장음표시 사용
121쪽
res. sed qui avidὸ cupiunt institui. Ec eum humili agnitione suae infirmitatis verbum Apostolicumlinunt. ξc audiunt. illis non est dissicile sapientes
fieri ad salutem, L Tim. 3. pnesertim, si non tam tum insiliunt theoriae . sed etiam ad praxintrana mini quod sciunt.Nam non tantum hic notatur perseverantia in theoria, sed praecipue in praxi doctrinae Apostolicae. Manserunt in humili agnitione dc deploratione peccatorum, quae Ad stoli ipsis ostenderam, inanierunt in exercitio της & --σεως in Christum,quam Apostoli docuerant. 1. Perleverarunt in externis Apostolorum institutis. Qitalis fuit convisio, talis fuit perseveram . Conversio autem erat interna , consistens in receptione verbi Apostolici, ec externa, consistens in eo, quod addetantur Ecclesiae, Le. in visibilem Ecclesiae communionem se dederunt, dc Ecclesiae
ritibus ae institutis se subjecerunt. Perseverarunt tur et in doctrina quam receperant, dc in institvitis Apostolicis, quibus se submiserant. Haec instituta
i. Doctrina Apostaeilorum. Hoc enim non tam Him ita possimus accipere, quod rerseverarunt in fide ecpraxinus ininae, quam semel ab ApDD- ilis didieerant; sest etiam ita,ut in ligamus eos pedi i severasse in concionibus Apostolorum quotidie a ldiendis. 8c usinonda eorum inlarmatione. 2. In Communione, seu communicatione. Im ltelligitur non tantum communio sua horum in m lmnibus ossiciis . sed praecipue mutua auxilia in re- lbus externis. Rom. 12. 13. l- 3. In tractione panis, Le. administi ratione coenae,
ML 7. . In precibus. Est igitur He egregia des inta laus publici in Ecclesa Ghristiana, consistentis tu lo icatione verbi, distributione eleemosynariam, administratione Sacramentorum , de invocatione nominis Divini .His resvis consistebant conventus Apostolorum . his etiam nostri. Habent igitur Ecclesiae nostrae quicquid est antiquum, Apostolicum id Catholicum. etiamsi non habeant missas, sacrificia Ic cxteras nugas ac hominum traditiones. Nos modo haec non scparemus, sol retineamus integra et coniuncta. Alius verbum recipere se dicit, ita externis institutis se non subjicit, alius in externis diligens est, sed internam veram receptionem verbi non curat, alius verbum audit, sed Sacramenta non metu, alius ba tisinum recipit, sed coenam ne- svligit. dic ne separem. v. . 3.
HActenus de initio de progressu conversionis:
Sequitur status dc conditio Ecclesiae converse. quomodo Lil. a Deo gubernata sit, dc seipsam gi bernaveriti De hoe statu id de hae conditione Ecclesiae eo versae sequentia sunt notanda: L Singularia quaedam media, quibus eo tempore Deus usus est ad gubernandam Ecclesiam, videt i . terror super omnem animam. a. Prodigia dc D gua per manus Apostolorum. IL Singularis Oeconomia 5cordo, quam E clesia tum temporis obtervavit. i. quod Lepe fu runt in uno loco congregati. 2. quia omnia habuerunt communia. Hujus declariso additur. i. e. qui aliquid habebant, vendebant ec distribuebant inter omnes, mut cuilibet opus erat. 3. Quod quotidie in templa erant concordes. Quod domati panem frangebant, dc una victitabant, cum gaudio
dc simplicitate cordis Deum laudantis. s. His additur tacetiis hujus egregii ordinis: Gratiam habe bant apud totum po um. III. Singularis augmentatio Ecclesiae quam tum temporis operatus est Spiritus s. vides. quod quotidis addidit salvandos. Vidimus ordinem qui est in his verbis. Si volt mus deserto ordine textus attendere ad materiali γα in iis proponuntur, dicendium est de sequenti'
i. De vi dc efficacia Spiritus S. qua refraenavit rabiem hostium, ut posset colligi Ecclesia. Erat terror omni animae, ec gratiam habebat Ecclesia apud
omnem populum. Σ. De natum ac usu miraculorum dc signorum
quae fiebant per Apostolos. 3. De cultu publico, quem Ecclesia lacu in tensem. . De Christiauismo moto quem hi homines
inter se coluerunt, consistente in communione binnorum, in iniitione donorum Dei cum gratiarum actione, nec non in laeta ae simplici inter te come Gione. F. . Denique de augmentatione Ecclesiae.
122쪽
indicis omini animae iactum esse timorem, bc Ecclesiam habitula gratiam ' ud totum p
pulum, sum res ejusilem naturae deoque conjungimus , ossinit in textu disjunctae Per utrumque m- licaturris Spiritus S.qua res enavit animos eorum, uti non erant de Melasia, ne plantationem Ecclesiae impedirenti opera Spiritus s. quibus vocat Ec regit
Ecclesiam, sinit duplicia, videlicet quaedam directas eripum E etiam , quaedam indirecta supermundum de quibus Christius loquitur Oh. t 6.v.S. 9.io. ub discipulos sellatur contra metum quem exm n conceperant: Cum venerit spiritus, arguet munda ,&c. Complementum huius vaticinii hab H in his verbis, quibus indicatur , quod Spiritus mundum ita compesciterit, ut plantationi Ecclesiae se non opposuerit. Sicut autem homines, qui extra
Ecclesiam stim, sunt diifices, ita Spiritus S. dupt,
l Alii sunt feriet tyranni, Ecclesiae nocentes per Persecutionem apertam.Hos repressa per immissi sem terroris. Etsi enim dicitur, hunc terrorem fis um eGomni animae, hoc tamen praecipue hoc fixae diditur, ut intelligamus etiam leonii nos quoi que& superbissimos te re percussita esse. II Alii sunt civiliores 5c modestiores, Ecclesiae vim aliter nocentes, quam per odium clandestinum et calumnias. Hos itaque res enavit, ut eos gratiosis fecerit erga populum, populo suo gratiam
dederit coram oculis eorum, ut bona opera ec bonum ordinem eorum videntes, mitius de iis soli rint. Factum hic, quod legimus Exod. io. I i.&ia.
