장음표시 사용
421쪽
Gentes; itarer caeremonias Mosaicas, ita separavit I adhuc sunt in morali & naturali impuritate Israelitas a Gentibus, ut non possent Gentes par-l sanctum objiciatur canibus, Matth. 7. KQ pro testticipes fieri Euan stelli Sicut enim Deus qxiosdam i caeromoniarum desectum nemo amplius arcetur a cibos a caeteris cibis separavit, eosque pronuncia-l templo & a sacris Euangelicae Eccletiae, modo strit puros , caeteros impuros, Deut. i . non 'uod purus corde ec vita. Et hoc nomine Letandum no in se puriores essent, sed ut essent caeremoniae & l bis. Erat gratiis dignum maximis, 'quod Ethnici quasi ornatus ae habitus vel nota centurialis sili, i non ita erant ab Ecclesia exclusi, quin possent adiab re qua Israelitae separarentur a Gentibus, agno-l mitti, si fierent proselyti& cmemoniis sese si ib-Derenturque esse purus ille & sanctus populus, qui mittorent. Quanto magis igitur de t esse gratui a taeteris Gentibus tantum differret, quantum pu- nobis, Quod admittimur ii ne hoc onere. ut appel-rum ab impuro ; ita caeterae omnes Monicae caere- hatur Act. s. IO,a , 2 8. Qu.anto facilius isti turmoniae habuerunt hunc finem. Praecipue quidem mmc est religionis opus, tanto libentius illud susci lanificabant& adumbrabant mysteria N. Test sed piamus. Dulce est jugum Christi , quta nobis tamen etiam hunc finem habebant, ut essent mu- Ethnicis impesuit, M. ali. I i. immo dulcius quam rus intergerinus inter Israelitas & Gentes, ne per quod Iudiati,quit. amen erant filii regni de naturales nimiam conversationem vel impuritas Genlium rami. transiret ad Israelitas, vel mysteria Euangelii trans- Facia excusatione subjungit quaestionem curirent ad Gentes. Hinc vocantur vocatus sit. Non quaerit quia nesciebat. Erat enimus, Hebr. 9.io. quia essiciebant externam illam l a Deo S servis Cornelii institutus. Sed quaeri , ut dicar em puritatem, cujus defcctu Gentes sciat, qui Corneliuβ erga verbum assecuis sit, de Israelitis separabantur &a factis eorum exclude- qua parte verbi maxime indigeat. Sicut medicus tantur, nisi prius cis parietem in tergerinum ve- igro selet proponeta quaestiones, ut sciat qua partenirent, dc caeremonialiter purgarentur acceptatio. quo morbo laboret, ita concionator auditorem ne rituum. Praeputium erat super Gentes tanquam i interrogat quid velit, ut intclligat quo pharmaco stigma, ouo proscribebantur ex republica Israelis, i indiguat , aiar prehensione, an institutione, ans & declarabantur populus reprobatus, cui aditus ad l latio, foedus gratiae non pateret. Tantum aberat, ut in V. T. vocatio dc gratia ad conversionem sussiciens fuerit universuis, ut etiam Gentium vocatio fuerit illicita, & Gentes pariete intergerino a gratia Vocationis fuerint exclusae. Habitabant Gentes in finibus, immo in civitatibus Israelitarum , scit. postquam a Gentibus devicti essent, & tamen Israelitae non patiebantur Gentes ullum habere secum in sacris communionem, sed Ethnici ipsis adeo erant impuri, ut etiam abominationi. Hinc Christus canes appellat , de se non mimum ad Gentes esse ait, Matth. Is. 2 , 2 s. Iohan. '. Hinc ec discipulos prohibuit Euangelium praedicare Gentibus. Mati. io. s, 6. Sed postquam Christus exaltatus est, haec caeremonialis impuritas est puSara, id est, anni hi lata de nulla vel nullius ponderis declarata, ut Euan tium praedicaretur etiam illis, It illi quoque ad Ecclesiim vocarentur, qui caeremonialem illam puritatem non haberent. Et hoc sensit Petro nemo amplius est impurus, quia nemo ideo indignus praedicatione Euangelii, quod esset caeremoniis Iudaicis destitutus, ec incircumcisus. Sacramenta quidem dc promissiones
ruangelii ne in N. quidem T. applicantur illis, qui Actor. Io. V. 3o,ῖ I, 32, 33 CONCIO CXXIV. Colloquium inter Petrum & Cornelium cum
amicis ejus divisimus in tres partes t. Alloquium Petri. a. Responsum Cornelii 3. Replicam Petri. Nupcr audivimus alloquium Petri quo ingressum suum ad tot incircumcisos excusat, & de causi, propter quam vocatus si interrogat. Hac vice considerabimus responsum Cornelii, quor . Causam enarrat propter quam Petrum voca
r. Gratias agit Petro quod vocatus venerit. 3. Promiti t attentam auditionem eorum, quae Petrus loquutus silerit.
