장음표시 사용
71쪽
68 Theologicarum Institutionum LIb. IV. Cap. VIIgnat. ut iii canticis sollemnibus , et aliis Deirifieatioitibus celebraretur GD, Clem. Alex. Plinio, et Pol carp. ; ut illud martyres coram tyrannis confiterentur, proque illo turtido morerentur cem G. Felieit. Θmphoros. ψοd. Policam. Ignat.); ut quieonira illud dicebant, aut contra dicere videbantur , male in Ecclesia audirent ex Euseb. Pamph. et Dion. Aleae. ut qui illud aperte iiiiiciabantur, Ecclesiasti-
eos Auctores ad scribendum adversus se subito exci
Episcopos, ad Summum praeSertim Pontificem ; con-eilia contra ipsos cogerentur , et aut palinodiam eantare deberent, aut sedibus Suis , gradibusve , ac Ecclesiae communione Privarentur ; ct jam antequam contra eos sententia ferretur, haberentur pro hoeretieis ex n. Antioch, Diovs. Alex. Origene, Victore Rom.); ut ne schismatici quidem, et alias haeretici illud violare auderent MMatian. ); ut tam tua in Evangelica, et Apostolica Iraditio haberetur eae Liaci an
Antioch, , ut omiacs Ecclesiae monerentur per literas
de iudieiis contra eos, qui illud temerabant, proti unciatis ex Ρn. Antiboli. , ut ubicumque, seu in omnibus Ecclesiae partibus, et a Scriptoribus Catholicis cujusvis regionis doceretur passim)t, ut illius persuasio, et professioadApostolos usque retrotrahatur ex Ignat. Polyc. Clem. Rom. LIerma, Barnaba ). In illud igitur tota
retro, et ultima reni Otissimaque antiquitas consensit.
II. Scripserunt de hoc argumento susius inter veteres ciuidein Athanasius , Basilius . Naxianaenus , Nilarius , Augustinus, Fulgentius, Vigilius Tapsensis: inter recentiores ex heierodoxis Georgius Bullus
in Defensione idei Nicaenae, Josue Placeus De Prae- existentia Verbi , Maresius in Hydra Socinianismi
expugnata, Nornebcchi iis in Socinianis no confutalo;
e nostris Nicolaus te Nour tu ρaratu ad Bib. PP., B suet contra Iurium , Tliornassivus , Witassius , Prudentius Moraniis , Natalis Alexander, Petavius, qui tamen in iis, quac de Patribus Anteni caenis habet, caute legendus est, et alii. III. Nos .quoniam pro instituti brevitate satis, ut
opinor , de Verbi divi uitate diximus, restat, ut et de
72쪽
Suinitare Spirit- sicut antea sumus polliciti,. more atque 'iustituto. nostro breviter, ac diluciae dissexamus.
Do Diuinitiae Spiritru Sancti. . .
Ado. Piritum Sanctum esse Deum, ideoque Patri, Filioque consubstantialem,des itum est contra Macetanianos iu Concilio Cotistantinopolitano I. amis CCCLXXXI., in quo sic est declaratum: Creisimus in trillini Mucium Domi-m, et piWi ara tem qui ex Patre procedit i. cum PGre, et Filia simul ador tur, et conglorifcatur. Et in Epistola Synodicae ad Damissum R. Fontificem docet, Spiritum Sanctum esse Patri, et B ilio consubstantialem.et cyaeternum. Eam autem definitionem Damasi*s in Concilio Romano eonfirmavit. Non negant igitur adversarii, exeunte quarto Saeculo. hanc misse totius Ecelesiae fidem, quaς hucuSque SerVa . ur ; sed contendunt eam Scriptura, et Txaditionc Patrum ituatuor Priorum saeculorum nou sesci xii Satis igitur erit Scripturas , et e um saeculorum Patres produeere, idque ex abundanti; sufficeret enim sola Ecclesiae
desinitio, ut in Tractatu de Locis Lib. II. dictum est.
iritus Mnerus est perus Deus ; ideoque miri, et Hlio consubstaruialis. Est dogma Fidei.