1 legisnus, Deum, ut fieri possit exitus populi ex AEgypt 'haraonem terruisse oram popula autem inuisse gratiam, ut etiam mutud datis cuis exitum juvarem. Hic terror ec haec inclinitio hostium erga Ecclesiam, etsi est extraordinaria, ec omni tempore mon habetur, tamen sepe a spiritu usurpariar ad gu--nationem E esae & Mesium.Nam r. Quod ad terrorem. Sicut Gen. 9. 1. Deus piis ita bene ait: M tu, O rreror v resti uper 'este etiam sepe fideles armat tali au- at ut mundus ex vescat ab ipse in intui .is. 1t Hoc pr enim Jacobo Gen. 3s. Cum eum upropter coec ira filiorum a sichemitis sugem, renit terror Ich supcr terramine persequelm quo castra hostium contra P
mum Is eongregata te re solo concussici in
rugam mat, ut habemus exemplum in castris Philia hemim, tempore Ionathanis, i Sam. t . in castris
a. Sicut sepe hostibus injicit terrorem, sta sepeta inclinat ad gratiam erga pios. sie Jacob coram
au invenit gratiam,Gen. 32. ec 33. SicJoseph i PQ ham, Gen. 3 9. sic Deut.2.6. 7. etiam gen-l tium Uaerga leges & mores rei pubi Israe j ita melinam, ut admirarentur & delectitione cap mntur, ta beatum praedicarent istum populum. Sic
ra Regibus Persae, ut est passim in libris Esdrae
ebem Etiam coram Regibus Graeciae, e. g. Alexandro M. Ptolomaeo Philadelpho,tte. Eccleti invenit gratiam. Saepe fit ut hostes ita convincat , ut gustent bonum quid in externa doctrina & mo ibus piorum , atque ideo eos ament. Sic Herodes J hannem, blare. 6. sic lix rc Festus Paulum, Actor. 1 . 26. Ulus: in consolatio pro nobis. Nam etsi est naordinarium, qu ' non semper, tamen sepe usurpatum est, dc hodie quoque contingit. Quis est qui non potuit testis cile, quoties Deus hostes iaci uae repulerit per paucos te res, ut cum videmuturmaxime superbi, uno momento conjesti sint in imgam. 1 uri exempla recenseteris. Et qui semel hoc iecit 'st facere sterum. Etsi videntur omitia viricae nostri 'o momento, uno terrore Altissimi potest concidere omne robur. Patienter exspectemus tempus Dei, ille tinest terrere hostes. Est promissio inut.28. quod ii manserimus fideles in omni vel Dei, fore ut non siccumbimus, sed revaleamus,ut coniundantur hostes , ut si etiam per decem vias. Aut, si non vult per terrorem, potest per gratiam. Potest facile tangere de convincere cor unius 8c alterius. qui premunt Ecclesiam, ut gustum aliquem habeant itiae innocentiae &pietatis, atque ita d sinant persequi. Pim facere, excitare aliquem Plianium vel Herennium qui pro Christianis intere dat. Et fetit in publico, sta Ec in privato. Saepe sunt, qui non habent unde vivant. Sta Dominus facile iaciet tibi amicos, in quorum oculis gratiam in v nias Parentes cum moribundi relinquunt orphamusine amicis, ne sint selliciti, Deus im faciet amicos.
123쪽
COMMENTARIUI. Quid disserunt ἀρο- --Resp. Non l
est quod curiose hoe investigemus. Utraque voce leadem res notatur. Hoe discriminis potest esse, quod per norden prius magis notatur natura horum operum, per posterius finis ec usus. Vocantur quia sunt insueta contra dc supra naturae ordinem, ecqui sunt terribilia. vocantur signa, quia hie est eorum finis dc usis, ut sint signa nos instituentia. de praesentia Dei, de ira Dei. Signa quibus veritas confirmetur, Zc quibus potentia L angelii demonstretur, ta Apostolorum authoritas devocatio confirmetur.
IL Quomodo ficti per manus. AI olom
An authores miraculorum possunt esse homines, cum ne Instrumenta quidem videantur esse posse In rebus quae sunt supra naturam nulla manus potest habere rationem veri Instimenti. Reyp. I. Miraculorum, quae fece ut Prophetae
ec Apostoli, auctor est Deus Pater, Filius bc Spiritus
Sanctus, nam sic est Hebr. 2. 4. Marc. I 6. V. 2 o. dci. Cor. 12. Spiritui S. attribuitur donum miracul
rum. Quicunque igitur est auctor miraculorum, est
α. Apostoli non tantum non sunt veri auctores miraculorum, sed ne vera quidem Instrumenta. In in intento mina debet esse quaedam amplitudo ocproportio ad producendum enectum At in homisexum manibus nil est, quod possit conserti, e . g. ad viviscationem. mortuorum, ad illuminationem inculi natura coeci, ad expulitonem Diaboli, dcc. si ut prinia creatio non potuit ullum adhibere instrumentum, ita nec miracula. Melius dicitur quod fuerint vera instrumenta in r generatione Ibi enim implantant verbum quod est semen regenerationis. Sed in miraculis nil possunt agere, quod instrinarenti nomen vere obtineat ta proprie. 3. Nihilominus tamen reae dicitur, quia per eorum mavus facta sint miracula. Ratio: α. Quia precibus id fide impetrarimi miracula a Deo, unde a quibusdam Theologia vocantur instrumenta moralia.
