장음표시 사용
131쪽
mat Thom. Sanchea ca) ; namque illa , quam insis harbaris rigidior esset, matrimonio tamen contracto elat favorabilior ; ista vero, quamvis harbaris . esseI favorabilior , talis certe non erat matrimonio contracto, cujus inficiabat ut
- 2IO. Quum igitur ex una parte, si ne phitis aliam ducere permittebatur , matrimonium hoc frustrationis periculo, & ipsi contrahentes periculo incontinentiae exponerentur ex alia vero parte , si neophili ad primam , quae forsan pellex fuerat , sortasse conjux, unice retinendam adigebantur , plurima inde, di gravissima animabus damna orirentur praeter animorum abalienationem a Catholica fide: in hoc rerum , atque malorum , utrimque imminentium , conflictu delata ad Sum. Pont. res fuit, & ab Ipso expostulatum , ut illius Regionis Missionariis facultatem faceret, qua nomine , & auctoritate Ipsius possent neophitis, quandocumque ligaminis impedimentum du-hium esset, oportunam dispensationem ad cautelam impertire . His Pont. respondit : Non 'sideri sibi speciali tua dispensatione opus esse; red tibi D. D. sentenriae urrimque probabiles intercederent, sequerenIur Missionarii opiniones , pro conditione locorum, hominum barbaris sporabiliorra.
ca Sanch. lib. 8. de matrim. disp. s. nu. 18.
132쪽
a II. . Fingamus addidisse, dummodo probabiliores sint: en jam responsum ineptissimumcquippe tunc qui nulla fuisse matrimonia adserebant, & neophitis libertatem dabant uxorem quamcumque vellent, ducendi, Sententiam Suam , attento Pont. Tesponso , in praxi servandam esse contenderent, utpote barbaris favorabiliorem et alii autem , qui prima matrimonia valida fuisse censebant , ac neophitis ad alia conjugia libertatem denegabant, Suam hanc sententiam praeserendam existimarent, quum haec ipsis esset altera probabilior, qualem Pontifex exigebat, inquiens dammodo probabiliores sint; ac demum omnes in id absurdissimum convenirent necesse esset , scilicet neutram esse in usum deducendam ; quum
neutra probabilior simul , & barbaris favora-hilior videretur ; sicque illis neophilis novum matrimonium neque permitti posset, neque prohiberi . Qua igitur ratione subintelligi aut debet , aut potest in Pont. responso limitatio, quae si expresse adhiberetur , illud nugatorium,& absurdum essiceret λ2. I a. Ad tertium quod attinet , pingui aequivocatione Iaborat Gaetrani ga , & probabilius cum tutiore , ac tutius cum probabiliore Confundit , dum Urbani responsum illius limitationis dummodo probabiliores rint adjectio. ne tu concordiam cum Innoc. decreto vocari
133쪽
ar 3. Prosecto nemo nescit, non raro quod probabilius est , esse minus tutum ; & quod tutius est, esse minus probabile . In contro. versia quidem super obligatione confitendi circumstantias, notabiliter intra eamdem peccati speciem aggravantes, Theologi, qui negant illam obligationem . Sententiam suam probabiliorem putant . & tamen minus tutam esse fatentur: ergo ipsis probabilius nequaquam . est idem , ac tutius. Similiter qui a d. firmant illam obligationem, suam opinionem probabiliorem quoque dicunt , & vero addunt, eamdem , etiamsi minus probabilis esset, so. re tutiorem et ergo nec istis idem tutius , ac
pro habilius est . Quamvis igitur Circa praedictam obligationem opinionibus Illi dissideant,
in eam tamen cuncti sententiam unanimiter
conveniunt, qua judicent, nihil esse proba-hilius eo tantum , quod tutius sit , & nihil tutius eo tantum , quod sit probabilius .aI4. Hoc certo T. T. omnium judicio prae- .suppOSito , argumentor ita et adjecta Urbani re. ponso limitatione dummodo probabiliores sint, ad sequendam circa valorem matrimonii opinionem probabiliorem Urbanus obligaret. dc sequi minus probabilem , etiamsi solide esset probabilis. prohiberet: ergo sequi Missionarii possent , & deberent minus tutam , si probabilior esset , R sequi non possent tutiorem mi nus probabilem, quum haec non esset probabimitor s
134쪽
lior, & propter adnexam limitationem solum. modo per Urbanum liceret sequi probabiliorem. ais. E contrario Innoc., damnans ab primam h s6. propositionibus, dicentem : Non estillieitum in Saeram. conferendis sequi opinionem probabilem de palore Sacramenti , relicta tutiore , decreto suo sequi praecipit opinionem tutiorem circa valorem matrimonii solide proba.hi Iem solida enim probabilitas semper ad prudenter operandum est necessaria etiamsi minus sit probabilis, & Sequi minus tutam prohibet, quamvis sit probabatior: nam ex tenore decreti Innoe. XL, ut recte Cardenas commonefacit D, tenemur omittere seu non sequi opinionem probabiliorem, quando minus probabilis est tutior Missionarii igitur, quibus per Urban. liceret
minus tutam sequi, dummodo probabilior esset. ex vi Innocentiani decreti sequi non possunt minus tutam, quamvis sit probabilior. sed sequi debent tutiorem etiam minus pro habilem: ergo , illa limitatione adjecta Urbani responso .
