장음표시 사용
71쪽
expectantium in tenebris claritatem:ibi,priusquam veniaret fides. Et haec re ondet infirmitati legis quae positavit propter transgremonem , qua conclusit omnia sub
ς Secuda est ad paedagogum,ibi,itam lex paed onus. Et haec respicit illa infirmitate in manu msiatoris.datus quide paedagogus est populo Israel tanq: puero elaeto prsalias egregando ipsim ab aliis iuxta illud Deutero.xxq. Pars aute domini populus eius,Iacob funiculus haereditatis eius Gnde huic similitudini annediit apostolus unitate omnium hominum in Christo. Tertia similitudo est ad actores εἴ tutores paruuli haereudis,ibi , uanto tepore haeres paruulus est.Et haec rejicit illa infirmitate,donec veniret lemen.Et in his tribus limis litudinibus perspicere statu eorum qui sub lege erat,dissorentem a statu riseneratorum in Christo penes tria.In tertia quidem penes seruitutem & libertatem,in secunda vom penes imperfectionem 3c persectionem in prima aitem penes iniustitiam δc iustitiam:vt facile pater inspicienti textum apostoli& applicariti. Ethaecde quartaquω mone. In sesto circuncisionis domini, anno. m. D.
XXIIII Posonii. I INCIPIT IENTACVLVM TER
tium:in quotres tractantur quaestiones.
sain nouo testame dicta de sacerdotio,quaestiones tres.
Wrima de verbis Apoca.ca M. Fecisti nos deo nostro r num 8c sacerdotes Et capid.Fecit nos regnu εc tacerdotes deo εc patri suo. E Decundade verbis Petri apostoli inca.'.primae suae epistolae:Vos aute genus electum,regale lacerdotium gens
72쪽
verbis eiusdem Petri apostoli in eodem capi' Ad quam accedentes &ipsi tand lapides vivi superaedificamini domos spirituales in sacerdotium sanctum,offorentes spiritales hostias acceptabiles deo per Iesum Christum.
Circa verba Apo.occum e quaestio an sit sermo de se,cerdotio proprie,an non.nam ad utral parte ratio urget.Quod de sacerdotibus proprie loquatur, habetur tu ex eo Q sermo improprius dedecet diuina reues latione. m ex eo in coniunctu sibi regni nomen sumiuir
proprie quit dicitur,Fecisti nos dia nostro rinnu 8c sacer.
dotes.Qua enim ratioeno impropriatur regni nome,e de ratioe abducedu a proprietate no est sacerdotis nome,
quit simul ponantur. Quod vero no proprie sacerdotis' nome hoc in loco positum intelligatur,habetur ex eo Φ nproprie dictu estJequitur Christianos omnes aut salte ius Hos oes salte praedeliinatos esse proprie sacerdotes.'quod
sanctae matris ecclesiae pias aures offendit:vrpore mutorii
haereticorum dogma. Circa verba quot Petri apostoli primo inducta occurrit primo similis quAio:an scilicet sit sermo de sacerdotio proprie.Na sit sermo proprius, habetur ex duobus.Primo quia de dignitate populi chri. stiani loquitur:constat aut ad dignitatem spectare sacerdotium proprie dictu,& no per similitudinem, Secudo quia sermo iste silmptus est ex verbis domini scriptis a Moyse Emacherubi costat de sacerdotio proprie dicto sermonem esse. I Quod autem non sit sermo de sacerdotio proprie, o eo a uitur,quia sequeretur quemlibet christianum idonatum Me sacerdotio proprie dicto:& sic quilibet christianus esset proprie sacerdos. uod hinc tanto clarius sequiatur,quanto manifestum est ad populum christianum liue sermonem dirigi,&non ad maiores in ecclesia: ad quos sorte referri dicuntur sermonesallaci re Apocalypsi. Occurrit deinde specialis quaestio cur Petrus apostolus' res,rens haec domini verba mutauerit illa. am in Exod.do
73쪽
minus dixit os eritis mihi in regnusacerdotale:Pet ro dixit os aut sacerdotiu regale,Inter quae quata sit dis statia,mostrat diuersa significatio substantivi dc adiectivi. Circa demit verba eiusde Petri apostoli ultimo allata, similis primo occurrit quaestio de proprietate sermonis: quia ex una parte loqui improprie dedecet sacra scripturai Nex alia parte sequitur omnes christiancri esse sacerdotes si sermo est proprius,quu ad omnes dirigatur sermo iste.. Quaeritur deinde an hostias dixerit spiritales diminutiotiis an excellentiae causa . ut scilicet hortetur ad offerendum
spiritales hostias tanis meliores hostijs corporalibus et tanqua ad quales possunt. ANTE EV Amrespondeatur:praedeclarandi iunt Gesacra scriptura termini cu differentiis eoruman duplici sis quidem significatione inuenitur sacerdotium in sacra scris Prura:scilicetvel proprie,vel secundum similitudinem seu Participationem quandam Tt proprie quidem fiesentissimum est sacerdotis nomen vi sacris literis.Secundu vero militudinem rarum quidem est ipsiim sacerdom nomeni saepe tamen sacerdotalium opem nominibus scriptura utitur sic,scilicet secundu similitudinem seu participationem
Sacerdos igitur proprie,diffinitur ab Tostolo ad He,.