DE PRIMO.CAusim vorationis enarrat per repetitionem apparition s Angelicae , quae supra nobis d
scripta cit, V. 3, ,s,6. & iterum v. 22. Aliqua tamen
in hac repetitione addit, quae supra non habuimula
422쪽
3. Quod eo die, quo Angelus ipsi apparuerat, jejunium celebraverit usque ad eam ipsam diei h
ram , qua Petrus nunc cum illo loquebatur. Qua autem hora Petrus Caesaream venerit, textus non dicit Colli tur tamen ex textu probabiliter . quod venerit v de mane, ipsa hora, qua ante quatuor dies Cornelius se ad jejutiandum dc precandum ac
cinxerat, ut sensus verborum Graecorum sit hic: Nudius quartus hac ipsa hora, qua nunc mecum lo-
ueris, accingebam me jejunio, & hora nona ejus iei, id est, tertia nostra pomeridiana, eram in precibus & tunc vidi Angelum, &c. Quaeri posset, qui Cornelius adactus ad cel brandum jejunium , cum jejunium religiosum inter Romanos & Ethnicos parum esset usitatum, O d inter Iudaeos, Ic vero Cornelis religioni Iudaicae non esset addictus, nec proselytus factus, verum adhuc inciscumcisus 3 rast. Non erat quidem Cornelius proselytus Iudaeus quantum ad publi-
esbionem .sed tamen quantum ad vatam exercitationem. Non erat extus Iudaeus, sed tamencam profesintus, Rom. r. a S, 29. Religionem Iudaicam publice nondum profitebatur, seu tamen sacram Scripturam inter ludaeos conversans legerat, Rex illa veri Dei cognitionem aliquam hauserat, miseriat suam agnoverat, gratae & salutis cupidus erat factus, sorte etiam seneralem a quam cognitionem
venturi Me ae it iberat, ut supra diximus, ideoque didicerat, Deum jejunando & precando satigare, ut vi m&media salutis sibi ostenderet. Huc usque Cornelius in religione Iudaica profecerat, et i nondum publica professione se illi adjunxcrat. Haec enim sunt quasi prima elementa 3: alpha tum silvificae religionis, scire fidelicet Deum esse,& esse remuneratorem iis, qui ipsum quaerunt, miseriam suam sentire, & gratiam ac salutis viam jejunando & precando a Deo petere. Sed unde Cornelius didicerat jejunium esse inter illa media, per quae sal us apud Deum quaerenda estZAn hoc sciebat ex luce naturae 3 Deum csse prccandum lux naturae etiam dictat. Sed i funium quoque esse rem Deo gratam , unde hoc latebat Cornelius' R O. Naturae lux & sensis sicile dictit , quod sinea unio homo vix aptus est ad serias &s ventes preces, ac profundam humiliationem sui ipsius c, iam D o, unde ec Gentiles tempore tristitiae Et calamitatis ad Deum clamaturi,jejunium adhibebant, ut patet ex h'st. ria Ninivitarum . Ionae 3. . sed in ne in Cornelius sit ne dubiojejunium esseculium Deo gratum praecipue didicerat cx Scriptura, &traxi Ecclesiae Iudaicae, ubi hoc exercitium mi
tum frequenter occurrit, praesertim anniversarium
illud & magnum jejunium, quod celebra tur de
cimo die septimi mensis, Leviti et 3. 27. A L 27.
scriptura partim praeceptis partim exemplis duplex
i. In unium spirituale. Eia. 3 3. 6. Hoc est jeju
nium ut Glvatis nodos impietatis . e. ut abstineatis ab impia oppressione proximi. Sic EA I. ri,ae,ic. Quare abstinentia 1 peccatis vocatur j unium rusta est subtractio pabuli & cibi quem apperimicarnales nostrae concupistentiae ac libidines, quoque alitur & saginatur vetus homo. Caro quae in nius habitat terpetuo concupiscit, Gal. s. 37. Quid eo cupiscitὶ Ut peccatum actuale siciamus. Cui enim peccatum laciamus, concupistentiam carnis perifici mus, v. i 6 patimur nos captivos duci subletem peccati, quod est in membrris nostris , R i; satimur nos trahi & inescari a carne, Iacob. i. v. is at quanto magis voluntatem carrus pers imi tanto magis carnem roboramus. Sicut qui aestu i
bris sitiunt, bibunt, putantes se aestum exilinei ros, sed quanto magis bibunt, tanto magis aestum& sitim roboranr: ita homines appetitum peccans in se sentientes, peccant, sperantcssore, ut commissione peccati appetitus peccandi cesset,sed quanto plus de saepius piacant, tanto magis appetatum Ec inclinationeta peccandi in se roborant. Quanto saepius adulteraris, scortaris, furaris, inebriaris, &c. tanto plus inclinationem scortandi, &c. in te rob ras. Qui noue igitur vult satis,cere praec toverbi, & occidere, crucifigere veterem hominem, terrenasue sua membra, discat hoc spiritualej unium. scit . ut n t ac recuset τα--:υς πιλειν. Ges.s I6.5 sim:. Θ, Rom. 8. 13. Hoc jejunu debilitatur, emaceratur, crucifigitur, O
cititur di quas si me enecatur vetus noster homo dc concupiscentia carnis. Si cui initiei iti negas ci- bum, tandem semes & appetitus ejus moritur: Sic si recusas explere desideria carnis & concupiscentiae, concupiscentra ipsa tandem moritur: Sicut ignis extinguitur, in continetur,ne moveri possit;
ita caro occiditur, cum concupis AEntia ejus non perficitur. Concupiscere malum est esurire, Goree voluntatem carnis, est edere ac bibere. Recusare
'oluntatem carnis perficere, in jejunare. Hoe j iunium debet esse perpetuum . di sine hoc exmor dinaria jejunia vana sunt. a. I unkim corporale quod est abstinentia cubo&potu praeterordinarium: iu , suscepta: In Pri'
423쪽
mmmendum corpus, ne impediat spiritum as rituali cultu. Talia jejunia sancti in V. &N.
Test. creberrime habuerunt. Iudari habuerunt jejunium statum anniversarium , habuerunt etiam Io jejunia libera,eaque tum publica, tum priva- , quae tempore calamitatis alicujus publicae vel privatae libere indixerunt de susceperunt. Sic Istae-
indixerunt j unium publicum, Iudic. 2 o. 26. David ivatum suscepit, a Sam. Ir. I6. In N. Test. et a uini exemplasanctorum jejunantium,Luc. a. v. 37. Aa 9. q. Act. 13. 2. 3. & I . 23. talia jejunia corporalia non tantum exemplis sanctorum nobis commendantur, sed etiam Prophetarum ec Apostolorum praecepti , Ioel. I. I . & 2. v. Ia, Is. I. r. .7. Proindejejunia ista corporalia
non debemus habere pro re ἰllicita & non necessaria, cui Christiani plane non sint adstricti, ωρο- tiussciendum, quod sumna cum cura ac sellicitudine sint a nobis observanda, ut nullum sit majus peccatum , quam illis diebus indulgere laetitiae comporali , quibus a Deo ad jejunandum vocamur,
Ea za. Ia, H, I . Quando autem vocantur a Deo
I. Cum magna calamitas impendet, &Deus se iratum ostendit. Tum enim nos debemus nos humiliare coram Deo jejuniis. vide Ioel 1.
2. Cum magnum aliquod te arduum negotium suscipimus ac periculosum, ad quod auxilio Dei v e indigemus. vide Matth. II. a I. Actor. IS.
3. Cum libidinibus nostris siccumbimus, nee
praevalere possumus . I. r. 9. 27. a. Cor. II. 8.
