장음표시 사용
241쪽
. ro. Diaconos vult probari antequam ministrent, li. e. de vita ipsorum sedulo inquiri. quod latius ex- lplicatur I Tura. ro. Quale autem testimonium
debent habete Diaconiὶ Duplex:α. Quod sint pleni Spiritus S. i. e. quod serii teraguntur Spiritu S. Nemo debet inter membra Ee- eis et recipi nisi de quo judicio caritatis praesumere liceat quod habeat Spiritum S. sed inter officiarios Ecclesiae eligi debent qui habent majorem gradum Spiritus S. qui inter caeteros eminent Zel O pietatis& ociae Dei, i Tim. 3. 9. Nam de persectione hoci litete absurdum est. 3. Praecipuὰ etiam quod sint pleni prudentiae. Perperam enim judicant qui eos habent pro optimis Ecclesiae officiariis, qui sunt omnium tervidi ili-
mi in Telo pietatis, nec curant prudentiam, Qua omnia fiant ordine, & Zelus non disticitatur silo temperamento, ITim. 4. 2. Hinc Paulus rejicit ab ossiciis Ecclesiae τίς H υτους, i Tim. S. 6. α Iati
nem reddit, quia tales facilE sibi ipsis placent, in
famul de alios comemnunt, & tum verum est illud:
Hor ne imperito, etiamsi pio, nilal quicquam est Obtaxent hae requisita electionis, tum illi qui electionem ficiunt, tum illi qui electi sunt.: O utinam ministerium saltem nostrum ubique responderet idis obligationibus i Corruptiones quidem populi N politicoruna nocent Reipublicae. Sed si modis Ministerium Ecclesiasticum integrum est, id
instat muti cist contra vim divinae irae.
V. Exprimunt porto Apostoli quanam in re
consistere debeat ossicium Diaconorum. Debent constitvi αα χσ, si aper hanc indigentiam. Sumitur liaee vox hoc loco.sicut Rom. 12. V. 13. Indigentia pauperum est objectum Diaco rum. Non est Diaconatus titulus honorarius sicut
inter Pontificios . nee constituti sunt ad regimen Ecclesiae, quod Presbyterorum est, sed curare indi- P in pauperum eli ossicium Diaconorum. Coligere scilicet. quae ab Ecclesia in hunc finein conseruntur, eaque prudenter distribuere, prout cuique opus est, Actor. 4.3, 1. Ad hanc enim prudentiam Diaconis commendandam haec vox a Spiritu S.
V I. Notabile autem est, quod Apostoli dicunt:
ctionem committunt Ecclesiae, sed institutionem seu ordinationem resinant sibi. quam deinde peregerim: Precibus & impositione manuum, ut in v. o.
i Quare hoc 3 An quia ordinatio ministrorum est Sal erat neruum. quae non potest administrati a Laicis 3 Negatur. Non etiam est signaculum sorderis gratiae divinitus institutum. Quare igitur Apostoli eam sibi reservant 3 Quia ordinatio debet iteri nomine Christi, ideoque per ministi os Christi. Ossiciatii Ee-elesiae non solum iunt ministri Ecclesiae . sed etiam ministri Christi in bonum Ecclesiae. Et si itaque Eeclesiae data est libertas eligendi, voluit tamen Christus suo nomine hanc clectionem confirmari per suos legatos, ut constet electionem . rite factam, a Christo ratam haberi. & benedictum iri. Adhibent autem ad hanc confiimationcm preces & impositionem manuum. Preces adhiberi mirum noli est.
Nam quicquid sanctificari debet. sinci: ificatur per
preces & gratiarum actionem, i Tim. 4. Sed quo fine adhibent impositionem manuum, & an ea necessatia est , & retineri debet in hac actione ZR θ. Est potius ritus consuetudinis , quam necessitatis. Conjungunt enim Apostoli preces & congratulationes & benedictiones. Sicut autem nos solemus congratulationes seu benedictiones nostias peragere porrectione manuum; ita Orientales impositione manuum, unde in variis congratulationibus 5c apprecationibus hunc ritum usui patum legimus. Debent ministri hanc si iam confirmationem rectὰ considerare. Ex ea enim discunt, se ita esse servos Ecclesae, ut etiam sint servi Christi. Debent igiturita servire Ecclesiae, ne serviant contra Clu istum sed pro Christo, cogitando illud Gal. I. v. Io. Si vos nos elegistis , Ci ristus nos confirmavit & instituit. Non possumus igitur vob.s concionari ut vos vultis, sed ut Christus vult. Vidimus itaque quo remedio abusim, qui in Ecclesiain irrepserat. retarmaverint Apostoli. & viduarum justis querelis subvenerint. Haec reformatio habuit suum egregium fluctuin, qui describitur v. 7. qua re docemus, quam utilis sit reser matio abusuum in Ecclesia. Deus enim vult habere sua inlliti ita pura, Sc corruptelae impediunt divinam benedictionein si per divina inliit ita. Si tot scandala & tot abusus inter Euangelicos non sit petessent, selicius succederet Euangelii praedicatio. Quis autem ille fluctus 3 VPHimi Dei crevit. Qitae haec locutio 3 Alias: Veibum Dei
currit, L Theu 3. v. i. Quomodo autem ciescit Vc
i. Cum a concionatoribus magis magisque declaratur , mustelia magis dilucidantur, cum puteus
ille sanctus soditur, ut magis magisque erilaicut Dd i solva
242쪽
senia argumenta solatii & pietatis. enim Scriptura ager & fons, ex quo per quotidianam messit tionem indies plura erui possum quae ad aedificationem faciunt. Hoc modo creverunt&ipsa Biblia&Bibliorum explicatio. 2. Cum in corda hominum consitum germinat& tactus seri. Verbum enim in corda plantatum non tantum hominem regenerat, sed etiam sele deinde dilatat per totum hominem, omnesque facultates occupat, & in eas operatur, easque purgat, s nat, & tum per tactus bonorum operum se exserit.
Huc iaciunt varia illa similia de glano sinapi, de sermento, dcc. Matth. I 3.3. Cum se propagat ab uno in alium. Sicut enim fos plantatus non tantiun crescit & floret, sed etiam
se ipsum propagat Ochm a scisci Sisti
lia verbum alicubi consitum illico se propagat in alios. Non quod sanctitas parentum nectit rio & semper propagetur in filios, ut filii naso tur sancti®eniti, sed quod in corde, ubi habitat , excitat studium alios quoque ad obedientiam verbi adigendi. Non possunt ibit miniliti omnes
convertete , sed cum unum alterumve conve terunt. is conatui lucrifacere alios. Luc. 22.32. Ples. 1 I. I , t I. Hisce uibus modis crevit verbum Dei.
