장음표시 사용
51쪽
Iiter quidem: quia sanetificationes priores eram quasi disipositiones seu vise ad sanctificationem uniuersalem futus ram post resurrectionem.In cuius signum, etiam ipsi ποι ii quavis mundi ex sermone Christi, adhuc caeci erant, non intelligentes scripturas:sed in die resurrectiois aperuit illis dominus sensum ut intelligerent script iras.manifeste vero:quia tunc manifestata est virtus Christi ex gloria re.
surrectionis.Vniuersaliter autem:quia in omnes gentes ex tunc salus praedicanda 8c conserenda ordinata est: vi patet in euangelio.
veptimum mysterium est concausa sanetificationis,qctscilicet resurrectio ipsius ordinata est concausa sanctifica,tionis:ut scilicet filius dei & propria authoritate &minis
sterio propriae resiarrectionis sanctificarer. nam siciit mors tem nostram moriendo destruxit,ita vitam resili gendo re parauit.Est siquidem ipstus resurrectio causia vitae nostrae, tum animae,quia surrexit propter iustificatione nostram: tum corporis,quia saluatorem expectamus, qui reformauhit corpus humilitatis nostrae. configuratum corpori claritatis suae.Dum ergo dixit ex resurrectione mortuom,duo notavit mysteria: temporis scilicet quo sanctificatio quasi maturus fructus haberetur: & concausae,qua restirrectio indignitatem concausandi sanctificationem eleuata est.
s Octauum mysterium est integritas 'iritualis essetquandoquidem ex res irrectione effectum est corpus Christi spirituale,iuxta apostoli sententiam. .ad Corinac..habuit*ex tunc saluator esse spirituale integrum: hoc est secudum omnes naturae assumptae partes. Manifestatu hin q, filius des secundum spiritum redundantem iam ex resurresctione in corpus secundum esse spirituale consti minatu ex resurrectione,praeordinatus sit sanctificator. Dicens ital, ex resurrectione mortuorum,tria dixit mysteria:temporis, quo quasi tactus maturus sanctificatio haberetur:causaliataris,qua in dignitatem concausandi sanctificationem reis surrectio eleuata est:xintegritatis,qua consummatum est
52쪽
esse secundum spiritum per redundantiam ad corpus. SEκ his xribus iundiis prioribus cosurgit mysterili nouit, quod sanctificare conuenit Christo ex diuina ab aeternol raedestinatione secundum utrant naturam:diuinam sciuicet 8c humanam:non qualem cun*,sed gloriosam: ut vera impleram cognoscamus causam ab euangelista assigna. tam quare nondum erat spiritus datus,quia Iesus nondum erat glorificatus. hoc est siquidem quod hic docet aposto, Ius dicens quod praedestinatus est filius dei sanctificator ex resurrectione a mortuis, qua proculdubio glorificarus est. Spectant reliqua quatuor mysteria ad qualitarem resurge tis ad sanctificandum. Non enim posita sunt haec verba, Iesu Christi domini nostri, ad quasi circuloquendum reuerenter illum qui resurrexit: sed quum facile per pronomen siibstantiae potuisset dicere ex resurrectione esus, si tantum fgnificare voluisset de cuius resurrectione loquitur, sicuti ex verbum mortuorum significauit de qua resurrectioneoquebatur: elegit apostolus tot titulos apponere,vx SssS qualis ex resurrectione prsparatus sit sanctificator mon
Decimum igitur mysterium monstratur per nomen Ie sui: o non solum quis monstratur,pro quanto est nomeproprium:sed qualis,pro quanto a saluatione impositum illi est:ut dixit angelus ad Ioseph.Surrexit quippe ad sesam ficandum IcBs,hoc est saluator, quum deuicta morie unis uersum senus humanum saluauix itam illius inchoando in propria vita corpoxali immortali impassibili &cxere etenim impletum luc est illud psalmus, baluauit sibi dextera eius:quoniam ipse dei filius per suam anima qu si iumctam dento am saluauit sibiipsi corpus proprium vivificado,& dotibus quatuor ab stostolo eolicatis . ad Corin. xinglorificandost vete si Christus resurrexit, & nos r surgemus: ut ibidem dicitur.