Calumnia igitur est Pontificiorum, cum iunt nos jejunia contemnere & diffudere , quam calumniam etiam ipse Christus expertus est, Matth. II. v. 18, 19. Non contemnimus ieiunia, sed laudamus tanquam exercitia divinitus instituta, adeoque ces ria dc utilia, si modo non contaminentur humanis abusibus. Hoc vero est, quod querimur, haec sancta exercitia jejuniorum aleo esse contaminata in Papatu, ut eorum jni Hanon tantum non sint
Deo grata, ta etiam exosa & a minabilia. Duplex est abusis in jejuniis Pontificiis: I. Impo iis, quod se simulantjejunare, cum non jejunent. Quis hoc, inquis, sinat 3 'θ. faci
i. qui jejunia ponunt non in abstinentia a cibis, sed tantum in ciborum delectu, ueaejunia o is compensisti Mahumeth Turcarum in
Alcorano suo etiam injungit certis diebus anni jeiunare , sed dicit : Die tota jejunantes noctu GJejunium solvite, tunc commedentes & bibentes sequantum libuerit, sere usque ad principium horae se quae solis ortum antecedit . dcc. Talia sunt jejuni Pontificiorum de aliorum, qui profanam eorum hypocrisin sequuntur. A nativitate usque ad Baccha nalia nillil nisi comessantur & pergraecantur die ac noctu, deinde M. diebus jejunare se dicunt, cum tamen ne tum quidem jejunent, sed tantum genus cibi mutent, idque non in pejus, sed saepe in melius. Et illis quadraginta diebus finitis, redeunt ad gulae indulgentiam, ne carnes non comedant sta vorent. Ibiunium tandem solvi debet, sed non selvi in crapulam & libidinem, sed ingratum reditum ad temperantem usum donorum Dei. Et cum tam parum aut nullo modo jejunent, tanto tamen cum apparatu externarum specierum& caeremoniarum a unium simulant ac ostentant, ut in nullum hominum genus magis quadret illud Christi, Matth. 6. v. iis. quam in Pontificios. . Qui j unant sine tristitia cordis ac humilistione. Id unium in se non est cultus Deo gratus. Qui enim Deus delectaretur assiimone hominum Sed tantum eatenus Deo placet, quatenus est m dium humiliandi cor, & impediendi lasciviam de avitatem coirris, qua vera humilitas cordis α:rvor precandi impeditur. Hinc preces &tristitiacumjejunio coniunguntur, Ioela. V. Ia, I 3. jei nium corporale sine precibus,mstitia & humiliati ne cordis tempore necessitatis tantundem valet, quantum vagina sine gladio ten re belli. Sicue enim vagina non alium habet urum quam ut gladium , quo pugnatur, praeservet, ne corrumpatur aerugine ; ita Jejunium corporale non alium habet usum, quam ut preces & humiliationem cordis, quibus cum Deo luctamur, preservet a corrupti ne libidinum. Verum j unium non tantum est maceratio corporis, sed praecipue maceratio animae, Psil. 3 s. 13. & 69. II. consistens in fletu & dolore super peccatis. Et corporalis abstinentia tantum est medium lasciviam carnis compescendi & veram humiliationem excitandi. Nostri dueri nunc etiam jejunant & torquentur fame, sed Trum cruciant aaimam dolore de peccatis. Nos debemus esse sis
y SI' 'uae es, re superstitio conssens in diversis.
1. Quod inunia certis diebus alligamur , qua
in rc ae seriae, iustorum, qWacta no
424쪽
diebus ante Pascha,circa tempora adventiri, quatuor temporibus anni , ecc. ita ut peccatum
dicatur committcre riui illis temporcitu non jemnet. Scriptura nullumj uniis diem constituit, imsimpliciter inunium fieri commendat . cum est jeciiunandi cauta, Quae quando inpubueis jIuniis Rehores Eecletiae velMagistratus discernant,m vatis vero jejuniis unusquisq, suo utatur arbitrio. Sic etiam Quamdiu jejunandum, non praeceptis definiri potest, sed pietati & prii dentiae relinquendum
clijusque, modo hoc generale praeceptum observetur , ut ad jejunandum vocati, extraordinaria abstinentia a cibo rc potu corpus maceremus,Mantum utile est ad acuendum dolorem de peccatis ecfervorem in precibus. Nam qui haec omnia praecepti definire catagunt, saperuitioso Saulo similes
x. Qiaod jejuniis vis merendi tribuitur. Haeci vera haeresis. Qui enim putat se jejuniis suis p
catum expiare Sc coelum mereri, Euangelium a negat & haereticus est. Vis j uniorum non est alia, quam coercere libidines carnis ec gravitatem corporis, ne obsint extraordinariae humiliationi defervori in precibus, quem Deus tempore extraordinarii periculi te necessitatis a nobis requirit. Nent iramus igitur haec sanctii exercitii, stat ira caveamus abusus, ut non simul contemnamus usum
ipsum. Considerate qualia sint haec tempora, an- non nos invitent ad jeiunia inspicite petrata quae grassantur, pericula quae imminent , onera quae premunt. Non siissicit his temporibus ordinaria temperantia, sed de extraordinaria abstinentis quiritur, ut extraordinaria fieri possis humiliatio
unum restat, quod ex hac parte textus discere possumus,videt. quod qui in negotio salutis pervenerunt ume ad veram humiliationem , iis non d tit gratia , quae porro ad silutem requiritur. Pelagiani et eorum socii dicunt, quod cum i mo ficu, quod per naturae & liberi arbitrii vires sacere potest,tummus sit obligatus plus gratis ipsi dare. Hoe negamus, quia voliuntatem Dei su iicit arbitrio hominis, de negat istam liberam Dei, quam teste Scriptura in distribi iti ne gratiae salvificae sequitur. Illud tamen dicimus, qu quicunque in participatione gratiae salvificae pvenit usque ad veram humiliationem, ei non utunt cineri gradus gratiae ad silutem necessariae. Dem quidem debitorem se non fecit homini naturali ci ejus arbitrio, sed tamen debitorem se quasi fecit illis, in quibus primum gradum gratiae salvificae , videlicet veram humiliationem operatus est. Sie patet ex exemplo Cornelii. Iseo usque prota erat in conversione, ut esset vere
humiliatus, miseriam suam sentiens, viam tautis sitiens, eamque jejunando ec precando quae s. Cum eo usque profecisses,mittitur Angelus, stolus do Spiritus, qui caetera ad salutem necessaria docent ac largiuntur. Id famam Paulo, Aeh. v. Postquam ille per visionem coelestem compunctim intino triduo jejunando & precando viam talutis apud Deum Detsivisset, missus est Ananias qui citera contulit. Sic Act.a.Postquam die Pentecostes illi tria millia hominum essent vere humiliata, ut ridesiderio exquirerent consilium salutis . sequitur revelatio Euangelii de gratiae confirmatio. Hoc illud quod Cli istus promisit Matth. i 3. a r. &mini: Halentides itur. Qui initia habes, ei non deerit progressius & tandem persectio. Hinc Phil. r. v. 6. certus est Paulus, quod qui bonum opus
ccepit, etiam perficiet. dic Heo. ia. ia. Hi Psal. xi. dicitur,cor contritum non aspernaturus.
