장음표시 사용
101쪽
sali. II in nouissima iustu&integru3 Quo enim fugerutchim fugerent a facie tua, aut ubi tu no inuenis eosὶ Sed fuger ut vi no videret te vias e te se, atq; excaecati in te ossenderent, quia non deseris aliquid eoru quae fecisti. In te offenderent iniusti, & iuste vexarentur, subtrahentes se lenitati tuae,& o Tendentes in rectitudinem tuam , &cadentes in asperitatem tuam , videlicet nesciunt quod ubique sis , quem nullus circunscribit locus ,&solus es praesens, etiam his qui longe fiunt a te. Conuertantur ergo & qu grant te, quia non sicut ipsi deseruerunt te Creatoremsuum, ita & tu deseruisti creaturam tuam. Ipsi conuertantur et quariant te, & ecce ibi es in corde eorum, in corde confitentium tibi, &proiicientium se in te, plorantium institu tuo post vias suas difficiles, & tu tacitis terges lachryriias eorum, ut magiis plorent &xaudeant in fletibus : quoniam tu Domine,n5 aliquis homo caro & sanguis, sed tu Domine qui fecisti, reficis et consolaris eos. Et ubi ego eram quando
te quaerebam 3 Et tu eras ante me,ego autem et a me discesseram, 'ec me inueniebam, quanto minus te Fauso Manichaeo, oe de Astrologuι. CAP. GL
PRoloquar in conspectu Dei mei an
xium illum undetricesimu artatis mCae.
Iam venerat Carthaginem quidam Manichaeorum Episcopus,Faustus nomine, magnus
102쪽
Io Imagnus laqueus Diaboli, et multi implicabantur in eo per illecebram suavilo-quciuiae: quam ego tametsi laudabam, discernebam tamen a veritate rerum, qua
rum discendarum auidus eram: nec quali vasculo sermonis, sed quid mihi scieruiae comedendum apponeret nominatus apud eos ille Faustus,m tuebar. Fama enim de illo pr. elocuta mihi erat,quod edet honestarum omnium doctrinaru peritissimus, 'et apprime disciplinis liberalibus eruditus. Et quoniam multa philosophorum . geram, memo I aeque mandata retineba, ex eis quaedam comparabam illis Mania chaeorum lonsis fabulis:et mihi probabiliora ista videbat ar,quae dixerunx illi, qui tantum potuerunt valere,ut posse iat aestimare seculum, quaquam eius Dominum
minime inuenerint. raoniam magnus es Do- Ps mine, V in filia rubicis,excelsa autem a lonoe
cognoscis, Nec propinquas nisi obtritis corde, nec inueniris a superbis, nec si1 illi curiosa peritia numerent stellas & arenam, ιαν α dimetiantur sydereas plagas,& veitiget vias astrorum. Mente enim sua quaerunti ita & ingenio,quod tu dedisti eis:& multa inuenerunt, & praenunciauerunt antenrultos annos defectus luminarium solis& lunae, quo die,qua hora, quanta ex parte futuri essent & non eos fefellit numexus,& ita factum est ut praenunciauerunt: α scripserunt uias indagatas,& legun- vG hQcie, atque ex eis praenunciatur quu
103쪽
anno,& quo mense anni, & quo die mensis,& qua hora diei, & quota parte luminis siti defeel ura sit luna vel sol, & ita fit,
ut pra nunciatur. Et mirantur haec homines, ex. stupent qui nescium eam, & exultant atque extolluntur qui sciunt, & per impiam superbiam recedentes & deficitates a lumine tuo, tanto ante solis defectsi futurum praeuident,& in praesentia suum non vident.Non enim religiose quaerunt unde habeant ingenium quo ista quae rur. Et inuenientes quia tu fecisti eos, non ipsi dant livi se, ut serues quod fecisti, et qua-las se i si fecerant, occidunt se tibi ,et trucidant exaltationes suas sicut volatilia et euriositates suas sicut pisces maris,quibus perambulant secretas semitas abyssi, edluxurias suas sicut pecora campi, Ut tu
Deus ignis edax cosumas mortuas curas eorum ,recreans eos immortaliter. Sed nono uerunt viam, verbum tuum , per quod fecisti ominia ea quae numerant, Et ipsos qui numerant , et sensum quo cernunt quae ii merant, & mentem de qua numerant, & sapienti ae tuae non est numerus. Ipse autem unigenitus factus est nobis sapientia et iustitia,et sanctificatio , et numeratus est inter nos , et soluit tribui si Cartati. Non nouerunt hanc viam, qua descendant ad illum a se,et per eam asce, dant ad eum. Non nouerunt hanc viam. Et putant se excelsos esse eum sideribus et lucidos, et ecce ruerunt in terram, etc obscu
104쪽
obseuratum est insipiens cor eorum. Et
multa vera de creatura dicunt , et verum creaturae artificem non pie quaerunt, et ideo non inueniunt aut si inueniunt, co- Ro. I Enoscentes Deum non sicut Deum hono-xant, aut gratias agunt, sed evanescunt in
cogitationibus suis, et dicunt se esse s pientes , sibi tribuendo quae tua sunt: ac per hoc studem peruersissima caecitate, etiam tibi tribuere quae sua sunt, mendacia scilieet in te conferentes qui veritases,et immutantes gloriam incorrupti Dei in similitud mem imaginis corruptibilis
hominis, et volucrum, et quadrupedum, et serpentum , et conu*rtunt veritatem tuam in mendacium,et colunt,et seruiunt creaturae potius quam creatori. Multa tamen ab eis ex ipsa creatura vera dicta retinebam,et occurrebat mihi ratio per numeros et ordinem teinporum, et visibit attestationes siderum , et co ferebum cum
dictis Manichaei, qui de his rebus multa
scripsit,copiosissime delirans, et non mihi occurrebat ratio, nec solstitiorum , et aeqv inoctiorum, nec defectuum luminarium,nec quicquid tale in libris secularis
sapientiae didiceram. Ibi autem credere
iubebar, et ad illas rationes numeris , et oculis meis exploratas non occurrebat, et longe diuersum erat.
