장음표시 사용
81쪽
rona, oua Deus Cetera sua ' i bis 'at laxe distinetio donoruni Dei Ueminenda suis , --tequam vobis potui dicere quid intelligatur per has
Prophetias, visiones 3c semnia. Nunc uno verbo dis. cam: Intelliguntur duplicia dona ex dolvs Euangelicis, videt. secunda ec tertia horum donorum te i. e. notitia mysterioriam Dei , fides in Euangelium, omniumque species virtu um dc notum 'rum, quae in lege Dei praecipiuntur, nec non pax rc concitatio ac gaudium cons ientiarum temque cotes ministerii Ecclesiastici ad aedifica .nem Persenis vocatis concessae,quales sitiit linguae sacu
dux, dona miraculorum, cc. Haec enim omnia peculiariter vocantur dona spiritualia i . Cor. 1 2. I. Rom. 3 1.6. sensus igitur textus est, si rotundὰ velimus liqui, quod esuia Spiritus s. primo omnium paritura sit abundantiam notitue, fidei, sanctitatis, sapient , dcc. inter omnis generis homines..At enim quare haec dona 5: hi fructus Spiritus S. appellantur nominibus Prophetiae, visionum dc si inniorum' Hoc fit Πopter tres causis. I. Enumerat aliquas species donorum, ut ex quia buidam intestigantur caeterae omnes. I I. Vult Euangelista vel Propheta hac ii tione omnia haec spiritualia dona dividere intres gradus, in quibus revera consimini, videlicet in do- ira illuminationis, c in lationis de sanctificationis. i. Dona illuminationis in intellemi. Haec indis tantur per voculam Prophetis. Prophetia enim duo in Scripturis significat: Primo notitiam di intelligentiam mysteriorum Euarselicorum dc providentiae divi me, inna quaremis Iutura, inin qu a nus praesens aut praeterira est. Deinde dexteritatem explicandi di applicandi doctrinam silurare' ad corda dc conscientias aliorum. Sic siimitur haec vox Rom. 12.V. 7. Praenunciat itaque Propheta sore in . N. T. ut omnis generis homines habeant abundam rem cognitionem mysteriorum Euan elii. dc ut E clesia instructa sit doctoribus facundisic e acibus magno numer Quomodo hocinioletum sitta quantum Ecclesia N. r. hac in parte superet Ecclesiam V. T. non opus est demonstrare: Res est in omnium oculis. implatum abundanter illud. Esu.s . 3. Jer. 33. 33. Job. 6. s. Hebr. 8. 11. o et r. Attiui etiamnum opus habemus institutioneta multi Dant qui non habent hanς notitiam. . T ε'. sensius non est, quasi nulla sit futura institi
Di, sed quod externa in sti uti m conjuncta futura cum interna instructione mi usi x quam omne
elem ad la ' majorem sint perventuri cognitio
nem, quini erat in V. T. Dicuntur haec omnia con sparative ad V T. Non docebunt, i. e. montantopem opus habebunt docere ac sub V. T. Non tanta in
culcatione indigebqnt , sed leviori negotio addi
a. Dona conseiationis in conscientiis. Haec in digitantur per voculam Viso. vi enim opponi - tur auditui, dc est repraesentatio rei ad conscientium per species visibiles . notatque intimiorem rei adit prehensionem,quam fit per auditum verborum. In verbo intuemur tanquam in obscuro speculo sed invita Mema de fune ad faciem videbimus. Hujus Cautem visionis aeternae magna quaedam initia prini Cmittuntur fidelibus in N. T. di revera dantur. Nani iaperiuntur nobis oculi intellectus, ut intimE pen it mus in mysteria Euan tu, dc apprehendamus eorum longitudinem , latitudinem , altitudinem, profunditatem, de convincamur in conscientiis de Acorum veritate re admirabili sapientia, impleamu que vivo sensu divinae gratiae ac favoris erga n 'dc limὸ habeamus quasi raptus spirituales iatertium usque coelum, intimo corde rix stante gloriam ec via tutes tuturi secula Haec sunt visiones
3. Dona sanctificationis in astatam. Haec in digitantur per semnia. Somnia enim sunt cogit
tionesic commotiones animae, quae fiunt clausis. externis sensibus. Cum homo nec audit, nec videt
nec tauit, nec gustat, nec olfacit quicquam, tum amma intus agitatur cogitationibus Ec cupiditati bus rerum longe dissitarum. Hoe egregie Oscribit mortificationem hominis exterioris , dc vivificati inem introris, seu totius sanctificationis. quae in eo
consistit, quod sensus nostri clauduntur ad mund na ob eri dc mundo quas moriamur , scedus si cimus m oculis ne videant, dic. Interim tamen 'non sumus mortui, sed animis nos, is occupati in rebus quae supra sunt quaerendis de assectan . dc in mulao viventes, tamen non sapimus quae sunt mundi, sed conversitionem nostram habeamus in coelis. id aliud sunt preces nostrie, quam semisia quippe quibus sensus omnes ad omnia externa icta imus , dc animum quasi in ecclum evehimus' o precans debet esse sicut homo somnian sciisus ita re H ad omnia terrestria, dc aniamam nihilominus occupatissimam in spiritu libus. Qui apertis sensibus vici prixari, perinde facit, atque
82쪽
sicut enim tunc ventus 1 m deseco dilitat, de nonnisii ratum fumum est, ha, si quis apertissmTiuxta precatur , o ecti terrestria attentionem viant, Et haec sunt senuia N. T. quae somniant nostri iuvenes III. Euangelicta dona spiritualix N. T. proponit noni ibin Prophetiae, visionum dc senariorum tiam hanc ob causam , ut his tri,unoni ibita inis, gitet tres illos modos. quibus dona spiritualia in nobis ei untur. Essiciuntur enim. - . Per hetiam, seu praedicationem vecti . . Pervisiones, seu perexterna dictari lunas, cramenta, quibus Christus ante oculos nostros eri infigitur . praecipuE aute per experientiam, de aetii Iem impleti mem Quintum umbrarum de figura uri V .r per qua fit,ut videamus quae multi Reges Ec Prophetae cupiverunt videre, Ec non viderunt. 3. Persemnia, i. e. per tales inimationes ecinstinctus, quae fiunt immediate ad animam sine ni nisterio externorum sensuum. Etsi enim improb, mus mores Phantaminuta , qui sibi aliquid imagianantur, quod ex sorpturis demonstrare non possis ac unt aspiritu S. sibi in Oratum, tamen o inmus, quod spiritus s. sese immediate animabus nostiis loquatur , dc bonos motus eum verbo Dei convenientes nobis inspiret, etiam sine ministerio tonorum sensuum, e. g. in infantibus qui senim
Ius A natione nondum possimi uti ad capiendam dis linam, non est tamen dubium Fin Spiritus Sisium habeat opus, de bonas qualitates bonosiue motus sic in iis operetur, sicut in Joanne B 'vis nudum inet in utero matris. Sic in hominibus uti rus ecprosinis non rarum est spiritum immediate cor tu gere kec vulnerare, dum externi se sus non sunt occupati in mediis conversionis, sed in ipsissiar Dii impietatis. sicut observatum est, quod
fisimen sud laedat gladium intacta vagina , ita
sim cor vae intus, nec tamen penetrat PQ se teriores. sic non est rutandum hi, tum inpiis intum operari dum vigilant, non a tem 'dum dormiunt. Et praesidium conlis nostri, etiam no uis in rc etiam noctu ipsus opermi ne rem nostri nos castigant, Psil. 36. Sicut Di bollas noctu dieque erit 'rem devoret, ita Deus etiam Metilest praesulium Dostri consis. Facit nos civ merdonniendum cresce in s . Denique nanci mortis, ubi crim vi mus hominem se ρ ic , vivere perhoras. D tar east Remos misis I
la amplius recipitur institutio, nihilominus non do mus cogitare animam in ista him iumma esse desertam praesidio spiritus s. Immo tum maxim/docet intus, cum sens ex flores clausi sint. Hactenus quaestio prim/.
