장음표시 사용
41쪽
38 Th.ologiearum Institutionum Lib. Is Cay. V. Ad 3nia Non ait Moyses : in princiyio oriat caelum,
et terra; sed in principio creapit Deus caiaum, et terram: quac vcrba stati in temporalcm creationem Ostendunt. Nee Christus ait de diabolo : ille erat ab initio, sed homicida erat ab initio . hoc est initio suac creationis in peccatum lapsus malum nocendi auimum habuit. Unde longe dispar est ratio. Inst. . I.' Ux eo quod ait Ioatincs: omnia per ipsum facta surri, non se luitur, Verbum non esse factum; si e ut cum dicimus, fabrum omnia per asciam, dolabram. aut serram sacere, Don sequitur, ipsam n sciam Dori esse faciam. Ecquc nit Ionii nos: Omnia ab ipso facta sunt, sed per i sum quod significat instrum istutia, ciuod ne ccssario dLl, t esse creatum, et ab alio Pendens. Ergo. U. Neg. ant. Non solum enim ait Joannes: omnici per limum facta sisnt; sed addit: sine ipso factum est nihil: iluae generalis sententia clare ostendit, Verbum non esse saclum; alioqui ii salsum esset. nihil esse factum sine Verbo. Particula autem δια ρer saepc in Scripturis Causam Principem significat, ut Pro M. VIII. i5. per me reges regnant: et L Cor. I. Patilus A 'ostolus IsraChristi Per poluntatem Dei. Quod autem in Iaudato Joannis loco revera causam priticipem de Dolet, palci non solum ex ipso contextu, tu quo dicitur Verbum cxtilisse ut, ne terno; verum etiam ex Apostolo Neb. I., tibi de Filio Dei explicatu ii uod dicitur in Psal CL et tu in principio Domine terram fiandasti : et Opera manuum tuarum sunt caesi : quae verba certe non instrumcnium, sed Principem causam domonstrant. Inst. v. ' In laudato Joannis loco Verhum non dicitur Oeευς Deus cum articulo, que nindi noduni in eodem loco Pater Deus dicitur cum articulo omphatico obsor sDd Simpliciter θεος Deus sine articulo. Atqui Dctis in 'Graeco textu sine artici do positus non ipsum summum D cuin, sed inscriorem utiquam designat potestalem siciat eum dicitur Exod. VII. I. Eccρ consti ut te Deum Pharao nis: et Psalm. LXXXI. Ego dixi: Dii estis. I rgo cl C. N. Neg. min. Chrysostomus erit in Graecae utiquo liri. suae peritissimus Nomii. III. in Ioan . Arianis talia oli-jicientibus respondet, ipsum Patrem aliquotido vocari Dcuni θεον sine articulo, ut Novi. I. I. Gratta ι obia
42쪽
et pax a Deo Patre nostro: in Graeco astro θεου sine articillo. Ἐοiitra Filius fiom. I r. 5. diei lur o ο- cum articulo. Ratio ii itur, cur Ioannes Verbum appi Ilaiis D cum, articulo uou Est usus, Ca est; c ita uomen Deus ibi praedicaliam cst propositionis ; Verbum vero subje- cliam. Solent autem Graeci articulum subiccto non praerdicalo praeponere ideo Ioannes dixit ηνολbγος sub jecto λ γος praeponens articulμm. Moyses vero , et Iudices non absolute dicuntur Deus; sed ille Deus Pharao-rris, isti Dior talos Ilii daui Dii, a Deo vero colasti tuli su per terram; addit etiam r. Os autem sicut homines Disrie mini. Imo, ut adus rii Hilarius. Lib. VLI. de Trin. o ipso. quod Moyses et Judices dicuntur constituit Dii, pa-iet non esse iratura veri s Deos. At de Verbo dicitur :Deus. ι rat perbiam. Nihil luculenti ias
' O Le, II Sapientia. quae Verbum Dci est. dicitur
H alio ne pro vin dicia, neg. Ex duobus tex ibus ἰ11 Objectione Drolatis unus aliori lucem nil undit. Nam Prose. VIII. Iuxtus Hebraicus, tui originalis est , ct versiotii LX L. Praescretidus cum Vulgata uostra consonat; liabui ctii uir Dominus possedit rite, Ii. e. genuit 3 . quo scri su dicitur Genes. IV. I. Dossedi hominem Per Deum. Inio in. psa versione LXX. in aliis codicibus fortasse emetidutioribus nonnulli Patres Graeci, ut Basi- Ius Lib. II. coni. Eunom. , et Gregorius S ss. Lib. I. Cout . Utim denι legerimi ea rησε possedit; et facile fuita innutiensibus oscitantibus pro rari σε scribere εκτιπε.
