장음표시 사용
411쪽
ruisset cogitare, quod Dei ipsius immediatium
dicerium mandatum non possit praejudici: nn ac- opere i prae iis Mosis, quodque caeremoniarum cultiis non esset nisi figura rerum futurarum, quibus impleris abrogatio eorum esset exspectanda. Sed hoc non cogitans praetextu sanctitatis , & nimia observantia externarum caeremoniarum fit
Deo inobediens. Est igitur exemplum infirmitatis de seupulositatis, quod non imitari , sed ex quo discere debemus , nostram ad res spirituales duce nendas sine illuminatione Spiritus impotentiam. Est tamen laudabile in Petro, quod quamvis visionem non intellexit, de ex incogitantia in obedientiam quandam incidit, tamen visionem non neglexit, sed de sensu ejus anxie si si citus fuit. Hoc enim cum saceret , propius ipsi
adidit gratia spiritus, ec ad obedientiam vitionis
eum a Muxit. VI. Sexta doctrina educenda est ex replica Domini, qium Petro regerit: Quod Deus purgavit, tu ne pollue vel commune fac, v. is. Deus dicitur
aliquid purgare sequentibus modis: i. Cum quod in se ipsis impurum est, purum mit. Sic peccata et peccatores dicitur purgare, dum per sanguinem ac satisfactionem Chri iis reconci t ec per spiritum S. tollit ac liberat, Heb. 9
r. Cum quod in se indigerens est, sacro usui
consecrat. Sic caro sacrificiorum, elementa Sacramentorum, sancta vel sacra & pura caro, sanctus panis. Sic populus Israel populus sanctus ec purus, quia ex illo colligebatur iaclesia. a. Cum ex rebus adlaphoris id quod sub interdictum miseriit ,& illicitum fecerat, ab interdi 'o liberat Et licitum facit. Sic multos cibos in V. Test. Deus prohibuerat , dc hoc interdicto illicitos di im lsuros secerat, quos in N. Test. ab hoe interdictoiberavit, di sic dicitur purgare. Sic Ethnicis incircumci: in V. Test. ulu Euangelii ec Sacramen.
torum interdixerat, & sic impuros declaraverat, ut Euangelium iis annunciare licitum non esset, quos
iii N. Test. hoc interdicto liberatos dicitur purgasti. Et hic est sensus hujus loci. Sicut autem Deus triplici modo aliquid purgat, ita homo triplici modo aliquid polluit. i. Cum quod in se purum est polluit dc impurum facit. Sic corpus & animam suam puram creatam polluit peccato. Sic qui Christi singuine δ: spiritu purgati sunt, se denuo inquinant peccando,
a. Cum quod ad sacros usus destinatum est. profano usurpat sitne spii ituali reverentia ec sinctitate cordis. Sie dicimur sanguinem Tella menti nox iper quem sanctificati sumus, polluere, Hebr. io. Sic corpus sanguinein Cliristi & Sacramenta eius
profanare dc non discernere, i. Cor. II.
. Cum quod licitum et a Deo praeceptum vel permissum est, illicitum facit vel habet. Hoc sensu Petrus dicitur polluere cibos dc gentes. Utitur voce quia communis e sacer in externis ixtibus cultus opponuntur. Q id ad omnes usi sumanae vitae adhiberi potest, commune est. Sed quod ad sacros usus destinatum est, sacrum lc separatum est, e. g. Agnus paschalis, panis ccenae separatur a communibus agnis rc panibus. Hoc autem loco est quidam abusus hujus vocis, ἱ priori significatione mutuo acceptus. D citur enim Petrus aliquid commune iacere, cum id pro illicito habet, quod Deus declarat licitum. H κ peccatum Petri etiamnum peccant militi homines. Praesertim in Papatu: quod Pctrus fecit ex infirmitate, sacrificuli faciunt data opera, sumentes sibi licentiam super mandata Dei, dc licitum declarantes quod ipse fecit illicitum, illicitum quod ipse licitum , quod peccatum tam abominabile est in oculis Dei, ut ab Apostolo appelleturctrina V opus Diaboli, i.Tim . . I, 3. Sic conjugium quod Deus non tantum licitum sed re sacrum ac purum pronunciau it, Hebr. i 3. v ipsi faciunt impurum ec opus carnis. Sic cibos, quos Deus hae ipsa visione puros fecit Ic licitos, de Ap
les pronunciat, modo per preces dc gratiarum actionem sanctificentur. faciunt illicitos, ic mittunt sub interdictum, ut loquuntur, dicentes illicitum esse diebus Veneris id quadragesimae vesci carnibus. Scio equidem quod hoc Diabolicum dogma velint excusare. quod hoc illi crimen cibo rum introduxerint, non quali unus cibus sit impurior altero, sed quM alius aptior sit ad jejunium quam alius. Sed respondeo. i. quam absurditio estalium cibum aptiorem esse ad j unia quam alium Jejunare cibis, quale quaeso jejunium est 3 Illusores Dei, non cultores. r. Si concedunt carnes
non esse impuriores piscibus, cur usum carnium faciunt illicitum, ec pro peccato declarant, quod opus habeat expiatione 3 Sic dies quos Deus liberos reliquit, sanctificant, dilaborem eorum dierum impurum declarant. Sed non tantum in eo
consiliit peccatum Papae,quod intercidit quae I s
412쪽
licita fecit, sed etiam quod licita facit, quae Deus iinterdixi. Sic calicem separata corna, in illicitis gradibus cognationis matrimonium indulget, homicidia Priircipum canonitat, sciat se cum reticis justificat, contra poenas i Dei sancitas pecun a accepta dispensat, Traditiones suas verbo Dei scripto aequiparat, ecc. Qui ex talibus signis non vult agnoscere Antichristum, dignus est qui ab Antichritio execreetur in aeternum. Nos Diab licam hinc praxin Antichristi nulla in re imitemur , sed quae Deus sanctificavit, suacie tractemus ici perficiamus. Quod Deus licitum fecit, eo libere utamur, ne in nos quadret comminatio illa,
VII. Ex caeteris quae sunt in hoc textu usque ad versum a 3. nihil magni momenti observati potest, ic quae alicujus momenti sunt, superius jam lium sunt annotata . cum de externa votione Petri ad conversionem Cornelii , quo hi versus lpertineat, ageremus . nisi quod ex v. i9. eclo. merito observamus quod Spiritus s. de seipso dicit, ier quo sane tum perli,nalitas, tum Deitas ejus riseris i me demonstrari potest. Videt enim Spiritus s. internas cogitationes ac dubitationes Petri super hac visione casque prohibet, & declarat se esse eum
qui miserit eos viros. Qui loquitur ec prohibet ac jubet, rersena est. Qui cogitationes cordis videt Deus est Qui ministros Euangelii vocat, immo qui Angelos mittit ad aliquid ex tendum, divinam auctoritatem habet. Atqui haec omnia de se dicit Spiritus S. Est igitur Deus verus. Magno hoc lsolatio est iis, qui litant Min corde suo sentiunt Spiritum S. Habent enim in se habitantem ipsum lverum Deum. Spiritus roboris super nos quiescit, . Petr. . si Deus pro nobis, Rom. 8. immo si Deus in nobis, quis contra nos i Habemus praesidium Angelorum circa nos. scd Spiritus S. est praesidium quod firmat ipsam animam & ipsos sensus in nobis, Phil. 7 lavisio quam viderat v. 17. &de visone cogitasso
Tu serὰ omnii. quae sunt in his versibus. '- . perioribus concionibus jam tum sunt explica- lta; tamen lubet breviter adhuc semel ea perstringere, & notabiliores expressiones nonnihil preisius lexplicare. . . . fl. Petrus dicitur in se ipse dubitasse, quid sit ilv. 1'. Verbum Dei habet hoc testimonium quoasit clarum, ut ab uno quovis intelligi postit, ocomnibus praebeat lucem G sapientiam, Ps. ii o. s. Pal. IV. 9. 2. Tim. 3. is. si haec visio ita cla cur Petrus ita dubitat Τi. Verbum Dei clarum est ac perspicuum, sed non sic, ut ubique aeque clarum G perspicuum sit.
