장음표시 사용
321쪽
iustis eius sibiarum est judicium ejus. Quis generationem ipsius eloquetur ὶ Quoniam vita e)us tollitur
e terra. Euangelista sequitur translationem in1 tuagintra Interpretum . quae ab Hebraeo originali textu nonnihil variat. magis tamen in verbis quam inseristi Sensiis enim est quod Christus per ipsam humiliationem M passionem superaverit, per
insun neni mortem destruxerit, per ipsi con-ctemnationem se&nos a condemnatione liberave- , de quod non tantum per mortem mortem osuit, sed etiam aeternem vitam dc aeternum remum sibi acquisiverit. Generatio enim & iptan Christi vitam de posteritatem seu staien de Ecclesiam ejus significat, quam per monem sibi acquisi-- oniam enim non propter sua sed propter divini populi peccata plaga super ipsam est, & ipse ex
tetra viventium excisus est , ideo non tantum ipse mortem evasit, sed etiam populo Dei vitam acquis Luit. Sponser enim satisfictione praestita de seipsum a puella liberat de eos quoium jonsset factus est. Declarationi Voborum latius insistere non est opus, quia non constituimiis prolix E explicare quae in hoc heso ex aliis libris citantur. Discamus modo, quod patiens crucis perpesso& crucem ipsam destruat deaternum gaudium pariat. Per ipsam inquam patientem perpessionem tollitur & anni hilatur crux &. passio. Hoc quidem alitet in Christo sectum , aliter in fidelibus. Christi passio passionem ejus destruxit, quia fuit selinio pellecti litii. qua justitiae Dei
satisfixit ut puniti amplius non possit. Nostia autem patiens crucis perpessio liberat nos a cruce, quia his gratuitam promissionem liberationis dc cororiae. Beatus enim vir qui tentationem persen. Postquam enim Probatus fuerit, coronam gloriae accipiet, Jae. I. ια. Patiamur igitur cum Christo, ut cum eodem exaltemur. Est qu: dem calcar patien-
tiae, cogitare quod sis meritus quae pateris, sed urget ari patientiam , si cogites quod ipsa patientia passionem finiet de in gaudium commu
Hunc Ptaque locum legebat Eunuchus cum Philippus ad cui nim eius accederet, de cum de locis dubitaret, Philippum interrogavit, utrum propheta de se ipQ an de alio loqueretur. Haec quaesto docilitatem Eunucl.i indicat, de qua antea egimus. Indicat etiam quod auditores debent uti opeia dc interpretatione eorum , qui dona majora a Misacceperum, M a Deo vocati suit, ut verbum veritatis rectὰ scindant, de aliis sint praemonstratores viae. Etsi enim Scriptura adeo clara est, ut attenta lectione quivis Christianus ex illa haurire possit notitiam eorum, quae ad salutem scitu necest uia sunt, voluit tamen Deus Scripturae inserere loca multa difficilia intellectu 1 Pert. 3. Idque eo fine ut fideles haberent cujus scrutatione se exercerent invicem. Scriptura est instar agri, in quo Margarita abscondita, sed sodi debet ut inveniatur. Est instat horti variis floribus consiti, quorum attenta specise latione oculi pastuntur.
Denique Et ne discimus, quod Scriptura seu ve bum Dei seriptum proptiὰ sit organum de semen rogenerationis de conversonis. Per vel bum enim sciiptum conversiis est Eunuchus. Vide quam multa concurrant ad conversionem Eunuchi. Est enim
hic mentio Domini Dei, Angeli, Spiritus Sancti, Philippi Euangelistae, Paragraphi Scripturae, D mintaesii. AEmiops legit Scripturam Sc de sensit ejus sollici se dubitat , cupidus institutionis. Deus mittit Angelum, Angelus vocat Philippum, Phulippus Spiritu Sancto agitur, actus Diritu Sancto
pturam explicat, ex ScripturaJe annunciat. Corda nostra sunt ager. Verbum scriptum est semen. Concionatores sunt plantatores hujus semiunis in hunc astrum, ut legimus i Cor. 3. Sic itaque conciones pastorum sunt etiam verbum Dei de instrumentum regenerationis, sed quatenus fiunt verbi stapti enucleatio de applicatio. Verbum scriptum propriὰ semen est conversionis. Labor autem ministrorum est istius seminis instio in agrum cordis, ut a nobis intelligatur de concipiatur. Ministrorum itaque est ex Sciaptura deproinere quae concionantur, ut nihil dicam extra ea quae scripta sinit Actor.
. I sc 2ς. 22. Non proprii commenta cerebia, non Philosephicas syeculationes, non jactatas reve lationes , non hominum institutiones, non antiqv . rum traditiones 8c fabulas, sed scripti verbi dictamina concionari nostrum est.