Etsi cor contritum in se Deo placere non putest , nec hominem corammojustum dc accipium re dere, antequam accedat fides it applicatio justitiae Christi, tamen ubi cor vere humile de contritum est, id Deus non aspernabitur, sed replebit ea gratia, quae porro ad recomitiationem dc tautem n cessam eis. Ratio rei evidens est, quia vera humiliatis est donum Dei salutare proicitiim ex aeterno consilio silvandi de ex virtute meritorum Christi Eremum autem consilium electionis non est salutem alicujus imi pere & postea non permcere. Nee Christus cuiquam meritus est initia
salutis sine per ione. Ergo ubicunque Deus per veram humiliationem opus tautis incepit, signum est quod velit perscere. An foret fidelis ire gus & Medicus, qui vulnus infligeret, & non idemi anaret, qui venam aperiret de non obligaret 3 Sicubi solet Christi fidelitas, si malleo imis cor stat
m, re non tali amo Gangelii idem sanaretr
i. Ante omnia dc supra omnia studeamus verae humiliationi. Nam qui hanc non habet, cetera non potest accipere, Ecqui ha habet, de retis ad salutem necessariis potest esse securias. Sicut vas plenum aqua non poteri repleri vino ; hacor non numile de evacuatum, sed plenum opinione propriae justitiae te potentur, non potest repleri gratia Euangelii. Immo sicut plenus stomachus, ri
425쪽
non tantum non recipit , sta etiam respuit&nm- strandus evomit; ita vera causa propter quam multi non possunt adigi ad fiduciam in Christum,ec non tantum doctrinam Euangelii de fide in Christum non recipiunt,sed etiam eam calumniantur&peti unciar est haec, quia injustitiam et corruptionem suam non sentiunt cum aliquo dolore cordis,
pr prit justitis fissicientiet opinione turgidi ac
repleti sinat. Evacuemus corda nostra abnegemus merita Ec vires, ostendamus nos Deo sitientes ac esurientes gratiae, prosternamus nos coram eo j
juniis & deprecationibus. II. solatium hine capiant omnes infirmi, quiraeter veram humiliationem & cor contritum ni-il gratiae in se sentiunt, qui se fidem de fiduciam
non habere conqueruntur, nee in sanctimonia vitae proficere. Modo habeas veram humiliationem, iamem ac sit justitiae tum imputatae tum inhaerentis, eamque jejuniis & precibus apud Deum
quaeras, non deerit tibi, quod praeterea necessarium est ad tautem. Fer patienter tuam famem, nec exstingue per delicias mundanas, Deus neminem esurientem Zc contritum aspernabitur. Vide pro
missionem Matth. s. 3, risi II. Quod Angelus qui apparuit habuerit vestem splendidam. Non dicit albam, sed λαμ-αν splendidam. Selendor enim estes do luce illustrata. Hinc Matth. 28. 3. dicuntur vestes &-& ωι Asim . Hic est vestitus aulicorum Dei, & ent omnium eorum qui in coelum recipientur, Matth. I 3. 3. Erunt enimi. Albi seu puri, induti iustitia & sanctitate, . quod in hac vita incipit, sed ibi perficieturint . 3.
r. splendentes litigore de radiis divinet gloriae, Phil. 3. ai. Hic fuimus tenesme, ibi erimus lux. Felicitas coeli consistit in Urim & Thum m. Utrumque in hac vita incipit. Nostrum Thum. . num seu nosti xjustitia di sanctitas hie incipit. Nostram Urim seu nostra laetitialc floria hic incipit. Sed neutrum hic pescitur. Iustitia mixta peccatis. Gloria mixta cruce. Utrumque tamen perficitur in ela.
Rasas uit Petro quod venerit. Bene fecisti I uod venistiri d. pro beneficio Knosco,& me tibi obligatum fiteor. Ecclesia Ministris Dei gra
sim des pro fideli administratione. Est enim
beneficium, immo omnium beneficiorimi maximum. si obligatus es parentibus,qui visam dede-
runt, si praeceptoribus qui eruditionem, si Maeli stratui qui pacem, si medicis, qui sanitatem procurant, quanto magis illis, qui media ad salutem animae administrant. Vide Paulum , Philem. io I Corinth. II. i . Ohe'. i. si sine stipendio contionaremini sicut Paulus, tum gratiae deberentur. Sed vobis solvitur stipendium. Si quis medico silvit pretium medendi, non debet gratias.
R J. Quae quaesis proportio est inter mercedem
quam nos tradimus, & mercedem quam vos rependitis Zaeterna tradimus, temporalia rependitis, de vix tanta, unde vivere possumus. Si quis dives te haeredem faciat omnium suorum bonorum, it hoc ei rependis ut vitam ejus cures ac sustentes, an per
hoc solutus es ab omni debito gratitudinis 3 Sic nos vos facimus haeredes coeli, & vobis tradimus jus omnium bonorum spiritu. alium. An igitur omni vos gratitudini, dedito exsolvitis,si datis stipendium unde vix vivere possiimus 3 Object. a. At non dant de suo quod dant. Gratis accli erunt, gratis debent dare. Si fiant inviti ad faciendum quod faciunt, sciant quod necessitas incumbat faciendi, id vae illis si non faciant. Est enim a Deo ipsis injunctum, I Cor. 9. v. I 6,i7. Pater tuus qui te haeredem facit omnium im-norum suorum, etiam non dat de suo quod dat,
sed accepit gratis, et gratis dare tenetur,& vae illi, si bona sita disperdit & non reservat studiose suis haeredibus. An igit tu solutus a gratitudinis lege 3 Paulus illo dicto auditores non absolvit e dedito gratitudinis, sed seipsum solatur contra eorum ingratitudinem. Deus vult te obligatum ad gratitudinem etiam iis, per quorum manus & labores sua dona in te derivat, non tanquam bonorum at
toribus, sed tanquam instrumentis Dei. Qui vos rejicit, me rejicit, qui vobis ingratus est, mihi im iis est. Vide I. Sam. 8. 7. Non dicimus hoc, quasi stipendio nostro non contenti aliquid doni &redhostimenti cupiamus extorquere. Possumus
na conscientia fecitndum Paulum dicere, quod non vestra, sed vos qti aerimus. Possumus serve ut sti non grati, modo non sitis .grati, bona imalis compenssites. Non gratum este, est bonum bono non compensim ; sed ingratum cile, est bonum malo compensere. Hic nobis causa querendi; qii odministerium nostrum vilipenditis , dona nostra contemnitis , deis his nulla patientia toleratis, immo obsit ata malitia exhortationibus nostris vos opponitis, vel ideo tanto magis quod in ilum est facientes, quia a ministris interdicitur, at lici Ddd a ita
426쪽
ita animas nostras torquentes. ut non possimus non conqueri, ut in I Theis. 3. s. Esa. i 3. i.