Igitur ex hoc loco Prooerbs VIII in lolligitur quo sensu i psa Sapientia Epocli. XXIV. de se clical: ub sermo,
iii solens est in Scrii iuris, ut Crcalio pro qua curi die produ- Milone usust cliar, ut Ierem. XXXI. 22. C capit Dominus MOMum super stixtam. Et fortasse si verbum apud
43쪽
LXIL. non est amantiensium error, voluerunt interpretes
eo verbo uti ne si adfiibuissent gignendi vcrbum,suspicaretur aliquis in Filii Dei generatione eas imperfecti nes; quae sunt in creaturarum generationibus. Ilis ac indit. quod eum Sapientia de se dicat ab initio , et an-ue saecvla e. ab aeterno creata siιm, non poteStintelligi creatio proprie dicta; quia nihil creatum est , et tortasse nec ereari potuit ab aeterno, ut in libro superiori diximus, et in sequenti dicemus uberius.
Objie. III. De Filio ali Christus Marei XIII. 32. De die autem illo pet hora nemo scit, neque Angeli ire caelo, neque Filius, nisi Pater. Ergo si Filius aliquid
ignorat, Deus non est. u. Filium Dei praeter divinam naturam assumsisse hunistiam in incarnatione, ut suo loco dicemus. Quapropter nonnulla de se dicit ut Deo, sicut est illud: Ego et Patier unum sumus Ioan. X. 3Q. Pater meus usque modo operatur, et exo ver . Dan. V. 17. Ego sum a
pha et omega, primopium et is, dicu Dominus Deus
sui est, et qui emi, et qui pensurus est omniρotens Apsc. I. 8.etc.; alia vero Q de homine , quale est praecipue illud Ioan. Pater major me e P. quod vehementer urgebant Ariani, nosque suo loco explicabimus: alia denique de utraque natum, ut Ioari. ILLIS. Nemo ascendit in caelum, nisi qui descendit de cae- Io, Filius hρmims. quiest in caelo. Boo igitur posito, nonvulssi Patres ad verba in obiectione recitata ita respondebatit Arianis. Filius ignorat diem iudicii ut ii ' Mao, cotio. Ut Deus, nex. Quae responsio sumit ad O mmienda ora Arianorum , et Socinianorum. Sed quia ararus neque ut homo ibi orat judicii diem, ut ostendemus suo loco, ideo aliter distinguendo, respondemus. F Iius ignorat iudicii diem ut Deus, nego. Ut homo, stibdist.. Ignorat ut persona siugularis, nego. Ut caput hominum. quibus eam scientiain nou revelat, conc: Si est Sacerdos in iudicium vocatus ac rogatus testis ,r te dicit,se igno-Tare,quae tu mesessione sacramentali audivit. Neque hoo est alienum a phrasi Scripturarum, ut observatAugustinus
Lia. LXXXIII. Quaest. Quaest. LX: Sicut enim scire Deus dicitur 'etiam cum scientem facit, sicut scriptum et . tentat Asa Donstitus Deus rester, αι ιλαι si diligari
44쪽
eum .' . . sic et cum dicitur nescire, aut pro eo dicitur, quod non an bat . . . aut pro eo, quod Mi
ιiser nescientes facit, quod scire inultis est. , objie. IU. Ioan. V. 39. Non potest Filius a se facere quidquam, nisi quod Oiderit Patrem facienum. L-so minister est, et imitator a Patre pendens. 'H. Dist. ant. Non potest a se sacere quidquam prompter naturam , quam stabet communem cum Patre, a quo procedit, cono. Propior infirmitatem, aut subjectionem, neg. Quid superest, ait Ambrosius deinde cap. 3.,nisi ut per unitatem inseparabilem ροωsω- is nihil eredamus Filium faeere,nisi quod piderit Patremfacientem y quia per inseparalitem unitatem nouse facit Filitiae, quoniam nihil νυυ, quod Pater nolle: quod inique non infrmitatis esI sed renitatis. Igitur ' Pter naturam cum Patre communem nihil sicere potest, quod non facit et Pater : propter processionem a Patre nihil potest sacere a se, quia a Patre est.
