장음표시 사용
281쪽
IN Ac Ton. Apos Tot Icon. CAP. VIII.
QTquitur auctor praecipuus& actor hujus perseo cutionis, nec non illius agendi 8c pei sequendi
I. Auctor Sc actor perseeutionis est Paulus, ille se quo supra. Non quasi ille fuerit ex magistratu , qui auctoritate pol hiit, sed quia Zelo suo pharisai - , t de illa enim secta erati tria stratum ad per- ω: onem instigabat, di seipsuml:ctorem offerebat ad Christianos conquirendos, si modo Imagistratuita facere juberetur. Pallim enim Scriptura te- natur, quod Paulias ex Zelo Iudaicie religionis hanc persecutionem instituerit. Duplices sunt persecut ces Ecclesiae. r. persecutores profani, qui profesto aliquo vitio ad persequendum impelluntur. Alii truculentia Et feritate , qua stium humanum sanguinem, ut Nero. Dotiriti alius, ede. Alii ex ambitione de invidia, riit tessorem Clitisti de Ecethsae officere suae glorie muttilame, quales fuerunt Herodes & Smbae aericiti sies christum crucifigentes. Alii ex Politicis te Vectibus,quia ad magnit inem suam ampliandam; ut admur di amicitiam retinendam ita conducit, utriles , Traianus, d alii. 'α nisecumtes religios, qui ex Zelo 3c religione in Deum , Ecclesiam ac veritatem ejus perse immur, putantes se Deo gratum cultum praestare, ut loquitur Scriptura Iohan. i6.1. Talis suit nostet Paulus. Erat quidem Saulus inconversiis 3c ir-
terentius. adeoque omnium vitiorum dominio subjectus, ut patet ex consessione ipsius, Tit. 3. v. b. Sed tamen erat homo vitae honestae, non truculentus ac serus tyrannus, nec invidus canis, nec fiau.
desentus, ambitiosus de Machiavellicus Politicus, sed qui inde ab initio bona conscientia ambulavit, Actor. n. r. Phil. 3. i. q. studuit esse religiosus, etsi a vera religione quam lontissimξ abfuit. Nondum eratoris red hipus, nondum sit itus Clitisti sed rebellis hostis Dei, calcitrans contra stimulum, Act. di. s. 'Et tamen tam furiosE Ecclesiam devastavit iniuili i. s asse s quaeso ad hanc rabiem eum isti u litis fui homo adeo honestus accivilis 3 Fuit.Zelus in legem patriam. Lege hujus rei testimonias I r. is, 1 . Phil. 3. s. 4. Aiu ia. 3, 4. Act.2s.', Io, Ir. Quod si sitit relus & religio in Deum de legem Dei, de in eeremonias ab ipso Deo institutas, qui potuit esse peccatum Immd gravissimum fuit peceatum, ipso Paulo teste, I Tim. I. 3.3c is. I Cor. t s. s. Unde etiam in hoc textu nostro comparatur cum rabiosb lupo, qui riclesiam
ceu gregem vastavit, &Actor. 9. I. cum Uranno,
qui non ni si minas & caedem spiravit. Sed quare fuit peccatum hic Pauli servor & etetus 3 Utique passim
tepor in cultu Dei culpatur & fervor laudatur Apoc. . Rom. I 2. Ir. Rest. Propter duas causas peccatum fuit.
I. Quia non siit Zelus pro bono, sed pro malo;
non pio veritate , sed pro traditionibus hominum , quali Zelo frustra servitur Deo Matth. Is. Bonum est retari pro bono , sed pro malo relati non est
bonum. Vide Gai. .l7, i 8. Rom. Io. L. Atqui
Paulus etelabatur pro salsis glossis Pharisaeorum, pro
traditionibus Patrum, erigens propriam justitiam, contra Euangelium a Prophetis revelatum, a Christo elatissimE declaratum, de tot miraculis confirmatum. Excedit. Fuit igitur merus error, qui pro tanto peccato naberi non potest. Quam facile enim est hominem errare de unam religionem pro alia amplecti. RU'. Fuit assectatus error , quo ita se addixit auctoritati Patrum, ut viam. religionis, cui insistebat, non comparaverit eum scriptis Prophetarum, nec cedere voluerit Elarissimae luci oerdoctrinam Sc miracula Clitisti ac Apostolorum fulgenti, adeo ut de ipso dici possit illud Petri x Pet. s. s.
Inbmes norium, qualis error non est leve peccatum, sed gravissimas habet comminationes x Diess.
α. Quia Zelus ejus erat ita sine amore. Zelus omnis sua natura est quaedam ira & indignatio contra peccatum. Zelus domus tuae me comedit, Psal. 6'. v. Io. Est ira comedens. Sic Moses videns vitulum idololatricum, irascebatur, Exod. 32. sed tamen est ira talis quae non est sine amore in peccatores,
immo quae proficiscitur ex amore Dei & domus ipsius. Aliud est Christianus eteius, alii dita. Cum
Petrus arrepto gladio Malchi autem abscinderet, non erat zelus sed ira, cum discipuli ignem ex coelo
peterent contra Samaritanos Chi istum contemnentes Luc. '. non erat zelus sed ira. Et talis erat Paulietellas. Posito, quod zelus ejus suisset non contraveritatem sed pro velitate, tamen non filii Iet zelus bonus, quia non erat cum amore & mis cordia Ii 1 contra
282쪽
contra errantes, quos Deus non jussit occidere, sed cum omni mansueuid ne initituere, commonefacere tempestiv)dc intempesti vh aim. 2. &4. PO-sito quod Papistae nostri zelarentur pro veritate contra nostros Crrores, tamen inhutilae eorum persequutiones & lanienae, quas contra nos exercuerrunt re etiamnum exercent, non forent laudibilis Zelus,
sed Diabol ea tyraimis & rab: es. Immo rotunde locemus, quod si vos, qui veritate ni habetis, Idololatricos Papistas, specialiter eos, qui non seducunt, sed seducuntur, eo modo tiactaretis, u ei
vos tractant, non zelum exerceretis, sed furorem.