DE TERTIO.ΡRomittit Petro se facturum , ut non frustra veneri . In hac promissi eduo habes: i .declarationem sui propositi 1.confirmationem hujus de-ebrationis. Sumus bic ut audiamus quςcunque Deus praecepit tibi. I. mus praesentes ut .audiamus. vocavimus ut loquaris, nos venimus ut audiamus. Audire hic
non est simpliciter speculative accipiendum. sed practice, q. d sumus hic, ut abs te discamus intelligere & iacere quaecunque nobis in nomine Di inini praeceperis. Hic debet esset so s, hoc propositum omnium eorum, qui templum frequentant. Qui sine hac intentione veniunt, frustra veniunt. Cur venis ad templum, cur domi non m
nes λ Spectatum veniunt, veniunt spectentur ut usae, queritur Poeta de pucllis comoedias De uentantibus. Id merito querimur de multis auditoribus. Nyn veniunt ut audiant, sed ut audiantur Suideantur, non ut distant,sed in innotescant & habeantur pro honestis, pila, utque i uentatione templi tegant impuritatem vitae. Alii veniunt ut distant intelligere. sed non ut distant sicere, seniles illis culatoribus, Iacob. i. V. 23. In templum
inserenda intentio & propositum discendi re sa-ciendi quod didiceris.
II timus parati sacere omnia. Necessarium requisitum boni auditoris, ut habeat propositum omnibus se subjiciendi quae praxipientur. Templum est emporium ubi emitur de venditur Ma inrita coelestis vitae. Concionatores sunt vendit res, qui hanc nobilem mercem ostendunt, oii runt , & commendant. sed qui in templum veniunt 3 alii veniunt animo licitandi, alii animo emendi. Illi speculantur mercem , quae oste ditur Z . inertur, concipiunt quandam delectationem di cupiditatem habendi, a uiescunt dare quae sine dii illate possitist , sed non adstandunt ad
universalem coniensium totius pretii. Hoc vero Iacto auditione verbi nihil emitur, sed venienum cum proposito emendi, Panticunque e stat, si vel vita, honore & omnibus bonis temporalibus. Non valet licitatio in templis. Concio-nMOrca non siint proprietarii mercis, quae ibi ven- r , sed factores , ut vocantur, qui venduntiis undum pretium a Domino constiturum Nec
minoris possunt vendere quam Dominus promtuit.
III. Non dicit, sumus parati facere quaecunque praecepetis, sed quaecunque tibi Deus praecepita n
bis exigere. Cornelius ta Socii non erant Papis , qui suam conscientiam submitterent arbitrio &voluntati ullius hominis, sed obedientiam min, stris debitam restrinetebant ad voluntatem Des
Haec propria est potestas Antichristi quam nactus est fit per homines, quod obedientiam ipsi promit
tunt corcam & absolutam, parati facere qui quid praec perit. Hinc tantum. sol regnum erexit, ut nomines ad absurdissima quaeque credenda et i
cienda paratos invenerit, in tantum, ut non edixerit, quisque dixit; sacrificulorum in hominum conscientias tantam fuisse vim, ut si non venista Reformationis obstaculum, homines adegissent ad ad comedendum scenum instar boum. Nos ob dientiam requirimus, sed limitatam secundum is structionem, quam a Deo habemus. Nostrum est praecipere, sed vestrum est antequam obedinis, examinare, an doctrina quam praecipitam, ex Deo sit. Cum nos praecipimus , exigite a nobis co missionem ec in ictionem praecipiendi: Do. monstra esse voluntatem Dei quae praecisis. minate vestros Prophetas, an ex Deo α, ε ex Deo loquantur, i Ioh. ρ r. IV. Sed cur addit: s. Duobus modis ea phrasis in scripturis usit tari. Localiter , q. d. sumus in loco, in quo Deus nos jussit exspectare nuntium verbi sui. Iusserae
enim Deus Petrum eo vocare, dc adventum Musibi exspectare. Erant igitur in loco ad quem Deus promiserat verbum suum mittere. 5c ideo se esse coram Deo, quia in nomine Dei ad mand tum ejus congregatu sic usurpatur haec phrasis,
Iudic. 2 23. 26, 7. Levit. l. 3. Deus ubique
est, sed non ubique loquitur , nec ubique audit, sed eloquium oris sui promit certis locis, quae sibi eligit. In V. T. non loquebatur nisi in tere in dein templo specialiter, a RU. 8. In N. Test. l quitur ubicunque duo vel tres sunt in nomine eius congregati. In congregati me sinctorum it cum sumus, sumus Hoc est Ig mentum comt ndi in Ecclesia. Ibi enim simus
coram Deo. ibi Deus loquitur. a. Specinoe ad exponendum modum praesentix q. d. sumus hic coram tua sicie, ita attenturi ad ea quae dicturus es, ac si ipse Deus esset praesens&loqueretur. Deus ubique est apud nos , ita nos
427쪽
non simper & ubique sumus apud Deum. sed tum
demum cum corda nostra ad Deum attolimus, iliumque nobis ante oculos ponimus. blens nostra
de cor nostrum selet abire a Deo, ic est ad Deum revocanda. Declarant tetitur se non solis auribus Oudituros, sed & corda sublevaturos ad Deum,atque cruri attentione audituros. Est simile a servis, qui cum Dominus praesens non est, negligenter agunt ilium opus, sed praesente hero sedulo attendunt silo operi. Sic Cornelius promittit se diligentem & sincerum sere in audiendo & faciendo verbo Petri tanquam in conspectu Dei.Hoc est dine coram Deo.