1 Philippus interrogatus ab hoc loco incipiens Euangelietavit ipsi Jesum. i. Ab hoc loco incepit, i. e. dei nonstravit hunc locum loqui non de ista Propheta vel Rege aliquo, sed de Messia Redem-l tore mundi. i. Non autem in hoc loco substitit,ed tantum ab hoc loco incepit, Zc deinde alia loca attulit, quae idem dicunt, qui est verus modus interpretandi , in stit. Scripturam cum Scriptura comparemus. 3. Annuntiavit ipsi Iesim, i. e. Jesimi-
322쪽
quo dictum Prophetae sit completum. is enim p
tienter innocens propter peccata nostri erat passus, dc per passionem in glorian: intravit. Is verus modus homines adigendi ad fidem in Iesim , si demonstremus Jesem esse illum in quo omnia impleta quae de Messa piaedicta sunt. 4. Sed notanter dicit,
quod Jesum ipsi Euangelizaverit. In omnibus coetibus, qui nomen Chiatianorum gerunt, Jesus praedicatur, sed non Euangelietatur, sed, potius, ut ita loquar, Legalizatur, i. c. tanquam Moses aliquis delegislator proponitur, non autem tanquam auctoria effector salutis. Euanῖelirare Christum &Chii-stum ita praedicare, quod omnibus contritis & oneratis factus sit unica, perfecta, certa causa salutis. In multis coetibus Christus aliter praedicatur, quod si quidem inceptor . sed non persector salutis, quod ex parie silvaverit, partim Sanctis & nobis ipsis concesserit Sce. Hoc non est Euangelietare. Hoc demum
Euangelium est , quod solus Christus omnibus contritis de fidelibus inceptor & perfector salutis fictus est, & quod si talis persona, & talis Pontifex
ac mediator inter nos & Deum, qui periecte salvare possit omnes, qui per eum ad Deum veniunt. Hoc Euangelium laNitur se latium omnibus contritis. Christus patiens non aperiebat os suum, Philippus praedicans aperit os , ouia Euangelium in ore gerebat pleoum gaudii oc solatii. a Zor. 8. v. 36, 37
Tria sint quae requiruntur a bono Doctore&Pastore. a. ut bene doceat. 2. ut bene vivat. ut bene regati
tur quae sentit, sed etiam ut similat & doceat quae sunt secundum veritatem A ad aedificationem utilia. Sicut enim miser Doctor est, qui doctus quidem cum sit & veritatem norit , non potest tamen eam ita eloqui, ut auditores aedificet , ita is demum mini-mE doctoris boni nomen meretur , qui quidem quod sentit clarE & efficaciter eloquitur , sed quae eloquitur sunt a veritate aliena & aedificationi noxia. Quantumvis si uis honeste vivat, polleat judicio & experientia in Ecclesia regenda, si moderatiorum affectuum, & doceat interim silla dogmata,
boni Doctoris nomen & coronam non adipiscitur, sed ut hostis Ecclesiae reprimendus , ne malum s men serat in agrum Domini, quod instar cancri sertipat & Ecclesiam vastet. Praecipue tunc cum peri novationem doctrinae aliquam Ecclesiam dividere satagit. Nam quod de toleratione hic loquuntur, idem est ac spestem velles tolerate incorpore. Si cut enim bonus vir potest esse malus medicus, quem non patimur grassari in corpora aegrorum , si h beat piincipia cinae medicorum doctrinae contraria; ita vir in se non inulus potest esse Pastor noxius, si dogmata salvificae veritatis non adserat. Sicut opti, mum & peritissimum quemque militem non praesciemus nostro exercitui, si de causa nostra, pro qua dum gerimus,mat Esentiat: ita immerito Pastor& Doctor Ecclesiae habetur, qui de verae Ecclὰia doctrina mal E sentit. Quomodo enim pro fide eo tendit fideliter, qui de fide non bene rentit, quin
tumcunque videatur bene vivere.
II. Ut bene vivat. Nam qui bene docet & mala vivit, altera manu diruit, quod alteia aedificat, taeujus doctiina erum non est ad propriam ejus i- tam reformandam, vix erit enicax in aliis ; sicut candela quae luceniam, in qua est, illuminare non pintest, non illuminabit eos, qui lucernam sequuntur. Qui bene docet & male vivit, is auditores sitos ser vat, & animam sumi perdit. III. Ut bene regat. Obis. At regere selius est magistiatus. Dominari Magistratus proprium
est&ministris vetatur iriit. s. 3. Sed regeremi nistris quoque commune Rom. ii. 3. Q a in re
consistit Pasionim tegimen 3 In Pastorali disciplina, qua in gregem Domini recipiunt, vel a grege D mini excludunt, quos recipere vel excludere decet,& singulis media salutis ita distribuunt, ut silus e
Trium horum requisitorum boni doctoris e
emplum habemus in Philippo Euangelista, in hac
historia de Eunucho, cujus explicationem nupezccepimus. In ea videmus canam doctrinam deJesi
ex scriptura V. L. depromptam. i. Salictam vitam lucentem in prompta obedientia mandati Angelici & impellentis Spiritus, quamlumvis rationi non satis congruentis. 3. In prudenti regimine, quod lucet in provida administratione ac dispens tione baptismatis, qua Eunuchum in gremium L
clesiae recepit. In hae dispensitione baptismi ha mus. i. Desidelium baptismi quod erat in Eunucho.
323쪽
elio. L Pordens consensus in Philippo. Ipsus oretis exsequutio tum ex parte Eunuchi, tum ex sane Philippi. 4. Consequentia rei. Eunuchus cognita doctrina salvifica de Jesu Christo, quum primum conspexisset aquam, desidera-xilbaptizari. Eece aqua, quid prohibet me baptizari.
Sed unde quaeso Eunucho notitia baptismatis ὶ Utique Philippus nil aliud fecerat, quam quod Jesam annunciaverat. Ress. At qui potuisset Jes vin nunciate sne mentione bapti siniὶ Qui enim ali. cui vult annunciare Iesiam quantum ad talutem si Lscit, debet illi annunciare haec quatuor: I. quis
N qualis sit Jesiis, vid. quod sit unigenitus Dei filius
ab aeterno a Patre genitiis, in tempore incarnatus a
Spiritu Sancto ex Maria virgine, verus Deus & verus homo in una persana. M a quo & quo fine no bis datus, vides. quod a Patre ex mera gratia unctus , an sit Salvator mundi qui populum suum s luet a Peccatis ipsiγnim. 3. Quid pro nobis secerit sc quomodo nos silvaverit, quod scit. sponset nostet iactus se humiliavit usque ad mortem , passus sit bPontio Pilato, crucisxus, mortuus, sepultus est, Mdescendit ad inferna, i. e. dolores inferni anima sua pertulit. Item quod odiatione peccatoriim per humiliationem sitam persecta resarrexit ex mortuis, escendit ad coelos, sedet ad dextram Dei fictus Princeps S Salvator, qui Iliadii det conversonem ec remissionem peccatorum per emisionem Spiri-uis Sancti quodque rediturus sit ad judicaudum vi vos & mortuos. . Denique qui vult annunciare Iesain, debet annunciard quid nobis ficiendum sit,
ut Domini Jesiis iis participes, videt. ut peccata confitentes ac deplorantes baptizemur in nomen Je- si Chrim, credentes remissionem peccatorum, im-
plotantes inlisionem Spiritus Sancti dc promitten-