Docemus quidem, quod Christianus Magistratus
tenetur propagationein idolollatriae Sr erroium impedite. & petulantes ac apertὰ blasphemos turbones Reipubl. ac Ecelesiae punire; sed non docemus , eam sine amore dc compassione crudelibus lanienis debere saevire in eos, qui a veritate abalienati sunt,
nec erroii suo indulgent ad seditiones & blasphe
I. Resutationem eorum , qui docent zelum Pauli esse causam impellentem, vel etiam meritoriam, propter Mam conversus sit. Cum hostibus
gratiae objicimus exemplum Pauli, & jubemus eos inde concludere, quoa Deus in electione & voca tione non respiciat merita vel bonas dispositiones hominum, cum Paulum vocaverit in ipsis actu gravissimi peccati occupatum εἷ excipere solent, Deum connivise ad errorem Pauli, & iespexisse telum illum honestum, quo Deo in bona conscientia cupiebat servire. Sed No contra hos sic argumentor: Quicquid suit gravis innum peccatum & Paulum secit maximum omnium peccatorem, & indignum Apostolatu , nedum gratia conversionis. ia non potuit esse causa impellens, quae Deum movit ad Paulum convertendum. Atqui zelus Pauli hoc secit. Ergo. Instant. At Paulus ipse dicit sibi ideo misericordiam obvenisse, quod inscius secerit in infidelitate iTim. r. i 3. R . i. Si Zelus contra verita
remex inscitia & infidelitate commissus est causa meritoria vel impellei gratiae, tum mirum est, non omnibus crucifixoribus Christi & persequutoribus Pauli gratiam convelsonis obvenire. Nam illi omnes quod secerunt. secerunt ex zelo in ignorantiaci infidelitate Luc. 23. 3 . Aist. 22.3. 2. Paulus hoc
loco non agit de misericordia qua factus est Christianus, sed de ea, qua siclus in Mostolus, ut Patet
legentibus. Si Paulus Clitistianam religionem I
telligens & professus tam grave peccatum commisisset, scandalosum suisset eum a4 Apostolatum v eare. Sed quia hoc factum ante conversionem, idola: a peccata illa gravia per subsequentem converi nem suerunt abrupta, ideo Deus gravibus Pauli peccatis non filii impeditus, quin ex misericordia
ipsi Apostolatum committeret. 2. Non omnis Zelus & religio pietas est, nec mmnes religiosi pii. Non allegabo nune dictum Chri- 'sti: Non omnis qui ad me dicit Domine Domine,&α Non enim loquor de iis qui externa veritatis proseisione bipocrisin cordis tegunt. Sed loquor de iis , qui velE religiosi sunt, & zelo in Deum di
cuntur , etiam illi, inquam, i on omnes sunt Pii. Paulus hoc tempore erat religiosus Sc zelo sus, immo etiam lumini conscientiae resermidavit vim i
ferre &conscientiam laedere, Sc erat in justitia quae secundum legem eth. it reprehensibilis Phil. 3. M tamen non erat pius, sed blasphemus persecutor convitiator. Idem legimus de Pilato, qui sane fuit vir honestus de admodum laboravit impollutam rotinere conscientiam, nee tamen fuit vir pius. Idem
Paulus testatur de Isiaclitis suis Rom. Io. 2. qui sanEnon erant pii, M tamen habebant zelum Dei. Quid autem deerat Zelo dc religioni eorum, cur non euiupietas 3 Declarat hoc Apostolus ibidem v. 2, 3, dc cap. 9. 3i,32. Est quidem bonum etellari pro l se contra peccata Sc abominationes vitae, sed nisi hic eteius sit conjunctus cum cognitione misteriorum Euangelii, quo Christus nobis praedicatur, & vera via, qua bomo peccator coram Deo potest justificari, rexclatur, zelus est religio sine pietate. 1 sterium enim pietatis. i. e. doctrcia quae veram pio talem parit, est doctrina de Christo & ejus officio,iTim . . t 6. Qui sine hac aut contra hanc etelaria, non potest esse pius. Observandum hoc est illis, qui indignamur, cum Pastores suos vident adeo relati pro veritate dc docti irra Euangelii ι α bonam concionis partem in illa asserenda ponere, putantes pa stores satisficet e suo ossicio, si modo strenue tonuettua vibrent contra scortationes, adulteria, staudiis letitiam&e. Sunt homines, qui cum audiunt con cionatorem ii et itate aliqua Euangelica asserenda de vindicanda occupatum, sponte avertant animum ab ataeiu:one, quasi haec fit res quaeipses non comternat. Sed heus, nos non minus debemus praedic
te Euangelium quam liam, dc vos utrumque πι
283쪽
E libenter audire. Obsitandum hoc quoque illis, qui indignamur, nos tantum disieientiae ponete inter nos & homines aliarum sectatum, &de iis nonaque bene sentire ac de illis qui Reformatam Euangelii doctrinam Drofitentur, cum tamen sint homines aequὰ religion ac nos, qui saepe plus laboris ac mole uiae adhibeant ad consequendam salutem, quam nos. Non dissitemur ceriὰ in Onan: bus sectis qui zelum habent in Deum, & magno cum labore salutem suam quaerunt, sed hoc non est causa putandi, salutem eorum non esse in periculo, nec
multum liueresse. veritatem Euangelii habeant necne. Paulus ante convelsionem erat certὰ religiosus,& multo labore qualebat salutem subaustera secta Pharistorim. Sed an ideo conversio & cognitio Euangelii ipsi non fuit necessaria 3 Qins hoc dicat ΤSi non opus est ad salutem, ut homo iecipiat doctrinam de Trinitate Per narum in uno Deo , de duabus naturas earumque personali unione in Christo, de satisfictione Christi pro nolitis peccatis, de necessitate regenerationis per Spiritum S. de justificatione per fism sine operibus. de discrimine legis& Gangelii, de perpetuitate saederis gratuiti, de
resutectione mortuorum Z c. Si inquam, harum rerum cognitio non est ita necessaria, quin sine ea
homines pollini per religiosam observationem legis taxi fieri, cur opus suit ut Paulus iam zelos in lege, conveneretur ad Euangelium, cur opus ut ii sterum in Ep stolis suis pro hae veritate tantopere zelaretur 3 inaeso ne tam parvi faciamus lucem Euangelii, sed demus operam , ut cognitionem e-Jus probE imbibamus. Limus enim sine cognitione Diangelii de Christo nos non habere communionem mari Christo , nec participes esse Spiritus ipsius
rei quem regeneremur ad novam vitam , ut vera
Pietate cordis Deo possimus servite, & si maximὰς Ierna aliqua religione & zelo vitae honesiae ducamur, non potest placere Deo, sed sumus ut popu-ὶ qui sedet in tenebris & valle mortis. Ne dicamus, etiamsi non sim diligens & seividus in sie- 'uentando templo, tamen possuin benὸ vivere. Non potes certE. Nam praedicatio Euangelii causarietatis Contendamus igitur pro fide Sanctis tradi-xa , & nihil magis curemus, quam ut habeamus puram doctrinani Euangelii inter nos sonantem quae docet abnegationem propriae justitiae & receptionem justitiae Dei in Gangesto revelatae.