Det Sacu NDO. ita divisim prophetiam tribuis filiis te sit
bus, ita is dc ancillis, visiones juvenibus. 8c somnia senibus' li. Non est necesse, ut aliquod mysterium dic qua ramus. Vult tantummodo mentionem L. cere Omnium hominum, ut intelligamus nullitis: monis homines excluses fore a communione uatus s. Ne parentes solliciti sint deliberis qui moriuntur ante usum rationis,quasi moriantur sine opiritu. Ne servidcancillae trilientur per conside rationem tenuis sui strici, quasi ideo sint indient. qui Spiritum S in se exspeiunt. Ne robusti iuvenes in robore suo confidam, scut solent adoles entes e praesi ptuosi, sed laborent conscientias suas implere virtute spiritus S. per quam silam vivere
rint. Ne denique senes ob imbecillitatem suam de rem, sed recordentur, quod spiritus roboris in
se habitet. Quantumvis sit ce me tuum cor sta magosum , tamen est templum Spiritus s. a. omnino mysterium aliquHa in hae . distributione volumus quaerere, discamus hinc na turam re enerationis Dibus P strus ad perita
nem te . Nami. Filiis de filiabus L e. pueris, de puellis tribuliue
prophetia seu notitia, quia hae aetate ager memoria, bo conseri si mine verbi. Hac aetate semen verbi Divini haeret in memoria. a. visiones tribuuntur adolescentibus, quia hae aetate verbum ex memoria plus immeigitur indicium do conscientiam,ut incipiant se cire mirabialia iugis , dulcedinem verbi, sipientiaia mysterio nim, longitudinem, latitudinem, dcc. Incipiune .
uti conscientia, agere ex concientia.
3. somnia tributi itur senioribus seu adultis, quia hac aetate semen verbi ex memoria dijudicio per conscientia magis tragi'; mergitur in asinus, ut eos claudat et mori i ita munia dc magis magisq; in praxi rerum Gelestium occupet.Sicut semen iis mei prinibin agriim colueri r . deinde radices in temni, Ec tum demum ex terra ducit, ita hie estor in opere rege erationis, uti. Verbum plantet in ii emoriam x. Inde iis G α gat .
83쪽
CD. MMzNTARIVs Pix Ac Treus satur in conscientiam 3. hinc ina sies sit. JEt hinc applicationis loco reprehendi possunt
a 1. Qui in institutione erorum n ligentes
sunt. Aram sinunt incultimio sementitam abuni liter in N. T. subministiam non utuntur ad pr. movendum regnum Christi Discimus quoque regnum Christi distinguere a regno umbrarum lc t ncbrarum , quale est Papatus. Christi regnum , regnum lucis, prophetiae, visionum, somniorum spiritualium. regnum Antichristi regnum cer moniarum 3c onerum. Nam Antichristiis vetat prophetiam legere scripturam, &c. 2. vetat visiones, te. certam fiduciam de certitudinem silutis. 3. surprimis vera si,mnia, dum omnem fictimoniam ponit in externis, ec internum hominem non curat indiscare, dic. a. Qui a viescunt in informatione memoriae di intellectus, nec hiat operam ut verbum mergatur in conscientias, dc exprimatur per asseetias, ut ita per omnia stac ificemur i. Theu . s. v. 23. a. v. I9.2
HIs versibus de bitur secundus essestiue sonis spiritus S. Maer omnem carum. Quin
1. Q 1id intelligitur per illa produis Acinna in
coelo ec in terra, di cur Petrus de Dei ita signa comiungat cum effusione Spiritus s. cdm tamen eo tempore nulla videantur talia sim ficta esse ac se. Triplex est expositio horum verborum. i. Alii dicunt quod lim tur de iis signis, . quae migerunt tempore pastionis Christi Matth. Σ7. illumem illum adventum Domini, quo veniet ad judicandum vivos 5c mortuos. Non laquitur de in raculis, 'inibus Apostoli suam doctrisiam erant comfirmaturi, nec de sacramentis, quae Deus Eccles e N. T. erat daturus, sed de minabilibus Ec terribi libus affictionibus 5: tentationibus Ecclesiae, quae ori sinem de occasionem suam habebunt ex donis de doebitis Euangelica, non vitio Euangelii, sed vitio hominum. Vaticinatus erat Propheta de magnis illis de excellentibus donis spiritualis illuminati nis, consolationis Et sanctificationis auibus regni Christi post inusionem spiritus s. in his temsessa abundaturum, di tempora V. T. longe lateque si petiturum. Hinc fictu concipi poterat illi opinio, ad quam adeo proni semper fuerunt diripuli Chri m. quod scilicettempora N. T. sint futura tempora merae felicitatis. ad ut 'ui nomen Christo in te ris dederit, statim sit dominaturita in hostes, si ituriusine turbis. victurus in perpetua de mera laetitia. Hanc carnalem opinionem Propheta priveniendam judicavit. ne hoe jucundo semeso decem depono. nent curam spiritualis armature,qua inregno Chri sti praeci γε opus est lx 6. Hoc igitur est . quod per haec signate prodigia intelligit, videlicet illasti as persecutiones, mones, tentationes, bellare inquietudines Him corporales titin spirituales, quae expectandae eruntillis, qui in regno Christi a ripient illa spiritualia dona illuminationis, consolationis de sanctificationis, sicut Christin hoc idem
II Cur istis turbas & affictiones appellat pri digia Eclans Cur non dicit: dabo plastas, crucem
si .rce. expositionem, qui . rcassii mones ac tentationes. sed: dabo Damyloquitur non de antecedentibus suius e sonis, sed de es iis di consequentibus, ec quisloquitur de talibus innis. quae erimi inter hane inlisonem dc ultimum adventum Christi. Alii dicunt, quod loquatur de lanis illis scprodigiis, quae diem ultimi judicitantecedent priniimὰ de quibus Maith. 23.22.3o. Non probamus, quia noti est essectus effusionis hujus, nec ullam h
