장음표시 사용
151쪽
. aut incertitudine legis liquido insertur liber.
tatis certitudo, sicut ex legis ignorantia inser. tur conscientia libertatis. a 47. Instat Dissertiss. Theol. num. 73. : si
I ex dubia parendi obligationem non induceret, nullum esset discrimen inter legem dubiam ,& nullam, aut falsam, aut injustam legem: atqui salsum hoc : ergo lex dubia veram , ac certam obligationem parit , non quidem perae, directe , sed indirecte, ratione alterius legis certissimae, qua tenemur peccandi periculum removere . aut efigere . 248. Resp. dist. mai. : nullum esset discri. men . quoad obligandi vim, con.; nulla enim
ex illis legibus vim habet actu obligandi ; nul-
Ium esset discrimen ex aliis capitibus , negomai.; quae enim lex est dubia, neque absolute nulla est, neque salsa, neque injusta ut exterminis patet. Quum igitur lex , ut obliget, debeat esse certa, & ligare neminem possit, nisi medis scientid, ut a S. Tho. didicimus, erit lex dubia, sicut lex in vincibiliter ignota, quae nullam obligationem inducit neque dire.cte. Sc per se, ut est omnibus notum. neque in directe , seu ratione periculi violandi legem: quandoquidem nullum est periculum violandi legem in vincibiliter ignotam , eo quod formalis, seu culpabilis violatio legis non obligantis implicatoria , & impossibilis sit: quum ergo Iex dubia, seu incerta pariter non obliget,
152쪽
nullum pariter erit periculum eam sormalit reseu culpabiliter transgrediendi .a 9. Secunda ratio: Certum est apud omnes Catholicos saltem post damnationem pro pos. 68. inter proscriptas a Greg. XIII. ab Sc a. inter proscriptas ab Alex. VIII. D ignorantia iuvincibili legis, prohibentis aliquam operatio. nem , reddi . operantem , peccati immunem eatqui quandocumque solide probabile est, ope rationem prohibitam non esse . adest in vinci-hilis ignorantia legis prohibentis operationem et ergo tum operans immunis est peccati . 2so. Probat. min.: nequit non esse invin. cibilis illa ignorantia, quae diuturna Sapientis sim .hominum, ac diligenti veritatis, nondum inventae , pervestigatione vinci , aut superari non potuit: atqui quum solide probabile est operationem lege non prohiberi, tum veritas post diuturnam , ac diligentem ejus investigationem nondum innotuit ; ignoratur enim , utrum Verum reapse sit, quod probabilius dicitur, an quod minus probabile r ergo veritatis ignorantia in vincibilis plane est , as I. Illustratur exemplo : dissidentibus T. T. super obligatione confitendi circumstantias notabiliter aggravantes, nec post accu- Tatam veri investigationem aliquid certi invenientibus , divinae legis , illarum reticentiam
153쪽
prohibentis , ignorantiam proculdubio habe.mus, quae tot tantorumque D. D. labore, aediligentia depelli nequivit; ut propterea jure optimo invincibilis appelletur . & quae reflexo judicio, omne peccandi dubium, ac peri.
culum removendi det locum. as a. Ad haec Recent. CI. num. 7s. : Si res ita se haberet. infidelis. qui non creduductus opinione minus probabili, esset a culpa immunis, quia certum est ignorantiam invisis εibilem excusare: atqui tamen , definiente D- noe. XL, talis infidelis non excusatur e erga luce meridiana elarius apparet, non posse ignorantia invineibili eum excusari. qui opinionem minus tutam amplectitur, aeque , sut minui probabilem as 3. Res p. , opinionem illam infidelis , quam ipse existimat probabilem . imo etiamsi eidem probabilior videatur , non esse solide probabilem ; sed ab eo . talem imprudenter Censeri, atque ex argumentorum inconsideratione suboriri: si enim infidelis , ut debuit, animum utriusque partis momentorum considerationi serio intendisset , Deo adjuvante , cujus auxilium nemini deest, falsitatem suae sedita , & nostrae Religionis veritatem certo deprehendisset . Unde ignorantia , qua infide, iis , probabilitate sua ductus, laborat, non invincibilis, sed vincibilis , & voluntaria est, &excusare eum a peccato infidelitatis non potetis
154쪽
test, ut In n. XI. q. propos. damnans. deri finivit .as 4. Instat num. 76.: quamquam vitio non pertitur in hoe in vincibilis ignorantiae casu ignorare veritatem, quia id vitari non potest ;non tamen curet culpa expovere se periculo probo bili , aut probabiliori violandi legem. Rem in prima edit. Uiennensi confirmat exemplo Iudentis, aitque ibi pag. sσo. Sane qui ludit. ludit enim vero Recentior certo omnino prae- 'videre non potest, se perditurum pecuniam ; ne. mo tamen dicet , eum ignorasse invincibiliter Iudi exitum , adeoque pecuniae jacturam esse illi omnino in voluntariam et cujus haec ratio eit, quia quamquam id certo praevidere non potuit.