. Eadem Verbi dirinitas, et eomtibstantialis cum Patre natura ex Patribus Avienicaenis osιendirur. Q. Ilim supra innuimus , non solum Socinianos, sed et Rιeardum asserere, Patres Anienicaenos alienos suisse a Verbi divinitate , quibus incaute magna ex parte aliquando adhaesit Polaritis. Sed Patrum defensionem praeter Catholicos egregie peregit Georgius Bulius. Νos. ne tironum memoria opprima tur, Praecipuos producemus tum Graecos, tuin Lat
nos ; aliorum loca indicabimus.
Patres, qui ante Meaenum Conesiliam floruerunt, un nimi consensu docuerum , Uerbum ' esse Deum , ideoque Patri φ-ιον.
Prob. I. ex Patribus Graecis. I.' Ignatius, ciui primmo saeculo cum ApostoIis vixit, et ' ipsum Iortasse
45쪽
4a Theologicarum Institutionum Lib. IV cap. V.
Claris luin adliuo puer vidit, ut est aliquorum opinio, Objit vero senex , ct martyr initio saeculi secundi , sic liut,et iri Dist. ad E hesios : Unus est medictas curvatis et syiritualis , factus et non factus . in Caerus Deus, in morte Di a pera, est ex Maria , et ex De ristiae Uerba Hon solum Christi , sed ipsius Verbi divitii latent directe ostendunt , quod appellat absobile
Dciam ', et uc de seusu ejus Domitiis quaestio esset, niti csse non factum , quod Donnisi soli vero Deci converi ita .
Iustinus saeculo 1Ι. Apol. II. Filium iu fuit , 4se PaIri unipersoriam , qui e md Verbiam Dei primo
xenuum sit , Deus euam existit. Eum autem illimero , cu Persola' , non rasculiu distinctu ni a I atre docet lia.
Diat cuυι Toph. , dicens: Virtutem istnm, quam D timosermo Prophesicias Mocal , non iat solis Inmen nominc ιιι ιιιιm nti merari, Meriam numero alitiis quiddam esse m- Iioue exquisita supra paucis explicata : Virtutem trana d/cens iue Patre genitam furtu e , et consitio ipsius . nou Acr abscissionem , tanquam dispertita esset Patris essentia , prout alia omnia dioila , et secta . non eadem FNut quae aute fuerunt, quam scinderentur. Idem doce
aliis in locis , ut in Oratione paruaenetica ad Graecos , luam ut genuitium austiui opus agnoscunt eruditi a ,
3. V Eodem saeculo Allienogomas , P etes 'Iude supra altillimus , in Legacione , sive Apologia Pro uiristianis ait : i Filius Dei esι Verbum Patris in' idea, et e sicucia , ab ipso enim . es Per Usum fota sunt om
uita , Cum Pater , et Hlitis tinum sine, ita ut Filius sier/ι Patre . et Pater in Filio , per tinionem et lx tentiram. Vicit s. Siqiatdem mens , et oerbum Dei Filius Dei est. Idem clocuerat eodem sa. culo Φ f. Melito Sardensis'. Polycamus , Talia/itis, Theos hilus Antiochenias. et i PsῖSS. Marti res in pnssiolio sua Idem Posessi furit . quo riani. v rba passim rct seri II iiii ius m Actis Unceris. 4. V Iraenetis saeculo III. , discipulus 'Posycarpi ,
qui fuit Joantiis Apostoli auditor , magnifice de Ver-
46쪽
