Commentarius practicus in actorum Apostolicorum per Lucam Evangelistam ... studio et operâ Caspari Stresonis, ... 185. Concionibus florentißimæ Ecclesiæ Hagiensi propositus & in usum Candidatorum SS. Ministerii, prœlo subjectus

발행: 1658년

분량: 618페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

191쪽

i Petri r. 2r. Idem intelligendum de vobis concio tonuia, ipsis in legitima vocatione loquuntur sicundum S pturam ex scriptura. Denique observa, Reges esse Dei pueros sive seratos. S c

m. 23. 3. Sciamus ioitur eorum auctoritatem non obligare, nisi cum in pio Domino. Sicut mandata lictoris non Obligant ultra voluntatem Magi- stimus, a quo mittitur, ita mandata magistratus non ligant ultra vel contra voluntatem Dei. Non estilio in flabditis negare obedientiam magistra, qui praecipiunt quod est contra Deum.Notanda autem praecipuὰ est descriptio hostium Ecclesiae. Habet Christus sios hostes in omni genere hominum . in plebe, intra Reges &Principes; & plerunciae mamzd quis potentior, tanto Christo& Eccle-Πα ios sim, quanto quis secundum mundum sapieritior, tanto a christo alienior i Cor. r. v. Iohan. 7. Proprietates autem hostium Christi sunt hae sequentes: x. Insillantia de sator. Vox φρυάζειν de equis propria dicitur in praelium euntibus. Scimus quis sit ibinis equi praeliaturi Iob. 39. 22. 23. 3 c. Tales sint hostes, Actor. 9. r. Sicut enim contritio cordiscivera humilitas ac mansuetudo est signum eorum, qui Christo subsitat Matth. it. v. ult. Ita ferocia α insistentia est signum hostium Christi. Et ratio est, quia aut sunt autet qui Deum millum tiament, aut sunt confidentes in propriis meritis, εἰ - n. sitae miseriae. Videmus hinc quam parum nobis possimus polliceri ab ipsisnam humanitate. Industria dc si Militas. Meditantiit vanα Sunt seduli in Ebricandis consiliis noxiis. Admodum se, cimili sunt in chiliationibus. Ples. 7.is. Had. 1α. Sic D: liis i Peta. s. s. 3. Concordia. Etsi enim moribus valdE sintdispares, tamen nimis bene conveniunt adversu uictum, scut Pontius de Herodes, Luc. u. Didicen hocquoque a Diabolo Matth. D. 26. . Omnes eortim intentiones sint contra Deumr: Christum illius. Q. At pauci tales sunt, scd omnes sint pro Deo ac Christo. g. At dum sie si lant esse pro Christo, ni

rata oras nare volui ratem christi, de concule,

HAchemas propositio Maior: sequitur Minor

seu Assumptio, qua iandamenta in Majori proposita applicamur ad praesentem Ecclesiae statiam . a. d. Atqui jam illud tempus, quo maxime tumultuantur gentes contra Dominum Sc Christum ejus. Jam enim revera congregati l unt Pilatus . Hero des, Sce. In hac Minori propositione duo habemus consideranda: I. Assumptionem ipsam , qua Deo proponunt hoc ipsiuri est e tempus illud , quo hostes coima Deum dc Christum ejus ita tumultuentur, ut David Psal. L praedixerit v. 27. 2. Amplificationem quandam antitheticam istius Assumptionis, quam adhibent, ad seipsses contra hos tumultus hostium conseiandos consideratione voluntatis ac providentiae divinae, q. d. quamvis nos interea scimus dc credimus, illos omnibus suis tumultibus nil aliud esse essecturos , quam quod manus de consilium tuum determinavit ut

Assumptione ipsa ostendunt Deo, hoc suo tempore planE talem esse tumultum hostium contra Deum de Christum, de quali David suo tempore suerit conquestus. Hoc fine hostes Christi dc Ecclesiae sigillatim enumerant , de de conjuratione ac confoederatione eorum contra Christum queruntur. Hostes situ Pilatus δc Herodes, gentes εἰ populi I hiel, q. d. dc Ethnicus &Judaicus Magistra- tus, Sc Ethnicus de Iudaicus populus. Nam dicitur, populi Isael, pro populus Brail, ad multitudinem x

denotandam. Mala actio horum hostium de qua qucruntur, est ipsorum conjuratio & confoederatio. Et contra quemnam ira conjurarunt 3 Contra

sanctum filium Dei Jesiam, quem Deus unxit. Hoc confirmant adhibita formula asseverationis , ἐπ' Doctrinas hic observamus sequentes:

L Ecclesa in precibus sitis Deo quasi digito ostendere debet hostes de quibus queritur, rc a quiabus sibi metuit. S cut Esther secit Alias vero, Esth. 7. v. 6. Sic Ecclesia Deo debet dicere: En Domine, hi sunt nostii hostes. Sic secit Hi,hias Lia. 37. 17.1o. Sic David situm Schina on scripsit eomiachus Psal. 7. Sic Psal. 11. expressὸ contra Doegum Precatus est. sic Paulus specialiter Precatur contra

192쪽

Alexandrum L. Tim. .i . dc passina habes exem-l la precum, in quibus sancti catalogum texuerunt uorum hostium,contra quos precantur. Ratio hujus rei non est, quasi Deus indigeat aliqua detectione nostiorum holii uin, sicut Ahasverus indigebat, sed ut nos publicE conlite ut & manifestemus, nos abhorrete a consilio impiorum, & eos habere pronostiis hostibus, ut publicὰ nota sit averso animi iam stri ab hominibus impiis. Hodie nostri homines nolunt nos ita facere. Ajunt satis esse, si Deum generat ter precemur ut opprimat Omnes hostes Cnim. ι sti & Eeelesiae ; cum autem specialiter precamur contra Antichristia in Romanum, contra serpentinam generationem Jesultarum, contra Drannicum Hi- manum, contra clandestinas coniurationes Pontisiciorum inter nos, contra oppres res Ecclesiarum in Germania, contra truculentos rebelles in Hybernia, contra sal inolentos Achitopheles in Anglia, id vero ajunt superfluum esse, de ad nil aliud conducere, quam ad creandas inimicitias & exacerbationes , & satis esse, si in genere precemur contra hostes Ecclesiae. An igitur Spiritus S. sine causa annotavit , quod Apostoli adeo nominatim sitos hostes apud Deum detulerint 3 Non debemus quaerere favorem eorum , qui contra Christum insurgunt, nee debemus distimulare quos habeamus pro nostibus Ecclesiae nec ne, sed eos apertὰ confiteri, de apud Deum accus, , ne in precibus notitiis ii veniatur aliqua species hypocris eos aut collusio daedam cum impiis. Nam n dico me odisse omnes

isos id sanguinolentos, & interim neminem volo pro sanguinolento agnoscere, quantumcunque ficiat mali, limocnsis est.

