장음표시 사용
331쪽
1N Acuost. Apos Tot reon. CAP. VIII.
Domino 3 praesertim cum vocatio quae divino Gl- tui impenditur non tanti sit honor Deo exhibitus, sed etiam medium nostrae resectionis. Ubi famulus qui ad prandium & ccenam vocatus recuset
D Ostquam Gnuchus vera fide Sacramentum ba
pii sint recepisset proficiscitur viam suam cum
saucio. Haec virius hcramenti bene usurpati. Sicut Elias roboratus cibo virtute istius cibi ambulabat, Occ. I Reg. 18. ita Christianus roboratus Sacramento, vi istius conficit iter Luna in gaudio. Ratio est, non quasi in pane de vino Sacramenti sit vis litiMans cor, sicut in vino communi est vis laetificans corpus , quia Sacramentum est signum & sigillum tautem particulariter obsignans. cciamentum ei haluiunctatio Euangelii applicati. Euangelium est bonum mincium. Sed qui Euangelium hinent non sunt ideo laeti, nisi accini Sacramentum quod obsignet Euangelium ad nos pertinere. Sacramentum non est minoris virtutis quam bonum nuncium vi- ctoriae temporalis. At hoc laetificat. etiamsi nescia- . naias an ad nos pertineat, an nos victuri eousque is nec fiat pax. At Sacramentum est bonum nuncium pacis aeternae N ad nos pertinentis. Haec vis panis &. xiiii sacri Iono major est quam vini naturalis tu eorcorporale. Est laetificatio non corporis sed coim
scientiae. Q e illud gaudium Eunuchi 31. Non erat voluptas & latavia, qua abjectis euris de laboribus indulgebat orio Sc libidinibus. Pe gebat enim invia sua, ut rediret ad locum revoca- tionem suam. Christiani assecutionem tautis per cultum divinum adepti non abjiciunt laborem devocationein, & se abdunt in claustra Ec coenobia, sed redeunt ad laborem quisque in vocatione sua, quae pellatur via hominu Pi l m. si .ir. stadium h i iis in quo ipsi cutiendum I. Cor. Sciunt e dem v certo sibi injunctum Sabba: hum M laborem. Itaque quae Deus conjuxit, illi noti hiarant, sed vacant cultui ut redeant ad suas xias, Sc ad opera divinitus sibi mandata. Multum abstini a Clitistia-
m, gaudio qui in mero otio, in meris conviviis, cor fibulationidus ερ recreationibus tempus insumunt.
Ndrunt Christiani recreationes esse licitas, sed non nisi moderatas, quae vocationis laborem non imp diant Sc viles Christianis ni non perdant, sed pro-
i. Quale igitur est gaudium Christianorum
Quod labore vocationis sunguntur cum gaudio. Labor hominis de sudor propriE est ex invidiactu, ne, ideoque fit cum taedio, angore dc cutis Genes .i7. I9. Iob. s. 7. dc T. I, 2. Sed Sacramentum
sicit ut homo labore suo singatur cum gaudio. Cum Iacob in Mesepotamiam proficisceretur,Deus ipsi exhibuit Sacramentum scalae Genes x8. εἰ 29. r. quo viso profectus est securus. Sic cum rediret Genes. 32. r. a. Quod Jacobo fuit scala de apparitio Angelorum, id nobis est panis Sc vinum coenae. Quicunque igitur cum fide illa receperunt, tollent pedes & proficiscentur viam sitam cum gaudio. 3. Praecipue notandum, quod gaudium Eunuchi non fuit impeditum per ablationem P ilippi. Spiritus Philippum abstulit statim ac baptizatus es set, ec Asotum transtulit quae est urbs Palaestinae, alias Asdod Josii. . Insi spe exemplum, quod ministri mittantur a Spiritu S. quippe qui Philippum
non tantum inspiratione sua ad Eunuchum perduxit, sitis Sc deinde planὰ transportavit in locum, ubi concionari debebat. Subito autem ab Eunucho baptizato abstulit, more quo selet agere cum elis. Sicut enim Christus post resurrectionem suam saepe qui. dem discipulis apparuit, sed statim iterum disparuit Luc. 2 . & passim, ira etiamnum eum fidei bus ita agit, ut externis mediis dc externa benedictione ipsis
appareat, sed mox ea iterum auferat, ut ea non an
plius videant, ut hoc sensit revera in omnibus Christianis impleatur illiad Ioh. i6. v. is. Sic Eunucho iterum subducit doctorem, ut non amplius videat, sed solus sit ut antea: Quid autem Eunuchus 3 Anei periit fiuctus baptistat 3 Immo non obstante ablatione extenti doctoris pergit ambulare viam suam cum gaudio. Sic etiamnum fideles, etiamsi privantur externis mediis tum con orallibus tum spiritualibus t=men sacramentis roborati ambulant viain suam cum
gaudio. Inuno etiamsi via ipsbrum periculis de molinus obruatur maximis, tamen pergunt, dicentes ut Pi 3.7. a. Ps 27. r. 3 Reῆ 6.16. Psyi. H. ra. Rom. 8. v. , r. Inuno cum tandem calcanda ipsis est via omnis carnis, ut appellatur mors temporalis Ioc i3. v. I . I Reg. 2. 2. etiam hanc viam prosciscunt cum gaudio Psal. v. Gen. 46. o. Luz α. 29. O.' Hic itaque unusquisque se probet, an hodie cum
vera fide sacramentum coenae acceperit. Verbum ita de non mixtum non prodest iaci, Multo minus
sacranaeorum. Vobum enim Procist ad senerat
332쪽
desti fides ubi non est, sed sacramenta planξ non
roborant ubi fides non eae Sicut cibus non prodest, ubi non est vis digerendi, ita &c. P oba igitur an cum fide acceperis. Quomodo probabo tr. Si proponis viam tuam proficisci, i. e. laborem vocationis 3c Chiistianismi suscipere & vias tuas probare , an sint secundum Deum. Fides enim non sinit te inanem, sed inclinat cor ad obedientiam Dei. Ubi igitur ovis tibi indulset in transgre liendis &omittendis divinis praeceptis, ibi fides non est. vide Psalm. 1is. 32. Si cui hoc Sacramento dilatum esteor ad fiduciam veram, is curret viam mandatorum Dei.