sed habet etiam sua loca a Petr. a. a 6. quae cum aliis locis clarioribus sunt conseren t ex iuri sensus eorum hauriatur.Sustinemus contra Pontificios, scripturam habere tantum perspicuitatu, ut
ex ea hauriri possit cognitio ad salutem neces una, sed non dicimus, quod nihil obscurum in scriptura, vel quod omnia ita sint clara,ut nullo lab re, nullis adminiculis opus sit ad scripturam intelligendam. Deus data Nera veritatem & lucem qia ein scripturis est obscurioribus quibusdam verbis αdictis quas texit & velavit, ut haberemus in quo
eruendo senses nostros exerceremus , Hebr. s. i
scriptura non intelligitur nisi ab iis,qui habent si
sits in ea exercitatos ad 'Ac acri
tan' est scriptur Ioh.s. Sicut aurum hinc inde invenis terrae absconditum est, & multa scrutatione eruendum; ita sapientia coelestis iii Scripturis a Dodita, Hinc pallum comparatur cum auro e fiato. in Proverb. 3. i . M. Hinc scriptura comparatur agro qui fodiendus est, ut inveniatur a nesaurus, Matth. i 3. . Quicunque igitur silutariter vult intelligere Scripturam. &ex ea haurire rapientiam ad salutem, debet adhibere t rem, legere, meditui, considerare, sicut hic Petrus f
cit, d. ii proprius non sciscit labor, adhibere adminiculum: Ministerii. Sicut qui debiles habent oculos , adhibent perspicilia, ita opera ec interer ratio ministrorum sunt reficilia debilium. Vide Actor. 8. 3 i. sicut discipulus utitur magistro; ita discipuli Christi in studio Scripturae indigent opera Pastorum. Dolendum hunc agrum tam parum sodi. -
a. Verbum Dei clarum ac perspicuum est. mnon omnibus, vertim is qui habent oculos intellectus a Spiritu s. illuminatos. Multis vero Euangelium tectum est. Quibus quaesset Iis, quorumilitellectus est ex ecatus, a. Cori 3, sicut ad visionem corporalem tria sunt necessaria. i. Via
sibilitas rei. quae videri debet. a. Sanitas oculi, qui videre debet. 3. Claritas medii oculum illum i tis: nam nocte obscura ne crastissima quidem res ab oculo maxime satio videri potest; ita ad intelligen-
413쪽
s tenti. V Deum precatus. Et sic consequutus est revelationem Hoc imitemur, &non deerit nobis j notitia necessaria. Fieri potest, ut sicut graria Spiritus S. ita hac vita est imperfecta 5c in aliis major. in alus minor; ita etiam hallucinatio aliqua locum
IN Ac To R. APOSTOLICO R. celligendam perfecte Scripturam tria sunt neces-
a. 1. Claritas rerum, quae intelligendae sunt. r. Claritas revelationis, perquam illae res in
a. Claritas intellectus, qui has res revelatas ca- t, 'lux in nobis agnoscenda, & in aliis feren pere debet. notitia necessaria mysteriorum fidei non Re, quae inscriptura revelantur sunt sita natural λςςst nisi supcrbis c negligentibus ae mundanis, steria in profunditate Deitatis abscondita, sunt i qui tibi ipsis excincant oculos. 'etiam sua natura tam infinita sapientia, quam hu- l J l. Posiςmus etiam observare obedientiam Pe manus intellectus p ecte caprie non potuit. Sunti tri quam se patitur a Spiritu S. promoveti nullo enim actiones Dei α ξιρανηθι , Q rgumςntia quam hoc: Ego eos misi. Haee de
Rom. ii. 33, 3 I. COr. r. 7. l νςra Obedientia est, quae coelelii oraculo sim- Sed tamen revelatio honini mysteriorum in-l p ς tςr p rQt, nec cum carne dc sanguine consulco rehensibilium tam clara esl, ut ex ea hauririt lati Gai. a.
