu secundo, quod conjungitur cum com physice auxilium . neque per auxilium camsensui diei ineficax in actu secundo, quod sat dissensum, vel omissionem , quia disse non conjungitur cum consensu ; dici vero sus, aut omissio unice causatur ex determ emeri in aetii primo, quod ita est sussiciens natione voluntatis. His explicatis, elucescit ad consensum , ut conjungatur cum sciem status quaestionis : nam conseret auxilium in tia media de consensu i & cum voluntate essicax in aetii primo ut inessicax, importae, Dei benefiea ordinante illud ad consensumi non solum dari auxilium sussiciens praevissim diei vero inessicax in actu primo , quod inessica1, cum negatione scientiae medii de praeter entitatem auxilii imponat negatim consensu, dc voluntatis beneficaea sed etiamnem scientiae mediae de consensu, & hujus- dari auxilium sussiciens cum positiva volim modi beneficae voluntatis divinae . In pr. late divina ordinante auxilium ad dissen senti quaestio est de auxilio inessicaci in actu sum, seu ad inessicaciam in actu secundo. primo , An scilicet detur ut ineffcax Contra vero dari auxilium inessicis in actu Supponendum secundo , auxilium posse primo, & non ut inessicax , importat dari esse re vera sussiciens , etiarns non hi ef, idem auxilium citra divinam voluntatemficax in actu primo. Probatur: auxilium est Positivam ordinantem illud ad dissensum .sumciens per esse per se indifferens ad sed cum Voluntate permissiva sive assensus . onsensum , de dissensum s atqui auxilium , sue dissensus. quod non est emax in actu primo, potest II. Dico nune cum communi. Deus non esse indisserens de se ad utrumque s ergo confert auxilium Α inemox, ut ineficax potest auxilium esse sussciens, & non esse sed ita conseri auxilium A praevisum inee efficax in actu primo . I inc cerrim est ficax, ut paratus si illud ipsum conferre. contra secundam 'propositionem Jansenti, In si praevideretur emcax. statu naturae lapsae posse nos interiori gra- Prob. Deus confera auxilium A inemaxtiae resistere , ii ixta illud Actor. 7. -- animosincero, intendendo primo, &per se, per Spiritui Sancto resistitia quod sonat da- ut per illud voluntas bene operetur, lisnari tratiam susscientem, cui resistamus; adi vero, quae per accidens aliquando ex pece que adeo gratiam, quae in actu primo non to consequuntur , intendit secundario; ases emcax, esse sussicientem. qui hoc non verificaretur, fi daret auxilium Supponendum tertio, in hoc disserae a. Α inessicax ut ineffcax ; ergo non datur uexilium Gicax in aetii primo ab ineffcaci inessicax . Major constat, quia Piter non
in actu ptimo, quod Mailium incra in B, didus status u dc buritate divisa, spri
88쪽
aest. VII. Num auxilium inefficax, sec. 8s
nurio intenderet Deus peccatum. Minor et- tam beneficam voIuntatem ordinandi auxi. iam patet, quia non potest intelligi, quod hum si ciens ad honam operationem ut primo, & per se intendat consensum , si ponendam. Non tenetur tamen hoc speci non estim collaturus idem auxilium Α, ρο- te beneficium Deus supremus Dominus eo sita praevisione consciisus . Certe medicus. ferre, Zc ideo sufficienter est beneficus con- qui dat pharmacum trahens mortem, illud ferendo auxilium pure sufficiens. Praescietim non daturus, si praevidisset . quod esset al- cum hoc conferat ad universalem providen-latii rum sanitatem, non daret pharmacum tiam, ad quam spectat concedere singulis animo sncero, & ex intentione sanitatis, quicquid requiritur ad consecutionem ulti- sed mortis . . mi finis, & absque detrimento libertatis Confirm. Si Deus conserret auxilium im permittere mala moralia, linde maius b emcax, ut inefficax, eo ipso amaret pecca- nuni provenire potest. Ex quibus habes, ut tum, essetque peccati Auctora ergo non diximus quaest. 