장음표시 사용
91쪽
Pars II. Disp. III. De Glaucia Divisae Gratiae.
hae materia disputare ; ut constat ex literis festimonialibus Cardinalis Aiadrueii , qua rogo vidi; omnibus ramen praecepit , ut a nota , QT eensura oppositae sententiae abstineant . Et
Leonardi apud eundem Platelium dicit, pu-hlicationem decreti Pauli V. his vernis
Hispali factam csic : Facultatem praestamus , ut possim tractare de praefaιa materia s Ermandamus sub poena ea communieaιionis , Μενiutius audeaι eensurare com rariam sententiam , nee uratur verbis mordac Ibus , malam ire. xentionem anιmo latentem indicare videam
agatur de Scientia media, de Praedestinatione, de Providentia, de Predeterminatione physica, ac de decreto praedeterminante, ac condeterminante, num scilicet e- Vertant arbitrii libertatem λ ac de similibus , dummodo directe non aratur de gratia intrinseca voluntati, ac ae modo comciliandi illam cum libertate arbitrii , e iamsi nonnihil obiter de his ad eruditionem
innuatur. Quod pariter praxis ostendit; cum fere omnes Theologi cujuscunque Osedinis directe in suis libris agant de his materiis. Et ratio est, quia hu)usmodi tractatus solum remote spectant , indirecte, &tanquam principia, ad constitutionem gratiae essicacis, & ad materiam propriam divinorum auxiliorum: prohibitio. autem, ut notat Henao n. 67. 1blum fert, ne directe de iis agatur; cum nulla fere sit Theologiae pars, in qua non jaciantur fundamenta, qtiae ad hanc materiam deservire possint. Hinc sicut palliin discutitur ab A ctoribus, Num scientia media obsit libertati consensus per illam praevisi , & libertati
voluntatis Divinae eundem consensum praefinientis, praescindendo, An, & quomodo illa spectet ad constitutionem gratiae esticacis: ita passim ab Auctoribus discutitur , An praedeterminatio physica , ac decretum praedeterminans, & condeterminans cohaereant cum libertate arbitrii, & praescinditur, an & quomodo spectent ad eis caciam gratiae: Sic Gonctus pluribus conatur Ostendere in sexta disputatione de Actibus
Humanis. quod Deus non solum plaem Veat, sed etiam praedeterminet causas sc-cundas etiam liberas ad operandum , adducendo rationes Theologicas ex ipsa sus- scientia, & cssicaesa gratiae desumptas: dc tamen sancte in de Gratia protestatur, se nolle ingredi materiam Divinorum auxili rum, ad obtemperandum decretis Pontificiis , Sic etiam Jo. a. s. Thom in A, P.
3 9. necnon P. Ia quierdo nostrae Societatis
IV. Celetum eii , Gratiae efficaciam non consistere in delectatione victrice necessitatem inferente voluntati, ut docent Catholici omnes contra Lutherum , Calvinum , Iansenium. Etenim Innoc. X. damnavit ut haereticam propositionem tertiam Jan senii
dicentis : . d merendum , ct demeren tam inflatu naturae lysae non requiritur in homine libertas a necessitate, sed Iuscit libertas a corictione: Contra Lutherum vero Tridentinuinses . 6. cap. s. can. 4. definivit, Liberum
hominis arbitrium a Deo motum , excita tum cooperari astensiendo Deo excitanti a re
contra Calvinum paliter definivit, idein liberum arbitrium posse dissentire, si velit, de posse inspiraιionem abricere : aliter quomodo verificati posset illud Actor. 7. semper Spiritui Saneio resipitis , si gratia efficax vinluntatem cogeret
V. Difficultas inter Catholicos est, quomodo cum libertate ista arbitrii cohaer re possit efficacia Divinae voluntatis , quae
debet esse infrustrabilis, adeo ut de illa
velificetur quod dicitur ad Roman. s. Voluntati ejus quis re et i & Hesteiis 33. Non est , qui possit tuae revere voluntati , si decrevirix salvare Israel . Usque adeo dissicilis est haec concordia libertatis creatae cum infrustrabilitate Divinae voluntatis, ut ipse Ausustinus lib. 2. de peccat. merit.
cap. 18. dixerit : .rentem vehement V angustat, ne sic defendamus gratiam , ut tiberum arbitrium auferre videamur a vultim ne liberum sic seramui arbitrium , ut superba imis .etate ingrari Dei gratia judicemur . Et Caietan . in caput 9. Epist. aa Rom. dixit: Sela
veΥum vero non es e contraritim; sed nescio
haec iungere , sicut nescio MUerium Trinitaris, &c. Et I. P. qu. 22. art. 4. idem Cajet. habet: Oed hane dubitationem nihil scriptum reperi in D. Thoma; in aliis vero Doctioribui nihil hactenui eo ovi ad praesentem quaesti Rem, nisi quae communiter dicuntur de se uomposito, re diγis, de necessurae conseqxemtia , ct conseqMen is a de libertate electionis Divinae in aternitaιe , o de natura ea a vaad iatri mlibet; sed hae omnia imaeuectum non
VI. Quatuor sunt praecipuae Catholic rum opiniones in hac gravissima dissicut te, quas hic solum innuimus , ut laudatis
decretis morem geramus. Prima Thomistarum reponentium cum Bagnea grati cm-caciam in physica praedete inauune , quae
92쪽