Undecimum mysterium regiae dignitatis moninas per nomen Christi. V ere siquidem perruenit in regione valde
53쪽
instantem culpote in regionem gloriae aeternae accipere sibi regnum, quum unctos est unctione gloriae stuper eges.Oponuit siquidem Christum pati haec scilicet inius ias & mortem & ita intrare resurgendo in gloriam luan , Incepisse ergo regnum Christi ex sua resurrectione mori strat apostolus,quum praedestinatum ipsium dicit sancti nosatorem ex resurrectioite qua surrexit Christus: sicut et aio ex tunc incepit executio consuluinatae saluationis quutur
Tune quo p incepisse diatum eius, duodecimum mylte rium aperit dicendo,dni.Qui enim priusvenerat minittrare,subrici & mori, surrexit dominus,dicens: Data elimini Dmnis potestas in coelo Scin teri a. onq, prius non laete dominus quum vere dixerit: Vos vocatis me magiiter αdomine:di benedicitis,suin etenim sed quia prius tecum dum humani coruoris officia no vellerat dominium exerscere, sed subiectionem, surrexit omni ex parie dns: quum impletur illud: minus regnaui decorem gloriae corporali indutus est, D Noster demum mysterio ultimo diciturri non in alicium aut aliquid Mimatur ab illius dominio de quo scriptu est
Omnia subiecisti sub pedibus eius sed quia peculiari modns noster,hoc est fidelium,esi: tum quia dominat in nribis,qui voluntates nostras subiacimus illius mandatis, in quia cultu fidei, spei ac charitatis gaudem' ait gloriam in , de ipsius dolia inio. Fructus ergo resurrectionis domis nicae per li noster notatur:vt 'on quasi inanis aut in tepusion rinquum fructificaturus suri exerat,sed surrexit domi noster,ut statim nos hab serit, ut nunti nos omnino deis ruerit.Pracdesdinatus est ergo filius dei secundum spiritum; ut si filius dei in virtute sanctificationis α resurrectione qua a mortuis turrexit Iesus Christus dominus noster
Perspice lector in duabus explanaxis sententias collect ab apoliolo materiam euangelii de filio dei: dum asis Rin gnationis ac incyrna verbi cam lecunduli
54쪽
militatis δ gloriae statum,& sanctificatius virnitis, ac per
hoc sacramentorii mysteria proposuit. Et ne quid remaneret intactum subiungendo tertium relativit, totam comple xus est euangelii materiam.Nam ubi de capite collegerat, ad ecclesiam ipsius Christi corpus descendit. oportet enim euangelizare quom unam sanctam in Christo ecclesiam:
ut patet in symbolo. s Dino aute ut breuiter persit ingamus de Christi eo
clesia proponit. Primo coniunetionem cum Christo,non qualitercunm,sed dmendendo ab ipsb dicens per que.iuris. Iitur enim ecclesia Christo ut capiti: 8c ab ipso pendet,ut capite pendet corporis vita. Secundo dona Christi in eci,clesia,& comunia toti ecclesiae,dicens, accepimus gratia, 8c dona quibus diuersa membra seu gradus diuersi uini in ecclesia,dicens,& apostolatii. in hoc enim primo gradu reliqui subintelliguntur, Tertio finem intrinsecum propterque distribuuntur gradus ac dona in ecclesia,dices,ad obediendum fidei. Vbi fides no qus sine operibus mortua est, sed Mimata,qus per dilectionem operatur, posita est finis. nam obedietia fidei non est,ubi fides mortua est.voluntas te em renuente obedire fidei,quae diligendii deu super omnia monstra no mouetur homo ad obediendii fidei. Rurissus unitas fidei monstratur ex singulari numero:& non ut
unusquiset in sua fide salvetur,sed obediae fidei uni. Quarto indiuisione uniuersalis ecclenae aperit. Ex eo na 3 Q n o in una tin natione, sed in omnibus gentibus ad hoc unu, ut scilicet obediant fidei viii,gratia unam 8c apostolatum Vnum accepimus:consequens est ut una atm indiuidua sitvniumalis ecclesia Chrilii in omnibus gctibus:iuxta verobum diti,Fiet unum ouile,8c unus pastor. Quinto finem extrinsecum,Pro nomine eius. tota em ecclesia ordinat ad
gloriam diat Iesu Christi: nec sitiat apostoli, d0ctores,protectores Sc.pro gloria propria,sed O gloria filii dei. Habes
ergo summarie ex verbis apostoli totam euangesti male rim,quam intendebat Romanis proponere.