potuit probabiliter , ct prudentis erat a periculo abstinere . In edit. Veneta exemplum istud praetermisit. Et in edit. Bononiensi loco luis dentis exemplum adsert venantis, aitque nu 8a. quamvis penator non possit omniuo certo cogno-lcere . an , quod in dumetis movetur . fera iit,
an hooeo, solum tamen hoc dubium sus it , ut a trajectione abstinere debeat propter periculum Bomieidii. 1s Quod adtinet ad priora verba, quae
155쪽
hilior , ac ignoratur , Sit, necne reapse vera minus probabilis: ergo ut periculum violandi legem , quod Semper imminet, arceatur, non satis est nobis sequi probabiliorem opinionem , sed sequi tutiorem debemus et ergo ε suo Prois habiliorismo in Tutioris inum Gaet Zaniga dila-hitur. as6. Crede mihi: simul ac ignoratio veri nec vitari , nec vitio verti posse dicitur , operans sub illa ignoratione ne probabili quidem periculo violandi legem se exponit ἔ quum Certissimum sit, neminem sub invincibili obligationis ignorantia peccare . dicente S. Tho. a Ignorantid , quae sit omnino involuntaria , non est peccatum 4 Hoc est . quod Augustinus dicit : Non tibi imputatur ad culpam , si invitus ignorat, sed si seire neglexeris . Et postea et Si vere ignorantia est in voluntaria , sive quia est invincibilis , sive quia eri ejus, quod scire non tenetur . talis ignorantid omnino excusat is peccato. Quam S. S. Aug. & Tho. doctrinam Greg. XIII. . & Alex VIII., supra citati , decretis suis confirmarunt. as T. Eamdemque exemplo comprobat Cae
Sar Baron. , haec scribens e . At dicet aliquis: Si Sebismatici erant hi Monachi Cassinenses, quum Anacl. II. Pseudo α Pontificis partes
156쪽
o Ias . Psectabantur quomodo miraeulo illo apertae sunt eis spontanee fores Eccletic Dicam breviter :non simul ac Abbas , vel Epire opus aliquis
Ichismaticus est, necesse est , omnes sibi subditos pariter erre ichismalicor , sed illos tantum. qui certo sciunt, suum errare P sulem ; ex
Ieror autem non peccare , qui perauasibilibuirationibur putont , ipsum rectis incedere pii , se perum requi 'Itorem, nee santo ines; ipsis doctrina , vel adeo explorata rerum gestarum cognitio , nec facultor exquirendi , cujus potiora sint jura , holque rua ipsorum bon conscientici reddi erimine liberos: Sicur tunc evenisso putamus . nimirum qu=d etsi Abbas , ex
Praefectis aliquii apud Deum , ct ejus Ecclesiam rei fuerin patrati criminis et simplices tamen his subsiti bona fide , conscientia pura cuncta gerentes , Divinis tantum rebus pacanter , omnii curiositatis expertes, . nullo mo.
do . at Cayonta docent, rei fuerint tanIi cri'
minis . . a s 8. Neque Iudentis, aut venantis exem
pla quidpiam evincunt: quippe nec lusor sO- Iide probabilem opinionem habet non perdendi pecuniam, dum ludit. nec venator , dum globulum explodit, hominem non occidendi; ac neuter eorum judicium reflexum certum efformare potest, vi cujus ab altero perdendi pecuniam , ab altero hominem interficiendi periculum arceatur ; quum pecuniae jactura non I a tu.
157쪽
ludentis existimatione , sed ab aleae jactu de. pendeat; & homicidium , si homo erat, quod movebatur in dumeto, globuli explosione cauissetur, quidquid venator judicaverit . E contrario operans juxta minus, solide tamen pro habilem opinionem , & prudenter actionem prohibitam non esse censet , & judicio reflexo, licite actionem illam poni posse , sibi certo Persuadet, quo omne prorsus peccandi peri
as 9. Tertia ratio: certum est, hominis voluntatem sui juris esse , ac naturali ejus dominio lum rerum usum, tum reliquarum facultatum actus subesse , eidemque leges SDpe
impositas , aut superinjecta suisse ligamina. quibus dominium illud coerceretur, dirigeretur . in officio contineretur . Sic Deus in Div.