i. si sentis gaudium &res bonem Spiritus, ut
cum voluptate & delectatione versis in opere Domini tibi mandato. Deus vult a nobis serviricorde laeto. Temnit cultores invitos ὀρ amat dato-ies hilares & cultores hilares. Vide Actor. Q. 2
2 Cor. 9. 7. Non debemus esse sicut pigri asini oui viam suam incedunt quidem, sed compulit; sed ce-bemus esse ut generosi equi qui cummi cum delectatione. Quod si per hoc Sacramentum in nobis
accensa est uptas precandi, verbum audiendi, sacramenta usurpandi eleemos nas dandi, proximum juvandi, assecta mortificanai, vocationem pertendendi, crucem portandi, signum est quod cum fide usirpavimus clxnam. Quomodo fieri potest ut quis meia certificetur de sit redemptione , justificatione,
sanctificatione, adoptatione, glorificatione, & non accendatur ad laetitiam 5. gaudium ac delectationem currendi vias Domini r
medo, bibo, dormio, hoc me rescere sentio, ut cum delectatione redeam ad corporales labores. Sed ex Sacramentis talem resectionem x voluptatem in spiritualibus ossiciis non sentio. Quantuincunque ad coenam accedo, maneo aeque tristis, melancholicus , iracundus, tardus ad praeces, sine voluptate inauditu vobi, nullam operationem verbi nec Sacramenti in me sentio. r. Haec non est culpa sacramelis, sed tua. sacramentum eo fine institutum est, ut reficiat eos,
ut rectὸ usurpant. Quod si non cetis, signumen quod tu,n recte usus fueris. sacramentum inori rescit nisi funeticos & sitientcs, non autem eos qui dele uitione peccati & rerum mundanarum sint saturi dc iis cor ita gravant, ut spiritualis gaudii non sit capax. Examina te igitur, an etiam ad sacramentum accesseris cum proposto 3 delectatione nutanendi in hoc vel illo peccato. an etiam omnia peccata tua confessus deploiasti humiliter. Ubi talis hi miliatio non suit, mirum non est, quod Sacrame in non operentur gaudium. sint enim cibus & D-tus exhilarandi funesteos & tristes. Vide Luc. i. sportE cupis esse melancholicus, de tibi sponte in ges in tristitia& data opera impedis vim Sacrame ii , tristitiain habens pro virtute & laetitiam veri Cluistiani condemnans tanquam praesammonem indecentem. Si sic sicis, mirum non est, te non Pe opere gaudium. Humilia te igitur ob peccata, etiam ob inanem illam tristitiam, eamque condemna , contra eam luctare, Deumque precare, ut saperte attollat lucem faciei, &tibi reddat gaudium salutis simi. Gaudium Christianorum non consaei in teporis , iii firmitatis & tarditatis ac incredulitatis quae in ipsis est, sed consis ibi in animosi lucta contra illas infirmitates & in indesesso conataeas vincendi. Homines prosint cum pleni sinita ditatis, infirmitatis, in δ malitiae & impotentiae currendi in viis suis, tamen deliciis & voluptatibus mundanis expellunt ex se omnem se sum sue infirmitatis & vivunt securi ac laeti, quas planE essent sani & beati. Tale non est paudium Christianorum, sed illi in medio sito gausio acerbum habent se
sim, siae infirmitatis, gementes cum Paulo Rom. T. O me miseruieti s quis m. hberalii' Ex eo igitur quod tantum infirmitatis & tarditatis cutiendi viam tuam in te sentis; non debes colligere te nihil gaudii accepisse ex usi Sacramenti, modo hoc acceperis, ut
volenter & constanter curras, & non desinas currere
viam tuam, donec absolveris, donec fidem ad bonam conscientiam adfinem usque retinuetis. Viator qui persectis peregia negotiis ratriam sim repetit Mdomum suam, ambulat protino cum laetitia, & t men cum sudore, fatigatione. anhelatione, suspiriis Sie qui vere fideles sunt, cummi viam prieceptori divinorum laeti, ut per eam deveniant in patriam coelestem, sed tamen non cummi sine desitigatione, taedio, anhelatione,&e. Sicut vir ex gravi mo bo restiturus ceria cum gaudio venit ad templum,
ita non fine taedio angore ac sellicitudine, ita nos ex Dominio peccati liberati de de sinum salute tificati viam noli tam cummus cum gaudio, sed tamen non sine taedio scut miles cum habet occas acin pugnandi cum hoste, gaudet, quia tempus est
333쪽
IN ACTOR. Apos TOLICO R. CAP. VIII. parandi gloriam, sed tamen ita ingreditur praelium
Pudens, ut non sit sine tremore & metu ac angore. ita &e. Gaudium fidelium non semper aeque sentitur. sicut est in stabile iret. r. ita&incomprehensibile & nugis in effectis suis, ouis in se ipso diu
aut . Sustentat enim anxios fideles in asCore, de animat ad luctant ne deficiant. Sicut sol semper operatur, sed non semper delectat, nec aequξjucunde lienda ac USeit , ita fides de certitudo salutisse per operatur de impellit ac animat ad currendum, sed non semper aequὸ exhilarat & asscit. Ne iraques sus reliquae ins itatis nos dejiciat. sed hoc modo agamus, ut constantes simus & seduli indecutiendo stadio nostro. Si hoc ex Sacramento percepimus, rectE illud usurpavimus. Et cum sumus maximE infimi, succurret nobis Spiritus S. & infr-
mitates nostras Rom. s. donee tandem transferremur in locum gaudii pleni, ubi Deo serviemus sine taedio, delassatione. molesta in perpetua alacritate dies noctesque cantantern Sanctus, sanctus, sa Gu, &α Curramus igitur viam nostiam cum gaudio & sine delas latione, idque tanto magis, quia non tantum exemplum Eunuchi hoc textii
nobis proponitur, sed etiam Philippi, qui Aetolum
delatus totam provinciam peragravit & Euangelium in omnibus locis annunciavit, donec veniret Caesaream. Non acquievit in conversione amaritanorum, nec in conversione Eunuchi, sed uno opere absoluto coepit aliud , nec desiit, donec totam
provinciam Euangelio seo implesset. Hoc imit mur , nec nobis nimis facit E satisficiamus in labore
i in eapite iterum aliquot exempla pariticularia proponuntur propagati extra: Hierosolymam Euangelii, secta partim perminii tertiam Pauli, partim per ministerium Petri. De Paulo duo habemus:
L C Veisionem ejus qua ipse fictus est Christianu
