장음표시 사용
111쪽
xi , Esau autem odio habui . ut id Lectori suadeat s pag. I s. n. 4. J cbi Uustis, puo cot divino fato fars della Sehiera di Giacob; id est, ita se gerere potest, ut eligatur . At in quo divinum illuci adjutorium
consistat, non aperit ἔ dumtaxat innuit pag. I 6. n. 4. non essere come ta luce materiais, ebe in un Lu go se Ba . e non neu' astro; poicbe da per tutio e pronis to . .. . n. s. γ ὸ in nostra Iiberta iι eonvertirs β Dogliamo ; ed attara non Dranno due separati , matin sola Giaeobbe .... il par Iar di Dio , cloe P internarrania , discende sopra tuiti daI Gela irrira equelli , e questi : buoni , e cattivi, die. Hae positiones in Augustini ore aequissimae sunt , nihilque minus sincerum praeseserunt minusque fanum; sed non bene olent prolatae ab equite theologo. qui non eam, quam Augustinus tradidit gratiae notionem , animo reposuit, sed plane diversam . Utinam aperte exposuisset, in quo consistat , gratia tua interna , quam ait super omnes . de caelo descendere ; vagis enim
ejusmodi locutionibus fucum episcopis facere , familiare fuit Pelagianis quoque. Proseehb qui vult ebiouola inserere se in agmen electorum seu praedestinatorum, potest; non enim inseritur, nisi volens. Sed inspiciendum est num velis , in potestate sit solius liberi arbitrii; an vero necesse sit, Deum . misericorditer & gratuito, illud in nobis atque nobis. cum operari. non sold immissa entitatu id communi omnibus , sed peculiari sua operatione , faciente ex
nolente volentem; sicque per gratiam . quae bouos di Dernat a malis, non quae communis set bonis di m
Iis , id est , illis quoque, qui nolunt. Lux, quae tia Iuminat , utique ubique es; sed ad eos illuminandos. quos illuminare vult, non ad eos , quos justo judicio suo Deus excaecare decrevit , non quidem impertiendo malitiam , sed non impertiendo gratiam . Hinc lib. de pecc. mer. dc rem. Cap. 2 s. di Xerat . ideo Disisti by Coosic
112쪽
ideo dictum est illuminat omnem hominem, c. quia
nullus hominum illuminatur , nisi illo lumine veri tatis, qui Deus es. Et in Enchir. Cap. Io3. non quia
nullus es hominum, qui non illuminetur , sed quia nisi ab ipso nullus illuminatur . Ρostremb huc sem per res redigenda est, ut manifestum faciat histori co- theologus , quid perplexis illis vocabulis : futo .grazia interna, c. significare Velit ; alioquin , ne ipse quidem Pelagius ab illius sententia abhorreret, quin aliquid de impietate sua remitteret. β. 93. Ope teXtuum , quos hinc inde corraserat , abique ulla haesitatione statuit, eos idoneos fuisse ad Iudaeos illuminandos : L pag. I 6. F. VI. J oratuiti i Luoghi addotii da noi qui delia Bibbis . .ed altri ancora di non dis nil tenore , erano alti ad illuminare gli Ebret . non solamente intorno a I tib ro arbitrio. ma uua ente intorno alia diυina Gra-zia . At historicus tamen ille , etsi non tantlim eos
inspexerit, quos fuse protulit textus , sed quosdam etiam ex illustrioribus , & Iuculentioribus, palpat in
meridie, nec magis accuratam gratiae & liberi ar-hitrii cognitionem prodit, quam quae olim Scribis& Ρharisaeis insederat , quos Caecos , & Caecorum duces Christus appellaverat, Matth. Ca P. I s. V. Iq. SCilicet , parvi refert corporis Oculos in scripturas Conjicere , nisi Deus gratiae suae lumine , interius mentis oculos perfundat, & operatione suae dexterae velamen , quod occulta inser ahitium judiciorum . suorum ratione ab Hebraeorum corde non abstulit
2. Cor. cap. 3. amoVeat. Quod ad divinam gratiam attinet, multa jam disseruimus t ex quibus eques ille, ubi intimos animi sui sensus absque palpatione consuluerit , se circa doctrinam gratiae prorsus inscium fateri coactus erit. De libero autem arbitrio infra disseremus.