Omnis inquit potisre,ex hominibus assumptus,pro h minibus constituitur in iis quae ad deum sunt,ut offerat deo dona & sacrificia pro peccatis.Nec mireris nouitiae,si de sacerdote loquendo: ad pontificis definitionem transire videamur:quandoquidem apostolus ut synonymis viis tur pontificis 6c sacerdotis nominibus:vt patet ibi in multis capitulis.Iuxta hanc significationem constat appellari sacerdotes eos qui officium habebant offerendi deo sacri,cta 8c oblationes:& saepissime in scriptura nominari. Sascerdotii vero nomine secundum quandam similitudi. nem Petrus apostolus utitur in verbis in tertia quae
stione inductis: ut insta clare patebit. Opera .m
74쪽
tem lacerdotis pluries inuenimus secudum similitudinem applicata ad amis diuedarum vinum.Et de interiore actu poenitentiae patet in Psalmista Sacrificium deo spiritus c5mbulatus.oe adhu abstinentiae ad Rom.xq. Exhibeatiscorpora vestra hostiam viventem sanetiim 8cc.De actu diui/nae laudis ad Hebdesia.Offeramus hositam laudis semper deo dest Ductum labiorrem tonfitentium nomini eius. De actu beneficentiae ibidem,Beneficentiae 8c communionis nolite oblitiisti.talibus enim hostiis promeretur deus.
De actu martyritSapali. iiij auri Aa in sermace proba, uitillos,&quasi holocausti hostiam accepit illos. Et unio uersaliter de actibus iustitiae in Psal. dicituriSacrificate se crificium iustitiae,Haec enim & aliae huiusmodi per quandam similitudinem hostiae 8c sacrificii dicuntur: pro quanto induunt rationem oblatorum deo ad eius honorem . Et
smiliter secundum similitudinem sacera dicitur qui haec ad honorem dei facit: pro quanto offert huiusnodi vir tum acius deo, Ginando illos in honorem des.s Ex quibus habes primo quod sacerdosproprie est nomegradus,ordinis seu ossicii publici ad offerendum deo sacrificium:non curando nunc disserentiam inter ordinem,gradum,&officium.Sacerdos vero similitudinarisinome est virtutis:scilicet religionis seu sanctitatis afficientis animuad diuinum cultum .Habes secundo conditiones tres requisitas ad proprie sacerdotem.Prima est quod sit ex hominishus assumptus .Et hinc gradus seu ignitas monstraturiis interli.glossa notauit.Secunda est quod sit pro hominibus constitutus Et hinc publica utilitas monstratur: ita ut sit mediator inter deum Sc homines constitutus pro homini hus in iis quae sunt ad deum aertia est udi offerat sacrificia. Et hinc facultas ad supremit oblatorii deo,monstratur: ad
differetia minora itii officiorii publicorii ad offeredii deo laudes.Nunii ita v intelligas sacerdotiii aut sacerdote pro pricinisi has in eo inueneris coditiones. Offerentes squis
75쪽
dem quae ni virtutum opera deo:assimilantur sacerdoti hus,N participant sacerdotium,pro quanto actum obditionis exercent:seda sacerdotio &sacerdote proprie defociunt, pro quato non ex publico sacerdotii osticio onmit. Et similiter oblata deficiunt a sacrificiis proportionaliter et ut insta clare patebit. s Et si obiiciatur contra haec idd qua ratione Elimius offerendo seipsum in ara crucis,fuit vere & proprie lacer dos,eademiratione sancti martyres offerendo stipis inlara ignis,& aliorum minentorum uerunt vere & proprie cerdotes:ac per hoc ruunt omnia' dicta,'quoniam ex lolavirtute martyrii voluntarii sacerdotium proprie dictum mvenitur.Etsi hoc admittitur, on erit dissicile deducere cerdotium proprie dictum ad offerentes mortificationem
