De summi pontificis auctoritate, de episcoporum residentia, et beneficiorum pluralitate, grauissimorum auctorum complurium opuscola ad Apostolicae Sedis dignitatem maiestatemque tuendam spectantia. Omnia nunc primum in vnum collecta, congrueque diges

211쪽

teris approbationem libri mei ad publicandum emagitans. &quae ille improbabat. de senilens sc scripsi. Quia quod in libro meo scripseram, Pontifex no facit proprie episcopos ad sensum reprehensibilem trahi posse,aiebas, libenter propter fastidiosas aures deleui. Pro eo vero .quod deleui,reliqiii scriptum, Pontifex no facit sua propria,& principali potestate episcopos , scd Deus,

quod Catholicum est.& omni occasone erroris, I ansa calum- . niae omnino caret. Delare hoc non possum neque uolo,quia hoc

stire.&sic credere,atque profiteri,necessarium est. scilicet potestatem dispensendi mysteria,& charismata . cuiusmodi est ordinatio episcopi non esse ministri propriam, sed Domini nostri lesu Christi.Neque enim in homine suo proprio homo baptizat, neque ordinat, neque aliud quid Canonicum in e celesia facit. sed in nomine Christi qui dedit gratiam dispensationis. Antichristus est qui ueniet in nomine suo. siue proprio,qui etiam potestate,& auctoritate sua faciet signa mendacia. Dicam iterum, potestatein creandi episcopos,& caetera mysteria dispensandi neque Petri, neque successorum suisse propriam, sed Dei tanquam Domini, Pontisci vero commissam tanquam ministro. Respondi etiam in eadem epistola ad illud de uerbo profani, & ad locum de Cardinalibus, Haec enim tria erant, de quibus ad extremum inter nos non satis conueniebat.Caetera satis, ut sunt mea, N illius Reuerendi Patris conscientia testes, imo etiam duo illi grauissimi uiri, quos in principio Antapologetici mei nominaui. Videat ergo Laudator meus, an ne eorum aliquid, quae in libro eius corrigenda esse putaui, Magistro sacri Palatij cotrouersum, aut mecum ulla ratione dubitatum suisse .ex his meis ad eundemitteris intellisi aut coniici possit, an potius omnia illi probata fuisse,ut fuerunt & quidem cum laudatione Ecquis dubitat,quin

responsurus suissem ii quid aliud nobis in contentione relictum esset ἐDD , Iam

212쪽

IA M, ne bimeus Illellus in is au superioris e manibus evolasse uideatur, ' exisse in publicum, o inde fortasse calumniam sie

rum subeam probationem cuerendi Patris Rubaelis Sannini in haereticam prauitateminqu itoris literis manu eius consignatam describendamtic curaui,ut sicut Apostolus monet,caute ambulemus, non tanquam in ipientessed tanquamsapientes,quoniam dici malisunt.

Eoo Frater Raphael Sanninus inquisitor haereticae prauitatis hune librum perlegi iec aliquid, quod sit contra veritatem,nec contra sanctam. Ecclesiam manam catholicam cotinere cognoui,sed omnia ad lectorum. Atilitate π animarum salute' pertis tig, G ideo imprιmι potui, o debet.

213쪽

DE COMMENDATIONE

AD REVERENDIS s. IN

piet; ia Salomonis scriptum est , quia amas ammas , eOS,qui errant paulatim arguis,& decidi bus pecsant, admoues,ut relicta malitia credant in te domine,factum est SERIPANDE, ut nu-- per quidam Reuerendisi. Card timens Deum re recedens a malo, cum de eo dubitaret, utrum cum ministerio Cardinatatus Romae apud Pont. obeundo commendatio perpetus administrationis ecclesiarum uacantium, ut nunc fit,coniuncta esse pollEt, uestet q. semel eo scrupulo liberari uoluerit hoc inquestionς poni,& a theologis disputari coram Re ueren. in Chri sto patre Ioan. Iacobo, Barba Epist. Interamnensi, sacrista Pontifici etcoram Reuerendo in Christo patre Hieronymo Moχα-.xello magistro tunc sacri palatij,nunc autem Archiepisc. Compsano. Disputatum itaq; est non uno,aut altero die, sed pluribus, a pluribus, e quorum numero me esse uoluerunt. Fuit una omniu sententia,unus sensus, idem iudicium, no posse Reuerendiis. Cardinales habere ecclesias comendatas, ut modo habent , clus

nim uerbis quaestio fuerat proposita P idq; iure diuino prohiberi, neq; a Pontifice sispensatum tutum esse coram Deo . Quia

