장음표시 사용
271쪽
Theologicarum Institui. Lib. V. Pars Π. Cay. IX. sub tribunalibus oestris , quem daemone agi constet et jussus a quolibet Christiano spiritus ille, tam se daeis Inonem con flebitur de pero , quam alibi Deum de falso. Et 'alibi Lib. ad Scaput. cap. II. ait : daemones non tantum respuimus ; Merum et reMin Cimus,
, et quotidie traducimus, et de hominibus expellimus. Nec esset profecto ausus Tertullianus ista scribere ad inimicos Christianae religionis , nisi existentia energumenorum fuisset apud illos exploratissima. Atqui re- Pugnare omnium Catholicorum , Iudaeorum , Gentilium sensui valde temerarium est. Ergo. Prob. 3. Pars. ex ipsa experientia , qua docemur, multos, qui energumeni habebantur , tetro melaricholiae humore laborasse, qui phantasiam vitiaverat et quo humore vel opportunis medicamentis, Vel solerti ali tua fraude curato , salva suerunt Omnia : DOΩ- Nullos etiam ex malitia id venditasse fraude vero delecta , ad saniorem frugem rediisse. Ergo. .
Soluuntur OHecta. objic. I. coni. I. m. et 2.m part. Spiritus nota potest propria vi agere in corpus. Ergo. U. Neg. ant. Cujus salsitas vel ex ipso commercio animi , et corporis humani manifesta est. Quomodo id fiat, obscurum est , et tamen sacri certissimum est.
Objic. II. Noti decet bonitalem Dei permittere,
ut Diabolus humanum corpus insideat. Inde enim sequitur , non solum ipsius hominis Summa miseria , veru in elis in scandala innumera ob blasphemias , quas
homines proserunt impune in Deum , resque divitias, aliaque valde indecora. Ergo. U. Dist. ant. Non decet bonitatem Dei id permittere , si homo sit in statu innocentiae , tu quo a Deo creatus est, conc. Si sit peccato obnoxius , neg. Deus
non solum bonus , sed et justus est ; ideoque aliquando permittit, daemonem atrocius saevire , ut boni in hoc corruptae naturae statu Vel purgentur, vel
exerceantur mali vero puniantur. Si quis vero inde scandalum patitur, culpa sua est; deberet enim potius inde 'assurgere ad contemplandam Dei bonitateiu
272쪽
De rerum Creatione. erga se ; et malitiam, et odium daemonis adversus genus humanum. Inst. Nonnulli pueri recens baptietati, dicuntur energument , quos tamen certum est, nihil habere da- mi, alionis, ut ait Apostolus. Atqui repugnat honii a
ti , et justitiae Dei , in iantes istos iam ab omni Iabepurgatos tanta poena villictari. Ergo Satius est dicere, eos morbo potius , quam a diabolo corripi , et agitari. U. Transeat mes. quoad I. M pari. Dist. Σ.m parti Nihil damnationis est in parvulis recens baptizatis, hoe est nullum peccatum , conc. Nullae Peccati poenalitates . quas Deus noluit abstergere per baptismum. neg. Dixi transeat major quoad I. M partenιi non nim asserimus , revera esse energumenos omnes , qui dicuntur. Sed etiamsi demus , tales esse ejusmodi pueros , sicut Deus relinquit in illis post baptismum morbos , moriem , aliasque .aerumnas ob sapientissimas rationes. quas suo loco , quantum nostrae mentis imbecillitas sinit, exponemus; ita etiam permittere potest ut agilentur a daemone. Uno verbo : Concedunt adversarii , parvulos esse quosdam post baptismum extraordinaria amicios vi morbi, neque id repugnare honitati, et justitiae Dei. Cur ergo repugnat, si eadem illa calamitas non a mortio , sed a daemone inseratur ZO0 . III. Videnius, frequentiores esse .energumenos iis in locis , in quibus major est superstitio, et ubi haec opinio de potestate diaboli invadendi hominum corpora altius animis hominum insedit ; illos
vero homines huic malo esse Ohnoxios, qui vel tetro humore abundant, vel phantasiae sunt vividioris. Ergo ex ipso phantasiae errantis ludibrio res ortum habet. . Transeat ant. , neg. cons. Non enim negamus, plerumque hic locum habere aut tetrum humorem , aut vitiatam phantasiam , aut etiam malitiam , et fraudem. Ideo Ecelesia antequam exorcismos adhia heat , mature expendi vult, utrum revera energumenus sit , qui dicitiar. Sed asserere , semper id a phantasia ortii, id et Scripturae sacrae adversum, et Valde temerarium est.