possit tanta eorum cognitio. quanta ad salutem ne- P0il hoc considerabilis maxime est fideli. cessaria est. Eo sine enim faeta, ut hominem Dei riditio, 'l' servia Cornelio missi commissio reddat persectum, instructum dc sapientem ad sa- tuam pzdiverunt. Hic enim se manis si it
Restat igitur ut nos adseramus sanum oculum l . MVapstia. Etsi milites crant, non tamen in intellestiis, qui hanc revelationem capere potest. I iς gςrunt, nec forcs violenter effringunt. Nam si hoc non fit, nihil magis nobis prodest cla- pulsant, stant ante januam, &aliquoritas Scripturae, quam credo splendor solis. At hie dς Petro sciscitantur. Patet hinc. quod jam defectiis est. Nos enim natura habemus ocillosi incivilita dc D cia, nec impietas ad esseni iam ccccos, qvi capere non possunt revelationem my- V Ri militii pςrtinint, ut tamen nostri milites pii steriorum in scriptura factam. vide l. Cor. 2. I . t. 3. 3. Tegmen est super oculis nostris, i Cor. 3.j Diligontiar attentio. Non sunt sicut multim i a. rcc. Quicunque igitur scripturam vult sa- l qui n*n attendunt quid sibi committatur. lutariter intelligere, debet quidem adhibere natu- l ς Wς male ς pediunt; sed hi accurate ira expetarales oculos & vires, ac Scrieturam legere, medi-iψ Vnt omnia, uti commilia erant. tari, sed in hoc labore non debet acquiescere, sed i 3 Fidςlit 3 in herum, quem egregio encum iohumili cum deploratione Deo corruptionem suti pHd Petrum Ornant. Rarum hoc, quod heri lau- intellestiis confiteri, dc illuminationem ejus a Deo j v ntura sui. servis, sed potius culpantur, tradu detere , sicut David . Psal. 119. is. & Paulus is Mintur, iri perfectiones eorum, quae intra pari Eph. t. 7, 18. & 3.18. Hoc Petrus quoque fe- l xς mui concludi debebant, eliminantur. CertEcit. Notat enim haec phrasis, quam explicamus, i omnium minimὰ apti sunt ad judicandum xiam sollicitudinem con uendi intellectum qui sit vir bonus necne. Horum igitur erat fa hujus visionis a Deo. Hinc est quod multi homi- l-hς Drum tueri, infirmitates te cre, re etiamnes veritatem Euangelii tam clare revelatam non dς bisentibus Mnὰ loqui, & absentibus fideles esse, ni ant. Quia a. vel non legunt nee scrutantur j sint , Eph. 6. Scripturam,ut Pontificii & multi inter nostros ho- l Laudes quas hero suo tribuunt,sunt fere eaedem, mines mundani. a. vel liuioni & naturali suoju- l qu* plicatae sunt v. i .&r. Vocant ipsum dicio sidunt, nec petunt a Deo illuminationem l 3- Virum justum. Haec vox tripliciter usurpa- oculorum sicut illi. qui rationem faciunt Scriptu- l tur in Scriptura: O judicem, rejudicio suo naturali nimium tri- l a. Pro viro probo ic virtutis studioso, bono &buunt, propriae cincitatis. Applicallent ac aequo in conversatione cum proximo. sic
Luc. io. zi. Matth. i' i . Luc. i8.i7. Duo Iosephus Mariae sponsus, Matth. I. iv.
tur Petrus finit ad consequendam notitiam vi- b. Pro vir justitiae, quae est virtus suum i que honis. r. meditatus, scrutatus est. 2. anxie ibit tribuens, observanti. Sic judex injustus&justus. icitus ec cum confessione suae culpae ac imp JLue. 18.6 Sic Simon justus, Luza. Iosephjustus,
414쪽
e. Pro viro sancto, qui per sanguinem Christi .
justificatus Sc per spiritum S. renovatus ambulat inhon: s operibus, ec lavat manus in innocentia. Iussus ex lide vivet, Rom. i. i6. Haecjulliti a triplex quiritur, ut quis sit gratus di acceptus Deo & Ω-
lutis certus, videt i. ut sis corde novo. a. ut am
bules in justis operibus, opereris justitiam. 3. ut justificeris per Christum. Nam sine hoc omnis nostra jultitia est ut pannus menstruatus , Esai. 63. Non est dubium quin Cornel iis omnimodo fuerit iustus. i. Vir bonus 5c aequus , omnibus beneficiens, omnia in bonam partem trahens & propter-Ca omnibus arn.atus. a. Iustus in militia, stipendio suo contentus, I .uc. 3. 3. Initium etiam habuit fidei justificantis, ut supra ostendimus. Studeamus A nos hunc titulum nobis acquirere. a. Vocat viriim Dei timentem. Hoc supra v. 2. plicatum nec repetemus. Idem est quod dii i sincultu. Non quidem cultui publico iudaeorum se adiunxerat, sed tamen privatim habebat sua exercitia cum tota sua domo. 3. Vocat bene audientem apud totum populum Iudaeorum. Apud Romanos forid non admodum bene audivit, quia versus ludaicam religionem bene affectus erat. Sed apud Iudaeos habuit bonum testimonium. Sine dubio etiam apud Romanos bene audiebat ob fortitudinem ut bonus miles, ctiam ob generis nobilitatem. Sed hoe non movent, sed
illi testimonio in harent quod habebat apud Iudaeos. Propter libertatem in pauperes & pietatem vitae. Dici solet, & merito, quod bona conscientia apud Depin & bona fama apud homines sint duo maximi hominis Thelauri. Sed sciendum est, quod duplex sit bona fama. i. Politica, per quam quis si celebris magnis rebus gestis nec non magna doctrina& eruditione, item divitiis. Sic Alexander Magnus, Iulius Caesar,&c. Sed haec potius est magna finia, quam borra iam a. Potest enim haberi ab iis qui alioquin mulos vitiis fere infames sunt, immo potest acquiri flagitiis & malefactis. Dantur enim cIebres sures, ebria scoria. Sic Heroa ratus nomen sibi comparavit combitrendi, templum Dianae. Hanc famam h mines valdὰ assectini, quia natura sunt ambitios, ct in eo ponunt suam aeternam vitam, ut post mo tem vivant in memoriis hominum. Sia hoc nomen Potius vanum est quam bonum.
a. Ecclesiastica, cum quis silendore virtutis de Pietatis se insinuat in gratiam hominum, & apud n*mines bonos se grati tauri reddit ac amabilem.
Haec demum vera bona famae Hoc nomen est num vn entum quod gratum te sicit, Eccles7. i. Potes esse celebris & tamen scelere in naribus hominum & exosus esse. Qui autem sic apud homines bene audit, bene audit apud Deum, &apud propriam conscientiam, &abos ad virtutem ec piet
tem allicit. Hoc utile nomen. V. Explicationem etiam merebatur vox μώ-η v. ar. Significat harer vox oraculum accurere seu divinam revelationem qualemcunque, sive iit promissio, sive mandatum, Luc. a. 26. Hebr. Rv. s. Veteres revera habuerunt multos
ριὐι modo per visiones, modo per semma, modo per internas inspirationes. Enthusiastie hodie gloriantur de chremati sinis, ita seipsia dcludunt propriis imagination ibus. Christiani hodie non habent
nisi duos chrematisinos, unum antiquum, alteriunnovum, vel quotidie contingentem. i. Scriptura est divinum oraculum. Sic enim v catur, Rom. ii. Haec nostrum Urim &Thun
1. Operatio & essicacia Spiritus s. in cordibus nostris, quam per verbi lectionem & p edicati
nem exercet, cum aperit oculos intellectus nostri,& nos secit intelligere oracula & mysteria Scripti rae , cum testatur cum Spiritu nostro quod simus Filii Dei, Rom. 8. cum . animae nostrie dicit quod ii Deus silutis nostrae, Psil. 3s. Huc etiam pertinent exauditiones precum. Hae enim sunt divinum responsiim. VI. Denique Munt Cornelium nil aliud petere 2 Petro, quam audire ex ipso verba, scilicet salutis ut cant r, Ach. ii . . Vocantur simpliciter verba, quia haec demum verba verborum nomine digna, quae merentur audiri. Omnes alii sermones sitat ni gae & vanitates. Haec deminii vera verba. Primum
verbum est Christus Patris unigenitus Post hoc sentverba creationis per quae omnia secta sunt. Dixi: fiat, 3c factum est, Genes t. passim. Post haec sunt verba siliitis. Coetera omnia verba vanasiint. Haec enim verba continent tautare illud consilium quo sanari possumus ab omni miseria.