tes omnem obedientiam Sc patientiam quam a no- ibis Clitimis requisiverit. Ex tali igitur annuncia- ltione sit Eunuchus facile didicit necelstatem bapti sint, ideoque eum tantopere desideravit. Ex hoc itaque desectio bapti sint, quod suit in Eunucho, s:- . quentia discimus. lI. Primus fiuctus regenerationis est desiderium rarticipandi instititia Dei ad nos in Spirituali vita 'roborandos. Gratia legenerationis non datur se- cundum desiderium gratiae , quod est in irregenitis. In iure genitis enim non est desiderium sed potius comemptus gymae, dc xcgeneratio, datassecundum
commiserationem liberam Dei, efficit hoc desd rium. Postquam autem homo regenitus est, primus fiuctus regenerationis est appetitus Sc desidera eorum mediorum, qiuae Deus instituit ad vitam ii stram Spiritualem conservandam dc roborandam. Sicut infuitis recens geniti primum opus est appetitus uberum maternorum. i Petr. 2. ita dcc. Veibum
de Sacramenta sitiat ubera matris, quae nos peperit, Ecclesiae. Nulla est certior nota hominis regeniti . quam hoc desiderium. Sicut enim qui mortuus est, non potest desiderare cibum; ita qui regenitus est non potest non desiderare verbum dc Sacramenta. Sic Psal. 27. . Psal. 9. II. non omnibus jura Domini sunt desiderata, sed regenitis. Psal. iis. c. scpassim. Ratio cur primum opus regenitotum est appetitus mediorum divinitus institutorum , darificile non potest, quia cauci appetitus non tam est ratio Logica, quam inclinatio Physica. Qui fit quotltatus belliarum de liberi hominum recens nati adeo appetunt ubera matrum 3 quis illos docuit, quis manu duxit Z ipsa natura. Sic quis docet regenitos ita amare vel bum Z Non est Logica ratiocinatio re- genitotum hominum, sed est sortis inclinatio ipsius Spiritus regenerantis, qui verbi Sc mediorum appetitum implantat, ut nutriantur per id per quod geniti sint. Vide itaque quantum absint a vera vita Spirituali, qui veibum de Scripturam non desiderant, nec iis delectantur. An potest esse genuinus aenis Ecclesiae, qui ubera Ecclesiae abominatur ac non desiderat 3 Qui potest esse vita, ubi non est a petitus nutrimenti Z Morbus quidem appetitum cibi si, binde dejicit, sed tamen non tollit. Sic quidem regenitis propter adhaerentes carnis reliquias,eamin-que irritationes no semper aequὰ delectabile est verbi dc Sacramentorum nutrimentum, sed tamen hoc ipsam agro= tristes reddit quod appetitu destituuntur, facitque ut optent appetitum&dedc set mi ejus quiritentur. Vide Psal. II'. 2I. 23. 29. 36. 66. I I. Haec ipsi ratio, quod tam parum proficit verbum praedicatum, quia tam pari us ejus appetitus. Ubi appetitus non est, ibi cibus nec gratus est nec utilis; ita verbum nec sapit nec prodest, ubi non est appetitus verbi. Est instar aquae, qu ae effunditur in petram. Olim fideles orabantconcionatores ut concionarentur Aeson et s. i. nunc concionatores coguntur precari auditores ut audiant. Sicut itaque qui stomacho debili laborant opssenatu iamem ante prandium; ita nos ad auditum verbi itura appetit uni
324쪽
uerbi in nobis excitemus per considerationem iri eatorum & iraeae maledictionis divinae, quae elisuper nos. Si semites miseriam, & sentites robur iraeae severitatis divinae Psalm. so. I i. non diceres, quid situm in Sacramentis, quid in verbo 3 Object. At sum in infinita baptizatus, non intur opus habeo appetitu bapti sint. i. Baptizari non solum est aqua aspergi, sed baptisino sito uti ad calcar pietatis & signum reconciliationis. Qui siebaptismo suo non utitur adultus, idem est, ac si in infantia non esset baptizatus. 2. Cinna Domini aesuESacramentum est ac bapti sinus, & stultia conlidit in baptis ino qui despicit S. Coenam. Coenae enim nihil aliud est quam repetitio ejus foederis quod in baptismo recepit, adeoque baptis inum contemnit qui coenam contemnit. Mirum est homines ira disparatὰ de duobus sacramentis sentite, ut alterum
II. Imitentur noth i homines interrogationem
Eunuchi: quid prohibet baptizari t q. d. Dic mihi. an sim satis institutus & aptus qui ad baptismum admittar. Nostri homines hie simpliciter solent uti
suo judicio, nee consulunt Pastores, unde sape toto vitae tempore abstinent a sacramento, quia putant se non aptos vel cum judicio Pastorum ruspenduntur accena, murmurant & se opponunt. Non de-eet ita fieri , sed consilium adhib uin eorum, qui sunt dispens uores mysteriorum Dei. Non inconsiliis nec invitis dispensatoribus Sacramentoriam veniendum ad usurpationem eorum. Ipsi enim debent Deo reddere rationem suae dispen lationis. Et optandum, nos prius consili antequam ad baptismum offerantur infantes, ut examinaremus starum eorum qui osiserunt, an nihil sit quod prohi
Sequitur consensus Philippi, qui consentit in baptismum Eunuchi sub hac conditione, ut prius ede
ret confessioneni fidei, ut constaret an toto corde Meret. Non contentus erat Eunuchum institu-
iisci sed requirebat ab ipsis confestionem ejus doctrinae in quaerat institutus. &promissionem fides. Ea enim in re consistit consessio, quam exigimus ab iis, ut ad Sacramentorum participationem admittendiunt, scilicet. i. ut manifestent suam scientiam, an iuuelligant usum & finem sacramentorum, ne ad stiperstitioitem illis abutantur. 2. ut manifestent
animum & propositum suum, an sint parati ad praestaudas obligationes Sacramentorum, ne prosin vu
su divina instituta. Haec illa interrogatio bonae conscientiae, quae cum baptis no erat conjuncta I Pet. 3. v. ai. Hanc Iohannes Baptista non baptizabat
consulos Matth. 3. O M. Quod si talis consesso exigenda est ab iis qui ad baptismum admittuntur, annon inde reda guttur poedobapti sinus 3 RU. Non est bona eo sequentia: Si ab iis qui pollent usu rationis exige da est consessio fidei, ergo illi qui confessionem Gdei edere non possimi, non sunt baptizandi. Non magis sequitur, quam si ex regula Pauli quae est
Thess3. t o. velis concludete, infinio on debere comedere. Abrahamo antequam circumcideretiuexacta fuit consessio fidei, sed non ideo Isiac a circumcisone sit exclusus, donec posset edere coiisssionem. Baptismus non est signum &sigillum confessionis, sed est signum saetiris. At idemn scii promissio fuderis aeque ad infantes qui in Ecclesia nati
sim, pertinet, ac ad adultos, ut patet Actor. 2.39. Etsi in tes non possunt edere confessionem fidei, t men ideo non masis sunt appellandi infideles, quam irrationales, quia habent animam rationalem εἰ spiritum ac semen fidei. Apostoli baptizarunt integras funilias Lydiae commentatiensis, Crispi & Ste i
foret in tot familiis nullum si ille infantem. Quisa ab adultis baptizandis consessio requiritur, non in eo fundatum est, quod confessio absiluia ad baptismum necessaria est,i ed in exemplis Apostolorum demandato Dei, quia quolibet vulti ii secundum mens iram donorum quae concessit, ideoque consessionem fidei requiui ab iis qui edere possiuit
VM. Cui igitur Gena Domini non in E ae bapti sinus infuitibus concedi uir r Rem i. Quia utrumque Sacramentum non est ejusdem scopi.