carnis S alia huiusmodi s Ad hoc dicitur quod inter Christum Malios maxima min hoc disserentia.& pro nuc dicemus triplic- .Prima ex parteprincipii:quia Christus ex publico sacerdo oniscio obtulit seipsumsta quod filii constitutus lacerdos ad sacrificandum stipsum:quod de nullo. alio etiam luspicari fas est:quia nullus fit sacerdos ad offerendum inplum inlacrificitim,sed ad offerendum in lege veteri vitulum amoue &c.8 in t e noua corpus 3c sanguinem delini. lariseus autem dominus ex hominibus assiimptus adeo pτ ει pro hominibus constitutus est ad offerendum Iesplum Per mortem propriam in ara crucis:vt patet per apostoli processiim longum ad Hebr. 3- . nas Secunda est ex parte oblationis.Oblatio siquide Chrim fuit secundum substantiam oblationis voluntaria:hoc est, mortuus est quia ipsevoluit,n5 Blii voluntate diuinat,sed
etiam volutate humana:non solum per modum acceptantis,sediper modii causantis'm quantola potestate animae suae erat Phihere mortem suam corporalem,quia anima glorificata,& noluit fieri huiusmodi prohibitionem.
Vnde singularissime scriptum est de hoc yoluntario Lia.
76쪽
liti.Oblatus est quia ipse voluit Et ipse dominus dicit, Nemo tollit animam meam a me , sed ego pono eam a meis ipso Ioanis oci&de sua quo ad hoc potestate subdit:Potestarem habeo ponendi animam meam,& potestatem habeo iterum stimendi eam.Reliquorum autem sanctorum mara tyrum oblatio non ivitvoluntaria quo ad substantia:quia non erat in potestate eorum mori vel non mori:quamuis in potestiue eorum quandoch fuerint circunstantiae moriedi:puta locus,tempus, nodus.Non fuit inquam voluntas ria nisi per modum acceptantis:pro quanto acceptaueriit mori pro honore dei,quasi facientes de necessitate virtute. ertia ex parte rei oblatae.Nam sanguis Christi fuit sua Parie natura rec5ciliatiuus,sarissaetitius &c.pro aliis ,imo pro roto mundo,ut dicitur l. an.hsanguis vero aliorum martyrum ipsis istis meritorius est.Non est ergo similis ratio de sacrificio mortis Christi,&facrific is mortis aliorum artyrum.Vnde manifeshim fit Christum offerendo ipsum suisse vere dc proprie sacerdotem:sanctos aute martyres suis. sacerdotes per qualidam similitudinem, urcerdos est nomen virtutis.
HIS PR A EMISSIS respolidetur ad primam quae
stionem de verbis Apoc.quod sermo est in utrol textu de sacerdote proprie Aecognoscuntur siquidem duo beneficia exhibita christiano populo: scilicet mni dc sacerdoti,s Vbi pro claritate aduene magnam esse dignitatem po puli si erigatur in regnum,& si concedatur ut sint ex his sit cerdotes:ut testatur priuatio eorundon.n enim regnii redigeretur in prouinciam,valde degeneraret:& similiter si populus aliquis priuaretur ut ex eis novossint fieri sacerdotes.aut quod plus est . in ess non essent sacerdotes , vati dedenigraretur.Ad magnum ergo beneficium populi spectat concesso utrius p dignitatis:ut scilicet populus eriga. tur in regnum,&suos habeat ex suis sacerdotes. Vtrano ital dignitatem collatam christiano pNulo es. Apocalypsis testatur. Et regnum quidem deici indicitur ad O.