Praeter argumenta, quae supra ev. 3. explicata sunt adostendendam trium simuI Personarum divinitatem. . . Prob. Lex Scriρtura. IIle enim verus Deus est, cui Scriptura constauter Dei nometa, divinasque ProPrietates, attributa , et operationes attribuit ; alioqui ipsa uos Scriptura in errorem induceret. Atqui Scriptura haec constanter Spiritui Sancto tribuit. i o. Tribuit illi Dei nomen; qui enim locutus est Per. Prophetas, vocatur, et est Deus ex Apostolo Heb. L. murtifariam, multisque modis olim Deus loquens Patri-
tua in Prophetis. Sed qui loeutus est per Viophetas est
73쪽
mse Spli lius Sanctus ait enim Petrias II. east I. al. opiritu Sancto inspirali, locuti sunt sancti Dei homines', et Aet. I. I 6. Oportet imρleri Scriρturam, quam praedixit Spiritus Sanctus per os Dauid de Iuda. Et Paulus XXVIII. 26. ea verba quae Isaias caP. 6. 9. a Deo exercituum s Iehoos dicta refert: avidite audientes, et nolite intelligere , nsumat a Spiritu Saneto esse dicta ' 'bene Spiritus Sanctus locutus est Per Baiani Prophetam ad Pa res nostros dicens laure auὰieris; et non intemgetis. Ergo et c. Praetcrea Act. V. 3. ait Petrus: An ia, cur tentaoiι Satanas cost Iumn: mentiri te Spiritui Sancto. . . non s mentitus hominibus,
sed Deo. Et Apostolus I. cor. XII. q. et II. Diorsiones operationum sunt,idem pero Deus. qui coperastir Oni-nia in omnibus .... haec' autem omnia operatur tinus atque idem Shiritus, dioidens sing&lis prout utili , et cum dixisset cap. III. isi. nescιIA qtita templum Dei estis. rea 3. UL I9. ait: nescitis quoniam membrer oestra templum sunt Syiritus Sancti Z Ergo. ' iaci Tribuit etiam attributa divina. Etenim omnipotentia e liti mensitas, et infinita solontia ita sunt propria Dei'. illi ibilia, sit creaturae convenire non possint; eci autem Spiritui Sancto tribuit Scriptura' Scientiam qui ecm insilii lam; nam ait Apostolus I. Cor: IL io. Spiritus 'binu/d scrutatuλ, etia o pro suda Dei. Ei Christus Idrin. XVI. 'ia. Cum oerierit ille Diritus
o rita sis, docebit Mos omnem peritatem. Immensitatem
oro; nam G . I. Spiritus Domini repleoit orben, terrarum et Psal. c. III XVIII. Quo ibo a Spiritu tuop. et quo a facie tuafugianι' ete. Denique omnipolcinian , iri constat ex opertitionibus , quae potentiam requi runt infinitam ; de quibus mox dicenius. Ergo. 3o. Divinas ctiam operationes Scriptura Spiritui San. clo tribuit, qualia sunt creatio , justificatio. charitatis dispusio, miracula. I ὀ Creationem, Psalm. CIII. Emittes spiritum tinum, et creabnutiar: et Iob. XXXIII. 4. Spiritus Dei fecit me. sto. Iustificationem. I. Cor. m. o. Sed ablυti estis , s d sanctifcati estis ', sed justificati estis in nomine Domini nostri Iesu Christi, ecin Spiritu Dei nourr.3o. Di sionem charitatis Rotn. V. 'Carit, Dei di usa est' in eordibus Nostris perSpiritum:
74쪽
Sanctum , quἱ datus ot nobis. 4 3. Miracula Matth. XII. 28. ait Christus sa in Syiritu Deiejicio daemonis. Et Apostolus I. Cor. XII. 8. Alii quidem per Spiritiam
datur sermo sayientiae. alii autem sermo scientico secun
dum eumdem Spiritum: alteri fides in eodem viritu: alii gratia sanitatum in uno Spiritu: alii operatio pir- tu iam , alii proρLetia, auιi discretio spirituum. Hii genera linguarum, Glii interρrelatio sermonum. Haec au-cem omnia operatur unus, atque id m Spiritus. Ergo Prob. u. ex Traditione prioxum quatuor saeculorum, cujus PauοOs , compendii grati , testes proseremus. io. Iustinus Apolog. II. res cliens calamoiam Geutilium docet, Christianos non esse a theos quia licet non ςolant Gentilium num in , colunt tamen et adorant Patrem , Filium , et Spiritum Sanctum. erum hunc
tum Sanctum colimias. et adoramus.