β. Quia ipsis praedicentibita Deus implevit taedidit minacula.
t P. Quia ipsis externa quaedam fgna applicani libus, Deus non per illa signa, sed cum illis opero
III. Quae ratio, quod spiritiis S sul initium tot miracula adhibuit in regenda Ecclesia. Re p. a. Uttet ea laaduam Per campanas populu. convocare
tur ic congregaretur ad audiendum verbum. Quod enim tam copio' secuti sint usque in desertiun, est quia miracula viderant, Joh. 6. a. Ut Apostolis conciliaret authoritatem & fidem
authenti', & sermo oris eorum fidem inveniret, dc homines Per eum ad poenitentiam ducerentur. Hodie non opus est, ministro im verba confirmari miraculis, quia jam consensu publico recepta est scriptura dc creditur esse divina, ideoque ministrutum creditur cum quod dicunt, ex. Scriptura pro bant. Sed tempore Apostolorum Scriptura N. T. nondum erat recepta dc agnita; Scriptura V.T. erat obscura, nec ab omnibus agnita. Eho ut Apost lis crederetur, necesse erat haberent signa quibus confirmarent Dominum ipsis esse locutum, sicut
Uaelitae Mosi non credidissent, nisi signa edidisse dcc Exod. 3. Hinc Dominus dicitur doctrinam
stabilivisse per miraculi Marci I 6. 2 o. dc Hebr. 2. una testatus esse. Hoc erat firmum testimonium. Sie enim hi homines argumentabamur Vera miracula nemo potest facere nisi Deus. Per manus h rum hominum fiunt vera miracula, quae Omnia creaturae potentiain superant: Ergo cum his hominibus est Deus, dc per consequens vera eorum do et ina. Deus enim peccatores non audit, Job. 9..
3. Ut Ecclesia haberet aliquid ,. quod metuerent impii Ic hypocritae. Ea clesia tum temporis non ratarinari potentia corporali Magistratus, quippe qui ipsi erat advcrsu. Ne tamen quidvis atten. rent hypocritae, spiritus S.adhibuit donum mira lorum , ut terrerentur improbi exemplis potentiis, quam videbant ire Apostolis. Sicut enim ideo MMgistratus ad supplicium trahit upprobos, ut exemplo caeteri terreantur: sic s. ii. in Anania. Petrus exemplum edidit potentiae Apostolicae, ut alii metuerent Sed hodie cum mundus redamis est sub obedientiam Euangelii, ec ij si Magistratus factus Ecclesiae nutritius, eique hospitium praebet, non M. pus est desensione miraculo Ut Christus tot, Ecclesiae ostenderet pote tiam suam rc divinitatem, ne haesitaverit in Oricumnaturalia media desciunt. IV. Sed disputatur acriter, an veriun sit quia Ecclesiae hodie idempta sit vis. miriculorum Z Pon tificii negant. Munt miracula esse notam Verae Ecclesiae, dc hoc fine ex nobis minacula postulant doctrinae nostrae, di de se magna admodum j
claui. st erunt ex patribus ec perioribus seeulis multa mirabilia, re etiamnum plurinia se dicunt 1
124쪽
isae maracula aut habere. Et quaese, an putamus Deum iri ne ex conlpectu hominum abii se, ut se nulla re conspiciendum praebeat, nisi per ordinarium cursum natur '
'ondeo tribus Propositionibus. i. Falsi est miracula esse notas Ecclesiae. Prinlatur: i. Non suerunt ante Mos n. a. Non tu mat tempore Prophetarum posteriorum, nec post captivitaten, Babylonicam. Augustinus restaursio tempore defuse. . Potestiis maculorum non est mnus potestatis, quam unquam ulli Ecclesiae Et Deita: .Nam ea potestas datur omnibus Ecel Gis, & omnibus antistitibus. At haec non, sed pa cis qui stam singularibus persistas. s. Miracula si rimari temporum Lint signum Antichristi,
Matth. 2 V. a a. Falsuri est Papatumedere vera miracula. Illa enim quae crepant in legendis aut sunt vetera, aut recentia. Si vetera, non magnopere repugnamus.
Concedim is enim illis temporibus fulta miracula. Si recentia , aut sunt ficta mendacia, aut ii quid vexum in iis, sutit fraudes id praestigiae Satanae. Satan magna test, dc Deus adit ilicndum errorem in P etiam contemptae veritatis sepe permittis ut m cria faciat. Interim non potest vera miracula iacere, M sun totius naturae mutare. Si volunt ostendere miracula, ostendant vera. Faciant stiue solem, excitent mortuos, ecci Miracula quae illi crMnt, Satan etiam potest sacere, et predietiam est iacturum Antichris tam .ec experientia ostendit Natum ec mendaciorum in iis bus suerit adhibitum , dc quaecunque miracula fiunt ad stabiliendose opes pturae contrarios, certe sunt ex Satana. unitur jactant miracula, se nimis unim Mitistos, quia sint Anseliristus. . Interim non est sic, quod postquam miracula. cenarunt , Deus manum suam ita absconderit, ut appareat, nisi in ordinario cursu uatune. - - ita in tuo exserit, vis ais appurat. - talia uis ut cogamur dicere, hie est digitiis Dei. Deus Lia am non tantum r it per remissi ne aut predictiones verbi, sed etiam per experientiam ibae pnesciuiae. Non tantum requirit ut o damus tam providentiam, sed etiam iacit ut senti rux Dii non fiunt miracula, tamen fiunt mira:
cies morborum et omnem illam et aptionem de vanitatem, cui Deus mundum propter peccata si jecit, Rom.8. Quot hic contingunt visarae insueta, innaturalia, terribilia: In Ecclesia. .am mirabilis benedictio saepe evenit iis terris, urbibus, Ecclesiis, quae Euangelium 'fitentur, quam admirabilis lis mitio iisdem, eum sunt in angustiis, quam mirabilia judicia contra hostes Euangelii, quam mirabilis castigatio. p ter nauseam Euangelii. Haec terra rc recens Germaniae destructio sit tellis. Qi ritis miracula vos Pontificii. Dabimus cujus vos nullum simile dare potestis. Quamdiu Protestantes reformati fuerunt in mundo, dc a Papatu separati nunquam habuerunt magiram vim externam, fu runt inter se dissidiis lacerati, quod habuerunt i seliciter perdidere, victi vobis Principes nostri in vestras manus devenEre, post victoriam vos saevistis non solum per milites, sed per carnificem tam crudeliter,ut nulla lingua possit satis exprimere, dc tamen non potuistis retundere vim nostrarum linguarum,quin ripam vestrum de maxima parte solii deiecerimus se re extinxeris ac provinciis expulserimus. Proximis annis iterum vicistis, di eo devenianis, ut omnia vobis viderentur coptemnenda, quα opponi possent. Per unum aquilonis furum omnos vestrita copias rejecit Deus in Alpes. Sunt igitur setiamnum in Ecclesia miraculla. Sivit Deiu vos terti, redire, ut fraudibus nostras partes vobis attraher tis,ac tamen hactenus non potuistis. Et quaeso, ne jactate miracula, antequam videatis exitum. Si nos tantum habuissemus victoriarum in vos , quantum vos in nos, vestra religio de superstitio dudum sit cubuisset, quia nil habetis, quo lusendatur, praeter arma: Sed cum nos armis spoliati fuimus, substitimus vi veritatis mo ei secit, ut in oculis quorundam Papistarum invenerimus gratiam. In privato homi num statu.Multa mirabilia iudicia Dei deprehendi Ge. g. homicidam miro vindictae genere perire, adulterum secretii maledictione consumi, ut nemo sciat uomodo, usurariu aut oppresilirem mirabiliter aut in se aut in posterisita spoliari, ut intrum sit pometalionis varia exempla conii ci. In fiamma omnem omnino trans restionem recipere justam mercede Hebr. 2. v. a. in his omnibus mira Dei dextra tam apparet. Immi, si vis videre miram Dei dextram, ubi in bin teipsum: Examina t. Vitam tuam. ties sic peccavi, ec sic punitus sum, toti s lis oppressi sus,d: sic liberatus. scis quo in stat impe ita is, dc uim in exsibilia suerit tua liberatio, bc tari n.