est quaedam protestatio linceritatis in hac formula, sicut Gal. I. v. ao. Haru pro mo Cornelii probe consideranda& imitanda, quoties ad templum venimus , praesertim cum recipimur inter membra Ecclesiae. Dicendum ministro verbi: Sum hic coram te, ciun sublatione cordis ad ipsum Deum, facturus omnia non secus ac si Deum ipsum conspicerem, sicut te c spicio. Si tali cum voto homines se ad Templum & Ecclesiam reciperent, largior esset fructus verbi praedicati. Sed eheu multi tales sint alia res, quales describuntur, Ezech. 33. V. 3I, 3 a. ubi raso auditores comparantur cum s-ctatorious comoediarum , vi coram histrionibus
sedent profanae delectationis cause. Si sic sedemus coram Deo, fiet nobiscum, ut est Luc. i. vers. 26. coram Deo sedentes erimus quasi oblivioni dati , nec benedicemur. Immo recordabitur nostri in ira sua,& consumet nos ita accedentes
ut stipulas. Verbum erit ordor mortis ad mor
IIdimus Petrialloquium &Cornelii responsum. V Sequitur Petri replica, qua exsequitur id, cujus
gratia ad Comesum vocatus, missus & ingressus erat. Hujus replicae habemus modum de mate
Modus est in his vobis: Petrus vero aperiens os dixit. Aperto ore locutiis est. Destribitur a Petri in promulganda hac doctrina. Haciemus fuerat senipulosis , nec ausiis fuerat gentibus angeli iuri loqui. Veniens in locum ubi se vi- cibat cinctiun multitudine incircumcisorum,
obmutuit quasi, nec quid diceret, habuit , nisi quod suum ad incircumcisos ingressum excusan intcrrogat quo fine ipsum vocaverint. Si venisset in conclave pla num Iudaeis, statim paratus fuista ad praedicandum Euangelium, sed mixtus incircumcisis obmutescit, nesciens quid dicere fas sit. Posteaquam tamen Cornelium audit loquentem, eumque et totam ejus domum divinitus donatum percipit tanto desiderio Euangelii, & cum hoc coni. parat pra gressam visionem, revelationem Ioppae ubi factam . ut aperit Os.cor nostrum replevit agnitione veritatis , debemus habere os apertum, ad eam eonfitendam. Qui enim corde credit ad justitiam , ore quinque consitetur adsilutem, Rom. io. Cum Asaph recordaretur verbi revelati Jacobo & Israelitis, vide quomodo aperiat suum os, Pal. 78. 2, 3, , , 6 Sic cum Petrus discit idem beneficium minc etiam Ethnicis datum, aperit te ipse os ad enarrandum Sic & nos debemus. Si quod laetum audivimus nuncium de rebus belli & pacis, non possumus concludere intra rectus,sed quaerimus cui narremus Quod autem laetius nuncium, quam quod populo sedenti
in umbra mortis exorta est lux magnat Narremus igitur aperto ore.
Materia hujus fulicae seu concionis consistitar. In propositione. a. In seu declaratione ridemonstratione hujus propositionis.
In propolitione. i. RRicit ec repudiatae eonfitetur Petruserrorem quo hactenus fuerat imbutus, v. 34. 2. Profitetur veritatem quam nunc didicerat, V, 3 e. Error Petri suerat, quod Deus esset acceptor personae, non admittens quenquam ad salutem nisi Iudaeus esset, vel saltem Iudaeus fieret per αν seu receptionem Iudaicae religioni fiatque ita eo insilionem in istum populum. Nunc autem latetur se vere comprehendere , quod res ita se non habeat, sed quoa etiam incircumcisis Ethnicis pateat aditus ad salutem, si modo Deum timeant dijustitiam operentur. Legerat quidem Petrus hoc antea in prophetiis veti Test. de futura vocati egentium, audiverat ex ore Christi mandatum dantis dedocendis omnibus gentibus, sud
rem non comprehenderat, non intellexerat, con-vimas non erat , non crediderat, donec non tum per visionem ex coelo esset instructus , sed etiam propriis oculis videret hunc incircumcisum Cornelium a Deo donatum utitiis verae
428쪽
conversonis. Nulla est veritas, quam non sepe homines audiant propositam, declaratam, demonstraram, S tamen centesima tandem concione vix intelligant, comprehendant, credant. Discamus
hinc ι. Etiam regenitos disse Maves errare errores in re religionis. Non eu quoa adducam exempla Apostoloriim ante mortem Christi, cum infirmi essent. Vide Petrum ipsim errantem post adscemsionem Christi. Gravis erat error & manifeste Scripturae contrarius, quod Deus essetJudae riunsolorum Deus ac Sal vator. & non etiam gentium,& tamen Petriis hunc errorem tenuit postquam non solum regenitus & ad Apostolatum vocato', sed etiam tot modis confirmatus erat. Sic amici Iobi, insignes in re Theolinica viri, tenuerunt illum gravem errorem, quod mavis Dei castigatio sit signum conversionis non sincerae. Sic Asa similiter tenuit. quod Deiri non posset plus temporalis benedictionis largiri impiis quam piis, Psal 73.
In fundamento quidem errare fideles non possunt.
Nam sineJundamento fides non est fides, quippe rua: sua natura nil est aliud, quam innixio cindis
Jesiperabundi super fundamentum salutis a Deo politum. Sed tamen in gravibus materiis graviter possunt.er re etiam pii, ut in ossicio & iblatio multum impediantur. Observetur hoc r. ad refutandos Pontificios, qui successorem Petri, quem volunt Papam, adeo immunem censent, ut in Cathedra sedens errare non possit. An igitur Papa persectior Petro 3 x. Ad tolerandos eos, qui fundamentum salutis tenentes in caeteris alicubi hallucinantur, Rom. i . i. Gal. 6. I. I. Cor. 9.vers ii Non quasi tales errores oppositionem nullam debeant habere, sed ne tales errantes eadem spveritate premantur ac illi , qui standamentum ipsum silutis ignorant ac repudiant. 3. Ad coc ς dam propriam securitatem & superbiam. Scientia inflat, 1. Cor. 8, i. Id ne nobis contingat, cingi mus nos nunquam tantum scire. quin possimus graviter mare. Simus igitur perpetui in freque x da Sehola Chiisti, ut mag s nimisque midia ritur. Sicut oculi fine sitae videre non possunt, ita tam re eniti sine continua illuminatione Dei n. mssunt esse immunes, ab erroribus. Prec mur igitur ut Psal. ii'. is, 27, 33. Eph- .
