장음표시 사용
61쪽
Vide PQ ior 6. . Utiliam hoc curarent nostri
magnates, mulionam animas servarent, quas nunci' postera benignitate perdunt, dc multas corruptiones in funilia sita praevenirent. Perinde est talibus an atheos; haereticos, nebulones habeant se vos Ec famulos, modo aliquid servitii ec delectati nis inde habeant. 3. Qui bona talentia Deo accepit, amittet ea, si non bene iis utatur. Vide Luc. 19.2 . 26. Itaque qui stat, videat ne cadat. Ne gloriemur in eo quodsiimus reges, principes, docti, dc aliorum docto quod sumus populus Dei. Fieri enim potest. ut impleatur in nobis illud Christi, Matth. 2 1. 3. dc 8.
II. I 2. Bene utamur talentis nostiis, ut aliquid i cremur ad honorem Dei. Multa enim accepimus.
Dedit nobis esse dc vivere cum nihil essemus. Dedit rationalem animam prae caeteris creaturis. Dedit bene esse ec pacifice vivere in sanitate ec abundam tia, prae multis hominibus. Vocavit multos nostrum ad alios homines gubernandum. Dedit honestatem vitae ut possimus dicere cum Pharisaeo, No sum curaui. Dedit esse cives Ecclesiae, aperit januam gratiae dc invitat ad conversionem, dcc. sim n utamur, non tantum non ingrediemur ad gloriam, sed etiam amittemus quod accepimus. Ut mur igitur ad humiliationem, ad fidem, ad gratit dinem. Si sic nunquam amittemus, sta dabitur nobis plus Luc. I9. 26.
Hactenus secunda pars orationis Petri videlicet Nrrratio: sequitur tertia, videlicet propositio, quatindem exprimit quid vela factum ab Ecclesia, is d. Qira diuidem scriptura de persem rc ossicio Judae sta vaticinata est, intelligini is quid sit nostri ossicit. Hinc in genere dicimus hanc docti nam: Certitudo dc necessitas rerum futurarum, quae est ex decrem 3c praedictione Dei, non impedit, sed inseri hominis Mela, ad existentiam illarum latur rum rerum requisita. Oportet scripturam impleri, oportet alius veniat in locum Judae. Ergo oporteti s es anatis. Homo proianus potitio dicere:
Si rtet fieri, fiet etiamsi nos non curemus. Sed Petrus ex necessitate praedictionis insere necessit teni ossicii. Unum oportet concludi ex altero.
26. dcli. Deus enim non selum determinavit finem, sed etiam inedia ad finem. Observemus hoc, ut habeamus quo os obturemus spiritibus turbat ribus. Firmitas decretorum dc praedictionum diu linarum non impedit, sta iactu necessitatemh tit Onorum ossiciorum. Scripturam oportet imple ri. Ergo oportet nos aliquem eligere, resis resurrectianti Chrisi cum caeteris Apostolis. Eihil
scri pilo Apostolatus & sacri ministerii , quam sun
versu octavo explicuimus, ubi ostendimus, quot modis Apostoli de Christo testentur. Unum Di mpeculiare hic est. Cum supra versu 8. in genere dicantur futuri teste. Christi, hic specialiter dicuntur futuri testes resurrectionis Christi. Cur hoci An Amstoli non aequὰ testiuitur de Deitate, de N tivitate, de miraculis, de doctrina, de passione, de adscensione Christi,&catque de ejus resurrectione Resp. Articulus de resurrectione Christi includit
omnes alios articulos fidei de Christo t. r. is. 13. Si enim resurrexit, mortuus est, si mortuus est, ii tus est, dc qui resurrectionis clusas, fines dc minus enarrat, is omnia annunciat quae de Christo dici possunt. Articulus resurrectionis est semina Euat
gelii. Est enim signum dc testimonium, quod pro peccatis nostris exam satisfactum siti Justissimi enim Deus sponsorem nostrum non exsolvis tvinculis mortis, nisi lymuris ciens ab ipse e
Quaerere aliquis possit, quam ob causim opo tuerit duodenarium Apostolorum numeru impleri, ore non plures nec pauciores voluit Christus h bere Apostolos, quam duodecimi Rest. Deus i nolim .legit hunc numeruin, ut esset Ecelesiae chara
cteristicus. Duodecim Patriarchae, M tribus Isi in duodecim. Sic etiam Architecti novae Ecclesiae dum decim Apostoli, unde etiam in nova Hierusalem diu cuntur futurae duodecim sellae, super quas s debunt duodecim Apostoli, &judicabunt duodecim tribi Isael Matth i V. eademque Hieroselyma nova Ezech. 3. 12.2c Apoc. 21. I a. dicitur tabe duod cina portas, duodecim Angelos, duodecim fund menta, duodecim nomina. Quae autem sit ratio, propter quam Deus voluit numerum XII. itemque numerum i ex hoc numero per multitiplicationem famam: si . t . . ese numerum chara tetisticum Ecclesiae, quemadmodum voluit numerum 666. esse numerum characteristi m
Antichristi Ap .i3.i8. id subtilioris indaginis est
ac speculationis, qu in ut ad Cathedram Ecclesiam cani pertineati Suffcit nos inde obse reare, Mele fiam V. dc N. T. non nisi unam esse Ecclesiim, remembra Ecclesiae N. T. esse veros filios Abrahae pariaticipes foederis dc omnium promissionum , dc de
benedicto semine, quantumvis sint Ethnici. Si e
62쪽
vim numeriri duodenarius veteris , ita ec novae E clisae characterim: cus est. Non sistum autem Apostolus hortatur , ut albesigant, sed etiam mouet qualis sit eligendus, scilicet unus ex illis, qui cum Apostolis iuerit omnii tempore , quo Jesus inter illos introiit ec exiit; videlicti a BaptismateJohannis usque ad adstensi nem. Jesus suum ministerium coeperat eo tempore, Joannes suum, scilicet trigesimo aetatis anno Luc. 3. 2 3. Ab eo tempore coepit vocare discipulos, wique per quadriennium seia secum duin rc quasim instituit ac enutrivit. Haec enim est vis Phraseos: intratir er e Gi inter ae i. Petita est phr G ex ore Christi, oh. io. . ubi rei tur o u , sic in Pastori, quia pastor intrat & exit ante oves,cos educens Ec reducens. Duae . autem sunt quati tes quas requirit. i. intuerit cum illisiae. ut sit α πατυ eorum,
quae ristus iacit. Hoc enim decebat Apostolum,
x. Ut tutat omni tempore cum ipsis, ut ad fi- musque perseveraverit in sequela Christi, nec fit in stata iaci aicut Judas, ec multi alii Job. 6. 66. Sunt hae duae qualitare quae euam iam respiciendae sunt in es one Miuistiorum scilicet t. Ut ha-
vetat cognitionem eorum, quae debet annunciam.