113쪽
Textum: nemo potest venire ad me ore. Diaso exponit , nee ullum polist habere perfugium a
82β. 94. Hunc textum Ioan. cap. q. v. 44. Nemo poras venire ad me , ms Fater , qui misit me, tr xerit eum; & geminum alterum ibid. v.66. Vmo potest venire ad me , nisi fuerit ei datum a Patre meo; asserit , ex S. Augustini sententia significare gratiam praevenientem : per li sudetri passi ait pag. II. n. 3. secondo it nostro Aurore scilicet Augustinum et viensignificata ia Grania preveniente , senZa deua quale L. non pu 3 essere Ia Dde in not. Id indicio est , nobili historico psittacorum more loquenti , non fatis constare . quid sibi velit gratia praeveniens ; quidve huic vocabulo Augustinus subeste senserit. At enim infra, Pag.23 I. g IX. quid praevenientis gratiae vocabulo intellexerit Augultinus, ita exponit: ef Senore, secondo sinino , non adempte quel detto misericordia ejus praeveniet me V m Moiani sὸ, ed in auuntnd ; ma in tuiti. A tutri dunque , secondo mi , me veniente grazia se dona . II fonte e comune . Non sese apre ad uno . e se eblude ad tin auro . Anche alterio deIr antica terae , non mancaυa quen' suto , ehe aIIa virtu si richi de . Quod comprobat Augustini verbis ad Boni f. lib. 3. n. 6. quis enim Catholiiseus dicat . quod nos dicere jactitant , Spiritum Sanctum , adjutorium virtutis in veteri Testamento non fuisse λ Heic equitis Historici fidem postulo . Putas-ne. Augustino idem prorsus esse, accedere ad Christum, ac in Christum credere Haerere credo non potes , cum ibidem luculentissimum producas S. Do- storis testimonium , quod sic italice vertis , accio non sa obi pens, venire a me, volar auro significare che credere in me, cte. Deinde nisi Pelagianus audire velis, negabisne; neminem in Christum credere,
nisi per operationem , qua Deus fidem largitur , id est , qua Pater trahit Tum vero , si per illa verba : nisi Pater traxerit : nisi fuerit ei datum a Patre , ut asseris ei vien significata Ia gragia pre-
114쪽
veniente i & item fateris , quod juxta Augustinum ia tuiti preveniente gradia se dona ; necessario consequitur quod omnes credunt; cum nemo careat hac
fratia, qua Pater trahit ad Christum. Quod Deus
argiatur fidem, & homo non credat: quod Ρatet trahat, dc homo non trahatur, animo complecti non possumus. Porro operatio illa, qua Deus inspirat fidem, seu qua Pater trahit, te fatente illa eadem gratia est, quae juxta Augustinum, praeveniens est, seu fidem in Christum praevenit. Ille trahitur ad Christum , ait S. Doctor loco illo a i producto ex lib.r. ad Boni f. cap. 3 cui datur, ut credat in orissum ; quod sic vertis pag.I8. num. I. quexti vien tratio a Crisso, cui s da che ereda in Crisio. Et paulo ante demonstraverat . fidem ess donum Dei, inductis illis Apoitoli verbis ad Philipp. Cap. I. v. I9. Vobis douatum es pro Chrso , non I Ium ut in eum credatis , dic. Ergo si trahi ad Christum, eo resertur , ut a Deo in nos descendat d
num fidei in Christum: pariter si istud trahi designat
gratiam praevenientem, cujus Omnes homines comis
potes facis; fatearis oporret, Velis, nolis, omnes homines esse fideles. g. 9s. Reliquum est , ut gratia praevenientis, quae unicuique tribuitur vocabulo , non ipsam certegdem intelligat theologus iste, sed nestio quid .
puta entitatulam, qua voluntas aptetur, disponatur.
