장음표시 사용
111쪽
commode possedi ura ae circumcisionem diu i termisereantac non punietantur,sos s. h. non licebat facere sine periculo tempore itineris. Pasclia
erat praeceptum, sed etiam erat inimi m , cum non poterat fieri secundam institutionem Dei, Num.9.6. Sic etiam baistismus. Cesset igitur lape stitiosa opinio de necenitate baptismi, dc varia praxis in ista opinione fundam. Cesset etiam neglectus ac dilatio baptismi propter respectus humanos. obi/Er. At nisi regeneremur ex aquadi Spiritia, non silvabimur, Joh. 3. Rese. 1. Si ille textus quitur de baptisino, non loquitur de privatu- - smi, sia de contemptu. v. Sed non loquitor dein limo, sed est talis locutio, qualis blatth. 3. II. q. d. nisi quis regeneretur per spiritum s. qui per Mindum ignis ec aquae corda nostra purgat ab inli
Iutante peccato, non veniet in regnum Dei.
HActenus consilium ipsim, seu res quam suadet.
Sequuntur argumenta di modus suadendi. Unum ex his argumentis expresia proponitur ec comfirmaturi Caetera implicite per .abbreviationem in
Argumentum quod proponitur hoc est: Etaec μpteris donum Spiritus S. Duo hic quaeruntur: I. Cur non sindet promissione vitae aeremae sed
promissione Spiritus s. Rese. Consiluim debebatcge congruum consiliatiotii. Consilitatio quam Proposuerat,erat haec: quid faciemus ut salvari pos simus, Zc liberati a miseria, in quam nos proe ita' vimus 3 Respondet: Convertimini, te quaerite Ic- missionem peccatorum per baptisnum in non en' u Christi. Nam si hoc feceritis. accipietis Spiritum , qui vos omnia docebit, Ecqvi vos idoneos faciet, ut sacere possitis omnia. quae iact' opus est. Vult igitur Apostolus hoc argumento interrogationem ipserum redarguere, ex. impotensam es t ciendum ob oculos ponere. Quoere t : Quid faciemus 3 Respondet : quid quaeritis . quid. iociendum sit 8 impotentes estu ad faciendum quod
ad hane evasionem uiritur. Non tantum in m seriam vos coniecistis ut liberatione opus habeatis, etiam in impotentiam vos conjecistis, ut iac remn possitis, quae ad liberationem iacienda iunt.
Conuertunt ni igitur tametamini , ut accipiatus ritum s. qui vos doctu disiciat Acere quae si lcienda sunt. Non tantum debetis interrogare quis faciendum sit, sed etiam, unde accipiendae viro,
quibus pessitis iacere, quia iaciendum est, te a v
bis requiritur. Instruam igitur vos. de quid iaciem dum sit, re unde accipere debeatis vires faciendi id, quod faciendum est. Convertimini dc baptiet mini, seu credite, de tum accipietis donum Spiritus S. qui vobis dabit notitiamdi potentiam ec volu tatem faciendi quod opus est. a. sed an homines pestis resipiscunt rc eredunt. antequam Spiritum S. accipiunt 3 Annon hinc quitur, quod homo se possit convertere de in Christum credere vi naturalis arbitrii vel gratiae communis antequam regeneretur,te quod deinde,pomquam homo suo arbitrio se discierit Et fecit quod in se est, dc ab aliis se separavit meliori usii communis gratiae, tum demum Deus ipsi det spiritum S, quo Generetur ic sanctificetur Resp. Non quitur. Nam si hoc esset, homo seipso discernit.&est causa suae mutis, bc contradicitur omnibus Scripturis, quibus hominum discretio tribuitur beneplacito Dei, dc situs negatur esse ex nobis, dc Si homo stimim potest convertere dc credere ante quam Spiritum regenerationis ec sinctificationis accipiat, tum non opus habet Spiritu s. Cur igitur hic iubentur, si non possunt' o. i. Quidam exponunt de donis Spiritus S. miraculosis, qualia Apostoli acceperant. q. d. Tunxiaeque talia dona accipi is ac nos habemus, idque istaeundum di tinn Christi Joh. i4. xx. Cum discinpuli mirarentur miracula Christi, respondet Chrisitus: credite in me dc sic accipietis dona queis i
ciatis eadem de majora: Sic cum auditores mira rentur miraculosa illa dona Apostolorum, regum.
dent Apostoli: credite dc accipietis similia dona. Et ratio adjungitur: nam ista promissioJoel. a. non nobis tantum sed vobis omnibus at vestris liberis data est ec omnibus qui procul senti Sihanc expini sitionem sequimur, nulla est dissicultas, nisi quod iobjici possit, non omnibus fidelibus dari dona inbrac ulvia. Sed respondeo: Etsi non dantur illis dona illa miraculosa, tamen ipsis dantur dona majori quesn siint illa, videI donum vincendi mundum reportas inferni, immo vincendi ipsum Deum, dicis quod plus est,quam variis loqui. 1. Accipi potest promissio de augmento spiri i tus S. seu de Spiritu adoptionis ec. sanctificationis
112쪽
re feris Is nulli sunt alligati 'conditioni , sede pensantur pro beneplacito Dei , tamen Spiritus
sanctifica nis et adoptionis in alligatus conditioni, te omnibus illis promi as quotquot com- - corde cum vera resipis tri in nomen Cluisti baptizantur. Ex compunctio te quam profites rur, perspiciebat ses habe initia spiritus s. Jubet litur ut iis benὰ utantur ad resipiscentiae ecfides c situm firmandum, rc promittit tum sore,vtaccipiant incrementum Spiritu; s. quo in fide &res heri aconfirmentur, eustadiantur ec de tau-
Iubet te libere re credere antequam habenthesitum s. non quasi ex luctet, ut fureant quod jubet, sed ut hoc jussu ipsos percutiat siquo sensu suae
impotentiae, ut eam connientes Deum implorent,
.ut ipse faciat,quod ipsi iacere, mur. Si quisprintereat Oremam mendicorum Haudorum qui inc
dere non possunt, Zc ipsi jubeat ad se venire, pollieitus es mos iam, non cum intentione timidendi, sed eum intenti me humilem agnitionem impotemto ingenerandi, per hanc stant vocationem: Quicunque ex his mendicis vocationem plane nerii cum et etiam contemnunt,ac illudunt securo prie te tu impotentiae, illos praeterit di sinit qualis sunt. Sed si qui hac vocatione excitentur' ad confessi nem impotentiae. Ec petitionem ut ad se veniat Ecelae , iam a Natod eos ipse sentet, ic eleem
synam seret. Sic Deus ideo jubet quod nonposi mus ut hoc juben seriam confessionem ec de mrationem impotentiae ingeneret, qua deinde ad sanandam impotentiam moveatur. inliquis itaq; sibi consultum cupit, deponat istos rurriles illunones eisinae de impotentia nostia spirituali, et agno- cur ae deforet stram impotentiam. Sic Deus ad ipsum veniet eique dabit donum Spiritus S quo potens fiat. Agnoscimus hominem posse omnia mala agnoscimus etiam hominem naturale posse aerii x acere cicut Herodes Marc.6 multa scri Dona naturalia. Erilla & Ecclesiastica. sed negamus h minem riaturalem posse se perfecto corde ad Deum
convertere Eu amare toto corde, tota anima, dcc.
