장음표시 사용
211쪽
tui, non ita Ratio est: Claritas enim Christianae doctrinae tanta est, & tam grata, ut unusquisque saei IE persit adeatur, ad eam profitendam, cui non excoecavit Oculos Princeps hujus mundi. Sed eum professio veritatis non potest fieri sine anim- ab one in licentiam vitae, tum multi homines libidinibus vitae adeo sint addicti, ut malint caretexeritate salvifica, quis, subire disciplinam coercent libidines. Non audent venire in lucem, verentes, ne mala ipsbrum opera a luce reprehendantur , Johan. 3. 2o. 2i. Qui stat inter nos, oui ideo non audera venire in templum, qui metuunt, ne ibi reprehensionibus peccatorum conscientia eorum turbetur 3 Multi Papistae vellent venire ad audiendas minas conciones, sed non audent , quia metuunt neret reprehensiones idololatriae x superli tionis in praxi turbentur. Multi vellent venire ad coenam, feci non audent, quia metuunt disciplinam & aggravationem condemirationis I Corinth. II. V. 29.
rasi disciplina Ecclesiastica internos est valdὰ laxa, tamen multi ideo se non adjungunt Ecclesae , quia verentur disciplitum. M. Annon hac est justa ratio, quae vos debebat movere ad omittendam vel remittendam discis nae severitatem , ut ita acriter non reprehendatis errores & vitia hominum. Multos enim hoc pacto arcetis ab Ecclesia, ut don audeant se illi adnarere, quod facturi et lent, si sine tali acrimonia
Remissio disciplinae plures quidem adigeret in templum, sed nore plures in coelum. Confirmaret enim eos in saa Δα καα ut sibi ipsis adulantri peritent in peccatis. Si essent humiles & do- . ciles auderent venire, & nil magis quaererent, qutintales reprehensiones , quibus possent doceri & emendari, & per reprehensones moverentur a I. serio examinandum. juxta verbum Dei, id quod in iis rem stend:tur. Sed quia non sint humiles nec Molorc taceti, aut per disciplinam emendandi
sint, aut satius in eos arceri ab Ecclesia, ne condemnationem suam augeant, & itam Dei in Ecclesiam provocent. III. Populus eos magnificiebat, vel magnificabat. Non tantum enim magni aestimabant, sed et-jam depraedi abant. Audiebant ab ipsis stupendam letia divinae sepientiae , insignem interpretationem vetetis Milpturae , eminentem charitatem dc
justitiam ac sancti ratem vitae, praesentiam Dei ad-r abilem, io Dei Praeternaturalia. Hi soninibus
non movebantur quidem, ut se adjungerent, verentes interitum Atiailiae sim: lem , nisi , quod facere nolebant, lib: dinibus mundanis renunciarent, scillamen movebantur ad eos, qui talia habebant, magni faciendos & depraedicandos. Etsi veritatis professio & praedicatio, vitaeque sanctitas & disciplinae administiatio in Ecclesia non notest omnes, qui ab Ecclesia alieni sui at, ad Ecclesiam convertere, tamen potest in iis de Eccletia honorabile aestimium excitare. Sicut profanavita & laxa disciplina in Ecclesia eos, qui extra sunt, facit blasphemare nomen
Dei δc contemnere Ecclesiam, 2Sam. II. I . ita ccontrario sancta vita de prudens disciplinae exercitium Ecclesiam redd:t venerab:lem in oculis eΟ-rum, qui ab ea alieni sunt. Vide Delit. 4. 6. 7. g. &historiam Bileami, Num. 12. 23.&24. Et cum hoc
fit, non est exigui usus. Nam r. Servit ad gloriam
vit ad gloriam Ecclesiae ejusque secutitatem. Nam hostes nunc in modum convicti cessant 1 crudelitate, de Ecclesiae concedunt halcyonia, ut patet ex hustoria Persarum. Esdr. 1.&6. & ex historia plinii, qui pictare Christianorum motus remissionem persecutionis impetravit a Trajano. Quisquis igitur vult esse membrum Ecclesiae, consideret illud, i Petr.
2. II. IPetr. . I 6. Tit. 2. 8. Membra Ecclesiae, quae
hoc non iaciunt, Ecclesiam contemptui Jc pei sequutioni exponunt. σIV. Magis vero addebantur credentium multitudines tum virorum, tum mulierum. Etsi severitas disciplinae arcebat tirpocritas, tamen non impedi bat incrementum Ecclesiae. Notetur hoc ad roborandam relatationem objectionis, quae supia contra severitatem disciplinae mota est. Pergant igitur & ministri faciam officium. Notamia voculas . M. Quanto magis hypocritae arcebantur, tanto magis accedebant sinceri & aedificabatur Ecclesia. Ganto magis horreum Domini puretatur perseveram discillinam, tanto magis accrescit. Sicut in agro quanto magis expurgantur Zizania, tantis magis crescunt si es. Disciplina vannus Domini,
quo purg. at horreum suum, Matth. 3. Habetis in his Ecclesiis duo exempla domestica. Postquam per disciplinam ejecti sunt sacrificuli ciuia si is nundinationibus ; de tui batores cum suis innovatis haeresibus, mirum in modum ci exit Ecclesia in hisolis. Quod si jam ejicere possemus adulteros, scortatores, foeneratores , destaudatores, coiruptos g
Minatores, nihil minueretur Ecclesia. De incre-
212쪽
mento porro Ecclesiae actum est. cap. t. vers ulta Dei Deus, ut aliouando redeam illa tempora, cum titudines accedere ad Ecclesiam . se- videmus multitui ut tempore Patrum nostiorum, cum Ecclesia a Papam resemaretur, ubi totae civitates εc legiones mul venerunt ad Ecclesam e Synagoga Satanae, cum nunc vix singuli quidam accedant. Quae causa sit, non AcilE licet dicere. Sine dubio non est inter minimas cauta , quod noster relus pro veritate desectuit , quod nostra amicitia & conclusis, cum id Iolatris renovata est. A quod vita nostra non amplius rebiadet dodititiae.