De Trinitate. v 43bi .divinitate loquitur. Lib. II. n .haeres caP. 43. ait, illud insc iici ci tui in : Non enim , inquit, in octus es , o homo, neque semper coexisti bas Deo . sicut propriam
ejus Verbum , Et Lib III. cat'. I t . Quoniam qui de rubolocutus est Mosi , et manifes noti, se ess Detim Patrum . hic est pipentium Deus. Quis enim est pioorti Deras , niSi qtu est super binuia Deus . et suster quem tilius non est Deus r. . . . Qui igitur a Prophetis adorabatur Deias Divitis , Iuc est oi riam Detis , et Verbum ejus,
i et locutu, Mosi. Ose igistir Christus cuni Patre pioorum eis Deus . qui et locrare .s . st uva si, qui ei tribus manifestius est. Quid clarius Z5. ' Clemctis Alexandrii ius in Gne Paedagogi ait :Patrem , et I liιιm tiniam esse Iimm , Per quem est aeternitas. Et in Admonit. rid Genl. Versiam disinum , qui est manifestiasime' pertis Detis , qui est rinioersoriam Domino exaε quatus , qusiniam errat ejus Filius, et Verbum erat Fn Deo. Ex luibus vidos quai i iiii qua sit censura Icam. clerici Epist I. Crit. contra Clemeti-iem Alex.
quam Aria uisini paretis traducti Iur; lamen in operibus, quae noti sunt ali linei elicis litterpoluta obi .divinibatem ognoscit. Ait cui iv I b.I. contra C ls. Sumptis nitine
ejus doctrii in a inultis Episcopis , Ct deuiuin a COD-cilio V. Uecii incnico damnuta sit.
47쪽
44 Theologiearum Insistulionum Lib. IV. ρ III. 7. Gregorius Thaumatumus, celeberrimus Origenis diseipulus, in Confessione Fidei apud G sorium Nys- senum sin ejus Vita Unus . iiiiivit, est Deus Pater ' 'Verbi Miνentis, sapientiae εubsistemis , eι potentiae , et figurae aeternae , pefectus perfecti genitor. Pater F lii unigeniti. Untis Dominus , solus eae solo . Deus MDe ... potentia totius creaturae essectrix, Filitis perus peri Patris , aeternus aeterni etc. Ideiu docuit alter Grigenis discipulus Diovsius Aleaeandrinus eodem tcrtio saeculo clarissinius apud Λthuuasium Lib. de sentent. Diondis. Alex. ita ut mirum sit , Danielem Huc iuin Lib.II. origereian. cap. 2. Gregorium ThamnMurgiam, ct Diondisium Alexandrinum Ariano veneuo insectos asser re) Lueianus, et Methodius Martyres, et qui multis aequivaletit Patres Concilii nytiocheni contra Paulan Samosatenum. Eorum omnium lestii nia vide apud Carolum kVitasse , Bossiaetum contra Iurium , P. Cor demoi contra Sociniatios , Laurentium Berii, Nicolaun
Nurrium α) ; et ex licterodoxis Georgium Bullum ira
defensione idei Nicaenae. . Prob. II. ex Patribus Latinis. I. 2 Tertulliantist licet nonnulli hac in parte eum accusent, I C multum negotii nobis sacesseret, si orasset, cum in aliis quoque ab Ecesesiae fide desererit , ct in haeresin, Montani lapsus sit ) de Verbo Dei haec habet' o- ιος. cap. 2 l. Hunc ex Deo prolatram dicimus , et Prolatione generatum , et idcirco Filiun3 Dei , et Deum; dictum ex unitate substantiae; nam et Deus, SPiritus...
