De regularium et sæcularium clericorum juribus et officiis liber singularis auctore Mariano Verhoeven

발행: 1846년

분량: 170페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

81쪽

lemnia, producunt; at eiusmodi damnum etiam ex eo

nasci potest, quod pii et ditiores parochiani, qui devotionis causa, et Saepe parochiulis ecclesiae paupertate moti, quotannis aut data opportunitate munus quoddam pecuniae vel aliam donationem imer vinos aut mortis causa eidem asserunt, per erectionem ecclesiae regularium a Dequentatione aedis parochialis non raro aVocentur; et Proinde munera, quae parochiali ecclesiae offerre consueverant vel constituerant, in regularium ecclesiae subsidium conserant . ut identidem sori certum est. Praeterea hujus generis hominos parocho etiam saepius eleemosynas pauperibus distribuendas concredunt, quod certiores Sint, pauperes continuo ad parochos convenire, et hos non habere quo tot egentium inopiam levent. Iam vero, ubi regularium ecclesia sediscatur, hujusmodi homines affectus suos non raro in alios conVertunt, et cum assectibus eleemosynas suas transferunt. Unde ex hoc etiam capite non leve detrimentum per aedificationem ecclesiae regularium capere possunt tum parochiales ecclesiae, tum ipsi parochi et pauperes parochiani. Atque haec iterum certa experientia nixi, non leviter affirmamus; et hanc in rem non solum parochorum, qui ecclesiam regularium in suis parochiis jam habent erectam, Sed et vicinorum, et, si fieri posset, ipsorum etiam hominum, qui ex occasione erectionis ecclesiae regularium parochialem aedem dereliquerunt, testationem adeo fidenter invocamus, ut non vereamur ne quis sincere nobis contradicat.

Ne tamen ex his quis sessiciat, nos id aegre ferre, quod pii Christi fideles regularium ecclesiae jam erectae aliquid

dono donent. Ea profecto non est mens nostria; sed id unum ex his omnibus probare contendimus, quando agitur de ecclesia regularium serigenda, ponderari etiam debere damnum, quod hic significamus, et quod verisimiliter ecclesiae parochiali in serri potest, quia per erectaS regularium ecclesias ut plurimum iam in serri consuevit; illudque praesertim ponderandum esse ob miserabilem

82쪽

statum, in quo parochiales ecclesiae nostrae his temporibus versantur, et ob exiguam pecuniae Summam, quam parochi in pauperum levamen impendere queunt.

VIII.

Iis, quae hactenus diximus de gravi damno quod eeri

sta parochialis et parochus capere possunt ex erectione ecclesiae regularium, aliquis forsitan opponere vellet, nos in toto hoc negotio nihil aliud sero respicere, quam damnum temporale unius alteriusve parochialis ecclesiae. et

nullam nos habere rationem boni spiritualis, quod per

rectionem ecclesiae regularium procuratur. Ad haec respondemus: l' nos hac in re respexisse omne

id, quod reSpici voluero jus commune, Summi Pontifices, ecclesiastica dicasteria et juris interpretes; et quamdiu S. Sedos non aliter constituerit, grave damnum temporale, ecclesiae parochiali per aedificationem ecclesiae regularium inserendum, siasticiens ratio erit prohibendi istius erectionem. Sed et 2' valde ullucinaretur ille, qui in ea versaretur opinione, damnum istud temporale, de quo egimus, non etiam in spiritualis honi detri insentum vergere. Quid enim sol, ubi parochiales ecclesiae ad eum Statum erunt redactae, ut carum ministri ot ossiciales sustentari amplius nequeunt Τ ut non habeant, quo earumdQm reparationi provideatur3 ut ea quae ad divinum cultum sunt necessaria procurari inposterum non possint 3 An haec omnia nihil aliud quam damnum temporale significant 'Deinde 3' quod ad spirituale bonum attinet, quod ex ere tione ecclesiae regularium procreari potest hic non loquimur de monasteriis , probe ost animadvertendum, hoc a multis pendero circumstantiis; nam ubi susscientes jam sunt ecclesiae parochiales et alia oratoria publica, quodnam bonum spirituale ex regularium ecelesiae constructione necessario exspectandum est ' Etenim regulares