U. Inter caetera miracula. quae per Apostolorum manus ficta sint. duo hecialiter exprimuntur, videlicet quod multos aegros sanaverint, & quod multos Spiritus impuros ejecerint. De hac parte toriis primd omnium circa connexionem laborant
interpretes. Non enim videtur apta connexio: magis magisque multitudines credentium addebantur, in tantum ut aegros exponerent per plateas. haec cohahio aut cutiis cotineruantur Ecclesiae augmentatio & aegrorum expositio PQ. Est
quaedam gradatio seu exaggeratio ejus, quoa versiis. & I . aixerat, q. d. Populus valde magnifacis bat Apostolos & eos qui erant de Ecclesia, dc multi
addebamur numero credentium, immd tantum Grat Apostolorum apud populum aestimium, ut etiam illi, qui non persuadebantur, ut eorum doctrinam
reciperent, tantaeneousque eos agnoscerent, ut aegros suos catervatim iis sanandos committerem, &vel ex sella umbra Petri sanitatem aegrorum spera lent ac etiam ii eunera. Eis salutem animarum non quaerebam in Christo&ejus Apostolis, tamen etiam infideles eo usque credebam, ut salutem corporum in Christo Sc ejus Apostolis quaererenti An- noto hoc. ut confundantur illi, qui se gloriantur Christum recipere pro Salvatore animarum , & tamen ne tantum quidem ipsi confidunt; ut corporalium malorum sublevationem inturbata fide ab
ipse expectem. sed eam illegitimis mediis quaerant alibi. Hi homines non habebant eum pro Salvat
re animarum , dc tamen corporalia ei concredebant. Tu gloriaris. quod magnam illam spiritualem tautem animae firma fide ab eo exspectes , &tamen tantum ei non confidis, quod corporalia tua mala sanaturus siti Notine teipsim hoc pacto redarguis 3 Consident illud Matth. s. v. s. Si infideles tantum fidei reposuerunt in imm&ejus Α- rostolos, ut morbos suosae mala corporalia eis
nanda concrederent, an tu minus iacies, qui te fide
lem gloriaris 3 Deinde quaelitur, quae sit ratio, quod Clitistus postolis seis inter caetera signa δc prodigia praecipuE concessit potestatem ejiciendi Daemonas de s nandi morbos, sicut etiam inter ipsus Christi mit .cula haec fuerunt maximὰ communia, Matth. 4. .
Rrip. Ut hoc pacto adumbraret, quo demum fine in mundum venerit. 3c quid potissimum praestiuirus
sit illis, qui in nomen ejus credituri et senti Praecipua mala, quibus homines natura obnoxii sint, sunt haec duo et I . quod tanquam rei malefictores capti ierant sub potestate D.aboli, tanquam lictoris occarnificis , in cujus manum traditi erant a Deo j dice. 1. Quod essent impotentes ad bonum, leti γlibus peccatorum morbis , poenisque inde promanantibus onusti. Christus igitur inter omnia miracula sita se pricipuὸ voluit ostendere expulserem Satanae & medicum morboriam, ut per hoc duplicemsiae mediationis vim nobis ostenderet, vid. r. quod nos sacrificio suo propitiatorio cum Deo rem ei lians a potestate Diaboli liberet. x. quod per hi ritum S. sanet nostram impotentiam de infirmit terra. restituatque nobis sanitatem vitae spiritualis sie deseribitiit officium Christi , Hebr. 2. I . Is
Object. Sed cui Christus hodiernis ministris eadem dona non concedit 3 si nostri concionatores haberent dona sinandi morbos , tum libenter v
caremus eos cum sumus aegroti 3
mss. i. Christus de Apostoli sanabant morbos,
non quasi sinatio moiborum esset praecipuum illud artificium de beneficium , cujus causa in mu dum venerant sad hoc enim non opus erat Christo& Apostolis, poterat hoc aliquis empiricus vel medicus i sed tantum ut hoc pacto principale sim beneficium. videlicet spiritualem sanationem peccatorum, hominibus ob oculos ponerent. Ein igitur
ordinarii ministri non sunt similes Apostolis in isto secundario, tamen fiant iis similes in primatio. Esnon possunt sanare morbos, tamen possunt sanare peccata per verbum reconciliationis. Et annon hoc satis causae est ad cos quaerendos
2. Ordinarii ministri etiam possunt aliquid con serre ad sanationem morbonam, propter quod digni
sunt, ut eorum consilium contra morbos vestros
adli: beatis. Nam α. Possunt vos praes area morbis. Utatis ni di nam praesinativis quantum velis , tamen non arcebis
213쪽
sectis morbos. Si vis verum praesinativum c - morbos, disce ab Apollolo i Cor. II. O. 3I. videlicet judicare teipsum. Et quomodo hoc praetaxativum paretur, seu quae sit vera iudicatio sui ipsius, non te docebunt mmici, sed concionatores. Possint sancti scate vestros morbos. Etsi medita aliquis non potest ira curare sebrim ut ceL. sit, gratiarn tamen meretur, si ita possit cuiare, ut tolia malignitatem, ne sit lethalis: Sic etsi minis uis e non possiant tollere morbos, tamen possunt ab iis removere spiculum mortis, & eam malignitatem, quam nemo medicus tollere potest, videt. ne merum inserant mortem, sed tandem convale- stant ad aeternam vitam. Et hoc est quod praecipuξ
indicat Jacobiis cap. s. v. 14. II. possunt aliquat eo mitustiorum preces impetrare etiam corporalem suintionem morbi, sed hoc est neque praecipuum neque pesseruum. Hoc tamen Pollunt, ut remittamur peccata, Merigatur aeger a mortalitate
. γ. Possis vos roborare in morbis ut serie possitis. Cum Christus in agone esset, non medicus ex iamiacopaeo, sed angelus ex coelo roborant eum. sic cum in angore morbi es, non a medicis, sed a ministris verum consoriativum cordis tibi admin matur, qui dum te erudiunt de causis, fine& fiucti. bus morborum, solatio firmant animam contra deliquium spirituale. Corpus non potc st portare animam, sed anima debet portare corpus, Prov. I 8. I Non tantum itaque corpus roborandum in morbis,
sed pruripo anima Denique quaeritur de umbra Petri quomodo illa
morbos potuerit sanare 3 Pontificii mirum in m dum in hac umbra triumphant, & sia per hanc umbram aediscant superstitionem si iam circa reliquias sinctorum. Si sista, inquiunt, umbra Petri tot morubos potuit sanare , quid non possint reliquiae vestimemurum vel corporis 3 Si Pauli sit doriola, Actor. 1s. si Christi fimbria Matin. s. smarunt morbos, si ossa Elisae mortuos excitarunt 1 g. i . quid non poterunt lignum crucis, sepulchrum Chiisti, tunica Christi, lac & erines restiae, caligae Josephi, tae.