II. Initia ministerii ejus , quo alios ccepit ad Christi convertere. De conversione Pauli tria notantur ;L status in quo erat, cum salutaris gratia com asonis ipsi illuceret. IL Media quae Deus ad ejus conversonem ad- bibuit III Converso ipsa, qua in re constiteriti Status Pauli in quo erat eum gratia conversionis ipsi appareret, describitur v. i. α 2. Non tantum erat areligione Christiam alienus, sed erat acerrimus hostis de posequutot Ecclesiae & religionis Christianae. spirabat enim adhuc minas & caedes, adversus disci-rvi Domini, A postulatis a Summo sacerdote li-uris commendat iis prosectus est Damas bun, ut si quos ibi in miret Christianos, sive viros, si e tamilias , eos. Nnctos adducere: Iii 'solr-
r. Paulus Apostolus ante conrersonem suam appellabatut Saulus. Qira occasione imposteriunsuerit appellatus Paulus, postea audiemus. Erat ex tribu Beniamin , in qua tribu hoc nomen videtur fuisse usitatum, quod primus Rex Israelis hoc nomen habens ex eadem tribu erat. Norat nomen aliquem quem parentes precibus a Deo impetrarunt. Hinc allusiones quorundam, quod fuerit priano nitus Diaboli postulatus & impetratus ad persequendam Ecclenam . quod suerit insatiabilis Christiani sanguinis instar inferni, qui etiam a postulat oc nomen habet, quod semper postulat & nunquam satiatur, unde Hebraicd apy latur Scheu 3. Hie Saulus erat adhuc spirans minas x caedes. Est metaphora sumpta a feris bestiis, quae praedam sed netes siemunt&anhelant, ut nares earum
sument de quasi ignem emittant. Describitur hoc pacto saevitia Saulus & aestus exacerbationis,invidiae, odii & irae, qua inflammatus erat adversus Christianos. Initio tantum inservierat clastodiendis vestibus eorum qui Stephanum lapidabant, mox beneplacitum , habebat in morte Stephani. . Paulo post ipse furore incensus Ecclesiam vastabat instat lupi, ut audivimus cap. 7. &8. v. 3. Ille iuror adhuc di
ta: immo plane in rabiem Mersus est , qualis est sera-
334쪽
rum bestiarum, cum praedam agunt, vel saevissimosum militum cum in hostem praeliantur.3. Erat autem hic furor conceptus in discipulos Ciu isti. Non intelligit duodecim Apostolos; quibus alioquin apud Euangelistas hoc nomen peculiare est, sed de omnibus qui doctrinam Domini Jesu
amplexi oc in nomen ejus baptizati et t. Antequam enim illi Antiochiae acciperent nomen CEristianorum Actor. it. solebant appellari statres vel
discipuli Domini. Et revera conveniens est haec Christianorum appellatio Christianus enim nil aliud est quam discipulus Iesia, quia suam insipioniam Ecimpotentiam in negotio salutis scietis & confitens Domini scrutatur, ut ex eo discat tum intelligere, tum facere quae ad tautem simi necessaria. Di non sedulus est in discendo, non estChristianus. . In hoc furore Saulus Damascum prosectus est ad Christianos persequendos. Damascus nam polis s7riae, quam unt nomen suum habere a Ditin Scha ah, i. e. sanguinem bibit, quia sita sit in eo Campo qui sanguinem Abelis a Caino stilum imbiberit Genes it. Cur autem Damastiamivit, ut ibi persequeretur, civitatem extra Judaeam positam, quinque vel sex dierum itinere Hierosolyma distantem 3 annon Hieroselymae & in Iudaea satis Christianorum erat quos persequeretim λ6aulus ubique perse luebatur Christianos in Judaea, hi tantum ut ad extremas civitates pertenderet
Actor. 26. Ir. Sed cum nusquam tuti essent Christiani in Iudaea; tandem extra Judaeam fugerent in civitates quae Judaeis non erant lubditae,& praesinim n hanc quae Iudeae vicinii lima ad montem Liba- non sita, liabens proprium Regem nomine Aretam, ut ait ipse Paulus 2 Conii. 32. Ut igitur hoc quoque effugium Christianis adimeret, eb quoque se contulit. Est hic genius hostium Ecclesiae. Non tantum inter se non possunt sine pios, sed totum mundum iis inviderit. s. Quoniam autem ista civitas proprium situm Regem habebat ludaeis non subditum, & quoniam erat civitas Ethnica, palum potuisset ibi emcere ad- .versus Christianos. nisi callida tradam arte usiis suisset. Etsi Damascus erat civit Ethnica, tamen ha bitabam in illa multi Judaei,& integras quasdam plateas ejus civitatis obtinebant, idque ex conccssione Benhadad Regis Syriae et Reg. io. Hi Judaei etsi extra Iudaeam habitabant, tamen communionem
Ham leb uit cum templo & s edito Hie sol 'mitano. Itaque a Summo Sacerdote niarii ras de commendatitias petiit ad Pagogas Danaasses
nas, ut harum opera ac intercemone a Damascorum
Rege impetrarct libertatem inquirendi si qui essent a Damasti Christiani eosque vinciendi & Hierosoly- mam perducendi, sicut & patet ex 2 Cor. II. v. St. quod impetravetiti Nec dissicile erat hoc impeti re. Sine dubio enim praetenderunt, Christianos poriculos, Sch. lacta facete inter Iudaeos, unde status Politicus inultum damni perciperet,ic quoniam D masci quoque multi habitarent Iudaei, periculum quoque ad eam rempublicam pervasurum, si schismata ea tot elatentur. Talibus praetextibus etiam Haman obtinu. t literas comendacitias Esth. 3. v.
s. s. Sic & hostes Danielis Dan. 3. Non est nova ars persequendi, nec hodie obsisteta. Nam ad Iesu,tae hac me in ipsis Turcia nostrates Persequuntur. 6. Sed cui non petiit ut Damasci occiderentur, sed ut liceret vinctos Hierosolrmam ducere 3 Pop. Sine ubio non speravit se hoc posse impetrare, ut Aretas quenquam propter religionem occideret, Ocut non solebant tum temporis Ethnici. Sacerdotes
Ecclesiae praefecti Ethnicis crudeliores. Labor it i gitur aliquo praetextu eo perducere, ut tanto celsis perirent. Qi vis vix credo eis fuisse perductis riuia, sed potius in itinere occisurum , quia nec Hieroselymis satis tutum erat Christianos occidere, tum propter populum, tum propter Magistratum
7. Denique notandum, quod Christianista bis appellatur Qui essem hujus viae. Sectam vult
dicere cont ptim, ut Actor. 18. xi. Interim. men aptum hoc est Chiilitani cui nomen. Solus ni Christianismus vera via est ad coelum de salutem.