Non quidem hodie possitnt eligi tales, qui sint ἀν- sed tamen tales qui per scripturiis bene imstituti sint et im. 3. i . is. Tit. i. 9. 2. Ut sit pro Batae constantiae in amore Christi. Hinc Paulus non Enovitios eligi, i. Tim. 3. 6. i. e. tales qui recen
ter ad Ecclesiam sint convci, sed qui ad rem uio Ecclesia sint probati. Debet enim minister ha-
re donum constantiae dc perseverantiae contra Plurimas tentationes Luc. o. 6 61. 62. Jer em. i.
cten oratio Petri, sequuntur' stera particu- - Iam luxis electionis modo dc ordine sunt servanda, quae sunt ominati inprecatio, si titio . c
L Nu natio duorum, Helicet, hi & ME
ut Deus ostenderet utrum ex duobus his ipse elegi Lx. Quod Apostoli, tanquam Consistorium, duos nominaverint, eosque judicio secletiae subjecerint,& ante faciem Ecclesiae constituerint, ut indicaris Ecclesia, utrum contra hos dii aliquid haberer, cur non possint in Apostolatum eligi de recipi. U'trum ue rectum est. Hoc modo hine observetur, quod in electione ministrorum nihil Abeat geri :vata authoritate unius vel alterins, sed omnia
publicὰ in facie Ecclesiae , idque circumspecti re
prudenter, dc tali ordine, quo maxime excludatur omnis fraudulentia, ne quis irrepere inibi, qui doctrina vitaque minus sit idoneus. II. Preces ad Deum. Rem tanti momentῖ non judicant agendam sine invocatione Divini noni nis. Scriptura est, semper do indesinenter ese precandum, & totus noster exitus & immitus debetem in nomine Domini. Multo magis igitur actio tanti momenti debet seri cum precibus. Ecclesia est domus Dei. Quis autem ausit alienae domui praese in constituere inconsulto Domino'Et quid quin necanturi Precatio eorum habet. i. Compellationem, Demime , q. d. O Deus, nos nosmet He accingimus gerendo negotio, in quo non sumus αυτταράτορις ec αυτ tiro. , sed pendemus abs te, ec sumus tui servi. Itaque Te invoc mus, ut Tu sis praesens inter nos. 2, Fundamenta petitionis duo , M. ma Tummium, q. d. nos quidem fecimus, quod possumus. Inquisivimius in exteritas qualitates, ML ndlim eas statuimus hos duos. Sed sumus h mines, possumus tali. Tu lus es qui corda nosti . Lago adTe deseremus. Iudas erit aserte in xij erit hui-, ut abiret in Aram finis ' d. Non est nostra curiositas alit pira a voluntas quae nos impellit ad tale quid octipiendum ,sid est Ecclesiae isti essitas &'indigentia, existens ex malitia dc apostasia nostri olliri coapostoli , qui vocatione: sirim deserens ec in locum suum a ens desectum aliquem pro raritin numero Ministerii abs te in stituti. 3. Petii nem imini; os nisu trum his λινόν . Nori in uni sibi elaetionem partio rem sed nominatione contenti, caeteras panes deserui iiDiu 2 hine discinnis ad nostram aedificatis
63쪽
este Feλεγ -ην, de quod Deus sit talis , de quid nobis inde concludendum instructionis re tenoris A latii, vide Fundamenta Patientiae a me conficti a super 8. cap. Epist. ad Rom. pag, 9 3. 9
Σ. Apost latus embra z: ministerium. i. Non est meritum , sed sors, i. e. vocatio, quae alicui contingit non ex jure meriti, nec ex propria voluntate dc assumptione, nec casu Ec per accidens, sest ex ἰώδιαία Dei. separari se Eum vati latern Do abutero matris. GA i. i. Quicquid hominibus boni malique in hoc mundo contingit, scriptura vocat sortem hominis Ier. 13.2s. AEL8.2 1. Psalm. I as. 3.
Ut scilicerintelligamus,nihil fieri per accidens, sed omnia caeria ac prudenti dis sitione mi,ut ita b na nostra patienter i Duo exspectemus in legitim
rum mediorum usu, D mala sine murmuratione feramus. sunt sors nostia, calix nostra, mensuranoiba, quam optimus pate iamilias nobis admetiatur. 2. Nec est mimum, sed ministerium Ap
stolatus. Resinatur Clari Romani superbia, Vide
3. Iudas abiit in locum suum. Qui l hoc est' In locum sedc factis suis dignum, quemque malitia
sua meritus erat. Erat in honesto loco, ac in vocatione ac conditione honesta. Sed eo se secerat indignum , de praecipitavit se in eam conditionem, qua magis erat dignus. In locum quoque divini, tus sibi praeparatum. Nam sicut Christis electis suis praeparavit multa loca Iolian. 1 . a. ita Deus piis quoque praeparavit locum tormentorum Marii 1s. i. Apoc 1 t. 8. Sicut in unaquaque R . pubi. est carcer dc locus supplicii erectus in terr xem improborum , iis mus etiam erexit inte
lII. Sortitio. Nolunt electionem particularem sum is suis perficere, sed eam Deo deferunt ecvoluntatem ejus per sortem explorant. Tria hic quaeri possunt ec considerari. I. An sortitio licitε Diiit usurpari Christiani se Sors est exploratio divinae voluntatis, non per Urim dc Tummim, seu per signum divinitus institu-Pam, sed per signum a nobis electum sicci Gideon sibi eligebat signum, Iud. 6. 3 7. ita nos elimus live lapillos, sive aleam, sive chartulas, s-ve aliud quid, quo voluntatem lint cxploremus. Quaeritur an licite 3 R V. Licite. Namsae Dei populus usurpavit, e. g. individenda terra las is in eligendo Rege i. sam. io. in exploratione rei
su eptae, Ioh. .dcc. sed tamen in usu festis hae conditiones sunt iusservandae. i. Quod in scriptura debes quaerere, non debes per sortem exsorare, e. g. si quis per sortem velae orare quae sit vera Relbo. Non ad sortem. sed ad l*em & testimouium remisit te Deus. 1. Quod Deus noluit revelare, non debes per sortem explorare, e .g. qui per sortem sutura v lunt pra dicere, vel praeterita ec occulta divinari
Non debes lusus ic recreationis causa statem adhibere. Sors enim est exploratio non coecae so tunae, sed divinae voluntatis Prov. 16. 3 3. Non docet igitur ludere in re tam seriae Lusus nostri debent potius arte qu4m sorte constare.