214쪽

4, DE RE SI D.

uero In unius Reuerendisi. causa & conscientia ceterorum Reverendisi. causa. ω salus consciuntiae agebatura iniet si Gent, qui hoc facere melius possent, di fortasse iam fecerunt, aut facturi sunt .uolui tamen ;pse de meo minuto talento solicitus,negotia ri illi,cuius est usuram exigere, perscribens omnium nostrum comunem sententiam a nobis tunc multa commentatione pertractatam.& acri disputatione conclusam. ut in manus eorum, quorum intere it,uenire posse de quasi disputationa intersui sciat, ita legere,& quid conclusunt esset intelligerezi Simul etiam,ne testis monium ueritatis taceretur,aut sortassis artificio eius, qui tentare solet.& ab initio in ueritate non stetit, aliquando uel obscuraretur ab aliquo, uel,ut fit saepe deprauareturi nesciit Apostolus ait , circumueniamuha Satana, non enim cogitationes eius ignoramus, qui omni studio laborat,ne holuo uerit tem audiat. quo uiam salutis ignoret. ut sie ignor ias omni spe salutis antissa rursus a Deo ignoretur. Libent. r autem tibi , ERIPANDA: huc librum dicaui, quod quae in eo Pastoribus facienda esse tradi. mus , ea facis, & doces in Ecclesia Salernitana,ecclesiastico more residens, ad quam ita es a Deo uocatus, ut Quanquam a principio pro tira sancta modestia repugnaris, fu tandem . quin ones eius, quem amabas, pascei es, neque Otueris , '

que uoliteris.' Ergo quia quaestio nobis ad disputandum propolita iam olim

ab ecclesia catholica praeiudicata esse uidetur, cuius ditiinu praea iudicim qui sequuntur prosecto errare non possunt. dicam pilus de hoc praeiudicio qua' e sit. Secundo loco,unde dictum sit, de ex qua scriptura Deinde commemorabo uetera quaedam exeni phi ecclesiasticae,& ea non ics commendationis ecclesiarum: Postre mo locum dispensationis Pontificalis tractabo. Curii olim eis clesia catholica Romana, idest Pontifex, cum fratribus suis fomlasse cooptare uellet in collegium Cardinalium Episcopos, quim igis ecclesiae catholicae Romanae, quam ecclesiis suis necessaruesse uiderentur, sciret autem non posse esse Cardinales in minisserio Cardinatatus eosdemq; episcopos ab ecclesjs suis pcrpetuo' absentes, uoluit, ut eorum ecclesiae uacuae statim fierent. ne aure contra praeceptum Apostoli,&ecclesiasticam regi amne eesse esset mahus cito imponere, & non probatos prius, in tanto opere,& ministerio episcopatus ministra oredo. ad sum cndum te-pus episcopi idonei deligendi ecclcsiat interim nouis Cardina:.

215쪽

bus eommendatas ce eo nomice relinquebat. Quorsum uero spectabat i sta ecclesiat u uacatio si iudicabat ecclesia, polle esse uriscopos,& Romet Cardinales c An non eli hoc clarissimum eccleαsiae praeiudicium,non polle utrumque.quos titulo,& honore nOria inis statim earere uoluit At dicent fortasse Reuerendi lii mi Cardinales non se iam elle episcopos proprios ecclesiarum, sed ecclesias habere commendatas, quare illud quidem non poste, hoc uero polle. Perinde mihi elle uidetur,ac si defendant, pota e ab eccleths suis perpetuo abesse, quia earu episcopi appellari desierint. cum mepiscopatu haec duo inlit titulus iue honor nominis.& minii teriuin respondeant nobis Reuere dissimi, utrum magis ad praesentiam patioralem eos obliget titulus , & honor no minis, an pastoralis adni inittrationis susceptio ' profecto iste aptio. titulus enim coinmunis est pote it cum eo etiam, ad quem nihil deonibus pertineat,neque pertia repositi. ut cum ex alijs concilijs perspici potest,tum ex Niceno .c. 8. quo cautum est,ut si quiis es'iscopus, qui Nouatianorum haeresem coeptilet, deindet resipiscere uellet, is honorem tantum nominis retineret, idq:, si episeop qui in locum hqretici ordinatus eiset, pateretur, admem totius gubernationis cura, di ius pertineret. lini. . si Praeterea qui ecclesias habent commendatas ; tametsi earum