Scopus baptistii est aliquem in Ecclesiae gremium
admittere, eumque Deo consecrare. scopus vero coenae est servos Domini in domo ejus conversam tes contra dubitationes & tentationes eorum rob
rate. Prior scopus locum habet in infuitibus. Onon posterior. 1. Ad coenam Domini expreso in verbo requiritur probatio sui ipsius. recordatio mortis Christi. dis bello corporis Dominici, quae ad baptismuin non requiruntur. Insantes igitur per bapti sinum E parentibus ossietuntur & consectantur Domino, sed oblati Deo. per coetiam Domini se ipsia probantes foedus suum cum Deo renovant, unde
325쪽
unde ac baptisinus non nisi sentes, ecena autem saepius ustirpatula est. Sed cur non nisi fidei consessionem exigit λ Johannes exigit consessionem peccatorum, Matth. 3. Marc. r. s. Petriis confessionem bonae conscientiae , i. e. promissionem ambulandi coram Deo cum omni bona conscientia, I Pett. 3. 2 r. Cur igitur Lla non nisi fidei consessionem exigit ciuiunum dicit, alterum non excludit. Ubi vera fides, ibi confiiso peccatorum & studium bonae conscientiae. Frdo enim ex sensu peccatorum, Sc impellit cor ad studium bonae conscientiae. Sicut qui non sentit de videt periculum cadendi de pereundi, nullo medio se sistet uat; ita qui non semit periculum peccati, non apprehendit Christum ut se si istentet. Sicut nemo confugit ad medicum, qui non sentit morbum; ita nemo venit ad Christum nisi qui sentit peccatum. Et qui credit sibi multa peccata esse renusia, multum diligit de resermidat offendere Deum, Luc. 7. Merito autem fides prae omni- Has adSacramenta requiritur, quia in fide vis 3c virtus Sacramentum consistit. Quantum est in Sacramentis fidei, tanti est in iis virtutis. Non enim virtus sacramenti finest in opere operato: Tenent de nostri homines enorem Papiricum, quod bapti- serus tollat peccatum 5c socii ficet cor quomodocunque dispositus sit qui recipit. Item quod coena ex opere operato lusti licet. Sine fide nulla virtus Sacramenti. Fides enim est manus δc os quo appre-bendit res significata. Sicut externum Symbolum ore corporis sumittit, ita res interna per fidem applicatur. Sicut cibus non prodest, nisi sit calor oc vita in stomacho qui cibum digerat; ita Sacramentum nihil prodest nisi sit fide mixtum. Tota vis Sacramenti posita est in obsetnatione promissionis. At non ni neredentibus obu atur promissio. Hebri . V. M Rom. . S fidei. Consideremi si itiit quod hic dicitur: Si credis, Vivi. Sinon credis, non licet. Non licet uti sacramentis nisi credendibus. Homo igitur usurparii rus probet seipsim . instin fide, ne audiat prosinator Sacramenti.
Etenim iuin sussicit credere, sed requiritur, ut eredamus toto corde. Est fides quaedam quae non est utilis ad sit lutem. Sic Simon Magus credidit Acit. cap. 8. Multi credebant, quibus tamen Iesus non credebat, ite. quos non habebat pro fidelibus. Iob. i. et 3 r Est quaedam fides temporalia Ac deficiens.
Luc. 8. 6.r3. Est fides quaedam mortua&non sal vans Iacob. i. Diabolus volens perdere homines, non prohibet ne credant , ne Poenitentiam agant, hoc enim non obtinereti sed se mutans in Angelum lucis homines monet ad fidem, ad poenitentiam, sed fictam, ut putantes se credere non credam, & sie decepti pereant. Non est res bona, quam non possit pingere Satan , & similitudine quadam homines decipere. Docet precari, docet enitere,docet credere, docet tremere, sed est nec precatio, nec poenitentia, nec fides. Felix tremebat, Esau fiebat, Achab se humiliabat. Simon Magus credebat,Herodes gaudebat , Iudas poenitebat, Pharaoli precabatur, Salii confitebatur, Balaam optabat este justus, Pharisaeus faciebat bona opera , & in his omnibus nil minus erat, quam quicquam boni. Cur hoc 3 Quidquid faciebant, non faciebant toto corde. Non est dubium quin non omnes usi sint destinata simulatione. sed etiam aliquos motus cordis religioni sitae miscuerunt, sed tamen non toto corde Deum colebant. Sicut lex exigit,ut diligamus toto corde, ita Euangelium exigit, ut credamus toto corde. id est toto corde credere Z Non tantum intellectum pro vero habere, sed toto corde Christo adhaerere. Fides est cordis fiducia, qua Christum amplectimur, ei conjungimur, unimur, adhaeremus, inserimur, ut pallim loquitur Scriptura. Credere igitur toto corde, est i
tam fiduciam in Chiis ponere. Duplices sint homines , qui non credunt toto corde.
i. Qui partem fiduciae ponunt in Christo, partem in Sanctoriam vel propriis meritis. Toto corde in Christum credere, in seli Christo salutem suam confidere. Est honorare sanguinem Christi, si totam fiduciam ei infigas, sicut est ignominia assicere si
non totam colloces Hebr. Io. 29. Di credit, non e cludit studium bonorum operum, sed tantum fiduciam a botiis operibus abstrahit, ut in selo Christo collocet.