istud , & Innoc. decretum minime cohaererent. a I 6. Preysius: ex tenore responsionis Ur-hani , praefata limitatione instructae, attendere Missionarii debent inter solide probabilia , non quidem quid tutius sit, sed tantummodo quid sit probabilius, istud que sequi, sive tutius sit. sive minus tutum. Contra vero ea tenore In
135쪽
nocentiani decreti attendere Missionarii debent inter solide probabilia, non quidem quid prinhabilius sit, sed solummodo quid Iuliu ,. Istud-que sectari, Sive probabilius sit, sive minus probabile: nequidquam ergo no ter Theologus illam limitationem adjecit , qua Urbani, &Innoc. placita minime in concora iam vocare potuit. a I7. Quod autem Probabiliorista GaZZaui ga majoris suae probabilitatis additamento non praestitit , absque illo praestitit Cardenas Probabilista ab , sic scribens : auomodo ergo hoc re sponium Urbani concilietur cum Innocentiana damnatione primae propolitionis, ex dictiri, ex dicendis facile est intelligere : ex dictis quidem . Nam quum detur eonsuerado ineundi matrimonium . oe judicandi de palore illius juxta opinionem pere probabilem communiter receptam ut talem, quae eonsuetudo habet viis Iegis , inde est, quod talis consuetudo habeat pim reddendi eertum talorem matrimoπii. a I 8. Item ex Constiturionibus Ecclesiae Causa matrimonialis est favorabilis. Nom si dica mus , Ecclesiam sapere pelle matrimoniis nousolum conrractis , sed etiam eontraheπdis ex dispositione Ecclesiae ea impedimen a noudirimere , quando pro utraque parte est Pera probabilitas; sis bene componitur. quod Socramentum non exponitur frustrationi. Talis enim
136쪽
Eeelesiae dispositio faciet contractum esse eerto
validum , proxim omnino tutam . . a I9. Probatur 4. Probabilistarum sentenistia ex Jure Can. : Tria Probabilis mo incon. cussa sunt firmamenta, quibus innititur. ac veluti cardines, quibus volvitur, ut postea palam fiet. Primum : in incertis mitiorem partem esse eligendam . Secundum : legem dubiam, seu incertam nullam vim habere obligandi. Tertium : in dubiis, seu in incertis possessoris con ditionem meliorem esse: & eadem tria oppido solemnia sunt in Jure Canonico. aeto. Primum in lib. a. Decret. lit. de Sent.& re judic. Cap. Duobus 26. dicitur Duobur Iudicibus diterias sententias proferenIibus, . . . tenet pro reo , non pro actore rententia : & glos. Ver. pro reo minime majorem probabilitatem pro ratione designat. sed quia promptiora sunt Iura ad abiolpenuum, quam ad condemnandum. Tu. de usuris Cap. Negotianti I9 αuum peris
militer probabiliter de eoniram dabitatur ,
non debet ex . hoc tisararius reputari; & glos. ver. perisimiliter dabitatur : Propter dubium exculatur. quia . . . . dubia in meliorem pa sem interpretari debent; ct quia promptiorerrare debemus ad obsoliendum , quam ad condem nandum . Idem clarissime praescribitur de Reg. Juri In 6. Reg. II. . Is ., 3 . , 47. Unde Ho stiensis apud S. Antonin. ia et Ubi lunt, ait,
137쪽
disersae visioner, diperia iudicia, semper humanior est praeferenda , ct aequior .aa I. Quo circa Suar. ca nimiam illam Hostiens . universalitatem , qua temper benigniorem Sententiam ante serendum esse dixit.
suis iustis limitibus circumscribens , atque Rom. Pont. decisioni, Cap. penult. de Iurejurando relatae, inhaerens, sapientissime docet:
Euoties ergo non semper , sed quoties retita fuerit dubia, ut ex circumstantiis persons, temporis , loci , ct similibus conirarium non praesumatur, in dubio sequenda est benignior in terpretatio . Neque tunc omittitur pars tutior; quia haec est tutissima , ct practice certa , ct s eundum rectam rationem, interpretationem potest dici tutior , quia majus periculum animarum incurreretur , si tot vincula in casibur dubiis eis injicerentur.