ecclesiarunt episcopi proprij non sint,sunt tamen tanquam prodprid episcopi, quos administratoreς perpetuos appellare uoluetiriint,cum uero ecclesia catholica Romana praeiudicauit no posise esse in minitterio Cardinatatus episcopos proprios ecciusia Din. simul praeiudicauit, ne tanquam proprios quidem episco 'Sposse esse, ina enim utriusque praeiudicii ratio erat. Sex epi' bopos Cardinales semiper excipio, qui propter uicinitatent ec clesiatu ii, ministerio Cardinatatus perpetuo esse possunt , simulti abee clesios suis non abesse . quae quidem exceptio praeiudiciu

quoque ecclesiae catholics de ceteris Cardinalibus non obscure declarat. Hadtenus ergo de praeiudicio ecclesiae catholicae Romanae.Videamus nunc, unde illud ductum fuerit, nempe ex scripturis sanctis,quibus sancitam esse praesentiam Paliorum in ecclesiis sitis,quia in eo libro, quem nos de residentia Palloru scripsimus, sitis credo docuimus,feceruntq: idem alia copiose,& docte, paucis nunc hunc locum attingam, ita tamen paucis, ut haec pauca

instar plurimorum esse possint. Ac primum quidem in Prouerbio illo de bono pallore oves proprias uocante nominatim,eas

i l emittente,

216쪽

emittente,& ante eas eunte,quod Dominiis in euangelis Ioatianis discipulis dixit,clarissime sancitam este residi nitani nemo negare potest,qui credat non solum ad Christum, ut quidam salis susipicati sunt, sed ad nostros pastores prouerbium illud pertin

re, ut quidem pertinere beatus Petrus docuit. praecipiens enim Episcopis Ponti, Galatiae Bithyniae.& Asiae, pascite, inquit, gregem,qui in uobis est, prouidentes, siue ut graecum uerbum, licet barbare, exprimam, episcopantes uoluntarie secundum Deum.

id est ut Deus secit, qui nulla mercede alia,nisi quia uoluit,& nos dilex it,pastor noster eis ctus est, & ut docuit faciendum esse pastoribus at ubi quaeso magis docuit, & praecepit quam apud Ioanem & quidem per speciem prouerbij,& parabolae, quo attentius audiretur. ubi cum doctrinam de bonis pastoribus tradat Clarii tus Deus, qui aliud intellexisse credendus est Petrus: cum praecepit pascere secundum deum nisi Christi exemplum, βψ hanc

Christi doctrinam ρ in qua quidem cum positum sit, ut Pyst0r, si

nolit fur esse,& latro,ac tanquam lupus rapax non parcens gre'

gi per ostium intret, id est pascat in Christo, ac secundum Euan, gelium salutis, per quod intratui in regnum Dei, proprias oves

uocet nominatim,eas emittat, & ante eas vadat, an non satis

perte praesentia Pastoris sancitur s Quemae modum enim ire potest ante oves pastor nisi cora eis si siquid uero sit ire ante oves, idem apost. Petrus interpretari mihi uidetur,cum pallio post Pastoribus praecipit fieri formam gregis. ut iam hoc sit ire ante oues pastores, nempe propositos esse populis ante oculos ta tqu i picturam quandam uiuami, in atram aspiciant ad mutRndu ., tanquam exemplum morum,fidei, ac totius teligionis, di cujtus Dei.Praeterea idem Petrusi pascite,iu quit, gregem, qui in uobis