. Non debet sors adhiberi ad rem levem Mnullius momenti, sed in rebus arduis, vitandae litis causa, vel magni incommodi, quod alia ratione vitari non potest. In talibus adhibetur Prov. 18.18. Nam quantum ad res leves, quae judicio ec arbitrio hominum discerni positat, in iis stra&levit: stas adhibetur. a. secundo cineritur: Annon Ecclesia sit allibgata huic exemplo, ut teneatur sorte uti in electi . ne Ministroni , nec rem libeia mens summis perage ZR . Quin imitari hoc exemplum Diit. postquam mutatio plurium judicio di suur His peralia est non dubito. Iudicia enim & suffragii debent praecedere. Sed quod alligata siti ree possit sum is rem bimeram peragere, non est quod credamus. Quia enim Apostoli prae caeteris ministris livi: habent, quod immediate a Deo debent es sevocati, ideo Ecclesia noluit sibi sumererem totam sta de immediatam Dei declarationem voluit intelligere. Sed quia hoc ad commune minit
rium non requiritur, non opus est ad sortem x
currere, praesertim quandiu sussiugia &judicia sufficiunt litibus&schismatibus praeveniendi α Interim
communium ministronim electio non minus en ἁ
Deo, etsi non ibi e sed meris sustra iis peracta. Etsi enim sors non adhibetur ab Ecclesia, tamen precox adhibentur Ec judiciosa suffragia, qualia hic in ri minatione inibebantur, de hoc sui scit ad arguendam divinam voluntatem, dc ad dandam author
tatem ac parrhesiam vocatis.. 3. Tertio consulerandum est , quod sors ti cadit in Ios ,hum sed in Matthiam: Ex multi di ne nominum apparet lasolium fui se magoru nobilis Prosque viri , A quia mori loco P itur
64쪽
xiit et furi habuisse in m irationeciam Messos. Interim Deus Matthiam elio Viae
una sint vix hominus a. Dem non res t
nec iis movetur, sed sepius humiles ditenues ligit quam alios. Ne itaque felicitatem; nam ponamus in privile is mundanis, Gl p ves vera humilitate ec patientia nos probe Pre, qui potest exestiam IR AN batio: Com.. uni bus su Pis est inter Apostolos. Non deicitatur illa para electionis. Nam postquam dia, ait declaratus erat Apostolus, non his i a frui locum Lumiri es o. sed des ibitur Eces
e submissio et obedientia , qua declaratum Ap
stolum talem agnoverunt di xstimarunt, reparicum coeteris Apotholis honore eum prosumti sunt. Nulla lite invidia, sed pia submissio. Et hoc etiamnum est Ecclesiae officium,ut pro talibus habeant M capiant de honorent, qui per legitimam vocationem tales declarati sunt. hi tali enim sexdere inter membra di Pastores consiliit communio Ecclesimstica. sumus toti coetui divinitus praestituti di praelem, sed multi sunt qui calculo suo nos nondum receperunt. Illi hoc exemplo se patiantur eme dari , dc su- pactores oscant, tractent
piant ut tales, qui sibi ὶ Deo praefesti sunt. ctor. a. r. i. ad I4.
Zs rc materia ' : his versibus continetur, ec festo Pentecostes memoriam celebramus, est visibilis Misio spiritus s. super omnem in nem, Ioele c. i. rc aliis Prophe. praeduri eis Noni inliciter Gusio spiritus s. Ea enim in V.T. etiam iacta es sed i. inusio visibistis. In V. T. Spiritus s. inlisus est mensio exili, sed cum Christus regnum re thronum situm occupavis, effusis est Himiliter, ut Deus ostenderet ei
Posterum Spiritum s. daturum nrajori me ira s Per Meses sum. Sicut enim infinio Oc pueritonien rationi habent existi, sed adulti magnum, ita Deus Spirituale lumen Spiritus s. sub initis rares in it, sed postea Ecclenam ἡ duri disci linare is paedagogiae emancipatam clariori &ami distiori luce spiritus sol lustravit Gil . i .atc.axnnasio super omnem camem. In V. T. effundebatur per u montem,sed postquam Christus in thri mum suum exaltatus est, inussis est spiritus s. super x multitudinε ex omnibus nationibus congregatam, ut indigitamur imposteritin salvificam gratia Spiri-xus S cummunicatum iri omnibus gentibus, pop. ais c nason vis. Et hoc praecipuum est, cujus nos hodie memoriam celebranam, M'd scio. sapia nos,
qui naturuentes sub dominio peccati ,alieni a vitas; spiritia Dei, etiam est is est, iii de ii
tus, ut, sicut circa hoc tempus anni arbores ec prata berno frigore nuper ἔς vata, laetusin vi solum, nunc per esusum spiritum ex alto iam si musi cundus ager Esai. 19. 17. dc De haceta ne spiritus s. intuotiuat in hoc textu :
N Ffissus est cum ingrueret Pentecoste. Non cum finita effre,sed cum inciperet rc ingrueret. Pem tecoste fiest unum ex tribus primariis iudaeo in s stis anniversariis, quibus omnes mares coram D mino in urbe Hieroselyma tenebantur compareret. Vocatur Pentecoste, quia celebratur die quinqua gesima Pascha I v. 13.16. Vocatur etiam i stu' septumnarum Exod 3 - 1 uia inter ris ha& hoc a tem eptis'mae inter dedant. Hoc sesto pro tur ominaria sacrificia fiebat sacrificium prim tiaruna tritici E 43 . 11. unde vocatur festum primitiarum Num. α8. 26. Tria festa magna hab bant Hebraei i. Paschatis, cujus secundo die etiam primitiae seu in ineresuntur Duo Levit. 13 Io. sed rimitiae hordei,quod citius i qui et bat quam triticum Exod. 9. 3 i. Ruth 2 23. 2. Festum Pen tecostes quo osse tur primitiae tritici De . io s. rcc. Exod. 3 . αχ, 3. Festum tabernaculi xum post messem l vindemiam quoque peractam Deuti 16.i3. quae t scita eg E repraesentam in L nostr