Amplectimur igitur sultentiam tertiam, quae
est, quod hic describantur illae turiae Ec commoti nes mundi, quibuscum conjunctiun erit tinnum
nai i a Wini essit e spiritus s. usque ad
RV, 1. Quia Deus fere sint signis tenere. antequam plagis di poenis Olaruit. Nihil crebrius in gubernatione Da sic Glauctionem Hierosely-
prae arunt imilia prodisia Matth. 1 . Sich nis experientia testatur in bello Germanico, di Ioseph de bello Iudaico. Legamus omates Histrriographos. qui praelia dc mutationes Rerum Nicarum destri in i ii inire illas imitationes vid
bilis praecessisse alio prodi a commonefictori
Praeci E diem inimum vitai multa praecedent. c. 23. Apoc 6. 2. Petr. 3.
2. Qitia omnes plagae, quas Deus hominibus uniuit, sint sana ine, Rom. a. immi revela
84쪽
tim contis hypocritas in Ecclesia. Eui enim Pr aini pro ue hic loqui videtur de tui bis re assit piorum, quae cum stiritualium donorum imitantia erunt conjuncta, tamen i si trunt communes, te αqta impios omni ac pios, hoc t mea cum dis imine,quod impiis sint na irae ju- dein, ec vindictae ad interitum, nisi se convertant, risuetis stini signa irae de indignationis paternae, Ialemendationem invitantur, quae ira potius gratia est . quam ira. Cum mus pios castigat, hoemptu num est, quod ipsu stoeternum punit . nisi in convertant. Nam si hoc fit in ligno vii di. quid non fiet in arides 3. Vocantur signa ratione eventiis. qui Deus ea immittit probationis causa,ac cum pii ea patienter αfilialiter erunt, fiunt signa ec te onia sincerit, et quae in ipsi est sic passim Hebr. ix. Apostolus
indigitat dirinas affictione G signa, quod quis sit
Dei filius momo hocicum Deus aeque impios aeri illi se Non amictiones simpliciter & in se Octati sint signum, quod quis sit fili Dei, cd quatenus 1 fidelibus i cum patientia&ν
crudine seruntur, & quatenus in illis te num situm rivorem dc auxilium experimentaliter percipiendum exhibet fidelibus ,.sunt occasiones ic Mnx, quibus fideles filum ero Deum filialem at Dei erga se paternum assectum possunt explorare &te. Plus enim in adve late quam in pr sieritate quis test explorare , sentire dc ex riri in in Deum que in sese assectum Sicut exe
citus hostilis est illud o ectum, illa occaso, illiud G in ivo quis potest probare dc experiri sitam so initi ei ita affictiones et crux sunt illud signum, quo fideles experiuntur sius vires spiritualis. sicut
inmet coralationis boni de mali erant data in sic metrum te innum No Deus experimentum cap xet an adam esset bonus an malin rc qud homo Posia experiri seipsi
III usue illa inna, istas turbas Ecclesiae dubi it in inrestria dc cces a Z
. Per tenearia Mna commotaintelli rossi turbae 'a dc amictiones Wrporalis, Misus Gelasium Christicio agitarirc exerceri s
star aquae, ut rivos rc torrentes esseceris i. linei Le. famem . Paupertatem , nuditatem , ac iamnis generis detibus , per igneas tempestate , vel combustiones, incendia ac devastationes etactos. 3. Vapores fumosi a. e. omnis generis morbos, quiabus corpus cruciatur, ec tandem dissiluitur ac ab anima separaturi pravi enim vapores praecipud sunt moiborum causidi En hae sunt tres plagae capitales
corporales, sicuti conjunguntur. Jerem. 3 et 1. sic
uti etiam experientia docet , quia plerumue conjunctae esse soleant. 2. Per coelestia sigris commodὰ intelligi sunt turbae&plagae piorum spirituales, quas in anima untur, quae etiam rem revocantur ad duo capita: i. Obscurationem selis. Notaturre hoc tristitia spiritualisanimae fidelis, quam patitur tempo tentationis, cum lux divinae ficiei non affulget eorum coisscientiis, nec habent gaudium di certi tudinem si lutis, sed sentiunt rc gustant te res i semi,ic circundantur torrentibua Belialis. sicut sol
si lirando paritur lypsin, non quod selis Limen delicit, sed quod selis lumen nobis intercipitur per
interpositionem lunaris corporis aut dens in nubium sita fideles ses patiuntur Eclypsin starum' vi mim & sui selatii, non quod amor Dei in eos desinit aut minuitur gratia enim di flavor Dei erga sitos filios in omni sti tu rc conditione sunt aequa leo sed quia nubes rc corpora tentationiim , eastis
Orionum, dc terrorum interponnntur, ut amorem' Dei in nossentiamus. - a. Mutationem lunae in sanguinem. Notatur per hoe graduso haeresium de turbulentorum ac sese sit inolentorum seli, sinatum in Ecclesia. Vetus est apud Ecclesiasticos scriptores si litudo qua Ecclesiam comparare
cum hina. sicut enim Iuna datitur fias mutari nes, ut modo si vacua, modo coriiura, modos . , dc praeterea pro ratione aerisse eoivesne, si
calorem suum mutat, stemque 'interpositio iii terrie siese privatur influxvi lucis silaris, ut quin deliquium Datiatur, ita Ecclesia modo clarissima luce E necti si venusta, modo lethalibus haeresi busec turbulentis sessismatibus si tui ata. Mini sterium Ecclesiae, at est nostra luna, 'uae nobis luceat in hoc te in is aevo, s Epatitur stas lypso, in curarata hi vita. Quam hoc verui sit vaticinium, ε quos in Ecclesia Dei impletum ante Romani Ponti xortum, in eo, dc post eum experientia ipsa loquitur, nec aliud est quod a
85쪽
apostasias Matth. 18. 7. Corinth. 1 I. 12 Matth. 7. is.