83쪽

SS. Missae Sacrificium semper in oratorio privato, quod vi privilegii in monasterio habent is , celebrare possunt

An autem ingens bonum spirituale procurare possint in suis ecclesiis exercendo sacra munera, qualia sunt administratio sacramenti Poenitentiae et praedicatio vorbi Dei, illud etiam mullum pendet ex eo. an in oppido Vel pago, in quo de erigenda regularium ecclesia agitur, jam habeatur clerus sufficiens, pius, theologi eis disciplinis hono instructus et animarum saluti procurandae sedulo intentus.

Si hujusmodi clerus ibi jam existat, quis quo intelligit, spirituale honum fidelium in tali oppido vel pago non

multum promovendum esse ex eo, quod ad sacra ista muneru obeunda ibi praeterea nova ecclesia regularium aedificaretur; imo vero tunc potius, praeter temporale damnum

ecclesiae parochiali inserendum, in spirituale Christi sidelium detrimentum hujusmodi erectio vergere poSset. Quod qui seri possit, ex his facile colliges. Fac, ordinarium clero suo saeculari praescripsisse quemadmodum eminentissimus set roverondissimus Cardinalis Archippi seopus Engelbertus Noster revera Sapienter Pro Scripsit , ut singulis diebus dominicis et festis de praecepto bis terve praedicetur verbum Dei in ecclesiis parochiulibus, et ut Missarum celebratio ita Ordinetur, ut parochi uni praedicationem hanc non ita facile evitare queant: si jam habe&tur in aliqua parochia vel in Husdem vicinia ecclesia regularium, in qua singulis horis, atque adeo eodem pirciter tempore quo in parochiali ecclesia, Missae coisthrantur, tum procul dubio fiet, ut inulti parochiani Missam in ecclesia regularium iis diebus sint audituri, et praedicationem verbi Dei ac doctrinam Christianam in parochiali ecclesia continuo neglecturi. Quod Si contingat, nemo sano negaverit, id in spirituale Christi-s delium damnum cedere. Porro hac in re etiam notari debet, ordinario lasnon Esse regularibus exemplis de rigore juris praecipere, ut et ipsi in suis ecclesiis doctrinam christianam tradant

84쪽

aut verbum Dei praedicent. vel prohibere, ne eodem tempore vel ante celebrent Missam in suis ecclesiis. quam in parochiali ecclesia celebretur, ut patebit ex iis quae infra

sumus dicturi. Si vero Episcopo videretur e re sacra esse et in Christi- fidelium spirituale commodum fore, ut aliqui regulares ad praedicta munera in aliqua parochia admitterentur, et tamen erectio ecclesiae regularium cederet in grave damnum parochtalis ecclesiae, eo in casu nobis quidem videtur remedium in promptu fore utrique rei consulendi, statuendo nimirum, ut regulares in ecclesia parochiali sacra ista munera peragerent; tunc enim comullum foret fidelium commodo, ei cautum esset, saltem verisimiliter, ne praejudicium grave pateretur ecclesia Parochiulis. IX. Etsi ex iis, quae hactenus d0 aedificatione monasteriorum et ecclesiarum regularium notavi inus, jam estici possit, quae ratio et via ab Ordinario servanda sit in concedenda licentia aedificandi monasterium et ecclesiam regularium, non tamen abs re esse videtur, hic velut in compendium ea redigere. quae a jure in universo hoc negotio lacienda praescribuntur.