125쪽
rberatus es. Σ. Conscientiam tuam : Nonne sentis motus Spiritus S. Cor tuum antea durum, huic &huic peccato deditum.Annon sentis manu Dei mutatum' Quis est qui non per imm experientiam de
Dei praesentia de manu testari possit Z Exitus ex mmnibus tentationibus &..compensatio sequens alta voce clamat Dei circa nos praesentiam. Veia exclamandum ex Psal s8. ii. Vere iudex est interris V re Deus in homine. Vere justus mactur benedictio- Usus I. Cum audimus, Deum doctrinam Ecclesiae tot miraculis olim confirmasse , dc etiamnum se testatum reddere per tot mira judicia super mundum dc Ecclesiam, denud moveatur animus, ut Deum metuamus dc Ecclesiae nos inbciemus. Deus trahit ec invitat per opera naturae, tum per vectum, hortationes, promissiones, minas, Obsecrationex Addidit juramenta, addit quotidianam experientiam. Singula haec exaggerant nostram Undemnationemai non obediamus. Scis quid Cliristus dicat: tibi Chorazin, &c. Si talia miracula, dcc. Si evae tibi hodierna Ecclesia , quae tot vides mirabilia Dei judicia, nec tamen res stis lIL Consolatio. Saepe videmus naturam totam descere, id omnia media. Tum tristamur. Sed cirgitemus, etsi Deus non facit miracula, tamen facit mira, facit supra quam comtare possumus media novit conquirere etiam hodie, quae humina arte dc ope inveniri non positat. Cum conseiationis ergo producimus vetera miracula, homines excipiunt. id
tum quidem fictum, sed hodie non posse esse sol tio avia hodie miracula non fiunt. Sed fiunt tamen mira Facit Deus etiam hodie supra quam intellisimus. Summa, si nil mirum esset in hodierita Dei super Ecclesiam videntia, hoc mirum satis, quod ita potens in infirmis gaudet esse.
HActenus de mediis, quibus Deus hostes Ecclesiae compescuit, item de miraculorum inaurarc fine: sequitur tertio de congregatione quotidi m Christianorum di quidem in Judaico templo. . Monemur per eam de necessitate cong tionis publicae, ejusque crebrae&constantis, it que de vitandis sthiimatibus di retineata conco dia , unione ac communione tum Ecclesiae sed do hac alias actum. a. Quaeritur quare in Judaico templo fuerint congregati λ Templum erat ceremonia Judaica mjus finis erat, ut in eo fierent sacrificia dc ut in eo vel versus illud fierent preces sanctorum ad repraesentationem sacrificii dc intercessionis ac totius mediati
nis Christi. Cur igitur Christiani post abrogationem
l coemoniarum in templo congregantur, do cur sal pe legimus Christianos com municasse cum caere moniis Judaicis, Act. Is . v. 2o.& I6. 3.&2l. 2
retiam di imitandum' ReD. Rectum, sed non imitandum, quod patebit si conlideres rationes propter quas fecerunt. Non secerunt eo fine quo Judaei. Id enim foret negatio adventus Christidci pletionis factae, sed fecerunt: i. Propter homines sest. Judaeos, idque duplic, teri Ut confluentes ad templum Judaeos concion, bus sitis lucrificerent. Ut infirmis Judaeis scana
1. Propter ceremonias ipsas, ut non imbulenter ejicerentur, sed honesse sepelirentur. Fecerunt, inquam: I. Propter alios homines, videt ne scandalum acciperent alii Judaei. Erat eum Christianis ejus temporis sicut hodie eum Pontificiis. Clamabant quod novam religionem introduccrent, de Mosen ac legem ejus ejicerent. dc hoc argumento multi erant a Christiani sino alieni. Itaque ne hoc sca datum alios averteret, sensim it Spiritus s. in a rogandis ceremoniis, donec melius instituti ipsimet agnos erent necessitatem mutandi. Hic finis ampliter declaratur Act. i dcc ec 2 l .versa r. dcci Non secerunt eo fine quo Judaei. Hoc enim fuisses negare adventum Dominiata ex caritate ad vita dum scandalum. 2. Propter ipsas ceremonias, ne illae ignomini se tractarentur. Erant ceremoniae Divinitus insti, tutae, dc tam diu servierant Ecclesiae instituendae re regendae. Non erint igitur turbulenter ejiciendae csiritissent ceremoniae Ethnicae ac Papisti . A, Datio carum non erat talis reformatio, qualis cum Ethniciunus aut Papisi iis iustrumenta idololatriae ec superstitionis ex iaclesia ejiciuntur, sed erat in latio ab ipsse Deo mandata, qua pro uno Divino Gliud Divinum suscipiebatur. Hoc faciendum ita, ut reverenter tractarentur quae hactenus Divina su rant. Hinc Patres: Synagoga non occidenda, stasponte momia in rc reu iter sepelienda. Ecce
126쪽
- rariones, quare ni ceremoniis indu bant. Jami rationes cessit. Non sunt in ni Judaei, sed
convicti. Coemoniae sunt sepultae, non igitur i. ior . Vitis: Discamus hine prudentuun rc caritatem, ut
accommodemus nos infirmis, quantum bona coim
scientia licet ire intempestivo usu nostrae libertatis PMamus fiatrem nostrum. Saepe aliquid in se fac reliberam & licitum est. Sed si infirmus frater Me
patiatur scandalum , necesse est nos accommodoxam, di Urertate non utamur, e. g. Hi potuissent inmittoe ceremonias, ecci Sic Paulus i. r. 8. p
tuisset carnem edere, sic idem Paulus passim test tincti licitii esse stipendium accipere proprita catione angelii ed maluisse manibus laborare,neo derentur, ne premerentur fratres, aut caeteris
et ansa calumniandi. Sic saepe potest conting re, ut jure aliquid possim ficere, vel ab altero exigore, quod tamen ut faciam, vel exigam non deta, Doc deest, propter aliorum infirmitatem.