105쪽
Nun Hid Domine , Deus veritatis,
quisquis nouit ista ἡ iam placet tibi Zrnfoelix enim homo qur scit illa omnia, te autem nescit: Beatus autem qui te scit, Hiero. etiam si illa nesciat. Qui vero & te,& illa in prρ nouit, non propter ilia beatior, sed pro- r. ' pleri et olunt beatus est, si cognoscens tet. sicat Deu in glorificet et gratias agat , et a Cor. 6 non evanescat in cogitationibus suis. Si- Simiae. cut enim inelior est qin nouit possidere arborein , et de via eius tibi gratias agit, quamuis nesciat vel quot cubitis alta iit, Uel quanta latitudii e diffusa , quam ille
qui eam metitur, et omnes ramo S eius numerat,et neque possidct eam, neque creatorem eiustio uir aut didicit. Sic fidelis 'homo, cuius totus mundiis diuitiarum es , et
quasi uiliit habens omnia possidet, inhaerensi tibi chri feruiunt omnia,quasi Lis . nec statem septentrionum gyr6S nouerit, dubitare stultum est , quin utique melioc
sit quam mensor coeli,et numerator syde- Dp ii rum,et pensor elementorum , et negligens tui,qui omnia in men- sura,et numero et pondere 'disposuisti. - Teme
106쪽
SEd tamen quis quaerebat Manicharum
nescio quem, etiam ista scribere sine quorum peritia pietas disci poterat Dixtiti enim homini Ecce es,atieuiιώ, quam ille isnorare posset, etiamsi ista perfecte nosset. Ista vero quia non nouerat, impudentissime audens docere, prorsus illam nosse non posset. Vanitas . . Iest enim mundana ista etiam nota profiteri,pietas autem tibi confiteri. Vnde ille' deuius ad haec ista multum locutus est, uxcum victus ab eis qui ista vere didicissent, quis es et eius sensus in caeteris quae abditiora sui manifeste cognosceretur,Non enim parui existimari se voluit, sed Spiritum sanctum consolatorem , ε ditatorem fide, um tuorum , autoritate plenaria personaliter in se esse persuadere conatus est . Itaque cum de coelo ac
stellis,& de solis aς lunae motibus falsa dixiste deprehenderetur, quamuis ad do- doctrinam Religionis ista non pertineat, tamen ausus eius sacrilegos fuisse satis emineret,cum ea no solum ignorata, sed stlahis, etiam falsa tam vesana superbiae vanitate diceret , ut ea tanquam diuinae personae tribuere sibi niteretur. Cum enim audio Christianum aliquem fratrem, i lium, autinum ist4 nescientem , & aliud proe alipsentientem,eatienter intuςoror ῆnte 3 - . Di E HO -
107쪽
lc,Domine creator Ommum , non credat
indigna, si forte situs & habitus creaturae orporalis ignoret. Obest autem si hoe ad ipsam doctrinae pietatis formam peri tinere arbitretur, & pertinacius affirmare audeat quod ignorat. Sed etiam talis infirmitas in fidei cunabulis,a charitate ma tre, sustinetur, donee assurgat nouus homo in virum perfectum , & circunferri AE non possit omni vento doctrinae. In illo autem qui doctor, qui autor, qui dux de princeps eoruin quibus illa suadete, ita fieri ausas est, ut qui eum sequerentur, non quemlibet hominem , sed spiritum sanctum tuum se sequi arbitrarentur. Quis tantam dementiam sicubi falsa dixisse conuinceretur, non detestandam, longeque abii tiendam esse iudicareti Sed
tamen liquido nondum compereram, utrum etiam secundum eius verba vicita studines longiorum , & breuiorum dierum atque noctiu,& psius noctis & d ei,& deliquia luminum, si quid eiusmodo
in aliis libris legeram, posset exponi: ut si forte posset , incertum quidem mihi si Iet virum se res ita haberet, anisonitar sed ad fidem meareilixus autoritate pro- Pter creditam sanctitatem proponerem.