IV. Quare Deus dicit, se esse daturum has tu has 3 An Deli, dat haereses, schismata, perse nos, Ecc. nonne haec sunt opera Dia ii & impii mundi' A sq. Non est novum in 'scripturis, Deo
tribui peccata hominum, ut patet ex 2. sana. I a. t L. a a. dc alibi, non quod Deus sit author min. sed quia non fiunt nisi permittente ecernente, volente dc gubernante Deo. Deus novit peccata hominum ita regere, ut maneant vitia sellus hominis . oc tamen fiant essem di opera providentiae mi, qui modus gubernandi in Scriptura est testitissimus, euii bis omnibus incomprehensibilis, id carnalibus homin bus valdὰ seandulosus. Verae cauta liti in turbarum sunt in hominibus, videt. peccata dc ita initate piorum, propter quas merentur dc opus boni castigari rc probari, itidemque malitia impii rum , qui ex Euangelio occasionem sumunt pios rectequendi. Sed Deus tamen rosterius propter prius permittit rc immittit. Ns itaque in talibus plagis, quae nobis ab hominibus adveniunt, selys homine; dc eorum malitiam respiciamus, sed etiam niuium ec immissi'nem Dei, non minus f in iis illimonibus quae nobis adveniunt i creaturis in tionalibus,vel immediate a Deo. Nec obliviscamur, Vl Deus dicit se nobis has turbas de assii Ettiones. Sunt donum Dei Sunt enim pharmacum contra securitatem carnis, ec sunt innum gratiae contra dubitationes conscientiae. V.Qtiandiu autem denique durabunt istae tur 'An Ecclesia seimper ec in aeternum erit sub his assi ctionibus t Res . Non semper, sed donec veniat ille masnus 'dcillustris dies Domini, i. e. dies ut mini judicii. I, finiet omnem Ecclesiae miseriam. Hic quaeritur: Cur ille dies, vocatur dies magnust An est
mai r aut longior aliis diebus R θ. Non sic, scil uia illo aliquid magni operis fiet a Deo. Multi sunt
dies magni quibus aliqv d magni contigit, e. g. dies creationis, dies nativitatis, mortis, resurrectionis Eca insionis Christi, dies Pentecostes, dcc Sed hie demum vere magnus dies est, quia in illo fiet comsiimniatio totidis omnium operum divinorum. Hoc enim die Deus obtinebit suum summum finem. in Vinnibus operibus . i. e. plenissimam glorificatio neina ui nominis , dc hoc die homo pius obtinebiti animum gradui sin sumini boni, vides pleni ubmapa unionem dc conui unionei' cum .
i. Cur ille dies vocatur dies illum,an est se nior, an set clarius splendebit , qu diebus filii ZRVρ. Quia omnia reddet illustria dc manifesta, quae antea suerunt obluarc abscondita. Maii est Ut
i. omnia occul a cordis. Hic multa mala op ra celant homines, sed ibi aperientur, a. Cor. I. a o.
1. Gloriam filiorum Dei Hic non inparet tili disserentia inter forum & impiorum relicitatem, sol ibi revelabitur i. Jola 3. Rom. s. vita nostra abscondita, ecc. Colos 3. 3. 3. Veritatem promictonum rc comminationum verbi. Hic saepe non videmus, quomodo impleantur omnes promissiones in piis, re comminationes in
impiis, ita ibi apparebit clare. Ibi hostes Euangelii videbunt, quem consederint, ec fideles in quem crediderint. . Gloriam Dei. Hic videmus posteri ira De ibi de iacio ad iaciem.
APPI ICATI I. DRosciamus igitur quis sit futurus natus eo rum, qui 'piunt ei Iean bia regni Christi inis. Ne decipite vos imaginatione merae ius G
iems. Ne decipite vos imaginatione
ratis, sed potius armate vos ita mente, quod velit omnia pati propter Christum, L cum passiones ingruunt , iipsimus ac si quid peregrinum aut inopinatum nobis accideret. Christus praedicit. si ita noi vis flavari . quaere tibi alium salvatorem. Hic enini non servabit uisii her multas tributationes. Tandem' eum venerit dies ille gloriosus & illustris,plena dabit gaudia. II. si quem vides probum dc tamen male Hllia' in, ne male de eo iudices. Nam dona Dei spiri malia non pugnant cum adversitate statuarc uo ditionis. IIL Ne scandalizemur nim Ecclom videmus Menam turbis, bellis, litibus, scandalis , e . Praedictum enim est, ita fore in Ecclesia vera.
i latius fructus di eisectus effusi super omi, xit A cameni Spiritus S est certa servatio di liberatio omnium emi ni, qui nomen Domini invoca v rint. Quantum Ecclesiariirbabirii ministeretiar
hili, a Gictionibui, tum corporalibus, tam spiritualibus,
86쪽
QES is , -- omnes illi , qui in Ecclita non iorinini invo inerint, Orib se buntur. Per invocationem lite non intestigitur unaris, aris actio Christianismi, videt. precatio sta
in lius interrius ec ternus, qui ii precatione denominationem habet, propterea quod precatio est compendium dc epitome totius cultiis c vendiorum exercitium omnium motuum ituri tua-- psibus Deus colitur. Preces enim. sunt motus
mi iris, conuitionis. fidei, amotis ec oti nium' tutum. Sie accipitur Gei A. . ulti ec Phil. a.