s. Nec omnis zelus pro bona causa pietas est, si scit. st sine mixtura eliaritatis & discretionis. Posito
quod Paulus pro veriti ite zelatus suisset, tamen 2elus ejus bonus non sitisset, quia erat fulgurii olentus& sine charitate. Debemus Iecordari adhortationem Apostoli et Petr. I. . Non tantum cum I etate Azelo debemus conjungere τα , sed
etiam amorem communem. S: cui m. sericordia
sine debito etelo non est miselicordia sed letuitudo, ita Eelus sine misericordia, compactione & discretione ac amore non eii Telus. discerent hoc nostri cum sunt in bello cum hostibus, vel in lite cum proximo, sive sit in causa privata . sive incausa publica. Putant se pro bona causa belligerare, pcrinιle igitur esse quoniodocunque tractent holita. nec opus esse misericordia. Putant se pro bona causilitigare, perinde igitur esse, quomodocunque sul- minent, conviti ei itur &c. Christianis non tantum veritas, sed & charitas debet esse cordi. Debemus igitur se zelare pro veritate de justitia, ne ipsi alios ob iniustitiam & falsitatem arguendo fiamus transegressores eliaritatis. Hoc praecipuὸ observandum, cum nobis res est non cum apertis veritatis &Ecclesiae hostibus, sed cum membris Ecclesiae, qui eandem verit atem nobiscum profitentiu , & magis adhuc, si lis nobis est de proprio iaptivato, non de causis publicis. Non dico haec ad refrigerandum etelum nostrorum magistratuum & ministrorum coutra propagationeni & publica exercitia idololatrix& errorum, nec non publicorum scandalorum grassationem. Norunt enim illi, quod non suam causiun agant, sed opus Domini, in quo sine maledictione non licet esse negligentem, sed ut reprehendam inconsultum zelum privatorum christianorum,. quo omnia rigide & iracunde carpunt quae non probant, ut omnes distamus etelum nostrum non destituere digima cliaritate, commiseratione &discretione etiam erga malos. Atque hoc de auctore& actore praecipuo hujus persecutionis. II. Modus persequutionis in eo ponitur , mi odvastavit Ecclesiam, intrans in domos ac extrahens ac in captivitatem tradens viros ac sceminas. Eodem platae modo, inquit aliquis Iesulta , quo apud luereticos praetores intiant domos Catholicorum pa trahendos sacerdotes. Non secus ac si nequ a non posset distinguete inter oves & lupos. Paulus quaerebat oves, nostri praetores quaerunt lupos. Non est litur idem modus. Est autem hoc non tam tum ira intelligendum , quod publicas Christiano-
284쪽
. Nam congregationes dissipaverit& impediverit: Sed lverbum significat proditionem cor ptionem, vastationem, similitud ne sumpta a lue Sctabe ac peste, quae corpus hominum consumit; i- tein a lupo rapaci qui gregem devorat Ic vastat. Erat enim Paulus, t. Acutus disputator, qui multos ab Ecclesia separabat argutiis & strophis suis. x. Atrox persequutor. qui instar lupi saeviebat invitas Chri-ilianorum, spirans minas de caedes, Actor. 9. de persequens ad mortem, Achor. 12. it. &magistratus incitans ad fundendum Christianorum sanguinem, unde ad eum accommoliari solet illud de lupo Benjamin, Gen. 49. Talis est perpetuus Ecclesiae stetus, etsi alio tempore plus, alio minus, ut scit. laboret
peste & cancro miserum doctorum , & sit instar gregis , qui tyrannicis lupis continuo infestatur. Haeresis & tyrannis perpetui morbi Ecclesiae. saepe eodem tempore in iisdem personis conjuncti. Ante Cliti stum non tantum sitit Babyloniorum Utannis, sed Pharis eorum aliorumque filsa doctrina , quae
instar sermenti Ecclesiuim corrupit, ut queritur Christus. Tempore Apostolorum erat Iudaeorum ac Ethnicorum tyrannis, simul autem salsorum se trum haeress grus abatur, contra quam Paulus disi putat Epistola ad Galatas de Philippenses. Post Apostolos erat Ethnicorum Imperatorum immanis tyrannis, sed nil magis Eccletiam vastavit, quam va riae ex ipsa Ecclesia enatae haereses. Sed omnium ma
xλὰ notabile est dictivn euiusdamPatris, qui de hac., materia sic loquitur. Prima, inquit, Cluistiano rum persequutio violenta fuit, cum proscriptioni-ribus, tormentis, caedibus Christiani ad sacrifiean- dum ingerentur. Altera persecutio si audulenta est, o quae nunc per haereticos Sc falsos statres agitur.
tertia sisperest per Antichristum satura. qua nihilis est periculosius, quoniam & violenta de staudulei se in erit. Vim habebit in imperio, dolum in mir culis. CertE non potest hoc melius in quenquam qu drare, qutin in Romanum Papatum, cujus certEstaudem saepe experti sumus. non statium in fallis miraculis, sea etiam in fictis revelationibus , reliquiis, salsandis auctoribus, nectendis sophis natibus; ερ sicut staudem experti sumus. itan rannidem quotidie sentimus. Scientes igitur omni tempore. Ec praesertim nostro Ecclesiam tali vastationi subiectam, armati simus contra utrumque. Et quomodo . I. Veritatem diligenter vestigemus, exercendo sensus
in Scriptura, ac comparando dogniata hominum
cima inicillis ae s indamentis fidei. x. Velitatem quam intelligimus, sancta vita con e tando. Sicut enim cognitio contra fiaudem haereticorum, ita pia ac sincta vita contra vim tyrannorum defendit. Hactenus vidimus . r. qualis fuerit haec persequutio, scit. super totam Ecclesiam. 2. qua occasione facta, vid. oecasione magnifieae sepulturae Stephani, quam Judaei aegre serebant. a quo excitara δἰ quo modo perpetrata. 4. Restat ut verbum
addamus de eventu hujus persequutionis. qui d scribitur, v. Non immorabor fabulis de Magdale na, Maria dc Laetam navi sine velis in Galliam, nec de soo. aliis in Hispaniam dispersis. Agitur enim his de iis, qui in proxima loca dispei si sunt. ii praedicarunt Euangelium. Hinc doctrina : Persequutio veritatis in propagatio veritatis. Applica dictum
Pauli Phil. I. v. ri, is , I . Sic pertransportationem
Babilonicam Sciiptura intet Etlinteos propa est. Sic Ethnicorum tempore quant5 plutes nai sunt martyres, tantδ plures fiebant Christiani. si e per irruptionem Gothorum, Vandalorum ecci ipsi persequutores facti sunt Christiani. Concipiamus inde spem, fore etiam, gravissima Melesiae vastatio,
rua nunc est, in feliciorem propagationem Eces aedesiuati
Explicata oceasione, qua fictum, ut Man:
lium ex urbe Hieroselyma propagaretur in regiones circumjacentes, imposterum proponuru angelista particularia quaedam exempla ist is propagationis, qui in vicinis regionibus confisenim,
quorum duo sunt in hoe carite. i. Convenio ciritatis Samariae. L. Convertio . thiopis. De eon' versione Samariae duo habemus. I. Plantationem
Ecclesiae in ista civitate , factam per ministerium Philippi. IL Confirmationem Ecelesiae planta sectam per ministerium Apostolorum duorum ist huc missorum. In priori parte habes, i. populum Miconversus est. 1. Ministriun qui eonvertit. 3. Con et fionis modum ac media. Medior ii fiuctum effectum.