6. ex Sanetis Patribus , in confert ut inefficax. Antecedens constat ex hoc divinam bonitatem esse magis con dictis qu. 6. Qui enim vult Α, ad quod ne- mendandan , quod cum praevidaeat peccatum. celjario consequitur is, censetur velle ipsum & ingratitudinem voluntatis, adhuc con-B: sed ad hujiismodi decretum collativum au- sere auxilium sufficiens , de est beneficus xiiii inessicacis ut inefficacis consequitur ne- ingratis. cessario peccatum, ita ut ex illo inferatur IU. Objic. 1. Non potest explicari, Num tanquam a priori ; ergo Deus volens hujus- Deus concedat auxilia inefficacia pure mmiai suum decretum censetur velle pecca- mittendo volitionem auxiliorum efficacium. tum: Esto verum sit, quod peccatum etiam an vero posit ive nolendo Si enim pure tribueretur voluntati creatae libere dassem mitteret velle, quare etiam non posset nobtienti; Sicut dicimus contra Praedetermi- le positive quae enim satis sunt ad red- natores, quod etiamsi praedeterminatio staret dendam rationabilem, licitam, Se justam cum libertate actus, adhuc Deus praedeterm puram omissionem, reddunt etiam rationaminans ad peccatum esset auctor peccati. bilem nolitionem positivam auxiliorum es-Hinc sequitur , Deum non solum non ficacium. Si vero posset positive nolle i e eonferre άe facto, sed etiam non posse de go iam nollet simul, de vesici consensum: potentia absoluta conferre auxilium ineffi- nollet, quia non vult auxilia efficaciae vellet,cax qua inefficax; cum hoc r pugnet boni- quia vult auxilium sufficiens , quod unicetati suinae, eo quod traheret in Deo amo- intendi poteth in ordine ad consensum rrem peccati, non vero puram permissonem. cum autem hoc repugnet, dicendum dari III. Objic. I. Si Deus conferendo auxi, inefficax ut inefficax. Iium A inefficax vellet consensum , daret Confirm. quia motivum Dei ad conseren- auxilium B efficax, quod habet in pron, dum auxilium inefficax, habens in promptuptu; ergo cum non det auxilium B efficax, auxilia efficacia, nisi si ima inessicacia au- sanum est, non dari auxilium Α inefficax xilii, esset auxilii sufficientia ex amore con- animo ut inducatur consensus, sed dari ut sensus ; ergo deberet conferre auxilium Binessicax. efficax, non A inefficax; ut accidit in hu- Respond. Deum dare auxilium inessicax manis: nam Medicus, qui dat phai niacum animo sincero, ut inducatur consensus per ex amore sanatatis inducendae , debet dare tale auxilium, quamvis praevideat non in pharmacum, quod videt inducturum sani- ducen)um ex vitio voluntatis a non dare ta- ratem, non mortem. Neque dicas , quod men auxilium A animo , ut inducatur com ex motivo universalis providentiae possit vel- sensus, ut habendus per alia auxilia; idque te sufficientiam auxilii ex amore inefficaci ex sua libertate, ac dominio, ratione cise conseiis , ut ex permissione peccati majo-jus non tenetur intendere consensum effi- ra bona proveniant. Nam posset Dei is suam caciter per aliquod ex auxiliis praevisis ef- Providentiam, Sapientiam, ac Bonitatem sicacibus , sed potest per quodcumove am meIius manifestare, conserendo auxilia es xilium sussciens ipsum intendere, saltem im ficacia; ers' non dat inefficacia, nisi quia efficaciter . Hinc diximus , quod quando dat ut ineis cacia. intendit consensum per auxilium praevisum Resp. cum Suario , Deum positive nolueefficax, duplex conserat beneficium, videli- dare auxilia efficacia, quando dat inefficaeet gratiam sufficientem , seu excitantem, cia: per hoc autem, quod nolit dare effi& simul cooperantem ι nam ultra collatim cacia , sequitur tantum, quod non habeat
89쪽
Pars II. Disp. II. De Gratia sub Praedesinitionisias.