IL Per mimi in bla intelligitur DominusJe
sus Christiis, vel Deus in Christa. Hoe patet t. ex ProphetaJoeil, cxp x. v. 31. qui addit: nam in montemdiu O Ierus. - . i. e. in Christiana Ecclesia .ri, evasio. x. Ex seopo Lucae. Lucas enim haec vecta Erat eosne, ut pereaJ'dos ex eisis ne spiritui S manu cat ad Christum mos e dum, quem crucifixerant .rut versia sequenti patebit. 3. Ex dum lbus locis parauelis quae sunt Rom. o. verss. 12. 13. lici Cor 1 v. a. . na nemo sinatur, nisi perim i
vocationem nominis Christi, Are ia. Act. io 3. lPhan. 16. a 3. Manis est opinio quod etiam illi sisunt inter Judaeos & Ethnicos, qui sine Christo Mediatore honem vixerunt ec Deum invi runtiater Ethnicos. Talis invocatio Domini non sere a. Thri. t. rq Haec cunnia refutant prophanam illam dc pestilentem opsitionem ., quod quilibet in qualibet reli one possit Clitarit, mod5 Christum a uo modo invocet dc colat, dc quod omnes istae dilautationes de modo agnos endi, reeipsendi occolendi Christum, quilius Christianitas scinditur oci dividitur, sit fatua re vanae uitae vos:
i. Si tam pauca scire opus est , cur Deus tami multa revelavit, curs inuram rem amplani seri t
iuvit 3 Sitavas lutei mus ignorare an Christius sit verus Deus. an nudus homo n nos redem
irit persiti uiationem de Acrificium, an per ope an per fidem possimusjustificari, an sanius ans lum Deum liceat invocare. Si non opus est scirest quid praestet de quantam ac qualem vim ad humanam tautem haberit gratia Dei. mors Christi, op
ratio Spiritus, fides, bona opera, verbum, sacramenita,' etc. Cur De omnia in Seripturis reveri vir, dc eorum coiit a condemnavit. CenES ibrum S. stoliditatis alguunt, qui harum rerum i ctam cognitionem necessariam esse negant. i. Si contentiones Christianorum contra Christianos, pro vera doctrina seu pro vero ic puro in
do Christum res mi i dc colendi, sunt inutilis it . non necessariae, cur Apostsili veri, rc praesertim Paulus tantopere pugnuunt, sedis tax tec Ecel sias armaverunt contra istos Paeudapostolos, qui doctrinam de Christo corrumpebant Ic miscebant cum Judaismo. si qualiscunque agnitio rc invoca--. Nam si sine Christo aliquis servari possit, Christus fricto mortuus est, ecpossumus carere toto
Eliu elio, sc Philo his Aristotelis ae Senecae x- tio Christi ad tautem susicis, cur tantopere Paulus M erit brachium &via Dei ad salutem ac ruangs j intonat contra eos qui volebant iustificari per op lium, tum omnes Martyro stulta secerunt, qui un- α λ Cur Jacobus invehitur in eos, qui vobint justia Quam propter nomen Christi persecutionem pas, iunt Extra Christum non est salus Phariseusas imest ad precandum. dc rediit non justificatus Luc. is. III. Cur autem non dicit: qui Christum Domianum invocaverit, sed dicit: qui vim V m λυμ, vocaveris' Nomen hic non significat me t Dominus appellatur, sed omne id, quod de Domino Iesu nobis revelatum est in Scripturis, & sensus est: cunque Dominum Jesim a novo iis, receptat recoluerit, secundum id, quod scri-
. plurie de ipso revelant di testantur, is servabitur.
Multi sint, qui nomenJessi Christi in oeant, re
miniine Christi se Christianos denominant, dc fisemen non Alvantur. Sic Christus dicit Matth dii. αα 3. Addi i q. 3. M a 'ii. 12. Luc. 6 j. i ii Christi invo- non servabitur, Me i 3. 3. et . as. Q i nomen esu ic con discedit in iis ustitia not
sicari fidem si te operibus 8 Cur jubet ut con
tendamus pro fide sanctis semel tradita, cur mal dicunt iis, qui aliud Euangelisam asserunt, cur vetat
ne omni vento doctrinae circumferamur, cur vetat recipere, quiveratri doctrinam non adseriant, cur
jubet cavere a salsis Prophetis, cur jubet retinere hyroinosin sanorum verborum, ec cavere a verbis. quae serpunt sicut cancer, e . Cur tota Ecclesia ii de ab Apostolorum temporibus habuit hanc consuetudinem, ut sanain do nam contra omnis generis haereticos tanta cum vehementia defendi hn nos hoe postrerno aevo sapientiores sumus, quam omnia procedentia secula' 3. si non opus est pro diversore odinionum in ictus res: is contendere, quae Pueso. ne sitata persecutionis Christianis reliqua est ' Quid est inest . quod Chamauis necis latere roseo nis in-
87쪽
seri, nisi quod secundam veritatem, quam mundus odit, pid vivet x volunt, a. Tim. Si non opus esset
pro veritate contra mundum contendere, non opus
es et perstinationem pati. Vide Paulum Gal. 6. i 2.13. i . dcci ubi invehitur illos, qui volebant Iudaias in cum Christianismo conjungere, neChristiani. iis haberent a Judaeis persectitionem pati. Non .lcbemus metu crucis deserere contentionem pro veritate. Erra ista con tio, euina est . . Praxis christiana, iam moderat res coguntur fateri necesariam , puritatem & int Di te Theoriae requirit, dc nisi ea conservetur fieri non potest.Christianismus est am& quidem ara m ma & ampla, quae multam requirit coisitionem,ne elata sim. Sicut ad bonum militem dc media cum non tantum requiritur ut habeant voluntatem
dc pro situm bene pugnandi di curandi , sed debent habere amplam scienti modo Inim Midc curandi:ita ad Christianis ui on sumest, ut haheas aliquale propositum te ipsum cum Deo recon- .ciliandi, ad Deum convertendi, consitarier perso
randi 5c Deum solidε glorificandi, sed etiam debes
tenere veta media, verum Oe modum omnium ha-
. mm rerum, ne quiu sit ignorantiae 2 emiris in tuo intellectit, quod bonam. intinuonem vesumatis, dctotius praxeos corrumpat, εc a s po sto deturbet Is cultu non sufficit bona intentio Joh. i 6. 1. Nam si quis bona cum intentione malum fiaest, is jussecondemnari potest Rom. 3. 8. e. g. r. Nosti te peccat0rem esse. Vix in laus est qui hoc nea , dc non capiat, nedum Christianus...d si quis te doceat, moduni reconciliationis in