in ea mei ne perseverare ad finem, si peratis mmnibus it atauimus carnis , mundi Ec Diaboli. Et en Detuli ab ipso requirit: non quasi essi s taurum ruod homo iaccre non potest. sed ut ea mandatis homo agri frax ac loret sitam im
em nec pro him, sed purum putum donum , ut ita omnis gloria Dei stac non nostra. Confirmatur autem hoc assumentum hae ratione. Nam vobis deliberis vestris Licta est haec promissio , et omni cqui procul sunt , quotquot advocaverit Domino Duplicem expositionem patiuntur haec verba:
i. Vobis Judaeis omnibus qui jam vis itis diadadultam aetatem venistis, id filiis quoque vestris,qui adhuc parvi sitim, te posteris quoque vestiris qui adhuc ex vobis generabuntur per Dei bene dictionem.
ficta est illa promissio Joelis, quae nune in nobis Apostolis impleta est. Haee expositio vera est, si intelligatur promissio iam esse conditionaliteri Si sollicet
se converterent di credereat: Nam abselutὸ non
mnibus Judatis promissus est spiritus s. a. Omnibus vobis Judaeis, qui jam Ucesti sic an ino per veram congynctionem cordis vocati estis ad respis entiam & ndem, ec filiis quoque vostris nimis etiam gentibus, qui etiamnum ab Eces: sia alieni sunt sic enim de cribuntur gentes Eph. 2. v. 1 3.ὶ sol cum tempore simili modo a Deo voco buntur , uti vos nune vocati estis, saetii est haec promissio. Tribus igitur generibus hominum promis
sita est spiritus s. i. O milibus compuncti, Judaeis Nam Judaeis primo promissiones s eris applicam Ini enim sunt quasi primogenesti in Amialia Dei. a. Eorum liberis. Promissiones quae ad phrentes fideles pertinent, etiam eorum liberis debemus applicare, quandiu into contrario rc propria infidelicite tapsi non exinidunt. 3. Omnibus gen 6 quotquot Dominus advocaverit. Nec promittitur hic gratia aliqua universilis omnibus lib. minibus, nec promittitur specialis gratia illis liniet os ab aliis dis reverint, dc suo arbitrio advenerint, sed promittitur spiritus regenerationis Ecado .ptionis omnibus illis tum Judaeis, tum gentibus. eorummae liberis, quos Dominus Spiritu servitutis computaerit, de salutis sitientes secerit, seut ii Judaeos. Talibus enim fit promissio Matth. ii. 23.
Ex his quae ditia stat, sequentia di inius:
i. Quantum di at foedus gratiae seu Euans lii a foedere naturae seu legis, de omnibus aliis L manui eribus ac contractibus. In scedere legis quod cum Adamo iaciebat Deus, ab hominis parte requirebat Osichim, dc ex sua parte promittebat praemium. Et sic fit in alii; humanis scederibui. quaelibet pars suis viribus tenetur praestue quod omittit. I x remittit c urata promittit proe y -
113쪽
mium. Mercator postulat pretium ec dat mercem. Sed in scedere Euangelico aliter se res habeti De non tantiim requirit ossicium, sed etiam promittit: omium Apraemium os ii. I quirit a nostra
pane, ut convertamus nos di credamus. Et id
promittit ex sua parte t non sollina praemium vitae,sid etiam Spiritum s. quinos convertat di nobis fidem det. Requirit ὶ nobis ut in timore ecb tremore salutem operemur Phil. a. ec quid ipse vicissim promittitῖ non solum praemium ti butis d etiam iri in velle de perficere vult in nobis operari. Requirit a nobis ut emamus , dc tamen proiniri se gratis daturum , Estiss. i. Quomodo hoc conciliatam 3 Quidam inde concludunt, quod 1alus partim sit ex nobis, partim ex Deo. Quod nos virtute liberia bitrii incipiamus opus conversionis, ec nos ipses ab cliis discernamus, dc tum Deus ex sua parte etiam aliquid conserat, ut tanto iacilius perficiamu . sed vanum hoci Deus selus omnia, nos nillil si mus.
Requirit Deus a nobis, quod ipsi: vult operari in n. his, dc promittit se operaturum quod nobis trium git. s. Partim iste ut nos non sinat otiosos, sed per iussa ac manisa operetur in nobis sollicitudinem uendi quod debemus facere. 1. Partim ideo, ne sensu impotentiae deterie mur, sed promissione divinae potentiae freti contra
omnes tentationes ec illecebras maneamus flantes.