Fastas natur non arte facundus.
stibus eos animo,vagabudus audiui, ni
108쪽
tam istum Faustum.Cetteri enim eorum,' i in quos forte incurrissem,'ui taliu rerum quaestionibus a me obieciis deficiebant, illum mihi promittebant,cuius aduentu, collatoque colloquio facillime mihi liqc, e et . dc si qua forte maiora quaererem, eάOa tissimξ expedirentur. Ergo ubi venit, expertus sum hominem gratum, & iocundum verbis,& ea ipsa quet illi solent dies
xe,mul ὁ suauius garrientem. Sed quid ad meam sitim preciosorum poculorum
decentissimus ministrator3 Iam rebus ta- Iibus satiatae erat aures meet, nec ideo
hi meliora videbatur,quia melius dicebatur: nec ideo vera, quia disertamec ideo sapiens anima, quia vultus congruus dedecorum eloquium. Illi autem qui eum mihi promittebant,non boni rerum aest maiores erant,& ideo illis videbatur prudens de sapiens, quia delectabat eos i quens. Sensi autε aliud genus hominum etiam veritate habere suspecta,& ei nolle acquiescere, si compto atque uberi sermone promeretur.Me autem iam docus ras Deus meus , miris de occultis modis,
re propterea credo quod tu me docueris quoniam versi est, nec quisquam praeter te alius est Doctor veri,ubicunque &decunque claruerit. Iam ergo abs te didiceram, nee eo debere videri aliquid vexum dici, quia eloquenter diciturinec eo
salsa, quia incopositet sonant signa labio-
109쪽
rum.Rursus,nec ideo verum,quia impo .
lite enuciatur:nec ideo falsum quia spiε- . Verba didus sermo est, sed perinde esse sapien-. tiam &stultitiam, sicut sunt tibi utiles T. inutiles: vcrbis aute ornatis & inorna-
tis, sicut vasis urbanis & rusticanis,utros. que cibos posse ministrari. Igitur auididitas inpa,qua illum tanto tempore e X8ectaueram homine , delectabatur quidem
motu , affectuque disputantis , A verbi
congruentibus . atque ad 'estiendassent ζntias facile Occuirentibus. Desectabat aut in & um multis vel etiam pret mulatis laudabam ae efferebam : sed molestilhabebam quod in coetu audientium non. sinerer illi ingerere,& partiri cum eo curas quaestionum mearum,confercndo f miliariter,* accipiendo, ac reddendo secmpnem; od ubi Pot ut Maures eius cu. semiliaribus. meis eo quoque tepote oc' eupare coepi,quo non dedeceret alternis. disserere; & protulit quaedam quae me mouebant,expertus sum prrils hominem expertem liberalium Disciplinarum,nisi' grammaticae , atque eius ipsius usitato modo . α quia legerataliquas Tullianas, orationes, & paucissimos 4 ecpe libros,
ac nonnulla Poetarum,&suae sectar,si 'R , i volumina Latine atque composite con , seripta erant, Et Auiά aderat quotidiana sermocinandi exercitatio, inde suppes:-bat eloquiu quod fiebat acceptiusqueseductorisimo inmine ingenii,
110쪽
suod1 lepore naturali.Itane est ut recolo. domine Deus meus arbiter conscientiar, meari Coram te cor meum & recoxdatio, mea ,.q ui me timc agebas abdito sucreto, prouidentiae tuae,& iΗ honestos errores. 'meos iam conuertebas ante facicm mea,, ut viderem,& odi siem. 'iatiematur asina Mahichaorum. CAPUT VII.
Nam posteaquam ille mihi imperitus De
earum Attium,quibus eum excellere si putaueram , satis apparuit,desperare coepi posse eum mihi illa, quae me moue --bant , aperire atque distbluere, quorumi quidem ignarii; posset: veritatem tenere
pietatis, sed si Manichaeus non esset.Libri quippe eorum pleni sunt longissimis fabulis , de coelo & sideribus,& sole & lu- na: quae' mihi eum , quod utique cupiebam , collatis numerorum rationibus,
quos alibi ego legeram, utrum potius ita. essem ut Manichaei libris continebantur, an certe vel par etiam inde ratio 'edde- 'retur, subtiliter explicare posse iam noni arbitrabar. tamen ubi consideranda
dr discutienda Prptuli, modeste sane ille nee ausus est subite ipsam sarcinam,No. uerat enim se ista non nosse nec eum pu- si duli confiteri. Non erat de talibus qua a tatus Erultos loquaces passus eram coname Iac doceret, α Acent imitarii hil. ἡ