Ita de SHritu Spiritus , et de Deo Deus, lumen dotamine : quae Verba , ut vides , stymbolo Nicaeno inserta Sunt. Et Lιb.conLPrax.cap. III onuita Patris nomina , et attributa Filio coiivcuire docel. Nomen Patris Deus omn*otens, Altissimus, Dominus Mirtutumi Rex Israelis, Qui est...Haec dicimus et in Filium comperisse,eι in his Filium oenisse. et in his s per egisse, eo sic ea in se hominibus mauifestasse. Et ibid.ςaρ. 2 a. Di
eens Filius Unum sumus Ego , et Patier, Ostendu
48쪽
uos esse , quos aequut , et jungit. Ea L ib. de surreet. carnis: Est enim Sermo Deus , qui in effigie Dei constistitus, non ruinam existimavit Pariari Deo: Alia ejusdem loca vide apiad Nat. Alexandrum , et alios supra laudatos. et ' Laetantius licet Rethoricae magis , quam
Theologiae peritus in varios errores declinaverit, In hoo tamen dogmate non dissentit a caeteris. Nam Lib. IV. ca'. 29. Gentilium objectionem occupans , ait :Fortasse quaeras aliquis , quomodo cum Deum nos
tinum colere duamur duos; tamen esse asseveramus
Deum Patrem , et Deum Filium. Cui obiectioni respondet: Cum dicimus Deum Paι rem , et Deum Filium , non dioersum dicimus , nec uvirumque secemnisntu ; quia nec Pater sine Filis esse Potest , nec Hlius a Patre secerni , siquidem nec Pater sine F tio inuncumri, nes Filius potest sine Patre generam
cum i V et Patre Filium Deiat , et Fuius P
tre-m quirique Hem, unus syiritus, una substantia est erunt Cyprianus Lib. II. Testim. ad
Miquod verbum excidit aIicui ex Patribus Anteni enis tive Graecis , sive Latinis, quod Verbi divini inmollibes iare videretur . reclamarurit statim 'fideles , . et alii Ee aeriae Doctores , ut apcidit
Dionysio Alex. , qui cum acrius Sabellianos insectaretur , ideoque aliquissius visus esset non recte de Filii Dei divinitate sentire, statim accusatus est apud Dio- Nysium R. apud quem illustri apologia se Purgavit. Atqui nemo reclamasset, nisi totius Ecclesiae fides eo tempore pro Verbi divinitate stetisset. Ergoo . .. 5. ' Patres , qui 'in Concilio' Nicaeno definierunt, contra Arium , verbum esse Ritri ol Mrioν . utique
Mute Concilium Nicaenum floruerant exeunte tertio saeculo , et quarto ineunte ; eamque doctrinam a maioribus acceperant; alioquin quomodo tam cito, tamque universali consensu in re tanti momenti, nemine reclamante , sacta esset 'it toto orbo illaν mulatio do-Ctrinae8 Iino cum signari non possit tempus, quo do MiriiD de Verbi divinitate coeperit, argumentuin est