cem consensus ; non vero sic quitur , quod efficaciter nolit consensum, cum non det
auxilium A inefficax qua in ei sicax , scd si
paratus idem auxilium A libentius conscr- re, si praeviderctur evicax. Ad confir m. conccsib antecedente, nego
consequentiam. Medicus tenetur dare phasemacum caulans sanitatem, nec micit permittere mortem, si praevideat pharmacum hic, ik nunc allaturum mortem. Contra vero Deus supremus Dominus potest peccatum permittere: aliter non posset condere creaturam liberam. Ergo licet praevideat auxilium A esse inefficax , & B efficax , potest amore sincero dare auxilium Ainessicax prae B csscaci. Ad id, quod additur, verum quidem est, quod posiet Deus ostendcre sua in providentiam etia in dando auxilium efficax quando dat incisicax; at
debet poste Deus utroque modo tuam providentiam ostendere, tum dando auxilium inefficax , ac permittendo peccatum, tum etiam dando efficax, quo peccatum Impediatur: neuter enim modus distonat bonitati Divinae, de uterque est magis cons nus Divino dominio, quam unus tantum, quo scilicet semper conferat auxilia Cificacia ; ergo potcli ex motivo univei salis pro videntiae dare auxilium inefficax , ratione cuius concedit creaturis quicquid rcquiritur, ac sufficit ad consecutioncin ultimi funis, nolendo dare cilicax , quod habet in
V. Objic. ultimo. Potest Deus dare a xilium efficax ut efficax; ergo ctiam inefficax ut :ncii cax . Sicuti enim est liber ad
dandum A ciscax, paratus illud idem dare, si sit incfficax, ik eth ctiam libet ad dandum A efficax , non daturus illud, si esset in cilicax, sed aliud: ita pariter debet esse liber Deus ad dandum A incincax, paratus illud idem dare, si esset efficax , &liber etiam ad dandum A inesticax, non daturus illud, si cssct efficax.dicque dicas disparitatem , quod dando
A inefficax quia incificax am. ret pcccatum; falsum cnim cst, quod intenderet peccatum, sed solum intenderct conserre auxilium sus-ficiens nolendo conserre honum maIus, vi
delicet auxilium cs icax: Sic qui dat pau-
seri monetam argenteam, non daturus ibam, si csici aurea, non dicirur amare, ac velle carentiam monetas aurcae, scu subsidii majoris, sed solum velle monetam a
genteam, quin velit auream. . Confirm. a contrario, quia qui vult in
pingere alapam Titio, non inflicturus , si
esset allatura mortem, hic non dicitur vet. Ie carentiam mortis; quandoquidem hic actus est et bonus, sed velle alapam, qui actus est malus; ergo Deus volens conscr- re auxilium inefficax, non collaturus, si esset efficax, non dicitur velle carentiam cia
ficaciae, seu peccatum qui actus esset repugnans bonitati Divinae sed dicitur velle sufficientiam, ac bonam operationem , qui actus est benevolus. Et ratio a priorieit, quia qui potest velle alicui duplex honum separabile, potest benevole velle unum relicto alio; ergo Deus potens velle creaturae gratiam pure sum cientem, seu inefficaccm ex motivo sufficientiae, & gratiam cooperantem, seu efficacem, potest ben vole velle illam, nullatenus voIens istam, sicut ex motivo sublevandi iniseriam pauperis potest quis velle dare dccem, non centum.
Resp. nullatenus dici posse , quod gratia inefficax detur qua inefficax, quia eo ipso
Deus insertetur determinare ad peccatum,ac amare illud ; sicut e contra , si detur
gratia es scax ut eiscax , infertur in Deocsic amorem actiis boni. Ratio a priori est, quia co ipso, quod ex aliquo Dei decreto insertur a priori existentia peccati, dicitur
Deus exigere peccatum; & quia in Deo omnis exigentia est actus elicitus, seu amor, jam Deus diceretur amare peccatum. Hinc patet ad argumentum: potest Deus dare auxilium efficax ut efficax, quia potest amare actum bonum, quem exigeret; non pritia
est vero inefficax, qua in emcax: quia nequitamare peccatum, quod inferretur exigere. Ad paritatem de moneta argentea, rcto queo; Qui vult dare monetam argenteam qua talem, non daturus, si esset aurea, coipsis censetur velle carentiam monetae aureae a uuod ex eo patet, quia si quis tenetetur dare monetam auream, & daret argenteam quia talem, procul dubio peccaret, quia scilicet censeretur nolle dare auia ream, ad quam tenetur; ergo pariter si Deus daret inefficax, qua inessicax, censerctur nolle dare emcax; atque adeo nolle bonam operationem, sed velle peccatum. Ad confirm. rctorquetur etiam paritas ;qui vult dare alapam qua talem, duo vult,& dare alapam, tu carentiam mortiS; quamvis talis actus, quatenus vult carentiam mortis, sit bonus, & quatenus vult impingerea Iapam, sit malus; δε ideo simpliciter est actus malus, & injustus, quia malum ex sngulis desectibus. Eodem modo Deus vo lens auxilium inessicax qua tale, duo vult, di iustici elatiam auxilii, carentiam csti
90쪽
rati aestio L. Sententia celebriores de egeacia Gratia. 8
caciae, seu colisei sus, atqtie adeo pecca- tiri insallit,ilitatem suam , nisi beneficiorum ι quatenu, vult sufficientia in auxilii, cit scientiae mediae, atque adeo ab extrinseco, actus benevolus, & dignus Deo; quatenus eandumque entitative gratiam conferet pol vero vult cat entiam e vicaciae, & peccatum, se tum consentienti, de sic denominari es- obstat Divinae bonitati . & ideo simpliciter ficacem, tum disiciatienti, & sic denomi- talis actus es h insus, de Deo indignus . nari pure stadicient cm. Hai' praesertim de causa habitae sunt coram Cleniente VIII.