Ac primo quidem notandum est. Episcopum sive ordinarium esse judicem in hujusmodi causis, et ideo ipsi fas

non esse ut rem definiat, sive liccutiam concedat aut neget ex assectu quodam, quem a jure dicundo leges Omnes prOcul esse volunt; sed secundum probata et allegata senteutium ferre doliet. Et quamvis non necesse sit ut omnes

Servet juris solemnitales, quas leges in judiciis ordinariis

sive plenariis obsorvandas esse praecipiunt, e S tameu, quae intimam judicii naturam respiciunt, quaeque ad noscendam rei verilalem necessariae sunt iij, aut tam tuum

85쪽

forma a Summis Pontificibus in his causis sunt praescripta,

Hinc sequitur. si superior regularium aut aliquis ab ipso delegatus licentiam petat erigendi monasterium et ecclesiam, vel, ubi regulares monasterium jam habent erectum, ecclesiam solam publico cultui dicandam. Ordinarius ' ante omnia audiet rationum momenta, ob quas monasterii vel ecclesiae aedificatio petatur. Si causa allegata solum levis sit, V. g. majus tantum regularium commodum, vel sola multiplicatio monasteriorum et ecclesiarum regularium, ubi jam sussciens est numerus θcclesiarum et rectorum animarum, ordinarius statim preces reiicere potest, nec debet ullos alios. caeteroquin vocandos, audire. Nam ad erigendum monasterium et ecclesiam regularium requiritur causa gravis, qualis est magna spiritualis Christi-fidelium utilitas, aut alia similis, ut communiter docent Canon istae et merito; ea enim Ecclesiae mens est, ut multiplicata gente magnificetur et laetitia. 2' Si causam regularium ecclesiam aedificandi vel aperiendi satis gravem osse comperit, Ordinarius V are et audire debet regulares in eadem urbe aut pago aut vicinia a jure praesinita conrentualiter habitantes, parochum loci et alios, si qui sunt, interesse habentes. Expedit autem, ut iis, qui vocandi sunt, significet, si sibi ex aedificatione, de qua agitur, damnum imminere opinentur, querimoniae cauSas scripto eSSe reserendas; quia Ordinarius, si deinde aedificandi licentiam recuset, causam, Ob quam recu Sat, regularibus, qui licentiam petiverant, aperire debet, prout constituit S. Pius V. constitutione Elai mendicantium si . Quando igitur graves causae asseruntur ab iis quorum in , terest, has cum regularibus communicare debet. Quod sapientissime quidem sancitum est; nam in negotiis hujus generis non ita foret inauditum, si ex privati commodi studio aliove pravo assectu querimoniae causae justo majores proponerentur; quibus tunc regulares, de inliti-

86쪽

cando monasterio Vel ecclesia cogitantes, respondere et suas rationes opponere possent. Ad haec, si nihil praeter solum dissensum ordinarii ipsis aperiretur, velut inauditi condemnari viderentur.5' Ubi omnia quae ex utraque parte PropoSita Suni mature perpenderit, Ordinarius secundum allegata et probata sententiam dicet, lasne an nefas sit regularibus monasterium vel ecclesiam aedificandi. Si vero contingat, ut

regulares qui licentiam petiverunt, vel aliquis ex iis qui vocati fuerunt et auditi, existiment, sibi per sententiam ordinarii grave damnum inferri, hi ad S. Congregationem Episcoporum et Regularium appellare possunt, et apud eam sua jura experiri. Intereaque, et a die quidem appellationis interpositae, omnia in suspenso maneant oportet, ita ut, si ordinarius judicaverit, rationes aedificationi op- sitas non esse attendendas, illi tamen, in quorum lavorem pronuntiavit, aedificationem incipere aut inceptam Persequi non possint, quamdiu a praedicta S. Congregatione ordinarii sententia non sit confirmata, ut palam est ex citatis verbis Gregorii XV, constitutione Cum