Et illud quidem incremetitum tantum suit, ut etiam Sacerdotes multi fidei iacti sunt obedientes. Quid sit fidei obedientem fieri . supra explicuimus.
Conversio Sacerdotum annotatur tanquam mirum aliquid. Cum enim maxilne essem pertinaces& odio Christi imbuti, & populi seductores, callei tes mille artes seducendi, & obtundendi aciem ver-b:, anni ratione dignum crat. ex his quoque aliquos convertbs. S:c Deus potest ex lapidibus facere filios Abrahae Sicut iii bellis gaudium maius est, si unus Dux capiatur, quam si decem inutiles gregarii:
Quintum testimoni uin , quod Christo in urbe Hietos lyma poli adscensonem ipsius datum
cit, eii testimonium Stephaui, qui Christo testimonium perhibuit, tum verbum Christi sortiter praeda cando , tum vel bi veritatem sanguine obsigilando. Sed quia hoc tes montium datum non est ab
Apostolorum uno, vel quibusdam, vel omnibus,as P RAc TI Cussciit priora quatito verum ab aliquo Diaeoru rum, ideo Euangelista, antequam hujus Diaconi testim nium proponit, de Diaconorum Ecclesiasticor norigine & prima institutione Historiam praemisit prioribus septem versibus hujus sexti capitis, quam ha hemis explicuamus. Sequitur nunc ipsam teli monium, quod Diaconorum unus nomine StepEanus, Christo perhibuit. De hoc habemus, I. Occasionem hujus testimonii, cap. 6. v. c. ad
II. Testimonium ipsem, idque eonsistens Ur dicatione & martyrio cap. 7. Occasio fuit fervor dc Zelus Stephani, stiper quo ab hostibus quibusdam primo disputatione, deinde salumniis A falso test
monio obrutus, de tandem captus ac coram SIn
dtio constitutus, & causam dicere coactus fuit. In explicatione hujus occasoriis sequemui vestigia
L Zelus Stephani describitur v. S. Plenus fidei& virtutis, i. e. senitet de vehementer actus Sc pulsus fide & virtute. Est enim simile sumptum a velis navium, quae dicuntur esse plena, cum vento sertiter piemuntur. Vide 2Petr. I. II. Quid autem ita agebat Sc pellebat Stephanum Fides de vit-tus. Et ad quid pellebant haec eum 3 Ad faciendum signa& prodigia in populo. Quae illa fides, an miraculorum an salvifica t Ps. Et miraculorum &salvifica. Nam eadem fide, qua fideles recipiunt
promi iliones Euangelii, recipiunt etiam promissiones miraculorum. Ficii potest, ut quis habeat fidem talem, qua recapit promissiones miraculorum, atque
ita miracula faciat, qui tamen non habet fidem qui proinissiones Euangelii recipiat. Sed qui habet fidem stavificam, qua promissiones Euangelii potest rccipere, is non opus habet alia fide, qua promis
siones miraculorum recipiat, si quas modo habeat Verum omnes fideles non habent promissione miraculorum, alioquin omnes possent iacete mira
cula. Nam si quis habet promissionem mi taculi, liti promissioni credit, fit miraculum. Quid autemper intelligitur 3 Rusp. Incitationes Simpulsius Si': rivis S. ex quibus poterant observatς praesentiam & promptitudinem Spiritus S. ad pei
Petrationem miraculorum. Vide phrasin Scriptu α, Judic. I . 6, I9. δἰ is.14. I Sam. io. io. Sc pas sim. Cum Spiritus per hos volebat sacere miracu luna, non iblobat externo verbo promissonem eo te, sed atruebat in eos, i. e. aliquo motu de incit '
243쪽
ad miraculitin ipse insinuabat, & se promissionem miraculi illis dabat. cum homines huic promissi
ni credebant, de illis fiducia miraculum edebant
um den fiebat miraculum. Cum autem Julmodi uacitatioties Spiritus non fiunt, etiamsi adsit fides, nairacula tamen non fiunt. Tales igitur vir- tuus, i .e. tales impulsus & incitationes Spiritus cretias si ille siti et Stephanutu dicit Euangelista, quibus Stephanus credens & confidens inulta in populo iecit nu iacula , quibus scilicet docti tuamiliam confirmav:t. Nam sine dubio hic Stephanus non tantum miracula secit. sed etiam Euangelium docuit. Et si enim non elat Apostolus sed Diaco. nus, tamen a Diaconis quoque alienum non est, data occasione vel bum Dei loqui pro ficultare, praesertim hi Plinii Diaconi, habentes extraordinaria dona Spiritus, i. cet circa bonorum Ecclesiae dispen sationem praecipue occuparentur, stram tamen opexam in reliquis quoque Ministerus Ecclesiae, quoad fieri licuit, impendetunt, ut, hoc pacto bonum gra dum sibi ipsis acquirerem, i Tim. s. i I. Itaque per Ariem, hic non tantum intelligit ut incitatio Spititus ad miracula, ut I Cor. ii. 28. Sed etiam facul-xas quaedam singularis praedicandi vel bum Dei. Hoc igituet exemplo Stephani nobis commendavit Christianus Zelus pro gloria Dei & propagatione Euangelii. Etsi enim Deus nobis non dat istum vadum fidei de istas virtutes extraordinarias, quae Si hano, tamen dat etiam fidem Sc vires levarias occasiones, quibus aliquid post imus patraxe pro gloria Dei de propagatione Euangelii. Qui igitur potest bonum sacere & non facit, peccat,
Jacob. . Habemus talenta, Luc. 19. non sumcit nil mali agamus, nec sufficit ut reddamus quae Dominus nobis dedit de commisit, i. e. ne amittamus
fidem 5e bonam conscientiam, sed etiam debemus aliquid luctari Deo. Quomodo possumus nos ali, qu lucrari Deo 3 Γεθ. Si laboremus aliis quoque
hominibus notam facere gloriam Dei; si faciamus, ut lux nostia llaceat coram hominibus, ut nostra botra opera videntes, Deum in coelis glorificent, dilatati. s. S uis sectares doceamus vias Domini, ut peccatotes se ad eum convertant, Ples. si . Si a d us Zelo divino, ut eos, qui nobis a Deo commissi sunt. Christo sistamus puram virginem. 2 Cor. c. i. Habet hoc mercede in insignem, Luc. I'. I p. sic stis. i , is . Sicut miles non tantum ipse de-
hac se bonus subditus , qui Dominum non laedat, To L I co R. CA P. VI. 2lῖ' sed ei obediat, sed etiam debet luctari Domino sitolii bditos alios, ita nos sumus milites Christi, i Tim. cap. 2. Considerent hoc patentes, m. agistratus ; Sc Omnes quibus aliorum cura commissa est. II. Ex hoc itaque nivole blephani , in praedicando Euangelio & faciend:s miraculis, occalionein quidam si inscre Stephanum adoriendi primo dic puta: ione, deinde calumniis, mox vi. Cum enim Spiritus Dei aliquanto eminentius & sortius seex se iit, Diabolus insanit. Si quando Deus ampl: orl-bus dolus aliquem ornat, de in amniis hominumaelii matum reddit, quilibet inglorius gloriosum sibi hutat hunc virum adoriri aliquo crocitatione ,et: am-
ii sit Alexander faber, x Tim. 4. I , i I. Qii uia que iginit vult pro gloria Dei & propagatiot: e Euangelii aliquid audete , sciat sibi hostes inturos.