simul stet eum potentia dominativa ad u- tia solum conjectui aliterriamque panem , & simul determinet ad Iconsensiam. Secunda Scotistarum reponen tium illam in congruitate cum ingenio Grus, qui vocatur, & in decreto non antecedente , sed concomitante determinati nem voluntatis per quandam veluti sympathiam. Tertia nonnullorum Recentiorum etiam ex Thomiliis, & Scotistis, reponem
tium illam in praedeterminatione non physica, sed morali , seu in multitudine tot adminiculorum, & auxilioriim in Deo, ut quamvis singula deficere postini, omnia tamen simul infallibiliter sint Medium habitura, idque independenter a scientia media . Quarta demum sententia Doctorum Societatis, Sc aliorum etiam e Scotistis ,& ex quovis Ordine apud Platet . num. constituit inicaciam gratiae in praedefinitio. ne consensus consequente ad scientiam mediam, seu in collatione auxilii indimerentis praevisi per scientiam mediam efficacis. Sic
enim apte concordatur libertas creaturae,& inisus Dabilitas gratiae ; sicut apte concialiatur infalsificabilitas v. r. revelationis de peccato Divi Petri cum libertate talis actus; nam ratione auxilii omnino indisterentis i columis est libertas voluntatis ; & ratione scientiae mediae, qua Deus praevidit, quod si
tale auxilium conferatur, voluntas conse
tiet, posita colliatione auxilii, & praedem nitione consensus, infallibiliter hic est evem
Decreto Premotione, ac de Praedeterminante
ad consensum lI. D Agnea primus inter Thonsistas vo-D cabulum praedeterminationis in
Scholas invexit, cujus nuscuam meminit D. Th. Imo illam ne quoad rem quidem agnovisse Angelicum, suse ostendit Fasolus
qu. I . art. 13. diib. II. Pun. 4. Quod ex eo praesertim clare deducitur , quia I. P. quaest. 14. art. II. D. Thomas docuit, fintura contingentia a Deo non cognosci in
suis causis , nisi conjectui aliter , ac prout sint in se ipsis, cognosci infallibiliter , in ' quantum subduntur divino conspectui se-cimdum suam presentialitatem . Certe si Angelicus praedeterminationem physicam a-' gnovisset, non dixisset, futura contingem
suis causis, cum decretum praedeterminans sit causa essentialiter connexa per Tho stas cum actu praedeterminato . Praeterea D. Th. in I. dist. 39. quaest. I. haec habet rI a quidem potentia volumaris indisserens est, sed θωωi determinate exeas in hunc , vel uti m actum, non est ab alio iaterminante; Si
quamvis in aliquibus veteribus codicibus imgatur, Non est ab alio riterini se , idem tamen est sensus, ut advenit P. Thyrsiis GonZaleZ t. h. disp. 6. Explicant nonnulli eum P. Fr. Io. Nicolai hunc textum, quod actus non sit ab alio dete inante naturaiali, non vero quod non sit a Prima causa praedeterminante. Sed immerito a tum quia D. Th. loquitiire universaliter s tum quia qiiaelibet determinatio, quae sit antecedens& incomposIibilis cum non actu, est ei erῖva libertatis a tum demum quia pallim D. Thom. docet, voluntatem a seipia, Sc non ab alio determinari ad actum Itherum. In
1. dist. 39. q. I. art. x. habet : Diio culpae in actis deformi e 3 ex hoc, quod procedit ab eo, qui habet dominium fui actus: hoe auiatem es in homine seundum illam potentiam , quae ad plura se habet , me ad aliquid e rum deserminaιur, nisi ex seipsa a quod r-xum voluntati eouventa . Idem etiam docet Angelicus primo contra gentes cap. 63. num.
6. de alibi. Hinc Reverendissimus Turcus Generalis Ordinis Praedicatorum, ut habetur apud Henao, sect. 499. in publica dis. putatione cuidam defendenti , quod esset ex mente D. Τh. ista praemotio , dixit: μstende mihi locum D. Th. in qua physicam prae motionem propugnavit , o creabo te a tigia
strum adversur cοUitutiones tuae pro inciae .
In historia Congregationum de auxiliis Icigitur, quod dum coram Pontifice inquireretur , An sit de mente Angelici praedeterminatio physica multis nostri ostenderint, illam cum principiis D. Thome non
cohaereres atque adeo non esse de ejus mente. Pater Lemos Ordinis Praedicat rum putavit, ostendisse locum aperitisimum D. Thomae q. 3. de veritate , art. I. ubi videtur docere, quod Deus in priori m Veat, ac determinet voluntatem: sed huic textui danda est interpretatio consona principiis Angelici dicentis passim cum omnibus Catholicis, quod voluntas se determinet ad actum. Quare sensus est, quod in priori adactum liberum Deus moveat, ac
excitet voluntatem cogitatione congrua, &inspiratione sancta, ae determinet illam ad bonum in genere a quandoquidem an
93쪽
tura, atque adeo a Deo voluntas non inclinatur, nisi ad bonum in genere , & ad illud habet a Deo determinationem ι ad
bonum vero pateticulare hic, &nunc eligem dum voluntas se determinat s unde peccat,
si eligat bonum delectabile prae honesto, &bene operatur, s eligat honestum prae d Iectabili. His positis, discutiemus primo , An praemotio illa physica , seu Praedete
minatio, necnon decretum Praedeterminans coliaereat cum liberiate arbitrii λ secundo an ea tollat sufficientiam ad non peccandum λ terito , An reddat Deum Aucto-rcm peccati λARTICULUS I.
tum phrsica Praemoria cohaereat eum libertare. rbitrii .