77쪽
& gaudium in spiritusancto.quod in presenti incipit:iuxta illud Lucae.on . um des intra vos est Lituro autem perficieturim quia nec iustitia nec pax nec gaudium in spiritusancto hic consummaturitum quia Christus ipse expectauit regnareus quo transret ex hac vita.Fit ergo Christianus populus regnum deo quum fili sus 1acificus,& gaudens in spiritusancto. FSiste parumper hic,& nota primo dignitatem regalem
explicari per regnum,non phrreges.ait enim,scristi nosregnum.& non dicit,secisti nos reges:quia regnum directe lonat dignitatem uniuersitatis,rex autem dignitatem perssonalem: in hinc intelligas christianos ereetosproprie in regnum,& non in reges,nus enim istus est in des regno rex proprie loquendo. v Nota secundo eandem excellentiam notariHudd laici cipiat,& in suturo consimmabitur: dum verbo praeteriti temporis dicitur,fecit illos regnum: oc verbo futuri tem. poris subditur,regnabimus super terram.quod tunc verisse immuum christiani corregnabunt Christo in terra viventium. Nota tertio dignitate regalem ita explicata in praesenti & iri suturo per dicta verba v t intelligeretur excellentia hac ita es. uniuersitatis,ut ad per nates quo amin futuro se extendat.Et propurea explicata est quo ad fit. turum per actus regnandi,dum dictu est,®iast,imus si per terram.quo contra sacerdotalis dignitas explicat est per nomen personale,& nihil ad sacerdotes spectans dicis turde futuro:ut intelligeremus aliter communicata dignitate sacerdotale,& aliter dignitate regni: & similiter aliter de aliter se habere ad suturtivirat dignitate.Dignitas na*sacerdotalis no sic est populi ut alibet sit pars sacerdotii,si cui dignitas regni sic est populi ut alibet sit pars rNni:sed sacerdotalis dignitas sic est populi ut habeat ex suis ali,
quos sacerdotes.Et propterea textus utitur sacerdotis nesciquod non in nomen collectitium,sed singularis presbnae.
Et ut contentiosi ac proterui conuincantur , vis
78쪽
deant Baue dispositionem regni 8c sacerdotii populo con.
cessi,errigere dictui intellectu,perspice re clare intuere alia sensum scilicet Q quilibet de populo sit facerdos destruore seipsum Nasi sic christianus populus habet dignitate sacerdotii ut quilibet sit sacerdos proprie loquedorumueretur de necessitate' nullus christianus est sacerdos:quia si cerdos ex hominibus est assumptus,& pro hominibus c5stitutus in ηs quae sunt ad deii &c.ac per hoc si quilibet est assumetus & constitutus,nulli sunt ex quibus a mitur Scpro quibus constituiturinisi forte diceretur in remanet in. fideles in quibus assumitur & pro quibus constituitur. Quod primo est ridiculis,sacerdotes nostros fieri pro infiι
delibus.Deinde no effugit vim argimeti: quia si tot undus esset christianus,nullus christianus esset Scerdos:quunulli homines remaneret ex quibus sacerdos assumeretur,& pro quib' costitueretur: sicut Π quilibet homo esset rex,
nurus homo esset rex: quia null' haberet super quos regnaret.Sapientia ergo diuina disponens omnia silauite reue Iauit christiano populo virant dignitate collata,ita ut instelligatur utram suauiter collata.illa regia secundu suauitate regni,sacerdotalis vero secundu suauitatem sacerdotiit
ut scilicet ex christianis aliqui sint assumpti di costiniti pro alijs sacerdotes.Et ficut vere re proprie dicitur,fecisti nos
deo nostro regnum, colligendo omnes christianos in re gnum des:ita verissime etiam dicitur,secisti nos facerem
res deo,assumendo ex nobis & constituendo pro nobis aliquos nostrum secerdines:quoniam sic & verissime Sc propmssime verus est stimo iuxta subiectam materiam:&totus popul'recognoscit beneficium virum esse situm,quta . uis diuersimode: quia primum in singulis,secundum in quibusdam,in singulis tamen &pro singulis. Et quia in patria non erunt sacrificia,sicut nec templum ciuxta illud Apocac Iemplum non vidi in ea Ideo nihil in futurum
de adlii sacerdotis diuturiquauis Merdotalis αἱ Rit ma μ