Vide Paulum, a Tisa. i. i 3. si hoc eos
siderarent qui novas doctrinas incautius defen, dunt, iacile desinerent controversi P. Sed quia erubes uni fateri se errasse, ideo malunt errores in Pios errores suos agnitos sacile consteri. W-ntumcunque diu suos errores tenuerint, & ' citer ciesenderint, tamen agnitos libenter se crustare dc palliare quam revocare. Sic in communi convel ione lites iacile cessarent, si pars alteret faterrorem quem erravit, non erubesceret fateri. Sed
uia malunt negare aut excusis quam fueri, hi lites durant, & fit lapsus ex peccato in peccatur Cor sincerum est adeo amans veritatis, ut silium di malum in se ipso quoque damnet libenter. s quamur adhortationem Iosi ,Ios 7. i . Est pe
versa si perbia de ambitio, quod quis sor dat per
consessionem erroris se pudoacere coram hominibus, cum tamen hoc ipso pudefiat coram Deo αtoto mundo. Olin. Sudicit Deo confitear. non hominibus At si quando necessisum ut coram hominibus non dictitearis. Qui potestam
tem De grata esse consessio, si id quod coram Deo
confiteris, coram hominibus dissiteris 3 Petrus h ctenus etiam fuerat Arminianus. quantuna ad hanc opinionem , quod Deus ideo Iudaeos pne caeteris
populis sibi elegisset in peculium, quoa essent e
pulus caeteris populis nobilior, Tomor, meliord ad silutem magis dispositus. ω ubi melius er ditur, non erubescit hunc Arminianismum confitatem & rejicere. Utinam 'hoc multi imitaren turl
dicitur quod non sit 3 Persona hominis hac non signiscat stibilantiam hominis . sed J-lum stitum, illamve condi mem hominis, qua homo homini praestat. H. O homini quid prostat λ inquit Terentius. Qua in re homo homini
praestat vel alius alium excellit 3 i. Dotibus corporis: alius alio canior, robustior, pulchrior. i. Animi : Alius alio ingeniosior , prudenti', mor , probior. 3. Dotibus sertunae. Alius alio nobilior , ditior potentior , honestior, Et hoc disrimen non tantum est peti ale , ut alitia homo alium hominem his modis excellis, sed etiam nationale, ut alius populus aliave nata aliam taliter excellat. Hae dotes discriminantes,
quibus alius alium excellit, vocantur persena hinitio alius
has excellentias alium alio magis aestimare , diligere dc curare. Sed an hoc peccatum est Z Annon
licet unum hominem plus diligere , honinare,
429쪽
Quia in exercendis judiciis non respicit neu curare, miram est in ' Annon licet plus diligere in parentes , magistratus, praeceptores , benefa - nales excellentias, ut propte tias vel iii
res,&e. ouam alios 3 annon licet hominem nobi i vcl injusto parcat. Etiamst rex sis, tamen si impius Iem, eruditum , virtute & honore ac diviti ira con i , damnataris. Etiamii mendicus sis, tamen si pro
spicuum plus honorare,quam rusticum S plebejum' - , salvaberis. Etiamsit sis honestissimus & ei Vi I p. Non semper est peccatum, sed tum demum, lilii mus, tamen si non convertaris &justificeris per
in m Ut n- Christum & regenereris per Spiritum S. damnaberis. Etiamsi sis maximus omnium peccatorum , tamen, si sis conversus , salvaberis I .Pctr. I. v. 17.
h. 6.8, 9. Obed . At Deus improbis cepe plcum est contra iustitiam & contra nostram obligationem, cum scilicet huic do, quod alteri debeo, idquepi ter istas personales excellentias, e. g.
Lecto, injustis dans quod avitis dς o, Lev- 9 is m facit quam piis 8 RVρ. Lege modo, Psal , Prov. is. s & :8. r i. Dat veniam corvis vexat ubi Asaph quidem queritur sibi ita visum fuisse at
2. Sic in electione ad ossicia publica prosopolepsia est, cum propter amicitias eligimus indigniores prae dignioribus. a, siccum parentes propter pulchritudinem aut similes naturales differentias liberorum alteri eripiunt & alteri dant. . Sic cum in publicis congregationibus divites
ita honorantur, ut pauperta contemnantur, Iac.2. I.
In his & similibus calibus prosopolepsia peccatum est , suta est contra justitiam & obligationem eius, qui aliquid βαε vel iacit: Dat enim uni, quod alteri injuste eripis. Verum cum sine injustitia & violatione ossicii vel debui fieri potest, ut excellentiores
prae caeteris honorem conaequantur,non tantum licitum, sed & necessarium et ad implendum quintum pracireptiuia, ut excellentiores prae inferioribus honoremus. Sed cur de Deo dicitur Mod non sit Prosi lenes, sicut & Deut. Io. II. Deus non recipit ita , i. Chron. I9. 17. Rom. a. i I. & alibi 'Deus dicitur non respicere peribitam propter duas causui. Quia in distributione gratia: regenerantis non sequitur istas excellentias naturales , sed liberum sitim beneplacitum. Non dat aliis prae aliis quia sint nobiliores, ditiores, potentiores, thgeniosi xes , sipientiores, probiores, & melioris indolis sedc vult miseretur, quem vult indurat, Rom. v. Vide etiam, Mare. et . o, I. Object. At r. r. I v- 27,a8. quod stultum, infirmum, ignobile, contemptum est in mundo, elegit Deus, sed quod sapiens, potens, nobile, prieteriit. Annon hoc estro Dicere persenas i Non est. Nam recesse per
sonae est alterius prae altero dilectio propter id, quo alios excellit, non propter id quo aliis inserior est. cum Deus propter id quo quis aliis inferior est,eum ae aliis aut imat, graua est & beneplacitam, non
quando , sed re penitius o. aminata correxist ejudicium, videns quod Deus illis bene siciat, ut praecipitentur hac lubrica via in promeratum exitium , hos vero affigat, ut hoc pharmac' curentur ab in-hrmitatibus , & probati tandem recipiantur in glo
Apud Deum igitur non est persenae receptio. Et cum hoc ita sit, i. Qui alios aliqua in re n. atruraliter excellit, ne glorietur in eo, sive sit excellentia pertinalis, sive nationalis. Ne dicas: Sum dives, sum nobilis, stim Princeps. Erso Deus mihi parcet nec mecum aget sicut cumplis is. Deus talia non respicit. Ned - ἰς Germaniam quidem & Angliam & Daniam Deus cassagavit phagis, sed nos sumus n. alio polita, dives, potens, munita. Non respicit Deus talia. si minetis in cognitione Domini Se vera ac se
vida pietate, est, quod prae aliis gloriemini, sed si
non, metuite easdem plosas. Nam Deus non est restrictor perseruarum, ubi peccatur, ibi punit. Cum ς0mparemus in precibus nostris coram Deo, ne nosm onus allegatione alicujus eminentiae, qua naturaliter excellia iis alios,sicut Pharisaeus, Luc. 18.1 I. Deus enim talia non respicit: pro luto haec habenda, Phil. 3. Nudos nos sistamus judicio Dei, dicentes : Domine, non est in me quicquam quo sim melior aliis. Gratiam nilam imploro. Tu me fac meli rem, & tum tua dona in me comm. Multo minusquialios excessunt inferiores contemnant, aut si- per tractent. Applica, Ephes. 6. v. Colos T. 3.13 . Tu ipse coram Deo non es melior, sed pari naturae fceditate corruptus, aeque care i Christo emptus ille alter, aeque Cirus Deo. In sepulchro nulla erit disi
rentia , nec in caeso. Ne elevet vos vestra excellet tia naturalis. Nam Deus eam non respicit
a. ei in talibus dotibus aliis simi inferiores , ne putent se ideo Deo minus charos. Diciant pii in angustiis suis, cum inspiciunt prosperitatem ali nar
430쪽
Certe Drars eos plus amat quam me. Non enim sunt in miseria sicut alii, nec ut alii uuntur, de Pal. U. 4, s. Ex his nec amor noscitur, nec odium, Ecclei 9. i. Cura modo ut sis dives in fide di pa petr spiritu, &dives in bonis o bus, ec tum c g ta quod externa tenuitas non impediat Deiam
rem, Gal. 3. 28. I.Cor. I. 26.