Vides enim hic & magistratus & populum utriuia degeneris. Herodes Magist .atus Judaicus, P. latus thnicus: Milites Romani populus Ethnicus, plebs Ista litica, Judaicus populus. Veritas hujus doctrinae ex historia passionis datis manifesta est. Usus ejus est solatium pro nobis gentilibus. Sapientissi-mξ Deus eo tempore voluit pati Christum, quo Hierosolymae Ethnici dominabantur Judaeis , ut ab utrisque pro utrisque Christus mactaretur sacrificium. Ideo ab utrisque inachmus, ut pro utrisque mactatus intelligeretur. Sicut Judaei non salvamur sine Christo , ita salus eadem quae Iudaeis, Ethnicis quoque

palata est. Lavimus manus in ejus sanguine, ut languine ejus lavaretur nostra anima. Sic etiamnum

Ecclesiae non laicum lucti est contra hostes externos, sed etiam contra internos & domesticos, ut non sit mirum, eum qui Christianus est, nil ilomi

nus esse Antichi istum, nee mirum Christianos contra Christianos precari, sicut hic Iudaei contra Judaeos precati sunt. III. Non loquitur tamen Ecclesia hoc loco de illa propriE insurrectione Etlinicorum dc Iudae riam contra Christium, qua ipsum Christum in diebus carnis illius occiderunt, sed de illa, quae fiebat

post exaltationem Christi contra Ecclesiam. Undeliaee doctrina: Quando homines insurgunt contra Ecclesiam, insurgunt contra Christum ipsim. Hoc

patet etiam ex Pial. 1. Ubi dicuntur contra Christium insurgere, cum contra Ecclesiam insurgerent.

Vide etiam Actor. 9. s Semi hoc solatio. Non enim nostra pugna est, sed Christi. Sponsam ejus

satagunt violare, immo corpus & carnem ejus. Ipse vinclicabit. Vide i Iohan. 4. v. Cum Christus ex

una parte pugnat, & Diabolus ex altera, quis dubitet de victoria 3 Ad tempus quidem Diabolo cedit& sinit Ecclesiam assci clade led non sinet vinci in aeternum. Pugnemus fideliter Cib hoe caritaneo. IV. Qui contra Christum & Ecclesiam ejus is

siurgunt contra Deum insurgunt. Contra Dominum& Christum ejus v. 16. Ratio duplex redditur intextu: r. Quia Iesus est filius Dei. Si quis insu gat contra Regis haeredem, insurgit contra regemiplium. Sic &c. i. Quia Deus eum unxit & omnia bus praeiecit cum mandato obsequendi Ps i. Quos . si quis insurgat contra eum quem rex praefecit, insurgit contra ipsum regem. Sic dcc. Reiulantur igntur . qui Christum & Ecclesiam ejus persequentes, i putant se ideo non esse hostes Dei, quia colunt

Deum unum creatorem coeli Sc terrae. Md qui filium Dei oppugnant, Deum ipsum non honorant. Vide Ioh. 3. is & Iohan. F. 22. 23. V. Hostes Christi antiquum obtinent. Quales fuerant tempore Davidis, tales erant tempore Christi. Hic enim est scopus hujus assumptionis, ut ostendant hoc tempore ita fremere hostes contra Iessem, ut olim fecerunt Davidis tempore. I. Sicut Diabolus non mutatur, sed manet antiquus Draco, ita nec instrumenta ejus mutantur, sed retinent suas

proprietates , scilicet quod sunt insolentes sicut

equus in pugnam irruens. i. Sunt vigilantes Sc f bricantes perniciem. 3. Sunt concordes in malo. Ec . Omnes suas intentiones dirigunt contra veram Christi Ecclesiam. Ne igitur speremus emendationem. Nostri homines sperant, Pontificios

hodie

193쪽

tiam, quae a nobis requirebatur, praesertim ad si hc, Γὸ non esse adeo crudeles atque fuerunt olim, statastos humaniores ac mitiores, ut tam barba si venas non opus habeamus ab ipsis metuere. Sed Eustra. serpens pellem sepe deponit, sed nunquam veneniun. Ita nostra Ecclesiae sibinde variant extrinsecam speciem propter necessitatem temporis, sed cor retinent idem. VI Jesus est puer stactus. Quare autem vocetur puer, Sc quare sanctus, explicatum est v. I . I .

VII. Iesus a Patre suo una is est. Non tantum ex Patre genitus ut ellet filius. sed etiam a Patre unctus, ut esset sinus ac legatus Dei, cuius manu consilium Domini siccederet Esa 13. Huic passim

hoc ailamatur Psal. 2. 6. Ples. s. s. Eia. ει. I. Luc. M. Dan. 9. icta lura vocatur Messias. Hinc pas.

sim ituri usa Deo, & Johan. s. dicitur obsignatus a Patre suo. Sicut qui legatus mittitur, debet habere literas fiduciales, lebeii lobsignatas ab eo, a quo mittitur; ita Christus pleni-hotentiam accepit sub sigillo, quo Pater obsignavitia latum habiturum quicquid sito nomine Gerit. Quanam autem in re consistit illa Unctio λ Rest. Non pro Eintelligendum, sed tropicE, permeto-

ni pro serrato. Consistit autem in dii

bus. r. io datione potestatis&auctoritatis. Sicut nemo sibi honorem sumi, ri si vocatus Hebr. s. I.