I. Populus conversus fuerunt incohe Samari Descendit in civitatem Samariae i. e. in Metropolim saniariae quae ara Samaria vocabatur. Erat enim
285쪽
t e re urbis Zc regionis nomen, quae regio erat pars
totae Sara me a Diua occupatae, de a decem tribu bus inhabitatae. Inter Judaeos aurem & incolas M. mariae perpetita scit inimicitia, adc5 ut omnem,
etiam civilem communionem aveis arcntur, ut patet
ex Joh. 9. de si quem volebant Iudaei appellare nomine abominabili, appellabant Joh. 8. 3 Causa inimicitiae erat quadruplex. i. Desectio schismatica litae irarum a Judaeis, i Reg. Q. post qtiam totum Israelitarum regnum Sa.
mariae nomen obtinuit a metropoli, quam Amri aedificavit i Reg. r6. 24. quo tempore tamen erant Samaritani ec Iudaei duae sorores. eisi multis aemulationiblis a se invicem divisae. Erech. I 6. Q. Σ. Mutatio incolarum Luna per Regem Ashriae ec descii a Meg. II. Divositas religionis hane mutationem sequii. ea, ut scribitur eodem capite Etsi enim postea Samaritanorum religio nonnibit filii purgata ab ido Iolatria Ethnica . dc ad majorem similitudinem religionis Iudaicae redacta pet Sacerdotem quendam Avostatami Vide Ioseph. antiq i I. s. ites latur tamen Christus Ioli. . v. m. adhuc magnum suille Ieligionum distrianen.
. Persequutio , qua Samaritani Iudaeos presse
In hac terra δ: in hoe populo Deus voluit post De Alyniam primo omnium Euangelium plantare. sicut Sc Christus per biduum ibi docuit Joh. .
mira per eos, qui partim Iudaei, partim Ethnici Grant, a Iudaeis ad Ethnicos transiret, idque ad implendam suam promissionem, quam legimus Ier. 3I. 1. Eisi enim abductio decem tribuum facta erat sinebrestitutionis temporalis, ut legimus Ezech. s. 13. tamen promissim erat in montibus Samariae vineam Domini situram, scit spiritualem, de haec promissio non excidit. sed post tot annorum stustraneam spem impleta est; nobis omnibus in testimonium, quod milia promissio Dei, quantumvis differatur, excisura st. Quotquot igitur simus qui promissiones si eris Veia fide recepimus, teneamus illas, nee in fide vacillemus. cum sidei non videturres dere experientia. Non est promissionis amit-bilatio, sed tantum dilatio, qua randem ita finietur, radicere possis quod in 73. I. I. Minister conversionis suit Philippus. Est alivis philippus in catalogo Apostolorum Matth. io.
Est etiam aliquis in catalogo Diaconoruni Actor. 6. Quaeritur uter sierit 3 Non fuit Apostolus. Apostoli enim manserant Hierosolymis v. i. dc si Apostolus suisset, potuisset
ipse manusi inponere dc Spituum S. conserre, nec
opus fitisset mittere alios Apoliolos; sed la: t Diaconus. Qui ig:tur concionatus est ξ Rel'. r. Ubi non sunt coi: cionatores,ibi omnibus Chiillianis licet loqui verbum Sc propagare Euangelium, etsi sint privati. 2. Primi Diaconi erant viti pleni Spiritus S. de extraordinariorum donorum, ideo ita sungebantur ossicio Diaconatus, ut, quod temporis reliquum erat,etiam vel bo propagando impenderent, ut vidimus cap. 7. in exemplo Stephani. 3. Philippus novam vocationem acceperat, oc ex Diacono factus erat Euanget: sta,ut appellatur Actor. I i. 8. Postquam enim Ecclesia Hierosolymitana, per peii equutionem Sauli dispei sa, opera Diaconorum non amplius
indigebat, Deus hunc Philippum,qui Diaconatu suo
fidelitet itinctus erat, vocavit ad officium excellentius , scilicet Euangelistae, qui erant Apostolorum quidam adjuncti atque comites, quorum opera utebantur in itineribus & propagatione Euangelii inter gentes, sicut Sacerdotes utebantur auxilio Levitarum. Est enim hoc privilegium ministris Ecclesae concessiam, ut in minori niteles inventi majorem accipiant functionem. Vide ITim. 3. I 3. Matth. 24. s, 46, 47. Nec selum ministris Ecclesiae, sed etiam omnibus Chiistianis Matth. 11. xi. Nemo igitur murmuret ob vilitatem conditionis ad quam vocatus est, sed in ea laboret fideliter, & speret certam exaltationem dc in hac de in futura vita. Sit servus
fidelis in servitio , tandem erit herus; si filius fidelis in suo statu, tandem erit felix Pater; sit civis fidei s in subjectione, tandem erit Magistratus . sit scholasticus fidelis in discendo , tandem erit doctor; sit omnis Christianus fidelis in spirituali militia,tandem triumphantis Ecclesiae membrum erit.