. 3. Partim deni ides, ut ossicio peracto nihil laudis nohis veniat, sed Iuo maneat ibia dc tota
foris nostrie salutis. Videamus igitur ne abutamur 'octrina Euangelii, neque ad illusiones de cavill tiones, argutantes: βi Deus operatur omnia, quid mpus est ego sim tulicitus,&c.Deus ita docet tu igitur cavilleris, sed captivam due rationem in iis quae non 'es capere: neque ad lasciviam dc neglige xum in ossicio. Abs te requiritur, di si tu non rece his c9'demnaberis: neque ad superbiam di aliorum contemptum. Tu enim is fecit b. sed siquid inte ni est, Dei opus est, qui te discrevit, ne itaque superbias aut alios contem β.IL Quam sectices sint , qui spiritualem illani
comp*nctionem. in corde gerunt, tanta nausea ccati sui laborant , dc contabesnant. Sunt ha quidem molesta ed perses libenter. . Tibi enim o missus spiritus S. qui omnia sinet Ec opus periclausi habes causam gemendi eum Paulo: o me misi,nuo Fumuli rabit : tabo etiam causam laeta R Ao tr. I
di cum eodem: Gratias ago Deo per Christum qui me liberavit. Peccata tua remisia, Spiritus tibi diriri quo fine datust In conseiatorem contra tuam tristitiam. In medicum tuae infirmitatis. In arctam silutis. III. Habemus hic confirmatio m paedoripti sint. si enim liberi fidelium pertinent ad se usgra, tis, ec habent promiuionem Spiritus s. quis recuset
aqiram quo minus baptizentur, A L io 7. dc i i 7. dc i illum foederis accipiant ad consolatum parentum dum iunt ratione inferiores, ec ad suum proprium Alatium ubi adoleverint. 4' secunda' baptismo sui doctrinam vivere Cueperint...Haei nus primum argumentum, quo Apostolus coniislium propositum suasit. Caetera non exprimuntur, sed i nilim implicies dicitur quod multis aliis rati nita .rcitatus 5 natus sit, ut consilium suur'. secutis virentur H va illa seu curva generatio:
a. Ministrorum est non tantum dicis talice a re, sed etiam protestat initas ta vehementibus hortationibus conscientiis imprimere, doctrinam suam, ut ei fiant obedientes. Si dicere susticeret quid i iendum sit ficile esset ii otium. Sed dura sunt corda hominum ec multis comestationibus talionationibus commovenda. 2. Conversio ad Deum includit separationem . pravis hominibus. Si quis se vult ad Deum conver tere dc tamen secius impii mundi mamem, vana ea conversio. Nam amicitia mundi inimicitia Dei, ecprava sedalitia currumpunt bonos mores , I. 'Is . Exite ab illis,popule mi, ne plagarum ejus sui pocipes 3. Qui sunt extra Ecclesiam, sunt generatio cis o stu pervers idque non tum propter corrupti
nem naturae omnibus hominibus communem , praecipue propter spontaneam perversionem animi, qua se obdurant contra omne bonum, ec instar fi
xibilium serpentum subtilitatibus et cavillis se suost orant contra accusationes legis di consuentiae. ia. v. M.
T Atius nonnihil hunc versum explicabinius, i,1 rius si mam supra etim recensiimus. i. Dicitur quod Petrus multis aliis rationi iis serit suum consilium. Vnam rationem expres-
qua qui ila acce mestot hiritum Sarco Liuia
114쪽
rarum uri sequerentur. Caeteris ratisim Lucas non exprimit, red tantum dicit, Petrum etiam phaxes aliis rationes adhibuisse. Talibus abbreviationibus scriptura etiam alibi utitur, Joh.2o.3 o.ec 21.2s.
Luc. 3 18. Sed quo fine hoc dicit, quidpri est sh re Christum 5: Apostolos adhuc multa alia dixisse, qu in scripta sint, si nescimus quaenam sine illa ' Annon hinc sequitur necessim traditionum diverbi non seri y R '. Ita quidem fit iis Papatus quia Scripturae non omnia habent, quae a Christo Apostolis dicta dc iacta sint dia ipsi resulta com-1 1iscuntur de venditant commenta tua pio illi equae his abbreviationiblis indigitentui sed quae hare dacia ' Si Spiritui S. utile fuisset illam n scire, sine dubio non tacuisset. Indi tu multa alia se dicta ab Apostolis , ut Apostolorum diligentiam
hodiernis ministris in calcar dc exemplum proponat, ut illi quoque studeant multu rationibus cere, quod una non possint. Non exprimit tamen
re illas iuerint . . in quae scripta sunt,
Lissiciunt ad finem Scripturam inequendum scri-rtara enim non Hed scripta est, ut nullo alio labore opus haberemus, sed ut esset sans ac regula, ex qua notitia Euingelii hauriretur, di secunddiri ' in ministri Euangelii, ad ineulcati octin illius vocandi, funebonem tuam adiit in barent. inoli multa dixerunt visa --, sine cirepta' non sunt, interim tamen tam multas i sunt, ae ut citis ionem Ecclesiae utilaac nectitarium est. i IL-- παρια M. Quomodo hoc inulligendum, Q rationibus testatus esu Ratio rubus probamus et demonstramus, si nori teli Nisuri Testimonium enim est Uirmatio ι jus fides
non ahitur rationibus, sed auctoritate pessonae a firmantis. Et an pastorum intestimoniis sitis probare quod dicunt,ac non potius rationibus domo straret In Papatu homines nituntur testimon
Pastorum, qui testantur. jurant id oppignoratione imarum suarii in certificant. quod tae sit verita contionantur. non retrus quoque ita videtur feesses RO. i. si Petriis simpliciter suo testimonio cor basse quod atmirum non seret. Erat enim Apostolus' immediate i Christo vocatus, Gionum Ch ἀν- τακι miri lin Guabnes, tus s. divinis us, proinde test
d ministros ordinarios , qui ' libri habent testim
ut doceant Ecclesiam ex Seriptura εc secundum Scripturam. Hi proinde non suo testimonio debent comprobare quod docent sed testimomo Scripturita
x. Etsi Christus te Apostoli tot haberent testisemonia sitne α uriri ac ἡ hcelo, ut simprex eorum te stimonium scisceret ad fidem, tamen raisi aliquid dixerunt, quod non ex Scriptura probarent, ut pateti gentibus eorum scripta. Et sine dubio is quoque hic sensis est, quod Petrus multis testimoniis Scriptum probaverit, hoc illud em unicum conssiliuni tauris,quod ipsis dederat, videt conversionem ad Deum scit leui in Jesim Christum, Aebor. io. 2 iActona 8.1i 3. Sed dc aliud quid hac voce notatur, scit. quod Petrus probationibus ec demonsibationibus sui eo unxerit asinuosam obtestationem de conte stationem; quae ad movendum conduceret Taliabus obtestationibus saepe utuntii, Prophe dc postoli. SiE q. g. Moses obtestatus, seu intestimo nium . arci uim ecteri , Deuteron. - 26.ec 3 o. 1ν. sicJos . xx. Jos in testimonium vocat propria promissa auditorum. Sic Paulus conmem
tias auditorum appellat, Aα 26 . I. r. Io. In
Sie Pauluxipsum Deum testatuit in animam suam,Rom. 9. I. 2. Cor. 13. I. praesertim huc quadrat
h. i ,:Gal. r. 1.3. quid hoc testor per Deum ne amplius ambuletis 3 q. dicat, Ego Deum testem in voco, vos perituros si se agatis. Et in hoc minimi
ordinarii 1Mssunt imitari Apostolos, ut seipses iti
convincant per Scripturam de sua doctrina, ic in ea ita sint fundati. ut non tantum ex staptura eam au
ditoribuspoisi ut demonstrare, sed etiam ut necessitate postulante hanc doctrinam proprio testi monio possint confirmare.' asi id hoc est, doctrinam suam proprio testimonio cosutrinaret Non est jurare dc se execrari 3c animam oppignorare quia haec sit vera do ira, sed est, i. Auditores suos pertinaces ad tribunal Dei vocare, di appellare testimonium Dei super sua sinceritate in quaerenda auditor recitate. q. dicat, Deum testem invoco, quod nihil vobis concioner, nisi quod novi in verbo Dei iund
tum , 5: ad salutem vestram necessatum esse ac utile, quod, quae doceo, non doceam ob auctoritatem humanam, ob commoda temporalia, dcc sed exeonscientiae convictione.