est non dixit gregem solum. ne λrtasse gregem pr0cul IN utru& absentem intelligerent,sed gregem, inquit,qui id holiis , id

est . inter vos. at quemadmodum potest Pastor esse inter grege, aut grex inter pastores, nisi praesentes sint pastor gregi , 5 grex pastori λ quid iam quaeramus uerbum Residentiae,quod nonnulli importune a nobis exigere solent, ubi habemus praesenti aut quemadmodum non habet uerbum praesentiae,qiu habet ante inter Deinde Paulus praecipiens presbyteris Ephesijs, attendiute,inquit uobis,& uniuerso gregi. atqui attendere, quod melius uerbum grς cum declarat non conuenit in absentem,sed in prae. sentem,praecipit autem attendere sibi,id est, sic uuam suam com. ponere,

217쪽

mnere, ut Di forma uit aliis, quod est attendere illis . Similiter Praecepit Timotheo attendere sibi , dilectioni, ut inqua, quod doceret, id ceu formam qrandam bene. ac beate uiuendi uita, di moribus suis exprimeret. ut autem non potest aliquis attendere sibi, nisi se apud se. sic neque gregi,nisi apud cum fuerit. Ergo esse apud gregem ad attendendum illi. an non fatis exprimit py sentiam , siue residentiam, prosecto satis. & plus satis exprimit. Ad haec, ut Moises Deum uidens γν. - , id est, oculis suis. ac ficie ad facie iniicuti erat, desiderabat , cum ab eo riarsus audi uit,non uidebit me homo, de uiuet, sic Salomon eodem uerbo usus loquens de pecudibus rationalibus pascendis, cognosce.

inquit, pecudes tuas, id est facie ad iaciem, idq; eum iudicio, ut is icci scias, qui agni, qui oues. qui haedi, id est. qui inu'n93n Q dassiimendum eos, ut Apost.ait . di lacte. atq; helba uiridi, di tenera pascendum. xursus qui firmi,& habentes serisis exercitatos ad discretionem boni, de mali. quibus ibi idus cibus sit adhibendus, & qui correptione digni. Idcirco subiungit. Applica cor gregibus tuis . non enim satis est praesentem esse patiorem, sed cum iudicio pascere, sicut dominus apud Erech. p 'Mistisi Eg' i' luit, pascam oues meas cum iudicio. M au 3. 3' ri e I 'Mixςracciperetur,quam accommodate ad 'opes iubiunxit Salomood1 abes amet dicta honesta ad uitam

uqrum,quibum suos . Deinde ut solet Dominus freque 'r lias ex uetere sis iptur in nouam transferre aduersus Mar, cionistas. ne alius Deus uetςris testam et i, & alius noui putetur. sc hoc Salomonis prouerbiu pastoris,& ouiu transtulit in suum sugngelium, qu0d iden inominus admonuit, subiungens, hoc P. uerbium dixit illis. Mam svod hic in euangelio est, nominatim uoc te, nihil aliud eg rediderim,quim quod Salomon praec pit, cognoscere ques , id eA facie ad faciem, & oculis suis

inuo i qui eqwisi a presente fieri non potest, sicut paulo'inmidixit D'Minui i go cognosco oues meas. quis enim uocet no-i minatim,modo sit sanae mentis,aut ne somniet .nisi quos uideat. ante quos est'& quos cognoscit ν - - λ Deinde si quis pastor eis ι Quile resideat, huius uoce quemadmodu audiant oves proi priaec & u uoce pastoris extra ouile residetis no audiunt , quoad modia intret perosi tu, quod Christus princeps pastorum est . quia iij na sua posuit pro ovibus QM Rursus si per ossis non intrat, quo saluabit spernae. n.inquit , si quis intra nerit, saluabitur.