65쪽
itos is quam us Dei caesus, & viride lignum, ec germen
ex radice Davidis excisum est. 1. Regeneratio nostra ic sinctificatio per primitias Spiritus, quam re- pnesentat ses tam primitiarum. 3. Glorificatio an stra, quam repraesentat laetissimum sestum tabem culorum, quo in fine anni, post pelamim laborem in plenitudine horreorum de cellarum sub umbra frondium laetitiam exercebant Israeliis. Pentecoste igitur erat festum inter haec tria medium. Finis ii ius temerat rememoratio duorum bentaciorum magnorum vida i. Promulgatae legis in monte Sinai. Cum enim quaeritur,cur Deus Levit. 23.is. ordinaverit, ut hoc testum celebraretur quinq;
sima die post Pas ita respondent dow communiter, quod ideo, quia quinquagesima die post primum Vascha Haesitis data sit lex in monte Sinai. Et hoc
probant ac conjiciunt ex Exod. iv. v. i. ec II. ubiimus Mosi apparet primo die tertii mensis Dost exitum AEgypto, eumque jubet Iratam illo &
quenti die v. t o. sinctificare, ut tertio inde die logem acciperent v. ii -α. ingressus in terram C naan. usque possessionis. Hoc clarum ex Deut 16. V. i. a. ecc ubi Braesitari entur post occupationem terrae cinctae primitias omnium frugum ec se Grum in corbe adsere coram Deo rc edere 'sssionem sui in AEgyp exitu, ec introducti nis divinae in Canaan. Oile bantur quidem primitiae in o Paschatos, sed quae non a singulis Urieli' ad
rebantur, sed unus manipulus hordei viridis nimine totius vi lis esserebatur. Pentecostes autem
sesto singuli Israelitae, Utem ex singulis civitatibus aliqui deputas, primitias omnium fiugum ec se ctuum cum cantu ec tibiis Hieroselynam mittebant , ac Domino Gerebant, quo alludit Dia 3o. v. 19. Eo ipse igitur die, quo Iudaei recolebant m moriam datae lagi, de occupatae terrae sanctae per oblationem primitiarum, voluit Deus spiritum S. effindere. Quare illo ipse die 7 Ut hoc ipso osteruleret ossicium spiritus s. cujus gratia super nos est ditur, scit i. Ut sit is qui legem Dei inscribat tabulis eo dium nos rum. I per Mosenlata, in seipia
sancta amen per carnem infirmata nihil poterat silutem nostram , sed erat litem occidens, debitummostrum exigens, maledictionem annuncians, pe earum irritans. sed postquam Spiritus s. stiper nos ei fissus carnem nostram morti l dc subigit, & l
rem a Minutamcordibus instillat, lax fit poten-
tia Dei ad suo .Fit enim gladius anceps, qui mere odit de conterit ad sanebun humilitatem & m-tiae desiderium. Fit etiam lux Ec lucerna pedibus. 'uae nos, per E inpellum Deo reconciliatos, ducat in viam gratitudinis, in qua Deo p ter Christum placemus,ac perquam ad possessionem tautis con
i. Ut sit ille dux qui nos in coelestem Canaan introducat ' sicut Maelitae die Pentecostes reces bant memoriam occupatae terrae 'sanctae per i sitam, ita Deus eodem die voluit inundere Spiritum S. ut ostenderet, eum esse nostrum Josuam, nos in coelestem Canaan, cuius terrestris illa typus fuit, introduceret. Sicut enim Moses, postquam Isaelitas ex servitute AEgyptiaca eduxisset, in coelum est receptus, ec post in reliquit Jositam . qui in possessionem terrae promissae Isiuilem introduceret: ita Christus redemptor noster, postquam merito passionis suae nos liberiisset ex potestate hostium, dijus vitae reconciliatis eum Deo acquisivisset, Optus est in coctum, ec misit nobis alium par letum. qui nos in omnem veritatem duceret, nos conta retur, ec nobiscum nraneret, donec per Iordanem mortis nos introdititisset in potassionem aeterive Patriae.
3. Ut sit pignus di arctabo salutis. sicut immitiae frugum. Deo oblatae erant sacramentum custodiendae dc benedicendae minis. ita primitiae Spiritus seper nos effinduntur Rom. s. 23. ut sint a
rhabo atque pignus, quo nobis obsignetur custodiae plenae illius mans, quae onsistit in pace re gaudii
cause proprer quas Deus Spiritum s voluit emandere in Judaeorum Pentecoste. Quoniam igitur nos hoc quoque nostrum subim, quo memoriam inita
Spiritus s. recolimus, Pentecostes nomine insigniare consis initis, celebremus illud eodem modo quoJudaei suum celebrabant D t. 26. r. i. ac II. Sumamus primitias spiritus s. in coibe corporis te animae nostrae, easque statuamus coram Deo cum hac sincera confessione ecpromissione: O Domine. ego testiscor coram te, quod Pater meus Amoritu mater ex Hethithis, conceptus eram in peccato, ii
tura filius irae, constitutus&bdominio peccati sub potestate Diaboli. exul paradi si, alienus ab om ni vita et justitia. sed tu mei misertus, sanguitis filii tui me redemisti, ic has primitias Spiritus inibi a disti, quibus oculo istellectus mihi aperuisti, --l gustumem Iesi Chiati dedisti, adsciuum miserior
66쪽
e Metium salutis in uitam: eum Christo
uno hi, bc pedes meos in vi pacis clinasti. Pro hoc benesim a tibi'ai ex toto cor ,ερ tor ex tota anima ,α tim promitto serio, quod He sim s m dc grate coram te ambulare, peccata mea mortificare, tibi obedire, micem patienter ser re, ximum diligere, vocationem perficem, cultui interest nomen tuum a inare, ec per has primitias me confimiare in fide futurae messis Et hoc est cel ne Pentecosten Christianorum.