Objie. IV. Non sunt multiplicanda sine necessitat
273쪽
a et Theologicarum InstituLLULV. Pars II. Capax
Prodigia ; ct ridendus esset , qui statina ad Superna
rii lcs Causas confugeret ad explicandos essectus , quo δ' uin naturales rationes ignorat. Ergo si energumeno xuin essecta per naturales causas , ct morbos explica-xi possunt, non est obtrudendum daemonis impcrium. COH c. colum argumentum. Cum enim suppetit ciliqua ratio explicandi per naturales Causas energu-Mici Orum OPera , eos enci Sumenos non dicimus , nisi fortet ex divina revelatione , corii rarium Coiis laret. Sed quacdum sunt energumenorum esseCta , quae natura- Iibus causis tribui non possunt, ut cum aliquis salaa era n lis subito e statu suo dimovetur , eaque agit,
quae longe aliena sunt ab insita sibi indole , imo naturae suae Vires Superatit, in altum sustollitur , arca -
an sibi ignota reserat, lingua peregrina, quam numquam audivit , aut didicit, recte loquitur, et alle- um ea lingua loquentem recte intelligit. Quaedam cro sunt , quae naturali cx causa oriri potuissent ;sed Scriptura , cujus divina auctoritas est, docet , facta a d aertione , ut cum in Evangelio legimus , quosdam a Christo liberatos a daemorte , qui cos reddiderat surdos , mutos , inclinatos , i uriosos etc. Haec quidem incommoda ex naturali morbo potuissent accidere , sed Evangelium nos edocci , illis hominibus i Ora a morbo, sed a daemone suisse illata, quo cx
Ptilso , restituta est sanitas. Iast. Scriptura saepe, se accomodat rcceptis apud
Vulgus opinionibus , quas non corrigit , sed juxta eas loquitur 3 cum non sit sacta revelatio , ut nos in philosophia lustrueret , ut observat Augustinus Lib. I. de
iactis cum Felice Manich. eaρ. Io. ; scd institueret ad Pietatem. Atqui recepta erat apud vulgus Iudaeorum, Ulpole rerum naturalium ignarum , haec Opinio , mor- hos sere omnes a daemone inferri , ut videre est ci-
iam in libris Rabbinoruni : nec ipsi Graeci philosophi
ob hac opinione suerunt alieni , cum physica disci- . Plina nondum esset satis exculta , atque illustrata ; inde Plato attribuit daemoni eum morbum, quem Galenus Part. II. Ορ. Tract. 9. repetit ab influxu Lunae. Et go potuit Evangelium appellare daemoniacoS, qui tales a vulgo habebantur z nec Christus cum er
274쪽
Populo se ii ccomodatis, videbatur expellci e da mouetu uni revera morbum divitia virtute curaret.