i. Est etiam vitae suxiamus, si iis est, testari, seu obsignare veritatem, v dicat. Haec est illa d ctrina in qua vivam ac moriar, Aduq ita O
115쪽
victus sum in conscientia ex Scripturis, ut eam vita dc sanguine obsignare non dubitem. Tam firmus et fundatus debet esse concionator in sua doctiis
xit ei etiam hoc testimonium dari possit, si opus sit risi enim hoc testimonium pastoris, non illud sandamentum, quo fides uditoris niti porest, o enim est testimonium Sc turae ) tamen haec pati rum firmitas re concietio multum potest ad confirmandam fidem fregis, si modδ non sit audax de
pertinax praesumptio, sed sana parrhesia in verbi testimoniis fundata.Multum interest inter Hoquentem studiossim ex Academia recenter ec cloquenter concionantem, ec inter sinum pastorem, qui in doctrina sua fundatus, radicatus, firmatus est, ut v tatem doctrinae suae vita ec morte sua possit testari. Ne occoecet vos sacrificulorum audax praesumptiori qua animas oppignorant, ecc. Habetis di vos per Dei gratiam pastores, qui non ex cinco et clo ec cadinali audacia& pertinacii, sed plena de vi a persuasione ic convietione cotis lauta' per scripturas vinias in facie Dei vivi testantur, 'uod Reformata dinctrina sit illa doctrina, quaecum so ptura sonuenit, ec per cujus sinceram receptionem rc praxinvitam habere potestis, qui etiam sanguine suo non detrectabunt obsignare hanc vi tepa, si inua vin
xI L Σι ιητι cis , dcc. Le. -ipite ec sequimini consilium, per quod servari potestis. Christus est is qui silvat, Matin. i. nos sumus illi qui salvantur. Sed quid est salvari,an hoc notat meram passionem'
Non notat passionem, sed actionem veram . vidH. receptionem dc exsecutionem isti*s consilii, quia Salvator nobis dati Christus dat consilium, '
MAa, ς;um. Nos tenemur hoc consilium e
sequi. Sed an igitur Christusω consilium, ec nos nostris viribus illud consilium exsequimur 3 Resp. Christus dat consilium, lanos illud co Nasum exsequimur. sed non exsequimur nostris virib M sed Christus operatur in nota ut exsequamur. Sed si
ipse operatur, cur postulat a nobis i Ut postulando operetur. Nam Christus se uou convertit, non credit in Deum, sed hoc nostrum est. Et tamen nos hoc rum possumus. Christus igitur ideo a nobis ostulat, ut postulando in nobis operetur. Nostrum est opus, a nobis debet fieri, sed nou ex nobis , Dei donum est, Eph. x. Deus di veste dc inicere πω ur. Phil. x. Nostrum igitur in convertere aec ere, ec convertendi ac credendi vires humili agniti ne impotentiae apud Deum vi rem. V de x Cor F.
Resp. i. c. a communione quam habemus cum illa generatione, salus peccatoris non tantum in eo consistit, ut ad Deum convertatur, sed etiam ut ιmundo separretur, nec est vera ut Deum converso.
Juae non is a pravo mundo separatio. Et quidem splex est Maratio. 1. Interna, qua pravam mundi vitam incipimus
odisse , ne communionem habeamus cum operibus
tenebrarum, Haec praecipvε ne si tria, sine qua e terna nillil est. Se in i sumus externe a Papatu, a mundo , dcco unis Ecellasiae. Sed si corde a huc favemus ope bus mundi dc Papatus, stra est separatio externa. Sie Libertini corde sunt ab E
clesia separati, dc tamen pacis causa,ut sunt, exter nam colunt communionem , ut tanto tectius
ent se rum dormitum venena. Gr dc anim primo debet in iram Genes 9.6. Pium. II 9. 1 36. PU. 39.21.2' Vide etiam Matth. 6. α - cpienti mundi, inimidita Dei, Rom.. s. Non est Audicam
ninus ferere filium strum communionem colem cum hostibua et . mpum. Quanto p in igitur Deus lorat. Disc ab injustitia, qui nomen Dei
object. i. At periculi, sum est se separare. parit enim plerumque persecutionem is Re p. At non se mnio parit plagas ec ulti ei divinam Esa.sa. I I.