TT Actenus vidimus quomodo Petrus ad conve L Liendum Cornelium vocatus sit, externe quidem per servos a Cornelio ad Petrum An
415쪽
tali misses interne vero per visionem & allo
quium spiritus S. Sequitur nunc, ouomodo hoc opus , ad quod ita vocatus suit, exsciiuutus sit &eis erit. eo porro quatuor partes in hoc & secuenti capite rectant explicandae. I. Petri & Cornelai conventus vel congressias. II. Congressbrum σταγιρυλ ια sti: colloquium. III. Colloquii fructus - α essectus. IV. Hujus effectus & totius operis cons uentia varia. Vide clariorem divisionem in
His vessibus primum caput describitur, vid. Pe- tri & Cornelii congressius: - i. Quomodo Petrus ad Cornelium prosectus
, et. Quomodo a Cornelio exceptus sit. Profectio Petri ad Cornelium sic describitur :I. Postquam ex servorum propositione intellexerat . quis fuerit sensus & quae intentio Spiritus
S. in visione omnis generis animalium, nuper exhibita, scit. docere, quod Ethnicis quoque praedicandum sit Euangelium. vocavit servos Cornelii in domum. &hospitio eos excepit. Versu sexto ipse dicitur Hic vero dicitur ipse alios. Nec verisimile est Petrum, qui nec aurum nec argentum habesnt, pro pecunia sua diversoritim ibi conduxisse, sed liberalitate Simonis rc Ecclesiae Joppensis receptum esse , quam deinde liberalitatem etiam impetravit pro his scrvis Cornelii. Habemus hic exemplum P quae nobis
adeo recommendatur in scriptura , Roman. ι 2. v. 3, Hebr. I 3. v. a. r. Petri . v. q. Sed quid
est Est hospitum & peregrinoriam, qui ad nos veniunt, hilaris .& liberalis receptio, initor . cap. 28 v. 7. Haec multis abusibus est obnoxia, ut saepe non sit virius, sed vitium. Sunt enim homines φιλοξινιι variis modista causis. i. Professione ac lucri causa. Hi sent qui publica aperiunt diversoria, ut excipiendis & tractaneis aliis suum victum qio ritent. Hi plerumque magis sint quam φιλοξενοι. Nam quanto quis magis peregrinus, tanto nugis eum expilant. Non siint illicita nec inutilia in Republ. talia α. & pessime se res habet, cum ne ro pecunia quidem datur hospiti tam in urbe, Iu-ic. ip. v 9. modo duplex abusus vitetur: i. ut
operam suam collocent hospitum necessitatibus, sed non hospitum lasciviae, impuritati, ebretati. a. ut operae& sumptuum justum pretium postu- l eat, non tondentes, emungentes & exspoliantes l
suos hospites, quos iub tectum suum recipiunt.
Quantum vero naec species φιλοξινιας vulgo degeneret , norunt optime,qui talibus hospitiis utuntur.
Ole'. Quomodo victum acquireremus, si hoc non faceremus 3 Resp. Satius foret sine victu morereris, quam tali victu te ad insernum sagines. Plerumque tales sunt hi hospites, qualis ille, Luc. i 6.
r. Compassionis&commiserarioliis ergo, cum iis, qui egent & propriis nummis vichum dedi verasorium comparare non possunt, de hospitio 3c victi irrospicimus. Haec vera φιλιξινι , quae ut semper, ita tunc praecipue est necessaria, cum non tantum inter nos habitant pauperes, sed multi exules ad nos veniunt, Iob 33. 3 a. Matth. 2s. 3s. Luc. 1o.ῖ .
Ei a. s8.6, 7. Act. 28. 7 Praesertim hic debetur Christo ec miniaris ejus, qui non habent ubi declinent caput, & Euangclii causa saepe exu
3. Humanitatis, comitat is & amicitiae ergd. non indigentiae causa. Sic Abraham, Gen. i8.2, 3. Sic Loth, Gen. iv. i, 2. Sanas , Iud 6 i 8, i V. Ma-noali, Iudic. i 3. is sic& hodie decet peregrinis omnem exhibere humanitatem. Sic ec nobis hodie licitum amicos invitare convivas, praescrtim aliun de venientes. Cavendus tamen est abusus cui haec hospitalitas obnoxia est. Solemus enim hospites nins ros cibo & potu ingurgitare usque ad ebrietatem. Sic fit hoc tempore encaenioriam. Habuit Belgium laudem sobrietatis, sicut Germani vituperium Σrie. tatis. Sed vali quantum quotidie de hac laude amittitis. Vitate ebrietatem, quae corpus perdit, animam incrassat , pietatis exercitia impedit, vin alionis functionem retardat, gravissimorum scelerum causa saepe est, & horrendo donorum Dei abusii Deum contra totam Rempublicam exacerbat. Huc etiam pertinet, cum divitiarum ostentandarum causa magnifice hospites nostros tractamus,ut Hishias, Esa. 38 4. Est etiam hospitalitas ex ossicio, ad quam peculiari ratione ossicii obligamur. Sic Diaconi de Phaeonissae debent ei se hospitales, i. Tim. y IO. Sic Episcopi, i. Tim. 3. a. At quomodo hi posse sunt ei se hospitales, cum aurum & argentum non habeant. Actor. 3. Annon hinc sequitur Evisci pos debere habere tam lauta stipendia, sicut in Paratu, iit possint esse holpitales 3 At Episcodi in Papatu, qui tam lauta stipendia havent, quales alunt hospites praeter equos , canes venaticos ec scoriar Ccc
416쪽
α. Deberi ministris stipendium lassiciens, ut non soli im se & domum suam honei te alere, sed etiam in hoc bono opere abundare possint, non est dubium. 3. Sed cum id aliquando deficit, non ideo cessant esse hospitales. Faciunt enim tunc quod Petrus secit, qui hospites suos invitavit ad alienam mensam, id est, Ecclesiae & piorum liberalitati eos
recommendavit. Hoc non debet vitio verti mini. stris Recommendatio enim hujus virtutis ex ossic io ipsis incumbit, quam datis occasionibus non possunt intermittere.