U. Dist. moj. Quando propositio aliquum verum elisiani Ilabere potest, cono. Quando Dilial nisi lat. sum significat , subdιst. Quando Scriptura. verba lio' ni itium historice Durrat, cone. uuaudo Spiritus S. ile
suo lina uitur, is Non potest suι lina Veritus lusi vera
loqui. hesert quidem aliquando Scriptura aliquas ti
niuiuin sententias , licet salsas ; quia veru ui Lot . ho, riines eas protulisse. Accoinodat etiam M aliquaudo homiliuau captui . quando Propositioin liquem velum ei sum pali potest; ut cuni Lunam appellat lumin recti a nuut, quia rcvera sic 'pparet oculis. At de energumenis non semel, tiec obiter Evaissi lium loquitur, ei Cliristus itide suam missi em divi iam cs-εe Probat. Si ergo nulli essent energum cui , Cliristus
non modo vulgi olorem non te rexisset , sed Putu Verbo , et operilvis cotisrmasset, , auxisset, multaques isseti ad decipi mdos homines et quod absit furii est. Obso. Iti Libro Tobiae legimus cast. I. 9. et Vlli. a. sumium daemonent Asmodarum sumo ex jecore piscis : et iti Reguin historia I. Davi dein sotio citharae. spiritum malum n Δαtile e pellere solitum. Releri dosephus VIII antiq.cΠρ, , MIoluonern cartilina condidisse ad expellen os daemmones. Actibus Apost. AIX. 34. legimus fili s occ-Vae , qui Christiani non crant, energumeseos exorcis mis adiurasse. Imo ii se Christus concedit, suisse in ter Judaeos exorcistas: Liac. M.t 'Si ego in Beelzebtib elicio daenionra , flιi reatri in quo ιjicitin IAtqui si energumeni revera a nefario Spiritu agitarentur . frustra lunaim, et carmina , et adiurationes ab hominibus institutae adhiberentur. Ergo, . U. Dist. mo. Et inter illos nonnulli erant vera emergument, tu quibus frustra excantationes ndhibe hillitur et alii salso habebantur ut lates , in quibus vli quando humana remedia vim habeb. uit conc. Omnes erant veri . vel salsi energRmcni , ni A. Di t. ei. miu.
Si Deus aliquando non permitierct jus in judicio , uφsi perstitiosi quidam ritus essectum lini cuiat, cini C.
275쪽
2 4 Theologicarium Instit. Lub. V. Pars II. Cap. IX.
monos . clui vulgo tales existimantur. Itaque in iis , qui inorbo politis latuirat ant , quam agitabantur a daemone , humana remedia Valere poterant vel ad morbum depellendum . vel ad corrigendos viti alaephatilliasiae errores. Sed et in iis, qui vere a diabolo agi labantur , aliquando magicae excantationes va Iebant , non quia aliqua iis iuesset virtus , sed quia ipse diabolvs'ad conciliandam magiae fidem , aὰhibitis super itiosis ritibus , sponte abscedebat ab ho mine, L eo id permittente in poenam si merstitiosorum hominum , videntes enim magicae artis ess 'rius , magis excaecabantur. Λliquando vero carmina illa', et superstitiosi ritus frustra adhibebantur ut accidit filiis See e. Atque haec generalim dicta sunt. Quod vero per tinet i. 'nd sumum ex jecore piscis , dicimus , illuni sit pernaturali virtute luisse operatum : unde ait To-hias , non ipsum sumum , sed Angelum v rehendisse daemonium . et religasse Tob. VIII. 3. I. v Saulem nonnulli volunt gravi melancholia laborasse , quae eum in furorem agebat , facileque explicant, quomodo numerosis Citharae modis recrearetur. Musicos enim varios concentus ad sedandos, vel inflammandos