2o Athenagoras Legat .pro Chriatian. Qtiis non mi-rbetur, cuni austiat, s. qui Deum Patrem praedicamns , et Deum Filium, et Spiritum Sanctum, eorum in unitate pirtutem, et iu Ordine distinctionem explicantes, atheos pocari r Ambo haec Iustini , et Athenagorae te limonia licet supra retulerimus , placuit tamen repetere , cum maximi sint ponderis.' 3o. Irenaeus Lib. V. caρ. I a. ait, amatum, quo Λ-dain animalus est, disserre a Spiritu Soncto; eo quod amatus ille sit creatus in tempore ; at Spiritus Sanctus cre tor , et sempiternus; Aliud est assatus pilae, qui et animadem esscit hominem . Miud Spiritus olof-cans, qui et sρicitualem constituit eum. . . . Alitid est
quod factum esc ab eo , qui fecit. matus igitur temporalis ; Spiriιus autem SemPiternus,4 o. Clemens Alex. Lib. I. Paedagogi cap. 6. Unus
quidem est unioersorum Pater, unus est etiam Verbum unipersorum , et Spiritus Sanctua. unus, qui et ipse est ubique. 5o. Tertullianus Lib. coni. Prax. cast. 13. Duos qui dem defntinus.Patrent, et Filium, eliant tres cum Diritu Sancto .... Duos tamen Deos uiamquam ex. ore.
nostro proferimus ; non quasi non et Pater Detis, et Filius Deus, et Spirit ιε Sanctus Deu3, σι Deuε unus
75쪽
a Neolosio rum Institutionum Lib. O. Cay. VI. m. e. I m alii docent Q. Ergo constabat tradi licii, illitate Spiritus Sancti usque ad Concilium
Constantii iopolitanum I. . ex quo hucusque eadem fides intenterata permansit. SODunluν obiecta.
UMD. I. Qui gemit, postulat, contristatur, mi litur, non est Deus. Atqui Spiritas Sanctus gemit, et postulat, et contristatur , et mittitur. Ait enim Ap stolus Rom. VIII. 26.θso S initus 'ostulat Pro nobis gemiti us inenam allibus. Et Ephes. IV. 3o. Nolito contristare Diritum Sanctum. Et Ioan. XIV. 26. Pa raclitus a tilem Dirittis Sanctus, quem mittet Pater
U. Dist. -j. Qui gemit postulat, et contristatur proprie ', et mittitur eum imperio tanquam subditus cono. Qui gemit postulat et contristatur per metaphoram, et mittitur tanquam aequalis ab eo , a quo procedit. Atqui Spiritus Sanctus nori proprie , Sed per meta Phoram gemit, et postulat: quia scilicet uobis gemendi, et postulandi praestat affectum: quia gemere , et Post Iare nos facit. Dictum est, inquit Augustinus interpellat pro sanetis ; quia inrevellare fauetos facit; si ι dictum est: tentat pos Dominias Deus noster , uesciat an diliga lis etim , hoe est ut scire oos faciat. Et idem Apostolus Galat. V. 6. ait ; misit Deus Spiritum Filii sui in corda ora ra , elamantem: Abba, Patem: hoc est facientem clamare. Dieitur etiam per metaphoram utris lari, sicut ipse Deus dicit Gen. IV. I. poenitet mctfeeisse hominem'; quia enim homines contristati ree
cnὶ Cyprianus Lib. M una. Eccl. ωρ. 4- et Epist.ad δε-b ianum. Dionysius Romanus in E istola contra Satellianos apud Athanasium de decretis Srn. c. G o liis Thauma tui pus in consessio etsi dei amia Gregor. ssen.na ejus Visa, Athanasilis Dist. ad Serapionem , Basilius , et Ambrosiua Lib. de Diritu Sancto , Gre orius Naz. orat. XXXVII., Pa..hros Concilii Aloivi irini apud Socrviem Lib. III. cae. z.