3. sicut Deus non est prose lepres, ita nec nos simus. Caveant hoc vitium . Magistratus a. In exercendis judiciis, Deut. l. r7. In distribuendis ossiciis publicis. Ne hic valeat cognatio, assinitas, nobilitas, ita dignitas &aptitudo. In hac causa prosepolepsui est vitium valde nocum. a. Ministri Euangelii, Marc. tr. i . 1.Tim. s. v. a I. Michae 3. II.
3. Auditores qui i. verbum recipiunt: si praedicetur ab hoc ministro. rejiciunt si ab alio contra, I. Cor. 3. . a qui in electione religionis non respiciunt alis doctrina doceatur, sed quales sint quiit Iam docent & recipiunt. Sicut Christi domina rejiciebatur propter tenuitatem docentis, Mati. I 3. v. s. Marc. o. i. Sic etiamnum Papatus recipitur, quia doctores eius sunt magni potati, viri docti, suta tot Reges & Principes ei adnarrent, oc rura religio repudiatur , quia ministri sint homines tenues ,& consessores ejus pauci. v qui incongrega tionibuspublicis peccant contrarectionem Iacobi, Iac. a. Denique quia videmus Deum nostras personas & facies non respicere nec recipere, aduri reamus illi cujus per nam & saciem non repudiat, scit Christo. Videa. Reg. 3. i . Idem nobis diceretur. si non Christus compareret pro nobis. Nunia enim res est qua necti Deus potest ad iniam erga peccatorem ; nisi solus intuitus siciei Iesu
CONCIO CXXVI. Contionem hanc Petri divisimus in propos
tionem et confirmationem. In propositMnefatetur errorem quo hactenus fuerat imbutus, ectum confitetur veritatem quam nunc didicerat. Confestionem erroris videmus,v. 3 Sequitur nunc
confesso contrariae veritatis, hoc v. 3 r. Error Petri fi: crat, quod salus & selicitas ibiis Iudaei sest et paraia , g nt bus plane exclusis. Putavcrat Deum tantam in Iudaeis prae caeteris nationibus inverasseexcellentiam,eamque ita respexisse, ut propter eam so los Iudaeos in populum p lii ac priuet, in tam
is talvus fieri posset, nisi qui aut Iudaeus uonem Iudai ae
natura esset, ut sestem re onem Iudaicae legis Iudaico populo insereretur α Iudaeiu fieret.
Huic errori contrariam vetitatem ex re elatione
Dei didicerat, scit. quod in omni populo gratus ipsi
sit lucunque Deum timeat ec justitiam operetur Deus in N. Test. in distributione salutis non re cit disserentiam nationum, an quis sit Romanu , Graecus, Iudarias, o e. sed tantum hoc respicit, an auis Deum timeat & salutem operetur, ut noet diamin Pauli, Gal. 3. ro, ar, 18. Col. 3. i I. Ideo dis simulatis temporibus i orantiae , quibus omnes gentes sivibre suis viis, nunc mandat omnibus ut se convertant,Ach. I .ec II. Tem me Vet, Test. ν tes erant impuri. Iudaei erant filii in domo Dessiem
tes erant canes, Mati. In dc per murum caerenumia
rum a republica Isiaelis ita exclusae, ut nec partem nec sortem haberent in salute, nisi per recepti eo
ec observantiam Ilidai. aium caeremoniarum purga rentur, ut audivimus v. 13. non quia gentes in se
impuriores essent Iudatis , sed quia solos ludaeos is hac praer tiva dignabatur ex singulari Mintia, ut divinam suam libertatem indu mi anda salute manifestaret. sed nunc Deus trans etsim illum murum caeremoniarum desecit , & gratiam suam hamnus gentibus illucescere iecit, ut inter eos Quosve gratus si Deo quicunque De timet rejestitiam operatur. Debet inno, natura tes . I. Exhilarare et uos sicere. siIudaei obligati erant ad alacrem dc laetam ac gratam receptionem hujusgratiae, multo magis nos. si quis Paterfamilias dona dat liberis, obligantur ad gratitudinem.
Sed si eadem S paria, immo majora dat servis, quanto mis illi obligantur 3 Sic quod Deus sal rem dat illis, qui inde ab initio re vesati Euangelii luerunt domestita Dei, populus peculii, filii &-redes, requirit hoc quidem fruticii m. sed quid
tandem non requirit quod idem dat nobis, quieramus canes reste illorum. Nunquam de emus
oblivisci quid fuerimus , antequam ad Euan um
a. Terrere &ad timorem aduere. simus im raritudinem liberorum sene non potuit, sistam rendisjudiciis ultus est,ut nostis; an seret ingratitudinem streorum de canum , quibus liberorum portionem objecit, immo quos longe liberalius tra-