III. Media conversionis, quae Philippus adhibuit, sunt duo: L Primum medium est quod praedicavit Chri
num. Est idem modus loquendi qui I Cor. x. Mi Cor. I. 23. Quid est concionari ChristiamΤ i. e. praedicare Se homines docere i. quis sit Christus. t. Ad
quod prost Christiis hominibus, a quo, Ec quo fine tus sit. 3. dc quo pacto homines Christi possint fieri participes. Praedicare quod Christus sit unig
nitus filius Dei ab aeterno ex Patris essentia genitus, Deo
286쪽
Deo coaequalis, qui in plenitudine temporis in mundum venit, & ex Maria asiumpsit veram naturam humanam per operationem Sp:r: tius S sine peccato, eamque cum Deitate sua peribitaliter univit. Actias Deus & homo in una persona. Praedocare quod omnes homines a Deo puri creati,per peccatum condemnati & corrupti, iacent sub maledictione Dei,&sub potestate Diaboli, privati omni dignitate & potentia ac voluntate se ipsos juvandi. Quod Christus de voluntate Patris nitas est sacrificium pro nostiis
peccatis, propter peccata nostra condemnatus,cruci
laxus. moriuus & sepultus, & iram Dei ac infernales angores pro nobis passus,quod hac pastione peccata victolum expiavit, iram Dei placavit, Spiritum S. N jus vitae aeternae illis peperit, quodque ex morte reciscitatus adicendit ad coelos, sedetque ad dexteram Dei, tanquam Sacerdos, qui virtute sacrificii sui continuξ pro nobis orat, & iram Dei a nobis γveitit; tanquam Propheta qui emilla verbo voluntatem Patris monsilium ejus homines docet, eosque ad communionem suam efficaciter vocat; tanquam
Rex qui eos, qui sunt siti sabditi per praedicationem
Euangelii facti, contra omnes hostes efficaciter de- dit, de omnibus necessariis cis prospicit,ex morte
resii scitabit, & laudem ad se in domum Patris sui traducturus est. Praedicare denique, quod quicunque hujus gratiae & beatitudinis, quae in Christo est, vult fieri particeps, debeat peccatum ae miseriam
suam vera contritione cordis agnoscere, seipsam coram Deo humiliare, omnem propriam dignitatem ac potentiam sincerὰ abnega: e, justitiam& gratiam Chi isti vera fame ac siti quaerere, eamque vera fidicia cordis firmiter amplecti ac constanter tenere, α tum impulsa tantae gratiae moveri ad omnem gratitudinem Deo praeliandam, in obedientia omnium Praeceptorum vel bo Dei praescriptorum, & in patienti toleratione crucis divinitus immissae. En hoc est praedicare Christum. Qui aliter concionatur , non praedicat Christium, sed Mosen, non Euangelium, sed Legem. Hinc quod breviter dicitur Christum praedicare, infra latius explicatur v. II. quod sit praedicare Euangelium de regno Dei. & nomine Christi, seu Euangelizare ea quae pertinent ad regnum Dei & nomen Christi. Hoc enim es h obje- una Euangelii r. nomen Christi i. e. persena & os.ficium Christi. a. Regnum Dei ad Ecclesia i. e. quinam sint & quales ilii homines, si ij Christi sunt futuri participes, & quibus beneficiis sint a christol beati. Sicut E contrario omnes haereses&errores in duobus sunt occupati, aut quod corrumpunt docti, nam de persena & ossicio Chiisti, aut quod corrumpunt doctrinam de olfieiis x privilegiis Ecclesiae; dc
qui hoc faciunt, non praedicant Christum d regnum Dei, sed praedicant aliud Euangelium, ut loquitur Apostolus Gal. r. Haereses, inquam, & errores comtra Euangelium sunt qiratuor generum: I. Alii sunt contra doctrinam de persena Chri- sti. Huc pertinent, qui aeternam filii generationem f& aequalitatem ejus cum patre, adeoque totum mysterium Trinitatis negant i item qui veritatem humanae naturae negant, vel qui veram ac persensem unionem utriusque naturae negant, vel talem unio nem somniant, per quam alterutrius vel utriusquς
2. Alii stat contra doctrinam de ossicio Christi. Huc pertinent qui negant Christim uno sicrificio peccata electorum plenὰ expiasse, eosque ab Oiliai condemnatione liberaste: item qui negant Clitissim
nobis in verbo suo totam voluntatem Dei. α to
tum consilium salutis satis clarὰὀc persecte revilasse: item qui nNant Christum efficaciter regete r flectere corda morum subditorum, sed totum r men Christi super Ecclesiam pendere a libero arbitrio hominum. Hi omnes non magis Christum piae' dicant, quis Turcae eum praedicant. qui ctiam pia dicant & docent, Chiilium esse sanctum hominem, ex virgine natum, magnum Prophetam a Deo misse sum, qui viam salutis docuit eamque morte sua ob signavit.
3. Alii sunt eontra doctrinam de ossicii acclesia, Huc Pertinent qui vetant consessionem peccati Scondemnationis originalis, qui vetant confiteri m lata peccatorum venialium, itemque concupiscea'
tiae post peccatum reliquae, sed lubent fiduciam ρο-
nere in propria metita dc opera, non tantiam petis'cta sed α sit pererogatoria, qui vetant veta fiducia s ipsum aeternae vitae reddere certum, qui docent i Opere operato sacramentorum quaerere justitiam, SDeo servire secundum traditiones hominum.
. Alii denique sunt contra privilegia Eccle φHuc pei tinent qui negant perseverantiam Sancto rum, certitudinem salutis ac conversionis, res; 'etionem mortuorum, persectionem justificationii , immortalitatem animae, &e.