Da S Ecu NDO. Nous es mer eos . qui ad mandatum Christi, cum fide in mimonem Christi uno in t
se erant N ati concorditer. Dependet hoc abo, quod dicitur Aebar. 1 8. 1et. 13.1 . Cumai
etem haec congrinatis, constiterit non sollim ex XII. Apostolis, ex cartibus circiter CXX. Act. i. is. 'uaeris an visibilis illaesissio Spiritus s. contis au omnibus illis CXX. in vero suis XIL Apostolia Ie o. Textus meminem excipit, quamvis maxime
babile est, quod omnibus quidem coni erit edetamen duodecim Apostolis singulari di peculiariano ac mensura His enim in adscensione pecvitiariter promissa ii indisebant dono linguarum, ut doctores gentium futuri. Discimus igitur hine duo: I. Quos Deus vocat , eos etiam tabula donis diruiribus ad vocationem necessariis. Vocaverat Apin fisos, ut intra omnesgentes testimonium darent filio suo. At illi adeo inepti ic usiotae, ut nihil ervi ditionis haberent, nullam linguam callerent potove culam. Sed quos vocaverat, etiam aptos
reddis. Vide dicta l. ou S. D i. in s .a . --ent hoc. i. dissicilem ὀc periculosam habent vocu onem. Modo divina sit vocatio, vires non de Iunt. Qui enim vocavit , fidelis est. Hoedis metiis ex eos, qui sinistris mediisse intrudunt, ecillos vocamul Hi enim habent in quo comstant contra infirmitates dipe illa, illi non boni. Ne tur tales cum Mosedc Jeremia divi- am voca, ni detremm praetextu infirmitatis impotentiae Exod. 3.11. 12. Jeri l. 6. 7. s. Vide r. in Christiani ino suo sentiunt suam im. netatem. 5cinultitudinem impedimentorum ac hostium, ne pisint perrum quod coeperunt: p - sivm in lucta contra libidines sio rc tentationes
istent quod dimitus adis Vocausis:
i. Their . si autem vocati, non deerunt vires Deus enim fidelis est. Pugnemus igitur fortiter diconstanter, ec fidamus ei qui ad hanc pugnam nusvocavit απhess 3. 3. Modo nos simus sinceri dc caveamus fusitatem, contra infirmitates Deus sidet
3. Qui gravi cruce onum sunt, sub qua ita me guntur, ut exclament se non posse amplius ferre. agitent hi, se non casu in hanc crucem devenisse. sed divinitus vocatos ad serendum onus ec aestum diei in vinea Domini Matth. 1 o. i 1. Quod si vo ti, fidelis est qui vocavit. Applica i Cori ib. 13. obsea. At sepe non simus vocati ad crucem quam patimur, sed repria petulantia, imprudentia, ii temperantia acceravimux Quid solatii contra hoc Humilia te ob culpam qua intercessit, 'que per fidem expies Post expiatam culpam si manet pux, voratio est divina, cui nox deerit divina con-- alio dc roboratio. H. Qui spiritus s. cupit esse particem, interes debet congregationibus sinctorum. Imbr. i 2. nodeserite conra mones. Matth. 18. ubi duo vel tres congrmii. Congregationes sinctorum sint of cina in qua Spiritus s. operatur. Sicut Pater Amiblias cibum non porrigit unicuique in suo angulo, sed totam semiliam convocat ad eandem mensim, ibique pastit: sicut anima non animat membra dis sem dc di secta, sed congregata di in unum corpus compacta, ita spiritus S. non sectatur unumquo
rue in istis viis, sed convocat omnes in domum uam, ibique esto esse promistit. sicut qui cupi bant senari per alta tum ex coelo de dentem , .lcinebantur excubare apii am Job. s. i. a.' rccita quia spiritu s. cupiunt siliari. debent ii, pistina
conpregationis .excubare dc e flare destensum spiritus, A commotionem aquae verbi. Reda: vi hoc silectos nostros, qui conventus Ecclesiariori contenuiunt, di entes, nonne sam do s, . ne
ipse scio quod thi du r, nonne omi domu mre seripturam dc alios librus 3 sis quid produnt bi tua lectio, si non assistet Spiritus s3 At ille non
assistetim, uim tum a se ordinatum repudian Est etiam utile legere domi, sed si iis lectionis sua
non est, contemnere congrcg'sones, det 8 minii
67쪽
ut initi reum extra congregationes operetur sine ininisterio verbi. Sed hoc non Livii nos ab obli
Videndum autem qualis iuerit illa cor gregatio, super quam effusus est Spiritus s. En ni tum temporia multae s mago in urbe Is sol rma, sed super nullam praeter stanc inusus fuit spiritus. lis igitur sitit hie congregatio, ut prae aliis spiritus s. cana visi aret'
sp. i. Fuit congregatio obediens. Ideo enim congregati erant, quui Christus ita j iis serat Actor. i. v. Qui veniunt in congregationes ἴc se iis adjut gunt aliis respecta, , c. g. iait 'di temporis, ostentauri ornatus , cons uendi lavoris, si illitiosae consuetudinis causa, non est quia exspei t Spiritum, sed illi demum qui dicere possimi O Domine, diu metuo jiusu in hanc domum vocasti. Ex
dientia i itur erga tuum mandatum in tuo nomine huc venio, M- 18. 2o. cum intentione audiet i
iid velis me docere. Ataim Domine, to vere,
ternis tuus audit.:. Fuit congregatio plena. omnes erant con-nregati. Novimus ex parabola Luc. I 22.23. M
a minus velit domum suam plenam esse, donec nou sit amplius Iociis inde etiam declarat, quod focilius audii cum multi sint, qui una prireantur, et.