limis limo sit insit sibi honorem Mediatoris, si Iapatre accepit. Deus non opus habebat mediator admittere, sed peccata nostra in nobis p tui suunire. Et si se quis sine vocatione Dei timsessisset mediator, non valuisset ejus mediatio, sedi onsum ei fuistri quod Mos Exod. 32. v. 32. 33. rivis potuisset, aut ubi invenis lemus nos mediatorem, nisi Deus de sito dedi illit 3 Hane ipsam ob causan mediatio Christi, apud Deum tam essicax est,quia de voluntate ejus facta est. Ipse Patet jusici, ut Christus sacrificium pro nobis praestaret. λ- o non est sacrificium illud contemnere, si pernesmoneamur. 2. In datione Spiritus L qui humanam naturam ad hoc sicci et aptam. Nam r. Per hanc unctionem praeservata humana natura Christia pollutione peccati. Non enim ex peccatrice sine peccato nasci potitisset, nisi hac unctione praeservat esset. a. Hac unctione Christus factus est peta

vjustus, &legi Dei consorinis. Nam si ipse lassis et in peccatum, pro aliis satisfacere non P rivisci, nec ni sui agrius in maculatus. 3. Hacunctione id ratus est ad perficiendam omnem justi

rendum sese Deo in sacrificium, nam per Spiritum s. sie Deo obnitit Hebri io. dc ad sustinendas ac vincendas omnes tentationes. Grave erat negotium, iram Dei contra totum mundum portare, α tamen

nautagium fidei non pari. Opus igitiar Spiritii s. Unctus est Spiritu S. ut ex Mus plenitudine Ecclesia

cuneret & hauriret sua dona. Sicut membra corporis omnes sitos spirit is hauriunt in capite , ita nos cum earne Christi unimur, ut ex ea tanquam ex capite & cisterna hauriamus dona Spiritus quibus indigemus, sicut hoc adumbratum est in unctione Aaronis; P Li33. Ad quid autem unctus est 3 Ad ossicium mediatorium. Unctio notat commilitonem

ossicii & adaptationem ad illud. Hoc autem ossicium Christi triplex caei. Propheticum consistens in doctrina, sive mediata sive immediata. Miraculis ad confirmationem doctrinae sicientibus. 2. Sacerdotale. consistens in oblatione sacrificii, Intercessione. Sicut enim Sacerdos Aaronis sacrificavit & intercessit; ira Christus. Huc pertinet ben dictio, qua impetratur benedictio populi. 3. Regium, consistens in rectione. Per Spiritumessicaciter movet, trahit ac custodit, ac tandem abs tVet in die judicii & dabit mercedem vitae. Inde- sensione eontra hostes. Quod si Christus nobis a

Deo ita praesectus est, nos eum talem agnoscamus

ac recipiamus. Unctio Christi est talis commissio. qua Christus nobis praeficitur cum auctoritate. O nobis datus. r. In Prophetam. Ergo nos sinus ejus distipuli.

Agnoscamus nos coecos, abnegemus propriam rationem, & sibjiciamus nos eius revelationi. Nemo

Deum vidit unquam, Iob. r. Ab ipse soli discamus

voluntatem Dei & media salutis. ria In Sacerdotem. Ergd nos sinus ejus clientes. Sacerdos est coram tribuirali Dei, id, quod Advoc tus, sive Sponsser coram sero civili, qui clientes habet. Quaeramus igitur in ejus patrocinio omnem nostram iustitiam. Ne suscipiamus propriam sati factionem pro peccatis , nec imaginemur propria merita cc . Hoc enim est negare totum Christi sacerdotium, videt. satisfictionem illius & intercessionem illius. 3. In Regem. Ergo nos simus subditi, non rebellantes eius stubernationi , nec dissident ex ejus defensioni. gubernationi Christi rebe.lant, item qui neeant se opus habere essicaci tractione

X i Christi,

194쪽

Christi, cum possint proprii arbitrii viribus iacereonicium, illi negant Christum verum esse regem. Hoc enim est negare regiam potentiam Christi. Si tales nos gesi erimus, non solumJesiis erit Christus, sed etiam nos erimus veri Christiani, & unctionis ipsius participes. Erimus i. Prophetie, qui annuntiabimus i isteria, opera & laudes Dei. a. Sacerdotes, qui offeremus Deo sacrificium gratiun eucharisii cum .. 3. Reges, qui dominabimur corruptioni nostrae, & tandem post pugnam superabimus Diabolum atque mundam, eosque in ultimo judicio, judicabimus ac condemnabimus cum Christo, &tum cum Christo in aeterna gloria triumphabimus. Sicut Regina una coronatur α honoratur cum suo

Rege, i in Ecclesia cum Christo. Mor. q. v. 28. 29. so 3L

HActenus Assumptio ipsa. Sequitiit Assiimptionis Amplificatio Antithetica, ut supra appellavimus in analysi. Congregati sunt ut ficiant quod

tu decrevisti. Particula in latens in constructione graeca, hic non est nota intentionis, sed nota eventus. Non indicat quod hostes sibi proposuerint fa

cere voluntatem Dei. Convenerant enim ut sacerent voluntatem suam, ut explerent suum odium

contra Christum, &e. Praetendebant quidem se convenisse ut sacerent quod Deus ipsis injunxisset, scit. ut tollerent e medio eum, qui populum seduceret, ct legem Mosaicam impeteret, & seditiones excita

ret. Sed hi praetextus erant. Verus finis ac vera intentio erat explere suam invidiam contra Christum conceptam Matth. .is. Unde etiam dicuntur contra Deum & contra Christum ejus convenisse v. M. Cur igitur dicuntur convenisse ut facerent quod Deus decrevit Z Pest. Noratur eventus

hujus conventus , quod scilicet contra Deum &Christum insiugentes nihil aliud essecerint, quam quod Deus ipse determinavit ut fieret, adeo ut his verbis describatur providentia & tubernatio Dei sui et hane rebellionem & insutrinionem impiorum contra Dominum & Christum ejus. Etsi enim

Deus non est auctor malorum operum, quae iaciunt homines, tamen non minus est gubernator malo-xum operum quis bonorum. Immo nia is proprie appellatur gubernator malorum , qym gu

bemator bonorum nostrorum operum. Bonorum

enim effector & auctor magis eli qu ita gubernator. PropriE autem & strictE loquendo id demum dicimur gubernare, quod ipsi non facimus, sed quod

faciunt alii. Iam autem Deus ipsemet operatur Messicit quod nos iacimus bonum. Potest tamen dici etiam botis nostra opera gubernare, quia ea ita operatur & efficit, ut non fiant sine nobis, verum in iambis & a nobis, & ita sint effecta Dei; ut etiam sint actiones nostrae, quas Deus gubernat praecipiendo Aremunerando. d de malis nostris operisus magis propriξ dicitur, quod Deus sit eorum gubernator, quia ea non nisi gubernat & nullo modo ellicit. Quibus autem in rebus consistebat gubernatio Dei super hanc insurrectionem contra Christum Z In duabus: I. Quod manus ejus determinavit ut fierem viae impii secerunt. II. Quod consilium ejus determinavit ut fierentiquae impii fecerunt. Per manum Dei duo possunt

hoc loco intelligi: i. Manus scribens. Praescripsi α praenunciaritin V. T. omnia illa sutura esse Christo quae iacta

sunt.