218쪽

Quomodo is paseua sibi inuem et . qui prsi asoties' noti

sit in pascua , nominatim uocans oves ideit, cognoscens 'ac videns eas oculis suis, & ante eas uadens praetens, ut oves eum

seqtrantur tanquam, formam gregis i Ergo quia sic 'oculis uidere, Se oues cognoscere perfecte, propria specto, es facie ad facie necet rutin erat pallori secundum Deile ira, Elat 'ille fati cripturam utque ad unum iota, & unum it icen reuesauit, ut abrispiciendo nomen Episcopus haberet . atquemadmodun inspi, cere poterit,qui absens re side t neq; ite o leue est eiusmodi argumentum ex ratione nominis sumptum , imo ex scripturae san; con suetudine, ipse, inquit, uocabitur virago , quia de uiro sumpta est. scilicet qui casum hominis ex aeternitate praecognouerat, a uiro uoluit appellati uirginem, quia de uiro summep set, ut sic de sto nomine subiectionis erga uirum admonere tui. hanc enim causam, & rationem subiectionis Paulux interpreti tus est, scribens ad Timotheum,quia Adam, inquit: primus formatus est, deinde Eua.& in alio loco,mulier inquit de uiro, hiat autem uir ex muliere. sic igitur uoluit Deus , ut Episcopus tib thspciendo dictus, quippe positus , ut praesens uideat,& proxime inspiciat oues, de nomine sito operis , di ministerv sui admolieretur. Idcirco interea membra corporis Christi. essest de sa , quatiAposti enumerat,scribes ad Corinth. tibi alii pMeh mimanus alii oculi, pplico pii loeu teneroeulo tu. quibus in sit ditidi unde nomen habet. Vt iam quie ista bui similites detridissi oculorum,sed occipitis potius 'aut tergi Vcutsi liubere oldea,tur,neq; Episcopus dici mereatur, indignu, siqua suo omines, licet ordinem & potestatem habeati Vo in i praeeeptuni es triscriptura mulieri, ut esset sub viri mee state Sotit subi ecti s imius admoneretur,a uiro nomen habilli,sic Episcopo praecepta est, ut OueSproprias, aut tanquam proprias inspiciat, unde nismen habet Episeopi, siue inspectoris. &UOlli' coli ratra naturam suam, contra rationem nominis sui a Deo impositi , subiectionis legem uiolet, sc Episcopus contra Deum cotonaturam Pastoris, contra rationem nominis a Deo reuelati Hatra ecclesiam suam resideat. mendacem. n.facit Deum, qui rio men a Deo datum gerit, & nomini suo non resimondet. dica qPApost. an ipsa natura non docet uos, u, inspector quidem si 'ab sens residet,ignominia, di privaricatio eius est equo nia nomen

quidem in spectoris datu est illi in symbola residentiae, S praesen-

219쪽

ip persenalis ut loquuntur.insipicere enim no potest, nisi qui eora habeat quae inspiciat. Sed rursus fortasse dicent Reuerendiss. Caris nihil iam sibi cum nomine episcopi,neq; cum ratione insipiciendi, se. n. lam neq; eile, neq; nominara episcopos ecclesiam uacantium. Docui supra titulum esse propter ministerium, ac residendi quidem n ecis italem obligantem legem non ex se illo, ac nomipe, sed ex opere suscepti ministerij existere, neq; re ferre momen sivi detrahere, si uis remaneat, & lex. Quis enim non mitelligit contra Dei legem cse,contra oeconomiam ecclesiastica, contra publicum,& uetus ecclesiae catholicae praeiudicium, con-itra conscientiae testimonium, contra salutem ecclesiarum nomimm& titulo episcopi in nomen perpetui administratoris mutato datere uelle λ ωquax paulisper oeconomiae gratia commendatas ecclesias habem deruienunt, tanti sper scilicet dum idoneus Is i. scopus esigeretur . ut a principio luerat institutum,easdem mi Petuo: Occupare Hactenus ergo de ecclesiae catholicae praeiudicio,ex scripturis famis ducto , non posse Reuerendiis. Cardinales habere ecclesias commendatas, ut modo habent, sic enim in quaestione positumsilit, idq; iure diuino prohibitum esse, quo enim iure, id et t. di ilino residentia Pastorum in emesiis suis sancitate it,. de extra eas residentia prohibita, eodem iure prohibetibulusinodi elesiarum cominendationem, ut eas modo habent Redetendissimi commendatas. Sequitur nune aliqua Hempla canonice, Megitimae.commendationis commemorare, ac primum quidem ex registro beati Gregorii Papq,ex illis praesertisti epistolis quas qui non intelligunt,fortasse se sp icentur, auctoritate beati Gregorij limoi commendationes ecclesiarum,ut modo Reuerendis Card. habent ργsse defendi. Ergo lib. a. epist. I .d. set . ad Agnellum Episcopum Fundi, relatio, inquit, simul & cleri, populi Terracinae degentis nos ualde laetificat, quod de tua fraternitate bona testatur. & quia defuncto Petro pontifice suo sibi Cardinalem postulant constitui sacerdotem, eorum uota necessaria complenda praevidimus. quatenus & illi se gaudeant impetraste,quod postulant,&nos concessisse quod expedit,uideamur. Quia igitur ob cladem hostilitatis, neque in ecclesia tua est eoiquam trabitandi licentia,ideo hac te auctoritate Tet aetnesi