eo consistere, ut in peccatis pergens Deo octras sacrificium taurorum dc vacc m, aut ut dς nulla s lissae ne sollicitus nuda misericordia Dei . sine interventu ullius sacrificii, te hosti m ese remissi h in peccatorum confidas, ant : .ut in meritis angob in hominum, vel in virtvte si cramento injustitiam qμα ut: ut in propriorum operum m ritis fiduciam ponas, auri ut omnem curam bonorum operum ab iciens, te reconciliatum putes , si modo credas di tibi imagine is quod sis reconcili r os: aut quod quaedam peccata sint venialia, dc nulla reconciliati me indigeant, aut: quod post re ner tionem si, perfectus. dc nulla reconniat me ina
reas, dic. annon nostrum in te .commonefacere has esse vias erronea quibus ad justitiam non venitur,ac instruere,veraria obtinendae reconciliatio'is viam in
omni propria re aliorum ope, ad solum sum se se
Jesu Christi in cruce oblatum confugias, Ec in eo G duciamiliam colloces, ut ita de remiuione peccat rumpersitas , vero in Deum amore adcendari qui conversionem dc novae obedientiae fructum pa Dat i. Nosti te a Deo aversum esse, de vis te ad Deum convertere. Quod si quis te doceat, te nihil habe emtenue corruptionis in corde, quod indigeat Uu- tione, expiatione, oppugnatione, mortificati Q. . . mpter quod nova vita de regeneratio ac mutatio ' cordis neces uia sit, sed conversionem tantam si re in omissione magnorum peccatorum exter- lnorum, dc in vitae civili ac honesta. Quod si quis doceat, conversionem non in eo consistere, ut furias
quae Deus in ter pres ripsit . sed ut te si icias niandatis di imitionibus hominum. Aut si quis
doceat, te non opus habere virtute spiritus s. per ustin verbi & n tinentorum quaerenda, sed poste te convertere vi liberi arbitrii,ac posse bonum facem aequε intra Ecclesiam, ac extra eam, e . nonne n instrum est te commoneficere, veram conversionem,
qu I eo placeat, in eo consistere, ut corru ne dc impςrfectiones cordis tui flamma eum tristitia a- ignoscetis, non tanti tincti inem Christi implores. r quem remittantur, se a etiam Spiritum s. per quem mortificentur, utque cum imi oratione spis Tritus s.conjungas serium propositum, sincerum mi- di*m, diligentem luctam omne malum iugiendi, omne bonum faciendi, aequὸ interna ac externa, ae- que parva M A 3. Mergeris in summam animi tristitiam ob c innitates ec copum peccatorum, id vis firmam h bere consolutionςm in vitaec morte, qui otia debet e scopus religionis, de quae re o hunc frit in non pi in nulla est. Quω si quis te doceat n Deo pullunx uariemum positum, nullam firmam ac i uitabilem voluntatem, nec in scedere gratiae ullas esse promissiones tam firma , ex quissim tibi in angoribus conscientiae possis polliceri cenam ingratia Dei perseverantiam contra omnes tum exissem tum internas i tationes. Aut, si quis te crati
non Ge firmam in Deo oc meritis Christi collocandam hau m, si ii praestare de salute semper subblare, quote inlato siissentabis in angoribus' Nonne nostrum est contendere firmitate di immutatii lit te voluntatis 5c pronuisionis Dei in omnes oc e
M umnes qui juni csentriti corde, dc justitiam Jesii Christi siti id sincero quaerunti . . Vis
88쪽
siriciosis sui miniones . quas laeviter dubi
o. o. i. si istae contentiones sint necessariae. tum nunquam potest esse Pax in mutulo R. O.i. ς- esse paxat omnes alii, qui alio sed tantur religi nes, vellent in veritatem inquirere, ec qi se submisetere, aut si ad minimum vellent, quod vult ri: - a1 crimen innuitu modsi quis doceat i mata Ecclesiae Raesormata reli neniim qui in re
. Vis adorare Deum eique silia vite .dc eum lautem omnis boni a noscere, qui suae debet esse se in omnis resin au ,rc si quis hunc in releionefas pum noti balae dignus non est qui religiosus estetur. At si quis te doceat Jesiim Christium α
uirum S. non esse natura Deum, annon aut ii freti tost, Christum dc Spiritum s. privas, aut angelos re dati s reri se honore esse invocam s. od si quis docearyopter merita tua jum iam divit aeteritam findeberi exiustitiae: Eoo, tuum arbitrium esse primam & sinuna tuae di in inii , Electionis di comaeisonia causum, quomodo dicendi potes, te silum Deum adorare, eumque sontem omnis ni Agno te. Ex his Vmidii quicunque mentis compos est, fulvi intelligit. uim ne larium sit,contendere pro puritate doctrinae. te pro sormula sinorum ver m , ' nee in quavis residione dari taurum. Nam ubi vera ac P uina non est, ibi non potestine vera ac cera traxis pietatis. Prolixius haec demonstravi, indi eritis in res one , L e. promi a dc in- vita innitium res ionum aestimatio nunc rim rimum instat, ec morum etes in manutenendaretis, ne pura contra Papatum mutatus est in iii um contemptum litis Ecclesiasticae , dc instabilis tuem ac fluctuationem mentium in re one, qua
- credi iam hominum pacem quaerimus, ut erucem
Christi: effigiamus. Sunt etiam qui uctoribus uitibus indulgent , dc praetextu detest tionis. quam gerunt erga dissidia Ecclesassica . totum samnisterium oppugnant, ac ianuinagon quin rundam pseudoprophetariun re dos tr
eunt. Stemus in veritate, nec circumferamur quin
vento dominae, stabiliamus cor in doctrina m qua peccator potest cum Deo reconciliari. ad Deum converti, in omnibus conscientiae amvμ susten , Deoque omnis bovi Hamas Mibere. Contendamita pro fide Sanctis semel tr dita . ta perimeremus in doctrina Apostolorum, . Christum odistamus, sicut vetitas in ipse est E
pullamus ignorunturiri ac tenebras mentis, dc din nam quam discimus examinemu an conveniat
cum verbo D n utilis sit ad reconciliationem , .nversionem. ad consilitionem 5c ad migilax im, non . quae sint quatuor infallibilia veneri ri αυτ ιμ-. Habent tamen isti .mines, qui
contentiones de rebus religionis contemnunt, ec
ei: ii iiiiii si introducere Lusiui
ligione dissentit, vel vitam vel libertatem constis tiae adimit. verum est quod doceamus errantium. 3c seducentium c αξίαν, cum fieri potest γmnis veritate, quae contra vitam dc libertatem conscie tia: non pusnat, esse coercendam, ne vel impunis eorum lascivia de luxuria Dei iram conto blicam dc Ecclesiam provocet, vel verbum eorum instar c ncri ferri. di Ecclesiae ac veritati noceat. sed tamen nec vitam eorum quaerimus, nisi accedat blasphemia reseditio, nec in conscientias eorum dominari cupimus, sed polluc omni lenitate ac pitietitia conversionem eorum exspectamus ic quaeri-m- Si alii hae libertate essent contenti , ec nobis eandem praestarent, nec mallent convitiis ec acerbis