praeparetur ad gignendam ex se fidem; & qua omnes homines assiciantur, & eo sensu a Ρatre triuantur ad Christum. Quod si in hunc modum Historico-The logus philosophetur, non poterit non convenir cum Pelagianis blasphemantibus. quod fides non sit donum Dei, sed foetus liberi arbitrii; quod gratia praeveniente omnibus communi instruehim, se ab iis discernat, qui non veniunt ad Christum; ad quem tamen omnes trahuntur a Patre, & quibus omnia L et bus
115쪽
bus donatum est, ut credant, per εἰ quat passio ei .im significata ta gradia preveniente , ut exponit theologus hic. Interroganti itaque Apollo lor quis te disereniti Quid babes quod non accepisti Hoc dabit responsum tumidus Historicus : Discernit me fides
mea: discernit me consensus praestitur veritatibus revelatis. Omnes trabebamur a Patre; communis erat omnibus gratia praevenienr . Eam solam accepi; non
Oero consensum sidem; di fine Bine me discρrnit . Nescio, an hujusmodi positionis auctorem, His ori iacus laudare valeat Augustinum. Id unum scio, quod in eodem ipso lib. I. ad Bonis cap. q. ab Historico allegato, S. Doctor rotundis verbis Conis cludit et tempore igitur veteris testamenti, Spiritum Sanctum in eis , qui tune secundum Isaae promissionis filii erant, non solum Adjutorem. ρωod isti . id est , Pelagiani, de cum iis nob. Hii toric Theologus ob suae gratiae praevenientis commentum suo cogmatis cere existimant; verum etiam Largitorem diciamus fuisse virtutis; quod isti negant, libero eam potius arbitrio tribuentes ἔ contradicentibus illis P tribus , qui sciebant ad Dominum veraci pietate clamare: diligam te, Dominet virtus mea. β. 96. Nec dissimulare ullo modo possia mus , quam callide quaedam S. Augustini sensa insincerus hic Historicus reserat ita detruncata ac mutilata, at puram putamque haeresin spirare videantur . S. Doctor Tracto S. in Ioan. explanat illa Christi verba, quibus Apostolo Iudae interro3anti & sciscitanti, cur mani seitaturum se dixisset discipulis suis, non autem mundo responderat: si quis diligit ni . sermonem meum servabit:. er Pater meus diliget eum; ct ad eum veniemus . Qui non diligit me, sermones meos non servat. Excipit haec S. Doctor inquiens reeee exposita est causa , quare se suis manifestaturus es, non alienis; quos mundi nomine appeliat; ct ipsa
116쪽
es eausa, quod hi diIigant. ἐπὶ non diligant .... enim diligunt, indi Iutant, eliguntur. Hii orico-Theolosus potirema haec verba, a superioribus avulsa, nudac insulatim pag. t 9. n.6. producit, & paraphrastice
sic vertit: per gioire deIP elaetione alla gloria, ins gno S. Mossino ehe bifogna amare e non tradirerquelli cBe amano , per che amano sono elatii; sic electioni praeire metita; eamque solius divinae miser, Cordiae opus nequaquam ei se Conficietur. Equidem, sententia, iis nudis verbis concepta . & singulatim spectata, aut potius scede mutilata, falsitatis redargueret Redemptoris denuntiationem: non vos me eis gissis, sed ego elagi vos. Quam in rem inquit Auin guttinus tradi.86. in Ioan . Non es ut dicar, ant quam crederem jam bona operabar, ideo electus sum,
quod perinde est ac dicere: quia diligo, eligor. Quamobrem, quemadmodum S. Dochor, postquam protulerat: qui diligunt, quia diligunt, euguntur δ1ubjecit, dilectionem hanc a Patre & Filio donari rin qua δε- Ρatris mei Patre Hlius mansionem faciunt, qui donant ipsam dilactionem iis, quibus donent in Mne etiam ipsam suam manifestationem; Ita sincerus Hii oricus, scelerisque purus, qui in id operam & indui triam suam omnem conferre satagit, ut
fermanam S. Doctoris mentem a Sequamur, ejusententiam plene exhibere debuisset ; nec tantum concisa quaedam verborum frui uia afferre, quibus suspicionem injiciat, sensit se S. Do fhorem, merita
nostra electioni praeire: quia diligunt, etiguntur; Se Italice: auelli che amano, perche amano sono eteni ;Praetermissis iis, quae, ut propositio Catholica sit, a