76쪽
De Trinitate. Iadunt ab amicis, a quibus laesi sunt; uleo cum Spiritus Sanctus recedit ab homilie propter laeccatum dicoitu istari dicitur. Missio autem in divitiis si ibjectio-Item non arguit, sed processionem, ut suo loco dicemus Inst. I.Y Non est confugiendum ad metaphoram , ubi sensus ad literam planus est i et apertus. Ergo. v. Dist. ant. Si sensus ad literam contra elarissima Scriptorae testimonia , ct coiitra perpetuam E
Clesiae traditionem non pugnet, conc. Si pugnet , ut. in hae causa accidit, neg. Inst. a.' Si Spiritus Sanctus ideo diceretur post lare , quia postularidi asseclum inspirat , ctiani Pater postulare diceretur; quia et ipse hunc inspirat a
Clum. Atqui salsum consequens. Ergo et antecedeus. V. Neg seq. maj. Quia licet opera ad extra. , qua lis est baec orationis in iratio , si ut tribus personis C0mmuuia; per approprιalioneuι tamen illi personae tribuuntur luin a Scriptura , lum a Patribus , cujus persouae proprium characterem, et idicina exprimulat.
Sic cluia Pater est sons, et origo totius Divinitalis, ei iribuuntur opera omnipotentiae: quia Filius est Vexbum Patris , ei attribuuntur opera, in quibus Sa- Iietitia elucet; et quia Spiritus Sanctus per amorem 'atris , et Filii procedit , ei tribuuntur ea opera , quae ad εanctificationem nostram pertinent , qualis
Objic. U. Qui non Ioquitur a semctipso, Deus non est. Sed Spiritus Sanctus non loquitur a semetipso, Christus enim Ioan. XVI. 3. de Spiritu Sancto ait et Non loquetur a semetipso et sed quaecumque audiet
U. Dist. maj. Qui non loquitur a semetipso , quia ab alio Pendet, lanquam a causa , conc. Quia ab alio Pro cedit , tanquam a principio , neg. Audire igitur nihil aliud est , nisi scientiam ab alio accipere: et quia in
Deo Scientia , et essentia idem sunt, ideo Spiritus Sanctus ab eo accipit scientiam , sive ab eo audit, o qu habet essentiam , seu a quo procedit: eademque ratior odicitur non loqui 'a semetipso , quia ab alio habet esse tiam , et tuae ab essentia divelli Dequeunt, scientiam , et operationem. Unde Augustinus Tract. XCIX. ira
sau. Non loquelur, inquit , a remeliριο i quia nou
77쪽
Theologiearum Institutionum Lib. IV. p. m. est a semetipso : quo sensu Dominus dixit: mea doctrina non est mea , sed ejus : qui misit me Sed. quaecumque audiet loquetur z ab illo audiet, a quo procedit. Audire illi scire est , Scire ene. . . . Quia ergo non est a semetiyso , Sed ab illo , a quo procedit , a quo illi est sentia , ob illo scientia; ab illo igitur audientia , quae nihil est aliud , quam scientia. Inst. Christus verbo utitur futuri temporis, audiet, loquetur : ergo non in te Ilige 'dus est de scientia quam baheat Spiritus ab aeterno ; sed de sutura re velutione , quae illi siet ἔ ac proinde Deus nou est.