Matertia, de qua fini disputatum, non indicatur. Exsequentibus tamcn facile intelligitur, disputatam suille hanc quaestionem, anceremoniae Iudaicae, per Mosim in illi utae , eo fine suit institutae, ut semperdurent, an vero ut futurum aliquid aliud adumbi rent, L co impleto sint abrogandae Z Unde observamus quam facile corda hominum externis ceremoniis adhaerealit in cultu, & quam aegre patiantur se a sinistro ceremoniarum aettimio abduci.
Si de s bla doctrina lis suisset, minus fili stet dissidium, sed cum Apostoli incipiunt a ceremoniis eos abducere, pugnant pro iis tanquam pro aris o focis. Sic & hodie fit in Papatu, ubi neque in doctrinam neque in vitam hominum valde inquiritur, modo Millam Sc ceremonias frequentent ac observenta Et nulla acrior contentio Ecclesiam exercuit, quam quae est de Sacramentis de externis ceremoniis. Ratio hujus rei non est alia, quam quod homines ad verum ii uernum & spiritualem cultum minim Eproclives, & tamen ad colendum Deum obligati, in interno ceremoniarum cultu, qui corpor. alis est& an malis adeoque naturali homini possibilis ac facilis, acquiescunt, & in eo fiduciam ponunt. Vitemus nos hunc abusiam, & discamus ii telligerc, quo fine externum ceremoniarum cultus sit institutus, & ad quid prosit vel non prosit. quod scilicet
non nisi adminiculum si iiitualis cultus , dc quod non ulterius Dco placeat. quam quatenus ad intcr-num & spiritualem promovendum adhibetur. Vide HOleae 6. 6. Matth. '. i 3. se 12. 7. Mich. 6. S. Ancilla quae plus pastum curat quam laborem, non est bona notae: ita qui de externo cultu contendit, & inertium seiritualem negligit.
244쪽
di tutationem autem non Stephanus coepit, sed hostes Euangelii. 'Aν et , rim συγ u. Solent homines quaerere . cum stib initium consessiones fidei fuerint tam breves, & tam pauci articuli doctrinae, unde Lusium quod jam adeo multi articuli, di consessiones tam amplae. Hinc damnant disputationes de Religione. Rest. Hoc venit ex oppugnatione ito strinae sanctae. Si non essent oppugnatores Euangelii in Scriptura revelati , non opus haberemus disputationibus. Sed cum surgunt qui Euai pelio resiliant , & disputationibus ae altercationisus illud cupiunt reddere odiosum , necesse est ut sint qui gloriam Euangelii vindicent , nec patiantur misceri talibus doctrinis, quibusvis Euangelii labefactatur, ne possit esse vere efficax ad sanctit tem & sol. alium. Sicut munimenta urbium silerunt multo pauciora & si liciora antequam subtilitates oppugnantium crevinent , ita Euangelii doctrinabrexis est, sed oppugnationes inimicorum in dies pariunt necessitatem amplioris explicationis, ne vis veritatis salsis glos lis pereat. Interim eadem seinpermanent principia do urinae. Non debent Christiani authores esse dijutationum & quasiolium , sed tamen non debent pati ut aliorum oppugnationibus veritas obscuretur & vim suam amittat, sed debent pugnare pro fide fanctis tradita, Judae v. 3. & tedar
gucre contradicentes, Tit. r. 9. Quinam autem sue-
re illi qui Stephanum ita adorti sunt Z Fuerunt homi--nes de Synagogis lea scholis, illidiosi scilicet quim Academia Hierosolymitana vel instituebant vel instituebantur. Erat Hierosolymae Academia coi stans diversis collegiis , & variarum nationum Iudaei
hic erexerant collegium aliquod pio sua quaeque luventute. Sed quoa illud Libertinorum collegium Pesp. Sic vocantur Iudaei habitantes in Italia &Romae, quippe qui a Pompejo abducti de in servitii temve aditi a Tiberio mamina illi erant, iisque concessum partem urbis inhabitare. Videmus ex Scholis& Academiis ortas esse primas contentiones contra religionem. Erectae sunt Scholae ad propagat dam religionem, & saepe cedunt ad stibverten in . in miserum est homines tot sumptibus educari
ut itant docti & apti ad propagandam religionem,m postquam facti sunt, abuti sua doctrina ad subvertenda salutis mysteria i Omnes seductores ex scholis prodiere. Sic Actor. i7.i8. Ohect. Nonne igitur satius est. inquiunt Mennonitae, scholas abolere , & eruditionem proslisare, nec pati philom-pbiam, Colcis. αὶ Resp. opter abusitan non de-s PRACTI cusbemus tollere usum. Est eruditio donum Dei, multum ficiens ad aedificationem Ecclesiae , .stoses is verbi, si se submittat magisterio verbi revelati Sed si adhibeatur ad verbum Dei flectendum ac tota quendum secundum principia humanae Aulosephia& rationis naturalis, noxia est. vitemus igituraba- sum, & utamur sicut oponet.