II. Ico equidem cum commiin id L ma Societatis, de cum Angelico contra Bagnc2ianos, Praemotionem Physicam evellere libertatem arbitrii; idemque consequenter dicendum de decreto praeindete, minante, hoc est causante hanc prinmotionem, seu praedeterminationem. Et nim ex Goneto tom. 7. dii p. 6. are. 2. g. 3. pro eodem sumi debet praemotio, ac Prae- determinatio. Conclusio constat ex regulis summulisticis adductis contra praedcfinitionem ant cedentem disp. superiore quaest. s. videt. Ex necessario non sequitiirnis necessarium; ergo ex praedeterminatione, quae voluntaticit necessaria , cum non pollit nec dire ete, nec indirecte impediri ; eo quod non possit impedire ullum praerequisitum ad illam non sequitur nisi consensus volunt
ii necessarius. Constat etiam ex illa maxima ibidem adducta ; omne antecedens mnino antecedens consensum incompossibule cum dissensu, Se inimpcdibile evertit lubertatem. cum si rigorolum impedimem tum ad cistensum. Neque dicant Thomistae, quod sicut soliis Deus pinina causa non tenetur Impedire peccatum, ita solus Deus prima causa , & primum liberum potest praedeterminare ad consensum , quin dicatur ponere impedimentum ad dissensiim . Nam spectat quidem ad causam primam posse permittere, seu non impedire peccatum, non tamen potest ponere omnia comstitutiva impedimenti , 8e non impedire ;atqui praedeterminatio ad consensum habet veram rationem impedimenti, cum sit ratio sufficiens, ne dctur lacus dissensui, im
superabilis a voluntate: ergo non potest Deus efficere, ne voluntas sub praedeterminatione ad consensum sit impedita ad disi sentiendiam. Prob. iterum Concluso ex conceptu Iibertatis. Libeletas consistit in hoc. quod potentia , positis omnibus requistis ad agendum , possit agere, di non agere, hoc est mist cum iis requisitas componere tum
agere, tum non agere, prout explicavimus
in de Actibus humanis disp. 6. quest. R. sed posita praedeterminatione ad consensum,
non potest voluntas cum ea componere dissensum; ergo per prare eterlminationem reis qui sitam ad consensum evertitur libertas . Alinor constat; voluntas enim, posita praemotione ad consensum, neque possct ponere distensum in sensu composito, hoc ci componendo illam praemotionem , & disi sensum , cum sint incompossibilia; neque posset in sensu diviso, cum non possi v luntas il lam a se dividere, neque directe,
cum ea non sit actus voluntatis, neque imdarecte, cum non possi ullum praerequisitum impedire; ergo simpliciter voluntas sub praedeterminatione ad consensum non posset dissentire. Confiim. ex eodem conceptu libertatis. In eo consistit liberias voluntatis, quod ipsa se determinet, non quod determinetur ab alio, cum hoc sit proprium causae necessaria; atqui si voluntas indigeret pra determinatione, non ipsa se determinaret, sed antecedenter ad suam operationem de teIminaretur a Deo a ergo non esset libe
Confirm. E. Ideo per BagneZianos datur praedeterminatio, quia a causa indifferemti , qua indis cretiti, non potest prodire eD sectus determinatus a cum autem voluntas sit in dii crens ad consensum , vel distensum, ad hoc ut ponat consensum prae di sensu debet per praedeteaminationem ejus indisserentia tolli: atqui si tollatur a v luntate indi illarentia, eo ipso tollitur libertas ; ergo si voluntati sipcraddatur praedeterminatio, eo ipiis tollitur libertas. Minor patet: damnata cnim est ut haerctica pi positio 3. Iansenia dicentis ;--rendum
vel demerendiim in satu naturae laosae non 6qωiri ων in h*mine libertas a necessitate, sis
liberias indos remiae; ergo de fide est, in voluntate esse Iibertatem indisserentiae , quando ponit achiimmeritorium : ergo cum praedrierininatio tollat hanc inditscrcntiam, eo ipsis tollit libertatem ad meritum re
94쪽
dicitur amplius indifferens ad quamcumque Confirm demum , quia Deus praedeter. formam, quando per dispositiones pixvlas minando ad consensum, vel exhibet volui odeterminatur ad hanc, v. gr. ad sormam i- tati concursum ad dissensum , si velit dis pnis; nec potentia visiva dicitur indifle- sentire, vel non. Si exhibet sergo nonda rens ad Visionem albi, vel nagri, si per tur piaedeterminatio, c d decretum colla species albi determinetur ad videndum al- tivii in concursus simultanei ad utramque bum, nee intellectus dicitur indisserens ad partem, ad quam maluerit voluntas se de assentiendi im, vel dissentiendum articulis terminare, quod nos dicimus: Si non ex fidei, si a voluntate determinetur ad ase hibet ; ergo dcficit in voluntate aliquod n sensum : ita voluntas non est indisterens ad cessario p requisitum ad dissensum; atqui consensum , vel distensum, si a Deo prae- quoties deficit necessirio praerequisti im ad determinetur ad consensum . Nec aliunde dissensum, nec habet in manu voluntas ilia motus primo primi in voluntate, & -- lud ponere, toties impossibile est, quod potus gratiae excitantis, qui fiunt in nobis λ natur dissensus; ergo si Deus non exhibet ne nobis, dicuntin' necessarii, non liberi, concursum ad distensum, datur neces litas . nisi quia ad cos voluntas antecedenter de- ne sit distensus; unde consensus non est lisici minatur. ber.
III. I rob. ult. Conclusio. Decretum prae- IV. Hinc sequitur , salvari non posse .
dc terminans, seu praedeterminatio non quod Trid. tal. 6. can. 4. definit, videlice pendet a nostra voluntate, ita ut illam ad Liberam arbiιrium assemiendo Deo exeitanti ,
arbitrium habere, aut impedire possimus, po se disi mira, si risit: si enim deficit illi
eo quod antecedat quamcumque nostram aliquod essentialiter praerequisitum ad dis perationem; crgo quando nobis datur, non sensum, nempe praedeterminatio, ncc est in datur libere, sed neccssario ; ergo necessa manu voluntatis illam habere , quomodotio etiam ponitur quodcumque ad illam poterit disientire, si velit Fingamus, c consequitur , nempe conlanius . Probatur gnitionem necessario praeviam ad amorem haec consequentia ex receptistima doctrina ob; cisti non esie in manu voluntatis, poterit D. Anselmi in libro de Concordia cap. x. ne verificari, quod voluntas possit amare . quod scilicet cum libertate cohaereat sola si velit ρ Certe non poterit, quia si non pot- necessitas conaequens, quae scilicci rem con- est habere cognitionem praeviam ad sui ar- sequitur, & quam res ipsa facit, non vero bitrium, nec erit in stra potestate habere necessitas antecedens, quae praecedit rem, amorem, qui cognitionem praesupponit . de facit illam esse; atqui necessitas illa prae- Quare ut salventur haec duo, & quod Divideterminationis relate ad consensum cum il- nae voluntati essicaci nemo possit resistere, la connexum esset necessitas antecedens Sc quod possimus gratiae essicaci resistere , quamcumque nostram liberam operationem, si velimus , dicendum , gratiam praevisam faciens consensum elle; ergo citet necessitas emcacem nobis liberaIiter conferri, ita ut e vellens libertatem. Haec ratiocinatio adeo posita indimerentia talis gratiae , seu aiixi- visa est e vicax Lessio, ut cap. 3. de gratia lii, possimus conjungere cum illa disten-