II. Alterum medium est, quod fecit in ni miracula. Q tat hic aliquis, cur miracula hi ben
287쪽
: beat ad conversionem, cum tamen non miracula, sed solum verbum A sacramenta sint instrumenta conversionis, illud inchoandae, haec confirmandae. An igitur miracula etiam sint instrumenta conver- sonis 3M φ. Verbum est instrumentum convel si : nis immediatum , sed dantur etiam instrumenta, conversonis mediata. Sicut in avicultura silum - smen proprie est instrumentum generationis stupum, sed tamen etiam alia adhibentur instimenta: adgerminationein seminis promovendam facientia, H e. g. pluvia,Matrucimus,instrum,occa &c. ita in spita rituali agricultura verbum solum propriE est semen x per quod regignimur ut est ac I. sed tamen alia quo- que adhibentur instrumenta, quae ad sexcunditatem: verbi tanto melius promovendam saciunt,e. g. miracula, crux, castigatio, bona exempla,&c. Et specialitet miracula faciunt ad excitandam attentionem ad P xcibum. Videntes & audientes miracula attende- banti Hinc solent comparari cum campanis, quibus homines convocantur ad verbum audiendum. Vesei bum potest convertere sine miraculis, sine cruce, sine aliis adiumentis ; sed miracula, deci non postsent
ἱ convenere sine verbo . Lil tantum adhibentur ut erbum,conversionis semen,tanld avidius recipiatur dc recondatur ac custodiatur. Qualia autem suerunt - miracula qua Philippus patravit Z Duplicia nairan- , tur: I. Diabolorum nectio. i. Morborum diveisb-
, natio. Possem hic dicere de natura Diabolo- Π, qui hoc loco describuntur, quod sint Spiritus impu:L Possem etiam dicere de obsessione qua ii mino obstantsed observemus potius quod Philippus talia fecit miracula, ouae ellent verbi, quod an- nu labat, quaedam simulacra. Duo enim praedica-.bat. I. Liberationem a condemnatione &potestate
Diaboli, quod Christus venisset,ut nos, qui maledi: ctione Dei in potestatem Diaboli deveneramus, &rer lanceos peccati ad voluntatem ejus eramus ca- Privi, a Potestate Diaboli liberaret. 2.Restitutionemo nostram in noxam xitam, quod Christus ideo veni G
sit, ut ex mone peccati Sc Spirituali impotentia i cujus paralysis Ec clauditas corporis insigne . emblema
esil suscitatos Ec relevatos novis vitibus saceret am- lare coram Deo, Sc tandem vivere vitam omnis miseriae experiem. Has itaque duas partes suae prae-
. dicationis duplicibus analogis miraculis repraesenta-bata ilicet ejectione impurorum Spirituum, de resti- uone sanitatis corporalis. Quaescio saperest, cur
inius impuri egredientes ita clinia erint i Cum ToLIco R. CAP. VIII. 237
canes scutica caesi templo ejiciuntur clamant ob dolorem verberuin; sed si non caedurui ir, exeunt sine clamore. Cur ergo hi canes inserinles adeo clamant, cum tamen ejiciantur sine scutica 3 RO. Non clamant prae dolore, sed prae iracundia de indignatione, quod coguntur dimittere praedam, eamque Chri locedere. Hujus indolis sunt multi homines, qui cum disciplina vel Ecclesiastica,vel Politica, vel Patria coguntur exire ex praxi unius vel altei ius peccati, hoc adeo faciunt invites ut magno clamore prae indignatione clamitent, & omnia dira imprecen: ur iis, qui disciplinam exercent. Haec vera D:abolorum indoles. Talis erat uxor Mosis Exod. 4. 21. Sic AEgyptii, cum Iliaciem dimitterent Exod. 12. 33. Pii exeunt a peccatis cum lachrymis contritionis, ut Petrus Matth. 26. 7 I. non cum lachrimis indignationis. IV. Fructus δc successus norum mediorum est
r. Turbae unanimiter attenderunt iis, quae dicebantur a Philippo. Non tantum notatur Glerio attentio,seu attema auditio, sed cupida receptio vel bi,
adeo ut per praedicationem Philippi de spirituali sua
miseria convicti, de potentiam Christi in miraculis videntes,verbum ejus lubenter receperint, ut est Ach. L. 42. peccata humiliter confitentes, justitiam Christi fideliter amplectentes, & praeceptis ac voluntati ejus se libenter submittentes. Hinc expresse dicuntur credidisse v. ILL Magnum gaudium fictum est in illa civitate.
Non tantum ob tot sanatos obsessos, paralyticos de claudos, sed praecipue ob manifestatam aeterita saeutis viam. Quae enim major potest esse cauta laetitiae, quam cum civitati, quae tot seculis sederat in valle mortis, tanta lux oritur 3 Utinam in nobis quoque tanta gratia posset parete tantum gaudium. sed eheu nuntium exiguae cladis nos plus dejicit, quam nuntium tantae salutis unquam exhil itat, quod est exiguae fidei fgnum, nec convenit cum praxi Simeonis Luc. 2. 29, 3O.
3. Baptizati sunt viri Sc mulieres. Non tantum intus recipiebant verbum Euangelii,sed etiam externam ejus edebant proseissionem, recipientes.tesseram Christiani sint, de domo Dei sese adjungentes. Sed annon etiam insuites baptizati 3 Non cert) sub initium. Nam ciun veniebant in re onem Ethnicismi plenam, Apostoli non incipieb tapaedob pusino, sed pr. us ex adultis Ecclesiam colligebant, qua collecta etiam foederatorum liberis sigilla im
288쪽
deris adininistrata sunt. Haec igitur sunt tria montenta verae conversionis, vid. I. verbum praedicatum devoto corde recipere. 2. ob gratiam, verbo Euangelii collatam, vcre gaudete. I. etiam externEDiangelium profiteri & donum Dei sese conjun
Totum hune successiim ministerii Philippi Euangelista illulitat comparatione istius ecticaciae, quam Simon Magus incantationibus suis antea habuerat in animis horum Samaritanorum, q. d. Philippus sua praedicatione suisque miraculis tantum et fecit, ut tota civitas magno cum gaudio reciperent verbum Euangelii, &per baptismum Ecclesiae insererentur, non obstante, quod paulo ante incantationibus Simonis Magi adeo euent abrepti ut ei adhaererent tanquam Deo. Sed de hac illustratione proxima vice dicemus.
ADmini Matio Euangelii comparatur bello, &qui Euangelium praedicant, dicuntur bellum
gerere 2 Cor. io. 3, 4. 2Tim. 2. I. Ratio est, quia
occuuant & Principi mundi eripiunt sua palatia. Maris. 11. Omnes homines in statu naturae positi sunt sub potestate ae dominio Satanae. Qui igiturpet Euangelium volunt animas hominum lucrari Christo, debent eas eripere Satanae ; quod cum conantur, non efficient sine oppositione & bello, quo Satanas vim Euangelii nititur impedire, ne lucrisDciant Christo hominum animas. Triplici autem oppositione solet uti Satan contra Euangelium: I. Sophi sinatis & Philosiphicis tendiculis,quibus captum rationis humanae confundat ae distrahat, ne pollit