α Manus operans. Habuit enim manum Dens concurrentem & cooperantem in peccatis Iudaeorum, & in tota illa passione, quam hostes Christi impie inflixerunt, qua malitiam hostium direxit, ut ita fieret quod factum est. Per consilium Dei intelligitur aeternum dc immutabile ejus decretum Aconstans voluntas ipsius. Deus ab aeterno decrevit& constanter voluit, ut hostes Christi ficetent omne

illud malum quod Christo secerunt. Scio homines carnales, qui res divinas non nisi suo judicio metiri cupiunt & locutionibus Scri rae se submittere recusant, his modis loquendi o sum iri, sed vos qui Scripturam habetis pro regula sentiendi & l

quendi de rebus divinis, cohibete carnalem vestram rationem, & in timore Domini sibi linem hane materiam mecum perpendite. Quatuor actiones dixi mus Deo tribui in gubernatione hujus mali, quas in ordinem redactas sic repetimus.

i. Quod ab aeterno immutabili consilio decreverit ut ita fieret, ut Christus a malitia Iudaeorum αsentium ita male irachnetur. Nam si Deus non ita decreviiset, tum factum esset casu, praeter & citra consilium Dei. At quis hoc de Deo ausit affi mare Multa quidem fiunt praeter consilium & ii tentionem hominum, sed hoc ab imperfectione est, quam Deo adscribere velle, est negate Deum esse

erum Deum. Si sine Dei coosilio ne pilus quidem

195쪽

ae nostro capite decidit Matth. io. an credibile est christiun sine Dei praefinito consilio haec omnia; assum esse a Judaeorum malitia 3 praesertim cumscriptura tam expresia coluratium istinet, & hie

. i. Quod fuerit constam Dei voluntas, ut Chri-λι amalitiosis Iudaeis ira malE tractaretur. Id ex- esia Christiis affirmat Marib. M. v. &42. Si Deus non voluisset fieri, illi non potuissent sicere Nam voluntati Dei quis resistat 3 Object. At fuit a Deo prohibitum. An Deus vult aliquid fieri, quod obibet non fieri ξ Rest. Ita est. Voluntas Deid interdictum Dei non pugnant, nec fiant duo contraria. Deus enim saepe prohibet quod vult fieri. Sed diiunctione hic opiis est. Alia est voluntas eli-

grus, alia volumas approbans. Deus non vult quodpiohibet, i. e. non approbat, sed odit ac detestatur. Deus tamen etiam vult quod prohibet, i. e. eligit sibi in medium, quo ad donum aliquem finem perveniat. Sicut multa approbat quae non eligit neque decernit ut fiant, i Tun. i. 4. Ita multa eligit atque decernit, quae tamen non approbat, sed odit, dete- . statur ac Mohibet. Nam quod est prohibitum, malum ac detestabile opus, idem potest este bonum medium, quod Dominus sibi eligere potest ad bonum tam assequendum. Hinc m. 13. Io. dicitur,. quod contritio Christi placuit Domino. Non quatenus contritio Christi erat peccatum Iudaeorum contra prohibitionem Des, sed quatenus erat insi- gne medium liberandi humanum genus. Etsi itaque instructionem Iudaeorum contra Christum prohibuit, propterea quod esset malitiosum opus con- tra justitiam, tamen illud ipsum malitiosiun opus voluit, quatenus erat ius e medium reden prio

nis.

Quod Deus propria sua nu antea scripsit, α firma ac insallibili prophetia praenunciavit, Chris uina Iuda sita occisum iri. Vide Actor. 23. 2'. Mart. 16. . Ostendebat scilicet ex Scriptura, quod oportebat eum tradi Ethnicis ac Scribis, & ab ili: spati. Sic etiam Luc. 2 . . prasenim Luc. I . v. 3 l.

Oportebat seri. Nam Deus propria manu ita scripsera: situri . Nulla est circumstantia passionis, iquam non Deus in verbo suo praefiniverit. Quod Deus propria manu dc proprio con- cursus cooperationis remi ancita direxit, ut ira ret & non aluer. Naim cenξ non debemus ita l- seruire, quod illa tiaditio, α illuso& flagellatio de loci sio G iisti sit opus solius Herodis, Piuiti & Iu-T O LI c o R. C A p. IV.

daeorum, in quo Deus nullam manum habuerit. Immo expresse dicendum est, quod Deus sit prima& primaria infligens causa omnium illorum mal rum quae Christo inflicta sunt, & quod malitiosi homines fuerint instrumentumpet quod Deus filium suum ita afflixit. Non dico quod sit principalis ea famalitiae, sed quod sit causa quae hane malitiam super Christum induxit. Vide Esa. ss. Io. Placuit Deo ipsiam conterere, Deus eum afflixit. Hinc tota passio Christi dicitur Poculum, quod Pater ipsus ei

ded:t Johan. is. v. ii. Et revera ita est. Nam tota passio Christi consideranda est ut poena, quam Deus iudex Christo, tanquam sponsori nostro, inflixit, ut peccata nostra in ipsum incurrere faceret, eaque in c. arne ejus condemnaret. Esa. Ι . 6. Rom. 8. 3. Christus in hac passione non considerandus est, ut inartyr, qui a Mitia hominum pei secutionem passus est, sed ut sponser, qui a Deo punitus est

ad satis fictionem pro nostris peccatis. Nulla nobis consolatio foret ex tota passione Domini, nisi crederemus omnia illa mala, quae malitios Judaei per malitiam suam ipsi inflixerunt, consilio & i nu Dei sitisse ita direm ae gubernata, dc Christo inflicta in expiationem Peccatorum norio

riam.

Excutio: Hine non sequitur, Deum efficaciter gubernasse peccata Judaeorum & Pilati, voluisse, decrevisse & ordinasse, vel direxisse ut Judaei Clitiastum ita proderent, flagellarent, occiderent, illuderent , sed tantum voluisse, decrevisse & orditiasse, ut Christus proderetur, illuderetur, flagellaretur αoccideretur. Passionem Cluisti voluit, sed non actionem Judaeorum. Re p. r. Passio &achio non disserunt nisi re -ctibus. Illud ipsum quod Judaei fecerunt, Cluilius passus est. i. Textus dic in Judaei id ipsum laciunt, quo Jta vis fieri. Factum igitur & actio isebrum est objectum divinae manus & divini consilii. Non dicit, Deum decrexisse, quod Christus passus est, quam is hoc quoque verum, sed dicit, Deum decrevisse, quodJudaei iecerunt. 3. Non potuit Deus velle & definire cert5, ni

Christus moreretur & mundum redimeret, nisi si mul definiret, ut hujus vel illius manu moreretur. Nam qui vult finem, vult etiam media, sine quibus obtineri finis non potest.