Verum ut appellatio eam vim habere possit, necesse est, quemadmodum idem Ponti sex in modo laudata constitutione edixit, ut appellatio legitime fiat. Porro ad legitimam appellationem requiritur, ut fiat intra tempus a jure praefinitum; quod tempus dicitur fatale, quia si elain sum est ante interpositam appellationem. causae interitum affert. Iure autem canonum 2ὶ decem dies conceduntur,

l) Cis. Sup. . I 2, niim. 3. eol. 53. 23 De aenιentia eι νe judietiια, eap. 13. Quou ad eonstillationem lib. II lil. 27J. vhi In noeentius ili nil la cum post decem dierum spatium sententia in aues oritatem rei transeat judieaste , qui ad provoeationis subsidium intra id temporis non reeurrit, appellandi sibi aditum denegavit . .

87쪽

numerandi a die latae sententiae, si ea lata est contra prae- Sentem: tibi vero contra absentem pronuntiatum fuit, d cena dies numeriandi sunt a die quo hic notitiam habuit Ialse sententiae. Atque hoc tempus ad appellandum conceditur, sive per sensentiam sive per alium actum σι randicialem, ut aiunt, se laesum eine quis existimet i j. Unde,

si vocali ot auditi fuerunt pamchus aliique interesse habentes, et Ordi uarius sententiam dixerit, qua aliquis ex iis damnum sibi inferri opinatur, hic intra decem dies, a die seientiae latae sententiae computandos, Ordinario signiscare desbet. so a sentcntia lata appellare. Θω si quis existimaret, gravo damnum sibi in serri per actumerar udicialem, e. g. quod Ordinarius in eam, de quo agimuS, non voca mei parochum aut alios quorum interest, et regularibus licentiam dedisseL monasterium vel ecclesiam sediti candi, perquam injuriam sibi fieri conle deret, potest ab eiusmodi actu appellare intra decem dies, numerandos a die quo da ire licentiae facius est eertior. Quin etiam eo in casu appellatione ne quidem opus eSset ex sontentia illorum Pragmaticorum, inter quos reperitur juris consultissimus Pignatellius 2j, qui argumentis non Spernendis propugnant, quoties de aedificando monasterio

vel ecclesia regularium agitur, semper et in quovis ea in Vocandos et audiendos esse parochum aliosque regulares vicinos. Nam ex istorum doctrina licentia sine illa vocatione concessa ipso jure nulla est, utpote concessa contra legem expressam; atqui contra sententiam vel actum ipso jure nullum non est necesse appellationem emittere, sed Sulscit, ut actus vel sententia eireumferibatur, ut aiunt

ij Hice perspieue probantur, De appellaiionibus in Maelo, eaΡ. 8 con- eertutioni lili. il l ii. ln). quo Bouisaeius vili deerevit iis Ll ab eloelionibus, postula clunibus. provisionibus et quibusliboi extrajudietatibus uelibus, in quibus potest appellatio interponi, quisquis ex eis gravatum se reputans, per appellationis heu sietum gratamen illatum desidi raverit revorari, i utra decem dies . postquam se iverit . si velit, appellei; post deeetidi uis vero eideiu adisus non paleat appellandi. victo cit. consultuιωue 179, num. 50.

88쪽

Pragmatici, hoc est, ut e. g. in nostra h7pothesi, ad S. Congregationem Episcoporum et Regularium reseratur, et probetur, neque Voculos nequo auditos rese, qui de jure vocari et audiri debuissent: quae S. Congregatio datam ab Ordinario licentiam tune statim o medio tollet et abrogabit. Praeterea si quis contra hujus generis actum extrajudiae talem beneficio appellationis uti non velit, sed damnum ex eo actu sibi asserendum legitima contradictione vel aliis juris remediis propellero cogitat, lapsus decondit nihil ipsi obest l . et spatio saltem unius anni, a die quo dam num reipsa illatum est, ad ordinaria ista juris remedia recurrere potest ad illud repellendum.