dixerit: hae ratio non cot 'inci , inge- siim; sed quia piaevisa est conjungenda cuniri, o Disor, tortim hoc negotium Lber σι is ma- distensu, lucirco necessationcccssitate consi, mihi esse obstiram, suam ullum si cii n- seqtiente ponitur con sinis ; utide volim-srae Ust rium. eas Divina est in si ustrabilis. Quod si dica- Constrin. Deus praecise Per hoc , quod tur juxta Adversarios , praed. terminationc get voluntati aliqliod praerequisium ad connecti essentialiter cum consensu , jam
operandum, v. gr. cognitionem praeviam, haberetur necessias anteced cns ad consen-indi crentiam iudicii , concursum suum stim, non consequens, atque adeo eversioti c. eo ipso necessitat voluntat m ad non libertatis. Aliter quomodo impugnari piissent
operandum; sed praedeterminatio ponitur Gentiles, qui delirando asserebant, nec cilita- ab Adversariis tanquam praerequisit uni ad tem fatalem inductam ab altris non everteia operationem a erso si Deus illam deneget, re libertatem posset cnim Gentilis pari- voluntas necessario carce operatione; atqui ter dicere, quod influxus altiorum ita sit quando Deus praedeterminat ad consensum , necessario praevius ad operationem.& ad tunc denegat praedeterminationem ad disse illam determinans, iit cohaereat cum libe sensum; ergo posita praedeterminatione ad tale, quia voluntas in sensu diviso a tali consensum, negatio disseia sus sequitur neceb influxu possiet non operari : omnes tamensario, atque adeo evertatur libertas. satalem hanc necessitatem e plodimus, &cum
95쪽
cum Augustino dicimus, Fatum non ponunt nisi fatui a quia eo ipso ac voluntas non
potest se ab illo ad arbitrium dividere , nequit dici, quod in scnsu diviso possit non
operari s atque adeo non libere operatur . Idem dicas in casu nostro. V. Respondent , incolumem esse Iibertatem suo praedeterminatione ad consensum, quia voluntas potest dissentire, si mimis in sensu composito , certe in sensu divisis . Sed haec responsio pluribus impugnatur praeter hactenus dicta . Primo quidem si non potest se dividere voluntas a praed terminatione ad consensum, eo ipso nequit in sensu diviso ab illa dissentires aliter neque compedes tollerent libertatem ad motum, nec visio beata tolleret libertatem ad peccandum, nec gratia Calvinistica, aut f tum inferret necellitatem; quia datur potentia ad haec omnia in sensu diviso , etiamsi non pollit se voluntas ab iis dividere . Secundo nec potest voluntas in sensu diviso a praedeter natione ad consensiim poneredissensum ; quia etiam sejunc ha a praedeterminatione ad consensum , non per hoc habet in manu sua praedeterminationem ad disiensum , quae praerequiritur ad ponendum talem actum ; ergo etiam ex hoc capite non daretur potentia ad disiensum insensu diviso. chiare ista propositio, voluntas praedeterminata ad consensum potest dissentire, si velit, nullatenus est vera, ne in sensu quidem diviso a praedeterminati ne, ctiamsi postet voluntas ab illa se dividere . Tettio quando Tridentinum dicit, Li
berum arbitrium assentiendo Deo excitanti, er
voeanti dissentire , si velix s intelligendum est in selisii composito talis vocati nis ; nam nemo dicitur resistere virtuti, quae non existit, de resistentia semper habetur in sensu composito vimitis impellentis . Hinc cum damnatur propositio secunda Jan- senii , quae habet , In reriori gratia in statu maturae lalse numquam res itur , sensus est de resistentia in sensu composito cum gratia.
Neque dicas I. cum Bagnez, Concilium non esse intelligendum de gratia efficaci , seu praedeterminatione, sed de gratia sufficienti , seu de inspiratione , dc illustratione . Nam Τridentinum loquitur contra Calvinum, qui diccbat, posse nos resistere
inspirationibus , dc illustrationibus , & nos de facto resistere gratiae pure sufficienti , dc solum negabat posse nos resistere gratiae essi caci; ergo Concilium intelligendum est de gratia etiam essicaci .
Neque dicas i. cum Alvar. disp. II. de auxiliis, Tridentinum intelligendum este de auxiliis non ut datis, sed ut oblatis , quibus resisti potest . Nam haec etiam responsio dari posset a Calvinistis ad tuendum
Neque dicas 3. cum aliis, posse nos resistere cntitati gratiae , seu praedeterminationi secundum se , non vero prout subinstat Divinae voluntati infrustrabili ι eo modo, quo in sententia Societatis potest v luntas resistere auxilio effficaci entitative sumpto , non tamen prout substat praedo finitioni Divinae consequenti ad scientiam mediam. Nam sententia Thomistarum to ge distat a nostra: nos enim dicimus, vinluntatem non posse resistere praedefinitioni
Divinae efficaci impotentia consequente, quae non violat libertatem , dc contingentiam ex D. Anselmo a Thomistae vero impotentia antecedente , quae libertatem
VI. Respondent x. Recentiores Τhomistae , praedeterminationem non laedere libertatem , quia non se tenet ex parte actus primi , sed secundi : sicut non laedit
per nos libetetatem , seu potentiam ad disi sensum concui sus Dei ad consensum, quamvis sit necessarius, ut actus ponatur , quia 'se tenet ex parte actus secundi. Sed contra est I. quia praedeterminatio per Adversarios est causa .actus , de cst in priori ad actum a ergo se tenet ex parte actus primi cum ex pane actus secundi non se teneat nisi ipse actus , 8c actio , quae juxta communiorem sententiam identificatur cum ipso acui vitali . Secundo etiamsi praedeterminatio non esset causa actus , scd solum praerequisitum , adhuc sc tenet ex parte actus primi , sicut
approximatio v. g. agentis ad passiam, quatenus rcmovet distantiam impeditivam actionis , est in priori ad actionem , de se
tenet ex parte actus primi , ut notat Angelictis . Sic pariter habitus , qui supponit actum primum , dc dat solum facile posse ,
dicitur se tenere ex parte actus primi; ergo a fortiori praedeterminatio, quae a Thomistis dicitur esse complementum actus primi. Tertio etiam dato , quod praedeterminatiose teneat cx patete actus secundi, at ita est necessario requista ad actum, ut non sit in manu voluntatis illam habere, vel non hab re : ergo actus, ad quem praedeterminat, non est liber ; Sicuti si concursus Dei in actu secundo necessario requisitus ad actum non esset in manu voluntatis, quis dixerit, vo
96쪽
Iuntatem ponere libere actum, etiamsi ta lis concursus identificetur cum actione cre turae Fingamus itaque , quod praedete minatio se teneat ex parte aetus secundi , sicut se tenet ex parte aetiis secundi actio, seu concursus Dei, & sicut sessio es actus secundus potentiae ad sedendum : certe si non habre voluntas in nranu sua concursum Dei ad consensum , non libere consentit, nec libere sedet, qui non habet in manu sua sessionem 3 ergo nec libere consentit qui non habet in manu sua praedeter nationem, quamvis haec se teneat ex parte actus secundi. VII. Respondent alii apud Fasolum, posita praedeterminatione , consensum esse necessarium necessitate consequentiae, seu ex suppositione, non necessitate consequentis 3 quia praedeterminatio non tollit potentiam dominativam aequilibrem ad disiensum in statu suspensivo antecedente ad prae- determinationem. Sed contra est, quia ex docthina Ansel.