III. Quis autem ruit successus hujus disputati nisi Id describitur v. io. Sapientiae & Spiritui, i. e. Sapientia quam Spiritus S. ipsi dabat in loquendo. Vel: Sapientiae & Zelo ac servoli quo in dicendo
utebatur. Sunt enim hae duae partes boni oratoris,
ut judiciosὰ simul & servidὰ vel affectuosξ dicat.
Sed quomodo non potuerunt resistere 3 An probab. le est tot studiosos doctos nil potuisse oblattat:
uni homini licerii herclitIone o Utique videmus
hodie quod quantumvis ratiotiabiliter aliquid dicatur, semper aliquis inveniatur, qui aliquid obsti pat 3 Aliud est obstrepere , aliud resistere.
Tum iesistitur vel bo, cum vis ejus apud auditore ita obtunditur, ut verbum non amplius currat xlucretur animas. Hoc non potuerunt efficere si
contradictione. Rogandus eli Deus ut eundem' ritu in , & eandem Lipientiam largiatur hodie quoque suis ministris , cum videmus Sophistas claris sinae veritati tantopere obstrepere, ut sophi sinatibu sia is veritatem non parum obnubilem & animos hominum confundant, ut ceriὰ opus sit ope Spirito ad discernetidam veritatem ab erroribus. Si non haberemus promissonein illam Johan. 16. v. s,' Luc. 2I. is. verenda certὰ esset tanta astutia. Maeam habentes triusnphemus ut i Joh. . . Mod
nos simus humiles & contra hos Goliathos in acie prodeamus ea armatura qua David, tum dabit
AR ma hostii im, quibus Ecclesiam opprigi issent astutia, calumnia & violentia. Quoniam enim visibiles Ecclesiae hostes non sint nisi emi sarii Diaboli, methodum quoque & modum Diaboli in persequenda Ecclesia observant. At in eo con 'stit Diaboli melliodus, ut vel diaconem agat dc fa lat, vel leonem & saeviat. Haec illa methodus Di 'boli de qua Ephesi K. it. 1 Cor. i. it. Appii illud Esa. α7. i. Levia an est l. serpens ceu N tione
245쪽
cone astutiae. 2. serperas procedens, cum involat & mordet. 3. Draco, cum degluti t& devorat. Hac methodo usi simi quoque hostes in pei secutione Stephani. Nam r. per modum astuti serpentis sopbiunatis eum adorti sitiit. Σ. Cum hoc non succederet, per modum virulenti draconis malitiosis calumniis eum nromorderunt. 3. Cum nec hoc siccederet, per modum violenti leonis eum crude-yaei e medio sistulerunt. Disputationem eorum Sophisticam contra Stephanum, & infelicem ejus successum nuper audivimus. Sequitur malitiosa calumnia eorum contra Stephanum, & quomodo
is se contra illam gesserit. Calumnia est Olsum testimonium, ut describitur in lege, seu accusatio mendax. Difieita blasphe- mia, quia Eae contra Deum, illa contra hominesi est, et est pravistin m peccatum. Exod. 23. i. Lev.
. Non illi qui disputaverant calumniati sunt, sed, alios subornarunt, qui fusiam testimonium con- tra Stephanum perhibuerunt. Sine dubio magistrii & praefecti S magosarum disputationibus conatia sunt pudefacere Stephanum : sed cum non succedest ut, siboniarunt discipulos, qui calumniis cuma adorirentur. Neque hoe illos excusat. Nam si non η licet salsum testi inonium recipere, Exdd. 23. v. I.
mulid minus licet procurare , & qui alium ad calumniam si bornat. ipse calumniator est, & alium simul in peccatum praecipitat, quod tanto atrocius, si massimi discipulos ad calumnias impellant, quosi debebam ad omne bonum informare. Vae talibus magistris i Etsi enim nec subornati a culpa sunt im- nes, tamen gravius sistinebunt judicium, qui suam animam peccando condemnant, & simul altos
secum in exitium trahunt, Iob. I9. it. Matth. 18. V. 6, 7
II. Effectus atque finis calumniae: Concitatunt populum, Presbyteros & Scribas, ut insurgentest Stephanum appellenderint, & ad sine drium dedu- erim, ibique accusaverint, v. ri. Duo breviter hic
Ascenti: i. Impii & propriae gloriae studiosi doctores,r cum non possimi disputationibus & sophismatis: pesinere quod volunt, ad seditiones confusiunt. Satis clarum hoc est in historia passionis Citristi,st Marii. Q. Q. Cupiunt dominari, & hoc fine ab-
utuntur favore quo pollent apud populum. Vitandum hoc piis Dei nainistris: Non enim corporalivi, sed Spiti tuali eficacia pugnare debent suam pugnam, 2 Cor. io. Obj. Si impium est populum concitate ad seditiones. cur Resormati quoque doctores ita sectum Z Nonne vestra Resbimatio tumultu populi suit invecta, lenitentibus magistratibus & antistitibus Ecclesiae Z Non ubique. Quod autem alicubi factum est,plebs non suit docta ita facere , sed coacta vel irritata ita facere. Cum enim reformatio e siet necessaria, & tamen Praelati dc Magistratus, quibus & competebat, officium non sacerent, non opus erat doctoribus qui populum concitarent, sed ipsa hecessitas populum veritate illuminatum stimulavit& uisit, &quod piaeter jus5 aequum in ea re factum est. non adscribe ii dum est iis qui veritatem docuerunt, sed iis qui in onicio negligentes fuerunt. DLIant. Idem dicunt qui ob Alrim docti inam tumultus concitant. Hi quoque
ad necessitatem provocant. Oportet, in uiunt. habeamus libertatem conscientiae . . At ea a potestatibus non conceditur: Ergol vi & tumultibus debemus extorquere Rest. Aliud est libertas conscientiae , aliud libertas docendi & agendi quicquid
lubet. Illa nemini a Reformatis tollitur, ut tumultibus propter eam opus habeant. Haec veto nemini est adeo necessaria, ut eam per tumultus quaeiere
2. Videmus quam inconstans si vulgus atque plebs. Supra cap. 4. II. & s. 26. omnem favorem Apostolis exhibuerant, & contra saevitiam magistratus eos defenderant, nune tam facit E concitamur ad persequendum. Sic factum Christo, quem modo Regem sacere volebant, mox insanis clamoribus ad
supplaetum deposcebant. Sic factum Paulo, Actor.