Quid autem tolerabiliqs ZiqbHI., 2. Separatio es 'opus carnis. Schisma ego as damnabile, Gils xo. Reis. Magna est dis rentia inters hisma ta separationem Christiana schisD in s ira tio a bonis, seu a vera Ecclesia pro r rem nullius momenti, sed separatio est; malis ob corruptam doctrinam Livificam rc cur
non licet manere sine communione mali
3. At Christus cum impiis Judaeis ciniit
communionem. Fuit enim membrum Judaicae M cle , di su ris eorum interfuit. χιίλ. Hoe Christus secit, quandiu licuit sine communione mali quandiu necessarium fuit ad implendas figuras RT. sed cum jam ce emoniae esturit impletae, non
mali, dc fieret quod ripti a est, Apini sios separarunt dis es .
116쪽
Cum De ex gente es ira evocavit suun Ecclesiam, qui resin. tur 5: non evocantur, sunt g neratio cum A, idque non tantum p ter generalem cor ruptionem omnibus communem, r -
ue per indurationem sui ipsius contra E - gesitan. i. Est smilitudo simpla ab aedificatombiis. Pe ambulat quis stivam , separat omnes arboms r Oas.&ad aedifi randum aptas, caeteras curvas, ecimn nisi incendio aptas relinquit. Sic Deus evocat ὀ natione aliqua , dc in Ecclesiam congregat omnes, quos si pilari sta mesa iecit rectos & aptos, ut sint lapis vivus, columna vel trabs in aedificio Diaritualis Hierusalem, caeteros vales sint relinquit, ut tandem fiant titiones inferni. - x. Ves request illud Matth. 3. . ubi homines contra Euangelii vocationem se indurantes, vocantur generario viperarum. Vipera enim stat serpens, inandis σκολον seu tortuose incedens, cum quirutius rem e parantur, qui se contra Euangelium indurunt. Nos hinc dis mus. i. Qia iusta sit condemnatio eorum, qui per
gularem gratiam non evocantur. Sunt enim g
neratio perverse , malitiosa ec proinde pomis ta
a. Quis turpis res sit indurare se contra vocationem Euangelii sunt instar aspidum qui aures obturant contra vocem Euangelii, ne perdant v vienum malitiae, Psal s8.s. 6.
E ctenus occiso directionis, de directio ipsa, u sum consilium , sequitur eseruis hujus, vii L converso multorum auditorum, emomoue ad Ecclesiam adductio. Voco esse m cona Euangelici, quia conversio hominum non
osti sex cons uens praedicationis angelicae, verum ac propriὸ di m illius esse m. In ro. bus humanu cum unus aliquod consilium dat, & er consiliori illud exsequitur, datio consilii ec secutio consilii, non li ni se in causa die Gim, sed tantum ut antecedens& uens: Verunt in praedicatione Euangelii datio consilii, r. Greutio consilii unt eam rc - m, nam perfusionem Euan si .Deus es t in nobis exsequu-
Euangelium non est consilium mere verbale quod tantum suadet, dc neminem persiadet, sed est consilium mox, quod, quamvis a multis r icitur, t men multos persi adet, & ad obedientiam perdi est Euangelium non est consilium sine es . Arplica Ei a. 1s. io. it. solatium pro fidelibus ministris, qui quidem cepe queruntur ex Etas 3. i. quis credit pra dicasoni nos sed tamen habent hane
promissionem,quod non in vanum laborabunt. Numerus conversorum fuit inciter 3 ocio. c profecto concio. Res masnae potentiae quod unus Angelus una nocte occidit i Ssocio. viros. Sed longe facilius opus est issooo. vim occidere, quam 3 ooo. animas ad Deum convertere. na unus Angelus sitis naturalibus viribus potest i8yooo. viros armatos occidere, sed si omnes angeli omnes sitas vires conterrent, non possent unum hominem ad Deum convertere. Et tamen converso lorum 3 ooo. animarum est verum esectum concionli P tri, ut de Petm vere dici possit, quod uno memento 3 ooo. hominum convenerit. M una est, quod Apostoli miracula fecerunt, claudos sinarunt, mose tuos excitarunt, sed unam animam convenere lon-O majoris 4: praeclarioris existimationis est, quam ter mille miracula facere. M praeterea in miraculis Apostoli tantiun sunt eause morales, quae fide depreon us sitis miracula a Deo impetrant. Sed in
conversone hominum sent verae instria mentales causae , quae ad regnerationem novi hominis non minus eo erunt , quam Pater ad generationem rati filii. i. r. is. Gal. I9. Philem. v. o.
gitis hinc, quantum de Ar ministris Ecclesiae. Multum debetur Magistratibus , quippe siti,
orrum alis ducimus vitam quietam: Multum m dicis, multum aliis opificibus, qui commoda co
poris nostri promovent: m si ulli hominum et neri quicquam debetur, cenὸ nulli sunt, quibus tantum debetur, quum ministris Euangelii. N
praedicamus hoc, ut ornemus nostrum ordinem. Novimus Giim linuendum nobis esse, ut lo u tur Pau's , i. r. ig. v. io. sed ut vos stiaris
quid vobis prodesse possit nostrum ossicium, si
ne utamini nostra opera. Vinum vendibile non pus habet hedeia. Hoe proverbium in nobis locum non habet. Est enim opem nostra tam botri ac utilis humano generi, ac quaequam dilia, & tamen nemo nos aestimat nisi multis argumentis a noviscinem id ii quod Eummio si citur. Iubet de i persuadeatur. Pistoribus, coquis, sutoribu , me
117쪽
COMMENTARIUM mali utuntur, eosque quaerunt, si se non os runt. Si qua in Republ. nulli essent pistores icc. non quiesceret donee accipereti sed si nulli minim i, n mo sellicitus erit de vocandis. Nosti m operam ne mo desidet , nisi qui prius propria nostra commendatione lucri faetiis est. Oportet simiis sicut medici circumforanei , a quibus nemo emit, nisi uos propria commendatione persuadenti Consierate, quaese, quae sit vis nostri ossicii. Eilestiis noster est convertere animas. Sitis igitur selliciti de habendis et retinendis talibus. Unus minister uno momento convertit 3o oo. animas. Et sicut sunt potentes ad bonum, ita etiam potentes sunt ad malum suorum auditorum. Sicut enim per Spiritum Dei rc semen verbi r nerant eos quos Deus ipsis dat, ita caeteros, qui ministerio ipserum opponunt pervicaciam animi, indurant & terribili judicio do vinae maledietionis subjiciunt. Esa. 6. 9. io. Vener mini igitur ministerium verbi tanquam brachium Domini quo essedit magna. Hoc enim illud nomen est, quod non tantum scripto sed etiam praedicato Euangelio competit. Estote vos sapientiores Ec oscite quantum vobis Deus dederit, dum minuiterium verbi inter vos erexit Obi. I. At ministri
pis quid faciendum. x. Verbum promissionis, qua pollicitus est. consilii fructum. Utrumque verbum
. i. Consilium Euangelicum, dum consenserunt in media salutis praescripta, recipientes scilicet, pr ponentes ac promittentes se peccatis convertere dc remissionem peceatorum per fidem in Christium quaerere, seu ad Christum confugere, de meritis qua niti per veram fiduciam, tanquam causa dciun
mento reconciliationis cum Deo.