ecclesiae Cardinalem constituimus sacerdotem , admonentes, ocita de anilnablis populorum illic consistentium Deo protes

gente debras esse solicitus, quatenus callidi , peruersique hostis E E 1 insidiae

220쪽

ἰnsidiae commisso tibi gregi qualibet arte nocere non ualeant. sed solicitudinis tu grex circumseptus custodia, digni se Pasto:

ris gaudeat merui sis tutamina . in tuis actibus plebi exemplabe . neuiue ii di exiliant,auaritia in te uires non habeat, tua praedic tione, tui litteras nesciunt,quid diuinitus precipiatur,agnoscati. in Dei timore populum, quemadmodum uiuere positi, tui m res instituant,operibus exerce.qd subiectos doces, di praedico, actus tui in a iorum correctionem proficiantan adiutorium sibi uitae tuae imitationem assumant, sicq; te in cunctis operibus exhibe,ut scripturam, conscriptionemq; te habeant,quicunqr aut ghgit,aut non potcst lectione Armari. tota igitur mentis intentione ita lucrum animaru qeo nosti facere restinato, it dignare merces ante eius consipectum in die retributionis inueniat'.

quicquid uero depraedictae rebus ecclesiae,ueIeius patrimonao, uel cleri ordinatione,promotioneve,& omnibussenerali radeam pertinentibus solerter, atque canonice facere prouideris, liberam habebis quippe, ut facerdos proprius modis omnibus facultatem . Illud quoque fraternitatem tuam scire necesse est. quoniam sic te praedictae Terracinensis ecclesis Cardinalena esse

constituimus facerdotem,ut Fundensis ecclesiae Pontifex esse nodesinas,neque curam, gubernationemque eius praetereas . quia ..ita fraternitatem tuam sepe dictae Tetrici si ecclesiae, sicut pia fati sumus, praeesse praecipimus, ut antedictae Fundenss ecclesiae iura,potestatemve nullo modo subtrahamus. Haec ad Agnellum Gregorius. Videamus nunc quid haec commendatio commune habeat cum ea quae fit Reuerendisi.Cardinalibus.ecclesiam Geracinae,cuius gubernatio pastoris praesentia postulabat, Agneralo Episcopo commendat,ut eam ecclesiam iure,&lege pastorali praesens regat,ut ex ijs,quae illi praecipit, perspici potest, de perm de atque esset proprius episcopus Terracinae, bonet. erat. n. Proprius Fundensis ecclesiae, in qua propter hostes residere non poterat,Terracinae uero ut proprius. idcirco .n. ait, de omnibus liberam habebis facultatem quippe, ut sacerdos proprius,no di xit quippe sacerdos proprius sed ut sacerdos proprius.neque.u. possunt esse plures episcopi unius loci, neque unus plurium pro Prius.Reuerendissimis uero Cardinalibus commendantur ecclesiae,non quidem ut eas regant praesentes, neq: enim ad hoc sunt Cardinales, quorum ministerium Romae apud Pontificem est administrandum. V enim Pius Papa dum taet Cardinalis, ad Nico