Cceterae oliuies haeteto non tuentur nomen viae
quia non ducunt ad tautem, sed ab ea abducunt. Christus& sdes in Chr tam via & janua est Iohan.
ii. soli Christant filiit ambulatores verae viae, s
Veniendum nunc erat ad applicationem. Sedrae inde discenda nobis sunt , plera ue stant propora cum exponeremus locum parallelum , qui eat Actor. s. v. 3. Ibi enim ostendimus omnem illum surorem saviis orium esse ex Pharisaico coeco zelo pro ritibus Patriis & ceremoniis iudaicis, quas put balper Christi alios abrogatum iri. Ccecus ac pe vertiis Zelus in negotio teligionis rotest homines cere
335쪽
emere su losissimos actusensissimos hostes Christici veris Ecclesiae. Ostendimus disetimen quod est
inter pers uuiores proianos, qui Ecclesiam de religionem insequuntur & tyrannide & truculentia meta, ut Nero, Domitianus & alii, & inter persequutores rebi ossis, qui ex coeco Zelo Ecclesiam versequuntur, putatiles se Deo sacere rem gratam. Ostentanus Paulum fitille ex posterioribus. Fuit quidem irregenitus, sed tamen non fuit homo dis.
unis ac fitias, sed civilis, & secundum justitiam quae ex lege est, irreprehensibilis, Rero lege Zelotypiis. Interim ostendimus non fuiste Zelum Deo statum, sed abominabilem, tum quia non erat pro no sed malo, contra bonam causis, & quia non erat mixtus amore proximi, ut verum Zelum decet. Inde tandem lase ostendimus, non omnem taliam in causa teligionis habendum esse pro pietate, sed Potius pro vera inimicitia contra Deum. His ibi sese declaratis hac vice tantum observernus: a. Bonitatem & potentiam Dei, qui tam imma. nem lupum repente novit cicurare, de non modo cicurare ne amplus saeviret, sed etiam in ovem convertere, α non tantum hoc, sed etiam fidelissimum regis ci Pastorem incere. Vidi simile exemplum Dabetur in tota scriptura. Multa quidem quod potentes &seros hostes perdidit, sed hic exemplum est quod potentem & serum Ecclesiae hostem ita cicuravit, emendavit & convertit. Sic flexit corda Regum Petficorum ut Ecclesiam definderent, gratiam dedit Ecclesiue coram populo ut ei faverent dc non nocerent Actor. 2. Cum Imperatores Romani diu Ecclesiam persequuti essent, tandem fideles nutritii illius sicli sunt.' te novit Deus omni modo Eccle-sae subvenire. Velit Deus etiam hodie simile quid cete in cor Regum dare, ut reges teriae deposita seritate & tyrannide, qua antehac in vi stera Eccles e saxi erunt, calamitatibus ejus assiciantur, de veritate con incantur, & expersequutoribus fiant ii tritii, ut Promisit Apoc. 17. a 6, 17. Precemur itaque
pro hosti nostris. Deus enim, qui novit ex lapidibus faceresbos Abrahae, potest etiam ex hostibus Ecclesiae excitare doctores de nutritios. r. Praecipi hinc distendum, quod gratia conversonis non detur secundum praevisa merita aut inevisas bonas dispensationes. Datur enim hic h mini qui erat in medio suore malitiae ut non tan-
mus gratiae & Christi hostis. Quid quaese hie in
Paulo quod movere Christum potuisset ad dandam gratiam Except. At non suit malitia, sed suit zelus pro religione. Et si autem fuit zelus corcus, tamen quia zelus erat. placuit Deo ipsi dare gratiam conversionis. Pup. Si hoc verum est, tum peccatum de quidem maximum peccatum filii causa impellens gratiae. Paulus enim expressid fatetur, hunc suum perversum etelum & hanc perseqitutioilem Ecclesiae tantum fuisse peccatum, ut se faceret indignum qui Apostolus vocetur, de omnium peccat
Actor. 9. . Vastate Ecclesiam instar lupi, spirate minas & caedes adversiis discipulos Domini, an hoc potest elle causa quae Deum movit ad dandam gratiam eonversionis Z Tum certὸ omnes crucifixores Christi meriti sunt conversonis griatiam, quippe qui omnes ex tali Zelo Christum occiderunt Rom. Io. v. i. Paulus aliter de seipso judicat, cum ait: Perora tiam Dei sum quodsum I Cor. II. Io. comparato cum v. s. Hoc debent dicere omnes qui conversonem suam sentiunt. Specialis gratia Dei a nobis colebranda, & dicendum ex Jon. is. Non ego D minum ele , sed Dominus me et it. Etsi non omnes natura sumus tam aperti pers uuiores Christi ut Paulus; tamen sumus hostes Clitisti de regno ejus rellictamur , dc nolumus eum seper nos regnare. Cum autem in media sumus reluctatione, Deus nostii misertus nos ad se trahit. Haec doctrina bene consideiata conducit r. ad acuendam nostram gratitudinem. Si quo tacto Deum praeveni csem & aliquo saltem bono usu matiae communis a caeteris hominibus me discrevitiem, nunquam tamen satis possem celebrare,quod Deus gratiam coim versonis mihi esset largitus. Sed cum in media inimicitia & furore contra Deum & servitute libidianum Deus mihi occurrit, & me ad se convertit, quo pacto hoc possum satis celebrare 3 Peculiaris gratia peculiarem parit obligationem ad gratitudinem. i. ad acuendum nostrum solatium de iaturo. Nunc enim arsumentari possumus ut Paulus Rom. s. io. Causa salutis meae non est in me sed in Deo, videlicet immutabile ejus & liberrimum beneplacitum. Sicut igitur non impeditus suit mea malitia, ouo minus opus salutis in me incipetet , ita non im cli tur meis infirmitatibus, quo minus perscrat. Denique hinc disce dum, nulluimene tantunapccca pam, quin possit converti, dc ingratiam re-
336쪽
eipi. Hoe Apostolis ipse urget i Tim.. I. II. I6. Nemo igitur per despersionem conversonis gratiam a se repellat. Saulus cenὰ erat in statu perditissimo & tamen salvatus est. Observent hoc qui diu in gravissimis sceletibus volurati, cum ad conversonem urgentur, praetexunt, salutem suam esse desperatam, & satius esse voluptatibus porro se n-tur dum postunt. Etiam sera poenitentia prodest, etiam niaximi peccatores salvari possunt per Chri
imponit iis qui volunt esse ejus discipuli, ut ad
honorem ejus portent Matth ir. 29. Vocatur juguna, quia consistit instinctione ollicioriam & portatione miseriae , quae utraque carni gravia sunt, α carnis desideriis contriaria. Hinc homo naturalis valde aversiis est ab hoc jugo, & omni modo se con tur isti jugo subtrahere, & ministris Christi jugum
hoc intentantibus recalcitrat instat equi selliorem sium admittere recusantis, Se excutere satagentis, donee tandem Christus extendit potentem manum