U. Reg. cous. Quia cum aeternitas omnia tempora. compicolatur , de eo quod aeternum est, cuiuscumque temporis verbum Ponatur', rectissime . dicitur et
unde pergit Augustinus loc. cit. Neo mooeat quod perbum futuri temporis Positum est audiet) illa qui ρe audientia sempiterna est , quia sem Remmscientia: in eo autem quod semPiternum est.... cujuslibet temporis perbum ponatur , sipe Praeseriti , sipe praesentis , sipe futuri , non mendaciter ponitur. Quamois enim natura ilIa immutabitis , et in abitis non reci lat fuit , et erit , Sed tantum est tamen yroρter mulabilitatem temPomm , in quibus persatur nostrα mortalitas , et nostra mutabilitas , non mendaciter dicimus et fuit , et erit , et est; fuit, quia nunquam defuit ; erat , quia nunquam deerit; est, quia semper est.... SemPer igitur audit Spiritus'Sanctus ;quia senaster scit et ergo et scipit , et scit, et sciet' , oc per hoc audioit, eι audit , et audiet. Usus autem est Christus verbo suturi temporis audiet, propter effectum suturum: annuntiabit oobis. Obie. III. Omnia facta sunt per Verbum Man. I. Ergo ipse Spiritus Sanctus factus est. U. Dist. ant. Omnia facta sunt per Verbum, ex cludendo reliquas personas , neg. Non excludeudo it Ias cone. Sicut enim omnia dicuntur facta per Verbum , ita et per Spiritum Sanctum: Verbo Domini ea eli firmati sunt : et spiritu oris ejus omnis pinus eorum : Psalm. XXXII. Omnia igitur , quae creata. sunt, per Verbum creata sunt; sed quia creatio estupus Dei mi extra, tribus Personis coli iuuitis est ,
78쪽
bio IV. Neque Concilium Nicaenum , ne pae Coi Stantinopoli ianum operte vocant Spiritum Sanctum Deum. Basilius agens de Spiritu Sancto a voce Deus consulto abstinuit: imo Πom. XVIL ait . Neque ipse Deus est , sed Dei spiritus , et apud Deram , qui et GDeo inittitur , et per Filium nobis suppeditatur. Pariter se gessit Nilaritis in Libris XIL de Irinitate. Ergo. Η. Dιst. ant. Quia ad eorum scopum necesse non erat, cono. Quia illum 'on putabant Deum, ita . In Concilio Nicaeno' non de divinitate Spiritus Sancti , sed de div nitate Filii agebatur. In Concilio ConstatItinopolitano adhibita sunt ejusdemi significationis verbata explicandam Spiritus Sanci; divinitatem: imo in Epistola senodica ad Damas uni dictus est Spiritus S. Deus, Patri, et Filio Consubstantialis, Basilitis in omnibus suis operibus divinitatem Spiritus Sancti
Strenue asserit: docet enim, unam esse ejus cum Patre, et Filio substantiam : eum inter creaturas non esse
numerandui' : nos baptizari in nomine Spiritus Sancti aeque ac in no mine Patris , et Filii ; sed prudentis Oeconomiae causa ab illa , oce Deus aliquando abstinuit Babebat enim contra se opposita hinc Arianorum, inde Macedonianorum agmina', quae si simul aggrederetur, metus erat , ne illi, coniunctis inter se viribus, catholicos omnes Episcopos e svis sedibus ingenti Ecclesiae damno deturbarent. Cedendum igitur fuit aliquantisper tempori: quia etsi ii unquatri liceat con ira veritatem loqui , expedit tamen aliquando tacere
Veritatem , clam majus 'damnum , et scandalum Prudenter timetur ; nec est aliunde necessarium eam Pa iam proferre. Eam autem oeconomiam non semper Pulavit 'S. Doctor necessariam; 'am Nomii. CXL. aperte inquit i Conmendum est, Deum esse Patrem, Deum Filium , Deum Spiritum Sanctum. Ita Gregorius Naa. Orat. XX. Basilium defendit. Quod autem ait Basilius Hom. XVII. nec iρse est Deus, etc. licet eam ob causam in suspicionem venerit haereseos , ab ca tamen ipse se purgat Eρist. LXXIX. ,
quia nomine Dei moro veterum, ut supra observavimus , intellexit Patrem . qui pecusari quadam ratione dicitur Deus, quia ab alio non propedit. nilarius hi aecipue contra Arianos de divinitate verbi iugiixi:
79쪽
6 Theologicorum Institutionum Lib IV. p. VLE. ideoque nitrum non esset, si de divinitate Spiritua. S. siluisset. Caeterutra Lib. XII. ait, Spiritum S. nota esse creaturam : imo in Mailli. ca'. 13. laqueus de Orma baptismi: baptiaamur, inquit, in nomine Patris . et Filii , et Sytruus Sancti , ut quorum iani est diuinitas . sit una largitio , nomen e Trinitatis. unus Deus. Vide haec sustus apud Natalem Alex. iurast. SMe. IV. Dissert. XLIII. Iis igituν expeditis quae ad trium personarum chvinitatem perlinebant, etiex quibus satis , ut arbitramur, tum Calvitiistae raria impudentia retunditur , qui usque ad Nicaenum, iminet Constant. Concilium fidem Trinitatis.iusormem . atque imperfectam fuisse deblaterat, de quo Bossuetus docie , atque erudite disputat ; tum etiam Petaoii, metia , aliorumque .mprudentia ; iam de iPsarum ea Personarum Processionibus disputandum.