D v Q f ARTO. δε Christianismo privatob quem inter se coituri vi in domitas suis.
L Ia comminione bonorum, de qua dicitum H se πτ o nova comum. Et additur declaratio quomodo intelligendum:I uiderimi bona er agro λ. r reruni mat πω hamar. Quare vendiderint, cli lex videtur causa: -- Ut haberem quo subvenirent necessitati pau-veom. Hae enim usus huius venditionis deserit, tur cum didituri & diibi erunt,&α
videtur ipsis jam tum revelata fuisse futura
destructio terrae dc urbisJudaicae ξc necessitas exu
igitur sinit prudentia, maluerunt bonis Ecclesiae considere, quam omnia perdere. Hic autem jam locus ille, ex quo spiritus ambaptistiaeus sta e mi uiri QSeritur igitur, an commu- lnis illa anai distica hie fundamentum habeati
Ero. Negatur. Rationes: i. Non dicuntur ve
M ille omnia , adeoque liberos et uxores, &c. & ea lquoque dubium: communia. Σ. Non dicuntur ea, Ie vendiderint, xqualiter inter omnes divisse, ex iis p peribus dedisse, quantum opus quis lubebat. Erat ordinata charisas. 3. Quod i praecepto, sed liseese, dc vem in eorum manu , AODrs
. Si inter Christianos nullae privatae possessiones
licitae, sed omnia deberent esse communia, non sinret locus praeceptas contra furtum, quae tam multa sunt. Quid est, non furaberis: i. e. non auferes quod
alterius est, in quo tu nullum jus habes. Nec locus praecinis de eleemosynis. Nam quo fine jubemur de noliris dare pri eribus, si nihil nostrum est, sed omnia communia 3 Interim quamvis quod quisque in hoc mundo possidet, non habet alium dominum
c est commune quantum ad possesserem, hoc tamen hinc discimus, nos nostris bonis non tantum debere uti ad nostram recreationem, sed debere usiam eorum aliis quoque concedere cum opus est,
dc quantum opus est. Rationes movendi. i. Mandatum Dei: Luc. 11. 3 . Rom. II. I Ux .7.
2. Excellentia operis. Sic facientes simus Imstrumenta divinae providentiae Ec conservationis. Praesertim hoc tempore, ubi tot sunt miseri qui non nisi nostra liberalitate possunt servari. Servate somen Ecclesiae. Sumus aliis hominibus Patres Et M tres. Sumus exemplo rc imago Divinae bonitatis. 3. Fructus operis, videt 1. Discimus hine sit ceritatem nostra amoris. Si quis fratrem videt egentem dc claudit fores, ubi charitas, i .lah. 3. 3. Re- compens tironem. Deus vicissim diligit. Sicut Pater
servum, qui liberos ej us diligit, vicissim diligit, sie . Deus diligit eos qui beneficiunt ejus liberis. Erit
semen in terram frugiferam corfectum. Equitas operis. Detu omnia dedit ipsim filium, e ipsa botia, et eo fine dedit ut d iensemus in pauperes. Sed si i studendum huic communioni rc chariatati, ita non negligendus ille ordo charitatis, qui hie exprimitur, vides ut demus cuique secundum necinsitatem. Haec debet esse regula. Non saeundum rutectus, sed i undum necessitatem dandum est. Si necessitas est ordinaria, demus modo ordinario, via
dei. ex abundantia nostra, ut loquitur Paulus L Ge. 8. 33. i. e. qtrantum requiritur ad necessitatem vitae
ec status nostri. Sed si necessitas est extraordinaria, etiam dandum prout opus habent, etiamsi vendem da κτηκρι me, dc subtrahendum ordinario stit laci Christus de vidua illa praedicat, mre ι 2. i. IL In mutua conversatione ,quae haec habebat. . Domi frangebant panem, di una cibum c
127쪽
non est cenum. Probabile est, quod non fuerint ad- lmodum dispersi, sed plerumque congresati επὶ i v . idque propter periculum persecutionis re seductionis. β. Cum dicuntur haec duo simul secisse, videt. semisse panem , 3c uni cepisse cibum , idque dom tim , hoc indicatur , quod iactum illud epulum unὶ celebraverint , quod Christus in memoriam suae mortis initituerat hoc enim supra vocatur fractio panis ) dc quod tamen quoque simul comederint Opulum illud dilectionis . quod divites & pro se de pro pauperibus instruebant. Si quis jam quaerat, an huc tacitam,quod istud sacrum epulum , quod nos certis temporibus in publico templo celebramus , illi celebraverint quotidie dc in privata domo tempore communis cibi Z Reo. Non male. Nam r. non habebant locum publicum. Templum non erat Patiens novorum lituum. Ergo in privat N ccum crevit Ecclesiae libertas, non decet fieri privatim quod fieri potest publicis. a. Non est praescriptum quoties debeamus uti sicra ecena , sed istum Quod saepe debeamus usi Quod illi quotidie usi sunt signum est servoris 3c zeli erga res divinas. Nostris temporibus . in quibus tantopere re itfervor pietatis, ec in quibus plurimi non vendidimus nostra bona, sed versamur in occupationibus mundanis, utpote viventes in libertate , nec parati ad exilium ut illi, ut non facile simus armati futuri contra profanationis periculum , distantiam aliquam servat Ecclesia, ut meliori dc solenniori cum reparatione ad verum usiim huius sacri venire
queamus 3 . Quod statim con)unxerunt convimini ordinarium, secerunt ad testandam mutuam charitatem, unde de nomen sacra coena apud veteres habuit nec non ut in hoc communi convibu se mutuo melius erudirent , dc occasionem limberent discendi. Nostro tempore, cum aut caritas non est tanta, aut pauperum numerus dc status lium ordinem requirit, aut etiam periculum est iu