55쪽
AD EA QVAE tanJ difficulpitia materiam
indi cta in principio sunt, non est colatando sed explanando summarie dicendum, licet non admittanir qu0d qui refert filium dei absolute t praedestinatus sit filius dei ab selute: admittitur tame ut qui referat filium dei factum sescundum carnem ex semine David: hoc est filium dei Vt essiilius hominis.Nec est inconueniens ut ill/Wiplicitas relativi sic ordinetur ut semper crescat, reserendo immediate antecedens, in quo etiam prius antecedens clauditiir: hoc est ut primum qui, reserat filium dei: secudum qui,reserat eundem factum secundum carnem: tertium Vero per que, reserat eundem non solum iactum secundum carnem, sed praedestinatum svc.Nec inconuenit diuei fas eunde texstin hab pe expositiones etiam secudum sensum literalem:qm author sacrae scripturae est spiritust an is, qui plures simul sensus intendere potest. Unde autem varietas ipsius textus emerserit, non appMret.Quod enim ex transsatione non contigerit,manifestae diuersitas textus etiam apud graecos.nam apud Vulgaria legitur praedestinatus,& apud Origene destinatus.Vtcumsit, textus Verificatur viro. modo: ut patet ex dictis. Haec deprima quaestione. Irca secund quaestionem de verbis Ioan. Qui non in s guinibus &c. ambiguitas Q
currit primo an una & eadem generatio nege, tur per tres negationeS, non ex sanguinibus, ne p ex voluntate carnis,nel ex Volutate viri:
an Ingulis negationis res pondeant singulae generationes. Nam si una eadem* generatio peronines negatur, inutis lis .idetur multiplicatio tot caularum. Ad quid em opus in iis ere in eu selio naturalem homin in natiuitatem prouenire non istum ex sanguinibus ,sed etiam ex voluna late carnis,& ex voluntate varic Si vero tres generationis species descriptae dicuntur, falsum apparet,ex eo quod ge neratio ex Voluntate carnis, no est diuersa generatione μ
56쪽
linguinibus. Concupiscentia quippe carnis non aliter granerat filios quom per commixtionem carnalem maris &
Secundo an una eadem voluntas sit voluntas camis, &voluntasuiri. a si locutio ista propria est,oportet ex una parte Vnam fateri voluntatem, quum non inueniantur in toto genere humano diuersae species Volilatatum: Quauis enim mimalis appetitus multiplicetur in plures species, voluntas tamen non multiplicatuo dc ex altera parte nullam dicere voluntatem carnis: quia voluntas in sela rone est 6c appetitus est rationalis, Sc no carnalis seu sensibilis. Si vero hon curandum creditur de proprietate nominum, duae voluntates quasi duo appetitus distincte dicuntur
crationalis scilicet,qui proprie vocatur voluntas: dc imbilis,qui appellatus est volantas carnis tunc sententiates neri potuit,sed lingua cohibenda erati quod procul ab euagellilaeae debet. Tertio an filii dei per adopitionem,dicantur proprie natim deo,an secundum communem latum usum quo in lius manis adoptatus in filium,dicitur genitus ab illo per ad ptionem:hi etiam in hac litera dicitur genitus α' voluntate viri. Quod enim proprie intelligi debeat, ex eo videe quod nisi proprie essent ex deo nati, inon essent proprie filii dei. uod vero communiter accipiendum sit, ex eo appas rei quod voluntarie genuit nos, dando nobis spiritu ado. ptionis filiorum,in quo clamamus,Abba pater. A D H A N C quaestionem dicitur quod Ioanes euangelista triplicem ac per hoc omnem in humanis generati nis modum complexus est. Primum quo vita naturalis acquiritur,dc nascuntur filij hontinum ex sanguinibusviri S mulieris.Secundum quo vita moralis contana camitin nobis fit ex voluntate camis:hoc est ex electione eoru quae conisnant cvni.Et hinc nasciuatur filii huius seculi: Moravita est circa aut necessaria aut utilia aut delectabilia seci, quin carnem ercium quo vita excellens consbna rationi,