β. 97. Erat hoc equiti Historico propositum . ut germanos S. Augustini circa Dei gratiam conceptus pari diligentia ac fide exhiberet. Fidem autem liberare nequibat, nisi eos ex iis operibus e X-pi
117쪽
eruit , eas piscaretur, quae post Pelagia nae haeresis ortum , imoque depνa. post reportatum de iis triumphum, & post Semipevat, imo 2 lagianorum adversias eamdem Dei gratiam Conatus, P ira pt ' praesertim vero appetente vitae fine elucubraverat , ὸῖ ι quum jam exactius hoz argumentum tractasset, &' qui bis, io Iemel iterumque perditorum hominum audaciam .mjis ipse, fi egisset. Hoc taem consilium non latuit criticum subscribit, equitem, qui pag. 4 q. animadvertit: auro Ie iI partur Rettorico, allorche se predica per Uortare , ad inna . morar Ii Ferili delis vir tu; ed altro e it par Iar mmatico , quum scilicet Ecclesiae doctrina contra Haereticos propugnatur. Verum praescriptio haec, a cano quod secum ipse tacitus animo Volvebat, parum admodum congruebat. Ea propter in Ρrooemio seu Praefatione pag. Xxκr. quodam veluti edicto sanxit. S. Doctoris sensa depromenda esse ex omnibus promiscue ejusdem operibus . sive concio natoriis, sive polemicis; nulla habita statuum ratione, siv Laicus ea scripserit & antequam Pelagiana haeresis virus suuin effunderet, sive postmodum. Inde est . Juod pag. o. ut gratia generali donari omnes os enat, qua se valeant convertere si velint. opusculum de Gen. coni. Manich. in manus sumit, & ex lib. r. n.6. ea verba arripit: illud autem lumen, non irraiationabilium animalium oculas pascit, sed pura cordaeorum, qui Deo credunt, ab amore vi suum rerum 9 temporalium, se ad ejus praecepta implenda conυertunt; quod omnes homines possunt, se velint. Sed ingenuus Historicus, & vir probus, subjicere debuerat interpretamenta, quibus textum ille emollit. de mentem suam aperit litat. Retraeh. cap. Io. inquiens: non missiment novi baeretici Pelagiam, secundum eos esse dictum. Vertim es enim omnino ,
omnes homines hoc posse, F velint; sed praeparatur
voluntas a Domino, εν tantum augetur muneTe c
ritatis ut possint. Evicimus supra , quod νὴ praeparatur
118쪽
tur volantas a Domino, idem importat ac, datur υoluntas a Dominor Deus operatur υille: caritas diffunditur in eordibus per Spiritum Sanctum c. adeoque idem importat dicete: omnes homines possunt se ad implenda praee pra convertere, si velint; ac dicere: omnes homines possunt ea praestare, se Deus praeparet illorum voluntatem ; si operetur in eis velle ;s difundat in eis caritatem, per Spiritum Sanctum . Id autem praestari omnibus, non modo Augustinus . sed nec uultissimus quisque somniabit . Praeterea S. Augustinus monet in prologo Retractationum , se non a profectu coepisse, sed scribendo profecisse. Dum autem libros illos contr, Manichaeos conscripsit ante annum 39I. nondum Ρresbyter factus erat. Idem quoque ferendum est judicium de textu e qu.68. inter 83. e X cerpto, quem refert pag.2o. β. VII. de hujus enim operis scriptione testatur S. Doctor lib. r. Retr. cap. 26. eam a se susceptam , ab ipso primorempore conversonis nostra , postquam in Asrieam venimus, ctc. Itaque tametsi ex eo textu elici posset, quod ibi vertit historicus et ii venire dopo esserchiamati, era rimessa alti libera volanta: iteraret Augustinus, quod in pari causa reposuit tib I. Re-
raeh. cap.23. Utrumque nostrum es, propter arbia prium voluntatis: at utrumque datum es , per Spiritum fidei , raritaris. Caritas porro diffunditur in cordibus nostris non per liberum arbitrium , quod est a nobis , sed per Spiritum Sanctum, qui datus est nobis; ut passim asserit. 98. Improbus labor est historico- theologum vestigiis prosequi. Huc & illuc , quo fortuna serat, vagatur et Multa eaque alienissima ac disparata in unum colligit: omnem movet lapidem : modo hanc, modo illam , ac si vertiginis spiritu ageretur , arriapit causani , quin ullam absolvat, & spartam , quam susceperat , adornet . Crediderim , in evolvendis