II. Postquam hi hospites cum Petro pernoctata sent . altero mane cum iptis prosectus est Caeci aniversus , ut Cornelio verba Euangelii praedicaret. Apostoli non erant unius Ecclesiae doctores ec Antistites, apud quam perpetuo manerent, sed erant doctores universales. qui passim in omnibus civitatibus 5c locis Euangelium docebant, prout a spiritu sancto mittebantur. Sic Petrus ex urbe Lydda vocatus cst Ioppen ; Ioppa Caesaream. Quamvis etiam subinde habuerint auditoria ampla. ut pleno reti possent piscari & eodem hamo multos simul
pisces capere, eadem concione multos convertere, plerianque tamen multa milliaria emetiri coaeti sunt, ut uni alicui funiliae, vel uni alicui homi. ni hic illic Euangelium praedicarent, ut factum Eunucho, Cornelio, Lydiae, Commentariensi ,&c. Hoe ministros hodiernos, I. excitet ad patientiam laboris. Si dissicile est unius loci Ecclesiam curare , quanto dissicilius passim circumcursitare per urbes 3 a Soletur si non semper habent auditoria stequentia, sed paucis tenentur concionari. Sicut fontes semper eandem copiam aquae ero tant, sive pauci sint qui hauriant sive multi; ita ministri os rem per debet eructare diligenter se monem Domini, sive pauci sint qui audiant, sive multi. III. Abierunt autem cum ipso quidam ex fratribus Ioppensibus, id est, quidam ex iis, qui in civitate Ioppe Euantelium receperant & Ecclesiae Christianae erant insui. Quod circumcisi Iudaei ad Christianismum conversi suerint, patet ex v. s. hujus capitis. Quod fuerint sex numero, dicitur cap. ii ia. Quo fine abierint, ficilς conjicitur.
vid. I. ut Petriam, quem amabant, comitarentur &contra periculum custodirent. a. Sumesit eos secum Petrus ut testes in tali opere, quod tibi aliquando coram colle o Apostolorum justificandum esse sciret, unde etiam ad testimonium coriun provin i, cap. 1 I. ia. 3. Iverunt desiderio videndi quem
successum praedicatio Euangelii si habitura inter Ἀ- circumcisia. Tria igitur sunt quae ex hoc comitatu Petri disci possunt: i. Amor ac fide itas auditorum erga mines ros. Solliciti fuerunt de Petri salute, ideo eum comitati
r. Prudentia ministrorum iri gerendis res,us ad ossicium pertinentibus. Omnia ita gerenda, ut ratio possit reddi Ecclesiae. Ideo testes secum sumpsit Petrus, ne sinistra interpretatione perverti Diri quod egerat. 3. I siderium omnium fidelium, quo succes sum & incrementum Ecclesiae desiderant. Desiderium hoc videndi impulit hos viros ad comita dum Petrum. Hoc desiderant omnes fideles, nec sunt contenti, ut ipsi verbum habeant, ita etiam ut ad alios regnum Dei veniat, desiderant α. Thesi
IV. Sequenti die ingressus est Caesaream. sisea δ: Ioppe distabant quindecim horarum itin re. Hoc iter emensus est Petrus duobus diebus. signum prospei i & expediti itineris, quod nos docet Deum assistere iis, qui in viis suis peregrina tur & legitima vocatione. Nuntiam est hominis vita in periculosori ibitu, quam cum est in itinere. Ibi enim pericula tempestatum, valetudinis, latronum, ferarum, habenda, Z c. Sed quil timae vocationis causa, cum pio comitatu ue ciunt, sciunt se Deum habere protectorem & pr speratorem itineris. Cogitent tales, Deum non s liim domnari ubi habitant, sed p m. Currant modo viis legitimis, viasque suas Domino commendent, ut Gen. 18.2o. eique proponant promissiones quas hae de re dedit', Prov. 3. 23. PL9 I. v. II. 3 2, i 3. Psal. iri. 8. & dabit liquitur Paulus, Roman. i. v. io Quod liraelius egredientibus ex AEgypto contigit, Exod. I 3. 2 r.
idem etiamnum hodie fidelibus contingit in suis itineribus & omnibus actionibus legitimis. Vide Non quidem nubes miraculosi, sed tamen vera protectio Quinque sunt necessaria vi toribus , quae Deus Istaelitis viatoribus dedit in doserto, dc nobis quoque dat in hoc itinere huius mundi , dabit quoque invocantibus ipsim in particuloribus itineribus. i. Sanitas de robur corporis. Hoc dedit Deus, Deut 8. . Pal. r. Vines. Has dlait. Deut. 8. 3. Cibus d potus. Hunc d licum dedit cotu iacta, manna, aquam ex petra... Pr
417쪽
vi Protectio contra hostes. Sic Exod. I7.
Num. a I. cum pugnarent contra Amalek, Deus
iuvit. s. Ductum. sic dedit nubem dc ignem. Sic nobis hodie dat vi etiam & ami etiam, ianitatem corporis, vitam ic robur spirituale, praesidium An-blorum , ductum verti. Hactenus quomodo Petrus ad Cornelium profectus sit , inuitur quomodo a Cornelio exceptus sit. Hic iterum multa particularia. I. Cornelius eum exspectabat, scit. cum desiderio. Eousque prosecerat Cornelius in Christiani uno, ut miseriae suae sensu onustus. dcingenere
ab Anselo edoctus Euangelistam esse in Ioppe, qui
conmim salutis dare possit , adventum hujus Euangelistae anxie desideraret. Hucusque etiamnum nodie multi profecerunt in religione. ut scit. i. Miseriam suam magna cum trillitia sentiant. a. Christum in Evangelio revelatum desiderent, ec festiant ipsum ad se intrantem videre. Sed interim inhabitationem et gratiam Christi in se nondum sentiunt, sed magis premuntur sensu irae, quam reficiuntur sensu gratiae. Desiderant itaque adven um Christi, euangelizatur quod sint recepti ingratiam . stantque parati cum excipiendum. Si modo hoc desiderium verum in se sentiant, acquiescant, etsi praesentiam Christi nondum sentiant. Tales enim sunt qui aperierunt ostium di habent promissionem adventus Christi, Apoc. 3,ao. Per angelum pulsaverat Deus; cum ad hunc pulsum aperuis Iet ostium Cornelius . intrat Petrus cum promissione & sacramento Euangelii. sic verbo Legis it mandato Euangelii pul-Le. Si hoc pulsu moti ostium cordis modo aperiamus, id est, desiderium animae extendamus, imirabit Euangelii promissio & gratiae sensus.