Litter. ab dicitur ab initio constituisse homi nem , O reliquisse illum in manu consilii sui ;s ecisIe mandata , praecepta sua, & ad hominem conversus dixisse : Si volueris mandata Iervare , conIerpabunt Ie: ergo prius intelligitur homo liber, quum obligatus. 26o. Prius inquam , licet enim Omnes cum S. Tho. D Divin. Iegem aeternam profiteamur;& licet aliquam ipsius legis promulgationem cum eodem S. Tho. e) pariter dicamus aeternam;
158쪽
nam; tamen ut lex quaevis virtutem obIigandi obtineiat ejusdem S. Doct. verba sunt s) oportet, quod applicetur hominibos. qui secundum ea in regulari debent ; talis autem applicatio sit per hoc quod in notitiam eorum deducitur ex ipsa promulgatione: unde ipsemet S. Tho. animadvertit b) , promulgationem illam . sine qua lex hominem obligare nequit . respectu hominis audientis, & inspicientis esse aeternam
26 I. Iterum dico , prius liber homo intelligitur , quam obligatus . si quidem natura li-her est, obligatus vero non nisi superveniente legis notitia . ergo donec legis notitia superinveniat , homo intelligitur in certa possessione suae libertatis: ergo ut de certa libertatis suae possessione deturbetur, & lege ad operationem ligetur , non satis est probabilis , aut probabitilior legis opinio, quum lex incerta certae li-hertatis possessioni praevalere non posSit. 262. Ubi primum autem certa cujus cumque legis . actionem hanc. vel illam prohibentis , vel praecipientis , notitia habetur, aut culpabilis ignorantia . homo libertatem , qua gaudebat, amittit; & lex, quae obligare tunc incipit, perstat deinceps in possessione lobligandi, ita ut nulla . sive minor , sive etiam
maior & nota bene ) sive etiam major ir-
159쪽
error subditum eximat ab obligatione patendi. In dubio quippe, & culpabili errore deIegis , certo existentis , inutilitate, superfluitate , seu irrectitudine, tum rectitudinis praesumptio . tum obligandi possessio stant pro lege, & pro Legislatore . Hac superre nu. 4 3.& seqq. verba fient.
quaest. e Num conscientia liget respondet: Dicendum , quod conscientia proeuldubio ligat. Ad videndum quomodo liget, sciendum, quod uatio, metaphorice is corporalibus ad spiritualiadumpta , necessitatis impositionem importat. Ille enim , qui ligatus est, necessitatem habet conrnstendi in loco. ubi ligatus est, ct aufertur ei potestas ad alia divertendi . . . Sicut in corpora- Iibus agens corporale noπ agit, nisi per conta. γ Num . ita in spiritualibus praeceptum non ligat, nisi per scientiam .aσ . Sicut igitur in corporalibus qui vinculis ligatur , antequam ligaretur , potestate alio divertendi gaudebat, ita in spiritualibus, qui ligatur legis notitia , antequam ligaretur, licite . ac impune operari illud poterat, quod Iicite , ac impune operari nequit , postquam habuit legis notitiam : ergo prius homo intelligitur liber , quam obstrictus legis obliga-3ione et ergo ut a libertatis certa possessione
deae S. Tho. qu. IT. de Verit. ar. 3.
160쪽
deturbetur , certa praecepti notitia , fige . o οS. Tho. dixit, scientia requiritur , quin opinio praecepti sive probabilis , sive probabilior .
26 . PraeClare Joan. I S. Tho. a Si, D. iussicienti diligentia , non constat , anderar lex aliqua , non obligat lex , quia in dubio an detur, vel non detur , reputandum est, qMod non detur . eo quod lex est gravamen, quod imponitur inseriori, quali in servitutem , ostedientiam redigens: in dubio autem servitutis, aut gravaminis possidet quis libertatem suam .a66. Respondet Cl. Gad Zaniga num. 78. cum Probabilior istis, quibus hac in parte ali
qui Probabilistae consentiunt , eam argumenta.
tionem , utpote innixam Regulae Juris In dubio melior est conditio possidentis, solummodo in rebus ad Justitiam pertinentibus , de quibus agit Juris Regula, locum habere. a 67. Eglegi e Suaregius θ : Respondent . ait . principium 'lud In dubiis melior est couditio passiden. a habere loeum in materia Ia Ituic , non ι rum tirtutum. Sed hoc gratir dicitur I. quia Iura . ex quibus Regula illa sumitur, generatim, sine restrictione loquuntur , ut in Cap. In pari 6 s. de Regul. Iur. in 6. abiolate dieitur zz In quacumque cauta prsferri tui poιιiriniit m a. quia nulla ratio dister es.