Appellatio, ubi interponitur, fieri potest vel viva voce l2ὶ, nempe si is qui vult appellare praesens est, quando Ordinarius sert finitivam sententiam, vel por libellum, hoc est, Scripto. Si appellatio non sat in continenti seu stante pede, uι loquuntur, hoc est, judice adhuc in tribunali Sedente, sed eae interrullo, libello omnino opus est 5j; at

l) De appellationibus . iti Serio, eii. . eap. 8. coneretationi. a Si perenniradietionem debitam vel alia juris remedia potierit revocari gravamen Iei, dummodo medio tempore his non eo enserii. lapsus deeendii non obsse

2ὶ L. 2. D. De apneumionibus eι relationibM. a Si upi d nela qnis appellaverit, salis erit, si diea Apello. . Ne quis miretur. nos hie ubi de proeessu iudiciario agimus eiicire etiam leges eiviles Romanas , nnm reeepta quidem canonis larum sententia est has legos pro soro eeelesiassieo osse ad bibondas in judietatibus eausis,qnsndo saeris Eeelesiae canonibus non adversantur, vel de re agitur, de qua nihil eanonteo iure reperitur statulvm. Praeeipiebat enim jam Gregorius Magnus in suis ex reges o deerelis, ut semiadum testes et ean ea Melegiam lea judisia terminentiae. Lurius IlI, De noui operis nuntiaιione, eap. 3. Inserterimus lib. V, lii. 52J, edixit i Sistit Ieses non dedisnantur acie aeanones imitari, ita ει saerorum ata via ea nonum Prin imm congluulioni-btia uotiunn tu . Et nonorius Ili. De primit ita et ereeaaibus priuileyiat rum, en p. 28. Stiper specula , ait i Mnesa Eo Iesia lectum saecularium non respuit famulatum, qu inquidaria ei iusιiιis3 Cestiola imiιantur. IJ L. 6. s ult. cou. De appella ionibus et eonsultaι ianthus. vi sin autem in judieio propriam quis fuerit eausam perseeuti A. alque supera lus voluerit provocare , eadem dio vel altero libeιios app/itutorios osserre debebit. π

89쪽

non est necesse causum appellationis in eo exprimere si . Si alterutro modo appellatio est interposita, appellans petere et Ordinarius dare debet litteras, quas Apostolos vocant sive dimissorius, quia per illas causa dimittitur ad judicem, ad quem appellatum est 2ὶ. Istas litteras ordinarius dabit ad S. Congregationem Episcoporum et Regularium, iisdemque iidem faciet atque testabitur appellationem emissam esse. Verum intra triginta dies, postquam latae sententiae notitiam obtinuerit 5ὶ, vel, ut alii volunt, postquam appellationem interposuerit, appellans easdem litteras pelere, et Ordinarius petenti exhibere debet s4j.

Quod tempus allinei hae aliisque lum Dioestorum tum codieis legibus prae- sntium ad interponendam appellationem, id a diistiniano eontinuatum est ad dies deeem , a recitatione sententiae numerandos . Noveli. 25 , eap. 1 De appellationibus. eι infra quis tempora debeat appellari. s) Colligitur ex eit. L. 2. D De appellationibus. R Can. xxxi. citia. 2, quaest. 6, ubi Gratianus uiti u Forma apostulorum haec est i Ego illo sanetae Bononiensis Eeelesiae Episcopus te presbyterum notandum, ea pellanum S. Apollinaris, ad Apostolieam Sedem, quam appellasii, ab observatione mei iudieii his apostolis dimilio. ω Deinde s s. tradit modum nppellandi post datam sententiam his verbis i α Ego A sanetae Begi me ecclesiae minister. licet indignus . contra sententiam domini G. sane lae Bav. Εeelesiae Aretii episeopi injuste in me latam pridie Kal. Maii, A. Domini Inearnationis MCXLI, indietione quarta, Romanam sedem appello.