Sed ut minus mira tibi videatur haec Dei gube natio sipet peccata Judaeorum contra Christum X 1 ε -

196쪽

continissa, sciendum, quod Scriptura Deo talem gu-l est a Deo. Solet declarari per simile equitis, qui bernationem tribuat non sbium super haec peccata, quum claudum movet, dc ma sui , qui manum d quae Iudaei contra Christiam commiserunt, sed et-jam super omnia peccata, quae homines iaciunt , α quibus sibi invicem injurii sunt. Videt. Historiam Josephi, Genes s. v. 7. s. & so.

Σ. Historiam Pharaonis, ubi passim vides, quod Deo super duriciem, qua Pharao usus est contra Deum & Mosem, tribuitur efficax providentia Se

l. Historiam si on Deut. 2. Io. & Cananitarum,

o. Chaldaeorum contra Jobum, Iob. I. 2i. ix. R s Assyriae , Esa Io. s. 6. is. 13. Sapiemum AEgypti, Ezech. i'. I . I I . Confer, Thren. 3. 36.37. 38. Amos s. v. s.

Omnibus hisce locis Deo super peccata hominum tribuitur talis&tam ecticax gubernatio, atque hoc in textu super peccata Iudaeorum, ubi tamen semper recordanda monita superius tradita, videt. quod in nullo horum locorum Deo tribuitur eis: cito peccati, sed tantum gubernatio peccati. scipuli in sciabendo movet. 3. Dirigit malitiam cieaturae in talia objecta Min tales fines, in quos vult, eamque limitat, ne agat pro mensura malitiae , sed n mensuram divinae sapientiae . x ad bonum fidelium. Rom. 8. G.

Ob ea. Si itaque Deus manu de consilio suo mnia hominum peccata adeo firmiter determinavit& definivit. tum oportet ea fieri, tum necessirium est ut homines peccent, tum impossibile est, ut ire catum ullum, quod iaciunt omittant. Et si sic, tum homo peccans est excusabilis, nec jure potest puniari, tum omnes dehortationes a peccatis sunt vanae& inutiles. Nostis quatuopere bomines inquieti in hac objectione urgenda sibi indulgeant, ut vere a sim dicere, hane Ase totum & unicum illud propter quod tantae turbae datae stat in Ecclesia nostra. id igitur respondebimus 3

Rest. Nihil aliud quis quod Paulus respondita

eandem. Non enim est nova sed vetus obiecti , quae Paulo quoque objecta est Rom. s. is. Alleg verat Paulus v. 17. Piovidemiam Dei siper peccatum Pharaonis. & v. i8. ex ea concluserat indural tionem de malitiam hominum non esse sine volui late Dei, aut contra eam, sed planE omnia etiam

peccata, fieri secundum voluntatem dc consilium l Dei. Hinc itaque v. i'. praeoccupat hanc obj ctionem: Si peccata omnia fiunt secundum voluntatem & consilium Dei, tum peccatores sunt inculpabiles. Impossibile enim est eos voluntati Dei

Qualiam autem in re consistit ille concursisA- l potuisse resistere. Vides quod si eadem planἡ o

vinae manus cum peccatis hominum 3 scit illem μους es i. e. quod Deus circa pe cata hominum facit, ut ea emaciter gubernet, ictamen non sit auctor eorum Z Rest. Solet vulgo insequentibus constitui:

I. Permittit. Non estio, quasi non prohibeat, sed physicd quia non impedit, sed sinit ire suis viis, jectio, quam hodiὰ turbatores nostii movent. Quid igitur ad illam respondet Apostolus Z Vide v. 2O. 2r. a. d. Non decet cremaram sibi indulgere in tam iniquis Se impiis consequentiis contra providet tiam Dei formandis, sed potius captivam ducere suam rationem. & cogitare, judicia Dei esse 5-χνιμα , & creaturam non posse mei relinquit eos suis libidinibus, nec coercet Satanam, i tem & consilium Dei cognoscere aut perscrutari, nec prohibet ab illis tentationes illius. sed potes lati ejus eos tradit propter diuturnum contemptum gratiae. x Sustentat creaturam peccantem. Sine Deo nemo potest peccare. quia sine Deo nemo se potest

quippe cujus viae non sumi cui viae nostrae, nec cogitationes ejus sicut nomae Rom. ii. Esa. s. Cum creatura contra creatoris sui providentiam talibus nasutulis consequentiis murmurat, δc cum Dςo

postillat, perinde incit, ac si olla contra figulum, sese essertet. Creaturam itaque de Creatoris proviris ἀο ξια operis non est a Deo , tamen actio ipsa dentia debere ita sentire&loqui, sicut Deus se in verbo

197쪽

M o sto revelavit, & debere credere & coli sidere creatorem esse adeo sapientem, bonum & iustum, ut in gubernatione sita posset i evenire omnes istas a triones oc omnes agendi ac operandi modos . quae justitue ejus sint contrariae, & ossicia hominum impediam. Non habemus opus turbatoribus nostris ad hanc objectionem quicquam aliud respondere, piam hoc. At enim an haec doctiina de incaci illa gubema oone Dei super peccata hominum habet aliuam utilitatem , propter quam necessarium ac utile iit eam in coetibus fidelium sonare dc proponi 7 Resp. COE habet. Nam t. Conducit ad gloriam Dei. si non confitemur Deum ira caciter dominati seper malitiam & onmia Peccata hominum, tum homines malos esserimus stiria Deum, qui arbitrio suo dominemur sit v a pro identiam Dei, ut peccata eorum respectu Dei casi fiant, pcietet Dei consilium, Sicut Deus corda; ita & malitiam malorum habet in manu, & Qithetit aquas ad sit gloriam, ad silutem pio riun ε ad cenam consistonem impiorum qui ea siciunt, nisi resipiscanti Ne itaque impii in .sua im- rietate si perbiant, sed norint se esse instar serae, quae eo annulo a Deo ducitur in omni seritate sita Da. 37. 19. Ne putent se Deo aegre sacere clun contra ipsim insurgunt, sed sciant se omni sta malitia, quam exercent, nil aliud secere, quam quod Dei manus 5c consitum praedetariit ut fiat, de proinde Deum in corio ridere dc illudere ipsolum conatus

omnes. P. l. a.