Spiritus Sancti, 3c jugum hoe illis, quibus vult,
imponit potenter & enicaciter, ut non possint resistere dc excutere. Haec potens impositio hujus jugi in animas peccatorum fit modo tam justo&sa emti, licet nobis incomprehensibili, ut non cogantur inviti hoc jugum recipere & serre, sed ut disponam tur & ita mutentur, ut recipiant hilares & setant imposterum non sicut ignaui asini aversi & inviti. sed sicut generosi equi, cum voluptate & complacentia. Manet quidem etiam post receptionem hujus jugi quaedam ignavia, illubentia Se recalcitratio & conatus quidam excutiendi, ortus ex reliquiis inhabitantis carnis, sed ea tamen vincitur dc supprimitur, ne contra emaciam Spiritus praevaleat, sed ut anima, sub hoc ju o maneat constans, illudque in dies majori cum iacilitate ac lubentia serat, donec tandem, sublatis per mortem carniis reliquiis, cellabit omnis teluctatio Se illubentia, de facere voluntatem
Domini persectum erit gaudium. Modus hujus impositionis iugi Christi, etsi persectξ a nobis com pre uti non potest , tamen, q'rantum scitu opus egregie deringitur in con sione Pauli, quam
nuper coepimus explicare. Tria de hae conversione textus extubet. i. Statum de dispositionem cordis in qua Saulus erat, cum salutatis conversionis gratia ipsi illucesteret. 1. Media per quae Deus conve honem Pauli operatus est. 3. Ipsam conversionem
seu gradus atque paries in quibus posita filii. Nupet
vidimus primum, indeque animadvertimus, qua tum si erit a jugo Christi alienus, quantum reces citraverit , ut vere fitetit instat suis istius, de qua Christus Matth. 7. v. 6. Sicut sues, si monile a reum velis alligare collo , conversae te lacerant; ita Saulus recalcitravit Euangelio volenti imponere at teum Chiisti jugum. Veniamus nunc ad media petquae Deus conveuton Saulis opelatus est, itemque ad gradus 6c partes ipi ius conversionis, quae historiae de mediis hinc inde intexuntur. Duo adhibuit Mediar. Visionem coelestem, per quam comessionem Sauli coepit. 2. Ministrum terrestrem , per quem conversem
Prius medium filii . . .. AOL 26. ImFuit quidem non tantum aliquid visibile sed etiam aliquid aiidibile, vocatur tamen visio, Acta denominatione ab uno. Quid fuit autem illud coeleste quod Sauli apparuit Fuit lux Sc vox. I. Lux: Cum iret & Damasto appropinquaret, circumfulta eum subito lux ex coelo. Cum jam iret de appropinquaret. - - , factumhoe est. Additur hoc data o , ad illustrandam gratiam Dei in opere conversionis, quod Paulum coepit convertere tunc, eum in ipse procinctu maleficii esset, ut omni iid confirmetur doctrina nuper proposita , quod gratia conversionis non distribua tau lacundum praevisa bona merita vel bonas aliquas dissositiones queis homines sese a c teris discemor, sed secundum meram gratiam. In Paulo enim nihil boni, sed destinatum i eficium, δε-
versionis ipsum circumtulgeret. Qualis vero illa lux E p. r. Fivisse corporeum fulgur ex nubibus, equidem non dubitem, quia A lonitis. dicitur quod haec lux fuerit etiam vita a comitibus quos hab latsecum, impiis lictoribus, qui non habebant oculos spirituales ad videndum spiritualia. i. Sed tamen fit illa etiam aliud quid praeterea, patet ex oppositione illa uae estu. . quod vitic mites vocem quidem audiverint, sed neminem viderint, Plata sicut Daniel io. 7. ita Saulus videtur - aliquem
337쪽
aliquem vidisse quem comites non videbant. Hinc v. s. cum surgeret & oculos aperiret & ad accuratius intuendum illum quem viderat, & qui seciuni utus erat, dicitur neminem vidisse. Viderat antea in tenore aliquem, sed cum surgens vellet accuratius intueri, non potuit videre oculis corporeis.
Praeterea fuisse aliam lucem, quis fulgur, patet ex descriptione quam dat Achor. 16. 13. Omnino it e praeterfui corporeum, quod& comites vicerunt, fisit aliquid spirituale quod solus Paulus vidi: Item ex enecto hujus lucis qui describitur,2 r. 4. v. s. Fuit enim lux qua Deus luxit in
eoiae Pauli ad accensionem cognitionis Cluisti, qui E non est essectus meri corporalis Liguris. id illud quaesis 3 Rem i. Radii Spiritus Sanini. Nam sellam sulfur nubium non potest aperire cor, & in conscientiam penetrare, nisi are t splendor&ra
Haec vox tantum in Saulo operatiar, ut respondens dicat, Domine quis Ex inajestate apparentis & loquentis secit E animadvertit sibi cum aliquo Domino rem esse. Sed tamen quis ille Dominus non ii uelligit. Mirabilis est quaestio, de qua dubites an bona sit vel mala. Intelligebat este Dominum ex coelo, qui se alloquebatur, fi tamen interrogat quissi. Quis poterat loqui ex coelo nisi Deus ὶ Cur igidius Spiritus Sancti. Non potuisset Paulus Jesim
eam cho appellare Dominum ut finit v. s. iusi cum sulfure externo vidisset fit ut internum & spiritua- D, scit. Iucem Se radios Spiritus Sancti I Cor. I 2. videtur etiam ii sum gloriosimi corpus Domi-ini Jesu Christi Vidisse sicut Stephanus Actor. 7. &
sicut ipse Paulus alias Actor. 22. I 8. & 2I. II. α α Cor. m. M Dicit enim ipsemet expresse , quod Christum viderit post tesurectionem I Cor. I f. 8. a Cor. s. r. suae loca, praesertim prior, non possunt aliam, quam ad hane visionem reserti. ectus hujus visae lucis suit, quod ea visa cecidit in terram. Disputatiit hic, an ex equo ceciderit,
an vero simpliciter humi prostiatus sit 3 Sed est im . utilis disquisitio. Sufficit tantopere sit ille attonitum&concussum, ut stare non potuetit, sed vi lenterprostratuς sit. IL Vox. Cum per lucem esset prostratus, vo- cem mi seiunonem audivit, dicentem: Saul Saul quid nis persequeru ' Vox aculeata. Nam. I. du-vlicanar nomen, ut tanto sortius penetret & teneat. ieccatores habent crassas aures, bis vocandi sunt a
tequam semel audianti Vide similem duplicationem J ', Manli, xy. 37. Luc. 22. 2I. 2. Expr
oratur peccatum & expresse appellatur persequutor. 3. Exprobratio per interrogationem instituitur, ut mens ad considerandam Ec examinandam viam in- si tutam retrahatur. . Persequutio exprobrata per
monstraticutem objecti exaggeratur: Quid pers queris me q. d. persequutio quam meditatis non Q adversus liomines, qui Damasci sunt,sed adversis equi te ex cuso alloquor.