I . t I. cum 19. Tales sunt omnes qui veritatem intus in conscientia non agnoverunt. Et si non scin
per sunt adversi veritati, tamen facilὸ fiunt advel si cum ab aliis incitantur. Ne nitamur itaque sivore
III. Materia calumniae. Quidnam est eriminis cujus insimulant Stephanum 3 Id exprimitur, i. Generaliter: Quo locutussim phema versa contra Mosen Deum, v. ii. quod non cesset ι ph ma verba ui contrafinium locum se legem, v. is. Cum blasphemia sit peccatum contia Devin , quomodo potest committi contra Mosen , contra legern & contra templum 3 Eest. Hoc nihil mirum. Qui servos Dei, vel bum Dei, instituta Dei ludibito
246쪽
habet, contemnit vel profanat, is tertii praecepti reus est & blasphemus in Deum ipsum. Qui vos
contemnit. me contemnit, Luc. io. i6. Considerent
hoc clu bus res est cum sacris,& tamen sanctum non
habent animum, Levit. Io. 2, 3.
2. Particulariter, quod dixerit, Iesm met reuum fracturum locum furum tempti, c, mutaturum instituta a Mose traita. Vide similem accusationem Jeremiae, Jerem M. y, ii. Cum Euangelisti dicat, saltas testes hoc de Stephano dixisse, aperium inde est, quod nunquam hoc dixerit. Sed tamen aliquid eum dixisse necesse est, unde hoc hauserint. Scquod in hunc sensum pervenerint. Resp. Duplex vi de tur occasio fuisse , ex qua hanc accusationem fusi testes hauserint: i. Quod Stephanus domit, templum & cceteras ceremonias Mosaicas sitisse tantum umbras rerum suturarum, institutas non ut semper in Ecclesia manerent, sed usque ad tempora nec posse dare justitiam x vitam, sed tantum remittere ad Christum. i. mod subinde peltinacibus Judaeis inculcavit vaticinium illud & eomminationem illam Christi quae est Matth. 23. 37. Luc.
Sed quare hoe vocatur ealumnia & salsum testia monium. Non enim sinebant vel mentiebantur Stephanum ita locutum elle, sed verὰ ita erat locutus Ru'. Non erat ira locutus, quod vellet templum destruere dc legem Mosaicam mutare, & aliam religionem aliumque cultum introducere, sed tantum , quod Christus venisset ad implendum &eonsummandum quod per templum & ceremonias externas fuerat adumbratum, & quod post impletionem umbrae & ceremoniae cessent, adeoque quod non dcbeant cordibus suis haerere in ceremoniis,sed
in Christo quaerere justitiam & vitam, & nisi hoc
sacerent, Deum justissimum judicem eos esse puniturum horrendo exitio. Hoc erat quod Stepsanus
docuerat, sed hoc illi pei vertebant, quasi dixisset,
Jesum Nazarenum veterem religionem esse aboliturum, & aliam legem introducturum. Haec erat calumnia. In m. Sed illi putabant hoc necessa tio consequi ex eo quod Stephanus dixerat. Putabant non posse eandem manere religionem, si ceremoniae abolerentἴt. Non potest igitur pro calumnia haberi. Calumnia enim non tantum est accusatio salia, sed etiam mendax. At hi homines non mentiebantur, sed salso putabant Stephani doctrinam esse talem. Quomodo igitur possunt haberiero calumniatoribus & salsis testibus 3 Cum nostii sectarii ex nostra doctrina, qua docemus r. Christum non esse corporaliter in Sacramentis. 2. Hominem justificari sola fide sine operibus. ι. Deum
immutabili consilio gubernate omnia, ctiam peccata hominum. 4. Deum inicaciter regenerareeorda fidelium. s. Christum non omnes nom nes redemisse nec vocare ad salutem, &c. Cum inquam, sectatii nostri temporis ex his dominis concludunt , nobisque imputant ac nos traducum, quod i. simus evacuatores & profanatores Sacrament Ium. 2. Doceamus hominem credentem posse salvari, etiamsi non faciat bona opera. Deum sa-ciamus auctorem peccati. . Vel bum Dei ejusque praecepta faciamus inutilia. s. Negemus miserico diam Dei. &c. an ex talibus concludemus oc dicemus sed alios nostros esse calumniatores Illi enim non mentiuntur, sed putant hoc inde sequa ZM'. Merito habentur pro mendacibus & calumniatoribus, tum qui olim Stephanum, tum qui hodieque Reio: matam Ecclesiam talibus accusationibus gravant ,
specialiter illi, qui pollent eruditione & iudicio, quo possent rem rectius discernere si vellent. Nam si quis salsum testatur in eis, quae scire de potest ὀ
tenetur, quamvis verum esse putet . ille apud Deum habetur pro mendace, unde Scriptura ejus nodi d
chores dicit mentiri. 1 Thess. 1. II. I Iob. 2. v I Tina. 4. 2. I Job. . 22. Apoc. 2. 2. Ne itaquet
seipsos excusinit, qui in Ecclesiam debacchantur,putantes se vera dicere. Nam qui Apostolos occiduntdc putant se Deo rem gratam facere, non sunt tua
munes a peccato. Ire rebus religionis non debemus putare sed scire. Habemus enim xe: bum Dei quod docet δί instruit satis clarE. Si omnin5 aliquos articulos sublimiores comprehendere & rcci' pere non potestis, saltem abstinete a calumniis, d praestate vos humiles ac dociles. IV. Quomodo Stephanus suetit animatus, cum hae calumnia impeteretur. Id dicitiit v. is. Q l 'modo hoc autem intelligendum 3 Angeli uti non habent corpora nec faciem 3 R J. Etsi non bent corpora, tamen sepe assumserunt corpora, comparuerunt facie fulgente, Matth. 18. 3. Possa mus etiam intelligere non solum Angelos, sed horum corpora in coelis, qui εἰ quo
rum sacies gloriosa est ac prae laetitia semper sere ni issima. Potest autem hoe dictum duplicem hybere sensum: r. quod Deus coelesti sulgore & spleo doreseciem ejus induit, ut ita testimonium data; i
247쪽
IN ACTOR. APos TOLICO R. CAP. VII.
esse situm ministium, utque hostes terrerentur, &se metui intelligerenti sicut Mosis talem fecit silendere, Exo 13 19, 3o. & Christi faciem in transfiguratione, Matth. i7. ita hic potuit sacere. 1. Pro illor tamen est sensus, quod animus Stephani incredibili selatio intus fuerit adeo repletus, ut nullos terrores aliquo faciei pallore proderet, sed mus laetitia ipsius in ipse vultu re geret, non secus ac si omni tristitia exemptus inter angelos coeliis plena gloria suisset constitutus. Sic potest Deus tristitiam ex hominibus tollere, cum nondum vult homines ex tristitia vel misella tollere. Docuit Chrisus nos precari ut fiat voluntas Domini in terris scin in coelo. Id Catechisinus noster ita exponit, quasi petamus , ut quilibet nostriam ossicium suum raciat tam prompte ac laete scut angeli in coelo.