. 2.2.2. Secundum, nempe Iegem incertam.
sive dubiam neminem obligare per se loquendo , clare stabili tur in Iure: in lib. I. Decret. dist. 4. Cap. Erit autem lex a. dicitur: Erit autem lex manifesta, ne aliquid per obscurit rem in captionem contineat. Item lib. I. DecretάGreg. tit. a. de Constit. Cap. Euoniam fi n. Euoniam Constitutio Apost. Sedis omnes adstri git, ct nihil debet obseurum , vel ambiguum continere, declaramur &c. ;&glos. ver. Ambiguuin et lex enim sive Conrtitutio nauam obseu-ri. ab Suar. tom. a. de relig. trae. I. lib. 2' cap. 3 3. nu. 3.
138쪽
ritatem continere debet. Item tit. de ossis. Opoιest. Iud. deleg. Cap. ciuum in Iure 3 I. ubi
Innoc. Nisi de mandato Sedis Apost. certus emitteris . exequi non cogeris. quod mandatur. . Et sane Laitantio teste a , stultissimi est hominis praeceptis eorum pelle parere obligatum sese censendo quae utrum vera , an falsa iliat,dtibitatur .a 33. Quamquam vero tum Innoc. ibi, tum Lact. de ludice agant, vel Super. delegato, Tatiυ tamen , ob quam uterque ab obligatione parendi liberant, incertitudo mandati est, si ve praecepti; ajunt quippe, auer nisi de mandato certus extiteris ; alter si utram verum iniud , an Ialium ri: , dubitaveris : ergo quandocumque lex certo non constat . sive lata illa suerit ab Ordinario, sive a delegato Superio re P sive ιtem legis incertitudo ab incertitudine legitimae delegationis oriatur. sive aliunde, haberi in i exploratissimis debet: ii de mandato certar non extiterii, exequi non cogeris, quod
aa Quid quod exposito Innoc., & Lactan tii sensui aperiissime suffragantur praeter alios quam plurimos magni nominis D. D. , e Theologis S. Thcm. , & h Juris Canon. Perilis Benedic. XIV. . Ille quidem inquiens in Sum. b actuum /umanorum mensura quae lex est dc bel
a Lactari. lib. 3. Instit cap. 21.
139쪽
bet esse eertissima , & in quaest.' de vet. ia nullus ligarur per praeceptum aliquod, nisi mediante scientia illius praecepti ; iste vero in Notis. b) admonens , Onera , vel ligamina imponi hominibus non debere, nisi quum qdeit clara
χas. Τertium, in dubiis scilicet vel in incertis possessoris conditionem meliorem esse, constat ex lib. 4. Decret. tit. de secun . nupt.
Cap. Dubitans a I., ubi Luc. III. haec ait: Si vero aliquis vel aliqua id hactenus non ierva- perit , sed, nondum habita obeuntis conjugis temtitudine , cum alio, vel alia contraxerit, de morte prioris conjugis adbuc tibi existimat dibitandum , ei, quae sibi nupsit , debitum non deneget postulanti : quod is se tamen noverit nuLIatenus exigendum: quia nimirum illa in casu non dubia, sed bona fide jus matrimoniale possideret; iste vero non bona. sed dubia fide. Item lib. s- tit. de sent. excom. Cap.Si conjux 4 . respondet Pontifex : In recunso distinguimus utrum habeat impedimenti dirimentis ) eos. acentiam ex credulitate levi, ct temeraria; an probabili, diicreta: qaidem ad sui Pastoris eonsilium : conscensid lepis , temerariae credulitatis explosa , licue potest non solum reddere, sed exigere debitum conjugale. Verum quum conicentia pulsat animum ex credulitate
provi H Idem qu. I . de Verit. art. 3. lyη Bened. XIV. notis I S.
140쪽
probabili, ct discreta, quamvis non evidenti, manifesta . debitum quidem reddere potest, sed postulare non debet, ob illam scilicet, quam dixi , disparem Juris matrimonialis possessio. nem . Ac demum de Reg. Juris in s. Reg. s6. ι& 6s. 226. Nec nisi Diso . inquit Suar. ab , o sine fundamento dici potest , eam doctrinam , ex Jure depromptam , solummodo in rebus , ad Iustitiam pertinentibus , locum habere : quia non minus est vitandum peccatum in materia Iustitiae , quam aliarum pirtutum e sicut in materia Iustitiae occurrere potest iussisienrratio , ob quam , nou obitante illo generali dubio , potest in particulari esse cerIirudo practi.
ea de Bonestate actus ; ita in materia aliarum pirtutum potest similis ratio occarrere . Praeseris
rim tibi res praecepta onerosa est, ct gravis sum illo principio , quod lex non obligat per sonam , vel ut alii loquuntur , non ligat illam, donee illi in particulari iis iussicienter proposi-
a , nec per eom steterit, quo miclus proponatur ; tum etiam quia esset intolerabile onur praesertim in legibus positivis , quae non solent, vel certe non possunt obligare cum tanto rigore . a 27. Probatur s. Probabilistarum sententia auctoritate S. Raymundi de Pennasori, B. Alber. lag. , S. Tho. , S. Bonavent. . S. Antonini , H . quos