videt ne occasione epuli homines ruant in ebriet tem dc profanationem Sacramenti, laetiam est, ut Ecclesia hoc postmodum aliter ordinaverit, immo Paulus videtur ordinane. cum dicit: nonne habetis mω, dic. I. r. ii 22. Quod ad circumstantias sacrarum actionum attinet, illae multum pendent a diversitate statuum, quibus Ecclesia est O noxia, adeoque mutationem patiuntur ed quod ad
doctrinam Ecclasiae, aut etiam quod ad cervmozias,
in quibus externa sacra consistunt, in iis verba Seexempla Scripturae debent esse pro regula i qua ne
latum quidem unguem discedatur. a. Sed praecipue attendendum ad internas qua litates cordis, cum quibus haec externa conversatio dc convictus ille erat coniunctiis. De sunt tres. I. Ingaudio. Non carnali, quod oriebatur ex superfluo. usu cibi dc potus, sicut nos in nostris conviviis sele mus esse laeti. Sita esset, nostra diverseria publica forent optima hujus congregationis imago. sed spirituali, quod oriebatur ex eo,quod periculum Pnimae detectum dc justo conlilio aversum erat. Si quis in periculo versatus sino consilio re monestuc trahatur , quam laetus est. Sic, hi fideles siem memoraculo mortis Christi de liberatione anime ex periculo condemnationi, ceniores tam gaud bant. Et quamvis scirent novas imminere calam tales, tamen gaudebant scientes quod, postquam aeterna condemnatio aversa , nil jam periculi aut
mali possit obvenire, quod gaudium merito impe
diat Rom. s. 3. 2. in απλιτηα Conversabantur inter se sinceia, ficteliter, sine iraude, non habentes cor dc cor, non odio habentes alter ait - .rum, non coram adulantes, a tergo calumniantes. O necessisum requisitum Chiistianae conversati nisi Si nostrae conversationis modus conteratur.
quis est quin observet quantum absit ab hac simpli,
citare dc fraterna ac serena sinceritate, quantum permixtus falsitate i Coram verba damus ec ficta humanitate ae gratia tantiam non angelos mentimur, sed a temo omnia pleris calumnii; Coram e plorant, ut absentes garriant. 3. Cum laudatione Dei. Magnum. requilitum conviviorum, ut cum una donis Dei sumus stulti. un, Deum laudemu dc per preces cibum nostrum sinctificemus. i aim. v. . Nami. Maledictio est seper omnes creaturas. Prec
mur igitur. i. Ut iustificati per singuinem Christi,
Zc reconciliati Deo non accipiantiu ex cibo maledictionem est benedictionem. x. Ut sincte dc tempe tanter cibo utamur. 3. Ut cedat in robur dc finita tem. ψ. Ut impendamus robur ad Dei gloriam. 2. Cum edimus, non simus ut porci, qui nos respiciunt arborem,unde decidere glandes. Omni beneficia operentiu in animas, de semper ellaveraminiam ad agendasgratias donorum auctori. si ut cibus generatione spirituum vitalium exhil irat corpus ad exultationem et laetitiam, ita praeci pue exhilaret animum ad exurandum coram Deo
128쪽
eo termis his con e simis. Non edisnus panem proprium , sed panem Dei. Ecce haec conve flatiori in later se tabel uit primi Christiani. Nec Glum in precibus eo mi Christianismus privatus, si in liuione indutione Amilix, rcet
r. minastri t. Nemo ad Ecclesiam venit, nis vitribat Ze addat. Converi oec fides ex Deo est. τHi h tridunturi. i. Ecclesii non mansit in eodem sum , sed quotidie crevit et aucta est. Ecclesia est sicut corpustissima prae uni quod perpetuo crescit sc auge latus s. anima Ecclesiae, quiliabitat in ea tan-citiam laseocorpore. Jesus Christiis est Oput Ee- sae, qui influentiam spiricla largitur, ex uot mmcor compactum, dee Ephia .rris verum quidem est , quod non omni tempores: omni loco ue multum crescit , sed sepe decrescit, Et quasi 4rii abest , interim tamen ex quo primam plantata Di . semper fuit corpus vivum, nec unquam spiritu S. Penitus privabitur, sed tandem ita perficietur, ut christo itur sponsi D, Ly.16.17. Ec-
clesia est sicut foecunda mater, crius matris nun- quam est sterilis, Psil iio. 3. 2. Dominis a Lia. t. Non suo arbitrio acces runt, sed Dominus addidit, attraxit Johan. 6. de sa-pra v. 39. Vocantur quidem multi ' externam vocem Euangelii ac qui non veniunt ua culpa non veniunt, de seipsos excludunt, sed nemo venit, nisi quem Deus adducit. Deus est qui plantat, Deus est ui incrementum dati Oh Ir. Atqui Paulus est qui mniat r. r. 3. 6. RUρ. Paulus di Apollo sunt qui di plantationis dc inerementi media admini strant, videt. semen de pluviam verbi. Deus autem est qui verbum in cor inserit, to eorda nostra infundum cordis Christi infigit. Observandum Dei. Ut habeat gloriam totius operis sellas Deuαα. Ut sciamus quam firma si nostra in Ecclesiami tio. Non facta est mutabili vinolo nostri ob mi, sed manu Dei. sumus planta quam Pater plantavit,Joh.is. 3. salvanaeer , i. e. quotquot ordinati erant ad salutem, ut explicatur Act. 33. Quos enim elem, hos vocat, iustilicat, glorificat Rom. 8. EO eleva est arca Noe, in qua salus. Quotquot ben 'cito Dei ad salutem electi sunt, adduntur tandem clesbe , ut in ea destinatam saltem adipisciuit . 3. v. r.