An talia non possent juvare, annon es lent honoraim da de adoranda 3 An possibile est, tantam in homines cadere dementi Non dicam nunc timcertum esse, quod ullae earum reliquiarum , quas hinc inde ostentant, stat verae reliquiae sanctorum, eum tot palpabiles fraudes committant, ut unam tandemque rem toties M tot locis ostentent. Po-
ne esse vetas reliquias. At veroi. Si Deus per tales homines, dum viverent, sive per eorum sputum, vestes, umbram, &c. tantas Virtutes operatus est, modo hic modo illic pro beneplacito, an inde sequitur, illis rebus inesse Eanc virtutem perpetud, etiam postquam mortui silist homines, qui ea possederiant Z Annon hanc ipsam ob causiura per tam vilia & non proportionata meaia ,
tantas virtutes operatus si Deus, ut non haerere
mus in mediis, sed assurgeremus ad Deum, & ei s olilias virtutes adscriberemus ZM Posito, quod adhuc possint, an ided adoranda 3 Verbum & sicramenta sint media, quae animam convertunt, & tamen non adoranda. Cur igitur adoremus media corporalis sanationis 3 Inliant. At quas res Deus tanto honore dignatus est, ut per eas tantas virtutes operaretur, an eae a nobis non
debent adorati de honorari Τ MO. Non debent. Si creaturae creatori filo serviunt, an ideo merentur adorari ab hominibus 3 Deus etiam per Diabolum N peccata cepe efficit ira gnas , an ided haec vis adorare Vide quid Christus respondeat mulieri Mariam matrem Domini praedicanti, Luc. II. 27. 18. Si quid ex hac umbra distere vis, d: sce hoc: r. Ne dissitas Deo cum desint media. Vel per umbram juvare potest. Loquere modo verbum , extende modo umbram tuam saper nos, & sat est. Pal. si. I. &passim.
2. Ne Propter tenuitatem contemnas media,
quae Deus sibi eligit. Qui per umbram potuit sanare, poterit etiam per praedicationem verbi, per aquam baptismi, per panem & vinum coenae operari. or. s. v. I7.18. I9. 2O. 2I.
SEquitur occaso proxima hujus quarti testimonii, videlicet captivitas & examinatio Apostolorum propter editionem istorum miramitoriim, ficta
a Sacerdote & sadducaeis qui erant cum ipsse, Captivitas Apostolocii in duplex est, prima & secunda. Semel capiebantur & includebantur carceri, sed ab angelo Domini liberati redibant ad templum Alibese docebant populum. Sed altero die denuo capita ri ta ducuntur ad syniarium, atque ibi examinantur. Sequamur vestigia historiae ut sint in
L Α-- . Surgere hic non est ex
214쪽
si de sese erigere eomoraliter, sed est excitare seipsum ad aliquid audendum. Terror & splendor
miraculoruin in Anania & aliis, ab Apostolis editorum, ita dejecerant ipsorum animos, ut non auderent adoriri Apostolos de Ecclesiam v. t 3. Sed ubi memoria horum miraculorum paululum decrevit,ia inVidia denuo stimulate coepit intus, excitarunt sese ad audendiun quod antea non audebant. Non ltantium natura erant ad tyrannidem inclinati, non
tantum habituali odio & invidia contra Christiam l& Apostolos ejus urgebantur, sed etiam, cum per divina judicia naturalis & habitualis eorum malitia
nonnihil terreretur, & reprimeretur, data opera seipsos iterum excitabant ad pergendum in tyrannide. H:c mos irrannoruin . tanto plus divinis judiciis reprimuntur te absterrentur a malis propositis, tanto sortilis se excitant ad mala facinora , iis que dum penitus opprimuntur, ne amplius possint. Sic Pharao quanto pluribus judiciis reprimeretur, tanto plus se indurabat Sic de Uria dicitur 1 Chi ni c. c. v. in. quod cor ejus se elevaverit contra Dominum usque ad interitum. Sic Antiochus,
Sic Ps A i. 2.3. Sic etiam dicitur Es, r. v. s. QMd Iudaei quanto plus passi sint, tanto magis se ad malefaciendum excitaverint. Calcaria sibi ipsis addunt, & saciunt sicut Bileam, Numer. 22. v. 2I.
. &e. Sic hi homines, cum post primam captivitatem Apostoli liberarentur, & ipti mi se obstupe-
serent v. x . tum denuo se excitabant. Caveamus
nos bic praecipue, ne contra jud: cia Dei nos terrentia nosmet excitemus ad audaciam malefaciendi. Sumus natura satis audaces ad malum. Cum igitur Deus pei judicia sua audaciam nostram stangit, ne nos eam redintegremus. Hoc est quasi iuitate D minum, Ecquantenorean funus robustiores illo, I Cor. Io. 22. Est proprium Diaboli. Is enim trem t, quoties de Deo cogitat, & tamen se excitat, ut audeat oppugnare Deum. Excitemus nos ad bonum, Da. ε . ne excitemus nos ut Deum prehen
damus peccatis, sed precibus & fide.