1. Qui partem fiduciae ponunt in Christo, partem in mundo Ac mundanis mediis. Qui aeternam salutem confidunt Christo , sed temporalem suaerunt in propriis curis & aliis mediis. Non excludit quidem fides Clitisti cutam de laborem nostriam. d i. excludit tamen curam immoderatam de media illegitima. i. excludit tamen fiduciam in curam & media nostra, nullatenus a mediis dependens, sed a selo Deo ac ejus promissionibus, sciens ill lud res t. . hominem non ibis vivere pane, & illud ipsum
326쪽
Psalm. ii . frustra vigilate vigilem, &c. ideoque aeque confidens Christo medii, absent: bus quam prae. sentibus. Multis hominibus non est dissicile cons-dere quod in Christo sint habituri remissionem pescatorum &vitam aeterium, sed non positat confidere se habituros panem quotidianum. Talibus re-CtE dixeris illud Marc. 2.9. Qui majus dat, annon dabit minus 3 Qiii itaque hunc in modum credant , illis licitum eli Sacramentis uti. Qui secus, ad illos dicimus in Jobannes ad Herodem Matth. 14. v. Cum hunc in modum nostrum cor Christo affixum est, tum Christus habitat, vivit & dominatio in nostro corde, & cor fit sens bonorum in tionum. Neque tamen inde sequitur fidem esse ρομ et . Nam quod toto corde si , potest habere suos deiectiis, quos Christus tegit sua persectione. Non habemus fiduciam perfectam , tamen fiduciam quani liabemus totam in Christo coli
Nota est inter nos doctrina, Christiun duo in
NT. instituisse Sacramenta, bapti sinum scille.& coenam. Haec duo Sacramenta, em in accident libus quibusdam inter se disserunt, tamen in substantia conveniunt. Disterentia est, quod bapti sinus per elementiun aquae declarat & obii at credentibus justification is & regenerationis initium , primamque admissionem dc receptionem in foedus &Ecclesiam , coena vero per elementum externi ac .corporalis nutrimenti panis d vini declaratae obs-g at justi fi lionis continuationem Sc regenerarionis nostrae quotidianum incrementum, ac perseverantiam in communione cum Deo. Etsi autem inter duo Sacramenta hoc accidentale discrimen est,
finis tamen & virtus utriusque est eadem, scilicet quod sint signacula foederis confirmantia fidem nostiam in promissones Eusngelii, per quam cum Christo stimus uniti. Q aalis igitur praeparatio ad bapti sinum, talis etiam ad coenam est neccisaria. Et sicut Eunuchus noster salutariter baptizari non poterat, nisi edita prius consessione fidei, ita nos hoc die salutariter uti non possumus coena Domitii, nisi eandem Deo edamus consessionem fidei, quam Eunuchus Philippo edidit. Nuper audivitiis, quomodo nilippus Eunucho bani sinum desideranti de
nunciaverit, non licitum esse baptietate eum, nisi i to corde crederet. Sequitur nune consessio Eunu- chi, qua constetur pleno ore, se toto corde credere 'filium Dei esse Jesum Christum, quam consesso- nem bapti sinus ipse secutus est. Talem confesti nem sibi e ediderunt Sancti, & peream Christianit putati iunt, & applicationem salutis acceperii N. Mattia. 16. v. I s. Joh. c. 69. Job. II. 27. Joh.' u 3
Non immeri id autem quaelitui, an talis cons sincere debeat ministris ad porrigenda sacram
nec opus habeant plus exigere a catechumenis Plures utique sinit articuli fidei, suam hic unus quorum consessio non minus necessaria est. Si ha-jus sblius articuli consessio ad salutein sussicit, cur de cocteris tantopere disputatur ac pugnatur in scutedii maneant in Eccletia Z utique utiptiua non tantum exigit consessionem fidei, sed etiam consis sonem peccati de novae obedientiae. At hic mi αCui igitur Philippus tam brevi consessione contintus bapti sinum pori igitὶ Rup. Etsi haec con sobrevis est verbis, tamen dives dc prolixa est itale. Consessio haec est si maria approbatio prol x concionis, quam Philippus de mysteriis Euan lii habuerat, ac se quoque resere ad vaticinia QT. q. d. Credo filium Dei esse illum & talem Messiam qui &qualis in V. T. fuit promissus. Intelligenda enim est
haec consessio taliter , qualiter concepta erat Philippi interrogatio. Philippus non siinpliciter interroga e rat an crederet, sed an toto corde crederet. Sicu-tut Eunuchus non simpliciter respondisse putandus est se credere, sed toto corde credere. Dui' autem ita confitetur duo confiterire: i. quid stati intellectit. i. quid ficiat corde. I. Confitetur quid sentiat intellectit. Confiteotur fiam theoriam circa mysteria religionis. Dum
euim dicit se credere Filium Dei ei se Iesiim Christum, brevem dc contractam edit con ilionem om- nium articulorum fidei, ex qua omnes errores con ua articulos fidei resitati pomuit. Confitetur eniati. Deum esse, dc refutat omnes Atheos, q' negarit esse Deum qui omnia creaverit de guberrita
itemque omnes idololatras , qui loco Dei vel jux; Deum aliquid habent cui confidunt & quod co
x. Unum esse Deum de non plures, quo resa: haereticos Sc Ethnicos pluralitarem Deorum so
Deum habere Filium, quo refutat ludos,
327쪽
reas de haereticos plutillitatem persorianam in uno Deo negantes. O enim omnes ires persen non exprimi: ; tamen pluralitatem personarum indigitat, qtiam qui concedit, de Trinitare ficile
Hunc Dei Filium esse Iesum Christum; un- Salvatorem ; in quem quadrent omnia in Scripturis edicta. Qui hoc confitetur, ille confiteriit: r. Christiuri eue verum hominem. 2. Hominem non esse sine peccato, ut non opus habeat salvatore. 3. Hominem non esse Salvatorem sit
ipsus . sed omnem dc totam silutem ejus in Christo , nec Christum esse impersectiun Salvatorem. Talia enim de Christo praedicta. Et qui haec omnia
constetur, ille satis evidenter refutat omnes erroresec haereses, quibuscula Ecclesia semper conflictata est, Metiamnumconflictatur, sive sint de persona Seo io Christi, sVe de statu & privilegiis Ecclesiae,
sive de vitibus humanis de externorum mediorum.