et spostolos peto. . Vorum necesse non est, ut his praeelse verbis utatur

ille qui vuli appellare, uti manifeste eruitur ex eap. 34, De appellationibus, Neustitionibus et retiationibus. 3) L. 24. cou. De tippe lusionibus et eonstitiationibus. a Triginta dierum si alia lex die sententiae) destilla sunt, intra quae gesta una eum relatiotielitigatoribus eonvenit praestari. π 4ὶ De appellationibus. in Serto, eap. 6. Ab eo. α Ab eo , qui appellat infra triginta dies iussanter Apostoli peti debent, et eidem infra dictum lem pus a iudiee exhiberii alias praesumitur nppellationi suae renuntiare appel-Ians, si eos i . Da idem tempus peiere praetermillat, etiamsi vadat aut inlitui ad appellationem hujusmodi prosequendam. nLicet complures textus iuris ae multi interpretes dieant, instanter eι ace- pius esse petendos a iudiee Apostolos, sumeil tamen, si semel petantur vel per libellum quo omisi itur appellatio, vel postquam luce iam est emissa: id enim deerevit clemens V, CLEM. De appellusionibus, eap. 2. Quam uias lib. it. lil. 123. his verbis.. Quamvis rigor iuris exposcat, eum, qui appellat debere petere Apostolos congruo loco ei tempore saepit a el insιanter, Nos tamen, antiquam et eommunem observantiam siligantium sequi, ei aequi-

90쪽

Quod si renuat ordinarius, vel si in termino a jure praefixo ipsos petenti non dederit, appellans nihilominus ainpellationem suam ex eo tempore in S. Congregatione Episcoporum et Regularium prosequi potest l . Impetratis Apostolis, curare debet parochus vel alius appellans, ut eos intra annum a die interpositae appeIlationis 2ὶ S. Congregationi tradat, et instet ut appellatio recipiatur, etsi in hujusmodi causa biennium quidem aliquando concedi posset ad prosequendam appellatio

Haec de jure scripto quidem servanda sunt, sed hodierna praxis Curiae Romanae est, teste cl. DEVOTI 4 , ut intra hiennium appellationis negotium expediatur. M primo quidem anno causa committi debet judici, quem quis appellavit; altero ιransportanda Sunt acta, ut Pragmatici loquuntur, scilicet, eidem judici exhiberi debet exemplum actorum et documentorum, quae in priori judicio gesta et data sunt. Attamen qui intra primum annum

talem rigori praeserri volentes, deeernimus susseere. quod per appollantem simul uno eontextu Apostoli instanter et saepius postulentur. i.

1 cu. clem. 2, S . u Quod si judex in termino ad dandum Apostolos

praefixo per eum , ipsos uppellanti petenti non dederit, auι si, dum peierentur Apostoli , responderit. se daturum eosdem . nullo i rmino certo sibi praefixo, vel infra juris terminum se eos asseruerit velle dare, et postea per appellantem congruo loeo et tempore Saepius et instanter uno contextu eι iam requisitus , eos non curaverit infra eumdem terminum exhibere , appellationem suam ex lune prosequi POSSit appellans, aesi expresse suissent eidem Apostoli denegali. vi 2 CLEv. De appellationibus, ei p. I. Sisui. u Sicut appellationem iudietatem . sie et extrajndietatem infra annum a die interpositionis ipsius, vela die illati gravaminis, ubi a suturo gravamine appellantur, prosequi et linire leuetur appellans. Quod si justo impedimento eessante non laeerit, debebit ejus appellatio deserta censeri. v I De appellationibus, recusatis nibu1 et relationibus, east. 5, cum sa lib. I l. iit. 28 . Si nnio sententiam vel postea suerit appellulum, huiusmodi appellantibus annus indulgetur, aut ex neeessaria aut evidenti eausa biennium, nisi sorte judex , a quo appellatum fuerit, secundum lueorum distantiam, et personarum et negotii qualitatem recisius tempus suerit m

deratus. N

SEARCH

MENU NAVIGATION