Cor. I. I t. 2. r. . is. per preces plurium abui
ait gratia. Ne se subducant membra Ecclesiae publicis congregationibus. Nocent enim sibi it aliis. Non dico quod Sinritus amet magnas, sed quod
plenas congregationes. Parvas pagorum com tiones aeque amat visitare ac magnas urbium, modo
plenae sint, i. e. irequentatae ab omnibus qui ad eas
3 Fuit congregatio eo ors. ho m Cum imus ad conpregationes sanctas, abjicienda sit M um, ira, discordia. Nam n si verbum recipiatur cum mansiretudine leposita omni abundantia malitiae id irae, non est conjunmtin eum silvisca vi tute Spiritus S. Jacob. 1.2 i. Homines cepe nolunt nam venii uia sinit in discordia, interim noverentur ad verbum & publicas congregationes venire cum odio, ira Occ. Cur quaeso ' annon ve hum aequἡ est institutum Dei ae sacramenta annonhec quoque 'ofanare periculosum est' ni grave est patri uni lici, ii videt liberos eadem cons dere mensa, una cibum capere, x interim animo, eiga se invicem gerere plenos irai si qui p. tuae. Uatum ino, sim: ribus eodem comparemus loco , dc interim animas habemus planas odiosi3 Multitudo quae habet umim cor & unam Mnimam, est gratum Deo inditorium, in quo amat esens esse Spiritus s. Actor. 32.33. . Fuit congregatio diligens. Non sedebant tita, sed exspectabant promissionem Patris Act. i. . dc perseverabant in precibus d deprecationitari ibid. vos i . Sic non debemus putare, sitis esse a dispetrandum Spiritum S. si simus intemplo otiose
sedentes, dc laborem omnem rejicientes in humeros di latera concinnatoris, sed laborandum est, ut animum possideamus Ec contineamus ne peregimnetur in varias cogitationes. sed curn attentione Ecdevotione hauriat institutionena verbi, ut memoria quod audivit, retineat, ur cor bono pri sito ad
ob dientiam auditi se flectat, ut anima Spiritum S stiat instar terrae aridae, utque intimis desiderii, et
votis coelum verius se elevet, et adventum spiritus s. imploret. Sint nobis hujus odi congregationes quam recommendatissimae,nec adeo iacile os contemnamua dc negligamus praesertim die dominica,
cui Ociali praecepto ec perpetuo Apostolorum retotius Eces ae exemplo adstrictae sunt usinodi tarmationes. Quam turpe est, nos Christianos dicinis Dominicis,cut Ecclesia est congregata, tam levi de causa sectari convivia, exspatiationes dcc. Et quim tamen pauci sunt, qui hoc non facianti Cum spiritus s. est in templo, quis vobiscum est in v sim conviviis di non necessariis itineribus λ nonne Diabolust si ullum peccatum vos s labit vestrapa in in hoc, quod diem dominicam adeo violatis Considerate quaese, quod i. semper in Ecclesia hae congregationes fuerunt uitiatae. In V. V. habui
Ecclesia suas Synagogis singulis sabbathis in si
gulis civitatibus Actor. is. 1 i. Ecclesia Apostolica habuit suos conventus continuos ab ipsis incunabulis suis A r. i. o. i. Σ. Σ. Vult Deus privatum dc domesticum cultum, sed vult etiam publicum riui fiat coram omni populo Ps d. ii 6.1 . Hoc enim est lucem suam sincere lucere coram aliis, ut bona opera nostra videntes Deum nobiscum plo Gficent Matth. s. 3. Hinc sancti desiderarunt inte esse culini publico Pita 16. 6 7. 8. Psal.27. . Pial 2.3. s. Palm. 8 . a. 3. Congregationes Ecclesiae in hoc mundo sunt praeludium inius magnae congregationis in cocto, ubi est universilis congregatio, de Ecclesia primogenitorum , dc ipsus Dei ac
mediatoris Hebr. 1 1. 2 3. Quod si hanc amamus ac de id unus, cur contemnimus eius praeludium
68쪽
Non teta illam vere desiderare, nisi hoc quoque
desideretis. Avo ex tam facile excommunicatis ea cot regata e sanctorum in terris, iuul mirum,s Deus vos excommunicet ea Ecclesia sanctorum in Coelio s. praeterea non tam propter suam utiliatatem,quini propter nostram indigentiam has con-ν ammes Deus ά nobis requirit, ut nos ibi me tu Spiritus. Psalm. 23. .
Fius est visibiliter subdita scorporalibus M. fisibilibus figuris di seni, sint pro entve. In se ipse est invisibilis, se a tamen vet4 eilasis est brisibilibus uris. Sicut etiam fictum Mat 3.16. cum Spiritus S. fissi specie columbae sit per Christum des indit: Quomodo potest effindit RH .
Sicut Sol. Dies uenim, hoe conclave est plenum Solis, quia radii ac virtutes ac operationes solis in ib/ud est tantur. sic Spiritus S. dicitur egundi in conti hominum , cum virtute sua omnipotenti in cordibus hominum operatur instinctus, uiclinatim Mea, vires atque motus spirituales, ouae vocantur a te charismata, spirit alia dona. Quaenam au-etem illae visibilis figurae , sub quibus Spiritus s. esu-sus esu i ventus validus impulsis, replens totam domum, Q. senitu ac strepitu. i. lanis similis linguis divisis. Hae figurae nos docent modum operandidi spiritus S. in nobis utitur. Operatur per modum dc venti. Per modum aenis, quia emollit, illu- mirrit, accendit, purgat cor. Per modum venti,quia refrigerat de impellit ac movet. Restigerat ac reficit te ore angus reum per solatium Ec initia visae xternae, quae proinde vocatur tempus rem rationis his. 3.19. Movet etiam perem cenita irresisti hilem tuam operationem, ecficit nos currere viam mandatorum missicut ventus impellit oves.Quod ex modum venti Ec ignis operatur, hoc commune
in ominibus fidelibus , quia autem per modum venii vilis ac ignis in linguarum diri , hoc si gulare est silis Apostolis, in quibus majori vi dc efficacia opinis est per donum linguarum inter in gentes. Ex his disrundum erat, quorare de- hende e possimus,an spiritus s. in nobis habitati penus audivimus is quid plosit, Ec quomodo a vivendus sit Spiritus s. nunc dii dum erat , qu bus ibi sinii cere possimus in habeamus. Hic enim per tio. Osti enim Spiritum Christi non ha- , vis est 6 us, occontra ubi spiritus s. est , nulla
A qui Spiritu Do ducuntur, suos imi
Hinc agnoscimus Deum in nobis manet cilicet ex ibi ritu quem nobis dedit Rom.8. i. Joh.3.2 modo autem sciam an babeam spiritum SῖRωρ. i. si habeas cor ardens cilicet cor illumia natum olle, accensim fide, amore, eteto,desiderio verbi, pingatum a dominio cupiditatum. a. Si habeatior currens, quod quasi vento impellitiir ad currendum in via Deceptorum Dei. Ubi etiam Spiritus s. ibi pellit bt ut mi instar venti. Rom. 8. . Gai s. i 8. Vide Psum. liv. 31. si dilataveris ς . Cor spiritu instatur quasi folle. Utriunque si uinitidi tat Apostolus Rom. Ia. II.