obtrectationibus de Religione disputare , quam mansuetis et ordinatis dis lusibus, posset e pax in Republica. i. sed quia e r semper silet esse schismaticus de crudelis, nee quiescere donec vel talem expulerit, de ejus conses res perdiderio, ideo non est ex ψectanda Pax pio veritatis censes ribo. nemus igitur nos patientia , defendamus dc inseramus libertatem, quam mim dedit, e ii quando justo Dei iudicio impugnatur , vitam potius amiti mus, quam veritatem,consciationem qualentes in Pace coelesti O Q. x. si non in omnibus religionibus datur Mus , sed neces a est cognitio dii tincta unius vene religionis, tum ceria mista fio humines fimi es di idiotae, in quorum potestate non est mnes retes res natae reli ionis comprehendere. rc unam veram religionem a tot erroribus 5 fusis religionibus distinguere. An. Uitur omnes condemnas qui reformatae religioni non sunt deici aut in non intelli R. .. i. Qi: innui sint, ut jacent in ignoran ita ingelii, id adhaerent Prisbus scilii ioribus, non ei, dubium, rom t piraedicat filices,man atum mihi non es'. Neesse sua culpa inis sunt Nam nialius tanta est sim- .plicitas Ec impotentia naturae, quae culpam ignorantiae rc erroris in homin non habeo, etsi unius culpa major est Pam alternis. Non vi sub Eu - .
89쪽
stelio vimit de scripturam legere possit in necv Iunt , nihil habent quod ignorantiae suae praetexit.
2. Condeninationis tamen seutem iam proauuci re super omnes , qui non volentes veritateni ignorant , nostrum non est. Nastrum est salutena promittere iis, qui sunt in foedere gratiae . illudque ii telligui it di recipiunt, cum docentur , contini nata autem condent natione nitu , qui praedicat uni E angelii verbum reiiciunt nec recipi uis, nec Deum quaerere laborant. Hoc nostri eii ossicii. Qii id autem Deus sacturus iit quibusdam simplicibus . de
impotentia iraturae laboranubus , aut annonaliquo, inter errores viventes ext ordinaria operation Spiritus s. ab insectioue errorum praeservet, vel tu articulo mortis liberet, Deo eli commiti eadum. 3. si non om aes reformatam religionem
possunt persecie capere, inde non sequitur , eam non esse totam docendam di pereme puram custodiendam. Non inlines possunt de arte medicatantum scire , quantum opus est ad valetudinem uendam. Interim Medici debent habet Iuram eius notitiam , ut laborantes docere posui it de instruete. Sic etsi iioin nitia Ecclesiae membra possit ut habere persectam religionis notitiam, quantu totius vitae integritatem requiritula tamen pastoriim est , latinam citiorum verborum persectEdocere dc custodire. ut subvenire possint suis ovibus cum uno alterove eriore impediuntur tu cursu
sui litatis aut λlatii dc pacis.
oblin. 3. Multa tamen curiosa disputantur sum. nia cum vehetii etia, quae salva salute possent igit rati in Fatemur hoc fieri, dc dehortamur omnes ne faciant. Ne disputemus cum magna vehemen
ita ea dogmata, siue quibus peccator poteti iusti sicari, regeaerari, saustificari, solatium habere , ct Deuth flori sicare. De talibus quidem dicimus , cides dumis uo: iram sententiam,sc contrariae opi- nionis incolum a placide otiendimus sed nulla vel metitia. tanquam pro aris di incis contena inus, nec pacis vinculum rumpimus.
sic itaque videtisthoc dictum textus nosti i non tuteli gendum, quod salvandi sunt omnes quicunque Christum ollo modo invocant dcxolunt, sed illi tantur qui eum colunt in vetitate di in spui tu, i. e. qui eum agnoscunt . recipiunt di colunt, sicut in scriptura revelatus eii , dc qui cultum illu, quem Christo exhibent, exhibent toto corde, tota anima, sine seco, citui telo dc constantia iis .e ad
insitaui ex me quin iis,quid ci O m
tum ad hoc uiratur, ut possim iudici chris iiii
adorare in f,itio dc veritate, respondeo vobis, hoc prolixius esse, quam ut una , Uiem hac concione patricularitet possit exponi lloc fine toto anno Mechismum di verbum Dei concionantur,ut hoc
discatis. Mihi hae concione animus suis praeeipuἡ obviam ire illis iustabilibus homi uibus qui deiidia
inquirendi veritatem, eius ite a multitudiae erran tiuiti ortitionum disti uitionem discendi. nec non ignavia crucem, odium si persectitionem propter veritatem patiendi. se vendunt sub ii iam peltilet teni opinionem quod in omnibus religionibus d iuri aliis, quae opimio recta ad atheis itum vici est. Stemias in veritate, servemus fidem de bonam consti enitam,tic in nobis implebitur verbum, auod inno: tro textu retiat, xidet. IV. Sertia binis .vel, ut habent verba Prophetae,e ademtis. Verbum lese..duin eit cum oppositione,
'. d. Quanti tinxis poli effusum Spiritum s. Ecclesia premetur magni, turbis, amictionibus, perfeci . tionibus,tentationibus, sim corporalibus, id ii spia ritualibus anteii quicunque nomenChristi in Spiritu & veritate invocaverit, nota eii, quod metuat interitum de separationen, a Christo, ine ab internis live ab externi, hollibus. sed servabitur, dc erit sicut qui evadit ex carcere, qui effugit ex clade, qui ex procellis maris incolumis in portum appellat, qui impericulo petita incoluinis de si eriles est. Non tantum servabitur m periculis ite per ea Pese eat, sed etiam eripietur ex periculis,nec amplius iis torqueoitur di angetur, neque tantum eripietur eat malo, sed trans retur in coelum de perpetuam i litiam. Dignum certE praemium, pro quo labor mus ad perseverantiam. Rententur hinc quigam perseverantiam Sanctorum,dc consolatione
recipiant omnes illi, qui multis anguitii, obses idesperant de ex asione. Nihil tam vel iter hy se te perse uitur,quod non sis larus. Ex iri mortis carcere datur evasio per Gustum.