neccistas antecedens , quae fere nec t tem tum consequentiae, tum consequentis, est necessitas praecedens actum , & cst causa, ut res sit: necessitas vero consequens, quae
fert necessitatem solius consequentiae , est necessitas sequens actum, de quam res ipsa facit; ut ostendit Ansel. exemplificando lic:
Praecedens , e iens necessitas est , Cortum volvi , necesse es ut volvatur a βο-ns vero , ctis nihiι efficit, est , re ex necessitare loqui , quia loqueris ; ataui praedetermin tio est necessitas anteceilens actum , non sequens illum: ergo fieri necessitatem tum consequentiae , tum consequentis . Neque
obstat, quod in priori ad praedeterminati nem volimias si indisserens . Nam illa imdisserentia est solum nesativa , seu praec, sua, non positiva a tollitur enim per prindeterminacionem . Sicut per speciem albitoditur ab oculo indisserentia ad videndum ibum, vel nigrum , quia praedetemuratio Ee est causa actus necessario inserens illum,& antecedit actum tum physice, tum logice;
atque adeo fert necessitatem antecedentem
violativam libertatis. Neque dicas cum Rispolis apud eundem Fasolum, doctrinam D. Anselmi intelligemdam esse, quod destruat libertatem necessitas antecedens, quando antecedens suppinnitur per modum necessarii libellatem de struentis , non per modum necessarii linbentis, conlatrantis, & dulciter determina,
tis . Nam contra in , quia haec resposio
pcut principium, dum dicit, tollere liberi
tatem illam necessitatem antecedentem . quae destruit liberiatem . Quare omnis mnino necessitas antecedens , si credimus D. Anselmo , & rationi , est libertatis versiya . Sic ex. gr. tam vinculum, quod cruciat, quam carcer, qui defendit a temporum injuriis , libertatem laedit: quia in mimque est impedimentum ad motum et
ergo cum omnis necessias antecedens co
sensum sit impedimentum ad dissensum a
omnis neccistas antecedens evertit libe tatem, etiamsi se habeat per modum nece sarii linientis, ac dulciter determinantis. VIII. Respondet . UvareZ disp. I 8. cum praedeterminatione manere libertatem, quia
manet judicium indisserens. Sed contra est, quia posito judicio indis.
serenti circa bonum particulare, v. g. circae jejunium , compossibili cum ejus amore , vel odio, adhuc potest voluntas necessitatia Deo ι s scilicet Deus nolit concurrere ,
nisi ad amorem jejunii , aut si per qualistatem superadditam ad talem amorem d terminet : Ad eum modum quo si cognitioni abstractivae Dei , compossibili cum Omore, dc ejus omiilione, superaddatur Dei viso, certe per visionem tollitur libertas sergo etiam Hr Ueterminationem phys, cam superadditam judicio indimerenti, non secus ac Gratia Calvinistica necessitans, si
superaddatur iudicio de se indi renti, libertatem evertit. Respondet est. Gonetus per praedete minationem non everti libertatem , quia . necessias oria ex praedeterminatione est necellitra aequivalenter consequens ad n stiam liberialem; Sicut enim odium v. gr.
non tollit libertatem ad amorem , quia mdium est ipsa determinatio nostrae libere iis s ita quia praedeterminatio est determinatio oria a Deo , qui , ut habet Augustinus, magis in sua potesate voluntates homi num haber , quam ipsi suas, idcirco nec vi lat libertatem.