Promissionem Euangelicam. Etit enim sciebant suam impotentiam seipsi, convertendi dc in Christium credendi , tamen consenseriant in haemandata cum fide 3c fiducia distinae opitulationis per Spiritum S. Initium itaque verae conversionis consistit in receptione verbi Euangelici. Probe n
I. Receptio est . vox relativa dc praesipponis oblationem. Vbi oblatio, ibi receptio. Ei ncomversione sicut in contractibus vel foederibus, ubi pars altera inieri bonum aliquod sub certis condiationibus: Altera oblationem ita recipit, ut in ditiones consentiat, ec bona promissa se confidat habituram. Sie hie Christus offert remissionem et sepe aeque mali ac s italosi ac ipsi auditores. R α. - peccatorum de Spiritum sanctificationis ac obsi
Non debet vos hoc o dere. Etiam sie filii inter Apostolos. Distinguendum est inter persenas &ossicium. Spectate vos ossicium, non persenas. Ex coelo plurimae tempestates, an igitur codilum non est creatura terrae utilis dc necessaria Z Inter Maabstratus iustitiae desenseres, se e multi sunt justitiae violatores, an igitur Magistratus ossicium est contemnendum 3 Sunt autem de hac conversione sequentia n tanda: r. Initium conversionis vers r. anabaligar. Progressus cenversionis v. a. boo;tgang. 3. Status ec conditio Ecclesiae conveta a vers. 3 adfin. Initium conversionis consistit in eo, quod verbi ruritureter bapti .antur ae uae bantur Ecclesiae. Habemus hic conversionem i. Internam: Recipiebant libenter vectum P m. i. rxternamele .
Verbum Petri quale suerit, nuper audivimus. vides. i. Verbii consilii vel mandati,quo eis gnationis sub conditione poenitentiae 2 fidei. Nos recipimus hoc Euangelium, dum inaconditiones requisitas consentimus di fiducia promissionum
nos in obedientia receptarum conditionum sustentamus. Magnopere errant qui receptionem Euam
gelii putant absitavi mera fidueia promissionum, quasi ad tautem nil opus sit, nisi m quis di t, confido,quod mihi mea peccata sint remissa, dcci r Ilium non tantum habet promistiones sed re minata ac conditiones, quae non minus sunt recipi dae ac promissiones. Recipe prius mandatum de poenitentia seu conversione, recipe mandatum de firma apprehensione meritorum Christi , et tum confide tibi peccata esse remissa. Totum Eua unlium recipiendum est. Non dicit: fecerunt verbum Petri, sed, rem
perunt. Magnum discrimen inter haec duo. Possit mus recipere Euangelium, sed non perficere omni modo. Recipimus dum consentimus,pmponi in i , nitimur, cupimus, luctamur. In hoc polita ver
obedientia Euangelii, sed interim dicendum hic; Velle mihi adest, sed perseere non inventis, Rom
Additur pono qualitas convcrsi is : Recem
118쪽
-x Recipere est interiale conversionis, sed αυι ,- recipere est sormale, per quod receptio bonae sinapiorum distinguitur a receptione atrio harum. Multi hypocritae recipiunt Euangeliive m. Ax. - ν Luc. 8. ii. sed non seu libenter. Quid autem est ασπι-s r cipere ' alas . i. Receperunt ver in com , quia neque hypocrities ob externum aliquam rejectum mundanum, neque coactὰ receperunt, sed ex intrinseca persuasione & convictione de bonitate et i lubritate hujus consilii. Sicut scortum Repe recipit aliquem virum in matrimonium , non ex amore ipsus viri,sed ob externa commoda, ret, nens interea animum scortandi cum aliis: sicut Z Pori circumcidit filium, quem maluisset non es cumcidere, sicut civitas victoris leges recipit co-ina, ita multi Euangelium Despiunt non amore
Eua elii, sed vel ob commoda temporalia, quae inde erant, vel ex mero servili metu pinnae: Sed pii recipiunt libenter rc cum desiderio, non quidem eum desiderio ec lubentia, a qua absit omnis o nis resinatio , sicut homo sillam recipit potum Lem fine omni musta, sed tamen cum vera labentia di cum desiderio, sicut homo orcs vitatis ci us recipit amaras potiones medici, sicut civilia Tyranno possessa ec rimo D num obsista ac expugilata libenter recipit leges istoris. x. Receperunt ae --ς, vectum promissionis, quia non haesitarimi dissidentia, sed taciles fuerunt in signanda Des veritate. Sicut cum bona in vana tur, aegialc dissiculter credunt homines triastes, i rerum ac circumst uitiarum ignari, sta quino auctoritatem de veriatatem ac pruden- iam narrantis, non se praebent dissiciles in crede
eo, ita fideles, scientes quis sit qui promittit, prom- τε promissioni fidunt. oh. At etiam hypocritae με
Recipiunt cum muri. Luc. 8. 13. R p. Solum obum metussionis cum gaudio recipiunt, praesertim quatenus inseconia et aliquid temporalis emolumem od carni gratum sit. Eis enim etiam in Gai gesto aliquid quod carni gratum est. Ve
humautem conruit non recituunt staps tim cum nausea respuunt. Externa conversio est,
quod per ba sinum additi sint Echlesiae. Ba
musis celamentum insitionis in E esam. In -- contractia post contrainim ipsum proxima
lum foederis Euat lici. Ad testandum igitur se
serio contraxisse, si ium recipitini sigillum continctus. Neouetaniam baptizantur. plene adduntiar Ecclenae, i. e. plenὸ se submittunt imini redi triplinae Ecclesiae tanquam membra Ecclesiae. Postquam nupsit Demina, postquam se elocavit ancilla , necesse est veniant in domum ejus cui nups runt ec se addixerunt, quem pro marito ac hero re ceperunt. Sic si contraximus cum Christo, ejusque veritum recepimus, necesse est veniamus in domuit,
Resutamur igitur libertini nostri, qui conjunctionem cum externa Ecclesia non judicant necinuriam. Deus nos in gregem dc domum vult coblectos, ut una pascamur. Ne igitur derelinquamus ex regationes nostras. Sed quid est adjungere sollicui Ecclesiae' sicut qui familiae membrum est,
is se legibus, instituti, de ritibus iamiliae subjicit, incommuni vi praesens est, Ece. Ita qui verum E clesiae membrum est, assiduus est in concionibus ic bus publicis, sedulus in usu iacramentorum,
disciplinae Ecclesiasticae sponse subditus , pacis d.