Hujus Promptitudinis exemplum in Stephano hic
proponitur, quod cenE nos decet ob oculos habere, si quando ossicium & vocatio tu stra exerceri non lotest sine molestia & periculo. Ne tremaut mem-ra nostra, ne palleat secies, sed excitemus nos ad laetitiam Stephani, precantes Deum, ut nos Spiritu ingenuitatis s ustentet, Psal. si . cons derantes, salutaria esse pericula, quae nos in vocatione obruunt. Est tandem moriendum, & quis novit quam misera
morte eut igitur non malumus mori mortem
adeo honestam & pretiosam coram Domino, de gloriosam nobis 3 Scio equidem , nos non posse in avibus periculis exuete omnem terrorem dc eallorem, & pari cum Srephano laetitia splendere, sed tamen si operam damus, ut serenam habeamus conscierulam, vultus quoque erit serenus, & si
pugnamus contra teriores, animabit nos Deus quantum opus est.
Ximium est donum Spiritus Sancti, si is quis in subitis periculis potest esse animo
H praesenti, ut neca fidelitate in Deum,
nee a prudentia erga homines dejiciatur. Non omnibus hoc datum est ne omnibus quidem bonis atque piis , ut patet in exemplo Petri, qui subitis periculis implicitus adeo fuit per ea turbatus, ut infidelis fietet Domino, eumque abnegaret.
Sed tu Stephano haec praesentia animi magis illucet, qui subitis periculis implicitus nihil consternatus est, sed Deo fidelis prudentissima oratione insigne testimonium Salvato ii suo in urbe Ieiusalem perhibuit, cujus initium nunc praelegamus. Verum quidem est, quod prudentia hujus orationis nonnihil lateat lc vulgo non sit obvia, in tantum ut lmulti opinen: , orationem hane aded esse sine liensia,ut putanda sit abrupta esse per furorem Judaeorum, Stephanum lapia sum antequam orati nem suam potuerit ad finem perducere, ac exempla
historica ad scopum suum applicare, propter quem lallegabantur, nec sanὰ ipsemet dubito, quin proli, lxiorem mlatiorem applicationem suetit additurus, is praecipiti furore hostium non siisset interclusus. limen si Volumus attendae scopo Stephani, Acum eo orationem ejus conferre, sat sensus & magnam in ea animadvertemus prudentiam. Scopus Simhani est, respondere ad calumnias, quibus accusabatur coram Synedrio. Accusationes autem &calumniae istae erant, quod blasphemos sermones loqueretur contra Deum , templum, legem, &instituta Mosis, dicens ea per Jesum esse abroganda Ndestruenda, atque aded tollens totam antiquam religionem Patrum, & novam religionem introducens. Hanc accusationem diluit allegatione talium historiatum, ex quibus patet , mini inὰ esse contra religionem antiquam , Deo servire sne ceremoniis,& nequaquam Patres in ceremoniis & externo ten
plo quaesivisse suam salutem, sed per fidem in promissionibus Dei & in Jesu Christo , quem ipse an-
nunciet. α neminem vere fidelium externis ceremoniis adeo adhaesi sita, de in iis scelicitatem suam quaesivisse, sed hanc fuisse praxin perpetuam pertinacium te resiactari oriun Judaeorum , qui internum & spiritualem cultum repudiantes interno seselices putaverint, clamantes, Hic temptam Dramni, hic templum Domini, his templum D mi, de furiosὰ occidentes Piophetas, cui ab hoc perverseaesumio celemoniarum, & ab hac sini sua fiducia in
248쪽
externo templo ad verum internum Se spiritualem cultum in Chi istum eos voluerint abducere. Haec sumin i, & hic sensus hujus orationis. Quatuor autem sunt in hac oratione consideranda: i. Interrogatio Pontificis, qua Stephanus ad hanc orationem habendam sitit invitatus. i. Praesitio Stephani, qua auditores suos compellat. Historica exempla, quae Stephanus allegat ad intentatam calumniam refutandum. 4. Harum historiarum coepta applicatio. Non insistemus nisi iis, quae peculiarem habent vim aedificandi.
I. Postquam Stephanus seditiosὸ adbnedrium esset pertra, tus, Pontifex , Synedrii Praeses, ipsum
interrogat, an res habeat, quemadmodum accusa tores dixerant, i. e. an revera dixisset, Iesum Nazarenum abrogaturum esse legem Mosis, & deitiu-cturum uib in ae templum Hierosolymitanumὶ Fraudulenta est interrogatio , quae ideo proponitur , ut Pontifex suis processibus conciliet speciem justitiae, non secus ac si libertatem defensionis Stephano concederet, & interim nil aliud sibi habet propositum, quam ut Stephanum illaqueet. Nam si animasset, peritisset sua consessione. Si negasset, periisset accusatorum testimonio. Nam judex quio praeconcepto odio quaerit occasionem occidendi, non considerabit quo sensu quid dictum sit, sed modo dictum sit, satis aestimabit ad condemnationem. Judicum non est quaerere praetextus & speciem justitiae, sed sollicito animo inquirere in jura de factorum circumstantias, & potius quaerere justas causas absolvendi, si licitὸ fieri possit, quis, praetextus
II. Orationem inchoat humana compellatione: Fratres c, patres audite. Fratres appellat populum qui ad Sinedrium eum traxerat, id lite non tantum ratione generis & tribus, sed praecipuὰ propter communionem scedetis. Quaeritur an rectξ fratrum n mine dignetur eos , qui hostes erant verae doctrinae de scedere Euangelicoὸ 'MO. Stephanus non respicit mentem quam ipsi indueram , sed privilegium
quod a Deo habebant. Et si animo erant mali, tamen dimiatione Dei erant ille populus, cujus erant tabulae Naederis, & ex quo Deus suam sibi colligebat Ecclesiam. Quandiu Deus populum aliquemd gnatur externa adininistratione foederis & verbi, nostrum est bene sperare, etiamsi pro tempore sint in rebellione contra Deum. Sic Paulus Rom. s. s.