tur intenogat Z Sed terror Sc angor noti sivit sot- mare accuratum judicium. Non est tamen responsum impium , quale Pharaonis Exod. s. v. & Iuliani istud: VPicti Giariae: Sed est vox pia comprehendens primum gradum conversonis Pauli, quae profitetur se cessurum dc a persequutione destiturum, ubi intellexerit viam suam esse contra Deum. Q d. O Domine, ego nescio me quenquam pers qui qui in coelis habitet, sed Zelus meus ex contra homines qui in terris fiuit, & quos judico contra Deum coeli peccare ac insurgere. Tu autem dicis quod ego te persequor, quis igitur es t Si uitellexem eum quem persequor in coelis esse,desistam. Pa lus non tacit ut illi Iob. II. 6. qui quantumvis conspectu & voce Christi in terram prostrati tamen non desistunt a sua persequutione, sed resurgunt x iumalitia pergunt. Sed Paulus conspem ac voce Christi territus, reprehensus & in terram prostratus illicdsu endit malum propositum, incipit viam suam examinare , ac de errore ac vitio quod exprobratur,cupit institui & convinci. Et hic primus Padus conversionis ipsius. Nota possumus nunc pergere inexplicatione historiae, stat obstavandae veniunt do-e ae , quae ad institutionem nostram ex hac parte
L Deum in sumaminandis Ecclesiae persequut tibus habere sium destinatum tempus, & saepe sinere eos lono progredi antequam conatibus eorum occurrat. Sie Saulum potuisset citius cohibere, sed stat venire usque ad urbem, & tum demum o currit. Sic non citius aperit Istaelitis transitum per mare rubrum antequam Pharao proximξ a tergo
esset, & undique essent conclusi ii ne spe evadendi vide simile quid in historia Davidis I Sam. 23. 26.
27. 23. & Senacharisi x Reg. is. 33. Sic Deus saepe aquam usque ad labia sinit pervenire antequam juvet Psal ε'. α. Hoc facit Deus r. ut oriosus pudeficiat hostes, evertendo eos cum ad uammum usque pervenerunt, & sit minam consiliorum sit
rum videntur sibi, ess uti. sicut enim aegrius sert
338쪽
eampiductor si vincitur, & obsessam urbem deserere cogitur, postquam sibi videbatur vicisse; ita hostes
Ecclesiae plus dolent cum vincuntur, postquam se putabam vicis te. Sie hostes Germaniae stemunt, quod usoue ad mare Baltilicum victores tam subito
usque a s Alpes quasi per turbinem ex Septentrione
uno anno rejecti fiant. 2. Ut pii habeant occasi nem vivendi ex fide. Haec virtus fidei, ut in extremis
angustiis animam possidere possit in spe divini auxilii. Hoc est vivere ex fide, cum sensu& experientiadi .inae opis destituti sela fide in promissiones nos
sustentamus, dicentes animae ut est Exod. I . I 3. Psal. 1 7. i . Pi l. 42. II. & 6. Ne praescribamus
tempus & horam, sed ex spe temus horam Domini, Ec suificiat liberationem esse ceruun & Devin ita Leitatum, ut simus sui uti contenti. IL Converso peccatoris incipit a circumsilsi ne luminis coelestis, Ier quam homi ius audacia &ωuritas fiangitur, ips ue homo territus in terram prosternitur. Quod enim huic Saulo contigit, id
omnibus contingit qui verὸ convertuntur, iiecul-
has homo verὰ conversus est, quem tale fulgur exectio non terruit de prostravit. Qu i mdiu en:m homo in statu naturae est, est coecus, nec videt ac comprehendit Dei Majestatem & sitam indignitatemaideoque securus, audax, si perbus 5c protervus est, donec radius 3c sulgur Spiritus sancti ex coelo com scientiam ejus pei stringat ac illuminet, ut Majestatem Dei de sitam indignitatem ac miseriam persentiscens colliquescat, fiat humilis, ac in oculis propriis appareat qualis est. Hinc Deus legem stam in
monte Sinai dedit cum fulgure ac tonitruo, ut indicaret legem ideo praedicari, ut per eam homines peccatores percellantur dc illuminentur ad agnitionem siue misellae. Hoc fili ur id hic radius Spiritus
Sancti quo peccatorum c scientias persi ingit, v catur Si ritus se visuiu Rom. 8. 1 F. opponat insue Spiritui adoptionu. Non fiant duo Spiritus, sed sunt quae diversae operationes ejus dein. Spiritus servitutis est operatio Spiritus Sancti quam per legem exercet , & in eo consilit, quod vulnerat, prosternit ac terret hominum animos, ut sentiam pericula Scini seriam in qua jacent. Spiritus adoptionis est illa operatio Spiritus Sancti quam per Euangelium in elictis efficit, de in eo consistit, quod hominibus hi- generat tales de assectus erga Llaum, quales gerit filius rasa patrem, e. g. reverentiam, fidem, amorem dc obedienuan Hic spiritus servitutis coulingit omnibus qui silvantur, dc qui eum non habet,
non est in statu salutis, quia non habet cor tacti .