Actenus trimum remmontium, quod Apostoli Christo exhibuerunt, idque
hi urbe HierusHem. sequitur aliud in eadem urbe exhibitum , idque duos haberis gradus , vel diras partes ub L i. Miraculam. 1. Concionem miraculo adjunetam eap.3. una cum hujus miraculi Ni c
Pite quinodes abitur. I. omnium descistuntur auctores huius ianiraculi, res potius causae ministrae, perqnarum anus hoc miraculum factum est Petrus &Johannes. pontifidit hie denuo quaerunt argumentum imbundi, quod Papa sit uii pus Oecumenicus, raraefindamentario Drulei . videamus quale
evicti. Retrias secit primum miraculum. Eieto sust, post Drum caput ac Princeps3
donum bis muri de peteterea alia in a per ma nus omnium Apostolorum, Act.2. 3.1. Posito, quod fit primum, quid tum 3 Non enim est solitas Petri, sed de Johannis. Em enim P
trus dicit: non habeo, dc quod habeo o, v. si tamen hoc miraculum Petrus non sibi sesum, sed ecdi hinni tribuit, v. 1 2. 1. Posito quod Aliis pereus fecerit primum mAraculum,quid ren quid sequituri Immo, in uiunt, hoc sine Petriis sanavit pedes, qui fiant i malanei tum ec sustentaculum corporis, ut ostenderet se ines undamentnm Ecclesiae. Rese. Vereor, ne hoc argumentum sis omnes saciat Pontificios, pnesertim si fine demonstratione dicatur quod Ambrosius huius argumentationis auctor sit i sed tamen Petrus non hoc fine secit, ut se ostentaret quis esset ita ut Res rectionem Chri sti per illud confirmaret, veris i x. a. riuo etiam sa-N navit
129쪽
est Oecumenicus, Act. i .8. 9.io. 3. Immo quod plus est, Paulus in capite miraculum fecit, Actor. 13.ri. An putatis credibile esse S. Ambrosium adeo blasphemum titisse, ut Petro tribueret, quod si lius Christi est, videt. esse caput, fulcrum ec sundamentum Ecclesiael Demonstrant docti nonnullis argumenti librum in quo haec verba leguntur,Ambrosi ii non esse. . Posito, quod Petrus fuerit Oecumenicus, quid tum' quid hoc ad Papam, qui non potest sanare pedes Z Nonne meri id huc possumus applicare historiam quae resertur de Gregorio X. qui cum Neapoli multi auri ac argenti haereditate donatus esset, nunc non possum,inquit cuidam, qui adstabat, dicere sicut Petrus, aurum ac argentum non habeo. Sed heus, inquit alter, nec dicere potes, surge dc ambula; pungens hoc pacto Papam, dc indicans, Papam Petro in tam multis rebus esse inferiorem , ut parum causae habeat jactans se successorem Petri. Quaeso, vos, cum domum veneritis,
narrate vestris amicis, qui Papae sunt addim, quam firmum dc selidum tandamentum Potiticiae auth ritatis audiveritis, si sorte Deus det, ut inanitates dc blasphemias hujus dramatis animadvertentes fi. dem suam abstitant ab isto Romano motracho, scortatore dc idololatra, illamque ponant in Jesu Christo, Ec in auctoritate divini verbi. Nam certe hoe est fidem suam in Papam ponere, si credam ac recipiam sine probatione omnia, quae Papa dicitic ordinat, etiam sine verbo Ui, dc si in Papa imaginor potestarem remittendi peccata , dc iaciendi quae Christa soli competunt. II. Petrus ec Johannes ad iidebant simul. -- pius de his duobus Apostolis legitur, quod uni iv rint ec aliquid secerint. VideJoh.eto. χ. 3. . Johan. 2 i. 7. 2o. χι. Acb 8.1 Unde quidam etiain putant illum discipulum, de quo Joh. 18.is. fuisseJ
hannem. Docet hoc exemplumi. Concordiam esse colendam inter omnes, pr sertim inter collegas. Σ. Amicitiam non nisi cum quibusdam esse colendam. Concordia colenda est cum omnibus bonis, sed amicitia cum quibus lain. Petrus habuit undecim collegas. Cum omnibus coluit concordiam, sed non legimus, quod cum ullo tantam coluerit amicitiam, atque cum Johanne Rationem hujus delectus scriptura non exprimit Videntur tamen
duae sitis commodae assignari posse: i. Voluit culiariter diligere illum, quem Jesua peculiariter di
lexit, quo nomine seipsum Johannes si e exprim
Joh-2O. a. rc α. I. 7. ac io. Non est mirum Christianos peculiarem amicitiam qukrere cum iis, super uos animadvertunt divinum amorem peculiaritet se effundere singularibus donis, ec singulari mens Ra Spiritus S. Gaudent enim cum talibus habere societatem dc communionem afluctuum & pr cum , ut ec benedictionis communionem habe uiti
citiam cum divitibus di liberalibus, Prov. i . zo. eci '. dc 6. sed pii quaerunt amicitiam eorum, cum quibus Dominus est. Gen. 11. 21. 2. Voluit rimis peculiariter diligere illum, quem sciebat emineret contraria suis vitiis virtute. Scimus ex tota Euai gelica historia. Petrum fuisse temperamenti callis, deoque pronum ad iram, promptum ad ver dc ad vindictam. E contra Johannes verum est ex
ςmplum lan animitatis dc amoris , quem scrip V p cipue spirant. Petrus igitur morbum suu sciens, rudem tibi elegit amicum, . quo aliqv mm Gi medicinam posset sperare. In mundo similia simili gaudet. Ebriosus ebriosum, scortator scor
torem, avarus avarum, fraudulentus fraudulen
tum, dcc amicum sibi eligit. rc qui non vult iudς vitis incedere, odio habetur a talitatis,a .Pm. MpitPudent amicitia eorum, qui sibi in vitiis simidiuinaiies,de habent suis vitiis contrariam virtute Sicut infantes scabiosi maximε, amant eos qui ha bent acutos ungues, quibus scalpere & scabere possunt, ita pii, suorum vitiorum gnari, amant eos Πra rimZ, qui sunt hostes rc inimici vitiorum ipsorum, Pi lin. i l .s. Discamus igitur a Petro prudenti in eligendis amicis. Amor quem proximo debem. habet tres gradus distinctos. . Primus est Mansuetudo donganimitas, lenit se placabilitas de studium pacis. Hune gradum am ris debemus omnibus hominibus, etiam ipsis impiis, si modo possibile sit, ec ab adversariis non in