II. Vocavit ad se omnes necessarios amicos.
Ubi est sitis A esuries salutis, ea non satiatur ad- mione propriae salutis, sed durat donec obtineas
salutem eorum, quos amas ut te ipsum. Si persecti essemus in amore, omnes homines amaremus,
sicut nos ipsos. Id enim lex requirit, Matth. 22. Sed quia spiritualis amor in nobis exaruit, eos tamen adhuc amamus sicut nos ipsos, quibus vinculo sanguinis juneti, ic erga quos storgarum si un-ma accensi sumus. Quoniam igitur consanguineos nostros amamus , ut nos ipsos, appetamus de operemur salutem eorum, ut propriam. Hoc sanἡ a mentum est, suod movere debet parentes, ut
filio . ucent in timore Domini, ec secum adducant in domum ubi Euangelium praedicatur, se cundum exemplum parentum Christi, Luc. r. Discimus etiam hinc. quod quamvis . ad omnium amorem obligati simus, de- tamen consanguineos de amicos plus amare, a. Petr. l. v. 7. Sed
hic saepe magis in excessu quam in desectu pecca
adorat, propter quod Petro reprehenditur, dicente , Surge, namψαο homo δειm. Si nihil aliud intendisset hoc occursu Cornelius. quam implere
praeceptum quintum, ec honorare suum praeceptorem ac doctorem , reprehensus non fuisset.
Sed vir bonus committit sphalina ic homini Petro intentat honorem divinum primo praecepto eXactum. Discrimen est inter honorem quinii praecepti , qui est civilis , dc honorem primi praecepti, qui est religiosus , dc devotionem cordis includit. Hoc discrimen tantum est quantum inter Deum de hominem. Lex Dei nos obligat ad honorem ac amorem Dei di proximi. Et tamen Deus
in duas tabulas distinxit praecepta legis. Cur Z P
tuilliet unam tabulam Lacere tantam. ut decem praecepta caperet. Distinxit tamen. Cur 8 ut d ceret honorem proximo debitum esse alterius naturae, quam qui debetur Deo. Hunc igitur religiosum nonorem Petrus a se amolitur, dc pro causa allegat, quia fit etiam homo. Unus homo alterum hominem non debet prosequi religioso cultu.
At ego riue homo sum actu. Ergo tu me non debes religiose adorare. Idem faciunt Paulus de Barnabas, Achor. i . I . dc Angelus A c. i9. Q. lc 22.8, 9. Quantumvis sit hoc essicacissimum testimonium contra adorationem sanctorum, tamen
idololatrici Papistae non cedunt, sed oblatrant, vel tantum ad tempus prohibuisse, quamdiu esset adhuc in statu humili, & adoratio ejus Iudaeis scandalo sutura esset, vel prohibitisse Petrum adorationem sui, non quia sciret sibi non competere adorationem, sed quia voluerit ostendere se humilem essedc non cupere, ec proinde nos non debere omittere etiamsi illi prohibeat. Sicut aulici aliquando honorem detrectant, & tamen nos non cessamus eos honorare; sic etsi Petrus honorem, qui competebat ipsi. prae humilitate recusevit, tamen nos non debere cessire putant ab adoratione. Aliud vero indicat ratio quam allega Petrus, cur adorationem sui prohibeat. Dicit se hoc prohibere, non quia humilis sit, Zc non homo sit & non debeat adorari. si Christus tan-
418쪽
tum homo eget, adorari non deberet propter ossicium mediatorium. Cur igitur Petrus propter Apostolatum Z Habemus hic exemplum, quo Obligamur illicitos honoro non tantum non quaerere, sed ne oblitos quidem admittere, sed quouambitionem dc honoris cupiditatem in nobis debeamus restringere hac consideratione, quodsimus h L lnei. Primum peccatum fuit ambitio & studium emergendi ad celsitudinem Deo parem. Sicut hoc fuit primum , ita etiamnum praecipuum , quod in nobis regnat, ut nihil sit communius inter limimines, quam quod unus quaerit super alios domi- lnari, eminere, ab at is metui & adorari atque co-lli. Qui hoc faciunt, debent cogitare, quod etiam homines sint sicut alii. David, Psal. 9 v. ult pre- icatur , Deus iaciat , ut Ethnici sciant se homi- In esse. Quid, an igitur obliti erant se hominis esse: immo hoc saepe nesciunt de obliviscuntur homines. Magistratus, heri, divites 5c victores alios lita despiciunt ac consumunt , ut parum cogitent se etiam homines esse. Lupus parcit lupo, quia novit se etiam lupum esse : Sed homo ita persequitur hominem, ut obliviscatur se etiam hominem esse. Sic pii saepe murmurant clim se vident aeque a Deo affligi ae alii. Quasi vero non & illi sint limmines, qui aeque mala merentur ac alii. Sic qui ita sunt occupati in acquirendis huius vitae bonis. ut pruna temporis Ic diligentiae impendant coelestius , illi certe obliviscuntur se homines esse de mortales. Quaeso nunquam obliviscamur nos homines esse, sed saepe ingeminemus illud Davidis,
sidera etiam illud Ecclesiastis 6. io. Solus Deus vult esse excelsus, Esa. s. i6. Nostra salus incipit ab humilitate, sicut perditio a superbia coepit. lPraesertim postquam peccatores ficti sumus P non ldebemus tantum cogitare nos esse homines, pulverem & cinerem, sed cum contritione debemus cogitare de perpetuo ob oculos habere, nos esse miscroaec turpes ac abominabiles homines. Si fies ciemus. suturum est . ut quamvis simus homines
c hominum filii, tamen ut filii Dei simus habendi
CONCIO CXXIII. I Tnimii ad colloquium Petri di Cornelii, id-ν que duplex:
i. Particulare inter Petrum & Cornelium in
atrio domus.1 . Commune inter Petrum lc omnes quos Co nelius convocaverat, habitum intus in conclavi. Postquam convenissent Petrus ac Cornelius, &se mutuo salutassent ac excepissent, ad tempus in atrio domus colloquutus est Petrus cum Cornelio
Colloquutus enim domum introiit, Notat vox colloquium familiare de rebus familiaribus, dig. de sanitate . de tempestate, der bus novis, ecci De talibus & similibus sine dubio Petrus sub initium cum Cornelio loquutus est, antequam ad serium illud de relisione colloquium
transiret, idque propterea, ut nimiam illam v nerationem sui, qua Cornelius laborabat, quaque vel adorare ipsum cupiebat, temperaret, ne ea impeditus minus libere cum Petro ageret, & ex eo disceret. Par quidem est, ut auditores ministros venerentur, sed illa veneratio debet essetemperata . ne impediantur libere cor suum effindere, scrupulos suos exponere, & quod scire cumunt, interrogare. Non debent eos suscipere ut imperia tantes Dominos, nec ut Deos vel semideos, qu
riim non digni sunt corrisias calceamenti solvere aut pedes oscularῖ, ut sibi cupiunt fieri Antichriastiani Praelati. Ideo Deus non per A los sci per homines iis lem infirmitatibus obnoxios Em
sam suam vult docere, ut tanto libentius discerent. Et hoc fine Petrus hoc familiari collo uisse Cornelio insinuavit, ut comprimeret immod ratam illam venerationem, qua Petrum etiam a
Ad tempus hac familiaritate usus intrat in conclave ad eos, suos Cornelius vocaverat, eosque alloquitur, cui alloquio Cornelius respondet, ec ad hane responsionem Petrus prolixa concione replicat usque, ad V. H.