fretur aliquis quid opus sit ita saepe ic seni
per concionari, cum paucis vicibus dici pos sit quod tare opus est, nec quicquam dicatur quoai non dictum sit prius te auditoribus satis cognitum Seu in promptu est responsio, quia homines sum in rebus spiritualibus, sicut pueri in rebus communibus, scit. oblivios, poemi, petulantes. Quanti nogotii est regere pii si Toto die reprehendendi, prohibendi ec cohibendi ac admonendi sunt, saepe
adiguntur ad seriam voluntatem emendandi se, seo momentum vix praeterierit, quin denub ebulliat puerilis petulantia de novam requirat repressi nem. Pilo meliores non sunt homines adulti in ro bus spiritualibus. Imo cum pueri tandem ad lescant ad eam prudentiam, ut dis plina puerili amplius opus non sis, nos nunquam in spiritinesse bus adolescimus in hae viri ad eam maturitatem dc constantiam, quin semper opus habeamus spis
inali vobi disciplina. Crinimus quidem rc pro cimus , sed non ita, ut sine ad mento verbi Ic d i implinae propriis trisabsistere queamus. Necess
in lim sciant nostri auditores. Nam si nescium se
in rebus spiritualibus adiatae infirmos, lubricor, is i.
119쪽
instabiles, ut syt pueruli in rebus communibus, nimis facilὸ se subtrahent disciplinae verbi, putantes
se sapientiores este, quam ut opus habeant ope ministerii. Notatu dirari sunt verba Christi, Luc. 18, 37. q. d. 'ui se non aeque impotentem ac perpetui auxilii indigum agnoscit, dc a verbo Dei dependet, sicut infans ab ii libus matris. dcc. Non suificit igitur auditores eousque adigere, ut se semel ad Deum convertant,sed uiam informandi sunt , quod post conversionis initia opus habeant magno lab re & multa ope, ut in convertime possint perseverare, pergere dc crescere. Hoc fine, taut nuper e I licuimus initium conversionis horum trium milium persenarum, ita nunc progressum ejus explicabimus. Duo sunt in textus: i. Forma huius progressus in conversione:
i. Materia illius: In dom- Apostolorum.
Forma est in voce Vox notat perseverantiam in eo quod coeperant. Explicata haec vox c. i. i . Est simile a nautis, qui navem vento rc fluctibus i littore repulsam remis& contis littori vehementer applicant. Significatur hac voce, quod postquam nos semel cunvertimusta Euangelium recepimus, magno labore opus sit ut refleveremus in eo, quod recepimus, illudque ex c- quamur. Multo dissicilius est in conversione pers verare , quam se primitia convertem. Rationes sunt: i. In prima conversione nos sese passive nos habemus, dc Deus est qui nos convertit di trahit ac vivificat dc Christo inserit: sed in perseverantia dc executione recepti Euangelii nos debemus esse activi. Postquam enim viviscati sumus nostrum est vivere, agere, operari rc praestare quod recepimus. Sicut insans in utero matris ante nativitatem gelitur dc nutritur ac vegetatur maxime vi matris sine si a concursu , sta postquam natus est, mater quidem lactat, sia infans debet lactere, di sibi ipsi nil vi
trimentum applicare, ecquanto fit adultior, tantorius cura vitae ic nutritionis a matre devolvitur in infiniem: Ita priora conversio est magis Dei opus, sed postq'm regeniti stimus, non possumus quidem perseverare sine Dei ope dc auxilio, sed tamentum cura spiritualis vitae plus in nos ipsos devolvitur. Dissicilior igitur est perseverantia, qu im prima conversio, quia illa plus in nostros humeros recidit.