spiritum contritum , cor laceratum, aratum ecci
quod tamen Scriptura requitit ab omnibus qui cupium salvari. Ohea. i. At fideles in Novo Testamento non iterum accipium Spiritum servitutis Rom. g. v. 11. It φ. Non ira accipiunt ut eum accipiebant Ahieli tae die quo lex promulgabatur in monte Silia sine
mixtura Euangelii. Accipiunt tamen cum mixtura
Spiritus adoptionis, eaque largiora quam fiebat in V. Test. Ubis. 2. At ego nunquam sensi tale sui rex coelo me circumsulsisse de prostravisse, ut Saulem. An igitur inde eoncludendum quod non sim in itatu salutis Minime. Etsi enim idem quod Saulo conti Nit, contingit omnibus qui sidoniux,
tamen non omnibus contingit eodem modo. Paulum haec lux coelestis circum sit , subito, Violenter de suisibiliter; caeteris plerisque electis co tingit tasim de instasibiliter. Deus non omnes ita subito de violenter conterit de tenet, ut hic Paulum, dc Aαr6.3o. praefectum carceris, sed in pleri'; hoc opus lentE ac pedetentim peragit, ut quantum vulnerat per legem, tantum statim per Euangelium sitanet. Sicut glacies sensim liquefit, uino sensim matu rescunt, ulcus sensim emollescit, d es sensim ingruit, ita corda eorum qui inde ab ineunte aetate sissigelio educantur, sensim per lucem coelestem ita li- uefiunt, ut tempus S initium indicati non possit. I uratos peccatores de diuturnos ac scandalo s Ei angelii contemptores Deus saepe circumsu et si
is, Sc cum illis agit ut Ose. 13. 8. Sed cum caeteris agit mitius, ut conterant ac non sentiant se eo teri , ut proiicinantur, de non sentiant se pr sterni.
Instant. Atenim qui non ita sensibiliret conte nantur ut Paulus , unde scient se hac luce coelesti circumsalsos unquam esse Θ Iis. Ex esse his istius lucis, si icit. sentiunt cor sium non amplius esse si perbum, audax, secutum, sed humile de sollicitum in cavendis peccatis, si sentiunt se per verbi praediacationem scicile flecti εἰ duci. ii cur iundit lacunias tristitiae propter ostensum Deum dc preces de remis sione. Haec sPacordis contriti Sc luc coelesti luco circumsilli. III. Spiritus sanctus hanc circumsidionem det humiliationem cordis peragit mediante M interve ni tet
339쪽
niente verbo de exprobratione ae annunciatione peccati. sic enim hic fulguri constemanti additur vox exprobratoria: Saul Sauli quid me persequerisὶ Utitur quidem Deus sibinde fulgere , tonitruo, morbis, bellis & aliis terrentibus calamitatibus, sed
tamen haec omnia terriculamenta non prosunt
quicquam ad emolliendam & illuminandam animam, nisi intervem at ministerium legis, quo peccata ob oculos ponuntur. Per legem enim agnitio peccati di humiliatio cordis Rom. 3. Haec corporalia terriculamenta sunt lux quam & alii vident qui
non tenentur. Ferenda igitur, immo amanda est
praedicatio legis & exprobratio peccati, nec ministii Propter eam Odio habendi. IV. Prima actio cordis contriti & conversi est, quod se cupit de peccatis convinci, & paratum est convictioni cedere. Sic Paulus audita exprobratione persequutionis, cupit institui quisbam sit quem persequatur, ut re examinata a posequutione discedat. Sicut Pliuippus Joh. iti cum audiret exprobrationem, quod patrem non nosset, volebat sibi stendi quem ignotabat; se Paulus: Ostende mihi quem isequoria Sicut Christus Joh. s. cum vatie culparetur ab hominibus, sugens interrogat Z rarum potin me . mure peccari e dra pii sum a diunt in culpari, praei enim cum ex ccclo accusa vit, i. e. per vocem ministerii coelestis, ilicitὰ inquirunt de cupiunt institui, quis sit ille Dominus, aut quod illud praeceptum contra quod peccaverint, parati cedere si con incantur. Si salsas Propheta Bileam audita exprobratione Angeli hypocriticE ad Dominum dicit: Domine, si mala & perversa est
in oculis tuis via mea, revertar Num. 22. mul-
magis, Chiistiani debent ira ficere , sed corde vero ac sincero. Sed proh dolor nostri homines sint sicut Bileam. Cum Asina Baleami videns Angelum Domini nolebat Pseudoprophetam portare per viam
cui obstabat mutinus, sed potius eum reducere, verberabat asinam, A volebat occidere. Sic cum
ministri Euangelii vident homines insistere viae cui obsta: verbum Dei, & nolunt homines isthac pergere,sed laborant retrahere, verberant de male tiactant ministros dc tantum non occidunt. Aliter Saulus, i cum reprehenderetur via ejus, quod esset perver- , exclamat, Domine, qui es ὶ Si intellexero viam meam esse contra te, reveriar. Utinam ita ficerent nostri Pontificii. Cum inclamamus eos currerexi in pet osun , conua Deum, Christum, estum
Dei, articulos fidei, eorum erat docili corde inter-l rogare, quis ille Deus, quod illud verbum, quis ille
articulus fidei, in quem incurrimus. Si ita facerent,l multi viam sitam corrigerent. Sed quicquid illis exi probratur, corco surore pergunt, & omnem insormationem repudiant. Sic inter nostros quoque perumulti fiant, quibus cum inclamamus, peccatum est quod sacis, Pugn.ans contra reverentiam Deo debutam , contIa amorem proximi, contra regulam justitiae, contra aedificationem Ecclesiae, dcc. Non interimant docili corde; quae illa Dei reverentia, qtiis ille amor proximi, dcc. contra quem actio mea
pugnat, sed coeco impetu pergunt in viis sus, d
e ctor. 9. v. 7, 6, 7. CON cIo C. AD quaestionem Sauli, qua profitetur prot
ptitudinem cedcndi, si convincatui perseruationem fiam adversiis coelum esse, Christus t pondet: Ego sim Jesiis &c. Saulus intetrogaverat, quis esset Christus, Christus non tantum respo
det quis esset, sed etiam qualis esset. I. Ego sum ille Jesiis quem tu persequeris. Sa lus putabat Jessem illum Nazarenum, cujus discipulos persequebatur, esse adhuc mortuum &dudum
vidule corruptionem , nec amplius esse in rerum
natura. Sed jam videt & audit eum in coelo & ex coelo sibi loquentem, & declarantem persequuti nem contra discipulos si os esse contra se ipsum.