Sed contra est, quia sic posset etiam dici libera voluntas sub gratia Calvinistica. --mo etiamsi voluntas passive tantum se ii heret relate ad suos aetiis; quia etiam in his casibus actus esset aequivalenter a volu tate, quatenus est a Deo continente magis
voluntates hominum, quam ipsi suas. ini re ista praeconcinentia nihil confert ad actus imputabilitatem , quia est solum piaeconianentia physica, quae non satis est, ut a praecontentus dicatur libere a nobis positus,& moraliter imputabilis: Aliter etiam actus
beatificus posset disi liber, meritorius . . IX. Hic
97쪽
. IX. Hae autem notandum i praeter P deternunationem hanc Bagnerianam, quam omnes Thomista admittunt ut necessariam
in quovis actu bona libero , ad salvandam. debitam subjectionem Creaturae in operando erga Deum primum liberum , admittia. Neotericis novum genus Praedetermin tionis , quam vocant Augustinianam, quae
scilicet solum datur in ratu naturae lapsae ad operandum salii tariter; non ut salvetur subiectici creaturae primo libero, sed ut sativetur quomodo gratia medicinalis collata nobis per merita ChristiRedemptoris iaciat
nos sana ariter operariis. Docet qtuppe D. Augustinus tib de Corrept. & Grat. cap. xx. duplex dari genus Gratiae; Alteram v
Cat distorium sine quo non, quatenus sine
illia nemo poteth salutariter operari, quamvis habens illam nota eatenus operetur ; sicut sine cibo nemo potest vivere, quamvis hahens cibum non eatenus vivat : Alteram vincatqi tenus cum illa sali tariter operatur. Additque Augustinus , in statu naturae integrae collatum fuisse Adamo , & Angelis peccantibus Adjutorium sine quo non, ut possent perseverate in gratias aliter non peccassent, si caruissent tali auxilio ; In statu vero naturae lapsae comserri nobis per merita Christi D. Adjut xium quo , nempe gratiam medicinalem , quatenus sine tali adIutorio nemo perso Taret in itatu gratiae . Hinc Neoterici d Qent , auxilium gratiae in statu naturae integrae non. iiiisse praedet minans ad Matum bonum aliter non potuisset cum eo auxilio cohaerere peccatum. Adae , & A
teloriam di contra vero in statu naturae I
Rae auxilium gratiae praedeterminare s aliter posset cum eo componi omissio actus. salutaris , unde esset vi & non esset Almtorium quo amvis autem, ud adu t Ripalda tom. D disp. 7- dc disp.. a .. Bajani vellent, adjutorium quo ita praedetermin Te , ut tollat libertatem indiflexentiae. 3e solum relinquat libertatem a coactione ,.quam putabant sussicere ad meritum, ac demeritum in statu naturae lapsae nimi
minus Neoterici isti post condemnationem tertiae propositionis I senii, qua asserebatur, sufficere libertatem a coaetione ad moritum, docent. Adiutorium quo ita praede-Lermanar ad consensum, ut relinquat libe ratem indisserentiae ad dissensum; ερ in hoc dumtaxat adhaerent Thonustis, cum tamen
a principiis Thomisticis longe recedant. . Adveisus hanc sententiam dicimus PGm , quod eadem argvium , quae GH
gunt praedoerminationem phracam ad mentem Thomstarum tanquam evellivam liber.
tatis. . expungant etiam hanc Neoteric
rum. Secundo , incohaerenter admitti prindeterminationem ad actiun salii tarem in si tu naturae lapse , εc negari in statu nat rae Integiae a cum in utroque statu salvari
debeat efficacia gratiae, quae non istum det posse , ut gratia sussiciens , sed etiam det ipsum saccie , dc faciat nos facere , unde ut AdjuFrium. quo ; quamvis non in eo sensu , in quo Augustinus vult, nobis per merita Christi dari in statu naturae lapsae Adjutorium quo, seu liberationem a captivi
tate peccati, dc auxilium gratiae uberius , quo nerseveremus in statu gratiae . Ter
cio dicimus , iuxta hanc viam negari non res se scientiam mediam ad salvandam
enicaciam gratiae in statu naturae intograe et admissa autem semel scientia modia, optime salvatur efiicacia gratiae etiam. in 1latu naturae lapsae citra ullam Prae, determinationem , ut perpendenti fit palam . Denique dicimus , D. Augustinum. nunquam somniasse de hac praedeterminatione , Ec nomine Adjutorii sine quo non intellexisse gratiam sufficientem , nomine Ad1utorii quo, gratiam esti cem. Propterea sicut ire natura. integra Mamo, de An elis peccantibus non defuit Adiutorium ne quo non a ita Angelis perseverantibus libere in accepta justitia non demit Ad; vorium quo quamvis non fuerit illis nocenti ia gratia Redemptoris pro eo statu , in quo culpa non praesupponebatur 8e sic. ut in natura lapsa bene operantibus contem tur gratia medicinalis, de esticax, seu Αὐiutorium. quo , ob merita Christi Mediet , ac Redemptoris, ita peccantibus deesse nonmtest Adiutorium sine quo non , seu stratia iussiciens s alitet non peccarent , Jum
peccant. Hinc dicitur I. ad Tam . . N ιι mgnore gratiam Dei a dc 1. ad Timoth. I. Rofaescisa gratiam , q- est in te a de ad Hebr. dem gratia . Quare dum
Augustinus dicit, dari nobis in statu nati, rae lapsae gratiam medicinalem , quae sit Adjutorium quo , solum vult , quod per
mei ita Christi Redemptoris detur gratia quae expugnet demeritum peccati, de simulsi incnox , ac intensor , quam esset in natu naturae integrae ; ut proinde sit es-ficax.3c superet dissicultates omnes pro venientes ex concupiscentia inclinante ad
bonum desectabile ; quas non superaret I. nec esset e scis , si esset minus intensa , prout cons cuia tu statu naturae integrae.