V esses ritus s. suit duplex, alius in Ma stolis, alius in Apostolorum auditoribus. I De Apostolis textus dicit. a. Replebantur omnes spiritu s. 'immodo hoc intelligendum, vide explicatum in Actor 6. 8.1. incipiebant loqui. Spiritus non est otiosus edulia habitat, i in operatur. Lingua precipuum instrumentum ecplectrum per quod iri tuas. operatur concionibus de precibus. 3. Loquebantur aliis linguis , rida omnium gentium quae praesentes erant. Ecce gratiam Dei se accommodantem nostrie infirmitati, ut unicuique nostrum sua lingvi loquatur. si la Hebraea vel Graeca lingua loquutus esset media silutis, re vellet ut omnes, qui alvari volunt, proficiscerentur in eum locum, ubi illa hii ua in uni, eamque addiscerent, magna foret a sed quansi major tia, quod se ita accommodat, ut det ministris dona linguarum diveri na, urunicuique magnalia Dei annuncient in si a vernacula lingua Immo ita si accommodat, ut, sicut pater aliquis ciun filiis pueri pueriliter loquitur, ut ab iis in figatur, ita spiritus s. nobis loquatur per parabolas α similitumnes rerum terrestrium. Aliter agit Papa Romanus qui thesaurum scripturae concludit intra linguam Romanam, ut nemo legere posit, nisi qui Romanam linguam addiscere vult. Consilio su a m p ximi peccati Genes ii. Dona diversis lini in loquendi medium saluos i. Con a a. , sic loquebantur ut spirhus dabati incia A. postoli loquoiatur Spiritus dat. id etiam decuit nariis pastoribus verum est, quatenus exscriptural tacum scriptura loquuntur. Non igitur conre- mnenda,i nugni aestianandativiosum una vox. Ma
69쪽
Mest ut, quod loquuntur, dat loqui Matth.
I o.v. io. 1 o. Ergo qui hos reiicit , Spiritum cit. .
e. Spirititabat nutta larem illam quae est mi is A-
Apost ilicus, cti si alicubi minus, alicubi magis
addendum ov. i ilariuebatur-ε γαλεια P . Vide Psalm. 87. 3. Non loquebantur laudes tam utrilia Mariae ac sanctorum, sicut sacrinculi in P,
patu,nec magnalia liberi arbitrii di proprimm m H orum, sicut Pelagius cum asse , sed magnalia Dei. Quae autem illa magnalia Dei t Ru'. M auata mirabilia essentiae, annunciantes ec praedicantes Dei infinitatem, omni scientiam, omnipoteritiam, persectam justitiam dc bonitatem ac beatitudinem, mirabilem subsistendi modum in perion uum Trinitate. Magnalia o rum quae produxit in creatam ne, ostenden pulchritudinem, bonitatemque perum creatarum, - α e υτ a Iraesentantium. M aenalia fritimim seu rerum gestariam, lucentia in mysteriis Euango , nec non in divinis judiciis super angelos ec homines, tum intra turn extra Ecclesiam, i plendida denique gloria & in emis, fidelibus in coelis resereata. Hi veri ministri Dei, qui
ita norimi conscientiis hominum imprimere maenalia Dei, ut perea persuadeantur di trahantur ad uin timendum, desiderandum, amandum, colen
IL De auditoribus Apostolorum textus via dicit: i. quomodo convenerint. 2. Malo fuerint. . quos motus ex his concionibus hauserim. i. Quomodo convenerint. Propter ses m com suxerant lucros blymam, sed γινο Φ. -σ-ῆς 6ς, cum audiretur illa vox, concurrunt adi
cum ubi erant Apostoli. Non disquiro an ipse sitsu rus venti tantus hierit, ut passim, tota urbe diu
tur, an verbrum tantam miraculi percrebuerit. Hoc cereum, quod per auditu miraculiwnveniunt. Et hic miraculorum usus, quod convocant homines ad audiendum verbum. Non sunt instrumentum conversionis, id enim est verbi, sed occasio. Sicut campanae non ronomini, sed convocant ad audiendum verbum, per quod fit conversio, ira marmcula. Sunt sicut filiuia aucupis. Sicut non dilui reti capiuntur aves, fistula tamen ad rete allici furiira non miraculis sed verbo convertuntur homines, miraculis tamenta verbum audiendum alliciunturi Sicut mulier Samaritana non convertit sim concuves, sed ad convertentem Christiun pellexit Joh . ita miracula non convertunt, sed ad verbum lmendum ac audiendum alliciunt. Nobis hodie quidem eo fine non dantur miracula nova, habemus tamen vetera eum in finem descripta, ec loco miracul rum habemus testimonium Ecclesiae totius, quae vim mirabilem scripturae sibi experta nobis rei his tur,dc hoc testimonio ad legendam nos pellicit, ut huc quadret illud antiquum: Non credidissem sobpturae, nisi me permovisset Ecclesiae autoritas.
x Quales cerint. Erat multitudo Judaeorum, qui Hierosolymae habitabant, viri religiosi ex omni sente sib coelo, videlicet Parthi, Medi, Elami: incolae Mesopotamiae, Judeae, Cappadociae , dcc Nota: Si erant ex omni gente, qui dicuntur habitasse Hierosolymis y R P. Non quod essent civesic incolae urbis, sed i. quia in scholis Hieroselymbianis midioriun Matia commorabantur. Vide Act.