cernere verum. 2. Tyrannide, qua animos homi num absterret, ne audeant veritatem, quam vident,
amplecti de profiteri. 3. Magia, qua falsis signis Notaestigiis hominum animos dementat, ut in erroribus & salsis dogmatibus divinitateni quandam sibi imaginentur, putentque illis E coelo dari testim nium. Sophismata Sc tyrannidem Apostoli & Euan gelistae apud Judaeos erant experti: Ibi enim cum praescinis Synagogarum cogebantur disputare, Zca sacerdotibus ac Scribis, populo & Synedrio gravissimas pati persequutiones. Sed postquam venerunt ad Ethnicos, de illis coeperunt praedicare Euangelium , tertium oppositionis modum maximξ expertius P RAc TI cussunt, scit. Magiam seu salsa signa ac miracula D aboli
ope paracia, ad conciliandam impiis doctrinis auctoritatem. Ea enim inter gentes idololatricas. dc Diabolum in mutis idolis colentes passim maxime vigebant. Sicut Mosi in AEgypto verbum Dei praedicanti, & illud per divina miracula confirmanti se opposuerunt AEgyptiorum m Hi Jannes Sc Iambres, EX d. p. it. 2Tim. I. g. ita Philippo Euangelistae apud Tamatitanos Euangelium praedicanti, quae sitit prima Apostolorum apud Etlinicos λειτουργια, Sc verbum Quin in iraculis confirmanti, se oppositit hic Simon Magus, & praestigiis suis conatus est impedire cursum Euangelii. cuius historiam Spiritus S. Eistoriae de euangelizatone Philippi apud Samaritanos intertexit, ut vis & essicacia Euangelii tanto gloriosior appareret. Habemus de hoc Simone, r. artem quam exercuit, α. ad quem finem hanc artem adhibuerit, scit. ut suis praestigiis dementaret sensus Samaritanorum, ut crederent ipsam csse Magnum quendam. 3. Quousque hunc situm scopum assecutus si, scit. longo tempore Samarit nos dementavit, ut omnes parvi ac magni ipsi adhaererent, clamantes, Hu smagna viram Dei. 4. Quousque in hac sua nequitia per Philippum victita desumam minatus sit, scit. ut non sistum Samaritani ab ipso deficerent & verbo Philippi adhaererent ac baptizarentur, sed etiam ipse Simon crediderit, & signa Philippi videns obliti peiactus siti ac Philippo conti- nud adhaeserit. Ars quam exercuit, fuit Magia. Ais
valde communis de olim & nune, cujus exercita:
valde multa sunt in Scripturis exempla. Vade Act. I9. I9. Magia cst ars imperandia Diabolo quicquid ipsi praescripseris. Est, inquam, ars, non quasi sit
naturalium causarum scientia, qua cogi Satan conriria voluntatem possit, ut faciat tua postulata, sicut
quidam vanEnugantur; sed quia est scientia de praxis illarum rerum dc illorum ossiciorum, ad quorum praxin Satan inito laedere se tuis desideriis a. strinxit. Sicut Christiani sinus est ars impetrandi a Deo quod prodest, ita Magia est ars impetrandi a Diabolo quod praestaipseris. Diabolus enim est auctor Scellector eam rerum,quas magi operantur. Falsum enim est,Magiam esse donii Dei. datum hominiabus impiis, eo modo, sicut impiis aliquando dent dona miraculorum, ut sacti Balaam& aliis. Nam si effectius artis Magicae essent operationes Dei, Deus foret praestigiator, quia maetna ex parte ei secta Magorum non sunt miracula, sunt praestigiae dc o Iorum
289쪽
IN Ac Ton. Apos To L. Icon. CAP. VIII.
lonam ludibria.Nee verum est, animas destinctorum a nugis invocatas &evocatas esse magicorum est Iotum auctor .Etsi enim huc adducunt exemplum
evocatae animae Samuelis, I Sam. 23. nNandum ta
men est, hanc fuisse animam Samuelis, sed D: abolus suis. Quis enim magis daret potentiam impias animas evocandi ex carcere in quo Deus judex eas con .
clusi, vel pios ex manu Dei & sinu Abrahae, in quo
Deus eas custodio Nec credendum, bonos Angelos este auctores magicorum essectuum. Hi enim a Deo mittuntur, ut ministrentiis, qui salutem consequuntur, non autem se sistunt ministros qui impiorum motibus obtemperent. Nec denique putandum aliquam vim esse in herbis, radicibus, murmurationibus verborum, & aliis ceremoniunculis, quas si sunt adhibete magi. Eui enim datur magia naturalis, seu talis scientia in naturalibus causis applicandis, exquibiu mirabilia sequantur essecta ; tamen ea non fuit ars eorum, qui in si ripturis appellantur Magi, sed eoriam ars consistebat in vera collusione cum Diabolo, cujus virtute esseceriant sua opera, & quod adhibent verba, syllabas, radices, &c. id faciunt ex solo beneplacito Diaboli, qui hoc ita ordinat, ad tegendum fiaudem, ut homines ad praxin hujus artisomo Acilius adducamur, putantes esse artem naturalem, cum si verus cultus Diaboli. Non itaq; Deus, nec Anaeli boni, nec animae,nec natura sunt taedio res artificiorum magicorum, sed ipse Diabolus. Utantem Diabolus ad nutum Magorum luee efficiat,
id debent a Diabolo impetiare. Non possunt cogere Diabolum virtute herbarum aut ceremoniarum,
sed debent impetrare. Quomodo possunt impetrate 3 Per talia ossicia quae Diaba is ipsis praescribit. Qui Diabolo vult praescribere, debet se Diaboli praesciiptionibus sebjicere. Sicut Christiani a Deo impetrant quod cupiunt, praestando ipsi ossicia quae ipsi: praescripsit, unde talibus ossiciis dicuntur aliquomodo Deum posse cogerebra magi a Diabolo imperiant quod cupiunt, ficiendo quae Diabolus ab ipsis cupit, adeo ut tota ars magica landata sit in pacto ct findere quodam cum Diabolo, quo homines sibi stipulantur opem Diaboli. Homines pii, qui cum Deo fixdus pacti sunt per Christum, confidunt se omnia in eo habituros, quae ad si intem sussiciunt, &cum Deus pro sepienti suo consilio opem suam disseri, patienter horam ejus exspectant, donec per le-
an media succurrat. sed impii, qui dominio aLuum subsint, cum Deus iriorum appetitui non
satisfacit ex voto, illico manum extendunt ad illegitima media, & si nec per vim nec per flaudem propriam juvare seipsos pollunt, non retarmidant tandem ipsistit potius Diabolum in auxilium vocare. quam indomitos affectus fiangere de stib volunt a tem Dei flectere, dicentes, aut saltem facientes illud
Fleeleresin queo superos, Acheronta moveti. Praesertim hoc tanto facilius designant, chi:n aded promptiis si Diabolus ad hoc edus offercitum. Questiescunque enim videt homines, in gravi necessitate constitutos, sibi iii dulgere in in delitate contra Deum, sponte offert ipsis sua ossicia, faciens ut olim
Christo Matth. . 9. Habet suos emittarios 3bne