In primo alloquio Petri duo habes: i. causam alloquii, r. alloquium ipsum.
Causa alloquii erat, quia intrans conclave invenit tam multos congregatos, omnes scilicet aut
plerosque incircumcisia Ethnicos. Fuerat Petriis scrupulosus, ec vix adigi potuerat, ut ad solum Cornelium intraret. Sed cum ingressus vidit sibi
cum tam multis incircumcisis conversandum, recrudescit scrupulositas, ut non audeat conversitionem ullam cum ipsis incipere, nisi praemissi GL
licita excusatione. Est hoc argumentumi. Infirmitatis Petri. Habebat verbum ac mandatum Dei, ut sine scrupulo etiam ad Ethnicos in
419쪽
traret Se Euangelium praedicaret. Huic mandato paret& ad Cornelium vadit. Sed ubi videt plures ouam putaverat Ethnicos congregatos , denuont scrupulosus. Sic saepe fides nostra allisiose fendiculis patitur quandam si ncopen. Vide Matth. cap. i . ubi Petrus fidem habens, dc vi fidei mari sese committens, ubi mergi incipit, ingentem patitur fidei syncopen . Sic idem, Gal. c. a. sciens ct crebra Christianos non debere uti caeremoniis Iudaicis, tamen conversationi Iudaeorum implicitus, & contradictionibus eorum tentatus cum Iudaeis judaizat. Discamus inoffenso pede pergere postquam bene coepimus, nec terreri otiendiculis. Discamus Galat. 2. v. I . ne
claudicemus in utramque partem. Recordemur sepe quid Deo promiserimus & juraverimus, ne recedamus. Sit tamen etiam selatio piis, ne in talibus fidei in vitae deliquiis & concultionibus fallitatem cordis concludant. Fuit enim etiarn in Petro, adeoque non falsitatis sed imperfectionis a gumentum eis. a. Oidentiae Petri. Non tantum in se conspectu hominum incircumcisorum aloquid fidei passus est, sedec infirmos fratres cui secum erant, scandalum passuros metu in Itaque ex taphoris rem sibi licitam noluit peragere nisi dempto scandalo. Et revelatione Dei per visionem sciebat sibi licitum esse ingredi ad Gentes de circumcises. Quia tamen sciebat . infirmis & r center ex Iudaismo conversis Christianis , qui a Ioppensi urbe cum ipse prosecti erant, hanc rem suturam scandalo, pr emisit hanc excusationem, qua rationem ostendit cur ita faciat. Sic in omnibus actionibus videndum non tantum quid liceat, sed etiam quid conducat & aedificet , i. Corinth.
v. i a. si quid licitum quidem, sed nec necesi rium nec utile ad aedificationem, decet omittere.
Si quid licitum sit, sed tamen e: iam iactu necessarium nam & adlaphora fieri pollunt necessisti decet quidem iacere, sed ita ut per justas rationes
Alloquium ipsum Petri dota habet partes: I. Exculationem sui faciLII. Interrogationem de causi suae vocationis. In excusatione duo sunt i. Factum quod excusat, ingressum scilicet ad
, Causa ipsa θ: ratio qua iactum suum excalat.
Factum quod excusat sic describitur : scitis o LI COR. CAP. X. 3 p
vos quam sit illicitum homini Iudaeo sese commiscere cum alienagenis, quasi dicat, qtiandoquidem notorium et t. conversationem Iudaeolum cum Ethnicis este illicitam . ante Omnia ratio mi-j hi reddenda est, cur ego, qui Iudaeus sunt, nihilominus veniam ad vos, qui ellis Ethnici ec incircumcisi. Duo hie quaeri post uni. i. Ubi interdi in Iudaeis Ethnicis non agglutinari nec conversari Z a. Si nefas Lit Iudaeis conversiri cum alieni-gcnis, qui potuerunt commercia cum illis exercere, & alias neces larias conversatibnes cum illis
instituere, praesertim postquam ab Ethnicis estent victi, eosque haberent habitantes inter se, & ipsi vicissim inter Ethnicos essent dispei si Z Rei pondeo
ad utrumque: i. Exprcstum praeceptum hac de re non legimus, nisi illud particulare de non contrahendo cum iacircum citis matrimonio , irec iaciendis cum illis foederibus, praesertim cum illis scptem Gentibus anathemat devolas, Deutcr 7. a I. ad 7. Esdr. 9. v. a, 3. 2. Et sit autem lex Lia conjug a dc politica foedera cum Ethnicis interdicat , tamen constitutionibus humanis ac consuetudinibi is paternis illa lex suit ampliata, ut etiam a conviviis ecconvictu dc privato congressu Ethnicorum abii inuerint , unde etiam Gentes omnes contempserunt tanquam canes & impuros, sicut &ipsi vicissim a Gentibus contempti sunt. Sed haec non erant divinae institutionis sed humanae consuetudinis.