dem malis dc hostibus Dei precipue nos opponer sed tamen tali ira et oppositione, quae restatur amyx proximi, dc studio pacis, quantum subile ex . 2. secundus est Concordia, qua non rari simvemus ne mutuis rixis ec odiis ae hostibi tibiis D invicemus non Laetamus, sed etiam eam colam in communionem, quae ad communia ossiciae N quenda necessaria est. Hinc ille gradus amori in
prius iis, quos Deus conjunxit in secietate ali e ciu Ab inconspiratio, qualisnunes secori sint
130쪽
rint ad utrum malum scietum obtinendum, aliud vero concordia . qua nitimur uni obtinere scopum hodium , in quo Deus nos conjunxit. Sic collegia adstratuum,ministrorum, coniugunt,membi Tum ejusdem familior. Hos omnes De incommuni cmo scopo conjunxit. Eisi autem in eadem siciet esunt conjuncti, tamen sepe sunt temper metarc consuetudinis diveri simae. Saepe maritus profusus, uxor avara, tape maritus pius, uxor im- Hinc discordioe dc retardatio communis scopi. Horum igitur octietum est, fripsos recte combinare, in conglutinare, ut coire possint in societatem eiusdem operis: sicut soliuarius combinaturus duosos res , alterum excavat, inerum exasciat, de prin minentia quadam exacuit, ut detur coitus, ita con-Juges ec alii , Deo si iis debent sibi invicem ced
ut quadrent ec coeant in ossicio. 3. Totius est amicitia, qua extra secietatem dise vitiis fatim, libeia nobis eligimus coetu - 1orum tales convertationes, quibus peculiari dii Gione adhaeremus, ut mutuum bonum nostrum Promoveamus. Amicitia non nisi inter bonos h et locviri, Pi . . o. is. Et vera amicitia non fit Per naturam, sed per prudentem electionem. Hinc,mici plerimque meliores sunt quam agnati. Prov. 18.2 dc 27 9. io. Finis amicitiae est ut mutuo no- . his simus auxilio dc aedificationi. Finis concordiae v respue est,ut obtineamus finem uena Deus N est, communem. Finis autem amiuitiae proprie est. ut mutuum bonum promoveamus , tum spirituale, tum temporale. Et propterea electio amicorum d
-bet fieri prudenter secundum exemplum Petri, ut Milicet eligamus tales. t. quibuscum Deus est, α. qui nobis in vitiis nostris sunt dissimiles. Amic debet estis libera elestio, in qua nemini praucii repossumus. Queruntur cepe homines de proximo, quod nolit secum colem amicitiam. Sed non teneriis. Modo tecum colat pacem & concordiam. In amicis es endis des et esse liber, nee debet sibi Vere amicos plures,quam vocatio a Deo imposita Latit, nec amicos tales, quorum amicitia obesse magis, quis pro sic potat. Vide Ecclesiast 6.
I II Adsenderunt in Tem um circa horam
recationi; quae erat hora nona. . t.' Templum cxat in monte ut adstansus requia is intraturis. Hoc disine causa iactum, ut
9'. - rdis, qua quaerimus quae sunt supra, cou-
Ieriationem noctram habemus in coelis, praesertim in precibus mentem habemus in cci tum iublev
β. Corporis, quam exspectamus in ultimo dictialita v. i'. Et fideles habitant in terra, tamen reorum nyn est in terra, non agglutinatum te rae, non radii um in tora, sed vertatur in coelis, exi e s ipsam corporis ac animae translationem e terra in culos. Quoties igitur hodie quoque templum irequentamus, etsi templum cepe non est in
monte aedificatum, tamen cogitemus nos adsce dere. Eainiis in templum cum praeparatione dc et i vatione animi ad Deum. Si precum causa nona sicendimus ei ς ει ιδαι ,.ν, ut Petrus Act. I o. 9. t men clavemus mentem.
t r. Adscenderunt in templum hora precationis, Iudaei habebant consuetudinem precandi in templo vel verius templum. inu poteram, templum ipsum ingrediebantur et ibi precabantur, qui non pol
ram, talem verius templum faciem ibam precantes convertabant, secutiasim Lesem Deut. ι 2. s. 2. ro 7. 12. 13.&c. dc secundum promissionem
s Q 7. dc exemplum Danielis 6. v. ti. Rutio hujus rei erat, ut docerentur nullas preces Ν .cere Deo, nisi quae in nomine Christi funderenturit Templum enim erat typus ChristiEtsi autem typus jam abrogatus est, tamen res ipsa significata nobis quoque debet esse quim commendati uinis, scit. uti omnes preces de quicquid Deo cisterimus, octer l mus in nomineJesu di per eum. Surdus enim Pe catores abominabiles in nobis ipsis, Ic omnes nostrae justitiae pannus inquinatus. Ne procumbamus igitur coram Deo in nostra justitia, sed in nomine Jesu, cum fiducia in ejus merita. Sed quaerial tur hic, cur Apostoli precum caesa adicenderint in templum, cum tamen Christi is abrogati sint istii typit a se. Non ideo precibus templi interi erunt,
in prae pio hujus ceremonii essent obedientes, sed i . ut infirmioribus scandalum non darent i tempestiva separatione, antequam suis essent in- structi. Vide lupine. 1. in v. 6. 2. Ut capta ni oc-l casionein docendi, cum Judaei erant con ti. i Non enim Judari tum veniebam ad Apostolos. Ei
l O Apostoli debebant venire ad Judaeos cum eranti . congregati. Bonum quidem est, mines confluere ad templa audiendorum concionatorum gratia. Sed . cum hoc non fit, concionatorum est, quaerere limmines, u invenire eos possimi, utri intonis,