etsi sciebat Judaeos rejicere Euangelium, tamen
eos appellat s atres suos. Ubi tamen praetereundum non est, appellationem fratris aliquando fundatam esse in mera spe divinae misericordiae, aliquando insignis si Gerae communionis in Christo. Cum mihi res est cum homine, qui sub professione Christiani sint conversatur impi E Sc minimὸ Christiaia, possum appellare fratrem, qu:a licet sperare aliquando conversum iri a Deo. Sed si mihi res est cum eo, quipi E & honeste conversatur, eum teneor habere pro fratre , eumque amplecti ut cum , qui mecum L-bet communionem laederis in C isto. Discamus
hinc, non coarctare caritatem nostram, sed extendere viscera misericordiae in omnes, de quibus ulla spes restat conversionis. O quam dolendum est, homines adeo pronos esse ad mutua odia, ut ob exiguasotansas etiam ad mutuas procedant condemnati nes, es totum caritatis debitum sit blatum esse tent. Aliter egit Stephanus, qui etiam hostes suos& Christi hostes statium nomine dignatus est. Ali, ter Christus, qui etiam pro Crucifixoribus suis inter cessit. Christianum erat discere hane distinctionem, ouod aliud sit aliquem non praedicare beatum, aliuta aliquem condemnare. Si quem video mal E credeatem & malὰ viventem, merito beatum non praedi,
co talem, nec promissiones Euangelii ipsi applico, sed malὸ ipsi metuo & ob vitia reprehendo. Sed tamen non ideo licet omnem caritatem ita abrumpore, ut nihil humanitatis amplius ipsi praestem, pr sertim si, caetera honestiis, non nisi privata injuriameipsum laesi. OHM. Atqui talem doceor habere pro Ethnico & publicano, Matth. is. 17. MI Sensis non est, quod talem in animo meo debeam habere pro homine condemnato & rejecto, cui nullam amplius debeam caritatem, sed quod externam communionem ipsi ad tempus debeam negare, M ipsius consertium detrectare, non secus ac si esset Ethnicus & publicanus, ut discat pudere &Troi,
tere : interim tamen non omnem caritatem e
ipsum deponere debeo. Sic exponitur hoe i Thecl.
Patres vero appellat magistratum & Judices coram quibus stabat, inter quos etiam erant Ptari Eccle astici, quibus utrisque Patrum nomen in Scriptura non raro adscribitur. Magistratus appe tantur Patres patriae etiam ab ipsis Ethnicis, ac in
Quinto praecepto Gb Patris nomen reducuntur. Nectae ratione. Nam magistratus datus est in bonum
249쪽
sii Mitorum, Rom. 13. ut bonum ipsorum procum, ut scit . in pace habitent de fruantur omnibus bonis. ad tranquillam ac commodam vitam necessariis Praeserim constitutus est . nutritius Ecclesiae, Eca.
. Quia constitutus est ad hoc, ut Ecclesiae prospiciat de corporalibus mediis, quibus ad spirituale situm incrementum opus habet. Sicut Deus Iesu nutritium dedit Iosephum, Matth. I. ita Eccle. iis Magistratum, quia est agnus carens cornibus, id est, potestate temporali. yea Non igitur debet, inquiunt Anabaptistae, gerere gladium, tollere vitam. Nam hoc non est patrium. Virga castigare patrium est, sed non gladio occidere. Non gerit gladium contra eos quorum pater est, scilic. contra subditos, sed contra sub oriun hostes pro subditorum pace.
Hoc non pugnat contra amorem patrium. Discamus hinc, i. Magistraturam non esse putum dominium , Magistratus causa inventum, ut ipse sit celsus Se honoratus & dives & magnus, sed esse curam subditorum causa institutam , ut ipsis benὰ sit. Utinam hoc considerent, qui non subditorum pacem ac prosperitatem, sed suam tantum magnitudinem curant, & ad eam consequendam subditorum succum & sanguinem exhauriunt, eosque quasi pedibus concutant. Hoc certὸ non est patrium, se tales comparantur eum canibus seipses saginantibus, Psal.
I'. T. Esa. io, Ii. x Subditorum esse non tantis, timere magistratum , sed & amare. Non enim tantum Domulus est, sed Pater, qui bonum tuum quaerit : Vide illud Rom. I 3. s. praesertim
d scamus non statim remittere amorem & obedientiam, cum aliquid comm ttit magistratus, quod contra incium est. Nam Stephanus Patrum nomine d gnatur magistratus satis impios, & David Samium persequentem. ISam. et . 12. Semper disti
guamus inter illud quod in magistratibus divinum est, & quod humanum est, nec ita dedignemur humana vitia, ut simul despiciamus divinam auctoritatem qu in a Deo habent ad nostrum bonum. Non
selum aciem Politico Magistratui, sed & Ecclesiasticis antissilibus Patris nomen tribuit, sicut idem ficit Paulus, i Cor. .r , is . & ratio est, quia illi sunt instrumenta nostrae spiritualis regenerationis, i nen verbi, ex quo gignimur, plantando in nostras animas, i Cor. 3. unde similiter discant ossi cium suum, t. ministri, ne quaestus causa ministe-vum ambiant, sed gregem Pascant. 2. auditores, ut ament propter opus suum ministros, qua de re dictum si aperius. III. Hae compellatione praemissa narrationem orditur historicam , qua crimen novitatis diluat ac relatet. Deus gloriae, inquit, apparuit. Hunc titulum non frustra hoc loco Deo tribuit, sed ut contiaria confessione rejiciat crimen blasphemiae quod ipsi imputabatur: q. d. Vos mihi imputatis quod blasphem E de Deo loquar. Ego vero agnosco & confiteor , me Deum habere pio Deo gloriae, qui propter plotiam & majestatem viam tremendus est & terribilis. Loquitur autem pωprie de Deo Filio. Per Filium enim Deus Pater Abrahamo selitus est apparere, ut patet ex Genes. I 8. 11. S: Filio Dei solet hie
titulus tribui Psal. 2 . 8, 9. I Cor. 2. 8. Jac. 2. I.
idque propter tres causas, tum quia est pol sessor de
haeres gloriae cui ab initio debetur, Joh. II. I. α --s Hebr. I. tum nuta propter Obedientiam & exinanitionem , qua multus filios ad oriam duxit, majestate Sc gloria coronatus est,
Icb. 2. s. tum denique quia est distributor gloriae, daturus coronam gloriae, tanquam judex mundi omnibus apparitionem ejus amantibus, x Tim. 4. g.