Ohest. At legimus de Daniele, c. i. v. 3. 'uod noluerit se polluere cibo regis. Ergo fuit divini mandati, non vesci cum Ethnicis. 'sp. Daniel non abstinuit ab Ethnicorum cibis, quasi in se illicitum esset vesci cum Ethnicis, sed quia fieri poterat, ut Ethnaci tales cibos ei proponerent, Suibus vesci non licebat Iudaeis perleis m, e. g pisues de bestias lege impuras, Deuter. i . bestias cum sanguine, idolothyta. Cum etiam esset intentio regis Danielem cum sociis lauti cibis quali saginare, ut fierent pulchelli, &gynaeceo grati aulici, Daniel noluit huic gulae indulgere ac laetemperantiae, scit impetravit libertatem vivendi temperanter , ut opus est illi, qui vas suum cupit possidere in sanctitate& honore. Non isitur tam divinae tristitutionis quam humanae consuetudinis erat . absine re a congressu politico cum Ethnicis, quamvis ine ab omni quidem congressi abstinerent. 1ed tantum ab eo qui non erat summe neces aliuς. Quilia cniri iob humanam societatem neccsatium erat , non detrectabant, ut vel ex lo ea emplo Salomonis
420쪽
patet, qui cum rege Tyri contractum & foedus mi ita laedificandum templum, I Reg. s. Etsi autem praeter fugam conjugii mhil in hoc genere peculiari legeDeus determinavit tame illud divinum mora est, ut quantum fieri potest, iugiamus consortia di familiares conversationes cum iis . quiificantis. Hoc discrimen etiamnum durat, ut alii
sint impuri, id est, in statu naturalis pollutionis constituti, alii puri , id est, per gratiam Dei justi.
ficati, sanctificati. Fides enim non est omnium sed aliqui adhue sunt homines mali te distorii. a.Thes 3. r. Haec impuritas est intra & extra E reli ione ec pietate alieni sint. Quoniam enim clesiam visibilem. Qui enim non sunt regenis, natura ad malum proclives sumus, necet sario vi- eorum mens ec conscientia polluta est, Tit. i. a ctanda sunt commercia illorum . qui nos ad malum i quia per fidem non purgata, Act. te. 'pelliciunt ,& pravo exemplo magis insciunt. Vide
1 Cor. 3s 33. 2 Cor. 6. iis, 16, 7. Ap . S. v. . PiaL i. i, 2. Praesertim hoc fine cavendaea. Impuritas serenua vel ecclesiastica, qua aliqui a Deo ita relinquuntur, ut incedant suis propriis viis, & sedeant sine vocatione, sine testamen sunt conciones heterodoxarum dc idololatrarum, to gratiae, non sint populus Dei. non sint Ecclesia, quippe quorum verbum est instar serpentis cancri, in qua Deus sit, peculium colligit. Huic oppon
a. Timoth. a. v. 17. Videa. Iohan. P. Matth. 7- turpurios Ecclesi lica, qua Deus gentem aliquam
i vocat ad communionem Ecclesiae dc foederis, dat- Ratio ipsa, qua factum suum excuset est haec: que ipsis verbum & statutastra Tale olim erat dia Sed Deus mihi ostendit . ut neminem hominem scrimen inter Iudam & Gentes, Pi l. i 7. io. roe communem aut pollutum dicam. q, d. sed 'uia i EA. q. t. Ac'. i .i6. Hoc discrimen etiamnum Deus per visionem sipeciali mandato contrariumlin N. Test. durat, ut aliqui populi sint confinde- mihi inj unxit, non roiluin veteri consuetudini plus t rati Dei, in quibuς habet sitam Sanctam tribuere, quam Dei mandato. Eximium hoc in t aliqui non sint. Verum quidem est. quod Deus in Petro obedientiae exemplum , quod mandatum N. Test. hanc Ecclesiasticam & externam purita Dei anteponit consuetudini quantumvis veteri &non inutili. Noterit hoc Pontificii, qui veteres consuetudines retinendas putant . quantumvis Scriptura contrarium mandet. Si Petrus ita secise
set, qui placuisset Deo λtem valde extendit, & multo plures populos ad
externam communionem sorderis vocavit, ut est Actor. 17. 3o. 8c 3 . nondum tamen est universolis , ut natet ex experientia, & praesertim ex e
ctione Iudaeorum, nec sorte unquam eritumve Quo sensu autem Petrus dicit neminem ampliust suis. hominem c muuem aut impurum esse appellan- 3. Impuritas caeremonialis, posta in eo , quod dum An igitur in N. Test. discrimen hominum i Gentes carebant ornatu illo canemoniarum . quo ita est ablatum inter clesiam & eos, qui ab Sin Deus per Mosen Israelitas ornavit & purgavit acaelesia sunt alieni t An iam non amplius est illud in- i Gentibus separavit. Antequam Moses in mundum ter homines discrimen, quod alii sunt regeniti, veniret, jam erat in mundo hoc discrimen. ut Deus austificati, abluti, puri , alii Iero irremnim, impu- aliquibus daret suum verbum, dc eos in suum sci m polluti,&e Annon hic docetur gratia uni er-ldus reciperet, caeteros sineret ire suis viis, nec eos salis . quod Christum omnes homines senti haberet m populo suo. Sic statim ab initio ex fi- 'ocati, lanctificati & suiscienti gratia ad tautem milia Sethi sibi collegit Ecclesiam. cceteros sivit imbutit An Chiis i in N. Test. tenentur cum ire suis viis, Genes 4.&e. Sic inter posteros Sethi uno homine aeque similiariter conversari atque 'foedus fuit penes senium&fundiam eius, Gen o. cum altero.sine observatione discriminis inter pios v. z6. Sic inter posteros Semi penes Heberrum αδ impios Z Re p. Petrus hic non to 'itur de puri-l posteros eius. Et denique inter hos penes Abrah tate & impuritate omnis generis, sita tantum delinum di filios ejus usque ad Mosen. sed post M caeremoniali impuritate . quae per legem Mosis erati sen non tantum ad Qeteros omnes populos verbum introducta. Triplex est puritas& impuritas homi- Dei non pervenit, sed etiam per caeremon aspos num . secundum triplicem legem , quam musi tus est paries intemerinus. Ephes a. t . ut non Israelitis dedit: posset verbum Dei ad Gentes pervenire.Sicut Ad i. Impuritas spiritualis vel moralis, qua homi- mum paradiso exclusit, ne posset ad arborem vianes natura sunt impuri reatu & macula peccat pervenire, Genes 3. Sicut templum atriis fuit Huic opponitur puritas grati Iustificantita&ι - circumdarum, ut non possient in illud per ii re