motus animi, atque assectus pliarimum valere , Plutarchus , Seneca , et e Patribus Basili ιs , aliique docent, et probat experientia. Qui vero putant , Saulem a nefario spiritu exagitatum, respondent, illum ad sonitum citharae recreatum , non quia sonus da monem expellebat; sed vel quia David citharam pul- ans , preces etiam fundebat ad Dominum , vel quia mutata per citharae sonitum prava dispositione e Poris in Saule . cessabat eum diabolus ingilare 3. Quod ait Christus: Filii Mestri in quo ejiciunt Z Patres , ut Chrysostomiis VII. in J1m. Auctor . Impem. Homil. XXIX., Hilariu i, Hierondimus, et alii intelligunt de ipsis Apostolis , qui in i Omine, et virtute Christi daemonia ejiciebant : ut de subdit Christus , ideo *si judices oestri erunt. 4. v De filiis eoae , et Carni initius superstitiosis. iam sanis diolum in generali respousicine. Videri,ia su ius apud interpretes, praecipue Culinet Disseri: d 'Da monibus , ara corpora possideant : Dissere. in daemonem Asmo-
276쪽
Dρ ω tim creatione. 275daeiιm , et in Comment. Ex professo etiam Behemran resularuni Leidescerus , Markitis, Poiretias etc. Inst. Energutii iii ali tuaiulo non curantur per Ecclesiae exorcisnios: imo illos palam irrident. Atqui si illi a daemone agerentur. Deus id uon permitteret in contemtum Religionis. Ergo. V. Transeat major. Dist. min. Non Permittet et , nisi aliquod inde bonum vellet eruere , cono. Non Permitteret ullo modo, neg. Sicut permisit Christus, ut Apostoli lunaticum energiamenum curare non Possent , ut inde occasionem haberet eos admonendi, hoc genus daemoniorum non ejici, nisi in oratione , et jejunio et ita nunc permittit aliquando. nefarium spiritum non obedirc exorcismis , ut inde admoneantur exorcistae., ne mente impura , et fide parum firmand exorcizandum accedant. Caeterum etsi ponamus , eiusmodi homines non agitari a daemone , eadem quaestionis est ratio , cur Deus illos permittat irridere exorcismos in Religionis dedecus.
Potest Vcro nrgumentum in adversarios retorqueri. Si energumeni illi numquam agitarentur a daemone , Sed a morbo, numquam per exorcismos curarentur 2 quae enim vis in exorcismis est ad morbuin sanandum Z Atqui sacpissime sanati sunt, imo in veteri Eo-Clesia , cum De litentiora essent miracula , semper satiabantur. Ergo etc. Dixi transeat maj. quia certum non est, ejusmodi homines esse vere energumenos a .
SAii prima Parie .huius Libri contra .veteres Phi
losophos , et Manichaeos ostendimus, neq te corporeum hune mundum , neque materiam Muncle eonstat, esse aeternan in aut ab Angelis aud n misit' esse a terit Mee altera Libri pars, in qua de Angelis disputatum est , si ita Praeceptori aut brevitatis studium , aut temparia, angustia suasexit, .vel in tempus r errari commindiua , Vel exeqrptis iis , quast ad .fidem pertinem , xvli
277쪽
'lio iii incipio procreata in Varius nutem tum veterum dilurii iii et l/liilosopli Oi ii n , tum Tecentiorum optin tiones de modo, luo Pulciterrima liaec mundi moles secuti dum naturae leges in hunc , quam videmus
sormam digesta suerit, expendere, iustituti nostri ratio non patitur. illud Theologo ratum, fixumque es se oportet, quod monet Augustinus Lib. I. de Gen. ad lit. cap. ai. quid luid ab hominibus excogitatum narrationi Mosaicae divinitus inspiratae adversatur , id ut commentitium, et salsum esse rejiciendum. Qua propior de sensu lanium , quo divina haec historia accipienda , atque cxplicanda sit, et cxplicata a Patribus , ct Theologis , dispulandum nobis esset. Qua quidem in re plurimae sunt quaestiones longe illae quidem jucundissimae , quus cum ista scriberem , explicavi , nunc autem studio brevitalis Pulavi resecan das. Vivam igitur hic tantummodo cxpcndemus.
Utrum Deus' euneta creaperit momento ripe , ut nonι , in instanti , an eontinuis' sex dIehus
Ado. I. Iud, s Platonieae Philosophiae L Aeetator Lib. I. Allegoriar. Legis , et Lib. de Mundi Opi io omnia uno instanti a Deo creata esse doeuit. Quod enim ait Moyses inhio Lib.