ludque i ub forma naturalis artis levi pretio tibi vendant, de periculum rei extenuent. Non enim semper requirit ut Pacitum expressum secum facias, quo cor-l pus Sc animam ipsi tradas, stigma in corpore ab ip
recipias, eique vicissim chiroῖraphum tradas proprio sanguine subscriptum, vel in nomen Diaboli baptizeris ; sed contentus est, ut modo cum iis, qui talia secerunt, colludas, ipserum disciplinae te tiadas,l ipserum opera utaris, uti irpes media ab ipsis prael scripta. Si hoc seceris, praesto tibi erit, obsequia Omnia praestabit. & i iet quicquid praescripsetis, erit tibi fidelis di obsequiosus instar canis, &, li cupis, in
Arma canis tibi diu noctuque aderit, & multum ii criti bi adseret, sicin Actor. i6. r6. si modo a Deo non impediatur, vel res vires ipsius non superet. Etsi enim Magia est ars impetrandi a Diabolo quicquid praescr: psciis; saepe tamen fustra exercetur haec ars,
nee impetram Magi quicquid praescripserint, ut patet Exod. 8.18. Et hoc fit i. vel quia Diabolus perfidus est. de pactum non servat, quod facit saepe, praesertim si Deus non satis peribad abnegatur, & ipse non satis colitur, ac omnia ejus praescripta observantur, Deus facilius cogi potest, quam Diabolus. Si vera fide prehenderis Dei justitiam, veritatem, misericordiam, non poterit non misereri, Jer. 3 i. eiis Israel
victor se Princeps Dei. Sed etsi Diabolum prehenderis promissis, non stabit semper: α. vel fit, quia res postulata vires ejus superat. dc ipse a Deo impeditur, ut de vanitate fiduciae sitae Magi convincantur. Non disputabo nune, an Didolus possit facete vera miracula Sc veras naturae imitationes ; an vero omnes Muorum effectus sint merae praestigiae se mera oculo: vin ludibria. Cerium est, quois cum ali-
290쪽
qui id ab ipso pollulatur, quod vires ejus superat, ad
praestiola confugit de oculos sali:t, ut etiam ex Si- inonis nostri Magi a patet, quae, ut scribunt veteres, magna ex parte in praestigiis consistebat, e. g. quod se quibus volebat invisibilem praebebat, saxa quasi lutum penetrabat, in ignem prosiliens non adtrebatur, ovis aut caprae formam allumebat, in aerem sublatus volitabat, ex lapidibus panes faciebat, aurum repent E plurimum exhibebat, montes saltitaresaciebat, ut Januae clausae sponte aperirentur esib ciebat , ut Helena ipsius turri inclusa per omnes simul fenestras omni populo turtim corona cingenti appareret, ut ex monte vel turri se praecipitans illaesus veniret in terram, statuas animatas redderet ut putarentur homines esse, vultum mutat et sium ut
non agnosceretur, sed duplicem faciem hominibus ostenderet &e. Haec & umilia postunt Magi ope Diaboli, quod vel faciles sunt Diabolo motus, vel
mera ludibria oculorum. Scientes itaque tales in mundo aries grassari, via temus earum praxin aut communionem. Sunt enim damnatae attes S prohibitae, Exod. 22. Ir. Lev. I'.
Et periculosae sunt Apoc. 1i. 8. &m. II. unde experientia tellatur, quod tales plerumque tragicum seruantur exitum. Vide I sam. 2 i. I9. cras eris
mecum, non certe in Paradi se ut Luc. 13 3. sed in inferno. Est turpis ars, nec potest consistere cum Christianismo. Est enim abnegatio Dei, idololatria,&apostasia ad Diabolum, i inde qui Chiistiam fiebant, comburebant libros harum artium, Actor.
19. v. is. Vitamus itaque omnem praxin harum artium,
I. Directam , quod non tantum iaciunt illi, qui ipsi met cum Diabolo foedus ficiunt , sed& illi,
qui talia facientes consulunt & auxiliis eorum utuntur ac ceremoniis. Nos qui foedus cum Christo fecimus, utique Diabolo renunciavimus, & recerimus in selo Clitisio qu rere omne nostrum auxilium , de ei seli servire. Dicis te non servite Diab Io, at sat servitii ille aestimat, si modo auxilium apud ipsum quaeras. Dicis te non abnegare Chrisiuin, at hoc est verὰ abnegare Cluistum, si quis
auxilio ejus aut non contentus aut non confisus, Diabolum in auxilium vocat. Stemus igitur pr
millis quae secimus , soli im Christum pro Salvatore iubeamus, nec illi dissidamus. Si non dat quantum cupimus, tangamus appetitum, α G
inus contenti, scientes hoe novo bono fieri. si differt auxilium quod petimus, simus fideles usque
ad mortem, & patienter exspectemus horam Domini, possidentes animas nostras in patὶentia.n sua , & in Deum sipetantes, etiamsi occidat vel o cidiae intermori sinat.1. Indi rectam, quod fit eum ipsinet nobis eli tinus cultus& media tautis, repudiatas iis . quaeeus nobis in verbo praesci ipsit. Hoc enim qui facit, veneficus est i Sam. is. 23. Et quare hoc Z Quia est cultus quo Diabolus colitur dc invocatur. Servite Deo per instituta hominum. est servire Diabolo M apud ipsum salutem quaerere, x Cor. Io. 2o. Levit. 17. 7. Deut. 32. ι7. Unde etiam docet experientia. Diabolum stare a partibus eorum, qui tali cultui se adilixerunt, ut patet ex Papiaa, qui plenus est spectris, praesit iis & talibus exorcisinis, quales olim erant apud Ethnicos de Iudams Actor 19. al, I . Scc. quod cum inter Euanselicos tantopere non inveniatur, habent hoc pro su inmo privilegio suae Ecclesiae, unde veritas ipsius debeat agnosci. eum tamen sit verum signum Antichtiistianis i dc idolo latriae. ac cultus Diabolici, quem solet Diabolus praestigiis, delusioniblis de apparatiotubus sus e mitati, ut homines in errore confirmet, cum lusio Dei judicio hoc ipsi permittitur, ut videre est
1 Thess2. v. 9, io, It . &c Unde Deus etiam nos commonefecit, ne Prophetis miracula fici ibi is ob miracula credamus, nisi una cum miraculis veram adserant doctrinam verbo revelatam. Dicunt nos non exercere posse exorcismos. At haec gloria
nostia est. dc signum quod non simus venefici OEuangelici, qui verbo veritatis corda frangimus de hominum animos explicamus nexibus Satanae, qui . bus erant ad voluntatem ejus captivi. Non sunt ii
ter nos spectra &gra sui res manes aecobolii, sicut in Papatu, quia Spiritus tenebrarum in luce Euangelii non ambulam. Filioli cavete ab idolis. Nam idololatria de si perstitio veneficium est Cum in necessitatibus nostiis manus extendimus ad illegitima med: a, ad sutrum, ad fraudes, ad violentiam, ad technasoc artes ditescendi, quae s iis multae sunt. Artes ditescendi quibus multi hodie se occupam, α quibus tam repente fiunt divites, sint revera ex curiosis dc nigris artibus. Si ita sui mus , Diabolus nobis benedicet, Sc prosperabim prae iis, qui se conrinent intra vias justitiae, & maluatperire, quam contra volunt item Dei quicquam