Ρ cessio apud Lativos , at προβολη visa
Graecos Patres, in divitiis est emanatio unius Personae ab alia. Expendendam autem hic est i .v utrum agnoscendae si ut hujusmodi processiories: P. quot sint;3.
an Spiritu Sanctus a Patre , Filio Iue procedat, recteque adjecta sit symbolo Constantinopolitano haec ipsa parti cuia Fuioque.4.' quodnam sit divinarum. Procestionum. Principium rum agnoscentas sine processi nes in dioinis , et quot illae sinu.
Agnoseendae stim in Deo 'rocessiones ζ eaeque dua Funt, nempe Verbi, et Syiritus S., ex quibus Verbi processis dicitur gemeratio : processio Mero ΘDilus S. si liciιer ρνocessis dicitiae. Est dogma saeti Prob. a. pars. fieri pluris aperte testantur, esse in
Deo proteasiones ; Filius enim de seipso ait Ioan
80쪽
VIII. 42. Ego ex Deo processi , et peni : et Prost Dominus Possedit me i. e. gonuit) in initio
piariam stia m. De Spiritu Sancto Vero Dan. XV. 26. Ciam autem Oenerit Paraesitus , quem ego mittam νο-
bis a Potre , spiritum peritαιis, qui α Patre procedu.
Prob. . pars. Tot sunt Processiones, quot pers
nae procedentes. Atqui hae duae sunt, Filius. , et Spiritus Sanctus ; neque eqim unquam Scriptura Patrem , qui fous totius Divinitatis est, ab alio ait procedere. Ergo.
Prob. 3a. pars. De Verbo dicitur Hal. II. Filius .meus es tu. Ego hodie genui te : et Psia CIX. Ex utero ante luciferum genu i te' et Isaiae. LIII. 8. Gene rationem ejus quis enarrabit i Sed qai dicitur Filius, et genitus , procedit Per veram a Patre generationem. Ergo. Quod autem processio Spiritus Sancti generatio Don sit; patet ex eo quod Filius dicitur in Seripturis Unigenitus. an. LI8. Unigenitus Elius, qtii est in sinu Patris , ime enarrauit. Item Ioan LIL 16 Sie Deus
dilexit mundum , ut Filitim suum Unigeniatim daret: et L. Man. IV. 9. Filium stium Unigenitum misit Deus in mundiam. At non esset Uuigenitus , si etiam Spiritus Sanctus per veram generationem procederet. Unde auctor symboli , quod Athanasio tribuitur , ait: piritus Sanctus a Patre , et Filio non factus, nec creatus, nec genitus , sed procedens a quippe ob nominum inopiam generalis vox processio ad significandam Spiritus Sancti emanationem usurpata est. Ergo eis: Solpuntur objectiones. Vic. I. coni. Im. part. Si essent in divinis pro
Cessiones , uua persona esset prior altera. Atqui hoc repugnat trium personarum divinitati. Ergo. s. Dist. maj. Esset prior altera origine, conc.Tempore, aut dignitate , neg. Per procession om enim tola divina natura , quae individua est, communicatur ab ae- , terno cum persona Procedente k ac Proinde persona procedcns eandcm accipit aeternitatem , dignitalem et persectioncm , quae est in Persona , a qua Procedit ;ao proinde persona procedens non transit a non esse