Etsigi nullaec consessio brevis est quoad veiba, tamen prolixa & tota est quoad sensim, nec est quod
ex brevitate consessionis hujus concludamus, perpauca esse ad se utem necessaria, Sc omnes illas con-aentiones, quibus Ecclesa pugnat pro numero a ticulon fidei, esse inanem rixationem. Deus nonsne causa Scripturam tam amplam secit, & in ea multas doctrinas, & tam multa mysteria manifestavit, quae nis omnia suta tecta in Ecclesia con- ventur bivst cateio articulorum fidei,& corpus doctrinaeiedditur elumbeae ineficax adstautem ac Diau peccatoris. Non edit Eunuchus consessiorem implicitam, dicens se paratum esse credere quaecunque Philippus vellet, leu, se credere quaecunque clesia credit: sed edit sonsessionem explicitam&expressim. salutaris notitiae plenam, doctrinam quam seiebat A credebat particulariter optimentem. Demus igitur operam Euangelio di-icendo. ut possimus rationem reddere spei quae in
nobisest costenderet sandamenta,quibus P v eo
scientiae nostrae innititur. Namsi e tali expressonenisteria dido, nae quam credimus, confessio nostra est amens ad irrationalis. scriptura requirit ut
Deiun α quem misit Jessem Christum noscamus
Ioh.i7. ut nostrae spei lationem reddere queamus Petri 3. t . ut pleni simus notitia & spirituali in repectu Coι i. s. ut per spiritum sapie Uae 5: re- elationis cognoscamus quae sit spes nostrae vocatio-ax hesi. inia. ubi non en notitia, ibi non
potest esse Apologia contra accusationes Satanae Meonscientiae malae. Si quis in judicio accusatur, nec novit ullam allegare causam , qua se purget vel d sendat , is condemiratur. Sic nos accusamur quod rei condemnationis. Quod si nihil novimus quod accusatoribus respondeamus , condemnabit nos conscientia de merget in desperationem. Scientia igitur opus dc cognitione articulorum fidei, ut in
judicio hoc pollinius sebsistere. II. Confitetur quid faciat corde, Credere non consistit in scire. Alioquin sicut hie Eunuchus dicit, Credo quod Filius Dei sit Iesus Chri litis; ita e jam Diabolus dicit Lue. 4.3 . Scio quis sis, scit.
Sanctus ille Dei. Credere non est imaginare, sed est sacere, non est tura theoria, sed praxis, non est opus solius intellectus, sed totius cordis, credo toto corde Filium Dei esse Jestari Chrilium. Superiori concione generatim explicuimus, quid sit toto corde credere, scit. omnem fiduciam cordis sui in solo Filio Dei reponere, de ab omnibus aliis rebus abstr here. Sed inquiramus nunc nonnihil particularius, quibuseam in rebus consistat illa fiducia cordis, quae in Filium Dei collocanda est. Quinam sunt illi motus cordis, qui ad fiduciam concurrunt i Rest. Tres sunt motus cordis, qui praeter assensum intellectus
in vera fide reperiuntur. r. Primus motus est sensus& convictio conscientiae, qua in Christo video sisscientiam meriti devirrutis ad me servandum. Assensus intellectus in eo consistit, quod testimonio Scripturae consentiens vel assentiens Christum habeo pro Salvatore mundi qui a Deo missus est, sed ubi vera fides cordis est, ibi accedit illuminatio de convictio conscientiae, qua Christim agnoseo pro meo Salvatore, Ec in ipso apprehendo virtutem me salvandi. Conscientia terrore legis ad sensim peccati Sc maledictionis adacta non Libsistit in generali assensu Euanselii quod
Christi is sit salvator mundi, sed comparatione instituta inter magnitudinem malorum meritorum quae
sint in se, α bonorum meritorum quae sunt in Christo, judicat, apprehendit Se concludit quod quantumvis magna sunt sin peccata, tamen major sit vis quae in Christo est ad se salvandi in . Haec illa seu peisiaso de qua Paulus Roman. g. 38.
πισμα , convictus sum in conscient a quod in
Christo talis sit vis ad salvandum, ad me quoque
salvandum, quam nec peccatum nec mora, una creatura potest separare. Sic a Tim t. 12. scio
328쪽
quis sit, ice. Ubi non est talis comparatio suonam peccatorum & suorum periculorum cum sustitia &potentia quae in Christo est, ibi non est vera fides. Nam nisi sit conscientia convicta, non accedet ad Christum voluntas, & quanto sertius conscientia convincitur, tantis sicilius voluntas confidet. Hoc
nos reddit s os in fide, si ita miseriam nostram oc
irtutem Christi juxta se Donderamus. M Secundus motus est extensio voluntatis, qua homo in conscientia convictus ad filium Dei confiigit, ad eum accedit, eumque apprehendit, se ei committit, eum recipit, eique dic t: Domine tu meus Salvator, in manus tuas committo Spiritum Aeum.
In priore motu homo seipsum alloquitur, & seipsim convincit de apud seipsim judicat. Sed in hoc secundo motu ad Christum oceum Christo agit&Christum alloquitur. Sic filius perditus Luc. ι .priino apud se ipsiun deliberat de judicat in Patris ruiadibus satis esse& bonitatis & potentiae quo seri
tur V. 17. tum proponit surgere ac abite v. 18, I9,2o. Hinc fides vocatur adventus & accessio ad Christum Joh. 6. 31. Matth. II. 28. item receptio Chri
Tertius motus est labor assectitum, quo commur Christiam semel apprehensum retinere. Postquam desissicientia gratiae quae in Christo est, ad nostram saeuiem sumus convicti in conscientia, Scyostquam proposuimus ac coepimus ad Christum appropinquare, eumque apprehendere, exsequutio ejus propositi non est ita facilis, ut inturbato com
gressu possit perfici, sed est talis accessio, qualis Orat Petri Matth. i 28, 29, 32. Petrus conui bis
Iesum Salvatorem suum esse qui ambulabat in quis, & ab eo vocatus ut ad se veniret, proponit v. nire, surgit Adescendit in aquas sed tum statim e peritur dissicultates, undarum vires fluctuum p tentiam ad se mergendum. Sic nos videntes Cnristum erectum in mediis undis tauquam o mem ad saxandos mustagos, deserimus navem in qua sumus, Le. abnegamus omne aliud auxilium d a propinquamus ad Christum ut eum apprehendamus, sed cum incipimus ad Christium ire, simumus vim fluctuum peccati de irae divinae & incipimus mergi, & ibitios repellimur, quam appropinquamus. immo postquam ad rupem per enimus, vi Euctuum vehementer concutimur, ut exclamet
nil sicut Petrus Matili. i . so. Sicut Discipuli Mato, S. v. ut David Psal. εν. a. & , S. & Πε. s.