79쪽
TEt sicpatet selutio prini ae quaestionis ,admittendo dieti,
Apocaruerba aduniuersum iuristianum pIulum referri: quod tamen multi forte non admitterent. Et verba quide allata exN.capiaton sunt populi claristiani sed animalium S seniorum:a quibus distingui reliquum christianum pospulum apparet intueti xextum: exprimentam ultra animassa & seniores angelos Sc omnem creatura, in coelo, super terram &c. verba autem primi capituli Ioannis apostoli
S euangelistae sunt, Qui erat sacerdos.&in persona ipsius& ei similium glossari possunt.Haec de prima quaenipiae. AD SECUNDAm quaestionem de verbis P triapostoli,pro quanto similem petit difficultatem,patere potest ex dii is responsio. Et breuiter dicitur quod est ibi sermo de sacerdotio proprie dicto, & Q secundum rem gnificatur ibi utram dignitas, regni scilicet &sacerdotii,
collata christiano populo. uo ad modum vero explicans di,aliter explicata estia Petro apostolo quata fuit a Ioanne euangelisia.nam Petrus n5 eolicauit illa per nomen pers nate non enim diiutinos estis sacerdotes sed per nomeipsius dignitatis sacerdoralis,dicendo, Vos estis sacerdostium rut per hoc erudivis quis, facile posset intelligere qd rificatur:scilicetin in illis esset dignitas sacerdotii, sciliacet in vobis est dignitas sacerdotii. Quod sufficientissime
velificatur habendo ex seipsis quosdam sacerdotes. 6c non oportetverificari sic ut singuli sint sacerdotes: quia in dea duetii est si singuli essent sacerdotes,nullus esset Iacerdos.s Quum vero secundo quaeritur cur Petrus mutauerit Veroba domini in Em. dum ibi dicitur, Regnum sacetaotale:
Petrus autem ait,sacerdotium regale. rem ondetur ea rati
ne iactam esse mutationem,quia illud r nu Toletam porale, decorabatur dignitate sacerdotali tanquam illi uriore: sacerdotium vero nostrum, quamuis spiritalius, decoratur tamen regno dei sterno, v ore clariore &mes hore. hinc enim iactum est ut ibi regnum significareturia decoratum
80쪽
decoratum sacerdotali dignitat dicendo,Regnum sacer. dotaleailaverd sacerdotium significa ir decoratum res o,dicendo a Motium regale.
Deciano singula. Promisit populis Issaei deus si seruaret
mandata sua,quatuor:ut dicitur Exodacix. Eritis mihi in peculium de cunetis populis cmea est enim Omnis terra re vos eritis mihi in regnum sacerdotale, 5c gens sancta.
Vbi primo promittit deus habiturum se populum Israel in specialiter propria rem ad similitudinci pectari, quod specialiore quodam iure possiderear Φ id quod communister habetur,unde & dicitur peculiu castrense vel quasi S c. Propterea siquidem interponit, mea est enim omi sister raa anquam diceret:licet ego sim uniuersalis dominus to/rius orbis communi iure creationis, gubernationis &ctavos tamen eritis mei quasi speciali quodamiure, propter specialem curam quam habebo de vobis quasi de pecustio.Et huic suo peculio adiecit tresdignitates: scilicet regni, sacerdotii, &sanctitatis. Regni quidem temporalis: quo niam erigebat populum illii in temporale regnum ipsum dei,ita deus esset illis rex,&msi essent eius regnum. Nec hoc ino fingo,sed scriptura testatur multipliciteratim primi Reg.vi a. ubi populo petente constitui sibi hominem in regem, dominus dixit ad Samuelem: Non enim te,sed me abiecerut ne regnem super eos. Tum quia ibidem.xij. Samuel dirit populo ad idem propositum : Di cistis, rex imperabit noDis. quum dominus deus vester regnaret in vobis. m quia in praelato Nili. capitulo. reprehenditur Populus dehac sita petitione, quae non esset reprinensios ne digna nisi rasione iniuriae quam faciebant deo resti rantes illum pro rege, & volentes habere hominem in re. gem sicut caeterae gentes habent.Vnde populus Israel par uo rempore dignitatem regni des retinuin scilicet a Moyse ad Samues .postea autem in rWnum hinninis degenerando trans ataEt hoc letiam parum retinuit,sul, tribus scilicet regibus tantum:SMile, inuid,& Salomosie.Nam