119쪽
Scholasticorum libris eum adeo profecisse , ut inconditam textuum farraginem sibi comparaverit , quibuscum praeconceptam animo Opinionem confirmari posse arbitratus sit; nihilque sibi cavendum duxit , ne scripturae textuum expositiones e libris extraheret, ruos Augustinus edidit etiam tum Laicus , recentere religione imbutus, sive ante exortam Pelagii haeresim ; sive quum , re nondum satis explorata , ut idem ipse fassus est , Semipelagianorum errori praeluderet . Libros proinde de lin. arb. contra Mani-Chaeos , mox a baptismo conscriptos , pallim usurpat . Sed omnino castigandus ei h libri lettii locus , quo Pelagianismi scabiem sancto Doctori affricat . ρ. 99. Lib. 3. pag. 64. n. 3. exponit celebrem Apostoli locum set. Cor. cap.4. β.7.J quo ad Pelagianos revincendos tam crebro utitur Augustinus ; sed eruditus eques iis non contentus est, quae protulerat
Augustinus in ep. I 8 s. olim Io6. ad Ρaulin. ubi legitur : Apo Ius interrogat , dicens e quis te disceris nil Ubi si dixerit homo , sides mea , voluntaI mea , honum opus meum ; respondetur ei: quid enim habes,
quod non accepist y . . . . quia opera ex gratia, nouex operibus gratia ; quoniam fides , quae per dilactionem operatur , nihil operaretur , ns ipsa dilestio Dei diffunderetur in cordibus nostris per Spiritum Sanctum , qui datus es nobis : nec ipsa fides esset in nobis . nis Deus unicuique partiretur mensuram mei . Nihil limatius & vehementius dici poterat ad re tundendam insolescentis in Deum petulantiam , &evincendam ex sacris scripturis necessitatem illius gratiae , quae consistit in ipsa Dei operatione . Amor
est omnium operationum principium , ut Sanctus Do- nor innuit verbis illis : Pondus meum , amor meus δeo feror , quocumque feror . Amor iste , a quo acti O-ms salutares procedunt , diffunditur in cordibus per
Spiritum Sanctima; de consequenter quidquid fides ,
120쪽
hujus amoris virtute , operatur , Deo reserendum eis, tamquam ejus donum . Ioo. Attamen nobili historico . obscura se implexa videtur haec Augustini expositio ; quam idcirco vix delibatam , in medio relinquit inquiens Pag. 6 . n. 3. Splega piis chiaramente come si veri ebiehe abbiamo tutio da Dio, neI Libro delis spirito e deIla tenera; pereθὸ facendo objezione vi deito : is chehai di non ricevutor is stante Me it credere , e ι'op rare de pur nostro . Risponde , ebe il libero arbitrio
medesimo , eon cui si erede e se opera . essendo dono di Dio , per consequeneta ἡ dono suo quanto da Uso se Dis nee viam voIuntatem , qua credit Deo . diei potes
homo habere , quam non acceperit ἔ quandoquidem voeante Deo , surgit de libero arbitrio . quod naturalia ter cum crearetur accepit, De sp. M liti. n. 17. Nepur quest' atto di volare , eon cui crede a Dio , s pus dir ehe P tiomo P abbia senZa averse ricevuto ; polchesorge , ehiamando Udio . dat Iibero arbitrio naturaia mente riemulo quando fu creato . E di nuovor Periari3 P attribuise a Dio ii volare per mi erediamo, per che viene daI tibero arbitrio, cui ricevemmo nezesser creati: Propterea enim voluntas , qua crediamus , dono Dei tribuitur , quia de Iibero eximi arbitrro , quod cum crearemur accepimuS . ibid. n. 6o.
Ecce ante oculos dilucidam Apostoli textus interpretationem a S. Doctore excogitatam, si qua fides nobili historico. β. IOI. Puto equidem, nob. Historicum nulla veteratoria arte tanIum crimen dolose Augustino impegisse ; sed in eum textum , Scholasticorum volumina terens , cum fortuito incidisset , eumque scopo sibi proposito perquam consentaneum deprehendisset, totidem verba egregia fide excripsisse verisimile est , quin adiret sentem & librum illum de D. , liti. honas horas frustra , ut sibi videbatur ,