II. Quis autem se ita excitavit contra Apost Ios' Summus sacerdos, & qui cum eo erant ; inter quos pr. aecipue eiat sina Sadducaeonini. Notai. Summus Sacerdos: si immus Ecclesiae pet sequu-tor. Erat Sacerdos, i. e. minister ceremoniarum αumbi uin Euangelii, quales divinitus erant institii-ti, sed quorum tunctio abrogata est per advenNisi Christi. Erat si minus Sacerdos. Deus unum insti
it Sacerdotem sinamum, qui esset upus Cluisti. Lehimus tamen de multis sit nimis sacerdotibus pes
sim in Evangelio, praesertim hoc cap. v. 24. quia cum tempore invaluit. postquam Sacerdotum s milia in 1 Classes fuit divisa I Chron. x . ut si gularum praesectus nomen summi sacerdotis obis neret. Hic autem intelligitur unus ille sit m s cerdos, qui secundum Dei institutionem erat vocatus ad caeteros regendos. Unde videmus, quod Ec-
clesia post MVentum Chiisti non habeat acriores hostes quis Sacerdotes & Praelatos Ecelesiasticos,
i. e. homines, qui per ceremonias & umbras sal tem volunt operari. dc qui dominatum assectam
in Ecclesia. Dico post adψentum Christi. Nam ante adventum Christi ni erant divinitus instinati & soli legitimi Ecclesiae ministri. sed post ad entum Christi qui tales esse volunt. plei que sint acerrim hostes Ecclesiae. Principes α politici persectum: quidem, sed non nisi ab his seducti. God nocue
rum sit, docet experientia. Si vis scire quare com muniter ita sit, en ratio haec est, quia ipsa eorum sinctio, quam sibi arrogant, est inimicitia contra
Christulit. Nam qui post Chiisti adventum vult succii are pro peccatis, de dominum gerere in Ecde fiam, ille negat Christum venisse & praestitisseu' num pei semini stirificium, sibique attribuit, quod Christi proprium est. Antequam Christus venisset. Sacerdotes sacrificabant & domitiabantur iaricles:a tanquam typi Christi suo tempore seipsum sare ficaturi, & tum sit per Ecclesiam, tandu'peculium suum, dominat . Sed qui post Chusti adventum hoc sibi arrogata is jam non est Ur Christi, sed hostis Christi, negans ejus sacrificium,
sibi rapiens ejus honorem. Si quis Vic Rex, ct i ad tempus in solio Regis sedit, de Regem προ sentavit. & de Rers voluntate secit quod Regi est, adventante ipso Rege nolit cedere solio. ς deponere ossicium quod gessit ante a legitim , t iam non est vicarius, sed hostis Regis. Si e M. Vi demus hinc a. quam parum faciant Christi aia, s i pro titulo Praesitorum & Sacerdotum retinen 'tantopere pugnant, ut etiam staminem sui ci non recusent. 2. Qv d tu bis exspectandum manis Praelatis & Sacerdotibus, qui sacrific uim N cium pro peccatis de dominantur in elerum Dosv ni, & dicunt se hoc sacere secundum exemplum 1 cerdotum in V. T. quod scilicet ipsa natura QM cii hujus, quod sibi sine vocatione arrogant,l hostes Christi & Ecclesiae. Nam hominum sacri: eia dc dominatus in Ecclesia ante Christim cra
215쪽
IN Acron. AposYOLI COR. CAP. V. adumbratio Christi ventuti, Christum sunt nil aliud quam abnega: io Christi exhibiti, & proinde
vera inimicitia contra Christum. Videamus igitura quibus hominibus nobis exspectanda sit maxima hostilitas, non a Hispaniae, sed a Romano Praelatico Sacerdotio, seu Hierarchia Romana, sive illa an anica, sise Gallica, sive Belgica siti. i. Sed pessimum omnium est, quod hic Praelatus non solum ipse contra Ecclesiam insurrexit climiis quos de suo genere habuit, & ad tale quid audendum movere potuit, sed praecipue quod societatem iniit persecutionis cum pessimos haereticis , qui tum erant in Ecclesia, scilicet Sadducaeis, quorum haeresis tam erat impia, ut negarent articulos de immota talitate animae Scresilireetaonccam is, cum quibus necessarid omnis reli io negatur. Haec secietas hominum vocatur hic , quae vox etiam usurpatur, A r. v. s. & 28. 22. dc significat electi
nem religionis seu religionem electam judicio humano. Nos modum illum colendi Deum non debemus nostro judicio Eligere. sed debemus invenire dc recipere in Scriptura revelatum de praescriptum.
Cum quis igitur deserit media salutis de cultus in ipturis praescripta, te sibi ipsi noxa eligit, adhaeretque illis cyti ab hominibus electa sunt, is est haereticus, peccans directὰ contra scaeundum praece- Mn. Et testatur Scriptura, quod ejushiodi media salutis de cultus, ab hominibus contra Scripturam electa, peciali maledictione Dei adeo noxia simi, ut non sol sint venenum quo necatur anima , quae istam doctrinam tenet, sed etiam sit instar cancri,d restis inficien: is alios, 2 Tim. Lir. ade5 ut illi, qui bis electitia domina insecti sunt, omnibus sint iugiendi dc vitandi cape peJus M angue, Tit. LIO, i I. Distimus, i. Quo jure Ponti scii nos vocent qui tamen inimia media culi sis de reconciliationis iamst cum Deo, quae in Ecclesia nostra usurpamus, iurii nostro judicio elegimus sed in scriptura invenimus. Ipsi tetici, quia omnia ipserum electitia
α. Quam iniquum sit Ecclesiam velle urgete ad sinendam pacem Oam omnibus haereticis. Nostis usia haesenus sierint tempora, quod homines li-ini Ecclesiasticaruin adeo perissi fuerint, ut Indi fierentiam quandam religionum cupiverint in tantum, ut vel ideo Reso ata Ecclesia ab Armi
nimis sit habita omnium pessima secta, quod nolit cum baicticis in pacem descendere. Et quid dicen l
dum de iis, apud quos differentia religionum tam
parum curatur, ut non reformident s cietatem mire
cum quibusvis sectis ad oppugnandam veram Ecclesiam de vera Christi membraὶ Considerent hi homines hunc locum, ubi Spiritus S. ad aeternam insemiam Praelatorum Iudaicorum voluit annotatum. quod eum haereticis societatem inierint ad peis quendam Ecclesiam. III. Sed quid mox t hos homines ad insergendum contra iactesain 3 ἰαλ ίχαιν Quis implevit igitur eos Z i. e. Invidia de Zelus, qui in ipsis
erat, dc teriore miracia lorunt Apostolicolum hactenus compressus erat, cessante terrore iterum sese exseruit. Peccata in corde latentia sunt sicut sermentum Sc sicut febris, etsi subinde deprella sunt, tamen nacta occasionem de pabulum se iterum dilatant decor totum implent, ut ad pravas actiones impellant. Praesertim cum accedit opera D: aboli. Diabolus di eitur implere homines, nod tantum cum infundit mala desideria, sed praecipii Ecum concup similias in corde latentes inflat. Qui sentit in corde sito esse travas concupiscentias, quantumvis sint parvae dc sedarae, debet tamen probe legere instar ignis. Si ignis in seco, quamvis seb cinere, non bene tegitur, ventus inflat, in totam domum repleat, ita si cupiditatibus eoidis nostri non bene attendamus, Diabolus eas inflat, ut totum cor impleant malitia. Quanam autem re impleti sunt Z λω. Duplicitet
potest simi haec vox:i. Pro zelo πὶ qui est ira orta ex amore Dei& Divini euitiis an altria Itominum las ac violati, qui motus in seipsse indisserens est, de bonus fit,si est pro bono&seei duin scientiam, Rom. ro. fit vero malus, si sit pro eo, quod in se malum est, etsi a nobis pro bonohabeatur. Potest fieri, ut hi Pritati patriam legem ita amaverint, ut indignE tute ruit ejus abrogationem. Sed hoc eos non excusat. Debebant enim scire ex Scriptura, quod tempus abrogationis venisset, de proinde non dcbebant ita amare quod Deus volebat abrogatum. Persequi Ecclesiam ex zelo partiae supernitionis non excusat. Judat id fecerunt, Rom. io. Sc tamen damn ii. Paulus id secit, Actor. s. Se tamen gravissimus
omnium peccatorum, i Tim. i. Non igitur excusati simplices Paristae , quod zelo aguntur si a perstitionis antiquae. Debem examinare Scripturas, d se non pati duci auctoritate iaci iliculorum si proprio judicio. i. Pro in idia. Non enim tam probabile cruod
216쪽
hi homines tanto zelo religionis suerint ducti, sed
potius invidia, quod is quem crucifixerant, tant apere honoraretur ab Apostolis. Sicut enim ex invidia Christum tradiderant, Matth. 17. ita etiamnum eodem Spiritu contra eum agebantur. Praetendebant quidem etelum, sed revera erat invidia. Non descridi tui hoc in honorem horum hominum, sed in ignominiam. Ergo non imitemur, sed vitemus. Vi-MJacob. 3. i . invidere cli irasci, quod Deus erga aliquem bonus est.