6. 9. 2. quia iam celebrandi causa ad urbem conmfluxerant. Si erant ex omni gente, qui vocantur
Judaeit RUρ. Ves quia erant ethnici proselyti de religione Iutat, vel quia era m Judaei ex dispersione,
ut 1. Petri l. i. si Judaei, quomo religiosi' solus enim Christianismus vera religio est, de qui ad Christum non est conversus, non potest esse religi sus. Resp. i. Vox eligiosus non semper notat nominem pium ec regenitum M in genere hominem devotioni deditum, sive verae, sive falsae. Sic Paulus ante conversionem suam valde relisiosus Phil. 3. 6.
sic hi homines erant religiosi, quia erant studiosi Theologiae, qui Hierosolymae religionem Judaicam dis anti Multi religiosi non sunt pii Mala. 7. et i
lcas. 11.2. Tim. 3. s. x. Etsi non erant Christi
ni , tamen multi ex illis poterant esse pii rc regeniti Tum temporis enim sussiciebat ad pietatem con trito corde redemptionem lsi telis ex breue, scin Simeon & Arma Luc. 1. 1s. sed nunc nemo potest esse pius nisi sit Christianus. Nunc enim vita αter na in eo polita est , ut quis Deum norit dc Jesim Christum Joli 17. 3. i. Joh. . a. 3. Quid autem est
vir v ξης ec vere relinosus 3 Qui sibili sollieite attendit ec cavet omnia filandicu labi possit. Est similesimi tum ab iis qui mi liquorem in vase fragili gerentes caute illuseprehendunt ariue getat, praestatim Min
70쪽
Hi in uni aut per sugebrons vias. Haec pmpii tu riri pae Novit quam pretiosum chnelium ani-τα dispula S. in se ne di Novit quam fragili ale g thesaurum pretiosum, quod te: uti Novit denique labrosus sit mundus , quis multa os dicati ad quae possit impin-Itaque sibi attendit, viassuas ad lucerium
ve ins in Q dirigit, sibi ipsi non iidit, sed
prium se habet sui mini, ideoque duebans et S. implorat, octendiculi quantum potest, i , aristo adhaeret. Hebris i. phil α. 11. Ubi vero impietas dominatur, ibi haec sollicitudo Zc fi-
is circumspectio non est, sed carnalis securitas, ἀν-τ ει τ; et ericulorum contemptus Cur dicit suisse ex omni gente sub coelo, ec tamen non omnes recenset, sed tanti quosdam 3 Non enim nominat Germanos, Gallos, dcc Aesp. i. dum e
teros Romanos nominat, omnes occidentales n. mones comprehendit quae Romano imperio par B L a. Etsi non exprimuntur omnes particulares metiones, exprimuntur tamen omnes partes reme,
vid. Asia, Attica di Europae. Recenset enim quos Etam Asiaticos, quoslam Asticanos, quosdam L et Varos, achiciens sub finem ec extri strum ordinem. Cretenses re Arabes, sorte ut ad Indos di Insul an s. ex Arabibus de Ethiopibus sese oriundos, di,
Urium Poque intendat, ut his quoque aliqua si
uris G summa, ex tam mutns recensitis facise judicare potest vocationem perfnere ad omnes. Nostrum est ex hac parte textus discere dc obses
α. Qeod prima Ecclesia N. T. ex meris Iudaeista collecta est. Etsi enim erant ex omni gente, tamen omnes erant Judaei, sive secundum diem, sive secundam prosellionem. Albim hoc,
ut intel amus, quod Abraham rc eius funilia essem aer et mater cui inseri debet tota Ecclesia, ut serie vii vere sint de Ecclesia,veia sint filii Abi λα- salus ex Judaeis in Job Σα. Ergo qui salutem cum Judaeis veris, non neribus
ainbere cedet communionem. Abraham pater m mnium credentium. Ergo omnes credentes debent
filii Abrahae. Quomodo possunt filii Abrahae, qui ex Abraha nati non sint 3 xvj. Si in H Hudaicae Ecclesiae per fidem iisdem doctri
Orci erisDii io. 16. Rom. ii. 17. dici Ecclesia ur ex udaeis collecta est mater . cujus nos do mus filii. Refiat hoc Romanenses, quij
:-rutot in cujus siti esse Ecbent, quicunque ta-vari cupiunt. Quid nobiscum Italis 3 Nos ex Abr
hamo trahimus originem, Ecquamdiu foedus cum Abrahamo, Isiaco dc Jacobo Deitam tenemus, sta mus vera Ecclesia. Natura quidem sumus ethnici, sta stimus tamen verus Uael, quia accessimus ad c vitatem Uuens. Eph. a. i 3. 19. Romanenses sunt
limaelitae, quia illi Hagar, dum volunt salvari per doctrinam sinat L e. legis, A persequuntur filios promissionis Gil . β. Quod tamen illi Judaei erant ex gentibus. Non tim erant Judaei ex Judaea,quam Judaei dispe si inter gentes, vel proselyti ex sentibus. Ex talibus collem prima Ecclesia, ut indigita ur jam venisse tempus, quo sublata muro transverse vocatio Euan ira a. Judaeis ad omnes gentes esset moti . ra. Videmus igitur quo nomine i omnino celebrore volumus festa, sinum Pentecostes nobis debeat esse selenne, scilicet quod hoc die gratia Dei salutis sera, nuptis Judaeae claustris, omnibus illuxit hominibus , ic ad nos gentes penetrarit. Hoc die de tempore, tonus anni amoenistimo, desertum ethnicum, inusis spiritu ex alto, faetii in injucundum a vum UaL 3 i. is. Excitet hoc nos omnes ad se diuin rc gratitudinem. Vide diebi Rom. ii. ii. 12.
3. suos mptus hi auditores ex his concionibus hauserint. Dicit textus. Quod aliqui Mus nil, nos motus: Confusi sint, extra seipsos rapti sunt, admirati sunt, dubitarunt ic ambigui facti sunt, se invicem interre antes , quid hoc futurum, quom do hi simplices Galilaei tot linguis loquuntur nim alia DeiῖDico hos est. motus bonos, dc tamen no esse verE dc spiritualiter bonos, ex corde vere r genito proseo . Enit magna commotio, set non erat vera conversio. Erant commoti, sed nondum compuncti. Poterant admirabundi rc mutatidicere, vita hoc sibi vult, quomodo hi lice possunt3 sed nondum dicebant: viri fratres Fid agemus' Per Petri concionem demum suerunt conversi. les igitur fuerunt hi motus 3 ruerunt pulsationes illae vocationis externae, quibus Deus ad c versione invitat, quae saepe etiam contingunt illis, qui non Veriunt nec convertuntur Aroc. 3. ro. Deus supepulsit et etiam aperit. Sed aliquando pulsa Ec ne mi aperit, cum scit ilon tantum vectum praedicas, sed etiam pervcibum aut alia media autem vellocat excitatis quibusdam motibus conscientiae, qui bus depraesensa Mincio imus ad ori-