Non semper nobiscum est ut cum filio perdito , e post propositum accedendi Pater ipse statim occurrit Oc sine impedimento recipit, sed accedentibus saepe occurrit iratus, & dicit, id mihi tecum3 Non est bonum sumere panem liberorum dc objicere canibus&e. Quid tum fit 3 Tum accedit tertius gra- dus fiduciae cordis, scit. labor & conatus Christum apprehendendi, tenendi, ei adhaerendi, nec ab illo recedendi, quo quasi pugnamus cum Deo, dicentes:
Non relinquam te Gen. 32. 2 6. Sic Iob. II. v. as. Paula, Phili p. 3. as, I . Hinc credere & cedere odi ponuntur Hebr. to. , 8, 39. Psal. 73. 18. Hae
illa de qua 1 Thessal i. s. dc passim. Qia: d illa ὶ Non certitudo sine ulla dubitatione, sed confidens de fortis coiiatus accedendi ad Christi
contra omnes perturbationes retinentes ac repellei tes. sicut nautae plenis velis 3c pleno cursu contra ventum contendunt ad portum; ita fideles tentas nibus repulsi intensis viribus conantur tentationes
vincere de Christo adhaerere. Ex hoc tertio gradusiicera fides rectissimὰ agnoscitur. Fides est labor,& quibus si credere tam lacile est. nesciunt quod iit vera ficies, nec penetiarunt fluctus divinae irae de vulnerata conscientiae, sellabsistunt adhuc in Enna
Iam videtis quid in se contineat haec consessio Eunuchi a. Fatetur se intellectu sto assentiti Christi
esse illum SsVatorem mundi unicum, a Deo promissum, a Prophetis praenunciatiam, Patribus: spectatum, cui conveniant omnia a Prophetis de v ro Messia praedicta, qui sit unigenitus filius Patris, incarnatus de a Spiritu Sancto unctus & mundo fictus Propheta, acerdos, Rex dc salvator, in Mosolo omnes teneantur quaerere sitam salutem. να. Confitetur quantumvis se miserum reccat rum sentiat, indignum qui ad coelum oculos attollat, se tamen judicare ac convictuin esse in conscien gratiam quae in Cluisto est, istis peccatis esse
majorem. 3. Confitetur se velle se re, ad Christumire a se ei date & tradere, Christum pro suo Salvatore recipere. Confitetur se non recessurum a Christo, sea adlaesuriam Christo, eumque firma fiducia cordis
retenturum, etiamsi totus nauudus de ipsae insem- rum portae se opponant. Et hoc in toto eoide ct
dere Filium Dei ine Iesum Chustum.
329쪽
. Discite hine ventin modum eluidi ad coenam Domini. Qualiter hic Eunuchus ad bapti sinum, taliter vos ad coenam debetis accedere. Aperite igitulnunc corda vestia, & unusquisque vestriim sineero clude tali consessione Deum alloquatur: O Deus creator noster & judex noster, contra quem peccavimus, assentior testimonio tuo quod in verbo Eua elii tui revelasti de Jesii Chiisto Filio tuo 3 Credo unigenitum tuum Fili nna, aequalem tecum &cum Spiritu Sancto Deum, verum hominem , per inritum Saninitia ex Maria vimine natum, unctum de missum in Salvatorem, qui pro peccatis nostris sta Pontio Pilato passus est, crucifixus, mortuus, sepultus, diuendit ad inferna, tertio die resurrexit monuis, ascendit ad coelos, sedet ad dextram Pa- tris unde venturus est judicatum vivos & mortuos. Et quamvis .scio & sentio me esse miseriam& indigninimum peccatorum, immd maximum omnium peccatorum, convictus tamen sim in conscientia, quod gratia&potentia quae in filio Dei est, suma- jor quam vis peccatorum, quae in me stant. Video. vim me justificandi & sanandi, ideoque ad eum meiecipio, ei me trado & committo, eum pro sal ore meo unico & persecto agnosco & praedi- co, cinguinem & Spiritum qiis imploro. Et quantumvis omnes fluctus coelorum , insemi & terrae contra me insurgant, & me a Christo absterreant, non recedam, sed toto corde confidam Fialium Dei esse Iesum Chi istum & mihi persectum
Saluatorem. Si tali cum consessione ad Deum accesseritis, en duplex stuctus li. Non sinet vos in proposito peccandi manere. Est enim haec fides libertas, animositas vel i nua
si tibi propositiam manenda in peccatis, non habebis talem libertatem accedendi. Propria enim conscietiria, propiti renes hunc in modum te reda
guent : Si tua propria consessione Filius Dei est christus, qui a a proposito peccati uri quemmodisti. ac Hebr. Io. 22, 23. Ubi autem accellus cum vero corde , ibi non habet
locum propositi peccandi, sed coniuncta est put-
cte ad Christum cum pro sito peccandi estpr e Ec occidere Filium Dei ostulo sicut Judas MVoluntaria enim peccata sunt clavi quibus
crucifigitur Christus. Deus vult sancti scari in iis qui accedunt. Si non ipsi sanctificant per suam conversonem, ipse se sinctificabit per ipsorum poenam Leviti i6. Est quidem Christus rupes salutis iis qui sincero corde ad ipsum appropinquant in timore dc tremore filiali, sed qui profano corde in ipsum ir-
ruunt , eos conquassabit Matth. 2 i. . Vos itaque
oui retinetis propositum ebrietatis, Hudis, oppres sionis, impu dicitiae, propriae vindictae, stiperbiae, blasphemiae, negligeritiae in cultu &e; & tamen ad coenam acceditis, considerate quaesis quid agatis. Ad coenam accedere est confiteri quod Filio Dei vos committatis. Quomodo audetis accedere ad Filium Dei cum intentione & proposito peccandi rAn nescitis quod sit ignis consumens Z Sitis vobis ipsis propitii. Si confiteris te ad Christum venire ut a peccatis satieris, & tamen retines propositum peccandi, consessio tua mendacium est. α Deus vobis obviam veniet, vos amplectetur& imposterum custodiet. Si debiliora sint brachia tua, quam ut Christium tenere possis, ille te ten bit. Hoc enim est id quod per coenam obsῖnatur, hoc fine coena datur, non tantum ut ad Cnristum venias, sed etiam ut de Christi adventu ad te certificetis. Napprehende Christum, & Christus apprehendet te. Videria. r. 13. Qui sic accedit ad Dominum, ei Dominus tandem occurret cum adhuc irocul est ut filio perdito Luc. is. 2o. Haec cinita ignum de figura saginati vituli ibid. v. u.