49쪽
46 Theologicarum Institutionum Lib. IV. P. V.
iiivictissimum,ealii ab Aliostolis manasse. Ilio Socinianis liacrct a tua ; Soci 1nx enim Epist II mi Lmi ciuiu , ct in Nesi ora. mi Viel. uni conteirilit . impie nil Nica Ilii in Colici liiiiii sol tim Patre in lino vora Deo habitum. 'Contra vero in sernae sul, ipqa Apostolorum is mPora . ait cor irari uiri dogma invaluis e. In ea letudissensione laborant ejiis sectator S. 6. Denique nullum ex Atileni caenis Patribus AetosaVisse, patet ex ipsa Aria nomini consessione d Pud Alexandram Alix ni id ritium in Epistola, i iam refert Theodoxolus LVM IVDst. en'. ., ct apud Athanasium Lib. dσoynodis Ariυι in et Seleuc. Nec timquam Cum Calliolicis conticii lotiles concedere Volueri ut , ut CXPatribus Antonica mis quaestio definiretur , ut auctorint. Socrates Lib. V. cni'. ro. Quapropter iis semper Catholici doctrinae novitatoria objec Tutit . . tit Atharan
sius Lib. de deor. .lan. Nic. Hilarius Lib. I ad Conflaut. Τιnsilius Lib. I. coni. Utinom. , Nyssciuis O al. III. et C. Quod pudore suffundere deberet Socinianos, qui putant se invenirc iti illis Patribus , quod Ariatii ipsis viciniores invenire non potuerunt. Unus est Eusebius Caesariensis qui Nicaeno Concilio adsuit, sed antea jam florebat , de cuius sidemcrito dubitatur. Cum enim semper Ario laverit , et Arianorum facti ouem adjuverit, non leve praejudicium cst , cum Ariatio etiam dogmati savisse. : Cum Praesertim in eius scriptis multa sint duriora , quae in aliis benigne excipi possent, at in amico Ariari rum Imn possunt- Ideo eum accusarunt o veteribus Athana ius . Hilaritis, Eρiphanius, Hieronrmus, Photius, Zonaras , Nicephorus , Sophronius, e receu tioribus Laronius. Peliacitis etc. At eum excusarunt X antiquis Gelasitis Caesa iensis, Theoyhilus Alexandrinqs, Auctor Libri de duabιιs naturis Gelasio tributus Gelasius II. Auctor Quaestionum Vet. et Moi I st. inter opera Auxtistini, , ex recensioribus vero Sixtus , Senensis , Valesitis . Diιρinus , ejusque censor et casti gator Matthaeus Petiliit dieri, et Sed quamvis vir isto Diagmis in criorem suisset inductus, e tratraditionein trium sacculorum pracvalcre non Posset. Magna otii in ingenia in magnos errores rapiuntur , iussante scientia, non acdificante charitate.
50쪽
Solouimur objectiones. Adoeriendum. Non pati liir instituti ratio ut omne Socini aliorum cavillatiotics contra singulos 1'atres A urioni actios excutiamus , opus eiiitti cxcresceret in irati ensuri 1. Sat erit Primo gelirrules asserro responsio in)s; deinde praecipua quaedam objecta speciatina consutare. Sciendum igitur I. ' Ρaires qu . nule natas lineroseSScripserunt , securius , atque idcirco aliquando miti iae 'minode loculos esse , Cum se .ita intelligi putavont, uti in Ecclesia Catholica ori ciebatur , ut ad emit Hic-ronyinus Aροlog. II. sui. R ia. Icens : Antequam in Alexandria , quasi daemonium meridianum . Ahius Maiasceretiar. innocenter quaedam et minus caute loetiti sunt Idque saepe inculcat Augustinus Lib. XVI. de Cio. ca' a. et Lib Leont. Iuliari. n. 22. et in Psal.
quando visos esse in contrarium errorem dcclitiare , iit advertit Theodoretus Dial. III. Ita Augustinus Pelagianos impustians , ab iis arguebatur , quasi Manichaeorum patronus , et Cyrilius Alex. Nestorium refellens, videbatur adversariis aut in haeresim naris impingere , aut Euthγchianismi semina spargere. Cum irrgo veteres illi Patres Nodium , Sabellatim, Patilum Samosatenum consularent, qui tres Personas negabant , in aestu disputatiotiis nonnulla minus canto protulierunt , quae videbantur prima sponte tres distinctas naturas adstruere. Sed eum quaestio luno non esset de unitate naturae divinae , quam constabat esse religionis Christianae basim , sensu Catholico intelligendi sunt de tribus personis , quarum distinctionem illi haeretici negabant.
Sanctus ab utroque procedat, et ex hac processione oriatur distinctio per ovarum ; Patres, ut distinctionem illam contra haereticos probarent , processiones Persoriariam maxime urgebant. Hinc vocabant solum Pa trem Deum peculiari qiindam ratione quia ipse est fons, et origo Divinitatis, ut Ρatres loquuntur : non quod diVinam gonuersi naturam , quod ab- si ardiani est: sed quod ipse sit aliarum principium