98쪽
independenter a meritis Christi . Quae tur primo, quia praemotio physica , iuxta senamnia fusis sme ostendit Ripalda loco nuda- tentiam Adversariorum, in complementum eo , ubi num. Ios. varia alia discrimina aetiis primi proxim , ita ut ea circumfer distinguit auxiliorum gratis an statu naturae pia, defit aetiis Primus proximus. Secundo integrae, & in 1 atu naturae lapis . dato, quod praemotio non esset causa aetus, sed solum praerequisitum , sicut est appro- ARTICULUS II. ximatio agentis praerequisita ad actionem circa passum , adhuc sequitur , quod pe
admissa praemotio, physica, sequa ur, casis caret et actu primo proximo ad non os petiam , cavere sVeien/ia ad peccandum a quia scilicet careret praerequia
non peccan m, αι - adeo non uto, quod se tenet ex parte actus primi rpeeeare t cum enim sit in priori ad actum secundum, is nempe ad consensum, & ad actionem c quae X. Ertum est , praeter gratiam eL probabilii Is cum ipso actu identificatur eo ficacem , quae confertur bene ipso constituit actum primum proximum oreantibus, dari gratiam pure lassicientem Tertio etiamsi transmittatur Recentioribus in iis qui peccant ; aliter non peccarent, Thomissis , quod Oraedeterminatio se imci carerent uillicientia ad non peccandum. neat ex parte actus secundi, me fiat Iis de Propterea damnata est secunda propositio voce, adhuc recurrit ratiocinatio adducta: Jansenii, negantis in natura lapsa gratiam nam qui non habet in manu sua carere , pure sui icientem, & admittentis solumara- vel habere actum secundum peccaminosum, tiam esticacem: dicebat enim: Interiori gra- caret suificientia ad non peccandum a Sicutria in flatis naitirae dapsa -nquam via linra qui non habet in nranu sua seisonem , quem er rem deducebat ex Prima propo- quae est actus secundus sedendi, non habet sitione pariter damnata, quae habot: Aliqua sufficientiam ad non sedendum; & qui non Dei praeepta bomini λυ iusis Humibin , er habet in potestate sua concursum Dei ad 4 Onansabna , secundum Praesemer , quas ha- consensum, Mon habet susscientiam ad con lem, vires , furis impossibilia . Des sentiendum et Sed voluntas dum peccat, non tuis gratia, qua biba βα- s di quia hanc habet in manu sua piaedeterminationem adsequebatur, vacare culpa eos, qui hujusmo- consensum, cum non postit illa ad am, di praecepta trans ediuntur , idcirco Iaim trium carere , utpote quae datur a Deo semus ulterius deliravit , dicendo in te antecedenter ad operationem creaturae; erutia propositione , merendum et dem go voluntas , dum peccat, caret sufficiem ondrum in sinu naιΜνα ia α non re ρωιri ι tia ad non peccandi i m. bertatem a naee ate. Neque dicas, quod peccans, quamvis c . XI. Rico nune, Admissa necessitate prae- reat praedeterminatione ad consensum, commotionis physicae ad consensum , seu ad stituente actum primum proximum, aut se non peccandum, salvari non posse in male tenente ex parte actus secundi , non per operantibus sulficientiam ad non peccam hoc caret sufficientia ad non peccandum , dum necessario praerequisitam , nec dari quia scilicet si vellet consentire , eo ipso iisdem de facto gratiam pure sumientem; haberet praedeterminationem ad consensum. Ex quo fit vacate culpa eos , qui male in Sic , ut notat AlvareZ qui caret alis ad .Perantur . . volandum, vel pharmaco ad sanandum, non Probatur eoncluso . Qilli caret actu pri- dicitur carere sussicientia ad volandum, a mo proximo ad non peccandum, seu ad po- ad sanandum , dummodo possit ea habere , nendum consensum praeceptum, caret sus si velit. ficientia ad non peccandum, atque adeo si Nam contra est, quia voluntas non podidissentit , non peccat s atqui si praemotiq est habere ad sui albitrium praedetermina. phraca fit necessiaria ad consensum , qui tionem ad consensum, si operari nequit impeccat, seu dissentit,caret a primo prox, dependenter a tali praemotione s ergo quimo ad consensum, seu ad non peccandum, peccat , seu distentit, ita caret praemoti eum careat praemotione ad consensum: ese ne ad consensum , ut nec possit illam h go earet susscientia ad non peccandum . bere ad sui arbitrium a unde caret sufficiei Unde fit, admissa necessitate praedetermi- tia ad non peccandum e Sicuti qui ligatus Iracionis, tolli de medio gratiam pure sus. compedibus nequit ad arbitrium se illis scientem, de vacare culpa eos , qui male extricare, nullatenus dicitur, quod habeat erantur. Halor est sena ι Minor proba- svilicientiam ad motum, cum careat actu pri
99쪽
mo proximo ad illum. videlicet remotione compedum , impecimentorum , quae actum primum proximum constituit. XII. Mim Conclusio exemplis adductis ab ipsismet Adversariis. Causae inferi res non habent lassicientiam ad motus suos peragendos, sublatis coelestibus influentiis: nec instrumenta artis habent sussicientiam ad ariefacta, si non moveantur ab artifice, nec oculus satis est ad videndum , si non illumnetur , quia scilicet iis omnibus imdigent ad hos este se ergo cum supponamus, voluntatem indigere praemotione, ut consentiat , si careat praemotione , caret lassicientia ad consensum: atqui omnes, qui peccant, carent praemotione ad consensum: ergo carent sussicientia ad illum s atque adeo carent sussicientia ad non peccandum; inde nunquam datur gratia pure sufficiens; nec peccat, qui male operatur. Neque replicent Aduellarii, praemoti rem non requiri ad posse agere , sed ad agere, atque adeo se tenere ex parte actus secundi . Sic panis non requiritur ad potestatem consecrandi, sed ad ipsam cons
ciationem, ut advertit D. Τ m. quaest. I. de potentia, artic. I.
Nam contra est , quia si praedeterminatio non in ipsum agere, sed praerequiritur ad agere, eo ipso constituit actum primum, cum non nisi actus primus praecedat ipsum agere, seu actum secundum; dc idcirco p mis constititit potentiam proximam, & completam consecrandi, quia scilicet praerequiritur ad consecrationem. Dcinde ne fiat lis in vocabulis, etiam dato, quod se teneat ex parte actus secundi, si verum est, quod non sit in manu voluntatis praedetermin tio, & quod praerequiratur ad consensum,
eo ipso voluntas , dum peccat, caret sufficientia ad consensum. XIII. Oppones primo. Qui caret conciu su Dei in actu secundo ad consensum , in .sententia nostra , non caret susticientia ad consensum , quamvis careat aliquo essentialiter requisito ad illum: ergo idem dicendum de predeterminatione. Antecedens est certum; nam qui peccant, Carent concursu Dei in actu secundo ad bonam op rationem ; & tamen non carent sufficientia ad illam , quamvis talis conciusus esi sentialiter ad bonam operationem requiratur . Consequentia itaque probatur , quia tam per concursum Dei in actu secundo, quam per predeterminationem datur nobis
a Deo ipsum operari , non vero posse inperari, seu actus secundus , non primus .