adeo ut dubium non sit, quin jure hic titulus Christo competat. Sed quaestio est, quare toties hoc titulo prae aliis utatur λ R st. Ut per hunc titulum tegatur ignominia crucis , ne Curistus crucifixus cordibus contritis sit scandalum & impedimentum fidei. Cum enim dico: Dominus gloriae crucifixus est, hoc verbum est. euis inrui potest vera Euangelica pietas. Non pollia credere & fiduciam ponere in cracem Christi, nisi scirem quod ei letam Domini Horiae, nec possem ingenua fiducia accedere ad Dominum gloriae, nisi scirem quod
crucifixus esset. Scitis ex Exod. I'. &ex Esa. 6. r. comp. cum Joh. 12 i. quod non accedere auderent homines, cum Dominus in gloria sua se exhiberet , sed postquam Dominus gloriae carne nostra sese vestivit, & mortem crucis pro nobis obiit ad expiationem nostrorum peccatoriim, jam habemus accessum cum fiducia. Si caro nostra nos sbilicitat ad securitatent, scimus nobis negotium ei lecum Domino gloriae qui terii bilis est. Sin caro non sollicitat ad terrorem & desperationem, scimus nobis negotium esse cum eo qui clucifixus est, ut ita inter servilem terrorem sc protinam securitatem teneamus medium tramitem filialis reverentiae dc fiduciae, qui
solus est cultus Euangelicus,Ueo pex Christulatu'
250쪽
cum adhuc ellet in Mesbpotamia, antequam habitaret in Canaan, cum adhue in medio idololatrarum habitaret , ut est Ios x x. Cum nec tabernaculum esset nec templum, nec urbs sancta, nec quicquam harum ceremoniarum , quas nunc habemus: tamen Deus Abrahamo apparuit, & communionem cum
ipso habuit, se ipsi inanifestavit, eumque sibi servum adscivit & vocavit. Deus multis modis hominibus apparet: I. In Operibus naturae, in quibus lucet ipsius potentia, sapientia, bonitas 5 justitia. Vide Joh. I.
i. In teiribilibus judiciis. Cum homines Dei obliviscuntur, de incipiunt vivere ac si Deus non esset, Dominus aliquando prodit&se conspiciendum exhibet per tonitrua & fulgura, per morbos,
3. In carne. Vide I Tim. 3. Is. Iob. I. I . . In Euangelio & verbo. Esa. 9. I. Act. II. O. Tit. 2. ii, ita Ortus enim est sol Euangelii in omnibus nationibus & provinciis. s. In intellectu. Sicut enim quantumvis sol silendeat. tamen a multis non videtur qui vel corci sunt, vel in ebrietate dormiunt; ita ibi Euangelii, quam is clarξ praedicati, a multis non videtur. Dat igitur multis hominibus communia dona Spirituis, ruibus illo minantur ut gusterit bonum verbum Dei, ona coelestia&virtutes futuri seculi, Heb. s. Dat quoque multis dona prophetiae, quibus sciunt omnia mysteria de omnem notitiam, I Cor. II. 2.& clare lucet ac splendet in cordibus eorum, in tantum ut & alios illuminare possint, 2 Corinth. q. 6. Talibus certὰ Deus apparet. Multis apparet per visones. per somnia, per instinctus, per raptus acecstases etiam in tertium c Tlam.
quis habet intellectum a Deo illuminatum, de intelligit misteria salutis, & potest alios docere, sed i
men per se neminem iacit beatum, cum & Bileam &Simon magus illud habuerint. Hoc demum hominem reddit oratum, cum Deus radios legis & E angelii ficit penetrare in conscientias hontinum, illuminans oculos intellectus, ut videant mirabilia legis, di persuadeantur ac convincantur ad ob dientiam Drangelii, Eoli. r. v. i7,i8. Cum sic Pater
coriae, de Dominus gloria dc Rex gloriae nobis adiparet, ut radii legis penetrent in cor, & in illo exititent vivum sensum peccati ac miseriae, ut aperiatur conscientia ad comprehendendam sussicientiam, qua est in meritis Christi, de profunditatem amoris di vini erga nos, ut concipiamus vivam fiduciam in Christum, & amorem erga Christum, qui impellat ad novam obedientiam, haec demum est salutaris apparitio Domini. 7. In assectibus, cum selendorem gratiae ac favoris sui facit penetrare in allectibus, ut excitetur laetitia in Domino super salute ipsius. Saepe Deus appa ruit in hominum conscientiis, ut convicti dc persuasi Euangelium recipiant, ut Deo ac Christo intimo corde adhaereant, & verὰ partici s sint meri torum Christi ad salutem, sed tamen ametus eorum
aded graves de tristitia dejecti sunt, ut gratiam NAxorem Dei non sentiant, sed perpetuo querami de absentia Domini ex corde ipsorum, & de des elatione Domini. Est Dominus cum ipsis, & tam oculi eorum quasi tenentur ut non videant, si Luc. 24. Sed querantur se amisisse Dominum, scia sponsa in Cantico Canticorum. His hominibus Deus apparet,cum faciem suam sint illos illumina; atque extollit, Se reddit eis laetitiam salutis, & dioxia animam eorum quod sit Deus salutis eoru eos
que implet laeto gustu gratiae de praegustatione qua
dam aeternae gloriae, aitectus eorum sublimam, Ποῦ cum laetitia currant stadium propositum, cum tea quasi in tenebris ambularent in recta via.
subinde ambulamus quidem in tecta via, sed tam
propter tenebras incedimus cum metu Sc errore o
ingruente sole vel lucerna. laetamur, α ambulὸ sine terrore ι ita multi sunt, qui ad Deum con ς ambulant in pietatis via, sed quoniam ficiem si paternam Deus ab illis abscondit, ambulant cum xi
more Sc tremore nimio, verum ubi Deus amabit
lucem faciei sitae super illos extollit, currunt cum gaudio in stadio pietatis. s. In necessitatibus. Same Deus se abscondit, a xilium situm tetrahit, de suos filios in summas pr cipitat angustias, ut ipsum vocent sed non audio tur, quaerant sed nusquam inveniant. Cum aut ad seminum necessitatis ventum est,tum Deus api' 'ret, auxilium suum manifestat. Sicut se meter abscondit, donec inωs vagiat de vocet, & tam apparet, sic ὀ c. Haec illa apparitio de qua Act,