57쪽
in nobis fit ex voluntate viri: hoc est α electione eoru quae la ratio seu virilis animus aemulanda dictat. Et hinc na scuntur filii huius quom seculi qui excellentes sunt: inter quos quidam heroes vocantur. Itam intendit euangelista filios dei nem ex natura simpliciter,nem ex natura adisicta voluntate carnis hoc est studio ad quscus spectant ad carnalia nem ex natura adiuncta volutate viri choc est dinossicioso ad quaecum fiunt 8c esse possunt virilis persectio: Dis,delectationis,aut gloriaea nasci aut fieri. Et quonia maliquod horum trium spectat omnis generatio hominum secundu quod et esse possibile, siue ex ccclo, siue ex quIcuia causia naturali aut voluntaria cut patet discurr&o Napplicando ideo hanc triplicem generationem negando, aperuit euangelista aliunde quaeredam esse generationem filiorum dei,d ex naturalibus aut voluntatues causis creastis:& statim manifestauit quartum generationis modum: dicens ed ex deo nati sunt. Nec dixit,sed a deo facti sunt cvt caeterae creaturae,quas dixit 8c frustae seno sed diκit,sed ex deo nati sunt:doces filios dei tali modo procedere a deo ut mereantur dies nati ex deo:tum propter naturalitatem in modo producedi: tum propter connaturalitate rei proo
Oid quoniam altioris speculationis sunt utpote a Ioas
ne euangelista dicta oportet altius incholido aduertere hona creata distingui in duos ordines.Vnus est ordo naturet alter est ordo gratiae. In primo ordine sunt omnes subst suae creatae,& proprietates, ctiones:passiones,& q uaecum quomodolibet eius naturaliter conueniunt. In secudo aut, Quanthim ad propositum sipectat,inveniuntur quaedam res quae ita sunt de ordine gratiae ut stat de genere dei: ut chasotas,& lumen gloriae. Bona creata primi ordinis seli et ad deum in artificiata ad artificem: quae sunt aliena an tura artificis: vidomus, arca, nauis, S alia huiusm florantur relam ad suos artifices . Charitas autem dc his
58쪽
men gloriae quae silpremum tenent locum in secundo ordInete habent ad deum ut connaturalia ad id cui sunt connaturalia: ut ea quae sunt secundum naturam ad naturam:mcut calere ad igne,siciit moueri deorsuin ad graue. Quodo eo cognoscere potes quia nihil horum potest esse nati
ra aut connaturale alicuius creaturae creatae aut creabilis.
Non potest siquidem fieri aliqua creatura quae sit .suapte natura beata beatitudine illa quae consistit in fruitioe pro missa nobis in coelesti patria r sit suapte natura amans deum amore charitatis,quo distinguuntur filii dei a fili is perditionis:quoniam si aliquid horum possiet fieri,posset esse aliqua creatura non indigens gratia dei sed ex proprhs suae naturae haberet quod non posset peccare,&seipsam
saluaret.scriptum est enim q.Ioan.iij.Omnis qui natus est ex deO,peccatum non lacit,quonia semen ipsius in eo manet:&non potest peccare,quonia ex deo natus est.& rurasus caN .Omnis qui natus est ex deo,non peccat ed gene ratio dei conseruat eum.