Genes. Deum cuncta singillatim sex diebus creasset et repetit tum alibi saepe , tum Exod. XX. II. Sex diebus feeit Deus eaelum , et terram , et mare , σι omniα, quae in eis sunt , et requieoit in die septimo per allegoriam intelligendum esse 'putavit. Rusiacanae enim . inquit, simplicitatis est, putare sex diebus
mundiam esse Teonditum. In eandem sententiam eon
oessit Origenes Lib. 6. eont. Celsum. II. Atigiastinus hane quaestionem subtilissimosans in Libris de Gen. 4d lil. Lib. J. erip. I 5., Gθ. IV. cap. 8. . et ire Lib. XI: de , CD. e P. s. etc. , inalus est , narrationem Mosaicam lion per allegoriam , sed ad litteram significare , omnita in momento a Deo effecta esse. Etenim per lucem , quam Moyses
ait primo die creatam , Putat Augustiuus , Dou liuei-
278쪽
De rerum Creatione. ligi ad litteram lucem hanc visibilem, et Corpoream; aed iuvisibilem . ipsas scilicet Angelicas mentes, quae cum creaturas singillati in duplici modo cretioverint, iii seipsis scilicet, et in Deo , factum est in eis Oe v=ere , et mclue , cognitio scilicet obscurior , seu oesyertina, qua creaturas in seipsis contemplati sunt, et matutina, qua in laudem Dei assurgentes , clarius ipsas creaturas viderunt in Veri,o. Cum ergo sex diis
stinetis actibus varia creaturarum genera per Vespertinam, et matutinam cognitionem inspexerint, factum est sexies Vespere, ct malic. Caeteria in caelum quidcm,li Garri , lucem , firmanteiitu in , aridam , maria , et
Iulii inaria caeli uno, et indivisibili creationis actu cotidita esse docet: plantas Vero , et animalia codem illo actu creata esse in potentia propter vim scilicet genitalem rebus a Deo itidi lam ; Iici I non eodem ill actu, scd postea nata sint. Nou videtrur tamen con glans in ea sententia fuisse. Nam Lib. II. Retractaca'. a 4. libris de Gen. adiit. ail, plura ibi quae Sita . quam inoentat et alibi Lib. de Catechizandia
Riadibias ea . ait, sex diebus secisse Deu tu cae lum, et terram . et requievisse die septi iuro; et si po- Ierm omnipotens et uno miamento tem 'oris Omnia facere. S. Tlionias iuso. XV. et VII. in sententiam Ati rustini videtur inclinas e : at in flanima I.P. Q. LXXIV. art. I. rem in dubio relinquit. Coelanus tamen in Exposit Gen. I. aperte caui tuetuL OPi Dionen ,
Nec desuerunt alii ejusdem adstipulatores . qtios in Vindiciis August. recenset Norisius ; ita ut male Comqnelius a Lapide, et Augustino niti ius aequus Molina, aliique eam ut erroneam , et Scripturae contrari alii
Augustini sententia de rerum Creatione uno simul'momerus , nulla potest censura notari ; probabilitis ι men Midetur, reperci sex; dissinctis diebus cuncta
P b. I a. pars. Illa sententia nulla potest notari usura , quam Praeter magnum Augustinum , cujus maxima ost in rchus Thcologicis , et in explication Seripturarum auctoritas , qui tuu rem ex prosebs , et
279쪽
a 8 Theologicarum Instit. Lib. V. Pars III. Gρ. Unic.