IV. Ad quid autem tandem hi homines se excitarunt Τ Adii jicien m manus Apostolis, & p
nendum eos in carcerem publicum. Non adoriuntur eos argumentis, ut oportebat mini suos verbi,
sed vi&carceribus. Haec arma Sacerdotum & Prae-Jatorum. Videtis hic omnes simul duodecim Apostolos in carcerem conjectos. Observemus hoc ad nos itum Glatium, si cui serie carcer contingat propter Euangelium. S e Micha t Reg. Q. Sic Ieremias Jerem. m. r. Sic Ioannes Baptista Maris. r . Pr. aesertim nota, quod in carcerem publicum conjecti si int, ut faribus & latronibus haberentur similes, ne discipulus esset sura Magistium. Quomodo iis saccessit haec incarceratio Apostolorum Deus non reliquit eos in carcere, sed misit
angelum, qui a tuit carcerem, & eduxit captivos.
Voluit quasi ludificari hostes & ostendere, quam
stulti sint, quod vim injiciunt iis, qui serviunt Deo. Observemus hinc, quod servis Dei non sint defutura media liberationis. Serviamus modo Deo. Deus cum servis sitis selo agere, sicut Simson cum suis hostibus, Iudic. G. v. 7. usque ad is. Sed ut scirent Apostoli quod esset angelus Domini qm eos solverat, jubet, ut lient in templum, de pnaedicarent verba hujus vitae. Si interdixillet praedicationem Euangelii, intellexissent non esse eum a Deo, sed cum iubet quod Diabolus & hostes con bantur impedite, itide intelligebant a Deo eis: Vocat autem Euangelium vel bum vitae hujus, non hujus terrenae, sed q. d hujus vitae, propter cujus spem captivi estis. nes homines mortui. A-
stoli milli ad praedicandum verbum vitae quod
a Christo acceperunt, Iohan. 6. Quare Euangelium
erbum vitae t r. Quia omnibus ollendit viam ad vitam. a. Quia contritis & metu mortis onustis fidelibus an nunciat sententiam vitae, Eaecb. I 6. v. 6.
3. Quia semen per quod regeneramur in novam vitam. Apostoli liberati obediunt mandato angeli, euntque in templum ad docendum, ac exemplo suo ostendunt, noti ideo cessandum ab officio, eum
experti stanus, quod periculum sit in fideli iuncti
ne ossicii. or. S. a v. 2I. ad 29.
SEquitur secunda apprehensio Apostolorum, qM:
huic quarto testimonio occasionem dedit. Cum enim captivitatem priorem auxilio Angeli exas sent, εἰ ejus jussu in templo populum docerent, Pontifex evasonis illius ignarus, congregavit concilium& Senatum, ut eos de vita tolleret. Postquam comblium consedisset, miserunt lictores, qui captivos Apostolos adducetent. Hi nunciaverunt evasisse Apostolos. quod dum mirabantur qui in consilio s debant, aliunde nunciatur eos in templo populum docere. Mittitur igitur Prasctus templi, qui eo denuo apprehendit, de propter metum populi saevi ad syneditum adducit, ubi gravium facinorum a Pontifice accusantur. In explicatione hujus Paragi phi sequemur vestigia textus. I. Postquam in carcerem essent coniecti Ap stoli, Ponti c in sequentem diem convocat S ne driuin, & totum Senatum Israelis, eo scilicet line, ut deliberaretur, quo pacto omnium optimE posco: reprimi & coerceri, ne pergerent docere Euang
lium Christi. Consilium, quod ad hunc finem coa
gregatum Gat, compositum erat ex summo pontilice dc iis, qui cum ipso erant, nec non ex toto S a
tu filiolum Israel. Syne trium de Senatus faetum conῖregati. Illa congregatio facta est a summo Sacerdote Sc iis, qui cum ipsis erant, i. e. secta Saddi
caeoruin, ut expositum est v. 17. Pontifex de saeti caei praecipue flagrabant odio Apostolorum. & 'rum excidium quaerebant ac urgebant , ideoquς convocant Synedrium de Senatum. Pontifex uoς dubio habuit auctoritatem de potestatem con o candi; sed Sadducaei, quibuscuui conspiraverat, ja variant rem ur ere, ut tant5 Acilius succede Non enim levitet & sine causa tantum potui a convocare consessum, nisi potuisset praetendere
siderium multorum, qui sibi satisfieri cuperent ii gravaminibus stis. Sed quid dissetentiae inter sF' 4
edrivm dc senatum filiorum Israel 3 R4'. Dup
erat Magistratus in Iliaci, particulatis 5c geoc Particularis, qui singulis civitatibus erant praestis
Deuter. I 6.18. de quibus ex Rabbinis observadix,
quod in qualibet uide, quae habebat iis. sunt i
217쪽
plures, saerit Senatus viginti trium judicum; quae
vero minus qirum iso. in iis erat Senatus trium i dicum. Generalis Magistratus erat iis, qui Hier seirmis residens judicabat causas totius Ilraciis, quae ex particularibus civitatibus per formam ap- rellationis eo deferebantur, vel administrationem minis Reipublicae concernebant : Hie instituitur Numit. Is,r7. Sc praecipuE Deut. 17. 8, 9, ro. &. 2Chron. I9. 8. II. Apparet auissi ex his textibus,
quod generalis Magistratus, qui erat Hierosolymae, ater Magistratum Urbicum, si erit duplex, Ecclesiasticiis , qui constabat ex Sacerdotibus , & Levitis de inibis i Iurisconsultis, ac judicabat causas D mini , i. e. res ad religionem & justitiam pertinentes;& Politicus, qui gubernabat causas Regis, i. e.