a. Conducit ad selatium fidelium . de pati cimilam eos n. si peccata Ec injurias hominum eximis efficaci providentiae Dei, quid solatii relinquis fidelibus contra eas 3 si quid immediatE a Deo p tiuntur fideles, id selent sene patienter, sed si amanu impiorum aliquid patiuntur, hoe valdἡ urit &accendit illam invidiam, de qua Psal. 37. i. dc Psal. 73. dcc. Quis nos iam est qui non sentit motum hujus invidiae in corde suo, quoties audit de nova

clade Ecclesiae ac Victoria hostium impiorumὶ sed heus e considera quod hostes nil aliud saciant, quam

quod manus de consilium Dei decreverunt ut fiat. Habet Deus ovoque manum in hoc, dc sapiens acinite tibi conriluuia. Dicas igitur ut Iob i. Σr. ut

lapidem, quo Periimui, admordent, jactorem vero

non curant. Quis non metueret homines malos. si

malitia eorum non esset sub dom:nio Dei ὶ Quis non nactueret sibi a propria intemperantia Sc iun- erudent a. dc a seda one Satanae ac mundi, si non iciret haec omnia esse sub dominio Dei 3 Hactenus at sumptio syllogistit, ad quem reduximus has preces Ecclesiae. Sequitur tertia ejus propositio, videt. Coliclusio, quae habet ipsas preces, seu petitionem, quam piaemissis hii jussyli

glim superstruunt. Fundamentum, quod in praemittis posuerant, erat hoc, quod Deus omnes hostium motus haberet in sua manu, eosque certo de praefinito consilio ita determinaverit, ut nil aliud

possint agere, quam quod ipse decreverit futurum, quod etiam promiserit se omnes istos conatus risurum Sc illusurum, ut sint vani. Huic fundamento perstruunt hanc pctitionem, ut Deus igitur respiciat milias illorum hostium, a quibus tunc patiebantur. Ubi claro videmus exemplo, quam selast ilia turbolium opinio, isteque importunus es mor, quod supervacaneae sint preces de petitiones earum rerum, quas Deus consilio suo cello praefinivit, ac in verbo infallibiliter promisit. Non opus, inquiunt, est vos petere pei severantiam in fide de remallionem peccatorum, quia Deus vos ad salutem in illibiliter praedestinavit, Sc quia creditis vos habere insallibiles promissiones harum rerum. Sed vides quid hic finiat Ecclesia, quae etiam conste batur hostium malitiam consilio Dei este immutabiliter praefinitam , de liberationem Ecclesiae promittam, &i vhilominus confusionem hostium ac liberationem Ecclesiae precatur. Nimirum certitudo finis, a Deo promissa, non excludit usum mediorum. quae Deus ordinavit, ut patet ex historia Pauli A L28, 22. . 26. Certitudo accipiendi non est

impedimentiun precum, sed potius causa impellens. Tria autem sunt, quae ex hoc fundamento a Deo petunt: i. Respice minas eorum. 2. Da servis tuis parthesiam loquendi verbum. Extende manum

ad sanationes, ut fiant signa per nomen Iesu. In histribus revera consistit tota projeritas Ecclesiae iubis terris. i. Ut Deus coli beat bolus id irrannos, dc det Dominis ae rectoribus huius mundi in mentem, ut Ecclesiam sinant sub suis alis aucere tranquillam ac honestam vittam, iit non ini tum non sint rei secutores, sed etiam nutritii ac desenseres. Hoc autem impetrabimus, si minas dc blasphemias bostium Deo cons Piciendas ec vindicandas oti,

198쪽

168 COMMENTARI

ramus, ut secit Hiaias E a. 3 7. vers. r . & i7. i. Vt Deus det ministerium necessariis donis ,rae praesertim in Christiana parthesia oriratum , ouod si instar boni salis, instar alacris violis, instar boni pastoris. Tantum enim boni a tali ministerio ex-isectandum est, quantum mali ab eo quod corruptum in doctrina& vita, schisinat cum, proianum, imavum. Rationes cur ita fit, versu is . audi i-inus. Tantum abest ut Ecclesia tibi cupiat ministros tepidos , ut pro parthetia eorum Deum inrori, secus quam ficiunt nostri, qui nullam docendi rationem probant , nisi auae etiam placeat impiis, & destituta sit omni paribesia reprehendendi quod malum est 3. Ut Deus confirmet praedicationem ministerii. QuAntumvis enim libere di efficacitet praedicent ministri, nihil tamen essiciunt, nisi Deus se monem eorum confirmet. Verum quidem, quod nobis non licet petere confirmationem Euangelii et signa&miracula, sicut lepetit Ecclesa, quia oriam promillionem non habemus, sicut habebat Ecclesia primitiva Marc. is. i7.is. nec indigemus his signis ad confirmationem Euangelii, postquam ita confirmatio ficta est sufficienter. Sed alia confirmatione praedicationis Euangelii opus habemus, scilicet ea, qua Euangelium praedicatum reddatur Mox ad res erationem & sanctificationem, con-sblationem de conservationem multorum , quae confirmatio promissa nobis est Lia. ss. v. io. II. Hanc itaque confirmationem verbi quotidiarus precibus super Ecclesiam impetremus. Caetera quae in hac conclusione notabilia sint, superius sunt explicata. Imitemur has preces hoc tempore, quo re vera Herodes, Pilatus & omnes hostes insurgunt contra Dominum de Christum ejus. Hactenus precatio Apostolorum. Diximus Concion. io. de hac precatione tria esse consideranda. I. Occasionem rccationis. 2. Precationem ipsi . 3. Liscetum, iis precationis. Absaluto igitur secundo, addamus verbulum de tertio, videt. de effectu irarum precum. Commotus est locus ubi erant, quia fgno aliquo praesentiam suam Deus voluit si incare. --pe Deus non juvat, sed tamen si uni dat se tuti Ium. Terrae motus alioquin sunt signa irae, sed hie in signum gratiae. Sic etiamnum conculsiones illa d motus ac turbae, quibus ani scinditur Ecclesia. piis Ec precantibus debet esse signum, quod Deus veniat ad purgandum horreum tuum. Insistamus

modo in us , de impetrabimus concussionemus PRACTI Custbroni Antichristi. Repleti etiam siuit spiritu s. i. e.

augmentum donoriun acceperunt, sicut die Pente- costes receperant bonum initiunt. Hoc ipsitin illud quod petiverant. Exemplum hoc est, quantum valeant preces, Sc quam certa sit exauditio. sed stitimatque incrementum donorum acceperunt, loquuntur verbum cum fiducia tanto majori. Qii nito plus roboramur a Domino, tanto diligentius laborate debemus in opere Domini, &dona nostra ad o- .riam ejus impendere.