ciligenter tractavit, alii etiam lenucro Patres , Summique Theologi ; Deo iam litam Ecclesia proscripsit ,
aut notavit. Aiqui talis est Augiastini sententia de rerum Creatione in uno simul momento. Eam enim tenuerunt ex veteribus , praeter Origenem , Clemens Alexandrinus Lib. VI. Strom. Isidortis Lib. I. dae Stinam a Bono cap. 8., Cassiodorus Lib. I. DDin. Instil. ι .aa. aliique i ex recentioribus vero Cardinalis Ca-jetantis cap. I. in Gen , et Fraiiciscus Macedo Tomia
II. Coll. Col. VI. di . a. Cardinalis Norisius Vindio August. S. 9. caρ. 4. , pluresque alii Ox Augustinensitamitia : imo Scholasticorum Principes illam saltem ut probabilem habuerunt, ut Alberius magnus , quia. Q. XII. art. 6. ait : oidetur Arigus Ino consentiendum : S. Thomas , qui praetcr loca superi Iaudata in II. Dist. XL. Quaest. I. ari. a. OPinis,
inquit , Augustini plus mihi placet ; et in Summa
Ioc. cit. neutri sententiae praestidicari voluit : AEgidius Bonianus maeam. I. P. cap. 26. Ecclesia vero mi Ia eam notavit censura. Ergo tantum Ecclesia Doctoren hac de causa accusare , magnae arrogantiae et temeritatis est. Prob.iza. Pars. I. ' Sensus obvius , et eo turalis horum verborum : tenebrae erant super faciem tibS
si': dixit Deus: fat lux. Et facta est lux. . . diseisia
lucem a tenebris . . . . facitimque est vespere et mans dies unus. . . dies Sectinuus...dies tertius : non utique
alius est, nisi Deum revera ereasse lucem hanc visibilem , ex qua divisa a tenebris , quae antea telluri licumbebant , factus est dies integer. Atqui incredibile est, Moysen rudi populo scribentem , vel in ipso
Libri exordio non esse locutum sensu obvio . atque nativo, qui statim Iegenii sese oneri: sed studiose se- abstrusissimum, qui nonnisi per Subtilissimas mentis meditationes potest intelligi. Ergo. a. Deus Sabatum custodiendum , et sanctificaris dum ea ratione praecepit XX. II. Sex enim αιebus fecit Dominus caelum , et terram, et mare seι omniau quae in eis sunt, ei requieoil in die se-Pllmo , idcirco benedixit Dominus diei Sabati, et εanotis cavit evuι. Atqui haec ratio uoti multutu Va-
280쪽
' , 3. In ipsa Mosaica inarratione quaedam. facta re seruntur, quae simul ita eodem momento rase . non Potuerunt, sed sucessiotim temporis necessario PO stulaui, ex gr. erant tenebraei, et i facta est i lux erat tetra undique aquis obducta , et divisae sunt aquae ab arida. Non enim potueruut simul esse eodem mometito leuebrae, et IuF , aqua c. amhieules Omlictu terram , atque a terra diversae. Ergo. Prob. II. ex PP., qui conseri,ioue moraliter unanimi inbaerentes simplici , et naturali verborum SCI sui, Sex clies . creationis pro veris,. et nuturalibus die-
Lib. VI ea . a. , chrysostomus, Grego ius M. et alii γ .
Prob. III. ex servata etiam apud. Gentiles, traditione , quam II ii o Grotius Lib de Heri .Relig. ω. 44. Don sesum apud Graecos , et Italos ; sed etiam apud Celias, et Udos, extitisse probat ei Iosep o Lib. II., conι. Ayysen. . Clemeute Alexandrino . Luciano , Philostrafo , Dione Cassio , et Iustino. mes .euim: illaea inpus partiri consuoverunt per hebdomadas
non secus ac Hebraei iaciebant, Gu incruoriauu V di
Misit in aetervum , cresole omnEa sima rigo: . U. Dist. ant. Creavit oluuia sinWil, idest Pariuer ,-Mniseersim, sine exceptione. couom Simia , idest eo , dena tempore , subdist. Eodem tempore per sex dies distincto, cono. Eodem indivisibili temporis moineu - - , et iterum , 3ubdut. Creavit eodem instanti ea , quae per Veram creationem ex uihilo. Produxit canc. Quae ex materi i iam extante, formavit, ner Sensus ergo est, Deum-omnia omnino creasse , nihilque esse quod iiori sit a 'eo tum. Quod ex Graeco textis mimi-