res Politicas Minere civiles, 2 Chron. I9. I i. Sicut
ex eodem loco probabile est, etiam in singulis civitatibus quoddam Consistorium ex Levitis & judicibus Liae, juxta Senatum Politicorum. Colle tum Ecclesiasticum, quod erat Hierosolymis, constabat ex Sacerdotibus & Levitis ac Iute-Constillis , habebatque Pontificem pro capite: Collegium vero politicum constabat ex Principibus & rectoribus seu Ordinibus Regni, cui unu incaput loco Mosis
erat additurix, ut patet 2Chron. s. v. t I.' an-
quam Rabbini docent praeter hoc grande Conc. Ti. Icum Hiero lymae fuisse duo collegia inferiora, quorum quodlibet habebat judices 13. per quae omnes causae, per modum appellationis Hieroso- mam delatae, debebant transire, antequam ad magnum i a. onsilium veniebant. Haec auo Collegia stipet hac suppressione Apostolonina erant congregata, quia mutatio religi nis elatres. quae non sistum Ecclesiam, sed&Rempublicam tangebat. In serina congregationis nihil racile desideres, ne hoc quidem , quod una cum concilio Ecclesiastico Magistratus civilis si it con-πN S. Non enim contra aequitatem est, in talibus Conciliis Ecelesiasticis, iii quibus de religionis dissi quactitio habenda, adesse auctoritatem manistratus, quae prosluciat, ut omnia gerantur ordine recundiunt verbum Dei, dc supprimatur omnis consilio & petulantia. Sed in fine hujus congregati
iris vitium est. Non enim convenerant, ut doctrinam Apostolorum ad amussim verbi examinarem, an ex Deo esset, necne; scd tantum ut de mediis dispicerent, quibus Apostoli tollerentur e medio, &supprimeretur praedicatio Euangelii. Ex hac re jugi orer innitu quid semientaui ac fretandum de
eonciliis generalibus circa dissidia religionis. Saepe per talia concilia dissidia religionis fiant cornposita ,& ex quo tempore Protestantes a Papatu secessionem fecerunt, multorum votum fuit, ut generale concilium convocaretur, in vivo controveisiae religionis componerentur. Pontificii quoque multumitoriamur de sito Concilio Tridentino ; quod ajuntiisse tam augustum, tot constans Episcopis, & Imperatorum ac Regum Legatis , a Pontifice Maximo convocatum , cujus proinde decisioni sine omnismapulo sit obedielidum. Sed I. ut nihil dicam de externa forma Concilii Tridentini, an Papa Romanus idem jus habeat convocandi concilia, quod habuit Pontifex Judaicus: an Prael ait Chiistianorum, qui soli ad Concit: um Tridentinum suerunt convocati , sint aeque legitimi iudices Controversiarum religionis, ac fuerunt illi. qui ad hocJudaicum Con-eilium suel unt convocati. 2. Suffcit in fine omnia Concilia, qua a Romanis sperari possunt, huic Judaico suisse & sole sim: lia. Non enim Romanis Praesulibus is est animus, quod unquam velint doctrinam suam, quae a Protestantibus oppugnatur, in examen vocare & cum Scriptura conlatre, & in ea emendare, si quid vitiosum deprehenderetur, sed is est finis, ut errores suos consensu multorum pallient, & de mediis deliberent, quomodo supprimi possint , qui contradicunt. Tantopere capti sunt amore suonim eriorum, vel potius commodorum, emolumentorum & honorum, quos hi errores parium , ut ne parati quidem stat cedere, si vel tota Scriptura contradicat; sed potius tam sint impudentes, ut audeant ira decernere: Etsi Iesim Cimum isa docuit, nobis tamen a d videtur. Etsi igitur optandum solet, posse convocari legitimum al: quod Comcilium Cocumenicum, quod controversias nostri temporis componat ; tamen quia hoc vix sperari potest, saltem quia certo certius est, paucos , tu ros esse ad Concilium animo examinandi sitos sensus, & emendandi, si judicabuntur salsi. tui: us est, ut quilibet fidelium sitos sensus in Scriptura Ocα-ceat, α judicet an Spiritus, qui ipsis media salutis
annunciant, ex Deo sint, Sc an res ita habeant, quemadmodum a nobis praedicantur , sicut fecerunt Beroenses, Actor. i . it. & sicut Ab stoli jubent, I Cor. io. I s. & r Ioban. . r. Persecta est Scriptura Se utilis, ut hominem Dei reddat sapiemem ad salutem, i Tim. 3. etiams Concilii generalis opera non
Triplex est in Ecclesia judicium, per quod rois
218쪽
mus ad agnitionem veritatis venire in controversiis Theolmicis :i. Judicium definitionis seu decisionis, quod Spiritus S. in clarillimis Scripturae verbis & indubitatis
fidei articulis deposui , quod plane inrallibile ludicium est.
a. Iudicium demonstrationis , quod ministri Euai elii legitime ad Linctionem suani vocati,& ad
compositionem controversiarum legitime convocati pronunciant in testimoniis Scripturae confirmant.
Hoc juilicium non est insili. bile, sed saepe fallit, dum
aut in vocatione ac convocatione ministrorum vitium est, vel qui legitimE convocati & vocati sitiat, non attendunt ad Scripturas, sed praeconceptas opiniones pronunciant. 2 Scriptui adeas palliandas
3. Requiritur igitur iudicium tertium , scilicet judicium discretionis vel probationis , quod omnes pii fideles instituunt, quoque illam doctrinam quae a ministris, sive extra Concilium sive in Concilio
profertur & pronunciatur, examinant an conveniat
cum natura & gloria Dei, cum clarissimis Scripturae testimoniis, cum indubitatis fidei articulis, & an sit doctrina utilis ad pietatem. Hoc judichim, si re Miustituatur, & eum scria invocatione divinae illuminationis , cum vera abnegatione propriae rationis, cum sincera humilitate cordis, nec non eum firmo proposito usarpandi vetitatem ad pietatem conjum
satur, est infallibile judicium di non quidem in se apso, Isimus enim nimis proni ad euandum in sed vi
vinae promissionis. Talibus enim promisit Deus, quod velit eos docere suas vias, Hal. 2s. quod debeant scire an Doctrina ex Deo si, Johan. 7. quod velit dare Spiritum qui ducat in omnem veritatem, Job . i6. Ficti potest ut tales abripiantur in aliquzs particulares euotes, eosque satis glaves, scuttideles & regeniti habent suas multiplices infirmitates, non solum in voluntate & esse stibus, sed etiamin intellectuti judicio, sed tamen si in examine discietionis, quale nunc descripsimus, sint seduli, si ri non potest , quin veritatem sal Vificam tandem eousque agia scant, quantum ad salutem eorum a
Glute necessarium est. Quod si quis Veia judicio
proprio ad examinandas res religionis non vult uti, sed omnibus informationibus obturare aures , α perversi, doctorum suoium amore seipsum vendere sub coecum obsequium, vel si quis velit in scrutatione Sciplinae vetuiti sine modessia de vera humi, ii itione, cum audaci praesumptione de propriae ra
tionis in judicandis rebus religionis sufficientia, occum schis natica stiperbia & acerbitate, tales a vei ore quam longissimὶ aberrare mirum non est. Ne itaque eonfidamus auctoritati humanae in rebus re- ligionis, suanatumvis magnae, sed propriuna adhi- beamus sudicium idque eo modo, ut supra diximus. Bonum quidem est, si postumus habete adminicula Conciliorum, & magnam adierunt lucem, si re instituantur. Sunt enim sicut specillum ocularium. pro oculo infirmό , sed tamen si haberi legitima non possunt, non ideo haereamus erroribus M prae- conceptis opinionibus, sis adhibeamus proprium judicium, ne seducamur a vetis mediis salutis de r
Obis. Si Concilia de synodi sunt adeo fallibiles, tum non est quod nostris quoque Synodis, speciali
ter Dordracenae, multum amnoritatis tribuamus. RU. Ne tribuite illis plus auctoritatis, quam quatenus verbo Dei decreta earum nituntur. Sed ii via detis niti clarissimis verbi testimoniis, non potestis contemnete, nisi velitis vel bum Dei contemnere.