in se quid in dissicilius in mortuum reviviscere,
quam vivum operari. Sed nobis rumor e dissis lius est, quam illud, quia plus est nostrum Hrus, quEm illud, major est noster concursus ad hoe quam ad illud. Perseverantiam nostram Deus aequὸ
operatur ac conversionem nostram primam, I. Petii. s. sed tamen ita operatur, ut plus a nobis requibrat , postquam rivificati sumus , quam cum eramus vivificandi. Applica Eph.2. I o. clandimur ec prae paramur ad bona opera. Hoc praecipue Dei opoSed postquam conditi stimus, nostrum est in bonis operibus ambulare. a. Prima conversio consimi in receptione, sed persevera itia in executione Euangelii. Jam autem multo facilius est consentire in aliquas conditiones, easque in se recipere, quatin receptas exequi. Facile est persenas duas contractum inire mattimonii de sibi invicem promittere omnia ossicia, omnemque amorem, sed dissicile est hane promi nionem eo qui, cum per occasiones animi inflammantur in contrarios as s. Facile est nomen dare militiae, sed dissicile militiae munia exsequi per omnia dum Facile Petrus descendebat in mare atth. 14. 29. 3
sed dissiculter perseverabat. Sic ficile est accedere ad dies supplicationum, ad comam Domini, dc ibi publice coram facie Dei dc Ecclesiae Euangelium
xecipere dc confoederationem cum Deo facere, sed cum deinde ad executionem ventum est, cum comtra ventum et flumen agendum est, cum carnis appetitus invalescit, dc in contrarium rapere cutagit, cum illusiones vel persecutionea mundi in transversim rapiunt, cum scandala maxima piet aris prM xin obsepiunt, cum Deus se hostem dc contrarium
ostendi tum durum est exsequi,quod recepimus, ectum a nobis requiritur illa συνη Hρηπις, qua vim faciamus ut ingrediamur dc per angustam portam penetremus ec icedus initum servemus. Solet nobiscum esse, sicut cum Israelitis, qui pressi servitute AEgyptica libenter recipiebant Mosen, ducem in Canaan. Sed cum egressus tantis exciperetur peri culis, semper cupiebant reverti. Hoc exemplum plane hunc in finem des riptum est. Rec vehemens perseverantia non minus ό nobis requiritur, quam ipsa prima conversio dc Euan elisi receptio, immo
ira ἱ nobis requiritur, ut studia sit futura illa sine
hac, immo ita reviritur, ut nisi perseveremus, po jores simus futuri, quam si nunquaan coepissemus. a. Petri 2. 2 i. Sicut cani ductor in praelio, sicut navarcha in procellis sua solet emittere
ad excitandam vie risi v m, ira b riura nobis
120쪽
sit et acclamat, ut perseverenitas. Vide Exod. uti in non fient pessuri di
cc. a. iv. 26. ec 3. i. praesertim talia selet en ittere quae nobis nunciant cum diam rivique iubsultum. i. Petri t. s. Phil. 2.12. 3. desistite ab opere, quia Deus vobis certe opi- labitur. Si militibus oblassis nunciatur certus ventus auxilii, pugnant ad extremum. Sic certa
nunciatio divi e custodiae Christianos non facit dii luto, Ec securos, sed animo ad pugilandum,
sic Hebr. io. 23. et s. 36.37. praecipue etiam ηελις- minarum solatimin ere, Geta. 3. .ec IS.
oue robis commendatum hoc. Volui pluribus testimoniis hujus ossicii necessitatem probare, quia
haec potissima illi pars Christianismi, quae a sx uantur, dc in qua maxime deficitis: Multi sentqui se patiuntur adigi ad bonum initium conversi et recipiunt Euangelium, adduntur Ecclesiae , sedicta G, 9 i om ipsis deest Huic itaque date eram. Excitate vos ipsM , Eta 6 . v. 7. Evigilate
to. ne defatigamini. Gal. 6.9. erigite genuariti tantia, Hebr. i a. Contendite intrare per angu-sam portam. Luc. a 3.7. Servate fidem rc bonam iubentiam, G linerethim, 2. Tim. . Et date Gam , ut Dominus adveniens facimites, luctantes laborantes ec conantesvos inveniat. Sic dabitur u
bis com , quamjust judex reposuit, etc. Aliud est perseveramia, aliud victoria. Non possumus ita
pugnare, ut non amplius oppugnemurateque ita ut nunquam vulneremur et offendamus, aut cespit
etvita. sitit tamen ita ut ad finem usque pugnemus, nec unquam pacem paciscamur cum mundo ec ccato, nec veni committamus fluctibus, sine omni renisti. Rogamus itaque vos qui oppugnamini, tant is cupiditatibus: dicite ut Paulus.Rom. 8. a. a. mundi pers utionibus:dicite ut est, Dan. 3. Io perio, vo ut Esther. . t 6. amicorum soli citati diu: dicite ut Paulus Aestat. 13. Matth. 16.
hoc pimi in contra civilitatem&humanitatem, quam sibi invicem homilies debent.
Non possumus bene conversiri cum mundo, si ita praecise Zc stricte volumus inhaerere viis Dei. Non potest tum ulla amicitia habere locum eum iis, qui non plane sitiit nobiscum ejusdem animi. Re p. t. Quid igitur est , T. Tim. 1. 3. Utrum mavis, an inimicitiam Dei, an mundi' scimus hoc, quod non possis simul Deo & mundo placere. 2. Si nos modo constantes sumus in malis recusandis. caeteri fient timidi in malis cupiendis. Resistite Diabolo et fugiet. Est nostra nimia ficilitas, quae in los facit audaces ad mala a nobis cupienda. A me non factae quis cupiet, ut secum deicendam in hoc vel illud malum consilium, quia sciunt me non iacturiam. Tu etiam talis sis, te nemo te facile ad malum illi abit, nemo te ad malum tentabit D est nobis festirudo in rebus de citas Dei. Fortis simi saeundum mundum, esceminatissimi in causis
Dei. Ancilla, formina, rcc. eos deterret, ne a
deam dicere, scemina quid mihi tecum 3 Hactenuaso a perseverantiae: Sed quanam in re perseu rarunt. Fortem dc chnstantem perseverantiam ubi que invenimus. Haeretici, saetificuli, fures, latro
nes , dcc Quid sepe non patiuntur, quid non m vent ut pertendant scopos suos 3 Quod si perso rantia virtus est, annon hi quoque virtuosi' R '.
Dis rimen est in materia. Contumacia dc constantia habent unam formam, ut inque enim vehemens est perseverantia contra oppositiones , seadi ferunt in materia: Contumacia est perseverari
tu in propriis imaginationibus . in malis desideriis. in traditionibus hominum, in viis ni s. sed constantia est perseverantia in domina et institutis postolorum. i. Perseverarunt in doctrina Apostolorum, i. e. in ea, quam ab Apostolis discebant. Hebr. 13. ,. Eph. i . Putant bomines pietatem in eo positam esse, ut non ficile mutent religionem in qua irati sint. Sed sivisores nostri se fecissent, adhuc Ethnici essemus. Omnia probate, quod bonum est re tinete , quod sacrum de Apost cum lc Scriptura
consentaneum est, I . Theiss.1 i.
Obj. Sed dissicile est sole, quid sit Apostolicum, quid non. Resp. Dissicile est hoc duobus hominum
i. Iis, qui non sindociles, fret auresaturant
i. Iis, qui non sunt humiles, sed Gentiae opunione iussi, disputace de audaculi, contradi&c-M res