Doctrina de justificatione per solam fidem, etsi
in Scriptulis firmiter est fundata, tamen calumniis hominum maximὰ est obnoxia, quod si doctrina noxia, quae necessitatem bonorum operum excludat & homines reddat impios ac inobedientes Deo, c M tamen fides justificans eous sit virtutis ac naturae, ut corda hominum purget, A ad obedientiam Dei inclinet. Sic virtus iacramentorum contemnitura multis quasi nulla sit, A quasi passim situm in eo sive utaris sacramentis sive non, cum tamen Sacramenta re IE ucupata sint sulcra & Ω- stentacula quae magnum robur consuunt ad Spiritualem vitam. Utrumque patet ex textu nunc Pr lecto. Postquam enim Eunuchus toto corde ex
330쪽
di Asset, Iesum Christum esse Filium Des , non pe
rexit in itinere , sed curru sufflaminato ptius obediens saetiis est praecepto Domini, de per b tismum
se Deo consecrari curavit. Postquam autem baptietatus esset, Sacramentum illud tantum in eo operatum est, ut virtute illius iter suiun perficeret laetus,
non obstante quod Philippus ab ipso auferretur a Spiritu &Aetollium transportaretur. Habemus igitur in hac pericope. i. Fiu bim&ellectum fidei Eunuchianae.
Σ. Fructiun dc este tum Sacramenti per fide
lem, sed iacit ut sust uni nato itinere oc curru descenderet ad percipiendum baptisnum. Non insistam conciliandis singularitatibus hii us baptismi eum moderno modo baptizandi. Eunuchus baptizatus est in campo, nos in templo ; Eunuchus in a quam fluvius, E fuerit an fons non dicam, etsi exueronymo fons quidam in tabulis Geographicis ostendituri descendit, nos aqua adsper imur. Voluit Spiritus hoc pacto ostendere in Test. non esse praestantiam loci prae loco. In v. quidem T. administratio cultus publici ex parte erat alligata certis locis Deuter. ita tr. Sed post adventum Christi locus nihil habet facti Ph. . 2 r. Mai. I. II. Matth. Ii. 1o. Hinc Johannes docuit in deserto, baptizavit
in Iordane; Christus praedicavit in montibus , in campis, in navibus, Apostoli praedicarunt in domi bus, in plateis, & baptizarunt aqua quae ad manumerat, ut abominanda sit Papisiarum ni perstitio, qui bapti sinum non eis cena astimant, nisi fiat loco de vase lustrato, de aqua composita cum sese, olao, *uto, lacte, variisque ceremoniis consecrata. Turpis superstitio quae animos hominum implet
opinione operis operati, ut omnem vim ponant inceremoniis, nec solliciti sint de dispositione animi, quae ad Sacramenta adserenda est. dc de vera meditatione , a quo de quo fine sacramenta sint instituta,
de quo modo vim suam exserant. Sicut autem Ecclesia N. Test. in talibus habet libertatem; ita libe etas tamen non intrahenda in praetextum confusi nis, ut abolito omni bono ordine detrectemus verbum praedicare& Sacramenta administrare in communione Sanctorum ; sed unusquisque excurrat ad
sarios L M. atque ibi doceat, baptizet rce: ut schismatici quidem faciunt. Res indige
rentes eui in se ipsis non sunt necellatiae, tamen legi ordinis, caritatis de pacis debent esse obnoxiae, ne id quod in se licitum est ac liberum, fiat cum aliorum ostendiculo & laesione . sed ut omnia ordine & decenter fiant in domo Domini, ut latὰ docet Apost
sed praecipuum quod hine discere possumus est
hoc, quod vera fides inclinat hominem. ut suiliami, natis negotiis temporalibus vacet divino cultui ocpraeceptis observandis. Non tantiun dirigit hominem, ut negotia dc commercia sua temporalia insti tuat juste de secundum legem Dei. sed etiam ut nogotiis temporalibus suffaminatis tempus separet ad
externum Dei cultum, quo vacet operandae animae
saluti. sic hic Eunuchus sistit iter de currum ut d scelidat ad recipiendum bapti sinum. Potuit scidi eleut Luci I . I 8.I'. diu domo abfui, opori rem. Sed non dicit, vel sim tempus sumit, iret su pendit. Est doctrina quae saepe confirmatur, Pt cipuE cum quartum Praeceptum Decalogi declara tur. Urinam observarent nostri homines, Sed iam pauci sunt qui crurum suum sistunt, i. e. temportabuus cutis de labinibus vel voluptatibus tantum temporis subitatiunt , ut vacent sacrificiis precum matutinis de vespei rinis, audiendis concionibus, surpandis Sacramentis, celebrandis jejuniis. Currus debet currere donec laboribus ieis ad cultum penitus sint inepti. Quot sunt . membra Ecclesia, quo vix diebus festis aut diebus cum Sacramento corn utuntur, currum suum sistunt, nequaquam autem
singulis diebus oc dominicis currum sistunt ad serviendum Deo l ubi horum hominum fides I si toto corde crederent Iesiim Ct cistum esse Filium Dei ipsi ut Filio Dei finirent. Vera enim fides parit convictionem obligationis. Si credis Cliti messe tuum tavatorem, convictus es, te esse christi
des itorem. Qinverὸ credunt in Deum,curant pyae
ei se bonis operibus de Deo servire Tic s. g. Fides se ostendit pei opera Iaci 1. Fides amoris Christi ei nos cogit nos ita judicare, quod non nobis ipsis beamus vivere, sed illi, qiu pro nobis mortuus est, x Cor. I. it. is. Quicunqi e igitur Vera fide ii die receperunt Sacramentum , fient diligentes in cultu Dei, de libenter praecident negotiis tempo ratibus quantum ad colendum Deum sinicit. Ci dere in Christum est christium recipere pro suo D