II. Cum consedisset Senatus, missi sunt lictore , qui Apostolos ex carcere adducerent. Quo fine eos, voluerint adductos, patebit postea. ubi ad Concilium Apostoli venerint. Lictores autem abeuntes reversi sunt, & retulerunt quid invenerint, scilicet carcerem quidem clausim, ac bene munitum ,sed Vacuum. Legimus v. is. quod Angelus januas ceris aperuerit, &se eduxerit Apostolos. Hic vetὁ
legimus,quod janua laesit clausa. Si non ex ssE di- oceretur de angelo quod aperuerit sotes, dubio iLudierant & bontalicii concluderent, penetrasse per .
sorss claui . At obstant verba Euangelistae. v. i'. nec habuerunt Apostoli corpora glorificata, quiba selis tribuere volunt Privilegium penetrationa Quad igitur dicemiur Angelum qui aperuit, ire' rum clausisser Sed, inquiunt, saperiait, cuti cenam . . clausit 3 Rest. Ut tanto plus caulta haberent cogitandi . . quod res non esset nanitaliter acta ed per divinam manum. Januas tot sens munitas an cac iterum claudere, de praesentibus ac vigilatatibus tot custodibus Apostolos ita educere , ut nec deantur Apostolorum corpora , nec audiatur j - nuarum dc ierarum strepitus , non celia human* opuscii , i cc angelicae quidem, sed divinae. Seoia:
I. Reiurandae calumniae vigilum quam leg
tum apiare olutus, tuitigit Iudaeus calumni
219쪽
discipulos suratos esse corsus magisti. Sed cujussurio jam eredis sit blatos Apostolos Ianua nius&extus clausae sunt, custodes si a sentes & vigilavi essuit, suis igitur abstulit 3 α. Videmus quid te ondendum ad objectio. m Ioherariorum ex Ichan. 2o. Apostoli et iam exiverunt januis clausis. An igitur per clausas januas 3 Non, sed Si Angelus Α- rosiolis aperuit, cur Christo non aperuisseti Sed, si viis vult esse Petrinari , quid Pr cst clamas argu
3. Videmus exemplum impletae comminationis, quae est Psal a. v. 4. Ridebit c,subsannabis. Dat revera res admodum ridicula. Hi homines sui ore suo contra Apostolos congregant totam majestarem Isi octis at misellos piscatores opprimendos, uos videbant oesitus roborari vii tute spirituali. -j:cham in carcerem, muniunt firmisIime, con. veniunt ad exsequendum iurorem. Sed ecce cum
consident in augustissima majestate, elapsi sunt Apostoli, & nesci iri quomodo Z Hoc est iidere &subsannate hostes. Deus non illudit homines petulatui animo, sicut homines selent se invicem, ted tamen dicitur ridete & subsannare hostes suos, cum eos pudefacit M inanitates pravorum corratuum notabili exemplo eis ob oculos ponit. Dei ridere non est opus protervia & petulantiae, sed opus longanimitatis 5c patientiae. Posset Deus hostes in si coss suis conatibus ita & excandescentia obterere, Oxul: eos in patientia sua facetὰ pudefacere, ut inanitatem sitam tanto magis agnoscere queant. utinam nos a Deo discere possemus eodem modo Pr cedere cum hostibus ivisti auriosὰ contra nos iii sellant in. Verum nos pleri que sumus sicut hortulant, qui cum vident plantas suasa selibus furiosE ersas, sutioia selibus d catulis irascuntur, cimi trus sit matrata ridendi biniolarum ineptas, inanitatem humani laboris. Sic cum a furiosis hostibus innocentes laedimur, simus longanimes. N p
.laus rideaminet anam,ine virilin iram, eamque intueamur cum patiemia.
II. Ex h nuncio totus consessus obstupescit, A dubitarim: quid tandem futurum sit de his hominibus. Hinc observanda nobis doctrina, quod judicia & miracula Dei etiam impiorum animos saepe gravissimὰ concutiunt, commovent & alterant. Verum hanc doctrinam nuper in cap. . v. I pro si xE explicuimus, indeque ostendimus, non statim pro xeo pietate habendum, si quem motum, dc alie- rationem animi aliquam sentis vel ex bona concio 'ne, vel ex aliqua mirabili te, quae contingit. IV. Ita dubitantibus Sacerdot bus ad enit aliquis quinti ne iat in templo i sie Aro solos&dcce: e so-rulum. Habetis hie exemplum delaiciis &riodit Otis, ualis filii Docg, i Setin. 22. '. l . ccnti P ci em David composuit Psal. si . quales etiam sue iunt Zaphitae, i Sam. 23. v. I9. &26. t. ccntia quos David composuit Psal .s . Longe aliter Uit Rachab, os 2. 6. & Jonathan i Sa in .is.& io.& n illi et Babui in cnsis, 1 San .i7.19. &Obadia, a Reg. r . , . Non tantum non debemus esse pei secutores , sed etiam non
debemus esse pei secutionis adiutores. Posset haec doctrina pluit biis applicati casibus, sed i es odiosa est. Applicet quilibet sibi ipsi. Vide Aector. 8. i. Malcfactores a judicio absconderetion docemus,sed tJrannorum manus Ioborate contra innocentes , gravissi-inum reccatum est. UV. Abierunt igitur & denuo apprehenderunt Apostolos. Eisi impii judiciis & miraculis Dei aude commoventur, tamen nullo modo emendantur.