Confimi. quia plus requiritur ad areret quam ad posse agere; scut plus requuitur ad esse saeientem, quam ad posse esse; e go quamvis praedeterminatio ad consensum
denegata male operantibus tollat sussiciem tiam ad ponendum consensum , non tollit tamen susticientiam ad posse ponere consensum, atque adeo non reddit eos inmunes a culpa. , Respond. nego consequentiam, & reto queo paritatem . Si non esset in manu vinluntatis concurius Dei in actu secundo ad consensum, non peccaret Voluntas non ponendo consensum ; ergo cum non sit in manu voluntatis predeterminatio ad comsensum , non peccat , qui dissentit . Ubi adverte, ad consensum uberum ponendum
non prerequiri antecedenter, tanquam conis
stitutivum sufficientie ad illam , Dei comcursum in actu secundo , quia hic identiccatur cum actione , qua Producitur consensus, & probabilius etiam cum ipso com sensu a solum itaque prerequiritur concumsus Dei in actu primo paratus ad utrumque iuxta liberam electionem creaturi: Contra vero predeterminatio ad consensum prere quiritur ad talem actum , cum constititatactum primum proximum, atque adeo sunficientiam ad consensum; quod si dicas cum Recentioribus Thomistis, se tenere expa te actus secundi, illud celetum est , non pendere a libera electione creature, sed ab arbitrio Dei ; ubi in sententia Societatis com cursus Dei in actu secundo ad consensum, sue importet actionem a consensu disti ctam , sive cum consensu identificatam , pendet a libera electione creature. Ad confirmationem, pugnant interminis rue docent Adversarii, vides. deficiente pr eterminatione ad consensum, deficere sit ficientiam ad agere, &non deficere actum primum; nam quod prerequiritur ad agere,
non est ipsa actio , sed est id , quod
cedit actionem , atque adeo est actus primus. Verum quidem est, pluia requiri ad agere, quam ad posse agere; quia scilicet ad agere requiritur , licet non prirequiraturipti actio, seu ipse actus secundus, qui in
sententia nostia est in manu voluntatis a predeterminatio vero est solum in manu Dei.
XIV. Oppones secundo. Si dicatur, quod inter presseterminationem ad dissensum, re
ipsum dissensum detur mutua quedam pri ritas , salvatur , quomodo peccator culpa sua pimi dissensum , & careat predete
minatione ad consensum; potest autela hs
100쪽
mmu prioritas apte poni vicemlo , quod dissensus disponat in genere causae mat rialis ad praedeterminationem, & haec cainset dissensum in genere causae dilicientis . Miuvetita enim in Schola Thomistica non rem at mutua prioritas in diverso genere causarum s ut inter actionem subjectatam in termino, & ipsum terminum, inter dispositionem ultiniam ad inrmam , & ipsam formam: Sicuti communiter admittitur m tua causalitas inter causam finalem, & eLficientem; de in Theologia admittitur mutua prioritas inter actum Charitatis , qui
est ultima dispositio ad gratiam , & ipsam
gratiam; ira Ioan. a S. Tho. & Gonetus. Resp. etiam transmissa possibilitate m tuae prioritatis in diverso genere causarum, non potest ea admitti in casu nostio a Th mistis . Primo quia sic corruit eorum d ctrina , quae docet , Deum , utpote causam primam , ita determinare , tit crea tura expectare debeat determinationem a Deo, nullatenus vero Deus a creatura; &ideo dicunt. actum bonum tribui Deo, quia Deus ad illum praedeterminet. Secundo si admittitur haec mutua prioritas , iam non
et in divem genere causarum , sed in
eodem genere causae essicientis; nam crea
tura non aliter posset se disponere ad visi sensum , nisi eliciendo , & producendo illum . Tertio quia repugnant duo agentia libera , quae se mutuo determinent, rit inii endemus quaest. sequenti contra Scotidias; quia aliter rueret demoni ratio primi m toris unici excludentis consortium plurium Deorum . Et ratio est , quia si utrumque condeterminaret , ita determinaret, & es.set determinatum ab alteios repugnat amtem primo agenti esse determinatum, dum determinat; ergo repugnat, duo agentia li- hera se mutuo determinare a unde impossi-hilis est haec mutua prioritas Tho stamim. Quare dicendum cum Sententia Societatis, quod voluntas eligat, & determinet Omni--tentiam palatam ad utauinque, quin vi Ietur ratio causae primae, quia Deus adhue est primum essiciens, dando creaturae esse, di posite, dc agere, quamvis ad agendum hunc actum
prae illo dαerminetur a libero arbitrio.
ter impugnari solet praedete4Pars m.
minatio physica , necnon decretum prae determinans, est, quia redderet Deum peccati Auctorem, ac volentem peccatum creaturae. quod summae boni rati oblatrat. Comstat noe ex iis , quae diximus disput. ante-eedente quaest. 6. ubi ostendimus , Deum non posse praedefinire, seu praedeterminare
materiale peccati, quin sit peccati Auctor, eo quod non possit veIle efficaciter mat riale , ad quod .consequitur essentialiter formale peccati . quin velit ipsum forma
ostenditur iterum hoc assiimptum sic rDeus praedeterminando ad peccatum cre
turae vellet illud essicaciter ι ergo esset peccati Auctor . Consequentia sequitur a quia ex Aug. lib. Quaestionum 83. qu.
-s; Cui enim tanquam volenti imputatur opus , ille dicitur Auctor operis. Antec dens Itaque probatur , quia qui vult mmdium essentialiter trahens finem , dc tri ta- Ie cognitum , eo ipso vult, & amat ipsum finem ι quid enim est velle effectum, puta homicidium in causa , nisi velle causam , puta ebrietatem , in qua praevidetur secuturum homicidium atqui praedeterminatio ad peccarum essentialiter trahit illud , idque a Deo e noscitur; ergo Deus volens, aedeterminationem , vuli & peccatum , atque adeo est peccati Auctor. . Neque dicas , Deum velle inium mat riale , non soritate peccati . Nam contra est, quia in peccato materiale , & Ie non distinguuntur realiter, sed lum m. nes diversos causandi modos , ita ut dic
vir concurrere ad materiale qui concurrit determittarus cum materiae se determinari in concurrere vero ad ismale qui eo cumt determinans cum larmae sit dete minare ) atqui posita Ueterminatione ,
Deus concurreret ad entitatem peccati ut Primum determinans s ergo concuneret ad formale peccati. Neque enim aliter Cre tura dicitur esse causa peccati , & concurrere ad ejus formale , nisi quia & vult
illud essicaciter, cognoscens, licet non in tendens, ejus malitiam, & determinat ad inlud ; hoc autem praestaret Deus, si praede-tei minaret ι emo esset causa , & Auctor peccati, di ad Mus malitiam formalem com
Hinc rames r. p. q. 11. M. ρ in Appendice haec habet : Nutius Haeresia m dixit,