I. Exemplum clementia & gratiae, quae est in Christo, qui hunc situm persequutorem ex coelo dignatur instituere, eique se manifestare. Multum erat quod incredulitati Thomae ira saccurrit, ut ei
latera sua&ci catalces ostenderet. Johan. 2o. V. V.
sed hic infidelitati Sauli ita occurrit ut se ex coelo ipsi conspiciendum exhibeat, & propria voce seipsiam saulo praed: ceti' Hane gratiam homines infideles etiam hodie postularent, dicentes Crederem in Christum, si se mihi ex cocto conspiciendum praberet. 6c propria voce me alloqueretur. Sed talibus rei' nendum est illud Abiaiiami Luci is, x , Veibum Dei tot Mutyrum & piorum testimonio ob natum est, tot s :s divinarum proprietatum coruscat, tot taediis α operationibus divinitatena
340쪽
suam demons Iravit, tot miraculis confirmatum est, ut non opus sit personalem apparitionem Christio coelis opetere, sed verbi testimoni merito stamdum sti Interim sicut Christus infirmitati Sauli hic ita succiurit, iit se conspiciendum exhibeat, & topria voce eum instituat, ita etiamnum fidelesia os non tantiim verbi promissionibus sit stentat. sed etiam ficto ipsbeos sinit experiri praesentiam suam per vatias liberationes Sc opitulationes, ut ipsi experientia docti cogantur exclamare, Ren Desu bonti moraelitis quisunt puri corde Pses.73. r. Vere Deus est qui judicat in tertis Psil. 18. I i. rL. Precemur, ut etiam hodie Deus assiictae sitae Ecclesiae tandem largiatur testimonium ex Gelo, Se impios hostes alloquanir in ira sita ut promisit Psal. a. s. ut sentiani Jesum vivere dc in coelis regnare. Precemur etiam ut Deus incredulitati nostrae subinde siccu rat expctimentali demonstratione suae opis, & ipsemet immediatὸ per Spiritum animam nostrant alloquatur, ut est Psal. 3 s. v. 3. ut ita experientia ad promissionem accedente fides nostra magis robo
1. Quicquid mali Christianis infligitur ipsi Christo infligitur. Paulus Christianos persequens dicitur Jesum persequi. Sicut Actor. s. . dicuntur spiritui S. mentiri qui servis Spiticiis S. mentiuntur , italde dicuntur iplum Jessem persequi qui discipulos
ejus persequuntur. Sie Christus ipse Matth. u. o. dc s. Sic Deus Esa. 63. 8.'. sic Iriu. I . cum
vos illudimini, ipse illuditur in vobis. Ratio hujus
rei est. I. Unio quae est inter fideles & Christum. Si ista unio hoc efficit, ut uno membro patiente mannia membra patiamur ICorinth. itiis. quidni membris patientibus patiatur caput rz. Communio quae est inter Christum & fide les. Qui tangit suba tos,filios, uxorem, fratrem,tansit ipsum RNem, patrem, maritum, siauem, primo senitum. At Christus est fidelium rex, tutor, pater, maritus, stater primo aenitus. Vide d. r . . edunt populum meum Zach. x. v. 8. qui vos tangit, tangit pupillam oculi mei. Haec doctrii in servit α. Terrori persequutorum. Non homines habent hostes sed ipsum Christum, qui potens est virga
serrea comminuere. Piratae armati facile raperent inermes mercatorum naves, sed cogitandum ipsis, sibi rem esse cum armatis conduJoribus. Sic Mese
iam iacile pessundarent hostes, sta sciendum sibius Pli Ac TIcus
hostem esse Christum. Qui pater filiorum, quis rex subditorum, quis ursus catulorum rapinam fixat multam 3 Sic Christus. VideIoel LI s. β. Solatio fidelium. Quicquid patiuntur, Deus
de Christus sentiunt ae compatiuntur. Cum filiust affigitur vel uxor, annon dolet & male habet Pater, i mater, maritus 3 Sic Christus Esa. s . s. m. 2. II. Obis. Sisentit nostras miserias, cur non juvat eur non sii blevat quam primum potest 3 Nullus ut 'ue pater naturalis verὰ afficitur filii mis a quin statim juvet quantum potest. Hoc tribuenavin sapientiae divinae. Si sipientes Patres saepe calligant& non juvant ne animam perdant, multo magis Christus suum amorem finientia sua ira mode tur, ut non adimat emplasua sinitatis ante sinatum vulnus. Non vult Christus aliter agete cum me bris , quari egit secum ipsis. Potuisset ille repelleremonem, evadere miseriam,sia voluit pati, ut patie donobis&sibi gloriam acquireret. Sic vult me
bra sua pati. ut patiendo quid ipse passiis sit aliquomodo sentientes ad gratitudinem moveantur. Interim hoc ad selatium sussicit , quod patientibus
ipse Christus compatitur, nec patietur ut passio nostra sit ultra nostras vires. Assidet nostro lecto i tarmactis fidelis. &necessariam passionem mistet omnigeno silatio & sole atione varia. II. Non tantum autem quis sit declarat , sed etiam qualis sit. Comparat se cum stimulo quo a colae solent punaere arantes boves, cum sunt a1 l borandum regniores, εe cui boves recalcitrantes non stimulo nocent sed sibi ipsis. Vult indicare conatus Sauli contra Christum non tantum sere irritos, sed de ipsi valde noxios. Sic alibi se vocat lapidem ossensionis, ad quem coni rivitur, qui ad eum caput volunt illidere Matth. tr. v. . Idem de Ecclesia dicitur Zach. 11. 3. Sie . a. II. Et revera ita est, quod qui Euanaelium MChristum volunt a se repellere dc Ecclesiam Perse qui,non tantum Histra runt ut non possint exstinguere Euan elium Sc exertere Ecclesiam, sed etiam seipsses magis laedunt& eondemnationem fiam augent. Non tantum manet super ipses ira Dei, cui natura sitbsunt, sed etiam instaminatur , latitatur,& fit furor excandescentiae. Si contemnere Christum & Euangelium ejus, Christum adeo provocat, ut juret tales non gustaturos ccenam ipsius Luc 1 .v- . quid non provocet persequutio 3 Hebr. . 3. Cay amus igitur pertinacem oppositionem contra