IJ Creo mecum, utrum quod in hoc cri ite restat, reserendum sit ad secundum testimo-

nium, quod Apostoli Christo in urbe Hieroselinia

dederunt, an vero ad tertium.

Ad utrimque commode potest reduci. Nam L Possum dicere, quod in his verbis describatur alterum medium, quod Ecclesia ad sui defensionem arripuit contra minas Apostolis fictas in coit filio. Postquam ex minis Senatorum, per Aposto tos enarratis, intellexerant magnum sibi imminere periculum persecutionis, duplici medio sibi contra

illam voluerunt confluere: I. Precibus, quas hactenus explicuimus: i. stricta intra se unione, dilectione d concor-

dia . quae reliquis hujus capitis versibus describitur , dc si lati exemplo Josis illustratur. I L sed sicut commodE resertiit ad liacundum

testimonium. ita etiam aptam habet relationem ad tertium. Est enim occasio remota, ex qua tertium testimonium natum eae Cum enim fideles mutuis

charitatis ossiciis sese juvarent, Ad quidam ex illis bona sua venderent, de ad Apostolorum pedes de-

ponerent pretium, ut distribuererutiliter pauperes,

quae res nimium illis in Ecclesia pariebat laudem de benedictionem, Ananias cum Sapphira occasio. nem inde coeperunt eandem laudem sibi quaerendi per liberalitatem hIpocryticam Se menda , quae res Apostolo Petro occano filii majestatem A gloriam ac potentiam Jesu Clitisti testiuidi per miraculosam occisionem horum duorum hypocrit rum, ut nomen Christi Jesu metueretur a propha

nis. Utramque relationem in explicatione considerabimus, quantum opus est. Ecclesia igitur minis hostium perterrita in remedium contra has minas eligit non tantum preces ad Deum, quas hactenus explicuimus, sed etiam

. mutuam

199쪽

mutiram unionem, charitatem de concordiam. Re

M os: to. Est enim unio & concoidia Ecclesiae ins medium eam defendendi concia hostiumna nas. Sicut in republica verum est, quod concordia res parvae crescant, ira etiam in Eccles a. Ratio

duplex:

i. Concordia est res grata Deo, quae praesentiam &auxilium afert. Vide Plat. i 3 s. v. i. Hinc pater cognoscit nos esse veros discipulos filii sit Johan. xl. V. 3 s. quos in protectionein sitam Doroe debet sicut schisinata, factiones, discordiae sint res carnis, quae Deo displicent i Cor. 3. 3. Gal. s. zo. Ita concordia est opus & mictus Spiritus.

Granun est Deo, si, qui unum in coelis Patrem agnoscunt, ex una matre ecclesia nati sunt, unum habenti s auem stimo; tum Christum, per quem ado- asi sunt, uno Viritu omnes animantur, unum heram patrimonium, &c. unitatem quoque ani- morum inter se colam. Vide hec I. v. 3. 4. S. 6. a t. v. ita a 3. t . dcc. Hinc Israelitae volentes

iacquirere auxilium Dei contra hostes, Jud. m.

t. venenint ut vir unus.

z. Concordia est res noxia hostibus. Nostis an . Id hostes hodieque istant sedulo, ideoque nostium erat tanto strictis: nos unire quanto illi magis quaerant dividere, ne nobis contingat illud Gal. s. is. O quam est dolendum bis temporibus quibus adeo contra Euan- doctrinam conspirant Antichristus Romanus di omnes ejus vasalli, eos, qui se Euangelicos profitentat, Papatu discesserunt, non strictius sese ire, siad stractionibus, discordiis, suspicionibus mutuis a se invicem se jungi, atque ita hosti communio es se exponere. Unde quaeso, hodiernar age corum oppressio, nisi ex neglecto studio concordiat, & ex inutilibus suspicionibus rsed quis in culpa est Z Nonne vos aequEseceditis atque illi a vobis 3 no e vos aequEalios lacessici & scriptis ac vocibus acerbis prosi in , atque illi vosὶ nonne vos aequὰ pacem cum is relictis, atque illi rejiciunt pacem vobiscuin λ

id ior ut est, cui Reformati plus snt pacifici

alii 3 Non excusabo praxin omnium , qui reformatam Religionem prostentur , sed tamen

reformata Ecclesia in penete duo habet, cur aliis nugis est pacifica dicenda: i. Retitio sensiam Scripturae. Cum de distr sitoribus queri ut eorum, qui se Eua elicos pr se tui, non tantum querimur de distracti ovibus

animorum & esse una, sed praeeipuὁ etiam de distractionibus mentium & sensuum, quod scilicet non idem sentiunt nobiscum , vel potius cum Scriptura i Cor. I. IO. ROm. IV. 1. Phil. 2.2. Hoc est

quod querimur, quod multi inter eos, qui se Euangelicos profitetitur, adeo pellinaciter errant contra

Scripturam & faediis gratiae, ut ea, quae clatissimis Scripturae testimoniis nituntur, non rejiciant statum, sed etiam blasphement S: furiosὰ persequantur, &alia, quae in Scripturis nullum habent testimonium, tam importune urgent, tanquam articulos fidei, ac dissentientes, acerbe persequuntur. e. S. qui doctrinam de Trinitate, de providentia Dei, de satisfactione mediatoris , de eiticaci gratia regenerationis dc conservationis super omnes contritos corde de electos, quae omnia adeo clare in Scripturis si data. & ad salutem ac conseiationem piorum absoluia necessaria sunt, tam odiose traducunt ac repudiant, & e contra sterile illud dogma de unive sab gratia de caluae hi uic sinitia sunt, quae nec ullum fundamentum habent in Scriptura , nec ullum in Ecclesia, tam importunὰ urgent, hi inquam, omnes. nonne tales sunt, de quibus merito conquerimur,& quibus tribuimus culpam distractionum. Quandiu enim tales sunt, non licet nobis persectam cum ipsis pacem colere, etiamsi angeli ex coelo essent, quippe qui habemus mandatum, hominem haeret, cum post primam vel secundam adhortationem rejiciendi Tit. 3. Io. 2Tim. 2. is. II. I 8. Rom. Is. v. 17. 2JOhan. Io. Non igitur penes nos culpa disisidiorum, etsi ab iis, qui ita errant discedimus, sed

penes eos, qui ab his erroribus discedere nolunt: Quod itaque ad Pacem cum talibus conferre possumus, id omne in eo consistit, ut eos convincamus ex Scriptura deips brum erioribus, eosque hortemur, ut secunddin eandem regulam nobiscum incedant.