Videbant hi homines multas res planc supernati tales in Apostolis, ut dubitarent quid tandem sutu-ium, di tamen odium in eos nihil minuitur, sed rerugunt ex equi quod caperant. Nimitum nec verbum, nec miracula, nec judicia, nec beneficia eminutant homines , nisi accedat omnipotens operatio Spititus S. quae cor circumcidat, ex lapideo carneum s ciat, det aures ad audiendum, oculos ad videndum,
cor reno et, eX moi tuis excitet, veterem hominem
crucifigat,novum vivificet, &c. Si hoc non fit, auribus audiunt, & non intelligunt; videntes vident& non cernunt. Cur igitur fiunt praedicationes, miracula , judicia , si Emendare non possunt ξ Ps. Sunt media & adminicula per quae Deus emendat suos electos, dc contemptoribus omnem adimit excusationem. Plaesertim hinc quoque observa, quod piis in hac vita nulla constans sorticitas. Vix liberati denuo capiuntur Apostoli. Sic vix ex uno mo bo convalescentes incidimus saepe in alium. Non habemus hic nee locum nee statum firmum, sed futurum quaerimus, Hebr. i 3. . Status pioium in hoc mundo talis est, qualis tempestas coeli, quod modo serenum . mod5 iuibulentum est ; in ivd proprius finis cur in his terris vivimus, est, ut cum Christo patiamur, & ei in passionibus consorme mur. Intervenit aliquando aliqua iei Pilatio, quod
V I. Non tamen Apostoli in hac secunda capti-
220쪽
vitate abducuntur vi lictoriam, sicut in ptima, sed sine vi, idque propter metum populi, verentibus lictoribus ne lapidarentur. Deum non timebant, sedi opulum nactuebant. Nunquam Ecclesia ita patitura mundo, quin in ipso mundo inveniat suos fautorcs , a quibus aliquid defensionis x solatii sitiatur. Cum Ecclesia pateretur in AEgypto, obstetrices habuit fautores de ipsam filiam Pharaonis, quae Mosen educavit. Cum in Babylone, reges ipsos habuit sibi faventes; cum sub idololatrico Achabo, Obadias
extitit Piophetarum nutricius: Christus ipse cum paterctur, Pilati favore d. v stultus est. Sic in Eo diernis bellis mirabiles narrant casiis qui sub persectitione desudarunt, quomodo sitiande experti sint barbarissimorum si vores. Saepe Deus inter ipsses ta secutores mittit spiritum disti dii, cujus beneficio pii
VII. Addit diis tandem ad sine trium, duplexo inadii objectum est;
I. Climen contumaciae: Retando vetuita tu, ne plimina omine Iesu pradicaretu, O tamen totam
urbem ho doctrina repti vinis. r. Crimen seditionis : DEtis inducere super nos sanguinem h tu hominu. Le. laboratis concitare populum, ut in nobis ulciscantur mortem Jesu, pe suadentes eis , quod injus E eum occiderimus. Quod mala cons ientia jubebat metuere , id Ap stolis exprobrant. Nota I. Ne miremur, cum videmus inruios bonam piorum causam eleganti oratione poste ita denigrare , ut videantui iniquissimi. Σ. Mali Magistratus metuunt pari hesam concionatorum , ne torte per eam super ipsos inducatur poena mali & injustitiae, ab ipsis conamisi e , vel in aliis impunE toleratae. Iteri potest, ut sine intentione
concionatorum libera talium peccatorum reprobensio eo cedat; fieri quoque potest, ut aliquando ii rudentes & superbi ac iracundi concionatoresonacio suo ta favore apud plebem ad talem finem
abutantur, sed ideo tamen non est reprehendenda aut impedienda concionatorum parrhesia. Mirum cst nos quoque hanc vocem Pontificis saepe audirea noljiis Magnatibus, mim reprehendimus vitia in Iepubl. nostra grassantia, e. g. teporem in impedienda idololatita, in puniendis homicidis, oppressbribus, scortatoribus & adulteris, quod scilicet populam excitemus, &magistratum inducamus in periculum. Nostra certe haec non est intentio, qui tales nos gerimus in concionibus, ut non minus rep:eliendamus subitorum contumaciam, quam magi
strnus injustitiam ; nec magis popularem auram
quaeramus, quam Magnatum indignationem metui mus. Si vultis ab hoc periculo immunes esse, facite officium in omni parte ossicii, ne Deus justam ha- beat causam vobis aliquando mittendi tales conci natores, qui sanguinem & ycenam peccatorum, d dum impune internos grassantium, super vos indi cant. Nam si hac re deiectantur concionatores, pos sint aliquando effectam dare. Dum res integra est, elamatis cum Judaeis: Nihilpericub; Sanguis ejus rsuper nos tiberos nostros. Sed ubi periculum ingruit, culpam conjicitis in concionatores. Det Deus vobis sapientiain praecavendi.
CONCio LXIV. S rquitur testimonium ipsum . quod Apostoli
Christo perhibent, per modum apologiae contra
criminationem Pontificis. Licitum enitivest contra
injustas criminationes seipsum defendere. De enim ita ambulare & se gerere, ut possimus unicui- que respondere Colos . s. & plura talis des si nis exempla habemus in Jobo, Davide, aliis, & ipso Christo: quamvis hoc quoque sciendum quod non nimis accurati & praecisi debemus esse in climina- tionibus refutandis, praesertim iis, quae non habent aliquam insigniter scandalosam speciem. Ut enim se Christus saepe defendit, ita saepe tacuit. Vide Prori Hinc etiam Apostoli, cum duo crimina ipsis
fuerint objecta, scilicet crimen contumaciae, ino dientiae δ: crimen seditionis , ad prius tantum α'
men res ondent. Nihil enim aliud agunt uillacro ta apologia, quam quod rationem reddunt, cui in- terdicto magistraciis sui non fuerint obedientes. 'od attinet ad crimen seditionis , ad excitandum populum in ultionem sanguinis Chri iti , id silentio, praetereunt, ut certξ est criminatio absurda & insulsa, vix digna responsioine, quamvis usitatissima sit criminat: o, quod scit. ministri Euangelii reprehemiadendo peccata magistratus populum excitent, Smagistratum in periculum inducant, unde quibusdam profanis semper in ore proxerbium: Quian
cusationes Christi. iluod esset se litiosus & pacem spopuli turbaret, Johan. it. . . sed quid responde s lia has criminationes 3 Det tanta potius est crimi-