De escacia Divina Gratia. Longum esset hac de re pro merito disputationem instituere, caeteroqui pugnacem, dc contentiosam. Quinimmo decretis Pontificiis districte id inhibetur . Propterea ad eruditionem TheoIogis peris neccifariam. In prima hujus disputationis
quaellione solum exponimus quatuor cel briores sententias cie Gratiae essicacia, pra mittendo, id non vetari a legibus hactenus emanatis, quinimmo voluntati Sedis Ap stolicae esse consonum . In secunda vero , oirussa disceptatione illa, Num re quom do possit Gratiae emcacia consistere in aliqua physca Praemotione λ solum inquir mus, Num praedeterminato physica, ac d cretum Praedeterminans evertant arbitrii libertatem p In tertia idem quaeremur de decreto Concolnitante ad mentem Scotistarum. In quario explicabimus sententiam rq ponentem gratiae essicaciam in I raedetei minatione morali; necnon riPonentem illam in collatione auxilii praevisi per scientiam mediam emcacis, neglecta harum sententiarum disquisitione. Denique exponemus , Quid importet in Sententia societatis gratia emcax in actu primo Quid Gratia eLficax, in quantum est speciale beneficium erga consentienti m p Quid demum Gratiacvicax in actu Rcundo p
Exponuntur Sementia celebriores de Gratia e cacia.
I. riminem latet, quantum dissidii hac in re fuerit circa initium praeteriti saeculi inter Patres Haedicatores, di Patres Societatis, illis contend cntibus, quod Gratia efficax sit emcax ab intrinseco, ut proinde entitative dii ieiat gratia emcaxa pure lassicienti a Istis vero acriter propugnantibus, non posse gratiam cssicacem sissetaigintascptem Congi cgationes, re aliae docem coram Paulo U. ut in re tam gravi
Sedes Apostolica quid sciatiendum , quid
docendum, cdicerct. Quae tandem die 18. Augusti 16o6. statuit, utramque sciaten
tiam in scholis Calliolicis doceri polletute, ac impune, donec aliud ipsa dece
neret : ea tamen lege , ut neutra ex iis censuris carpatur, aut inIuriis lacessatur. Huius controversae Historiam rcfert ab mvo Ripalda disp. ri t. Fule tamen de illa loquitur Eleutherius oncndendo, quantum
a vero aberrent, qui aliter Illam Tetes runt cum Le Blanc.
II. Illud dumtaxat hic ad venendum , a Paulo V. N Urbano VIII. sub gravibus poenis , etiam excommunicationis , interdici, ne libri, Tractatus, aut compositiones In lucem edantur tractantes de materia auxi is
horum divinorum, seu de gratia, N Iib ro arbitrio, absque licentia expressa Sedis
Apostolicae; quam prohibitionem confirma runt postmodum, ac innovarunt Innoc. X.,& Alcx. VII., ut videre est apud Platelium n. 6ot. Et quamvis nonnemo dixerit, hane prohibitionem esse usu abrogatam; fallitur tamen, ut idem Platcbus ostendit i cum passim Auctores signate protestentur, ab hoc tractatu se abstinere ob debitam erga decreta Pontificia religionem . Nihilominus communiter docent, hinc non vetari, quominus hac de re aliquid modeste tradatur, ne Theologus in quaestione tam gravi, tam scitu digna, ac neces laria omnino lettinet; nec vetari, quominus Catholicorum sententiae de gratiae efficacia in libris, qui typis dantur, tantummodo explicentur ad eruditionem Lectorum, dummodo ab iis propugnandis, ac consutandis abiuncatur; quod praxis ipsa confirmat, re videntur Pontifices permisisse; etenim Spondanus referens decretum Pauli V. apud Platesiuin lixe habet : Pauim q. distulatisnes de auxiliis comisiicescere 1 non ; sanxi quae postmodum , utriserue , dtim aliud doeerneretur , tiberum esse suam se lientiam in scholis modeste tiri , sed sine damnatione alterius partis. Et Petrus Ledessema in Praefatiuncula ad tract. de aurai h het : Clemens VIII. propto domina Molι - 1em , - nece atem Theologia concessio da