Quia igitur proprium est deo esse naturaliter beatum dicta beatitudine,& amare naturaliter ipsiim deum sic,scili cet dieta charitate: consequens est ut intelligamus hona creata quibus constituuntur fili j dei hic quidem inchoatisue per gratiam charilaus,in patria vero complete per coosummatam gratiam luminis gloriabesse de genere diuino, S deum se habere ad illa ut ad cognata,vt ad conn tu sit ut ad secundum naturam ipsius des.&propterea relis quae crearurae saetae dicuntur,illii aurem dei nati dicuntur. Iure siquidem nasci dicuntur,qui ad connaturalia produs otiatur,qui ad ea quae sunt secundum dei naturam elevans xur. atiuitatis siquidem tam ratio qua nonae ad naturam spectar. Si lial ex termino consideres productionem Gliorum des,natos ex deo intelliges:quia nunt cognati ipsssiimmo deo. Si modum quot inspicias dem inueni . Dupliciter siquidem aliquid a voluntate efficitur. Vno
59쪽
in mederi,aedificare &c. Alio modo ex affectione: ut quam odio vel amore movemur ad aliquid. Quod procedit exterius voluntarie,dicitur fieri a voluntate. Quod procodit in nobis ipsis a voluntate affecta dicitur nasci in volutatriquasi naturaliter illud proueniat: quia voluntas asseucta per modum naturs operatur. habitus enim inclinat per modum naturae:& quasi intrinseci principii ratione induit voluntas affecta quando ex affecta voluntate fimus tales: putamites,aut ivlti,aut avari &c. Vnde Ioannes euangelilia eadem praepositione, scilicet ex:&eodem participio, scilicet nati sus est in singulis particulis, dicensmo ex sinminibus,non ex voluntate carnis, non ex voluntate viri,
ted ex deo nati sunt.nam ii nati subintelligitur in praecedotibus. Ac si replicasset:qui no ex sanguinibus nati,nel mvoluntate carnis nati,nel ex volutate viri nati,sed ex deo nati sunt.Filii siquidem hominum nati sunt in esse naturae ex sanguinibus:et filii huius seculi communiter nati sunt inesse morali ex voluntate carnis, hoc est ex volutate affecta carni; dc similiter filii huius seculi egregiae vitae, nati sunt in voluntate viri hoc est ex voluntate assedia virilitati. s uorsum haec ρ' Vt percipias filios dii similiter ex deo natos. Voluntas siquidem des,omnium quomodolibet creatorum causa est: sed reliquas creaturas producit quan voluntate artificis: filios vero adoptionis producit quasi voluntate affecta: utpote ad Ggnatos naturae diuinae,ad ea quae sunt secundum naturam ipsius dei.Naturaliter em afficimur ad connaturalia nobis. Et ex eadem radice proofertur quod quasi principri intrinseci ratione induit in pro ducendo filios dei: pro quanto tantum sapit prinopi j n
riiralis.Ex ut fp igitur parte,hoc est ex parte remini,& ex Parte principii, quatum ad modum priaucendi tantu na turalitatis diuins inuenitur in productione filiorum des,ut Ioannes euangelista ad haec aperienda dixerit, ex deo nati sunt ili re,& li nati,utrant naturalitatem indicarent.
Et ne haec ficta putes , audi Petrum apostolum prim
60쪽
ea. .epistolae: Maxima & preciosa promissa donauit nos his,ut per hoc efficiamini diuinae naturae conBrtes. Audi paulum ad Roxiii. Quos praesciuit&praedestinauit comformes fieri imaginis filii sui et sit ipse primogenitvi multis fratribus, hi vides filios dei in consertium diuinae naturae eleuatos,&ad coanationem tantam cum deo sitos filios praedestinatos,ut tratres sint primogeniti filii omnis no naturalis veri* dei.Illum siquidem deus natura genuit verum deummos autem volutarie genuit ut simus primisti se creaturarum:ut dicitur Iacii.
Vide demum quod Ioannes euangelista tanti fecit mysterium per haec verba prolatum de filiis dei,ut ne hoc ims possibile crederetur,attulerit pro testimonio id qct est in xime supermirabile,scis cet mysterium incarnationis.subscit enim:Et verbum caro factum est.tanquam diceretivi credas homines nasci filios dei:scito deum esse lactum caranem.ut habes in gl.Sunt igitur in supremo totius uniueragradu locati filii det,qui non exsanguinibus, neo ex volatare assedia carni,nel ex voluntate affecta virilitati:sed ex deo nati sunt.
AD QUAESIT A autem dubitando,ordia
nate respondendo dicitur: δc ad primum quide quod tres generationes excludiitur per hanc triplicem negationem: ec cir generatio ex voluntate camis, non appellatur hic ρον neratio qua fiunt homines secundum esse naturae: sed qua fiunt secundum esse morale ex voluntate, affecta huiusmodi carnalibus:qualcs communiter emergunt filii huius se. culi ex huiusmodi afferubus:alii prudentes rectores:alii negociatores,& id genus reliqui. YAd secundum vero qudd hic est sermo devolutatepro prie:& Vna ponitur voluntas secundum substantiam,dus autem secundum affectum. Voluntas Πquidem una dc ea dem secundum se est quae est carnis-viri: sed geminaturl ropter diuersas asse mones. altera ad ea quae virilis excessentiae sunt: Sc vocatur voluntas viri, altera ad ea quae cara