Ersamur in tertia tarte apolosiae Petri, st. in
Insorinatione, qua auditores an siluit, i. vi si illi id mirabiti di in lens, quo tu Apostolis au diebant di aut, de perperam pro ebrietate habebant. r. eam Θ causam ct quo sine hoc iei
90쪽
i de de ant haurire sci lianc effusionem secleotine,& sic inspicienoni esse ab Israhitiis,ut iudediscam,quod Deus illum Jelumcluent ipsi crucifixerant, cerit Domin ct Chiiliuni v. 36. Prius membrum huius informationis absolvimus, sequitat posterius. Hoc posterius membrum priuib tu datur , ut consequentia eius fiat manifesta, deinde etiE proponitur. Fundatur in compendiosa recitatioue historiae Christi, qua d scribit breriter mmota illa quae pertinetii,ut Christi personalii dic cium agnoscetura , de peccatis suis erga eum commisis pudefierent&poeniterent. Haec historia durata ν.atiau v. 36. di babbet sex particidas: 1. Pi lationem, v ta. p. pr. ' ia. Descriptionem persenae Christi m et p. med. 3. Descriptionem vitae Christi v. 2: p. Qir.
- Doctii Quem passionis de motus Christi
s. I scriptionem resurrectionis Christi, v. M. . M 33 . . 's. Descriptionem adscensionis Christi, v.33.3s. I. Praesulio est: iri auite hos sermones, i Arostolus sub initium apologiae suae praemiserat
praefationein satis prolixam de patheticam , v. I . tamen hii; novam, di paulo post, v. . iterum aliam praelatione anteitexit.Hac prudentia Petrus mitur,ui se accommodet ad ingenium auditorunt, ' stie t sonitiolentos ec ad attiadendum tar- cos, Me ue nova compestatione stibinde excita-dos. Nihil novum eli,=uditores in concionibus tinitare, aut alia cog e. Antea vocaverat v m Judaeo, dccires ac incolas Hiersolymitanos, nunc viros Israelitas. Juyxi superbum genus ho- insem nihil iuben ius audiebant,quaqi privilema illa legalia,quae habebant prae Ethnici Apostolus ad hoc se accommodat . ut eos apprehendat cornu i vae maxin E enlinent. Praeterea etiam solenne' 'hominibi omnibus nihil citius audire dc nulla dius ad ut uonem uioxeii , qua si appeti cones in imitiis. facis E audiunt homines, iiiii
uione Sicutitur, ut sit ratio movetis ad atten- ii Hem. S uisi elitae quom ii eli adoptio,& tu testamenta,ct lex, ct cutius quorum sunt Pa- να rquibus Curitias u ungum carnem. vobis
ligionis professione Ecclesiae Isratali incit, tamen nondum erant veri Israelistae sicut Nathanael Job. t. erant ex Israel, sed nondum erant Israesit i. v. Nam assimc dolus in ipsis erat, scit. errordi cor non rectum , neque adhuc didicerant artem vincendi Deum icutJacob.priinus Ist ael. Hoc d muni facti sunt postea, cum cordibus compuncti exuerunt Pharisaicum se eniti spiritualis superbiae dc hyp iiseos, di terroribus conscientiae divinitus correpti ci oppugnati, contra Dei iram vera fide in Christum luctati sunt, nec Dominum des ruerunt, sonec juvarentur. Hoc est ei te Israeliranti Externa privilegia nativitatis de professionis nihil
prosunt. Non in Judaeus, ut aperi E J udaeus est, dem carne circumcisus , sed qui in occulto per circumcisionem cordis udaei est, in. 2. et'.
I I. Des pilo rosou est in his verbis: Ie Nazarmis, vir a Deo de isti anu, seu testi Lai-
r. Vocatur vir A tibi homo , filius hominis, s
men mulieris, fructus veniris, fluctus lumborum Davidis.Verus itaque homo, non species hominis. Noo nobis in coelo creatu di rer M iam , ceu canalem, in terram delapsias sed .' - γ' nobis, ex vero humano semine es tanguine genitus. i. Non tamdin nudus vir, sed vir a Pindenioa stratu Est sermo incompletus, di hunc in lax uni complendus est: dc Vira Deo a mostratus esse ali. quid aliud,qitain vir nudus. Quid auie a Deo dotiionstratus est aliud quani vir nudus de communi
R Demonstratus est esse Vir iustus de siners eatio. sicui enim Spiritu s. post adscensio 'u Christi. mundum convicis de iustii hi scit. Christi, Joh. isii ita Deus in vi a Christi tu tenis satis manifestu λcii quod nullius peccati posset convinciJoh. s. 6. ita cum in pallione inuali salsi testes contriti sunt.
assurgerent,t Mnen Deus eum ita Mini sicavit ut ni ha contra eum invenirent,ne S ucaei,nec i h ,risaei omnibus suis iεtiuouibus Mati. ra. Mati. 26. . Vide praesertim Luc. 3. 7. Demonstratus est esse. filius Dei R i. i. . de Matth. 3.17. Demonstratus
est esse missus a Patre dc unctus in M iam , Pi .phetam, sacerdotem dc Regem .e' vir ille constia
itutus adiudicandum terrarum Oroem, Job. s. 36.. 37. 33. Act. 37 3 i. Act. IO. a. 3. Vocatur Jesu: Naetarenus quo i dicatur U-.ntias Personae, si duae sunt natur*it eo unitui