Instant. Idem alii de se dicunt 3 Dicunt, sed non praestant. Id vobis ostendimus in quotidianis

nostris concionibus. Conicientiae vestrae nostri t

stes, quod nihil docemus, nisi quod ad salutem dc

latium prodest.2. Oneri pacem etiam errantibus. Nos non hoc tantum ad pacem conserimus, quod idem sentimus cum Scriptura, sed etiam docemus non esse s

vendam discordiam propter quaestiones inutiles . neque ob dogmata, quae saluti de solatio non admodum obsunt, iisque, qui in talibus a nobis dis sentiunt, quamvis Ninionibus ipsorum servire non pollarius, tamen o almus coimos Uneni paci DY cami

200쪽

eam, qua,sepositis convitiis,scor ratibus,obtrect tionibus, dcc. quaestiones controvisas ventilemus eo ordine & animo, qui sapiat Christi aliam lenitatem. Haec est Resorma;prum doctrina. Si non est omnium praxis, reprehendendi stat. Quod si ita v biscuin, vellent ficere , non tam atrocia essent n sua dissidia, quae hostibus communibus tantum commodi contra nos praeberent, & major spes δε-ret ulterioris consolidationis. Sed quia de istis hominibus merito possumus conqueri ex Pial. Iro. 7. quod nobis de Pace loquentibus bellum meditentiar, & omnes nostras oblationes pacis rideant d exagitent faciantque occasiones tanto majoriim turbarum , quid aliud possumus agere, quam, ut bis hominibus millis, nos invicem , qui eandem verit tem profitemur, hortemur ad pacem & arctam uni nem, ut quasi vir unus stemus contra hostem communem , & contra omnes infidos vicinos ac fusos statres, qui cum hoste communi colludunt, &de calamitate nostra gaudent, nec ob res leves & temporales tam animosὰ inter nos contendamus , sed dissensiones nostras circa quaestiones patvi momenti , vel circa illud odiosum Meum ac Tuum ita componamus, ut odium dc invidia inter nos exulet, &tali sinus conjuncti concordia, quae hostibus nostris

si terribilis, & toti Ecclesiae statui saluti sera. Comierant ad pacem quicquid pollunt r. qui Ecclesiam

gubernant. α qui rempub. regunt. 3. qui ullas Privatas controversias interje habent. Sed opinam in rebus consistebat illa concordia Ecclesiae primitivae 3 Rest. In tribus. I. In conglutiliatione animarum. Habebant cor unum, & animam unam. Quomodo hoc 3 An quinque millia hominum 4antum unam habebant animam ,& unum cor 3 non unam substantia &numero, sed unam.

i. Allectibus, quia vera charitate sibi invicem erant quasi agglutinati, ut dicitur de Ionathane &Davide I Sam. 18. r. & de Iacobo & Benjamine

Gen. 44. o. Haec conglutinatio animorum per charitatem est fundamentum & causa omnis concordiae, & ubi illud Muten deficit, facile oriuntur irae, suspiciones aedis tractiones. ubi ἡ dominaria, dc vera charitas proximi negligitur, ibi non potest habere locum concordia , nec Ecclesiastica, nec politica. Vides hoc inter matrem & liberos,

tibi iubiliae qui desii aliquid ebullit irae, sed AcilEeessit, quia magnus amor utrinque dominatur. Aglutinemus igitur animas nostias per vetiam chari

t talem omni proximo, qui eandem veritatem n biscum proruetur , & notoria impcenitentia vitae contrarium non ostendit, cogitantes, quod sint ejus dem patris filii, nostri cohaeredes, membra ejusdem corporis, eodem sanguine empti, &c. L Intentione. Hoc illud 4- τὶ τὸ α 'ς Act. αV. . Unum communem scopum habebant, nimirum abnegationem sui ii serum, &. promotionem regni Christi. Ubi hie scopus dominatur apud omnes ut omnes non quaerant quae sua sint sed mmnes quaerant salutem Patriae 5 promotionem v titatis ac sanctitatis, ibi pax obtinet de concordia. Sed eum unus sibi pro simmo scopo habet suturi honorem . sium coimnodum, si orem Magnatum, promotionem liberorum, alter vero seipse abnea to quaerit promotionem regni Dei & Iustitiae, ibi non possunt non esse dissidiae Consideremus igitur illud loli. s. 4. Phil. 2. 4. I Cor. IO. . II. Specialiter concordia Ecclesae in eo conmstebat, quia illi, qui ad docendam Ecclesiam vocati erant, videlicet Apostoli, mu concordia, arcto consensu & animorum conjunctione, adeoquetia potentia & emacia testimonium perhibebant res irrectioni Christi. i. Concordia de conjunctum madium ministrorum in praedicando Euangelio, in ursendo hoe vel illo ossicio, in reprehendendo hoc vel illo peceato, essicax & potens est medium ad pacem Ecclesiae. Unde seni sinata illa in Ecclesia Corinthiaca r Cor. r. quam ex aemulatione ministrorum inter se, quo alius alium cupiebat superare eloquentia & favore apud populum, & Paulum a que alios, qui simplicitatem Euangelii sectabanni prae s e contemnere 3 O miserum est, cum ministri Euangelii tali inter se ardent invidia & aemulatione, qualem Paulus describit Phil. I. rs. I 6. Carpunt alter alterius dona, quod alius reprehendit, alius a probat vel indulget, alter alterius commodis & h noribus ossicit, alius in reprehensione mali con- si inter perseverat, alius cevit minis vel promissis. Ob res leviculas an iniose & servatis in annum iris contendunt, &c. Prohibeat Deiis ab omnibus E clesiis de eorum ministris hunc spiritum aemulati nis, & det ipsis conjunctum mi lium atque zelum Euangelium praedicandi, peccata oppugnandi, tiam mi propugnandi, mutuas infirmitates tot randi . &c. 1. Dicitur a. quod Apostoli specialiter in hoc consenserint, ut articulum de resur ctione Christi essicaciter urgerenti Sine dubio et-jamalios atticulos fidei urserunt, sed hunc urserime

SEARCH

MENU NAVIGATION